די נושא פון 'צדיק' במשנת החסידות

[נאר מיט שמחה]

[פאנטאזיע פליער]

בין איך אמאל געווען ביי כ"ק אדמו"ר רבי בעריש מספינקא זצללה"ה
האט ער געפירט דעמאלט די חידקא סעודה (איי ווער סהאט נאר זוכה געווען)
נאך די גאנצע כאפאריין איז זיך צוגאנגען
איז ער אריין אין אזא שמועס
אויסגעשמועסט ביידע צדדים זייער געשמאק
בשם זיין טאטע היפש נאכגעזאגט

[אונגארישע הייזער]

בין איך אמאל געווען ביי כ"ק אדמו"ר רבי בעריש מספינקא זצללה"ה
האט ער געפירט דעמאלט די חידקא סעודה (איי ווער סהאט נאר זוכה געווען)
נאך די גאנצע כאפאריין איז זיך צוגאנגען
איז ער אריין אין אזא שמועס
אויסגעשמועסט ביידע צדדים זייער געשמאק
בשם זיין טאטע היפש נאכגעזאגט

נו אדרבה, לאמיר הערן...

[פאנטאזיע פליער]

פון די אנדערע זייט מטבע און אפשר בדרך צחות
האב איך געהערט פון הר"ר מאיר ל. פון בארא פארק
איז עס געווען אין ביהמ"ד ת"ת
אינמיטן א קויכעדיגע טענה'ריי איבער א געוויסע מנהיגות
האט ער זיך אנגערופן מיט זיין פוילישע שמייכל
"וואס שרייסט און האסט טענות אויף יענע גדול, סנישט זיין שולד, מען האט דאך איהם מדריך געווען, טענות אויף דער מדריך זאלסטו האבן"

[פאנטאזיע פליער]

בין איך אמאל געווען ביי כ"ק אדמו"ר רבי בעריש מספינקא זצללה"ה
האט ער געפירט דעמאלט די חידקא סעודה (איי ווער סהאט נאר זוכה געווען)
נאך די גאנצע כאפאריין איז זיך צוגאנגען
איז ער אריין אין אזא שמועס
אויסגעשמועסט ביידע צדדים זייער געשמאק
בשם זיין טאטע היפש נאכגעזאגט

נו אדרבה, לאמיר הערן...

עוד חסיון למולד.
אויב דער אשכול גייט נישט כאפן אפאר שטיינער אין פענסטער
מיינעך אז דער שמועס האטזיך אנגעפאנגן מיט די תקופת פשעווארסק/ספינקא/וויליאמסבורג

אוי בענקט זיך דאס הערצילע נאך דעם צדיק

[אחשוורוש דער דריטער]

[אוהב חסידים]

וכן הוא הדבר נוהג בכל דור ודור ודורשיו ומנהיגיו צריך
להיות בכל דור צדיק יס "ע בבחי' משרע"ה כמ "ש
אתפשטותי' בכל דרא כי בלתי זה איננו באפשרי להשפיע
התורה רק על ידו.
וזה הרמז הנה אנכי בא אליך בעב הענן ר "ל גם בדור השפל
הדומה לעב הענן עכ"ז אתה תבוא עמם והתגלות
הקדושה יהי ' על ידך להשפיע להם בעבור ישמע העם
בדברי עמך.
וגם בך יאמינו לעולם כי אמונת חכמים הוא בכל דור ודור.
ואתה תגיד את דברי העם אל ה' להביא מעשיהם לרצון
למעלה. וז "ש ויגד משה וגו ' לשון המשכה והוא ל' הוה כי כן
יהיה תמיד הצדיק הוא בחי' משה להשפיע לכל הדור
תורה וקדושה וכ"ט. אמן.

תפארת שלמה פרשת יתרו ד''ה ויאמר

[יצחק אייזיק]

והנה אין בכל דור ודור שלא נמצאו בו אנשים יחידי
סגולה ששרתה עליהם רוה" ק והיה אליהו הנביא ז "ל
נגלה עליהם ומלמד אותם סתרי החכמה הזאת.

ספר עץ חיים הקדמת מהרח''ו זיע''א על שערי ההקדמות

פארווואס דארף איך גלייבן אז פונקט אלע פון זיי האבן פארענטשעס?

[צופליקט]

והנה אין בכל דור ודור שלא נמצאו בו אנשים יחידי
סגולה ששרתה עליהם רוה" ק והיה אליהו הנביא ז "ל
נגלה עליהם ומלמד אותם סתרי החכמה הזאת.

ספר עץ חיים הקדמת מהרח''ו זיע''א על שערי ההקדמות

פארווואס דארף איך גלייבן אז פונקט אלע פון זיי האבן פארענטשעס?

ווייל זיי געפינען זיך דא פאר אונז
און אויב איז דא אסאך מענטשען אויפן וועלט דארף יעדע צדיק האבן א גרעסערע עולם
און אויב האט יעדער א גרעסערע עולם וואס וויל מיטהאלטן אסאך זאכן דארפן זיי האבן פרענטשעס פאר דערווייל ביז מען טרעפט אן אנדערע עצה

און פארדעם האבן פונקט אלע פון זיי פרענטשעס

[יצחק אייזיק]

זיי געפינען דא צו מגין זיין אויפן דור, און אז דער וואס איז זוכה אדער זוכט באמת זאל זיי טרעפן.


נאך די פטירה פון מרן הרב אלישיב זצ"ל האב איך געפרעגט אן ערליכן איד ווער ס'איז יעצט גדול הדור. האט ער מיך געזאגט דעם טיטל גדול הדור ווייסטו ווער ס'באקומט. אויב זוכסטו א גדול וואס מ'זעט נישט אין די צייטונגען גיי צו א געוויסן ביהמ"ד אין ירושלים, דארט זיצט א איד און לערנט יומם ולילה. ער איז א גדול הדור.

לעניננו, ס'איז דא גדולים וצדיקים, קדושים וטהורים וואס זענען געבוירן צו פשוט'ע ציווילע בירגער. מ'דארף נאר האבן א גרעסערע מאס אמונת צדיקים צו גלייבן אין זיי.

[לעדל]

א צדיק פון די ספרי חסידות מיינט א עובד ה' במסירות נפש, סאך מער ווי א פשוטע ערליכע איד, און סאך מער ווי א זייער ערליכע איד, און סאך מער ווי א גאון און מתמיד.

א צדיק, ווי עס ווערט מבואר אין אלע ספרים הק', מיינט איינער וואס אויסער וואס ער לערנט און דאווענט מיט מסירות נפש מיט א אויסטערלישע יראה ואהבה, איז ער אויך שוין ארויס פון אלע תאוות ומידות רעות ועוד ועוד.

איז מענטשן פרעגן, אז למעשה זעט מען נישט אזאנס אין דער דור, איז אפשר דארף מען מפשר זיין אויף קלענערע וכו'.

אבער ווער זאגט ס'נישט דא אין דער דור? די פראבלעם איז מען קוקט אין די וואך און אין די בליק און דארט וויל מען זיי טרעפן....
ס'שטייט נישט אין ערגעץ אז צדקות איז מוחזק ביי קינדער פון א צדיק, ווי די משנה זאגט 'אל תאמר כי ירושה הוא לך'. א קינד פון א צדיק האט א גרעסערע יכולת צו ווערן הייליג, אבער פארשטייט זיך ער האט אויך בחירה, און אויב נוצט ער עס כראוי האט ער עס און אויב נישט נישט.
אסאך צדיקים זענען בכלל נישט געווען קינדער פון א צדיק.

איז אויב טרעפט מען עס נישט דארט מוז מען נישט זאגן אז אלע מאי איז עס נישטא און אנהייבן צו בויען נייע תורות און חידושים, אבי אז די קינד פונעם פאריגן רבי'ן זאל קענען אנהאלטן זיין בענקל און מען זאל ווייטער קענען שיקן די קינדער אין די היימישע מוסד.

און אויב מען טרעפט נישט, זאל מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן איין מאל און נאכאמאל, ביז ער וועט זיכער צוהערן די תפילות און ווייזן וואו צו גיין.

[עובדיה]

והנה אין בכל דור ודור שלא נמצאו בו אנשים יחידי
סגולה ששרתה עליהם רוה" ק והיה אליהו הנביא ז "ל
נגלה עליהם ומלמד אותם סתרי החכמה הזאת.

ספר עץ חיים הקדמת מהרח''ו זיע''א על שערי ההקדמות

פארווואס דארף איך גלייבן אז פונקט אלע פון זיי האבן פארענטשעס?

[לעדל]

פון פארענטשעס איז סתם אזוי נישט קיין ראיה.

ירבעם בן נבט איז אויך געווען א ריזיגע רבי פון מיליאנען חסידים. און נאך אסאך זענען געווען מלכים און בכלל נישט געווען ערליך און מכשיל געווען גאנץ כלל ישראל.

איך מיין נישט חלילה צו זאגן אז דאס זענען זיי, איך זאג נאר ס'איז נישט קיין ראיה.

ביי די בעש''ט איז בכלל נישט געווען קיין פארענטשעס, און די זעלבע ביים ר''ר בער וכו'.

[לעדל]

אויך דארף מען דערמאנען אז מען מישט דא צומאל צוויי אנדערע רבי'ס.

ס'דא א רבי וואס אלע אידן האבן געהאט אלע דורות, אויך בעפאר די בעש''ט. דאס קען זיין יעדע ערליכע איד וואס האט א דעת תורה און איז א אמת'ע ירא שמים וכו'.

נאכדעם איז דא א צדיק וואס ווייסט מיינע עוונות און תיקוני נשמות, אלע מיינע גלגולים און פארוואס איך בין דא אויף דער וועלט, און ער קען מיר טאקע צוברענגען דערצו צו אלעס מתקן זיין וכו'. דאס דארף מען האבן אזא צדיק וואס קען דאס.

אז נישט איז ער נישט דער צדיק. ער איז א פיינע איד, קען פירן א קהילה זייער שיין, קען אפילו אויפוועקן אויף זאכן וואס דארפן א תיקון, אפשר קען ער אפילו מאכן מופתים, אבער ער איז נישט דער צדיק.

====
ער האקט, ממש דאס זאג איך דא. דער ישמח משה רעדט טאקע פון די ערשטע סארט רבי.

[אחשוורוש דער דריטער]

פון פארענטשעס איז סתם אזוי נישט קיין ראיה.

ירבעם בן נבט איז אויך געווען א ריזיגע רבי פון מיליאנען חסידים. און נאך אסאך זענען געווען מלכים און בכלל נישט געווען ערליך און מכשיל געווען גאנץ כלל ישראל.

איך מיין נישט חלילה צו זאגן אז דאס זענען זיי, איך זאג נאר ס'איז נישט קיין ראיה.

ביי די בעש''ט איז בכלל נישט געווען קיין פארענטשעס, און די זעלבע ביים ר''ר בער וכו'.

ירבעם בן נבט?! און וואס איז מיט קרח? אבשלום? אדוניה? וכו'וכו'
וואס ווילסטו ארויס ברענגען יעצט? אז פארענטשעס איז גאר א סימן אז דער מנהיג איז א מנהיג שקר? וואס זענען שולדיג די טויזענטער אידן וואס ווילן זיך מסתופף זיין בצילם? זאלן גארנישט קענען מיטהאלטן?? אלס ווייל ירבעם האט געהאט טויזענטער מענטשן??
2. האט משה רבינו נישט געהאט 6 טויזענט אידן?
3. וואס האט קרח געטענה'ט? כל העדה כולם קדושים ובתוכם ה' ''נישט נאר די חברה מיט די לעצטע נאמען*** וכו'וכו',
4. איר האט די העזה צו פארגלייכן די עוכר ישראל ירבעם בן נבט וואס האט מסית ומדיח געווען כלל ישראל פאר עבודה זרה - צו להבדיל אא''ה צו וועם??? צו ערליכע אידן (לאמיר זאגן נישט לויט דיינע הייליגע אויגן) וואס פירן עדות קדושות בישראל און זענען לכה''פ משתדל צו מחזק זיין אידן צו גיין אויפן דרך המסורה לנו מדור דור??
5. נשתכחה תורת הבעש''ט האט מען געזאגט אויף אזעלעכע מענטשן וואס האבן די סארט טענות
6. ביים בעש''ט הק' איז אויך נישט געווען קיין סושי און אויך נישט סטעייק און אוודאי נישט סמארטפאונס און אינטערנעט.... און אויך נישט וואסער אין די סינק - וואספארא קושיות תם פרעגט איר.... אפשר זאלסטו גיין ברעכן די אייז און נישט זיך ווייקן 10 מינוט אין די ווארימע מקוה?

[אחשוורוש דער דריטער]

אויך דארף מען דערמאנען אז מען מישט דא צומאל צוויי אנדערע רבי'ס.

ס'דא א רבי וואס אלע אידן - אלע אידן?! מתנגדים אויך? דו קענסט אביסעלע אידישע חסידישע היסטאריע? - האבן געהאט אלע דורות, אויך בעפאר די בעש''ט. דאס קען זיין יעדע ערליכע איד וואס האט א דעת תורה און איז א אמת'ע ירא שמים וכו'.

נאכדעם איז דא א צדיק וואס ווייסט מיינע עוונות און תיקוני נשמות, אלע מיינע גלגולים און פארוואס איך בין דא אויף דער וועלט, און ער קען מיר טאקע צוברענגען דערצו צו אלעס מתקן זיין וכו'. דאס דארף מען האבן אזא צדיק וואס קען דאס. - און וועם טאקע נוצט איר פאר דעם צוועק?

אז נישט איז ער נישט דער צדיק. ער איז א פיינע איד, קען פירן א קהילה זייער שיין, קען אפילו אויפוועקן אויף זאכן וואס דארפן א תיקון, אפשר קען ער אפילו מאכן מופתים, אבער ער איז נישט דער צדיק. - מנלן?? פון וואנעט ווייסט איר אז ער איז נישט דער צדיק? דו ווייסט וואספארא הדרכות ער האט באקומען דור אחר דור? האסטו פראבירט אמאל צו ליינען א קוויטל??

====
ער האקט, ממש דאס זאג איך דא. דער ישמח משה - ברענג אראפ ביטע - רעדט טאקע פון די ערשטע סארט רבי.

[אחשוורוש דער דריטער]

ס'מאכט א רושם ווי געוויסע מענטש'ן זעען נישט בעין יפה די מושג אז עס עקזעסטירט נאך א דור אשר לא שכח את יוסף, יא זיי האבן נאך גע'ירש'נט פון די עלטערן די מסורת אבותינו, דרך החסידות אמונת ה' ואמונת צדיקים
און זיי גייען אן ווייטער מיט א שטאלץ, אנע פשעטליך פון לקט שכחה און פאה, זיי גלייבן אין צדיקים און זענען נישט פארנומען א גאנצע טאג מיט זיכן די צדיקים, זיי זענען ענדערשער פארנומען מיט טול קורא מבין עיניהם און זענען וויניגער פארנומען מיט מתקן זיין די מנהיגי הדור, - א קורצע בליק אויף די אידישע היסטאריע ווייזט אז פון די אלע וואס האבן אייביג אראפגעריסן די מנהיגים האט זיך גארנישט אויסגעלאזט.
(איך רעד נישט פון אויסנאמען וואס די מנהיגים זעלבסט זענען ארויס בגלוי קעגן א יחיד כגון ש''ץ וכו')
פון זיין פארנומען א גאנצע טאג מיט מתקן זיין די צדיקים וועלן די רשעים נישט אנקומען צו ווייט
ודי בזה.

[לעדל]

אויך דארף מען דערמאנען אז מען מישט דא צומאל צוויי אנדערע רבי'ס.

ס'דא א רבי וואס אלע אידן - אלע אידן?! מתנגדים אויך? דו קענסט אביסעלע אידישע חסידישע היסטאריע? - האבן געהאט אלע דורות, אויך בעפאר די בעש''ט. דאס קען זיין יעדע ערליכע איד וואס האט א דעת תורה און איז א אמת'ע ירא שמים וכו'.

נארוואס דען? האלסט אז ביז דעמאלטס האט מען נישט מקיים די עשה לך רב און אלע מאמרי חז''ל דערוועגן? אלע תנאים ואמוראים, דער פני יהושע, דער גר''א, יעדע ערליכע רב פון א שטאט און ווער נישט? ביי דיר הייסט א רבי נאר ווער עס האט א בלויע בעקישע?.

נאכדעם איז דא א צדיק וואס ווייסט מיינע עוונות און תיקוני נשמות, אלע מיינע גלגולים און פארוואס איך בין דא אויף דער וועלט, און ער קען מיר טאקע צוברענגען דערצו צו אלעס מתקן זיין וכו'. דאס דארף מען האבן אזא צדיק וואס קען דאס. - און וועם טאקע נוצט איר פאר דעם צוועק?

הרה''ק והטהור בנשא''פ* פאר הדור ר' משה דוד לעפקאוויטש שליט''א (נאר א אילוסטראציע. וואס איז א חילוק וועמען?)
*בנן של אנשים פשוטים

אז נישט איז ער נישט דער צדיק. ער איז א פיינע איד, קען פירן א קהילה זייער שיין, קען אפילו אויפוועקן אויף זאכן וואס דארפן א תיקון, אפשר קען ער אפילו מאכן מופתים, אבער ער איז נישט דער צדיק. - מנלן?? פון וואנעט ווייסט איר אז ער איז נישט דער צדיק? דו ווייסט וואספארא הדרכות ער האט באקומען דור אחר דור? האסטו פראבירט אמאל צו ליינען א קוויטל??

איך דארף וויסן אויף נישט? איך דארף וויסן אויף יא.

====
ער האקט, ממש דאס זאג איך דא. דער ישמח משה - ברענג אראפ ביטע - רעדט טאקע פון די ערשטע סארט רבי.

[לעדל]

ס'מאכט א רושם ווי געוויסע מענטש'ן זעען נישט בעין יפה די מושג אז עס עקזעסטירט נאך א דור אשר לא שכח את יוסף, יא זיי האבן נאך גע'ירש'נט פון די עלטערן די מסורת אבותינו, דרך החסידות אמונת ה' ואמונת צדיקים
און זיי גייען אן ווייטער מיט א שטאלץ, אנע פשעטליך פון לקט שכחה און פאה, זיי גלייבן אין צדיקים און זענען נישט פארנומען א גאנצע טאג מיט זיכן די צדיקים, זיי זענען ענדערשער פארנומען מיט טול קורא מבין עיניהם און זענען וויניגער פארנומען מיט מתקן זיין די מנהיגי הדור, - א קורצע בליק אויף די אידישע היסטאריע ווייזט אז פון די אלע וואס האבן אייביג אראפגעריסן די מנהיגים האט זיך גארנישט אויסגעלאזט.
(איך רעד נישט פון אויסנאמען וואס די מנהיגים זעלבסט זענען ארויס בגלוי קעגן א יחיד כגון ש''ץ וכו')
פון זיין פארנומען א גאנצע טאג מיט מתקן זיין די צדיקים וועלן די רשעים נישט אנקומען צו ווייט
ודי בזה.

ווער איז פארנומען א גאנצע טאג צו אראפרייסן מנהיגי הדור? וואו קומט עס דא אריין? ווער האט עס דא געטון?

ווייל מען זאגט אז ס'מוז נישט זיין אז די צדיקי הדור זיצן אויבן אן, וועגן דעם האט מען שוין אראפגעריסן אלע מנהיגי הדור? זיי קענען זיי זייער ערליכע און וואוילע אידן, אבער מוז נישט זיין ער איז אויך א צדיק.

און אגב, ווי שוין ערווענט קען זיין אז די אידן וואס פירן די חסידות'ן זענען אפילו רבי'ס פונעם ערשטן סארט, אזויווי די חתם סופר האט געפירט זיין קהילה, און אזויווי ר' יונתן אייבשיץ האט געפירט זיין שטאט. אבער א צדיק פון די ספרי חסידות קען זיין מען דארף זוכן ערגעץ אנדערש.

[אוהב חסידים]

ס'מאכט א רושם ווי געוויסע מענטש'ן זעען נישט בעין יפה די מושג אז עס עקזעסטירט נאך א דור אשר לא שכח את יוסף, יא זיי האבן נאך גע'ירש'נט פון די עלטערן די מסורת אבותינו, דרך החסידות אמונת ה' ואמונת צדיקים
און זיי גייען אן ווייטער מיט א שטאלץ, אנע פשעטליך פון לקט שכחה און פאה, זיי גלייבן אין צדיקים און זענען נישט פארנומען א גאנצע טאג מיט זיכן די צדיקים, זיי זענען ענדערשער פארנומען מיט טול קורא מבין עיניהם און זענען וויניגער פארנומען מיט מתקן זיין די מנהיגי הדור, - א קורצע בליק אויף די אידישע היסטאריע ווייזט אז פון די אלע וואס האבן אייביג אראפגעריסן די מנהיגים האט זיך גארנישט אויסגעלאזט.
(איך רעד נישט פון אויסנאמען וואס די מנהיגים זעלבסט זענען ארויס בגלוי קעגן א יחיד כגון ש''ץ וכו')
פון זיין פארנומען א גאנצע טאג מיט מתקן זיין די צדיקים וועלן די רשעים נישט אנקומען צו ווייט
ודי בזה.

קלאר און וואר.

[רעים]

אבל יתפרש לי הדבר עפ"י מה ששמעתי בשם קדוש אחד מדבר בפסוק (דברים ד ח) ומי גו גדול אשר לו חקים ומשפטים צדיקים, דהנה עפ"י פשוטו אינו מובן האיך יפול לשון צדיקים על חוקים ומשפטים, ומוכרחני לומר מצודקים, אבל פירש הרב הנ"ל, דהש"י יש לו בתוך בני ישראל עמו צדיקים שהם חוקים, וצדיקים שהם משפטים, כמו שיש בתורה מצות שהם משפטים מובנים עפ"י שכל ויש בתורה מצות שהם חוקים מבלי טעם, כן נטע הש"י בישראל נשמות כאלו שהם צדיקים, ומשפטים מובן בשכל שהם צדיקים, קורא ושונה שייף עייל ושייף נפיק ולא מחזיק טיבותא לנפשיה ומסתפק במיעוט וכיוצא, וישנם נשמות שהם צדיקים בגזירת הש"י על דרך החוקים, אינו מובן מפני מה נקרא לזה צדיק ולמה בני הדור מחזיקין אותו לצדיק, אבל הכל הוא מהשי"ת כי הוא בורא כל הנשמות רבון כל המעשים אשר נעשים תחת השמש, ולפי''ז שיעור הכתוב הוא כך, ומי גוי גדול אשר לו חקים ומשפטים צדיקים, רצ"ל הצדיקים של אותו הגוי קדוש הם משפטים, וגם ישנם צדיקים חוקים מבלי טעם, והוא ככל התורה הזאת, היינו דמיון התורה שיש בה חוקים ומשפטים, כי נשמות ישראל הם אחוזים באותיות התורה, כן שמעתי והרחבתי קצת הדברים.

ומה כתיב בהו ומי גוי גדול אשר לו חוקים ומשפטים צדיקים, היינו כנ"ל שישנם צדיקים שהם כחוקה מבלי טעם, והנח להם לישראל אם אינם נביאים בני נביאים הם וידעים הם ברוח ה' אשר בקרבם אשר נשמת האיש הזה הוא מדרגא דצדיק ומעמיסים עליו להתפלל בצרכי ציבור, ואעפ"י שאינו צדיק במשפט, הנה הוא צדיק בחוקה.

בני יששכר, מאמרי חדש תשרי, מאמר ב אות לב.
(ומה שכתב ששמע בשם קדוש אחד מדבר, כתיב בספר שם משמעון {מהרב ר' אלטר שפירא מטלוסט} שקדוש הלז הוא הרה"ק ר' יצחק מראדוויל זצ"ל)

[מי יודע]

א צדיק פון די ספרי חסידות מיינט א עובד ה' במסירות נפש, סאך מער ווי א פשוטע ערליכע איד, און סאך מער ווי א זייער ערליכע איד, און סאך מער ווי א גאון און מתמיד.

א צדיק, ווי עס ווערט מבואר אין אלע ספרים הק', מיינט איינער וואס אויסער וואס ער לערנט און דאווענט מיט מסירות נפש מיט א אויסטערלישע יראה ואהבה, איז ער אויך שוין ארויס פון אלע תאוות ומידות רעות ועוד ועוד.

איז מענטשן פרעגן, אז למעשה זעט מען נישט אזאנס אין דער דור, איז אפשר דארף מען מפשר זיין אויף קלענערע וכו'.

לידיעה בעלמא, די זעלבע טענה האט מען געזאגט אין פאריגן דור און נאך פריער אויך, פון וואו ווייסטו ווער ס'איז שוין ארויס פון אלע תאות ומדות רעות?

אבער ווער זאגט ס'נישט דא אין דער דור? די פראבלעם איז מען קוקט אין די וואך און אין די בליק און דארט וויל מען זיי טרעפן....
קיינער זוכט נישט קיין רביס אין די וואך און אין די בליק, חוץ די רבי שאפערס, יעדער האט זיין רבי ביי דיפאלט, דארט וואו זיין טאטע איז געווען, נאר צומאל טוישט מען אז מען שפירט די שורש נשמה איז ערגעץ אנדערש

ס'שטייט נישט אין ערגעץ אז צדקות איז מוחזק ביי קינדער פון א צדיק, ווי די משנה זאגט 'אל תאמר כי ירושה הוא לך'. א קינד פון א צדיק האט א גרעסערע יכולת צו ווערן הייליג, אבער פארשטייט זיך ער האט אויך בחירה, און אויב נוצט ער עס כראוי האט ער עס און אויב נישט נישט.
אסאך צדיקים זענען בכלל נישט געווען קינדער פון א צדיק.
איך ווייס נישט פון וואו דו האסט אויפגעפיקט די משנה, אבער אין מיין משנה שטייט אזוי (אבות פ"ב מי"ב) והתקן עצמך ללמוד תורה שאינה ירושה לך, אז די תורה איז נישט קיין ירושה, ווידער אום קינדער פון צדיקים האבן זכות אבות וואס העלפט זיי, און תורה מחזרת על אכסניא שלה, אוודאי דארף מען אליין אויך טון און ארבעטן אויף זיך, אבער דיין פשעטל פון ירושה איז נישט אויסגעהאלטן

איז אויב טרעפט מען עס נישט דארט מוז מען נישט זאגן אז אלע מאי איז עס נישטא און אנהייבן צו בויען נייע תורות און חידושים, אבי אז די קינד פונעם פאריגן רבי'ן זאל קענען אנהאלטן זיין בענקל און מען זאל ווייטער קענען שיקן די קינדער אין די היימישע מוסד.
דא בארירסטו שוין א נושא וואס איז נישט נוגע געווען פאר די מלחמה, און היינט יא, פאר די מלחמה אז די קינד פון רבין האט דיר נישט געפאלן האסטו געקענט בוחר זיין א צווייטע רבי, היינט קענסטו דאס אויך טון, אבער היינט ווען ביי רוב רביס איז דאס געקניפט און געבינדן מיט די מוסדות, איז פשוט אלס פראקטישקייט, אז דו שיקסט דיין קינד אין א מוסד דארפסטו האבן הכנעה צו דעם רבין, אפגעזען וואס דו האלטס פון אים, אדער האסטו א ברירה צו בוחר זיין א מוסד פון א אנדערע רבי וואס דו האלטסט ער איז יא ראוי לאותו איצטלא מתקן צו זיין די נשמה
און דא איז דאס ארט דאס ווערטל וואס איינער פון די צדיקים האבן געזאגט, חסידים וויל מען זיין היינטיגע, רבי'ס וויל מען די אמאליגע, דאס ארבעט נישט צוזאמען

און אויב מען טרעפט נישט, זאל מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן איין מאל און נאכאמאל, ביז ער וועט זיכער צוהערן די תפילות און ווייזן וואו צו גיין.

[אחשוורוש דער דריטער]

א צדיק פון די ספרי חסידות מיינט א עובד ה' במסירות נפש, סאך מער ווי א פשוטע ערליכע איד, און סאך מער ווי א זייער ערליכע איד, און סאך מער ווי א גאון און מתמיד.

א צדיק, ווי עס ווערט מבואר אין אלע ספרים הק', מיינט איינער וואס אויסער וואס ער לערנט און דאווענט מיט מסירות נפש מיט א אויסטערלישע יראה ואהבה, איז ער אויך שוין ארויס פון אלע תאוות ומידות רעות ועוד ועוד.

איז מענטשן פרעגן, אז למעשה זעט מען נישט אזאנס אין דער דור, איז אפשר דארף מען מפשר זיין אויף קלענערע וכו'.

לידיעה בעלמא, די זעלבע טענה האט מען געזאגט אין פאריגן דור און נאך פריער אויך, פון וואו ווייסטו ווער ס'איז שוין ארויס פון אלע תאות ומדות רעות?

אבער ווער זאגט ס'נישט דא אין דער דור? די פראבלעם איז מען קוקט אין די וואך און אין די בליק און דארט וויל מען זיי טרעפן....
קיינער זוכט נישט קיין רביס אין די וואך און אין די בליק, חוץ די רבי שאפערס, יעדער האט זיין רבי ביי דיפאלט, דארט וואו זיין טאטע איז געווען, נאר צומאל טוישט מען אז מען שפירט די שורש נשמה איז ערגעץ אנדערש

ס'שטייט נישט אין ערגעץ אז צדקות איז מוחזק ביי קינדער פון א צדיק, ווי די משנה זאגט 'אל תאמר כי ירושה הוא לך'. א קינד פון א צדיק האט א גרעסערע יכולת צו ווערן הייליג, אבער פארשטייט זיך ער האט אויך בחירה, און אויב נוצט ער עס כראוי האט ער עס און אויב נישט נישט.
אסאך צדיקים זענען בכלל נישט געווען קינדער פון א צדיק.
איך ווייס נישט פון וואו דו האסט אויפגעפיקט די משנה, אבער אין מיין משנה שטייט אזוי (אבות פ"ב מי"ב) והתקן עצמך ללמוד תורה שאינה ירושה לך, אז די תורה איז נישט קיין ירושה, ווידער אום קינדער פון צדיקים האבן זכות אבות וואס העלפט זיי, און תורה מחזרת על אכסניא שלה, אוודאי דארף מען אליין אויך טון און ארבעטן אויף זיך, אבער דיין פשעטל פון ירושה איז נישט אויסגעהאלטן

איז אויב טרעפט מען עס נישט דארט מוז מען נישט זאגן אז אלע מאי איז עס נישטא און אנהייבן צו בויען נייע תורות און חידושים, אבי אז די קינד פונעם פאריגן רבי'ן זאל קענען אנהאלטן זיין בענקל און מען זאל ווייטער קענען שיקן די קינדער אין די היימישע מוסד.
דא בארירסטו שוין א נושא וואס איז נישט נוגע געווען פאר די מלחמה, און היינט יא, פאר די מלחמה אז די קינד פון רבין האט דיר נישט געפאלן האסטו געקענט בוחר זיין א צווייטע רבי, היינט קענסטו דאס אויך טון, אבער היינט ווען ביי רוב רביס איז דאס געקניפט און געבינדן מיט די מוסדות, איז פשוט אלס פראקטישקייט, אז דו שיקסט דיין קינד אין א מוסד דארפסטו האבן הכנעה צו דעם רבין, אפגעזען וואס דו האלטס פון אים, אדער האסטו א ברירה צו בוחר זיין א מוסד פון א אנדערע רבי וואס דו האלטסט ער איז יא ראוי לאותו איצטלא מתקן צו זיין די נשמה
און דא איז דאס ארט דאס ווערטל וואס איינער פון די צדיקים האבן געזאגט, חסידים וויל מען זיין היינטיגע, רבי'ס וויל מען די אמאליגע, דאס ארבעט נישט צוזאמען

און אויב מען טרעפט נישט, זאל מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן איין מאל און נאכאמאל, ביז ער וועט זיכער צוהערן די תפילות און ווייזן וואו צו גיין.

פאר מי יודע פארן אריין קומען קלאר
פאר לעדל וואס פרעגט די ריכטיגע קושיות וואס דורך דעם ווערט די נושא מער מלובן און קלארער ווי קלאר.

[אחשוורוש דער דריטער]

וואס איינער פון די צדיקים האבן געזאגט, חסידים וויל מען זיין היינטיגע, רבי'ס וויל מען די אמאליגע, דאס ארבעט נישט צוזאמען - בית ישראל פון גור זי''ע

[אחשוורוש דער דריטער]

1. צו די גר''א האט זיך קיינער נישט מכניע געווען, ער איז געווען משועבד צו די ראשי הקהל און פרנסים, און די חידוש פון בעש''ט הק'איז בנוגע הכנעה והתקשרות לצדיק בקשר נשמתי און נישט בלויז צו גיין פרעגן שאלות פונעם רב, און ביי מיר איז די בלויע בעקיטשע בכלל נישט קיין סימן אויף הנהגה אבער אויך נישט קיין ראיה אויף נישט. לשיטתך איז א יעדער וואס איז א בנש''ק אפגעפרעגט מן היסוד, איי ער איז א ערליכער און הונדערטע אידן שעפן יראת שמים פון אים, ס'מאכט נישט אויס, ער האט א בלויע בעקיטשע? יא? פסול!! .... אם כי, מיר זעען לדאבונינו בנשק''ים וואס טוהן ליידער כל דבר אסור באיצטלה דרַע-בנן אבער געווענליך זענען זיי נישט די מנהיגים נאר אולי די אייניקלעך פון די מנהיגים און אכמ''ל

בנן של אנשים פשוטים
יאפ, קענט איר מיר זאגן פארוואס גלייכסטו ענדערשער א בנן של אנשים פשוטים און נישט קיין בנש''ק? די אבות פון יענע בנש''ק האבן עפעס אריין געלייגט א סם המוות אין זייערע קינדער? די חינוך ביי זיי אינדערהיים איז געווען גאר קלוקל??? א נייע דור! מ'זוכט דווקא צדיקים בני פשוטים, און וואס איז מיט רש''י וואס זאגט אינו דומה תפילת צדיק בן צדיק לצדיק בן...?

איך דארף וויסן אויף נישט? איך דארף וויסן אויף יא.
הייסט דו האלטסט אז דו פארשטייסט צו צדיקים, איך בין נאכנישט אזוי גרויס ווי אייך און איך פארלאז מיך אויף זייער זכות אבות און איך גלייב אז פון זיין מקושר צו א צדיק וואס אבותי ואבות אבותי זענען געווען דבוק אין זיי - גיי איך נישט פארפארן צו ווייט, משא''כ ווען איך, נידריגע נשמה וואס האט ליב סושי און סטעיק, גייט זיך איינרעדן אז ער פארשטייט שוין אין צדיקים און איך גיי גיין שאפינג ביי אלע בני אנשים פשוטים וואס האבן אפשר א גוטן מויל און קענען שלעפן מענטשן.... איך האב מורא פון דעם, און אדרבה, אויב זענט איר קונה יראת שמים און דביקות ה' פון די בנן של א''פ איך קוק ארויף אויף אייך און איך מאך נישט אוועק די מהלך.