רבי ישראל יעקב יוקל טייטלבוים מוואלאווא זצ"ל - ט"ו אלול תרפ"ד

[ווינקל]

פרעגט הרה"ח ר' בערל יאקאבאוויטש זז"ג (געהאט דעם בוטשער) פון וויליאמסבורג, ער האט אסאך זכרונות פון עם.

[זכרון]

ריכטיג, ר' בערל יאקאבאוויטש הי"ו ווייסט אסאך צו זאגן פונעם באטורער רב זצ"ל זייענדיג א יליד נירבאטור.
אבער ר' בערל דערציילט עפעס אז דער ייטב לב זי"ע האט אים ממנה געווען אלס רב אין באטור, און אין ספר "נפלאים מעשיך" ווערט געברענגט אז זיין שווער הרה"ק ר' משה יוסף מאוהעל זצ"ל האט אים געגעבן דאס רבנות אין באטור. און עס וואלט מיר אינטרעסאנט געווען צו וויסן דורך וועם איז טאקע די רבנות צושטאנד געקומען.
עס איז מער מסתבר אז נישט דער ייטב לב האט אים ממנה געווען אלס רב אין באטור, ווייל לויטן חשבון איז דער באטורער רב געווען 17 יאר אלט ווען דער ייטב לב איז נסתלק געווארן.

עס ווערט דערציילט איבער דאס רבנות פון באטורער רב אז דאס האט מען אים געגעבן היות אין באטור איז נישט געווען קיין טיילונג, און דעריבער איז ער געקומען קיין באטור צו עפענען א זעלבסשטענדיגע קהילה.

אלענפאלס, עס וואלט זייער וויכטיג געווען צו וויסן אין וועלכע יאר ער איז נתמנה געווארן אלס רב אין באטור און דורך וועם די רבנות איז צושטאנד געקומען.

[יוסף שרייבער]

איך דארף וויכטיג וויסן ווען ער איז געווארן רב אין נירבאטור, און ווער האט אים אויפגענומען.
און ווער ס'האט אביסל אינפארמאציע איבער'ן נירבאטור רב זצ"ל זאל אונז דא מיטטיילן

לויט אוצר הרבנים תרנ"א
לויט קהילות הונגריה תרנ"ה

[זכרון]

א דאנק ר' יוסף!

שטייט דארט עפעס מער פרטים איבער די רבנות? ווי אזוי איז דאס צושטאנד געקומען? און דורך וועם ?

[זכרון]

אין ספר נפלאים מעשיך עמ' תמב ווערט געברענגט, אז דער באטור'ער רב פלעגט זאגן : "איך האב נישט קיין דרך ארץ פאר קיין בעלי בתים, ווייל זיי האבן מיך נישט אויפגענומען, נאר איך האב זיי אויפגענומען און געמאכט א געהעריגע שטעטל"...

ווי עס שיינט ארויס איז דאס רבנות נישט צוגעגאנגען אויף א שטייגערליכן אופן, ווי דער סדר איז אז קודם איז דא א קהילה און נאכדעם נעמט מען אויף א רב, נאר דא איז געווען קודם א רב און דערנאך א קהילה.
דערווייל איז דאס לוטה בערפל, ווער עס קען קלאר מאכן וואס עס איז געווען שכרו הרבה מאוד.

[יח״ץ]

ר׳ זושא׳ליה ראצפערטער האט באקומען די באטערער רבנות בירושה וויבאלד ער איז געווען די עלטסטער איידעם - אבער משום הגבולות האט ער נישט געקענט פארען ממלא מקום זיין - האט ער עס אוועקגעגעבין פאר זיין איידעם רבי יצחק בהר״א טייטלבוים - דער רבי יצחק האט נישט געוואלדט זיין רב אין א גרעסערע אין שענערע רייכערע קהלה אין די צייט וואס זיין טאטע זיצט אין וואלאווא דערפל - דערפאר האט עהר זיך איינגעטוישט מיט זיין טאטען די רבנות. אין אגרות מהרי״ט זעהט מען וואו די רבי איז מציע אז רבי יצחק זאל ווערן א איידעם ביי ר׳ זישא כדי עהר זאל באקומען פאר נדן די נירבאטור רבנות אין עס זאל בלייבען ביי א משפחה (טייטלבוים) אזוי איז טאקע געווען

[אינטערעס]

ריכטיג, ר' בערל יאקאבאוויטש הי"ו ווייסט אסאך צו זאגן פונעם באטורער רב זצ"ל זייענדיג א יליד נירבאטור.
אבער ר' בערל דערציילט עפעס אז דער ייטב לב זי"ע האט אים ממנה געווען אלס רב אין באטור, און אין ספר "נפלאים מעשיך" ווערט געברענגט אז זיין שווער הרה"ק ר' משה יוסף מאוהעל זצ"ל האט אים געגעבן דאס רבנות אין באטור. און עס וואלט מיר אינטרעסאנט געווען צו וויסן דורך וועם איז טאקע די רבנות צושטאנד געקומען.
עס איז מער מסתבר אז נישט דער ייטב לב האט אים ממנה געווען אלס רב אין באטור, ווייל לויטן חשבון איז דער באטורער רב געווען 17 יאר אלט ווען דער ייטב לב איז נסתלק געווארן.

עס ווערט דערציילט איבער דאס רבנות פון באטורער רב אז דאס האט מען אים געגעבן היות אין באטור איז נישט געווען קיין טיילונג, און דעריבער איז ער געקומען קיין באטור צו עפענען א זעלבסשטענדיגע קהילה.אלענפאלס, עס וואלט זייער וויכטיג געווען צו וויסן אין וועלכע יאר ער איז נתמנה געווארן אלס רב אין באטור און דורך וועם די רבנות איז צושטאנד געקומען.

כידוע (ואפשר גם לעיין באשכול השייך לסיגוט), שהמלחמה של היד יוסף והקדושת יו"ט היה נגד אלו שפתחו לעצמם קהילה נפרדת במקומות שלא היה טיילונג,

לכאורה הבנתי מדבריכם להיפך, שהבאטערער בא לבאטור כי יכול לפתוח שם קהילה לעצמו, ולפרוש מהקהילה הקיימת מכבר, אם הבנתי נכון, זה נסתר ממכתבים אלו ועוד,
אז נא לפרש דבריכם ביתר ביאור מה מה רצה הבאטערער לעשות כשבא לשם.

[מיללער]

פון ר' יוקל וואלאווער איז פארבליבען א חיבור מוצל מאש בשם 'היטב איטיב'.

ר' פייש,
עס איז מיר א חידוש ווייל ר' לייבוש מרדכי משינאווא רעכנט טאקע דער באטורער רב אויס אינעם דערמאנטן ספר, אבער ר' מיכל פרענקל פון סיגוט נישט, ווילסט זאגען אז ער האט נישט געוואוסט דערפון?

ער ווערט יא דער-מאנט דארט, והנה די ליסטע וואו אזוי זיי ווערן דארטן אויס גערעכנט,
זיבן זוהן און דריי טעכטער,
א) ר' משה דוד אב"ד מ-לאפאש, נפטר כ"א אדר שני תרצ"ה ושם מנו"כ.
ב) ר' נפתלי אב"ד ניר-באטור, נפטר ג' אלו"ל תרצ"ח ב'בודא-פעסט ומנו"כ ב'ניר-באטור.
ג) ר' יצחק אב"י ב'ריישא, ג' מנחם-אב תש"ב הי"ד.
ד) ר' חיים יוסף אב"י ב'דינוב, נפטר ר"ח מנחם-אב תש"ה ב'ענגעלס - רוסלאנד ושם מנו"כ.
ה)ר' שלמה ראב"ד גארליץ, הי"ד.
ו) ר' מנחם מענדל אב"י ב'ירושלם עיה"ק תובב"א, ושם מנו"כ.
ז) ר' אהרן אב"ד וואלאווא, ג' סיון תש"ד הי"ד.
ח) חתנו ר' רפאל גראס אב"ד בערבעשט, נפטר כ"ט טבת תרע"ז ומנו"כ ב'ב-קערעסטיר.
ט) חתנו הרה"ק ר' אריה לייבוש מרדכי הלברשטאם מ'שינאווא-צאנז, נפטר ז"ך מר-חשון תרצ"א ומנו"כ ב'צאנז.
י) חתנו ר' יחיאל מיכל תאומים פרענקל אב"י ב'סיגעט, כ"ה אייר תש"ד הי"ד.

אין די מעות קדימה צצום ספר אמרי שהם געדורקט אין קאלאמיא בשנת תר"מ ווערט רבי יוקל דערמאנט אלס רב אין בערבעשט "הרב אב"ד ר' ישראל יעקיל טייטלבוים, ב' ה"ב נפתלי ט"ב ובנו ה"ב מנחם מענדיל ט"ב"
http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.asp ... &pgnum=118

לפי"ז איז מסתבר אזן ר' נפתלי מנירבאטור איז געווען דער בן הבכור און ר' מענדל איז געווען נאך אים, ביידע זענען שוין געווען בחורים בשנת תר"מ. ווארשיינליך האט ר' מענדל געהייסן נאך דעם זיידן ר' מנחם מענדל הורוויץ בעמח"ס שושנת יעקב, נאך וועם האט ר' נפתלי געהייסן?

[מיללער]

דורך בןהרחמן אום פרייטאג יולי 09, 2010 2:10 am

אין סיגוט ליגן צוויי טעכטער פון ר' יוקל וואלאווער איינס נעבן אנדערן,

1) הרבנית רוזא בלימא אשת ר' רפאל גראס מבערבעשט, נפטרה כ"א אלול תרצ"ו.
2) מרת רבקה, נפטרה כ"ז שבט תש"ב (עס שטייט ווער איר מאן איז געווען, קען זיין אז זי איז געווען אשת ר' יחיאל מיכל תאומים פרענקל וואס האט געוואונט אין סיגוט).

דערנעבן ליגן אויך א טאכטער פון ר' אברהם אהרן מקאלבסוב מרת מלכה מאכלא ע"ה, אשת? (העלמיר אריבערגיין אינעם קאלבסובער אשכול זוכן).


דורך ביקסאד אום פרייטאג יולי 09, 2010 2:53 am

מרת רבקה ע"ה אכן היתה אשת רבי יחיאל מיכל תאומים פרענקל הי"ד.

הרבנית דבורה הי"ד, [אשת הרה"ק רבי לייבוש מרדכי מ'שינאווא-צאנז זצוק"ל] נהרגה בשנת תש"ג.

מציבת מרת רבקה בת רבי יוקל מוואלאווא על הביה"ח בעיר סיגוט

[מיללער]

מצבות הרה"צ רבי נפתלי טייטלבוים זצ"ל אב"ד נירבאטור והרבנית עם בתם הבתולה שנפטרה באבה רח"ל, באהל על הביה"ח בעיר נירבאטור

[רימנובער אייניקעל]

רבי נפתלי טייטעלבוים זצ"ל אבד"ק נירבאטור איז געבוירן לאביו רבי ישראל יעקב יוקל ולאמו הרבנית מרת הענדל בת הרה"ק הייטב לב מסיגעט זצ"ל.
ער האט חתונה געהאט מיט הרבנית ברכה בת דודו הרה"ק רבי משה יוסף טייטעלבוים אבד"ק איהעל בן הרה"ק הייטב לב זצ"ל.

נפטר בג' אלול תרצ"ח לפ"ק ב'בודאפעסט הבירה ומנו"כ בעיר באטער .

געווען זייער א'שטרענגער מענטש און ער פלעגט פראסקען די בעלי בתים פון שטאט .


איינמאל איז ער געוואר געווארן אז א'חתן קומט זיך טרעפען מיט זיין כלה און באטור אויף שבת.
האט אים די פירצה זייער פארדראסן.
האט ער אים איינגעלאדענט צו זיך אויף גאנץ שבת ביי אים געגסען און געשלאפן און תכף נאך שבת האט ער אים ארויס בייגלייט צו די באן און געמאכט זיכער אז ער פארט צוריק מיט די ערשטע באן.

מיוצאי חלציו זענען בנות בתו אשת רבי זושא'לע האלברשטאם זצ"ל מראצפערט.
א'.הרבנית סימא אשת רבי יוסף כ"ץ ז"ל אבי הרה"ג רבי חיים דוד כ"ץ שליט"א דומ"ץ סאטמאר בארא פארק.
ב'.הרבנית ראצע בער תליט"א מראצפערט בראזיל .

דא לייג איך א'בילד רבי נפתלי זצ"ל שפאצירן מיט הרה"ק המנחת אלעזר מ'מונקאטש זיע"א (די ערשטע פון רעכטס).

[מיללער]

ער ווערט יא דער-מאנט דארט, והנה די ליסטע וואו אזוי זיי ווערן דארטן אויס גערעכנט,
זיבן זוהן און דריי טעכטער,
א) ר' משה דוד אב"ד מ-לאפאש, נפטר כ"א אדר שני תרצ"ה ושם מנו"כ.
ב) ר' נפתלי אב"ד ניר-באטור, נפטר ג' אלו"ל תרצ"ח ב'בודא-פעסט ומנו"כ ב'ניר-באטור.
ג) ר' יצחק אב"י ב'ריישא, ג' מנחם-אב תש"ב הי"ד.
ד) ר' חיים יוסף אב"י ב'דינוב, נפטר ר"ח מנחם-אב תש"ה ב'ענגעלס - רוסלאנד ושם מנו"כ.
ה)ר' שלמה ראב"ד גארליץ, הי"ד.
ו) ר' מנחם מענדל אב"י ב'ירושלם עיה"ק תובב"א, ושם מנו"כ.
ז) ר' אהרן אב"ד וואלאווא, ג' סיון תש"ד הי"ד.
ח) חתנו ר' רפאל גראס אב"ד בערבעשט, נפטר כ"ט טבת תרע"ז ומנו"כ ב'ב-קערעסטיר.
ט) חתנו הרה"ק ר' אריה לייבוש מרדכי הלברשטאם מ'שינאווא-צאנז, נפטר ז"ך מר-חשון תרצ"א ומנו"כ ב'צאנז.
י) חתנו ר' יחיאל מיכל תאומים פרענקל אב"י ב'סיגעט, כ"ה אייר תש"ד הי"ד.

וויאזוי האט געהייסן דער פאטער פון רבי רפאל גראס אב"ד בערבעשט וחדב"ן רבי יוקל מוואלאווא? איז ער געווען א בנש"ק?

רבי רפאל האט געהאט א ברודער ר' יצחק גראס אין מעליץ וואס איז געווען א וויין-סוחר, פאלגענד איז א כתב הכשר פון רבי רפאל אויף די וויין געשעפט פון זיין ברודער ר' יצחק געדרוקט אין מחז"ה שנת תר"ס אינאיינעם מיט נאך אנדערע מכתבים פון גרויסע רבנים בימים ההם:
http://www.jpress.nli.org.il/Olive/APA/ ... 7&rtl=true

[יציב פתגם]

עוד תמונה מרבי נפתלי טייטלבוים זצ"ל אב"ד נירבאטור

[רימנובער אייניקעל]

.

וויאזוי האט געהייסן דער פאטער פון רבי רפאל גראס אב"ד בערבעשט וחדב"ן רבי יוקל מוואלאווא? איז ער געווען א בנש"ק?

רבי רפאל האט געהאט א ברודער ר' יצחק גראס אין מעליץ וואס איז געווען א וויין-סוחר, פאלגענד איז א כתב הכשר פון רבי רפאל אויף די וויין געשעפט פון זיין ברודער ר' יצחק געדרוקט אין מחז"ה שנת תר"ס אינאיינעם מיט נאך אנדערע מכתבים פון גרויסע רבנים בימים ההם:
http://www.jpress.nli.org.il/Olive/APA/ ... 7&rtl=true

ער האט געהייסן רבי ברוך גראס ער האט געוואנט און שטאט מעליץ.
ער האט געשטאמט פון רבי איציקל האמבורגער זצוק"ל.

און הנגיד רבי אליש ענגעלענדער'ס מאמע מרת מלכה ברכה איז געווען א'טאכטער פון רבי נפתלי בן רבי ברוך גראס הנ"ל.

[מיללער]

די קינדער פון רבי יוקל מוואלאווא, זיבן זוהן און דריי טעכטער,
א) ר' משה דוד אב"ד מ-לאפאש, נפטר כ"א אדר שני תרצ"ה ושם מנו"כ.
ב) ר' נפתלי אב"ד ניר-באטור, נפטר ג' אלו"ל תרצ"ח ב'בודא-פעסט ומנו"כ ב'ניר-באטור.
ג) ר' יצחק אב"י ב'ריישא, ג' מנחם-אב תש"ב הי"ד.
ד) ר' חיים יוסף אב"י ב'דינוב, נפטר ר"ח מנחם-אב תש"ה ב'ענגעלס - רוסלאנד ושם מנו"כ.
ה)ר' שלמה ראב"ד גארליץ, הי"ד.
ו) ר' מנחם מענדל אב"י ב'ירושלם עיה"ק תובב"א, ושם מנו"כ.
ז) ר' אהרן אב"ד וואלאווא, ג' סיון תש"ד הי"ד.
ח) חתנו ר' רפאל גראס אב"ד בערבעשט, נפטר כ"ט טבת תרע"ז ומנו"כ ב'ב-קערעסטיר.
ט) חתנו הרה"ק ר' אריה לייבוש מרדכי הלברשטאם מ'שינאווא-צאנז, נפטר ז"ך מר-חשון תרצ"א ומנו"כ ב'צאנז.
י) חתנו ר' יחיאל מיכל תאומים פרענקל אב"י ב'סיגעט, כ"ה אייר תש"ד הי"ד.

דורך מיללער
צאצאי ר' חיים יוסף ט"ב מדינוב
ד-א. חתנו ר' שמואל גאטטעסמאן-העליר האדמו"ר מלאשקאווויץ

איך בין געוואור געווארן אז ר' חיים יוסף ט"ב מדינוב בנו של רבי יוקל מוואלאווא האט געהאט א זון בשם ר' צבי (הירש) אלימלך טייטלבוים פון וועם עס זענען דא היינט ערליכע אייניקלעך, ווייסט איינער מער אינפארמאציע איבער דעם איד?
והשנית וואו איז דאס "ענגעלס - רוסלאנד" און פארוואס ליגט דארט ר' חיים יוסף?
והשלישית, ווייסט מען ביי וועם דער ר' חיים יוסף איז געווען אן איידעם?

[מיילעך]

והשלישית, ווייסט מען ביי וועם דער ר' חיים יוסף איז געווען אן איידעם?

איידעם ביי ר' נחמי' וויינבערגער נכד הבני יששכר.

[והוא פלאי]

והשלישית, ווייסט מען ביי וועם דער ר' חיים יוסף איז געווען אן איידעם?

איידעם ביי ר' נחמי' וויינבערגער נכד הבני יששכר.

ווי אזוי איז דער ר' נחמי' געווען אן אייניקעל,
וועלכע משפחת וויינבערגער, פון דוקלא?

[מיללער]

והשלישית, ווייסט מען ביי וועם דער ר' חיים יוסף איז געווען אן איידעם?

איידעם ביי ר' נחמי' וויינבערגער נכד הבני יששכר.

ווי אזוי איז דער ר' נחמי' געווען אן אייניקעל,
וועלכע משפחת וויינבערגער, פון דוקלא?

עפ"י ר' משה מיללער הי"ו איז ר' נחמי' געווען א זון פון ר' לוי יצחק וזוגתו מחלה (אדער מיכלי) בת ר' נחמי' ב"ר צבי וזוגתו בילא בת הבי ניששכר.

דער ר' נחמי' (הראשון) איז נפטר געווארן אינגערהייט נאכן דורטראנקען ווערן רח"ל אין וואסער, זיין ווייב הרבנית בילא בת הבני יששכר האט חתונה געהאט בזווג שני מיט רבי ר' שמעון ישעי' רייך אב"ד ריבאטיטש.

[מיללער]

מאורי גאליציה על ר' חיים יוסף ט"ב מדינוב ז"ל:
http://jgaliciabukovina.net/he/144262/d ... 99#page_49

[מיללער]

רבי נפתלי טייטעלבוים זצ"ל אבד"ק נירבאטור איז געבוירן לאביו רבי ישראל יעקב יוקל ולאמו הרבנית מרת הענדל בת הרה"ק הייטב לב מסיגעט זצ"ל.
ער האט חתונה געהאט מיט הרבנית ברכה בת דודו הרה"ק רבי משה יוסף טייטעלבוים אבד"ק איהעל בן הרה"ק הייטב לב זצ"ל.

נפטר בג' אלול תרצ"ח לפ"ק ב'בודאפעסט הבירה ומנו"כ בעיר באטער .

איז דאס באקאנט אז דער באטארער רב זצ"ל רבי נפתלי, איז געווען פון די וועד המפקחים אויף כולל שומרי החומות אין ארה"ק? און אז ער איז געווען בשנת תרפ"ט אין ירושלים עיה"ק?:
http://www.ebay.com/itm/AN-EXRAORDINARY ... 1734360173


קרעדיט; ר' הירשל ציג

[יציב פתגם]

מכתב מאת הרה"ק רבי משה דוד טייטלבוים זצ"ל אב"ד מאדיאר-לאפאש בענין הדפסת ספר ייטב לב

[מיללער]

מצבות על הביה"ח בעיר וואלאווא:
http://kehilalinks.jewishgen.org/Mizhhi ... igious.htm
(קרעדיט: מצבות שטעלער ושותפיו)

[מיללער]

א) ר' משה דוד אב"ד מ-לאפאש, נפטר כ"א אדר שני תרצ"ה ושם מנו"כ.
ב) ר' נפתלי אב"ד ניר-באטור, נפטר ג' אלו"ל תרצ"ח ב'בודא-פעסט ומנו"כ ב'ניר-באטור.
ג) ר' יצחק אב"י ב'ריישא, ג' מנחם-אב תש"ב הי"ד.
ד) ר' חיים יוסף אב"י ב'דינוב, נפטר ר"ח מנחם-אב תש"ה ב'ענגעלס - רוסלאנד ושם מנו"כ.
ה)ר' שלמה ראב"ד גארליץ, הי"ד.
ו) ר' מנחם מענדל אב"י ב'ירושלם עיה"ק תובב"א, ושם מנו"כ.
ז) ר' אהרן אב"ד וואלאווא, ג' סיון תש"ד הי"ד.
ח) חתנו ר' רפאל גראס אב"ד בערבעשט, נפטר כ"ט טבת תרע"ז ומנו"כ ב'ב-קערעסטיר.
ט) חתנו הרה"ק ר' אריה לייבוש מרדכי הלברשטאם מ'שינאווא-צאנז, נפטר ז"ך מר-חשון תרצ"א ומנו"כ ב'צאנז.
י) חתנו ר' יחיאל מיכל תאומים פרענקל אב"י ב'סיגעט, כ"ה אייר תש"ד הי"ד.

דורך בןהרחמן אום פרייטאג יולי 09, 2010 2:10 am

אין סיגוט ליגן צוויי טעכטער פון ר' יוקל וואלאווער איינס נעבן אנדערן,

1) הרבנית רוזא בלימא אשת ר' רפאל גראס מבערבעשט, נפטרה כ"א אלול תרצ"ו.
2) מרת רבקה, נפטרה כ"ז שבט תש"ב (עס שטייט ווער איר מאן איז געווען, קען זיין אז זי איז געווען אשת ר' יחיאל מיכל תאומים פרענקל וואס האט געוואונט אין סיגוט).

מצבת הרבנית רוזא בלימא אשת רבי רפאל מבערבעשט על הביה"ח בעיר סיגוט


קרעדיט: מצבות שטעלער

[והוא פלאי]

מצבות על הביה"ח בעיר וואלאווא:
http://kehilalinks.jewishgen.org/Mizhhi ... igious.htm
(קרעדיט: מצבות שטעלער ושותפיו)

כמדומה אז אויף דער ערד ליגן דארט די ארגינעלע מצבות

[dovidal]

יש לי ספר דרך אמונה להרה"ק מנחם מענדל שטערן זצ"ל מסיהאט - סיגעט עם חותמת של רבי ישראל יעקב יוקל ט"ב בהיותו בבערבעשט
[ חידוש הוא שהיה קצת געשפאנט בין הייטב לב ומשפחת שטערן אודות הרבנות סיגעט ]