זיצט זיך חיים דוד ה. אין חדר, מלמד תורה פאר די קינדערלעך. די תורה פארציילט אונז ווי יתרו עצה'ט משה'ן, “ושמת עליהם - און דו זאלסט שטעלן אויף זיי", “שרי אלפים - שרים פון טויזנטער", “שרי מאות - שרים פון הונדערטער", “שרי חמשים - שרים פון פופציגער", “ושרי עשרות - און שרים פון צענדליגער". אופס... פון שרי חמש מאות האט ער אינגאנצן פארגעסן?
אבער פארט טרעפט מען פיל מאל דאס נומער חמש מאות אין די קדושה. דער זיידע נח האט דאך אנגעהויבן צו געבוירן זייענדיג חמש מאות, אין די שמן המשחה איז געווען מר דרור חמש מאות וקדה חמש מאות, די אנשי המלחמה האבן געדארפט געבן א מכס לה' אחד נפש מחמש מאות, איוב האט געהאט חמש מאות צמד בקר וחמש מאות אתונות, בשושן הבירה האט מען גע'הרג'ט חמש מאות, הר הבית חמש מאות אמה על חמש מאות אמה, חמש מאות שנה איז דא מן הארץ עד לרקיע, אזוי אויך איז דער מלאך סנדלפון גבוה מחביריו מהלך חמש מאות שנה, ומדה טובה מרובה על מדת פורעניות חמש מאות פעמים.
אינטערעסאנטער זענען אבער אנדערע מקומות וואו מען טרעפט דאס מספר חמש מאות:
א) ארץ ישראל איז זיבן מאל בעסער ווי צוען, והני מילי בטרשים אבל שלא בטרשים חמש מאה (כתובות קיב.)
ב) חמש מאות בתי סופרים היו בביתר והקטן שבהם אין פחות מחמש מאות תינוקות (ירושלמי תענית פ"ד ה"ה)
ג) על דעתי' דר' יהודה חיה (חירם) קרוב לחמש מאות שנה (ב"ר פפ"ה סי' ד')
ד) ארונו של יוסף של ת"ק ככרים היה (דברים רבה פי”א סי' ז')
ה) חמש מאות מיני תבשילין האבן די אנשי ירושלים געקענט מאכן פון חטים (איכה רבתי ז ו)
ו) חמש מאות מיני ארבה יש (ילקוט ראובני פרשת בא)
ז) גלגל חמה מהלך חמש מאות שנה (תנבא"ר פ"ב), ועץ חיים מהלך חמש מאות שנה (שם, וירושלמי ברכות פ"א ה"א)
ח) דושנה של יריחו חמש מאות אמה על חמש מאות אמה (ספרי פ' בהעלותך, הובא ברש"י)
ט) ויש אומרים אחד מחמש מאות יצאו ממצרים (תנחומא ריש בשלח)
י) בטורח נמצא לולב שיש לו תיומת כזה (עיי"ש) אפילו אחד בחמש מאות (ב"ק צו. תוד"ה נחלקה)
יא) מרים בתו של נקדימון פסקו לה חכמים חמש מאות דינרי זהב לקופת בשמים בכל יום (איכ"ר א נא)
יב) אלף ילדים היו בבית אביו של רשב"ג, חמש מאות מהם למדו תורה חמש מאות למדו חכמת יונית (ב"ק פג.)
יג) חמש מאות חלונות מעלין עשן חוץ לחומה בכרך גדול של רומי (מגילה ו:)
אוה"ב) הר סיני היה גבוה חמש מאות אמה (חנוכת התורה בליקוטים בשם מדרש)
אלזא, איז חמש מאות יא עפעס, דארף מען זיך נישט פילן געטראפן, קען מען דאך גיין ווייטער. “זאגט די הייליגע תורה ווייטער, ושפטו את העם – און זיי זאלן משפט'ן דאס פאלק"...
זינגט אלע מיט: חמש מאות אנו יודעים.
נ.ב. א יישר כח פארן חשובן חבר וואס האט מיר מעורר געווען אז כ'דארף שנעל שרייבן עפעס, שלא לשנות מן המנהג. אפשר בעסער ווי גארנישט, אפשר נישט.