וויאזוי זאגט מען עס אין אידיש?

[שלמה הילדעסהיימער]

וועל עפרישיעיטעד (גרשון, וויאזוי וואלסטו דאס ריפרעיזט?)

מ'האט שוין באהאנדלט דא אמאל די שאלה. מ'קען זאגן אנערקענען, אפשאצן, מעריך זיין, אדער ערקענען. אין פאל דאס איז נישט גענוג, דארף מען זוכן אן אויסוועג פון דעם ווארט.

אפרעשיעטן הערט זיך זייער ענגליש, און איך וואלט עס נישט געניצט ביים שרייבן פארמעל; ביי א קרעטשמעריש-סטיל ארטיקל מילא.

אז איינער וויל, קען ער באשאפן א ניי ווארט אפרעציאטירן. איך טו אבער נישט אין דעם תחום פון מאכן נייע ווערטער. (איניציאליזם איז אפשר ניי אין דעם פארעם, אבער דאס ווארט עקזיסטירט שוין פון לאנג.)

מע, ענדערש עפרישיעיט ווי אפרעציאטירן

אבער קיינס איז נישט גוט

__

אגב ביז ווען פלאנסטע צו זיין איבערגעדרייט?

טיף/ווארעם/שטארק אנערקענט/ען.

[המברך יתברך]

טיף/ווארעם/שטארק אנערקענט/ען.

בדרך כלל איז שעצן נישט שלעכט, דער פראבלעם איז נאר לגבי די פעלער וואס מ'זוכט נישט קיין שעצונג אלס אנערקענונג, נאר א סובסטאנציעלע באצאלדינג, וואס קומט מכח'ן טיפן אנערקענונג...

וואס וועט מען נוצן דעמאלט?

[המברך יתברך]

mode

אנשטעל.
רעדאגיר אנשטעל.

גא"מ. זייער גוט געזאגט!

מאדוס וואלט באקומען פון מיר 'זייטיגע אויגן,' אין צוגאב צו די דערלאנגטע פראסקעס.

על זה אני לא מצטרף.

[farshlufen]

מאדוס וואלט באקומען פון מיר 'זייטיגע אויגן,' אין צוגאב צו די דערלאנגטע פראסקעס.

שוין פון לאנג געווען דאהי אויסגעשמועסט.

אין אלגעמיין, היינטיגע קאמפיוטער און טעכנאלאגיע טערמינען, איז די בעסטע אז מ'לאזט נאטורליך לויטן לשון המדוברת.

אויב נעמט מען זיך דאס נישט אריין אין קאפ, טרעפט מען זיך מיט ענדלאזע ספיקות און דערנאך וועט דער ליינער אפילו נישט פארשטיין וואס איר ווילט.

***

א דוגמא, א חפץ וואס האט א פיינער נאמען אין ענגליש אבער אין אידיש רופט מען עס ע"ש פעולתו, נעמליך א Timer = שבת זייגער, פרוביר עס צו איבערטייטשן אהין און צוריק און ס'וועט זיין גוט פאר א פורים תורה.

Saturday clock
טיימער

[המברך יתברך]

אבער "אנשטעל" איז א גוטע ווארט, ס'איז געשמאק און יעדער ווייסט וואס ס'מיינט. אפשר רעדאגיר איז צו שווער.

[המברך יתברך]

וואס וועגן "הגה-אנשטעל"?

[היסטאריש]

דער ערשטער וואס וועט שרייבן רעדאגירונג מאָדוס וועט כאפן א פראסק פון מיר

נוץ ריוויו מאוד ווי א מענטש

א דאנק

איך באצאל דיר 50% פונעם פראסק צו האבן א גלייכע טייל אין די מצוה. אזוי לאנג ווי ס'איז טעכנאלאגיע רילעיטעט זאלסטו נוצן זייער שפראך.

רעוויו מאוד איט איז.

איך באצאל נישט פאר פראסקעס, אבער גא"מ אז פאר טעכנאלאגיע פארבינדעטע ווערטער זאל מען נוצן וויאזוי ס'איז אין ענגליש.

[קאריץ]

דער ערשטער וואס וועט שרייבן רעדאגירונג מאָדוס וועט כאפן א פראסק פון מיר

נוץ ריוויו מאוד ווי א מענטש

א דאנק

איך באצאל דיר 50% פונעם פראסק צו האבן א גלייכע טייל אין די מצוה. אזוי לאנג ווי ס'איז טעכנאלאגיע רילעיטעט זאלסטו נוצן זייער שפראך.

רעוויו מאוד איט איז.

איך באצאל נישט פאר פראסקעס, אבער גא"מ אז פאר טעכנאלאגיע פארבינדעטע ווערטער זאל מען נוצן וויאזוי ס'איז אין ענגליש.

איך בין אויך אויף דעם זייט. חוץ אין פאל וואס מ'טרעפט א ווארט וואס קלינגט היימיש און געשמאק.

[המברך יתברך]

וועגן די פראסקעס, איז דא אן עצה צו זיין דער צוויטער

[קאריץ]

וועגן די פראסקעס, איז דא אן עצה צו זיין דער צוויטער

וויאזוי מ'זאגט "פראסקעס" אין אידיש? פעטש. אדער פלעמיש. מיין רבי פלעגט זאגן אויב פארשטייסט נישט אידיש וועל איך דיך עס זאגן אין "פלעמיש" - און דאן איז געפלויגן "פראסקעס"...

[מרה דאבוה]

וועגן די פראסקעס, איז דא אן עצה צו זיין דער צוויטער

וויאזוי מ'זאגט "פראסקעס" אין אידיש? פעטש. אדער פלעמיש. מיין רבי פלעגט זאגן אויב פארשטייסט נישט אידיש וועל איך דיך עס זאגן אין "פלעמיש" - און דאן איז געפלויגן "פראסקעס"...

פלעמיש מלשון פלאמעדיגע פראסקעס, יא יא.

[טאטעטריא]

צ/ק

איינער וואס קען נישט שמעקן?

[המברך יתברך]

צ/ק

איינער וואס קען נישט שמעקן?

און וויאזוי זאגט מען עס אין ענגליש? מ'וועט עס טרענסליטערעיטן.

[המברך יתברך]

גרשון טענה'ט, אז אידיש פאר "סאו" איז "טא", און לכאורה איז ער גערעכט. איז אפשר לאמיר עס אנהייבן נוצן?

[המברך יתברך]

צ'ק
transliterate?

[היסטאריש]

צ'ק
transliterate?

גוגל טראנסלעיט שרייבט 'טראנסליטערירן'.

[חוט של חסד]

צ'ק
transliterate?

איבערזעצן - איבערטייטשן

[צו געזונט]

אין ענגליש איז עס INOSMIA, דאס מיינט עפעס מיט נאז (NOS) און די MIA איז די אנצינדונג אדער א דעפעקט דערינען (א שטייגער לוקעמיע א.ד.ג.)

[צו געזונט]

TRANSLATE און TRANSLITERATE זיינען קרובים.
די ערשטע איז מער ביי איבערטייטשן און די צווייטע איבערזעצן.
צ.ב.ש. שפראך איז TRANSLATED צו LANGUAGE
אבער ביי די צווייטע ווארט איז עס ווי פאלגענד, א DESTINATION איז אמאל געווען איבערגעטייטשט צו "ציל" אבער ווען עס איז TRANSLITERATED איז עס מער ענליך צו די שפראך פון וואנען מען נעמט עס, און דאן ווערט די ווארט "דעסטינאציע"

[שלמה הילדעסהיימער]

צ'ק
transliterate?

גוגל טראנסלעיט שרייבט 'טראנסליטערירן'.

טרענסליטערעיט מיינט איבערשרייבן א ווארט פון איין שפראך נוצנדיג די אותיות פון א צווייטן שפראך, נישט איבערטייטשן.

צום ביישפיל, "טרענסליטערעיט."

[גרשון]

ווי שלמה זאגט.

אידיש איז אריגינעל געווען א טראנסליטעראציע. מ'האט פשוט געשריבן דייטש מיט אונזערע א-ב. נאר מיט דער צייט איז עס פארוואנדלט געווארן אין א שפראך פאר זיך. אזוי אויך פלעגן די ספרד'ישע ראשונים טראנסליטערירן אראביש צו אונזערע א-ב, און אנדערע אידן אין די לאנדסשפראכן פון זייערע וואוינערטער.

טראנסליטערירן קען רואיג זיין אידיש, זינט מיר ניצן אין אסאך ווערטער טראנס (אריבער) און אויך ליטער (שרייבן). פאקטיש זענען ביידע לאטיינישע ווערטער, און דאס ווארט איז אין אלע אייראפעאישע שפראכן.

[דעת בעל הבית]

גרשון טענה'ט, אז אידיש פאר "סאו" איז "טא", און לכאורה איז ער גערעכט. איז אפשר לאמיר עס אנהייבן נוצן?

נאר אין א שאלה, דאכצעך.
מ’זאגט נישט ”איך האב נישט וואס צו טון טא איך שרייבט אויף אייוועלט”

[המברך יתברך]

גרשון טענה'ט, אז אידיש פאר "סאו" איז "טא", און לכאורה איז ער גערעכט. איז אפשר לאמיר עס אנהייבן נוצן?

נאר אין א שאלה, דאכצעך.
מ’זאגט נישט ”איך האב נישט וואס צו טון טא איך שרייבט אויף אייוועלט”

גערעכט, ער האט ארויסגעשאסן נאך אפאר ווערטער פון ארבל, אזויווי נאר ער קען (און ער איז ביזי טענה'ן אז דער עולם ליינט פשוט נישט עפעס א ווערטער בוך...)ץ

דא דארף מען זאגן:
"איך האב נישט וואס צו טון (לגבי מיר עכ"פ, איז עס נישט אמת), ממילא\דערפאר\וועגן דעם שרייב איך אויף אייוועלט"

[פאליטישע עקספערט]

כ'מיין מען קען יא שרייבן אז נחום האט נישט וואס צו טון טא שרייבט ער אויף אייוועלט

[המברך יתברך]

כ'מיין מען קען יא שרייבן אז נחום האט נישט וואס צו טון טא שרייבט ער אויף אייוועלט

והא ראיה, אז דו האסט עס געשריבן און ס'האט גארנישט פאסירט. טא, לאמיר עס אלע שרייבן. (יעצט, בין איך שוין דער צווייטער....)

(עפעס פיל איך ווי אין מיין קאנטעקסט, קלעבט עס יא. איינער קען אריינקומען קלאר?).