זכרונות פון ישיבת תורת משה מאנטריאל

[לייברערין]

ווען איז ר' משה מנחם ווייס נפטר געווארן?

[אונגארישע הייזער]

ווען איז ר' משה מנחם ווייס נפטר געווארן?

דאכט זיך אז ער איז געשאסן געווארן ביים פרובירן שווערצן דעם גרעניץ, ערגעצוואו תש"ו-ז.

[לייברערין]

ווען איז ר' משה מנחם ווייס נפטר געווארן?

דאכט זיך אז ער איז געשאסן געווארן ביים פרובירן שווערצן דעם גרעניץ, ערגעצוואו תש"ו-ז.

אינטרעסאנט, עכ"פ ב' ניסן תש"ו האט ער געלעבט און סאמבטעהלי

[גאלדגרוב]

הגה''צ ר' אברהם שלאגער זצ''ל מבוקאשעוויץ וועלכער איז היינט נפטר געווארן איז געווען א לעגענדארער פארהערער און מגי''ש בישיבתינו. יהא זכרו ברוך.

[פעשען]

נא, אז ד'רוילעם שלאפט זיך אזוי רואיג דא זינט אקטאבּער, העמער מיזן ווערן די וועקער אביסל. נאָאאאאאאא, יושר, ס'איז שוין סוף זמן קרי"ש..

ווי דער עולם ווייסט, גייט שוין די אמעריקאנער/קאנאדישע גרעניץ קלאוזשער אן באלד א קאלעכיגן יאר צוליב קאווי"ד ניינטי"ן. ווי פארשטענדליך האבן צוליב דעם די ניו יארקע בחורים נישט געקענט קומען קיין מאנטריאל אין ישיבה אריין. האט די הנהלת הישיבה אפגעדינגען די "בעלזע ישיבה אין סערעטאגא", ווי די בחורים געפינען זיך זינט אנהויב ווינטער זמן.
די בחורים געניסן דארט פון א ספּעציעל באקוועמע פלאץ אין פארגלייך צו וואס מ'האט אויף האטשיסאן. א שיינע גרויסע לעכטיגע היכל הביהמ"ד (מיט א הויכע דאַך), געשמאקע פאָרלערנען שטיבלעך, גרויסע עס זאל און איבער אלעם א באקוועמע דארמעטארי מיט פריוואטע ביהכ"ס אין יעדע צימער.
ווידעראום די סטעףף (כ"א בשמו הטוב) מיטשעט זיך מיט די טרעוועל אהין אין צירוק, וואס מ'האט איינגעטיילט פּער האלבע וואך. דאס הייסט אז יעדע האלבע וואך קומען אנדערע מגיד שיעור -אן זייערע משפחות- און נאך האלבע וואך טוישט מען ארום. יעדע שבת איז דא דארט א מגיד שיעור אדער די דיין שליט"א, מ'טיילט זיך איין מיט א סדר, און יעדע פאר שבתים פארן די בחורים אהיים.

איינע פון די גרויסע פראבלעמען וואס מ'האט דארט -וואס ווי געזאגט איז עס בעצם א באקוועמערע פלאַץ- איז אז ר' ז"ל קען נישט זיין קעכער (קען נישט אריבערגיין די בארדער), מאָןן/סילוואַ קענען נישט קומען קלינען, און מ'קען נישט גיין עסן ביי בעלי בתים פרייטאג צונאכטס.. אויסער דעי פּאָר זאכן זענען זיי פאָלי מסודר דארט. קעכער איז אונגאר-מילק ענד האני פון מאנטריאל, עסן ברענגט מען פון מאנראו וואס ס'איז נישט אזוי ווייט. די דורכפאָרער אויפן זיבן-און-אכציגער זענען זיך זיכער מחיה אז ס'דא א היימיש פלאץ ווי זיך אפצושטעלן דאווענען אדער פאר א קאווע.


כ'מיין אז כ'האב יוצא געווען מיינס, יעצט העלעך לאזן די עולם זיך אויפוועקן און אריינקומען אין די לענג און אין די בּרייט.

[יוראפ]

תהלים דגלי הודי' והמצוה וממתקי יהודה

[נא_שכל]

תהלים דגלי הודי' והמצוה וממתקי יהודה

נישט פון די ישיבה רעדט מען דא...

איז די היינטיגע ישיבה א המשך פונעם דזישבויער רב'ס ישיבה?

[בשבילי נברא]

תהלים דגלי הודי' והמצוה וממתקי יהודה

נישט פון די ישיבה רעדט מען דא...

איז די היינטיגע ישיבה א המשך פונעם דזישבויער רב'ס ישיבה?

בפשטות יא! דאס איז די זעלבע סאטמארע ישיבה אין מאנטריאל, און ס'גייט נאך אין איין המשך (לפי ידיעתי) זייט דעמאלטס. כאטש ס'איז אונטער די נשיאות פון אן אנדערע ראש ישיבה, פארשטייט זיך.

[נא_שכל]

תהלים דגלי הודי' והמצוה וממתקי יהודה

נישט פון די ישיבה רעדט מען דא...

איז די היינטיגע ישיבה א המשך פונעם דזישבויער רב'ס ישיבה?

בפשטות יא! דאס איז די זעלבע סאטמארע ישיבה אין מאנטריאל, און ס'גייט נאך אין איין המשך (לפי ידיעתי) זייט דעמאלטס. כאטש ס'איז אונטער די נשיאות פון אן אנדערע ראש ישיבה, פארשטייט זיך.

ר' ברוך אברהם פערלמוטער האט מיר אמאל פארציילט אז ער האט מייסד געווען די היינטיגע ישיבה, ווען זיינע זוהן און ר' שלמה קאהן האבן געדארפט א ישיבה.

[אמתער]

תהלים דגלי הודי' והמצוה וממתקי יהודה

נישט פון די ישיבה רעדט מען דא...

איז די היינטיגע ישיבה א המשך פונעם דזישבויער רב'ס ישיבה?

בפשטות יא! דאס איז די זעלבע סאטמארע ישיבה אין מאנטריאל, און ס'גייט נאך אין איין המשך (לפי ידיעתי) זייט דעמאלטס. כאטש ס'איז אונטער די נשיאות פון אן אנדערע ראש ישיבה, פארשטייט זיך.

ר' ברוך אברהם פערלמוטער האט מיר אמאל פארציילט אז ער האט מייסד געווען די היינטיגע ישיבה, ווען זיינע זוהן און ר' שלמה קאהן האבן געדארפט א ישיבה.

איך האב געהערט פין איינע פין די דיין'ס קינדער אז די דיין זאל זיין געזינט האט געטראכט כ"ו אב תשל"ט בשעת די די רבי ז"ל לוויה וואס ער קען זיך מקבל זיין לע"נ פין די רבי ז"ל האט ער געטראכט אז דאס וואס די רבי האט געטין אלע יארן מרביץ תורה געווען וועט ער אויך עפענען א ישיבה אין מרביץ תורה זיין,
אבער עס מיז נישט זיין קיין סתורה קען זיין אז ביידע איז אמת..

[אונגארישע הייזער]

תהלים דגלי הודי' והמצוה וממתקי יהודה

נישט פון די ישיבה רעדט מען דא...

איז די היינטיגע ישיבה א המשך פונעם דזישבויער רב'ס ישיבה?

בפשטות יא! דאס איז די זעלבע סאטמארע ישיבה אין מאנטריאל, און ס'גייט נאך אין איין המשך (לפי ידיעתי) זייט דעמאלטס. כאטש ס'איז אונטער די נשיאות פון אן אנדערע ראש ישיבה, פארשטייט זיך.

ר' ברוך אברהם פערלמוטער האט מיר אמאל פארציילט אז ער האט מייסד געווען די היינטיגע ישיבה, ווען זיינע זוהן און ר' שלמה קאהן האבן געדארפט א ישיבה.

איך האב געהערט פין איינע פין די דיין'ס קינדער אז די דיין זאל זיין געזינט האט געטראכט כ"ו אב תשל"ט בשעת די די רבי ז"ל לוויה וואס ער קען זיך מקבל זיין לע"נ פין די רבי ז"ל האט ער געטראכט אז דאס וואס די רבי האט געטין אלע יארן מרביץ תורה געווען וועט ער אויך עפענען א ישיבה אין מרביץ תורה זיין,
אבער עס מיז נישט זיין קיין סתורה קען זיין אז ביידע איז אמת..

ס'איז א המשך

[פאטאקי08]

איז נישט געווען א שיינע שטיק צייט אפשניט פון ווען דזשיבויער רב האט פארמאכט ביז ווען די דיין האט צוריק געפענט?

[אונגארישע הייזער]

קאן זיין עטליכע יאר, אבער ווען עס איז געווארן צוריק געעפנט איז עס געווען ווי א המשך צום אלטן. לדוגמא, עס איז געבליבן מיטן אלטן נאמען.

אזוי האב איך פארשטאנען ביז היינט, קען אפשר זיין איך בין מיך טועה.

[נא_שכל]

קאן זיין עטליכע יאר, אבער ווען עס איז געווארן צוריק געעפנט איז עס געווען ווי א המשך צום אלטן. לדוגמא, עס איז געבליבן מיטן אלטן נאמען.

אזוי האב איך פארשטאנען ביז היינט, קען אפשר זיין איך בין מיך טועה.

דאס ווייסט יעדער ס'איז די זעלבע נאמען, אויבן האסטו אבער געשריבן אז ס'איז געווען א המשך, וואס דאס מיינט אז ער האט כאילו איבערגענומען יענע ישיבה, און עס ממשיך געווען. ווען לפי האמת מייניך איז עס געווען א נייע ישיבה, נאר מיט די אלטע נאמען.

[אונגארישע הייזער]

קאן זיין עטליכע יאר, אבער ווען עס איז געווארן צוריק געעפנט איז עס געווען ווי א המשך צום אלטן. לדוגמא, עס איז געבליבן מיטן אלטן נאמען.

אזוי האב איך פארשטאנען ביז היינט, קען אפשר זיין איך בין מיך טועה.

דאס ווייסט יעדער ס'איז די זעלבע נאמען, אויבן האסטו אבער געשריבן אז ס'איז געווען א המשך, וואס דאס מיינט אז ער האט כאילו איבערגענומען יענע ישיבה, און עס ממשיך געווען. ווען לפי האמת מייניך איז עס געווען א נייע ישיבה, נאר מיט די אלטע נאמען.

נאכמאל, קלאר אז עס איז געווען עפעס א הפסק צווישן דעם זשיבויער'ס ישיבה און די היינטיגע (חוץ די מחלוקת'לעך וכו'), און קלאר אז דער היינטיגער ר"י שליט"א איז נישט געווען קיין ממשיך פונעם זשיבויער, איך האב נאר געמיינט צו זאגן אז אזוי ווי די ערשטע ישיבה איז געווען א המשך פון די מוסדות, און פארדעם האט עס געהייסן 'תורת משה' אזוי ווי די מוסדות וואס דער רבי ז"ל האט געגעבן דעם נאמען (און נישט תורה ויראה), און די צווייטע ישיבה איז אויך געווען די זעלבע, און פארדעם איז עס געבליבן מיטן נאמען. (לויט דעם איז אויך פארשטענדליך נאך ענינים, ודו"ק ואכמ"ל וק"ל).

[תמים תהיה]

ר' ברוך אברהם פערלמוטער האט מיר אמאל פארציילט אז ער האט מייסד געווען די היינטיגע ישיבה, ווען זיינע זוהן און ר' שלמה קאהן האבן געדארפט א ישיבה.

לפי השמועה.

די איצטיגע ישיבה איז נתייסד געווארן בערך שנת תשמ"ב דורך ר' ברוך אברהם פערלמוטער נ"י (גשמי) און הרה"ג ר' אהרן קופמאן שליט"א (רוחני).
אזוי וויא דערמאנט האט ר' ברוך אברהם נישט געוואלט אוועקשיקן זיין זין קיין נ"י, האט ער צאמגענימען אפאר קענעדישע בחורים און געפענט די ישיבה בראשות הרה"ג ר' אהרן קויפמאן שליט"א, צי באמערקן איז הרב ר' אהרן געווען א פרישער אינגערמאן עטליכע יאר נאך די חתונה.
אלט'ס נאכמיטאג מגי"ש האט געדינט הרה"ג ר' יחזקאל וואנכאצקער שליט"א (כעת בקרית טאהש).
די ערשטע זמן איז געווען סך הכל 6 בחורים, ( בני ר' ברוך אברהם פערלמוטער, בני ר' משה ווערצבערגער, הרה"ג ר' שלמה קאהן וכו") אפשר וועלן זיי געדענקן פארוואס מען האט גענצט דעם אלטען נאמען "תורת משה" ן.
אזוי וויא עס האט געהאט א שטארקע הצלחה אין די עלטערן זענען געווען שטארק ציפרידן ,איז די קימענדיגע זמן ציגעקימען נאך "קענעדישע בחורים", איבער'ן יאר האט מען שוין געהאט אפאר "ניו יארקער בחורים" אין ציביסליך ציביסליך זיך פארגערסערט.
בערך צוויי יאר שפעטער בשנת תשמ"ד האט מען שוין געדארפט א צווייטע כתה איז דער דיין שליט"א אריינגעקימען אלט"ס מגי"ש שיעור ב' פארמיטאג שיער עיון , און הרה"ג ר' אהרן שליט"א שיער א' פארמיטאג (דער סדר מיין איך איז געבליבן פאר לאנגע לאנגע יארן,
אלטס נאכמיטאג מגי"ש האט שפעטער די מאנטריאלער רב שליט"א משמש געווען פאר לאנגע יארן לטובה,
(וויא פארשטענדליך, אזוי וויא א גרעסערע ישיבה איז דער פינאנציעלער עול אן אנדערע געשעפט וויא א קליינע ישיבה, איז הרבני הנגיד ר' חיים אביגדור קאהן ע"ה אריינגעקימען אין ציביסליך איבערגענימען די גאנצע גשמיותדיגע עול, אין אזוי איז דער דיין שליט"א געווארן געקרוינט מיט די יארן די ראש ישיבה)
במשך די יארן האבן אויך געדינט אלט"ס מגי"ש הרב ר' ישעי יעקב פארטוגאל שליט"א האדמו"ר מ'סקוליען זז"ג, הרב מבאקאשעוויץ ז"ל, שפעטער איז אריינגעקימען אלט"ס מגי"ש הרה"ג ר' וואלף לאנדא שליט"א וואס האט געדינט אלטס נאכמיטאג מגי"ש פאר לאנגע יארן, אין שפעטער אויך אלטס מנהל.
אלטס משגיח האט געדינט לאנגע יארן הר"ר אהרן חנוך כ"ץ שליט"א , שפעטער אויך אלט"ס מנהל, אין נאך שפעטערע יארן בשנות תשנ"ה בערך איז דער דיין שליט"א איידעם הרה"ג ר' יהושע לערנער שליט"א אריינגעקימען אין די ישיבה...
בערך אזוי ווייס איך....

[סמעטענע]

וואס איז די מצב מיטן דיין?
היינט איז געווען צעטליך לבקשת רחמים

[נא_שכל]

ר' ברוך אברהם פערלמוטער האט מיר אמאל פארציילט אז ער האט מייסד געווען די היינטיגע ישיבה, ווען זיינע זוהן און ר' שלמה קאהן האבן געדארפט א ישיבה.

לפי השמועה.

יישר כח!

איין הוספה, ר' ברוך אברהם האט מיר געזאגט אז אין אנהייב פלעגט ער פארלערנען פאר די בחורים די שיעור אין שלחן ערוך. קען זיין דאס איז געווען אויסער ר' יחזקאל וואנחאצקער וואס פלעגט לערנען 'שיעור פשוט' בגמרא.

וואס איז די מצב מיטן דיין?
היינט איז געווען צעטליך לבקשת רחמים

שמעתי אז ער גייט זיין בעז"ה אין ווילאמסבורג אויף יו"ט שבועות הבעל"ט.

[אורח הכבוד]

וואס איז די מצב מיטן דיין?
היינט איז געווען צעטליך לבקשת רחמים

ב''ה בעסער ווי פארגאנגענע וואך, אבער דארף אסאך תפילות שתתחדש כנשר נעריו, וועט זיין בעז''ה און וו''ב אויף יו''ט כרגיל

[פארפלאנטערט]

יוצאי ותלמידי ישיבות תורת משה פאררופן א עצרת התעוררות רבתי קומענדיגער זונטאג אין היכל הישיבה אין נייעק

עצרת התערררות.jpg (353.13 KiB) געזען 1820 מאל

[אדם א מענטש]

יוצאי ותלמידי ישיבות תורת משה פאררופן א עצרת התעוררות רבתי קומענדיגער זונטאג אין היכל הישיבה אין נייעק

עצרת התערררות.jpg

ס'פארט א באס?

[פארפלאנטערט]

יוצאי ותלמידי ישיבות תורת משה פאררופן א עצרת התעוררות רבתי קומענדיגער זונטאג אין היכל הישיבה אין נייעק

עצרת התערררות.jpg

ס'פארט א באס?

סדר הבאסעס
צום עצרת תפלה והתעררות רבתי אין מתיבתא תורת משה אין נייעק

וויליאמסבורג: 5:40 בעדפארד פלאשינג 5:45 בעדפארד ראטלעדזש 5:50 בעדפארד קליימער
קרית יואל: 6:15 שאפינג סענטער - 6:25 פארק אין רייד
מאנסי: 6:40 ביהמ"ד הגדול 1 מאנסי בלווד

אדרעס:
154 S Highland Ave, Orangetown, NY 10960

די עצרת גייט זיך אנהייבן 7:00 פונקטליך (די בחורים געפינען זיך דארט אויפן פלאץ און מען דארף נישט ווארטן דער ציבור זאל זיך צוזאמקומען)
מען גייט ענדיגן פאר זמן מעריב

[שמחה מתוך שמחה]

נארוואס אנגעקומען אהער

איי איז דאס זכרונות!!!

[אשר מ.]

יא!
יישר כח!
אוי איז ער געווען פיינע נייעס....

פלעגט אלס פרעגן, היינט איז א שיינע טאג? יא? מיין וויב האט מיר געזאגט אז איין שיינעם טאג גייט זי מיך איבערלאזן...

אויך פלעגט ער דערציילן די מעשה מיט דעם איד וואס האט איר אראפגעלאזט א פאטש אונטער די חופה און געזאגט 'דאס איז פארן גארנישט טוהן'....

ער זאגט אלס אז ווען ער האט געלערנט ביי זיין ראש ישיבה הרב נוזניק אין ליובאוויטש אין מאנטריאל האט אים די ר״י איין טאג אריין גערופן און געזאגט אזוי: די בחור האט אזא פראבלעם, די אנדערע בחור אזא פראבלעם, די אנדערע בחור א אנדערע פראבלעם. אבער דו שרגא פייוויל: דו, דו ביסט דער פראבלעם

איי קענט גיוו יו ע דיסקאונט איי ניד פיש פאר שאאאבעעעס!!

פלעגט דערציילן, ער פלעגט דאך אויך הענגען צעטלעך, כ'האב געהאנגען א צעטל מיט א בילד פונעם כותל, און כ'האב געזען א בחור מיט א דזשילעט שניידט עס ארויס, האב איך אים געפרעגט, ווער האט געבויעט דעם כותל? זאגט דער בחור, איך ווייס נישט ווער אבער דאס איז זיכער, דער וואס האט עס געבויעט וועט פון גיהנם נישט ארויסגיין !

[ביידעלע]

בס"ד
שטייענדיג ביי די ימי בכי אויפן פטירה פון הגה"צ הדומ"צ וראש הישיבה זצ"ל און מען דערמאנט זיך די יארען וואס מען האט פארברענגט אין מאנטריאל, מיין איך אז מען דארף אויך ארויפרענגען לזכרון איבער די שבתים אין מאנטריאל.
איינע פון די שיינע איבערלבענישן פון ישיבת תורת משה איז דאס וואס מען איז שבת געגאנגען עסען ביי בעלי בתים אינדערהיים, אזוי איז אויסגעקומען אז מען האט געהאט שייכות מיט די מאנטריאלע אנשי שלומינו. איך גלייב אז יעדער האט וואס צו פארציילען פון די שיינע שבתים, און איך האלט אז מען זאל עס פארשרייבן לזכרון.
איך האב געלערנט אין מאנטריאל די יארן תשמ"ז-ח, דענמאלטס איז מען נאך געגאנגען צו די עלטערע חשובע ב"ב און מען האט געקעט שעפען פון זיי מלא חפניים. איך וויל דא מאכען א ליסטע פון די אידען וואס האבן מארח געווען די תלמידים און איך האף אז דער עולם וועט זיך ווארעם אנריפען.
הרה"ח ר' חיים אביגדור קאהן ע"ה
הרה"ח ר' שלמה ווערצבערגער ע"ה
הרה"ח ר' משה מויזקאפ ע"ה
הרה"ח ר' לייבוש קליינבערגער ע"ה
הרה"ח ר' ישראל דוד וויינבערגער ע"ה
הרה"ח ר' מיכל לעבאוויטש ע"ה
הרה"ח ר' חיים שלמה שווארץ ע"ה
הרה"ח ר' לייב פראמאוויטש ע"ה
הרה"ח ר' שמואל בנימין סופר ע"ה
הרה"ח ר' משה חיים ווערצבערגער נ"י
הרה"ח ר' אברהם מייזעלס נ"י
הרה"ח ר' הלל וויינבערגער נ"י
ועוד
מען בעט דער עולם זאל צולייגן נאך.

איך האב עטליכע מאל געגעסן ביי הרה"ח ר' משה מויזקאפ ע"ה א דורך געווייקט חסידישע איד מלא תוכן ומלא טעם. א ת"ח מופלג און ידען און חסידות. ער פלעגט זינגען די מונקאטש ניגונים אויף שלום עליכם, אשת חיל, און אזמר בשבחין. ער איז געווען א זעלטענער איידעלער איד און אפילו ביי זיך אין שטוב האט ער גערעט שטיל און איידל אז מען האט זיך געדארפט צובייגען צו הערן וואס ער זאגט. עס פלעגט זיין זייער זיס ווען אשתו ע"ה פלעגט אויך האבען עפעס אריינצורעדן. זיי זענען געווען באקאנט מיט זייער אפען הויז לכל עובר ושב און בפרט רבנים וואס זענען אייגעשטאנען ביי זיי. איך געדענק אז אפילו ווען כ"ק אדמו"ר ממונקאטש שליט"א איז געווען ווינטער תשמ"ח אין מאנטריאל אויף א שבת און ער איז אוודאי איינגעשטאנען ביי ר' משה, האבן בחורים אויך געגעסן דארטן שבת. ר' משה האט געהאט א מנהג אז ער האט געגעסן פרייטיג צונאכטס ביי איין עק טיש און שבת צופרי ביי די אנדערע זייט טיש. אפשר איז דאס געווען א מנהג מונקאטש. בכל אופן די שבתים זענען געבליבן אין מיינע ביינער. יהא זכרו ברוך

עס איז מיר אויך אויס געקומען צו גיין אפאר שבתים עסען ביי ר' חיים אביגדור ע"ה. עס לאט זיך נישט זאגען וואס פאר הסברת פנים ער האט ארוסגעוויזן צו זיינע געסט. עס איז פאר אים געווען א כבוד צו מארח זיין א בחור פון דער ישיבה. ביי ר' חיים אביגדור איז געווען אנגעגרייט פאר יעדן בחור א קריסטאלענע גלעזל און נאך יעדער טעלער וואס מען האט אפגעגעסן האט ער זיך אויפגעשטעלט און אנגעגאסן פאר יעדן א גאנצע גלעזל גרעיפ דשאס. מען רעדט דא פון דעם ראש הקהל פון דער קהילה וואס האט זיך אראפגעלאזט מיט אזא כבוד פאר אינגע בחורים. א גאון אין מידות. יהא זכרו ברוך.

רוב מאל האב איך אבער געגעסן ביי הרה"ח ר' אברהם מייזעלס נ"י. איך ווייס נישט ווי אנצוהייבען. ר' אברהם איז דאך באקאנט מיט זיינע בקיעות און חידושים מלא וגדוש בתוי"ש, מען פלעגט דארט קענען זיצען און פארברענגען מיט חסידות בשירה ובזימרה לכבוד שב"ק. ר' אברהם פלעגט אויך מכניס אורח זיין געסט ובפרט חסידי תולדות אהרן פון ארץ ישראל. ביי ר' אברהם האט מען שוין געזינגן דעם תולדות אהרן ניגון אויף קה רבון עלם א סאך פאר עס איז באקאנט געווארן אין גאנצע וועלט. דער אייבישטער זאל אים העלפן מיט גפ"נ עמוע"ש.

מען בעט דער עולם זאל אריינקומען....