אין א דערנעבנדיגער אשכול דאהי אינעם זכור ימות עולם אפטיילונג האט אונזער ידיד וועלכע גיבט זיך אהן אלס "יהי כן" מיטגעטיילט מיט די לייענער וועגן דעם וואס עס איז ארויף אויפן ברייטען געוועב דער היסטארישער צייטונג "דער היינט" וועלכע איז פארצייטנס ערשינען אין ווארשא. א שנעלע זוך מיט די פארגעשריטענע אפציעס האט מיר שוין צוגעפירט צו עטליכע אינטערעסאנטע שטריכן, און איך ערווארט פון מיינע קאלעגן אויך צו געפונען דארט גאר אינטערעסאנטע און היסטארישע פונקטן.
און דאס איז נישט ס'ערשטע מאל וואס איך נישטער אין אן אלטער צייטונג, און שטענדיג טרעפן מיר אינטערעסאנטע אנעקדאטן, אויך מיינע גוטע פריינד פון דאהי וועלכע האבן אזא געוואוינהייט ווייסן אנצואווייזן מזמן לזמן איבער עפעס אן אלטער "חידוש".
דעריבער איז פאסיג אויפצוהאלטן אן אשכול אלס שותף מיטן עקזיסטירנדער אשכול וועב זייטליך צו נישטערן אין אלטע צייטונגען ווי מען זאל קענען שטעלן די אינטערעסאנטע ערפינדיגען.
אין דערמיט ווערט געשטעלט דער גרונד-שטיין פארן אשכול היסטארישע מודעות אין פארצייטישע צייטונגען.
היסטארישע מודעות אין פארצייטישע צייטונגען
די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער
(אקטאובער 29 1934)
באליבטע זוהן פונעם גערער רבי בעל אמרי אמת -ר' איטשע אלטר נפטר געווארן אין יונגן עלטער.
"געווען איינציגער פונעם רבי'נס זוהן, וועלכע האבן זיך נישט פארנומען מיט מסחר און געזעסן על התורה ועל העבודה ער האט אויך געזאגט א שיעור פאר די בחורים פון דער גערער ישיבה"
"דער רבי האט געזאגט תורה און גערעדט וועגן דעם וויאזוי אברהם האט געברענגט יצחק צו דער עקידה"
באליבטע זוהן פונעם גערער רבי בעל אמרי אמת -ר' איטשע אלטר נפטר געווארן אין יונגן עלטער.
"געווען איינציגער פונעם רבי'נס זוהן, וועלכע האבן זיך נישט פארנומען מיט מסחר און געזעסן על התורה ועל העבודה ער האט אויך געזאגט א שיעור פאר די בחורים פון דער גערער ישיבה"
"דער רבי האט געזאגט תורה און גערעדט וועגן דעם וויאזוי אברהם האט געברענגט יצחק צו דער עקידה"
- אטעטשמענטס
-
מונקאטשער רב אין פוילן צו דער געלעגנהייט פון א ברית אין דער ראדאמסקער הויף (איינער פון די היזיגע אלץ-ווייסערס האט דאס געוואלט צוזאמען שטעלען מיט א געוואוסער מעשה וועגן א ברכה פונעם מנח"א פאר א ראדאמסקער אייניקל לזש"ק ווי דער מנח"א איז נתכבד געווארן אנטייל צו נעמען אין איינע פון די חשובע כיבודים).
* ער רייסט ארונטער דעם גערער רבי, מיט ר' איטשע מאיר לעווין
* גערער חסידים פראטעסטירן קעגן איהם
* ראדאמסקער חסידים נעמען זיך אהן פארן כבוד פון זייערס א גאסט (גלייכצייטיג אויך כבוד עצמם דורשים...)
* ער רייסט ארונטער דעם גערער רבי, מיט ר' איטשע מאיר לעווין
* גערער חסידים פראטעסטירן קעגן איהם
* ראדאמסקער חסידים נעמען זיך אהן פארן כבוד פון זייערס א גאסט (גלייכצייטיג אויך כבוד עצמם דורשים...)
- אטעטשמענטס
-
-
יוסף שרייבער
- שר ארבעת האלפים
- תגובות: 4589
- זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש אקטאבער 23, 2010 4:24 pm
והוא פלאי האט געשריבן:ונתכבד רק במוהל'שאפט, ולא בשניהם, והילד לא האריך ימים, וכבוד ה' הסתר דבר
עס איז באקאנט די מעשה מיט די ראדאמסקער מוהל'שאפט, ווי אזוי עס איז צושטאנד געקימען און וואס דארט איז פארגעגאנען נאר אזוי ווי רב פלאי שרייבט 'וכבוד ה' הסתר דבר'.
אה און א הילכיגען ישר כח רב בן-בוזי ,איך מיין מען וועט מער נישט קענען ארויסשרייבען ווי יא אבער ימים יגידו.
לעצט פארראכטן דורך יוסף שרייבער אום מאנטאג מארטש 05, 2012 1:41 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
-
farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35423
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
-
יוסף שרייבער
- שר ארבעת האלפים
- תגובות: 4589
- זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש אקטאבער 23, 2010 4:24 pm
-
בוידעם
- שר ששת אלפים
- תגובות: 6639
- זיך איינגעשריבן אום: זונטאג סעפטעמבער 18, 2011 6:15 pm
- לאקאציע: אויבן אויפן בוידעם
farshlufen האט געשריבן:וואס גלויבט זיך נישט? איר מיינט אז אמאליגע צייטונגען זענען געשריבן געווארן דורך צדיקי הדור?
איך מיין צו זאגען 'א פאשקעווילשע צייטונג'. דאס איז דאך יעדער מודה אז די דורות פאלן, און אפ"ה וועט איר נישט טרעפן היינט צוטאג א 'נארמאלע' צייטונג אזוי שימפען אויף פאליטשע שונאים. און די צייטונגען וואס באנוצען זיך יא מיט אזא שפראך זענען אפציעלע פאשקעווילען (א שטייגער ווי ח. ש. צייטונגען).
רצונינו לעשות רצוניך.
-
יוסף שרייבער
- שר ארבעת האלפים
- תגובות: 4589
- זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש אקטאבער 23, 2010 4:24 pm
בוידעם האט געשריבן:farshlufen האט געשריבן:וואס גלויבט זיך נישט? איר מיינט אז אמאליגע צייטונגען זענען געשריבן געווארן דורך צדיקי הדור?
איך מיין צו זאגען 'א פאשקעווילשע צייטונג'. דאס איז דאך יעדער מודה אז די דורות פאלן, און אפ"ה וועט איר נישט טרעפן היינט צוטאג א 'נארמאלע' צייטונג אזוי שימפען אויף פאליטשע שונאים. און די צייטונגען וואס באנוצען זיך יא מיט אזא שפראך זענען אפציעלע פאשקעווילען (א שטייגער ווי ח. ש. צייטונגען).
עס ליגט מיר אויפען שפיץ פינגער די ענטפער אויף דעם, אבער עס וועט אנקומען צו נישט גיטע שינעס איז בעסער גארנישט צו שרייבען אבער איר קענט אליינס פארשטיין צווישען די שורות.
אזויפיל קענען מיר זאגען אז ב"ה די שטערקסטע מחלוקת'ן היינט צוישען די חסידישע הויפען קימט נישט צו מעין דמעין פון די אמאליגע מחלוקת'ן.
-
יואל ווייס
- שר האלף
- תגובות: 1213
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יאנואר 28, 2009 9:25 am
- לאקאציע: אין גוטע הענט, ב"ה
און חוץ מזה, אויב מאך איך נישט קיין טעות איז דער היינט געווען א פרייע צייטונג, סעקולער. בוודאי נישט חרדי'ש. ממילא שרייבט ער מיטן נוסח פון פרייע צייטונגען, ווען זיי רעדן איבער חרדישע איווענטס און פערזענליכקייטן.. (כמדומה אז אין "איד" און זיין פארגייער "אידישער טאגבלאט" על אף היותו עיתון אגודאי - ובאופן אויטומטי גוראי - מובהק, וועט איר נישט טרעפן אזא שפראך).
מִ֚י כְּהֶ֣חָכָ֔ם וּמִ֥י יוֹדֵ֖עַ פֵּ֣שֶׁר דָּבָ֑ר חָכְמַ֤ת אָדָם֙ תָּאִ֣יר פָּנָ֔יו וְעֹ֥ז פָּנָ֖יו יְשֻׁנֶּֽא׃
מענין לענין, אביסל היסטארישע בעקגראונד:
באשכול אחר כתב *הולדי*:
"הזדמן לי לראות את העתק המודעה שפורסמה בעיתון היינט בווארשא בה הזמין הגר"ח סולובייציק מבריסק את מיודעיו לחתונת בנו רבי יצחק זאב הלוא הוא הגרי"ז ממשיך דרכו. על ההזמנה היו חתומים , שימו לב: חיים הלוי וליפשא סולובייציק.
היום מי שיפרסם כזאת הזמנה יסולק מיד מבית המדרש בגאולה."
ובהודעה נוספת:
"אני רוצה לציין כאן נקודה נוספת. העיתון היינט בו התפרסמה ההזמנה לחתונה של הגרי"ז היה של המשכילים ובבתי היראים לא הכניסו אותו. אז נכון שלא היו אז עיתונים חרדים יומיים אלטרנטיבים, אבל בכל זאת זה מעיד על רוח קצת שונה ששרתה בימים ההם."
ובכן, אני רוצה להעמיד דברים על דיוקם ולספר מעט על העיתונות היהודית בוורשה של אותם ימים (אני כותב את הדברים מהזכרון. ייתכן כי שגיתי בפרט או שניים):
בוורשה פעלו באותם ימים מספר עיתונים. הגדולים שבהם היו 'היינט', 'מאמאנט' ו'דאס אידשע לעבען'. היו, כמובן, עוד עיתונים שקמו ונפלו, אולם לא בהם נדבר כעת.
עורכו ומייסדו של 'היינט' היה יהודי בשם יאצקאן. הוא החל את עבודתו בתפקיד זוטר באחד העיתונים היהודים, התקדם במהירות, עד שהקים את 'היינט'. מבחור שקט, עדין ובעל קול רך, הפך העורך יאצקאן לאיש יהיר, המחלק פקודות בכל אשר יפנה.
הייתה להתנהגות שחצנית זו סיבה טובה. 'היינט' תחת עריכתו הפך לסיפור הצלחה מסחרר. בתקופת השיא מכר העיתון מאות אלפי עותקים מדי יום, וידי הסוכנים שסבבו בעיירות פולין ורוסיה, כדי לרכוש עוד ועוד מנויים, היו מלאות עבודה.
מה היה סוד הצלחתו?
ובכן, למרות שב'היינט' כתבו משכילים מובהקים, השכיל יאצקאן להבין מה אוהב המון העם הפשוט בפולין, שרובו נמנה על חצרות החסידים. הוא החל לדווח, לצד מאמרים פוליטיים ומאמרי ספרות משכילית, גם על המתרחש בחצרות הצדיקים ובבתי-המדרש של ליטא. וכך, כל שמחה ואירוע זכו לסיקור נרחב ואוהד.
העיתונים המתחרים, שקינאו בהצלחתו של 'היינט' - חיקו אותו. וכך, עד מהרה החלו העיתונים להתחרות ביניהם מי יקשור כתרים נאים יותר לראשי הצדיקים והרבנים.
וכאשר נפטר רב באיזו חצר ועיתון אחד כתב אחר שמו ז"ל, הלך השני וכתב זצ"ל. והשלישי, שלא רצה לפגר אחר שניהם, הוסיף זצוק"ל.
והמון העם, במעילי חסידים וכובעי יריאים, רכש את העיתונים וקרא את הכתוב בהם בשקיקה.
אבל, למרות התחרות הקשה מצד מתחריו, שמר 'היינט' על הבכורה. וכל-כך למה? בשל רומן שהלך והתפרסם בו מידי יום. מדובר ברומן-למשרתות, זול, גס וחסר כל ערך ספרותי, על עלילות נערה יהודיה שהתגלגלה אל ארמונו של השולטן. הקהל היהודי, גם זה החרדי, קרא את הרומן בתאוותנות מבחילה.
ו'היינט' פרח.
אלא שכמו תמיד, לא לעולם חוסן.
ה'מאמאנט', שמנהליו עמלו כל העת להרחיב את תפוצת עיתונם, מצאו סופסוף את התשובה לנוסחה המצליחה של יאצקאן.
התשובה באה בזכותו של אברך חסידי בשם יאשזון.
אולם בטרם נספר מה עולל אברך זה, כדאי שנקדים ונספר על מלחמת ההגרלות שניהלו העיתונים:
יום אחד, היה זה בשנת תר"ע, הכריז אחד מהעיתונים, עד כמה שזכור לי היה זה ה'מאמאנט', על מבצע מיוחד לרוכשים מנוי על העיתון: בין הרוכשים מנוי יוגרלו 10 מגרשים לבניית נחלה בארץ ישראל!
המבצע החדש הצליח מאוד ול'היינט' לא נותרה ברירה. יאצקאן נאלץ לצאת במבצע נגדי:
מה לנו נחלה בארץ רחוקה, הוא הכריז, אנחנו נדאג לבני האדם היושבים כאן ונאנקים תחת עול הפרנסה - העיתון יגריל בין המנויים 15 נדוניות, כאשר כל זוכה יקבל מהעיתון את כל הנדוניה הדרושה לחתונת בתו...
אלא שגם מבצע-נגדי זה, לא הצליח לבלום את הסחף שחולל האברך החסידי יאשזון.
את יאשזון קיבל ה'מאמאנט' בירושה מעיתונו של מרדכי ספקטור, אחד מחבורת המשכילים שפעלו באותה תקופה בוורשה. העיתון נכשל ונסגר וספקטור ועובדיו עברו לעבוד ב'מאמאנט' המתפתח.
כאן החל יאשזון, שהיה בחור זריז ומחובר למתרחש, לכתוב טור שבועי תחת השם 'מכתבים פוליטיים שנתפסו בדרך'. הטור הפוליטי, שהיה כתוב במיטב השנינות של יושבי בית המדרש, נחל הצלחה מסחררת. אלפי קוראים חדשים הצטרפו מידי שבוע אל הקוראים הוותיקים של העיתון.
יאצקאן היהיר החל לאבד, לצד קוראים, גם את ביטחונו העצמי.
בצר לו, הוא פנה אל שלום עליכם. עד אז לעג לכתביו הספרותיים ("רומנים אני צריך, לא ספרות!" נהג לומר בזילזול) והתעמר בו לא מעט. כעת, כשכלתה הרעה, הוא התחנן בפני שלום עליכם כי יציל אותו מיאשזון החסידי. הצעתו הייתה כי שלום עליכם 'יביא' את 'מנחם מנדל' שלו לוורשה, כדי שזה יתן את התשובה ל'מכתבים הפוליטיים שנתפסו בדרך.
אגב, שלום עליכם. לאחר שהסתכסך שוב עם ה'היינט', הוא עבר לעיתון 'דאס אידשע לעבען'. עם בואו לעיתון התרחש דבר מדהים: תפוצת העיתון גדלה תוך פרק זמן קצר ביותר ב-30 אלף עותקים!
קיצורו של דבר, אולי לאור דברים אלו יובן מדוע פירסם הגר"ח סולובייציק מבריסק את המודעה בעיתון 'היינט'. זאת, למרות שמשכילים כשלום עליכם, פרישמן, י.ל. פרץ ואחרים כתבו בעיתונים הללו.
פון דא
באשכול אחר כתב *הולדי*:
"הזדמן לי לראות את העתק המודעה שפורסמה בעיתון היינט בווארשא בה הזמין הגר"ח סולובייציק מבריסק את מיודעיו לחתונת בנו רבי יצחק זאב הלוא הוא הגרי"ז ממשיך דרכו. על ההזמנה היו חתומים , שימו לב: חיים הלוי וליפשא סולובייציק.
היום מי שיפרסם כזאת הזמנה יסולק מיד מבית המדרש בגאולה."
ובהודעה נוספת:
"אני רוצה לציין כאן נקודה נוספת. העיתון היינט בו התפרסמה ההזמנה לחתונה של הגרי"ז היה של המשכילים ובבתי היראים לא הכניסו אותו. אז נכון שלא היו אז עיתונים חרדים יומיים אלטרנטיבים, אבל בכל זאת זה מעיד על רוח קצת שונה ששרתה בימים ההם."
ובכן, אני רוצה להעמיד דברים על דיוקם ולספר מעט על העיתונות היהודית בוורשה של אותם ימים (אני כותב את הדברים מהזכרון. ייתכן כי שגיתי בפרט או שניים):
בוורשה פעלו באותם ימים מספר עיתונים. הגדולים שבהם היו 'היינט', 'מאמאנט' ו'דאס אידשע לעבען'. היו, כמובן, עוד עיתונים שקמו ונפלו, אולם לא בהם נדבר כעת.
עורכו ומייסדו של 'היינט' היה יהודי בשם יאצקאן. הוא החל את עבודתו בתפקיד זוטר באחד העיתונים היהודים, התקדם במהירות, עד שהקים את 'היינט'. מבחור שקט, עדין ובעל קול רך, הפך העורך יאצקאן לאיש יהיר, המחלק פקודות בכל אשר יפנה.
הייתה להתנהגות שחצנית זו סיבה טובה. 'היינט' תחת עריכתו הפך לסיפור הצלחה מסחרר. בתקופת השיא מכר העיתון מאות אלפי עותקים מדי יום, וידי הסוכנים שסבבו בעיירות פולין ורוסיה, כדי לרכוש עוד ועוד מנויים, היו מלאות עבודה.
מה היה סוד הצלחתו?
ובכן, למרות שב'היינט' כתבו משכילים מובהקים, השכיל יאצקאן להבין מה אוהב המון העם הפשוט בפולין, שרובו נמנה על חצרות החסידים. הוא החל לדווח, לצד מאמרים פוליטיים ומאמרי ספרות משכילית, גם על המתרחש בחצרות הצדיקים ובבתי-המדרש של ליטא. וכך, כל שמחה ואירוע זכו לסיקור נרחב ואוהד.
העיתונים המתחרים, שקינאו בהצלחתו של 'היינט' - חיקו אותו. וכך, עד מהרה החלו העיתונים להתחרות ביניהם מי יקשור כתרים נאים יותר לראשי הצדיקים והרבנים.
וכאשר נפטר רב באיזו חצר ועיתון אחד כתב אחר שמו ז"ל, הלך השני וכתב זצ"ל. והשלישי, שלא רצה לפגר אחר שניהם, הוסיף זצוק"ל.
והמון העם, במעילי חסידים וכובעי יריאים, רכש את העיתונים וקרא את הכתוב בהם בשקיקה.
אבל, למרות התחרות הקשה מצד מתחריו, שמר 'היינט' על הבכורה. וכל-כך למה? בשל רומן שהלך והתפרסם בו מידי יום. מדובר ברומן-למשרתות, זול, גס וחסר כל ערך ספרותי, על עלילות נערה יהודיה שהתגלגלה אל ארמונו של השולטן. הקהל היהודי, גם זה החרדי, קרא את הרומן בתאוותנות מבחילה.
ו'היינט' פרח.
אלא שכמו תמיד, לא לעולם חוסן.
ה'מאמאנט', שמנהליו עמלו כל העת להרחיב את תפוצת עיתונם, מצאו סופסוף את התשובה לנוסחה המצליחה של יאצקאן.
התשובה באה בזכותו של אברך חסידי בשם יאשזון.
אולם בטרם נספר מה עולל אברך זה, כדאי שנקדים ונספר על מלחמת ההגרלות שניהלו העיתונים:
יום אחד, היה זה בשנת תר"ע, הכריז אחד מהעיתונים, עד כמה שזכור לי היה זה ה'מאמאנט', על מבצע מיוחד לרוכשים מנוי על העיתון: בין הרוכשים מנוי יוגרלו 10 מגרשים לבניית נחלה בארץ ישראל!
המבצע החדש הצליח מאוד ול'היינט' לא נותרה ברירה. יאצקאן נאלץ לצאת במבצע נגדי:
מה לנו נחלה בארץ רחוקה, הוא הכריז, אנחנו נדאג לבני האדם היושבים כאן ונאנקים תחת עול הפרנסה - העיתון יגריל בין המנויים 15 נדוניות, כאשר כל זוכה יקבל מהעיתון את כל הנדוניה הדרושה לחתונת בתו...
אלא שגם מבצע-נגדי זה, לא הצליח לבלום את הסחף שחולל האברך החסידי יאשזון.
את יאשזון קיבל ה'מאמאנט' בירושה מעיתונו של מרדכי ספקטור, אחד מחבורת המשכילים שפעלו באותה תקופה בוורשה. העיתון נכשל ונסגר וספקטור ועובדיו עברו לעבוד ב'מאמאנט' המתפתח.
כאן החל יאשזון, שהיה בחור זריז ומחובר למתרחש, לכתוב טור שבועי תחת השם 'מכתבים פוליטיים שנתפסו בדרך'. הטור הפוליטי, שהיה כתוב במיטב השנינות של יושבי בית המדרש, נחל הצלחה מסחררת. אלפי קוראים חדשים הצטרפו מידי שבוע אל הקוראים הוותיקים של העיתון.
יאצקאן היהיר החל לאבד, לצד קוראים, גם את ביטחונו העצמי.
בצר לו, הוא פנה אל שלום עליכם. עד אז לעג לכתביו הספרותיים ("רומנים אני צריך, לא ספרות!" נהג לומר בזילזול) והתעמר בו לא מעט. כעת, כשכלתה הרעה, הוא התחנן בפני שלום עליכם כי יציל אותו מיאשזון החסידי. הצעתו הייתה כי שלום עליכם 'יביא' את 'מנחם מנדל' שלו לוורשה, כדי שזה יתן את התשובה ל'מכתבים הפוליטיים שנתפסו בדרך.
אגב, שלום עליכם. לאחר שהסתכסך שוב עם ה'היינט', הוא עבר לעיתון 'דאס אידשע לעבען'. עם בואו לעיתון התרחש דבר מדהים: תפוצת העיתון גדלה תוך פרק זמן קצר ביותר ב-30 אלף עותקים!
קיצורו של דבר, אולי לאור דברים אלו יובן מדוע פירסם הגר"ח סולובייציק מבריסק את המודעה בעיתון 'היינט'. זאת, למרות שמשכילים כשלום עליכם, פרישמן, י.ל. פרץ ואחרים כתבו בעיתונים הללו.
פון דא
מִ֚י כְּהֶ֣חָכָ֔ם וּמִ֥י יוֹדֵ֖עַ פֵּ֣שֶׁר דָּבָ֑ר חָכְמַ֤ת אָדָם֙ תָּאִ֣יר פָּנָ֔יו וְעֹ֥ז פָּנָ֖יו יְשֻׁנֶּֽא׃
סתם אלץ דבר חידוש אז ר' חיים זאל אריין לייגען א חתונה בריוועל אין דעם היינט חאטשיק כמעט אלע פרומע יודען האבען דאס געליינט . איז שייך ציא זאגען א סברה . אז דער עורך האט
דאס מדעת עצמו איין געלייגט . ס'איז פשוט גיט פאר ביזנעס . אין קיין הכחשה איז נישט געקומען מבית הרב . כידוע נעמט בייא זייא א לאנגע צייט ביז מען באשליסט וואס ציא טהין בשעת
מען האט דאס נישט געזעהן ביים פאהטער .
אבער דאס איז קלאהר אז אונטער געשריבען אויף דעם חתונה בריוועל איז טאטע מאמע מיט דיא נעמען . אויך האב איך געזעהן א מאהל א חתונה בריוועל פין דעם ראגאטשאווער איז עהר
מיט דיא רעבעצין אונטער געשריבען . נו ס'איז אכשר דרא
דאס מדעת עצמו איין געלייגט . ס'איז פשוט גיט פאר ביזנעס . אין קיין הכחשה איז נישט געקומען מבית הרב . כידוע נעמט בייא זייא א לאנגע צייט ביז מען באשליסט וואס ציא טהין בשעת
מען האט דאס נישט געזעהן ביים פאהטער .
אבער דאס איז קלאהר אז אונטער געשריבען אויף דעם חתונה בריוועל איז טאטע מאמע מיט דיא נעמען . אויך האב איך געזעהן א מאהל א חתונה בריוועל פין דעם ראגאטשאווער איז עהר
מיט דיא רעבעצין אונטער געשריבען . נו ס'איז אכשר דרא
יהיה כן האט געשריבן:די מעשה מיטן מונקטאשער רב אין סאסנאוויץ איז באקאנט, וידוע שהה״ק ממונקאטש הבטיח לו בן אם יכובד בסנדקאות, וכך הוה
יוסף שרייבער האט געשריבן:והוא פלאי האט געשריבן:ונתכבד רק במוהל'שאפט, ולא בשניהם, והילד לא האריך ימים, וכבוד ה' הסתר דבר
עס איז באקאנט די מעשה מיט די ראדאמסקער מוהל'שאפט, ווי אזוי עס איז צושטאנד געקימען און וואס דארט איז פארגעגאנען נאר אזוי ווי רב פלאי שרייבט 'וכבוד ה' הסתר דבר'.
אה און א הילכיגען ישר כח רב בן-בוזי ,איך מיין מען וועט מער נישט קענען ארויסשרייבען ווי יא אבער ימים יגידו.
פאר מיר איז עס נישט באקאנט אין איך וואלט געקענט באשטיין צו וויסען
כא כא כא האבן זיך די רויבער צולאכט (מנחם מענדל)
-
יגעתי ומצאתי
- שר האלף
- תגובות: 1672
- זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יאנואר 31, 2011 5:02 pm
בן בוזי, א ריזיגן יש"כ, עס איז א הערליכע איינפאל.
דאטומען זענען העכסט וויכטיג.
ווען איז געווען די מעשה מיט די שלום אין די גערער - בעלזער הויפן? ביים מהרי"ד אדער ביים מהר"א? בכלל, וואס איז געווארן פון די שלום קאמיטע וכו'? (אינטערעסאנט די טיטול וואס איטשע מאיר טראגט, 'פרנס').
---
ים רויבער, פרעג אין אישית.
דאטומען זענען העכסט וויכטיג.
ווען איז געווען די מעשה מיט די שלום אין די גערער - בעלזער הויפן? ביים מהרי"ד אדער ביים מהר"א? בכלל, וואס איז געווארן פון די שלום קאמיטע וכו'? (אינטערעסאנט די טיטול וואס איטשע מאיר טראגט, 'פרנס').
---
ים רויבער, פרעג אין אישית.
א אינטערסאנטע אינטערוויאו פון א צייטונג שרייבער מיט הגה״צ רבי עמרם בלוי זצ״ל בראשית קום המדינה
http://www.jpress.org.il/Default/Skins/ ... &AppName=2
http://www.jpress.org.il/Default/Skins/ ... &AppName=2
