לכתחילה אריבער האט געשריבן: אפשר האט די פרוכת'ל די זעלבע סיבה ווי די הויכע טלית קטן אין סקווירא, און פונקט ווי אין די גאנצע וועלט איז עס געגאנגען פון א ברייטע סערוועטעל, צו א נעקטיי, איז עס אויך געגאנגען פון א פרוכת'ל צו א נעקטיי. דאס שרייבט די אלטע רבי אין סידור הרב ביי הלכות ציצית: "וגם נכון ליזהר להיות שני צדי בית הצואר למעלה אצל הצואר תכופים זה לזה על ידי קשירה במשיחות או על ידי קרסים בכדי שיהיה החזה מכוסה ממש כמ״ש בכתבי האריז״ל".
מנהג חב"ד בציצית הרב י. ש. גינזבורג ראיתי את הדיון על ''מנהג חב"ד'' שהנקב באמצע הטלית-קטן הוא עגול.
כמובן, זו המצאה של היצרנים ותו-לא.
הכתוב בעניין זה בסידור רבינו הזקן הוא רק ש"נקב בית הצוואר שהוא נקב שיש בו חיסרון, ואינו עולה למידת שיעור טלית". ולהלן כתב: "וגם נכון ליזהר להיות שני צידי בית הצוואר למעלה אצל הצוואר תכופים זה לזה ע"י קשירה במשיחות או ע"י קרסים, בכדי שיהיה החזה מכוסה ממש כמ"ש בכתבי האריז"ל".
לפי המשמעות שם, וכן מפורש בפרי-עץ-חיים ובשער הכוונות, על הטלית-קטן לכסות עד הצוואר מלפנים וגם מאחור, כפי שביאר בכף החיים (סי'' טז ס"ק ב). ואכן בילדותי אחד מסימני ההיכר של תלמידי התמימים היה "צוואר חנוק"...
הכתוב בעניין זה בסידור רבינו הזקן הוא רק ש"נקב בית הצוואר שהוא נקב שיש בו חיסרון, ואינו עולה למידת שיעור טלית". ולהלן כתב: "וגם נכון ליזהר להיות שני צידי בית הצוואר למעלה אצל הצוואר תכופים זה לזה ע"י קשירה במשיחות או ע"י קרסים, בכדי שיהיה החזה מכוסה ממש כמ"ש בכתבי האריז"ל".
לפי המשמעות שם, וכן מפורש בפרי-עץ-חיים ובשער הכוונות, על הטלית-קטן לכסות עד הצוואר מלפנים וגם מאחור, כפי שביאר בכף החיים (סי'' טז ס"ק ב). ואכן בילדותי אחד מסימני ההיכר של תלמידי התמימים היה "צוואר חנוק"...
אולי האבען זיי נישט איינגעזעהן די געפערליכע עוולה און עבירה ביהרג ואל יעבור פון טראגען א שניפסעל און יא אהנגעהויבען צו טראגען נעק-טייס און אפילו הכי זענען זיי נאך הולכים בדרכי אבותיהם בתורה ויראה...
שמו האט געשריבן:ר' יוחנ'טשע קרלינ'ער זצ"ל איז געגאנגען מיט א נעקטי"י, און ווען ער איז געקומען קיין א"י די ערשטע מאל נאכן קריג, האט אים הרה"ח ר' אלעזר בריזל ז"ל געזעהן אזוי אנגעטוהן, האט ער געטראכט ביי זיך, דאס איז די לעצטע טיש וואס איך האלט מיט ביי דעם רבי'ן איך דארף א חסידישער רבי, אבער נאכן טיש ביים אריבערגיין, האט אים ר' יוחנ'טשע א זאג געטוהן, און אז דער לבוש געפעלט נישט, איז מען שוין נישט רבי?, און ער איז שוין געבליבן חסיד.
איז דען דער ינוקא געגאנגען חסידיש אנגעטוהן?
ניין, אבער ר' אברהם אלימלך ווען ער איז געווען אין א"י, האט ער זיך אנגעטוהן די ירושלמי'ער לבוש, און די א"י חסידים האבן געוואלט ר' יוחנ'טשע זאל דאס אויך טראגן, אגב אויף אזא מהלך האט דער בעלזאער רב זיע"א געזאגט אין בעלזא האט מען געלערנט פון מיר, דא (אין ירושלם) וויל מען מיר לערנען.
ער האט נישט אנגעטאהן די ירושלימער לבוש נאר ווייסע זאקען.
שמו האט געשריבן:ר' יוחנ'טשע קרלינ'ער זצ"ל איז געגאנגען מיט א נעקטי"י, און ווען ער איז געקומען קיין א"י די ערשטע מאל נאכן קריג, האט אים הרה"ח ר' אלעזר בריזל ז"ל געזעהן אזוי אנגעטוהן, האט ער געטראכט ביי זיך, דאס איז די לעצטע טיש וואס איך האלט מיט ביי דעם רבי'ן איך דארף א חסידישער רבי, אבער נאכן טיש ביים אריבערגיין, האט אים ר' יוחנ'טשע א זאג געטוהן, און אז דער לבוש געפעלט נישט, איז מען שוין נישט רבי?, און ער איז שוין געבליבן חסיד.
איז דען דער ינוקא געגאנגען חסידיש אנגעטוהן?
ניין, אבער ר' אברהם אלימלך ווען ער איז געווען אין א"י, האט ער זיך אנגעטוהן די ירושלמי'ער לבוש, און די א"י חסידים האבן געוואלט ר' יוחנ'טשע זאל דאס אויך טראגן, אגב אויף אזא מהלך האט דער בעלזאער רב זיע"א געזאגט אין בעלזא האט מען געלערנט פון מיר, דא (אין ירושלם) וויל מען מיר לערנען.
ער האט נישט אנגעטאהן די ירושלימער לבוש נאר ווייסע זאקען.
מיר האט דער סטאלינער רבי שליט"א געזאגט בפירוש אז די ווייסע זאקן האט ער אנגעטוהן לפי בקשת חסידיו אין ארץ ישראל אבער ער האט נישט געוואלט אנטוהן קיין קאפטן ווייל דאס איז שוין דייקא א ירושלימער לבוש
נאך וויל איך פרעגן, וואס איז די פשט אין די מאדנע סראט שניפסל וואס מ'גייט אין סטאלין
(זע אין די לעצטע שורה, קינדער פון אדמו"ר מסטאלין שליט"א. ביים רבי אליין איז שווערער צו זעהן די סארט שניפסל, וועגן די בארד)