לשון המשנה; לשה"ק או ארמית?

די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער

אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

געזעהן אן אינטערעסאנטע רמב"ן אין פר' אמור (ויקרא כ"ג כ"ח - הובא בתוי"ט במס' פאה) - קען זיין די חברי הפורום וויסען שוין דערוועגן, פאר אונז איס דאס געווען א שיינער חידוש - דער רמב"ן הק' זאגט אז חז"ל האבן אסאך ווערטער פון לשה"ק אויפגעשטוישט א ק' צו א כ' אדער פארקערט, און דערפון איז געווארן א טייל פון דער 'לשון המשנה', ער ברענגט דריי משלים:

1. עכבה מל' ויעקבני
2. תכשיט מל' תתקשט
3. קרסמוה מל' יכרסמנה

ובדרך אגב זאגט ער דארט אז דער מקור צום ווארט 'קרן' בל' המשנה (קרן חומש ואשם) וואס מיינט דער 'עיקר' קומט פונעם לשון 'קרן השור' ביים אקס איז דער קרן דער עיקר ותוקף, שכחו הוא בקרנו. גענוי ווי בל' תורה נוצט די תוה"ק דאס ווארט 'עצם' אויף תוקף (בעצם היום הזה) ווייל די עצמות זענען די מוסדות פארן גוף, עיי"ש חידושים נפלאים.
אוועטאר
msp
שר עשרת אלפים
תגובות: 18061
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג מארטש 10, 2011 10:03 am
לאקאציע: בין גברא לגברא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך msp »

אינטערעסאנט
שכוח הרב מיללער
אין עטליכע נוסחאות פון תרגום אונקלוס שטייט אויף בעצם היום הזה = בקרן יומא
האט עס צו טוהן מיט שטראלען?
חכלילי עינים מיין ולבן שנים מחלב
נאטרוליסט
שר האלף
תגובות: 1335
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג נאוועמבער 06, 2007 2:40 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נאטרוליסט »

איך האב געזען אן אינטרעסטאנע זאך אין ברטנורא בבא בתרא אז דאס ווארט "מרזב" וואס איז טייטש א טראפ וואס טריפט (שלויך).
וכלשונו: "מרזב - מקום שהטפה של גשמים זבה ממנו. מר, טפה. כמו הן גוים כמר מדלי עכל"ק"
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

נאטרוליסט האט געשריבן:איך האב געזען אן אינטרעסטאנע זאך אין ברטנורא בבא בתרא אז דאס ווארט "מרזב" וואס איז טייטש א טראפ וואס טריפט (שלויך).
וכלשונו: "מרזב - מקום שהטפה של גשמים זבה ממנו. מר, טפה. כמו הן גוים כמר מדלי עכל"ק"


מר-זב, זייער שיין יש"כ
אוועטאר
msp
שר עשרת אלפים
תגובות: 18061
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג מארטש 10, 2011 10:03 am
לאקאציע: בין גברא לגברא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך msp »

מסתבר אזוי ווייל אויב נישט האט מען דא א ווארט מיט פיר אותיות היסוד
אבער אפשר איז דער מ"ם א אות השימוש
אזוי ווי ביי משפך מהפך
חכלילי עינים מיין ולבן שנים מחלב
נאטרוליסט
שר האלף
תגובות: 1335
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג נאוועמבער 06, 2007 2:40 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נאטרוליסט »

msp האט געשריבן:מסתבר אזוי ווייל אויב נישט האט מען דא א ווארט מיט פיר אותיות היסוד
אבער אפשר איז דער מ"ם א אות השימוש
אזוי ווי ביי משפך מהפך

איך קלער אז דער מ' איז נישט קיין אות השימוש. ווייל רזב איז קיין שום ווארט נישט וואס משמש צו זיין.
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

די גמ' אין מס' שבת דף קל"ט זאגט "אי בטלי יהירי בטלי אמגושי, דכתיב ואצרף כבור סגיך" זאגט רש"י אויפן פלאץ, יהירי - ישראל המתייהרים וכו', סגיך - הם גסי הרוח לשון ישגה מאד וכו' ע"כ.

וואס איך זעה דא איז א שטיקל חידוש (אריין אין די חידושים אשכול?) פון די לשון התנ"ך ישגה, שגיא כח איז געווארן די לשון המשנה פון גס, גסות, ד.ה. געטוישט דעם ג' פארן ס', הגם רש"י זאגט נישט אז דאס איז דער מקור, האט דער חידוש א האפט? ובכלל אויף אויף אראמיש ווערט גענוצט דער אריגינעלער 'סגי' פאר אסאך/גרויס, אבער מער אין די תרגומים / זוהר לשון, נישט בלשון המשנה, האב איך רעכט?

ברויך מען מעיין זיין אינעם רד"ק/תשבי וכו'
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

מיללער האט געשריבן:די גמ' אין מס' שבת דף קל"ט זאגט "אי בטלי יהירי בטלי אמגושי, דכתיב ואצרף כבור סגיך" זאגט רש"י אויפן פלאץ, יהירי - ישראל המתייהרים וכו', סגיך - הם גסי הרוח לשון ישגה מאד וכו' ע"כ.

וואס איך זעה דא איז א שטיקל חידוש (אריין אין די חידושים אשכול?) פון די לשון התנ"ך ישגה, שגיא כח איז געווארן די לשון המשנה פון גס, גסות, ד.ה. געטוישט דעם ג' פארן ס', הגם רש"י זאגט נישט אז דאס איז דער מקור, האט דער חידוש א האפט? ובכלל אויף אויף אראמיש ווערט גענוצט דער אריגינעלער 'סגי' פאר אסאך/גרויס, אבער מער אין די תרגומים / זוהר לשון, נישט בלשון המשנה, האב איך רעכט?

ברויך מען מעיין זיין אינעם רד"ק/תשבי וכו'


דער תשבי האט דעם ווארט דס אבער זאגט נישט דעם מקור, דער רד"ק אין די שרשים האט אן עקסטערע ערך פאר 'שגא' ווי ער ברענגט דעם 'שגיא כח' מל' ריבוי, און אן עקסטערע ערך אויף 'שגה' ווי ער ברענגען דעם 'ואחריתך ישגה מאד' און ער שרייבט דערויף ענין גודל וריבוי, וואס מיר האט משמע געווען אז דער שורש פון ביידע איז 'שג' ווי ער ברענגט דארט דעם פסוק ביום נטעך תשגשני, ווייס איך נישט אויב אזוי פארוואס ער צוטיילט דאס אין צוויי שרשים/ערכים.

ובדרך אגב, דאס וואס די גמ' דרש'נט אויף סגיך מל' ישגה מאד וגסי הרוח, איז באמת נאר א דרש, ווייל במקור אין ישעיה א' כ"ה איז דער ווארט 'סיגיך' מיט א י' ובלשון הפסוק וְאָשִׁיבָה יָדִי עָלַיִךְ, וְאֶצְרֹף כַּבֹּר סִיגָיִךְ; וְאָסִירָה, כָּל-בְּדִילָיִךְ, און ווי רש"י זאגט דארט איז דאס מל' 'סיגים, וואס באדייט פלעקן.
כעלעם'ר מגיד
שר מאה
תגובות: 203
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יוני 28, 2011 4:01 pm
לאקאציע: חופק"ק כעלעם ד'אמעריקא יצ"ו

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך כעלעם'ר מגיד »

msp האט געשריבן:אינטערעסאנט
שכוח הרב מיללער
אין עטליכע נוסחאות פון תרגום אונקלוס שטייט אויף בעצם היום הזה = בקרן יומא
האט עס צו טוהן מיט שטראלען?

ס'איז בכלל א מחלוקת רש"י און רמב"ן וואס איז טייטש אין די תרגום אויף 'בעצם' היום הזה. רש"י אין מנחות (ה' ב') טייטשט 'בכרן' יומא הדין מלשון מראה, וואס מראה פאר זיך זאגט רש"י איז מלשון 'האיר' (יעדע זאך וואס א מענטשן'ס אויג זעהט איז די עלעקטרו-מאגנעטישע שטראלן פון די visible spectrum of wavelengths וואס קלאפט צוריק פונעם אביעקט צום אויג. דאס הייסט די אויג כאפט אויף א געוויסע צאל מאסן פון ליכט כוואליעס, יעדע פון זיי ווייזט זיך פארן אויג אלץ אן אנדערע קאליר. דער אויג כאפט אויף כוואליעס פון די לענג פון 380 נענאמעטער, א נ"מ איז ביליאן'סטעל פון א מעטער, ביז 740 נ"מ. ווי מער די ענערגיע פון די שטראלן זענען אלץ נענטער זענען די כוואליעס איינס צום צווייטען. א wavelength איז די מרחק פון איין כוואליע צום צווייטן. די שוואכסטע סארט ליכט וואס אן אויג קען זעהן איז רויט, פון 625 ביז 740 נ"מ כוואליעס. אונטער דעם איז infrared, דאס קען שוין א מענטשליך אויג נישט זעהן. די שטעקרסטע איז ווילאט, פון 380 ביז 450 נ"מ, איינס העכער פון בלוי וואס איז פון 450 ביז 485. העכער ווילאט איז ultraviolet, דאס קען מען שוין נישט זעהן מיט די אויגן. אין קורצן, די שיין פון ליכטיקייט קלאפט זיך אן אינעם אביעקט און צוריק צום אויג אין די קאלירן געוואנדן אינעם נאטור פונעם אביעקט). וואס לויט דעם, אויב די גירסא איז 'בקרן' מיט א ק' מיינט עס אויך א לשון פון קרן אור פני משה, א שיין. נאר פשוט א חילוף פון א כּ צו א ק'.

דער רמב"ן (ויקרא, כג, כח) ווידער טייטש 'בקרן' מלשון קרן וחומש, קרן איז דער עיקר, פונקט ווי די שטארקייט פון אן אקס איז אין הערנער, פארדעם הייסן הערנער קרניים. אזוי אויך ווי 'בעצם' איז א לשון פון עוז ותעצומות, כחי ועוצם ידי. ער זאגט אויך אז אויב די גירסא איז 'בכרן' מיט א כּ מיינט עס אויך די זעלבע. ער ברענגט א ראיה אז אז ק' און כּ זענען זיך מתחלף, ביי דוד המלך (שמואל, א, יז) שטייט ונתן קובע נחושת על ראשו, וואס מיינט א 'כובע'. (אינטערסאנט אז ביי גלית שטייט דארט אין זעלבן קאפיטל וכובע נחושת על ראשו מיט א כּ. משא"כ ביי דוד שטייט קובע מיט א ק'. ס'איז זיכער געשריבן מיט א חשבון. עפעס א רמז דארף דא צו זיין).
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5065
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

אינטערעסאנטער אשכול ארויפגעברענגט דורכ'ן כעלעמער מגיד.
msp האט געשריבן:לענין ארמי הרי תרגום היה גם מסיני ואם כן לשון ארמי הקרוב ללשה"ק יתכן שכבר היה מזמן שהיה תורה

דאס איז גראדע א שמועס פאר זיך. ס'איז פארהאן א תשובה אין שו"ת הרמ"א (סי' קלא) וואו ער איז זיך מתווכח מיט'ן מהר"ם פדווא וועלכער האלט אז דער תרגום איז נישט געגעבן געווארן מסיני אויף דער צורה וואס מיר האבן עס, נאר דער תוכן הענינים און די פירושים אויפ'ן פסוק איז געגעבן געווארן בסיני, און עס איז שפעטער געשריבן געווארן אויף אראמיש. דער רמ"א קריגט אבער אויף אים, און ער האלט אז אויך דער חלק הארמי פונעם תרגום איז מסיני.

למעשה האלט דער רמ"א אז די זאך איז א מחלוקת הראשונים, און דער רא"ש האט געהאלטן אז דער תרגום איז יא געגעבן געווארן אין אראמיש, ווייל ער שרייבט אז כאטש בזמן הגמרא פלעגט מען מתרגם זיין די תורה, איז דאס ווייל זיי האבן פארשטאנען גוט אראמיש, און אראמיש האט א קדושה ווייל דער תרגום וואס איז געשריבן געווארן מיט רוח הקודש איז געגעבן געווארן אין דער שפראך, אבער היינט וואס מ'רעדט אנדערע שפראכן וועלכע האבן נישט דעם חשיבות פון אראמיש דארף מען נישט מתרגם זיין. לערנט דער רמ"א פשט אז דאס וואס דער רא"ש זאגט אז דער תרגום איז געשריבן מיט רוח הקודש מיינט אז אזוי האט מען עס געגעבן מסיני.

ס'איז אויך דא א מהרש"א אין סנהדרין וואס זאגט אז די אידן האבן געקענט אראמיש נאך מבית אביהם לבן. ס'איז מיר אבער אביסל שווער אויף דער שיטה פונעם פסוק ביי יחזקיה המלך, ווי די שרים האבן געבעטן רבשקה'ן ער זאל רעדן אראמיש וואס דער עולם פארשטייט נישט. אויך דארף מען פארשטיין, דער תרגום איז דאך געגעבן געווארן צו פארשטיין בעסער די תורה, האבן דען די אידן אין יענער צייט געקענט בעסער אראמיש ווי לשה"ק?
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35237
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

Re: לשון המשנה; לשה"ק או ארמית?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

לשון קדשו של הפרי מגדים סי' ס"ט בא"א
https://beta.hebrewbooks.org/tursa.aspx?a=oc_x649
אע׳׳ג דרבינו הקדוש במשנה כתב רק לשון הקודש
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5065
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

Re: לשון המשנה; לשה"ק או ארמית?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

...חוץ ווען רבי האט מקבל געווען דעם נוסח המשנה אין א צווייטער שפראך און ער האט נישט געוואלט טוישן.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
המברך יתברך
שר שבעת אלפים
תגובות: 7981
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש מארטש 04, 2023 9:44 pm
לאקאציע: מאנסי נוא יארק

Re: לשון המשנה; לשה"ק או ארמית?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך המברך יתברך »

עס איז לשון הקודש על פי רוב, אבער ס'איז אריינגעמישט ארמיש און היבש יווניש.
שרייב תגובה

צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”