ספר דרך השם - עם ביאור

געדאנקען און התחזקות בעניני עבודת השם

די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער

אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

יישר כח פאר אלע קאמענטארן, עס גיבט מיר חיזוק אנצוגיין ווייטער, איך האב געעפנט אן עקסטערע אשכול פאר קאמענטארן דא , מנהלים, ביטע אריבערפירן אלע קאמענטארן אהין.. ותודה למפרע.
---
בעזרת השם יתברך

הקדמה:
ווער האט געמאכט די ספר?
דאס איז א ספר וואס הייסט דרך השם, געשריבן געווארן דורך די הייליגע רמח"ל (ר' משה חיים לוצאטו זי"ע) בעל מחבר פון ספר מסילת ישרים ועוד.

וואס רעדט מען אין די ספר?
די ספר איז באזירט אויף די תכלית פארוואס א מענטש איז דא אויף די וועלט, זייער שיין צונומען אלע חלקים פון די וועלט און אלע מצבים פונעם מענטש, זמנים פונעם יאר, אלעס איז ער מסביר וואס דאס איז און פארוואס עס פעלט אויס פארן מענטש צוצוקומען צום ציהל פארוואס ער איז באשאפן געווארן.

פארוואס איז מיר איינגעפאלן צו שרייבן איבער די ספר?
ווען איך האב געלערנט די ספר בין איך אונטערגעשפרינגען ביי יעדע ווארט באזונדער, איך האב געפילט אז ער רעדט צו מיין הארץ, און איך האב געטראכט אז פארוואס זאל נאר איך הנאה האבן און נישט אנדערע מענטשן, דהיינא, עס איז זייער א שווערע שפראך, און עס איז זייער בקיצור. און איך האב געדארפט איבערלערענען יעדע שטיקל אפאר מאל, צו פשוט כאפן וואס ער מיינט ארויסצוברענגען. האב איך געטראכט אז איך וועל עס שרייבן אויף א גרינגערע שפראך, אביסל טייטשן די ווערטער און מאכן א תמצית נאך יעדע שטיקל, אז נאך מענטשן זאלן הנאה האבן פון די ספר.

הקדמת המחבר: דא גיבט ער צו פארשטיין, וואס זיין מטרה מיט די ספר איז, און וואס ער גייט שרייבן אין די ספר:


רמח"ל – דרך השם – הקדמה חלק א'


יתרון ידיעת הדברים על מתכונת חלקיהם - די מערקייט (בעסערקייט) פון וויסן זאכן מסודר

כפי מחלקותם, וסדרי יחסיהם – לויט וויאזוי זאכן ווערן צוטיילט וואס קומט ערשט און וואס קומט נאכדעם

מידיעתם שלא בהבחנה – ווי איידער זיי וויסן צומישט אן קענען די סדר וואס קומט פאר וואס,

כיתרון, ראית הגן המהודר בערוגותיו ומיופה במסילותיו ובשורות מטעיו – איז אזויווי די חילוק פון זעהן א גארטן מסודר מיט זיינע וועגן און זיינע אנפלאצונגען קלאר

מראית חורש הקנים, והיער הצומח בערבוב – ווי איידער זעהן דערנער, גראז, ביימער צומישט (וואס דאס האסטו נישט הנאה צו קוקן משא"כ א מסודר'דיגע פעלד.


כי אמנם, ציור חלקים רבים, אשר לא נודע קשרם, ומדרגתם האמיתי, בבנין הכל המורכב מהם אצל השכל המשתוקק לדעת, – ווייל, א בילד פון אסאך זאכן (דעטאלן) וואס מען ווייסט נישט זייער קשר (פארוואס עס ליגט נעבן דעם) און מען ווייסט נישט וואו זיי באלאנגען עכט, און מען זעהט אלעס אויף איינמאל, איז פארן שכל וואס וויל זייער שטארק וויסן,

אינו אלא משא כבדה, בלא חמדה; שייגע בו. יעמול, ונלאה ועיף, ואין לו נחת – איז נאר א שווערע לאסט און די שכל פילט נישט קיין שום טעם מיט'ן קוקן אויף דעם און ער ווערט אויסגעמוטשעט און ער וויל זיך נישט מוטשענען דעראויף

כי הנה, כל אחד מהם שיגיע ציורו אצלו, לא יניח מהעיר בו התשוקה לבוא עד תכליתו – ווייל יעדע מאל ער טרעפט זיך אן אין איינער פון די חלקים פונעם בילד, וועט ער לויט זיין טבע צו דערגיין אלעס ביזן סוף, וועלן דערגיין די גאנצע בילד.

וזה לא יעלה בידו, כיון שנעדר ממנו תשלום ענינו – אבער עס וועט אים זיין זייער שווער, און ער וועט נישט ארויסהאבן די גאנצע בילד, ווייל ער ווייסט נישט די גאנצע בילד וואס די שייכות פון איין זאך צו די צווייטע איז.

שהרי חלק גדול מהדבר הוא, יחסיו עם המתיחסים לו, ומדרגתו במליאות – ווייל א גרויסע חלק פון פארשטיין די גאנצע בילד איז, צו ארויסהאבן און פארשטיין וואס איינס האט צו טוהן מיט די צווייטע, און וואו יעדע זאך פאר זיך שטייט

וזה נעלם ממנו – און דאס ווייסט ער נישט

ונמצאת, תשוקתו טורדתו מבלי שבעתה, וחמדתו מכאיבתו ואין מנוחה – קומט אויס, אז זיין חשק צו פארשטיין, מאכט אים אנגעשטרענגט און ער ווערט נישט זייט, און ער האט נישט קיין מנוחה, ווייל ער פארשטייט נישט

לא כן, היודע דבר אל אפניו – נישט אזוי איז איינער וואס ווייס יעדע זאך אויף זיין אויפן

שבהיות נושאו מתגלה לעיניו בעליל כמות שהוא, – ווייל וויבאלד ער פארשטייט וואו יעדע זאך קומט, ווען ער באגעגנט זיך מיט די צווייטע זאך, פארשטייט ער שוין

הלוך ילך והשכל אל אשר יפנה שם – וועט ער קענען גיין און ווערן קליגער, וואו ער וועט נאר גיין

וביופי מלאכותיו, יתענג וישתעשע – און מיט די שיינקייט פון זיין ארבעט (פלאג פון פארדעם צו פארשטיין יעדע זאך) וועט ער הנאה האבן און זיך דערפרייען.

המשך יבא אי"ה - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא
לעצט פארראכטן דורך גרויסע עם הארץ אום דינסטאג יולי 28, 2020 11:28 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך

דרך השם - הקדמה – חלק ב'


הקדמה: די מחבר האט דאך אנגעהויבן צו מסביר זיין די חילוק צווישן איינער וואס ווייסט קלאר א זאך, און איינער וואס ווייסט נישט קלאר א זאך. שמועסט ער יעצט קודם אויס, וואס איז די זאך וואס די מענטש דארף לייגן דגוש צו וויסן, (עס וועט ווערן קלארער מיט די קומענדיגע ווערטער פון די מחבר.) כדאי ער זאל דורך דעם קענען זעהן אלע פרטים ארום, און ארויסהאבן יעדע פרט, וואס עס איז נוגע צו די שורש/יסוד צו וואס ער דארף וויסן/צוקומען. און דורך דעם וועט ער זיין קלארער אין יעדע פרט. אין אזוי וועט ער נישט זיין אזוי צומישט, און ער וועט ווערן קלאר אין די גאנצע פאזל פון די באשעפערס בריאה. (וואס די גאנצע בריאה איז געמאכט נאר פאר'ן מענטש) ווי די מחבר וועט שפעטער שרייבן.


והנה, כלל מה שיצטרך לאדם, שיבחן בנושאו. הוא, מדרגתו האמתית שזכרנו, - וואס איז די זאך וואס א מענטש דארף פוקאסירן, צו אריינטראכטן און פארשטיין, און קלאר ווערן מיט די זאך, אין נישט זיין צומישט אין דעם? דאס איז, זיך אליינס!

וזה; כי הנה, כשנבחין כלל הנמצאות; המוחשים, והמושכלים, שהם (גייט ארויף אויף מושכלים), כלל כל מה שנצטייר ציורו בשכלנו. – דאס מיינט אזוי, ווען די וועסט דיר אומקוקן אויף די וועלט, סיי מיט דיינע אויגן, וואס די זעהסט אויף די וועלט. (אלע זאכן וואס די קענסט זעהן מיט דיינע אויגן, טאפן מיט דיינע הענט, און אזוי ווייטער.) און סיי, די אלע זאכן וואס מען קען טאקע נישט זעהן, אבער די קענסט טראכטן איבער די זאכן.

נמצא, שאין כלם מין אחד, ומדרגה אחת. – וועסטו זעהן אז די אלע זאכן, זענען נישט אלעס איין מין זאך, און נישט אלע זאכן זענען אין די זעלבע שטאנד. (דאס מיינט: אז למשל, א דומם איז נישט די זעלבע מדריגה, און נישט די זעלבע מין ווי א חי', און אזוי ווייטער.)

אלא, מינים שונים, ומדרגות מתחלפות. נאר אלעס אויף די וועלט, איז אנדערע מינים, און זיי זענען אלע אויף אנדערע מדריגות.

וכפי התחלף מינם, כן יתחלפו משפטיהם, וחקיהם. – און לויט די שינויים פון יעדער מין זאך איינס פון דעם צווייטן, סיי לגבי דברים המחושים און סיי און דברים המושכלים, לויט דעם ווערט נשתנה די געזעצן און די צוגאנג צו יעדע מין לויט זיין מהות און לויט זיין מדריגה. (פעיק ניוז)

וזה ממה שיכריחנו, להבחין ביניהם, בהשכלתנו. – און דאס צו קענען ארויסהאבן און וויסן ווי אזוי זיך אומצוגיין מיט זיי, יעדער לויט זייער סארט און זייער מדריגה, מוזן מיר קענען מבחין און 'אפטיילן' צווישן זיי מיט אונזער שכל און פארשטיין וואו פונקטליך שטעקן די חילוקים צווישן זיי. (פעיק ניוז)

למען נשיג אותם לאמתם, כל אחד כפי חקו. - כדאי די זאלסט קענען ארויסהאבן די חילוקים צווישן די זאכן, אין אזוי וועסטו פארשטיין יעדע זאך וואו ס'קומט.


המשך יבא אי"ה - ביטע לאזט איבער אייערע קאמענטארן דא

און א גרויסן יישר כח פאר "פעיק ניוז" פאר די הארות.
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך

דרך השם - הקדמה – חלק ג'


ואמנם, ראשי המדרגות והמינים, אחד. – די שפיץ (שורש) פון די מדרגות, [פון די זאכן וואס די זאלסט קוקן, יעדע זאך וואס די שורש פון דעם איז.] און די שורש פון די מינים, איז די זעלבע זאך (דאס מיינט: אז ביי ביידע דארספטו קוקן אויף די יסודות פון די זאך, [וואו די מחבר גייט שוין אויסשמועסן אויף וואס מען דארף קוקן צו ארויסהאבן די זאך.] און דורך דעם, פארשטיין די גאנצע זאך.

והם מה שראוי שיבחן בנושא, להכיר מאיזה מהם הוא, והם: - און די קומענדיגע זאכן, זענען די יסודות, וואס די דארפסט דיר שטעלן פאר דיר צו געוואויר ווערן, כדאי צו אידענטעציפירן וואו די זאך באלאנגט.

אויף וואס דארף מען קוקן? די מחבר גייט קודם שרייבן בכלליות אויף וואס מען דארף קוקן, און נאכדעם וועט ער מסביר זיין, וויאזוי מען זעהט פון דעם די גאנצע זאך


הכל והחלק – אויב די זאך איז די גאנצע זאך, אדער נאר א חלק דערפון.

הכלל והפרט – אויב דאס איז א פרט, אדער א כלל.

הסבה והמסובב – אויב דאס איז א סיבה, אדער א זאך וואס ברענגט די סיבה.

הנושא והמתחבר – אויב דאס טראגט די זאך, אדער ס'איז א זאך וואס איז מתחבר צו נאך זאכן, (און נישט קיין גאנצע נושא.)

וזה מה שנדרוש ראשונה בנושא, לדעת אם הוא כל, ואם הוא חלק. אם הוא כלל, או פרט. אם הוא סבה, או מסובב. אם הוא נושא, או מתחבר. – און דאס וואס מען זאל פראבירן צו דערגיין ביי יעדע זאך וואס מען באגעגנט זיך מיט, צי איז דאס א חלק, אדער די גאנצע, אויב איז דאס א חלק, אויב ס'איז א כלל אדער א פרט וכ"ו.

והנה, כפי מדרגתו, כן יבחן בו הבחנות, אשר כפי טבעו, מצטרכות להשלמת השכלתו, וציור ענינו. – און יעדע זאך, לויט זיין מדריגה, קען עס ווערן צוטיילט, און מאכן חילוקים צווישן אנדערע זאכן, און אזוי ארויסהאבן די גאנצע זאך. און ביי יעדע זאך עקסטער וועט מען דארפן עקסטער זעהן וואס עס איז אנדערש פון אנדערע זאכן און אזוי ארויסהאבן די גאנצע בילד (יעדע זאך, לויט זיין טבע, האט אנדערע זאכן וואס מען דארף קוקן, אויף, ארויסצוהאבן די בילד.)

אם חלק הוא, יבקש לדעת הכל שהוא חלק ממנו, אם הוא פרט, יחקור על כללו, אם סבה, יחקור על מסובו, אם מסובב – את סבתו, אם מתחבר, יבקש על נושאו. – ווען די באגעגנסט דיר מיט אן ענין, קוק. אויב איז דאס א חלק פון א זאך, זוך אלעס ארום וואס איז די חלק דערפון, און אויב איז עס א פרט, זוך אויף די כלל (און לויט דעם וועסטו שוין וויסן אלע פרטים ארום אז זיי קומען פון די זעלבע כלל) און אויב איז עס א סבה, זוך אויף דאס וואס מאכט די סיבה, און אויב איז דאס עפעס וואס מאכט א סיבה, זוך אויף וואס איז די סיבה וואס דאס מאכט. און אויב איז דאס א זאך וואס איז באהעפט צו א צווייטע זאך, זוך אויף וועליכע זאך דאס באהעפט.

ויחקור כמו כן לדעת, איזה מין, ממיני המתחברים הוא. אם קודם, אם נמשך. ואם מתלווה, אם עצמי. ואם מקרי, אם בכוח, ואם בפועל. – און ער זאל אויך פראבירן צו דערגיין, וועלעכע סארט פון די זאכן, וואס האבן שייכות מיט אנדערע זאכן, די זאך איז. אויב איז דאס בעפאר א צווייטע זאך, אדער דאס קומט נאך א צווייטע זאך, צו איז דאס וואס גייט צוזאמען מיט א צווייטע זאך, אדער דאס איז א זאך פאר זיך אליינס. איז דאס א זאך וואס האט נאר מיט צייט (עס קען זיך טרעפן אזא זאך, אבער עס איז נישט אייביג אזוי) אויב איז דאס א זאך וואס "קען געשעהן" אדער עס איז אייביג אזוי.

כולן הבחנות. לא ישלם ציור עניין, זולתם. – די אלע זאכן וואס מען דארף נעמען אין באטראכט, אן זיי, קען מען נישט ארויסהאבן אן דעם די גאנצע בילד פון קיין איין זאך. (און מען קען נישט זיין קלאר אין קיין שום זאך אן דורכגיין די אלע זאכן אויף דעם.

ועל הכל, יתבונן על טבע העניין, לדעת. אם הוא מוחלט, או מוגבל. ואם מוגבל הוא, יחקור על גבוליו. - אזוי אויך זאל מען אויף יעדע זאך אריינטראכטן אויף די טבע פון די זאך, מוז דאס אזוי זיין (מען קען דאס נישט טוישן) אדער עס איז באגרעניצט, אויב איז דאס באגרעניצט, פראביר צו דערגיין די גרעניצן פון די זאך.

כי אולם. כל עניין אמיתי, ישוב כוזב, אם ייוחס לנושא, בלתי הגון לו. או אם יילקח שלא בגבולו. – (פארוואס דארף מען אזוי שטארק אריינטראכטן אין יעדע זאך?) ווייל, יעדע אמת'דיגע זאך, וועסטו נישט ארויסקומען מיט די אמת, אויב די וועסט זיך באציהען מיט די זאך מיט די גדרים וואס זענען נישט פאר די זאך, אדער אויב די וועסט דאס נוצן אין א פלאץ וואס אין אמת איז דאס נישט אזוי.

ואמנם, צריך שתתבונן. שהנה, מספר הפרטים עצום מאוד מהכיל אותם שכל האדם, ואי אפשר לדעת כולם. – אבער, דארפסט אריינקלערן. אז די סכום פון אלע פרטים פון יעדע איינציגסטע זאך (פון די בריאה), איז זייער אסאך, און די מענטשליכע שכל קען דאס נישט אלעס ארומנעמען, און עס איז נישט מעגליך צו קענען אלעס פון זיי. (אויב אזוי, איז דאך נישט מעגליך צו דערגיין אלעס; לויט ווי די מחבר האט פריער אראפגעלייגט וויאזוי מען זאל צונעמען יעדע זאך.)

ואולם, מה שראוי לו שישתדל עליו, הוא; ידיעת כללים. כי כל כלל, בפרטו, כולל פרטים הרבה, וכשישיג כלל אחד, נמצא, משיג מאליו מספר רב מן הפרטים. – ממילא, פראביר צו פארשטיין אלע כללים. (וואס וועסטו אויפטוהן פון וויסן נאר כללים?) ווייל, יעדע כלל האט אין זיך אסאך פרטים, און ווען די וועסט אריינגיין אין די פרטים פון די כלל, וועסטו אוטאמאטיש קענען אסאך פרטים.

ואף על פי שלא הבחין בם עדיין, ולא הכיר היותם פרטי הכלל ההוא, כי הנה. כשיבוא אחד מהם לידו, לא יניח מלהכיר אותו, כיון שכבר ידוע אצלו העניין הכללי, אשר אי אפשר להם היות בלתו. – און כאטשיג וואס די האסט נאכנישט געטראפן די פרט, און די האסט נישט געוויסט אז די פרט איז א פרט פון די כלל וואס די זעהסט יעצט, אבער ווען די וועסט זיך באגעגענען מיט איינער פון די פרטים פון די כלל, וועסטו עס שוין דערקענען, ווייל די קענסט שוין די פרטים פון יענע כלל, וואס אן די פרטים, קען נישט זיין די כלל. (אז די לערנסט דורך די פרטים פון יעדע כלל, וועסטו ארויסהאבן גוט די כלל, און די וועסט אוטאמאטיש געדענקען ווען די קומסט אן צו א פרט, אז עס איז א פרט פון די כלל. און אן קענען די פרטים פון די כלל, האסטו נישט ארויס די כלל.)

וכן אמרו ז"ל, "לעולם יהיו דברי תורה בידיך כללים ולא פרטים" – און אזוי שטייט שוין אין חז"ל, אז א מענטש זאל לערנען די גאנצע תורה, מיט כללים אין נישט מיט פרטים, אזוי קען מען בעסער געדענקען די לערנען.

המשך יבא אי"ה. ביטע לאזט איבער אייערע קאמענטארן דא
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך

דרך השם - הקדמה – חלק ד'


אך, מה שיצטרך בידיעת הכללים הוא: הדעת אותם בכל גבוליהם ובחינותיהם, וכמשאחז"ל. – אבער, דאס וואס עס פעלט זיך אויס ביים וויסן די כללים: עס צו וויסן און ארויסהאבן מיט אלע גרעניצן און בחינות, אזויווי די חז"ל זאגן (אין די אויבנדערמאנטע ספרי.)

ואפילו דברים שנראים בתחלה נעדרי התולדה, צריך שתשמור אותם, ותשית להם לבך, ולא תהי' בז להם. – און אפילו זאכן וואס זעהן אויבן אויף אויס וואו עס האט גארנישט צו טוהן מיט די פרטים, דארפסטו דאס אפהיטן. (געדענקען), און צולייגן קאפ דערצו, און זאלסט זיי נישט אונטערשאצן.

כי, אין לך דבר קטון או גדול בכלל, שאין לו מקום תולדה בפרטים. – ווייל, ס'איז נישט דא א גרויסע אדער קליינער זאך אין די כלל, וואס האט נישט קיין פלאץ אין די פרטים. (ד.מ. וועסט דיר טרעפן מיט די חלק פון די כלל, ביי איינער פון די פרטים.)

ומה שלא יוסיף ולא יגרע בקצת הפרטים, הנה, יוליד תולדה רבה בזולתם. – און, אויב דו זעהסט עפעס וואס דו טראכסט אז עס מאכט נישט אויס אויף די פרטים וואס דו זעהסט יעצט, אבער עס מאכט אסאך אויס, און עס לייגט אסאך צו צו אנדערע פרטים. (מוז נישט זיין דוקה ביי די פרטים וואס דו זעהסט יעצט, קען זיין אז דו וועסט עס טרעפן ביי אן אנדערע פרט.)

ובהיות הכלל כלל לכולם, צריך שיהי' בו, מה שיספיק לכלם. – און וויבאלד א כלל איז א כלל פאר אלע פרטים פון די כלל, דארף אין די כלל זיין גענוג אינפארמאציע פאר אלע פרטים. (קומט אויס אז ס'איז זייער וויכטיג צו מעיין זיין אין יעדע כלל, זייער שטארק.)

ע"כ צריך שתדקדק בזה מאד, ותתבונן על ענינם, ועל יחסיהם, וקשריהם, בדקדוק גדול, ותבחון יפה יפה המשכם, והשתלשלותם, איך נמשכים ענין מענין, מן הראש ועד הסוף. ואז תצליח, ואז תשכיל. – וועגן דעם. דארפסטו זייער שטארק מדקדק זיין אין דעם (אין די כללים). און אריינטראכטן אין די ענין פון די כלל, און אויף די זאכן וואס האבן צו טוהן מיט דעם, מיט א גרויסע פונקטליכקייט. און זאלסט קלאר ארויסהאבן די המשך, און די השתלשלות פון אנפאנג ביזן סוף: וויאזוי די גאנצע כלל/כללים ארבעטן. און דעמאלץ וועסטו מצליח זיין, און קלוג ווערן.

והנה, ע"פ הדברים האלה, חברתי לך: קורא נעים, חיבור קטן זה, וכוונתי בו, להציע לפניך, כללי האמונה, והעבודה על בורים, באופן שתוכל לעמוד עליהם על נכון, ויצטיירו בשכלך ציור מספיק מוצל מן הערבוב והמבוכה, ותראה שרשיהם וענפיהם במדרגותם בבירור האפשרי שיתישבו על על לבך ותקנה אותם בשכלך במובחר שבפָנים. - און לויט וואס איך האב געשריבן ביז דא, האב איך מחבר געווען פאר דיר: זיסע ליינער, די קליינע חיבור, און איך האב אינזין געהאט דיר צו פארלייגן די כללים פון די אמונה און עבודה, מיט זייער גאנצע קלארקייט. אויף א וועג, וואס דו זאלסט זיי קלאר ארויסהאבן, און באקומען א קלארע בילד אין דיין שכל, אן קיין צומישענישן. און זאלסט קענען זעהן קלאר אלע זייערע מדריגות און די שרשים און די ענפים וואס קומען ארויס פון דעם (פון די כללים). און זאלסט עס קענען קונה זיין מיט דיין שכל, מיט די אויסדערוועלטע פון די וועגן (זיי צו קונה זיין).

ומשם והלאה יקל לך למצא דעת אלוקים בכל חלקי התורה ופירושיה, ולעמוד על כל סתוריה. כברכת ה' אלוקיך אשר יתן לך. – און פון דארטן און ווייטער, (נאכן ענדיגן די ספר.) וועט דיר זיין גרינגער, צו טרעפן געטליכע פארשטאנד אין אלע חלקים פון די תורה, און אירע מפרשים. און פארשטיין אלע באהאלטענע זאכן פון די תורה, אזויווי די ברכה וואס די באשעפער גיבט דיר.

והנה, נשתדלתי לסדר הדברים בסידור שנראה לי יותר נאות, ובמלות שחשבתים היותר הגונות, לתת לך ציור שלם מהדברים האלה אשר גמרתי להשכילך. – און איך האב פראבירט צו אויסלייגן די זאכן וואס איך וויל דיר דא אויסלערנען, די סדר וואס איך האב געהאלטן אז עס איז די שענסטע, און מיט די ווערטער וואס מערסטע פאסיג, דיר צו געבן א גאנצע בילד פון די זאכן וואס איך האב אפגעמאכט דיר דא אויסצולערנען.

ע"כ. גם אתה, עתה, צריך אתה לדקדק על כל זה, ולשמור את כל זה שמירה מעולה, עד תמצא מקום שיועיל לך, ולא תוותר על שום דיקדוק, פן יתעלם ממך ענין הכרחי. – וועגן דעם, אויך דו. יעצט, דארפסטו אויך מדקדק זיין אויף די אלע זאכן וואס איך האב מדקדק געווען. און אפהיטן די אלע זאכן זייער גוט, ביז דו וועסט טרעפן א פלאץ וואו עס וועלט דיר העלפן (צינוץ קומען.). און זאלסט נישט מוותר זיין אויף קיין שום דיקדוק, ווייל אפשר וועסטו דיר פארהוילן פון א וויכטיגע ענין.

אבל זה אשר תעשה, תדקדק על כל המלות, ותשתדל לעמוד על תוכן הענינים, ולעצור כל אמיתתם בשכלך, ומצאתה לך מנוח אשר ייטיב לך. – אבער דאס איז וואס דו זאלסט טוהן, זיי מדקדק אויף אלע ווערטער, און פראביר צו פארשטיין די תוכן פון די ענינים, און איינהאלטן (חזר'ן/געדענקען) זייער גאנצע אמת'דיגקייט אין דיין שכל.

והנה, קראתי שם הספר הזה "דרך ה'". כי הנה, הוא כלל מדרכיו ית"ש שגלה לנו ע"י נביאיו, והודיענו בתורתו, ובהם מנהלנו, ומנהל כל בריותיו. – און איך האב גערופן די ספר "דרך ה'". ווייל, די זאכן וואס איך שרייב אין די ספר רעדט פון די וועגן פון די באשעפער וואס ער האט מגלה געווען דורך זיינע נביאים און ער האט אונז עס געלאזט וויסן און זיין תורה, און מיט די זאכן, פירט ער אונז, און אלעס וואס ער האט באשאפן.


וחלקתי אותו לד' חלקים. – און איך האב עס צוטיילט אין פיר טיילן.

ח"א – אדבר בו על כלל יסודות המציאות ופרטותיו. – אין די ערשטע חלק, וועל איך רעדן איבער די יסודות פון די עקזיסטענס און זיינע פרטים

ח"ב – בהשגחתו ית"ש. – אין די צווייטע חלק וועל איך רעדן איבער די השגחה פון די באשעפער.

ח"ג – בנבואה. – אין די דריטע חלק וועל איך רעדן איבער נבואה.

וה"ד – בעבודה. – און אין די פערטע חלק וועל איך רעדן איבער "עבודה"


ואתה אחי, כל מבקש ד', בדרך הזה לך, וד' יהי' עמך, ונתן לך עינים לראות, ואזנים לשמוע נפלאות מתורתו. אכ"י. – און דו ברודער, יעדער וואס זוכט די באשעפער, גיי אויף די וועג, און די באשעפער וועט זיין מיט דיר, און ער וועט דיר געבן אויגן צו זעהן און אויערן צו הערן וואונדער פון זיין תורה. אמן כן יהי' רצון.


עד כאן הקדמה. - ביז דא איז די אריינפיר צו די ספר.


המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך

הייבן מיר אן די ערשטע פרק פון ספר מיט סייעתא דשמיא.

חלק הראשון | פרק ראשון |א'



מציאותו

א) כל איש מישראל, צריך שיאמין, וידע, שיש שם מצוי ראשון. קדמון, ונצחי. והוא שהמציא וממציא כל מה שנמצא במציאות. והוא: האלוה ב"ה. - יעדע איד. דארף גלייבן און וויסן. אז ס'איז דא "דארט" איינער וואס ער איז די ערשטע, זיך געפעדערט (געווען בעפאר די וועלט איז באשאפן געווארן.) און ער איז וואס בלייבט אויף אייביג. און ער איז דער וואס האט באשאפן, און ער באשאפט, אלעס וואס טרעפט זיך אין די עקזיסטענס. און ער איז. די אייבערשטער, געלויבט איז ער.

שלימותו

ב) עוד צריך שידע. שהמצוי הזה ית"ש, אין אמיתת מציאותו מושגת זולתו כלל. ורק זה נודע בו, שהוא מצוי שלם בכל מיני שלמות. ולא נמצא בו חסרון כלל. - אויך דארף מען וויסן, אז די באשעפער, זיין אמת'דיגע מציאות קען מען נישט ארויסהאבן חוץ ער אליינס. און נאר דאס איז וואס מען קען וויסן איבער אים. אז ער איז גאנץ מיט אלע מיני שלימות וואס איז דא, און ביי אים איז נישט דא קיין חסרונות בכלל.

ואולם. דברים אלה ידענום בקבלה מן האבות, ומן הנביאים, והשיגום כל ישראל במעמד הר סיני. ועמדו על אמיתתם בבירור. ולמדום לבניהם דור אחר דור כיום הזה, שכן ציום משרע"ה מפי הגבורה. "פן תשכח את הדברים אשר ראו עיניך וגו' " והודעתם לבניך ולבני בניך. - אבער. די זאכן ווייסן מיר ווייל מיר האבן דאס מקבל געווען פון די אבות און פון די נביאם, און אלע אידן האבן דאס משיג געווען ביים מעמד הר סיני, און זיי האבן דעמאלץ אלעס ארויסגעהאט קלאר און געווען איבערצייגט אין די אמת, און עס געלערנט פאר זייער קינדער און זיי פאר זייערע קינדער, ביז די היינטיגע טאג, ווייל אזוי האט משה רבינו זיי געהייסן; וואס די באשעפער האט אים געהייסן זיי באפעלן. "פן תשכח את הדברים אשר ראו עיניך וגו' - "והודעתם לבניך ולבני בניך. (כדאי מען זאל נישט פארגעסן, און אז די קינדער און אייניקלעך זאלן עס וויסן מיט א קלארקייט,; זאל מען עס לאזן וויסן פאר די קינדער. און זיי זאלן עס זאגן פאר זייערע קינדער.)

אמנם, גם מצד החקירה במופתים הלמודים, יאמתו כל הענינים האלה, ויוכיח היותם כן. - אבער, מען קען זיך אויך איבערצייגן איבער די "מציאות השם". דורכן אריינטראכטן, און דערגרינטעווען אין די פארשידנארטיגע לערנונגען. און וויסן קלאר, אז די עקזיסטענז פון די באשעפער איז אמת.

מכח הנמצאות, ומשיגיהם, אשר אנחנו רואים בעינינו, ע"פ חכמת הטבע. ההנדסה, התכונה, ושאר החכמות. שמהם. תלקחנה הקדמות אמיתיות, אשר יולד מהם, בירור הענינים האמיתיים האלה. - פון די אלע זאכן וואס געפונען זיך אויף די וועלט, און דורך די אלע וועגן וויאזוי מען פארשטייט די זאכן וואס געפונען זיך אויף די וועלט. וואו למשל: הנדסה, תכונה. און אנדערע חכמות, וואס פון דעם נעמט זיך אמת'דיגע הקדמות, וואס נעמט זיך דורכ'ן ווערן איבערצייגט פון די חכמות, איבער די אמת'דיג'קייט פון די "מציאת השם"

ואמנם, לא נאריך עתה בזה. אלא נציע הקדמות לאמתם. ונסדר הדברים על בורים, כפי המסורת שבידינו, והמפורסם בכל אומתינו. - אבער, מיר וועלן נישט יעצט מאריך זיין אין דעם, נאר מיר ווען אראפלייגן די אמת'דיגע הקדמות, און מסדר זיין אלעס מיט אן אמת, לויט וואס עס איז איבערגעגעבן געווארן פאר אונז. (פון די פריער'דיגע) און וואס איז באוואוסט אין אונזער גאנצע פאלק.

הכרח מציאותו

ג) עוד צריך שידע, שהמצוי הזה ית"ש. הנה, מציאותו מציאות מוכרח. שא"א העדרו כלל. - נאך א זאך וואס דו דארפסט וויסן, אז די באשעפער, זיין עקזיסטענץ מוז זיין, און ס'איז נישט מעגליך אן דעם.

ד) עוד צריך שידע שמציאותו ית"ש אינו תלוי בזולתו כלל. אלא. מעצמו הוא מוכרח המציאות. - נאך א זאך וואס דו דארפסט וויסן. אז זיין עקזיסטענץ איז נישט געבינדן/געוואנדן אין קיינעם אויסער אים, נאר פון זיך אליינס מוז ער עקזעסטירן.

המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרך השם יתברך


חלק הראשון | פרק ראשון |ב'



פשיטותו

ה) וכן צריך שידע, שמציאותו ית"ש; מציאות פשוט, בלי הרכבה וריבוי כלל. - און אזוי אויך דארפט איר וויסן, אז די עקזיסטענס פון די באשעפער, איז א פשוט'ע מציאות, אן קיין אויסמישונג און פארמערונג בכלל. (ס'וועט קלאר ווערן מיט די קומענדיגע ווערטער פונעם מחבר.)

וכל השלימות כולם, נמצאים בו בדרך פשוט. - און אלע זאכן וואס מען קען זיין מושלם מיט, געפונען זיך ביים באשעפער, און עס איז ביי אים "בדרך פשוט".

פירוש: כי הנה, בנפש ימצא כחות רבים שונים, שכל אחד מהם גדרו בפני עצמו. דרך משל, הזכרון כח אחד, והרצון כח אחר, והדמיון כח אחר. ואין אחד מאלה נכנס בגדר חבירו כלל. כי הנה, גדר הזכרון - גדר אחד, וגדר הרצון - גדר אחר, ואין הרצון נכנס בגדר הזכרון, ולא הזכרון בגדר הרצון, וכן כולם. - פירוש: ביי א מענטש אין זיין נפש געפונען זיך פארשידינע כוחות וואס זיי זענען אנדערש איינער פון די אנדערע וואס יעדע פון זיי האבן אנדערע גדרים, און איינס טרעפט זיך קיינמאל נישט מיט די אנדערע, (קומט אויס אז ס'איז נישט קיין שלימות) למשל, "זכרון" און "רצון" און "דמיון" די אלע כוחות געפונען זיך אין די נפש פונעם מענטש, אבער זיי האבן אנדערע גדרים, און זיי טרעפן זיך קיינמאל נישט צוזאם. (ווען א מענטש פארגעסט, האט עס נישט צוטוהן מיט זיין רצון אדער נישט האבן רצון, אא"ו.)


אך האדון ברוך הוא יתברך שמו, איננו בעל כוחות שונים, אף על פי שבאמת יש בו עניינים שבָנו הם שונים; כי הרי, הוא רוצה, והוא חכם, והוא יכול, והוא שלֵֵם בכל שלימות. - אבער, די באשעפער איז נישט קיין "בעל כוחות שונים, כאטשיג וואס עס געפונט זיך ביי אים כוחות וואס ביי אונז זענען די כוחות אנדער איינע פון די אנדערע, נאר ביים באשעפער איז אלעס איינס, ווייל; ער איז דער וואס וויל, און ער איז קלוג, און ער קען, און ער איז גאנץ מיט אלע שלימות.

אמנם, אמתת מציאותו, הוא ענין אחד. שכולל באמיתתו וגדרו כל מה שהוא שלימות, ונמצא שיש בו כל השלימות. לא כדבר נוסף על מהותו ואמיתת ענינו, אלא מצד אמיתת ענינו בעצמה; שכולל באמיתה כל השלימות, שאי אפשר לעניין ההוא מבלתי כל השלימות מצד עצמו. - אבער די אמת'דיגע מציאות פונעם באשעפער איז איין זאך, וואס איז די גדר פון די איין זאך; איז אמת'דיג נכלל "אלעס" וואס עס הייסט שלימות, און עס קומט אויס אז ביים באשעפער געפונט זיך אלע שלימות, נישט ווי א באזונדערע זאך וואס עס איז צוגעלייגט צו זיין מציאות, נאר פון זיך אליינס, און פון די עצם עקזיסטנץ פונעם באשעפער איז עס אזוי, אז ער איז כולל אלע מינע שלימות, וואס עס קען נישט עקזעסטירן (די מציאות) אן די אלע שלימות. (און וועגן דעם איז עס מוכרח אז עס זאל זיך געפונען ביי אים "מצד עצמו" און נישט ווי אן עקסטערע צוגעלייגטע זאך.)

והנה, באמת הדרך הזה, רחוק מאד מהשגותנו וציורינו, וכמעט שאין לנו דרך לבארו, ומלות לפרשו, - אבער אמת'דיג גערעדט, די וועג (פון טראכטן/פארשטיין) איז זייער ווייט פון אונזערע השגות און אונזער אויסמשלען (מיר קענען זיך עס נישט פאָרשטעלן אין אונזער מח.) און עס פעלט אונז די ווערטער און וועגן דאס צו פארשטיין און צו מסביר זיין.

כי אין ציורינו ודמיותינו תופס אלא ענינים מוגבלים בגבול הטבע הנברא ממנו ית"ש. - שזה מה שחושינו מרגישים, ומביאים ציורו אל השכל. ובברואים הנה הענינים רבים ונפרדים. - ווייל אונזער דמיון און imagination קען נישט תופס זיין (פארשטיין) נאר זאכן וואס זענען געבינדן צו די טבע וואס די באשעפער האט באשאפן, ווייל דאס איז וואס מיר כאפן אויף דורך אונזערע חושים און דאס פילהן מיר, און דורך דעם מאכן מיר אפ אין אונזער דמיון וויאזוי עס דארף אויסצוזעהן, און ביי די באשעפענישן (וואס די באשעפער האט באשאפן,) זענען די אלע אויבנדערמאנטע כוחות אסאך, און אפגעטיילט איינער פון די צווייטן. (ממילא איז זייער שווער צו פארשטיין מיט אונזער שכל די חילוק אז ביים באשעפער איז אלעס איינס.)

אולם, כבר הקדמנו שאמיתת מציאותו ית"ש אינה מושגת. ואין להקיש ממה שרואים בברואים על הבורא ית"ש. כי אין ענינם ומציאותם שוה כלל, שנוכל לדין מזה על זה. אבל זה גם כן מן הדברים הנודעים מקבלה כמו שכתבתי, ומאומתים בחקירה על פי הטבע עצמו בחוקותיו ומשפטיו. שאי אפשר על כל פנים שלא ימצא מצוי אחד משולל מכל הטבע, חוקותיו, וגבוליו, מכל העדר וחסרן, מכל רבוי (ווערן מער/ווייניגער) ורכבה (אויסמישן) מכל יחס (reference) וערך (שאצן), ומכל מִקְרֵי הברואים. שיהי' הוא הסבה האמיתית לכל הנמצאות ולכל המתילד בם. כי זולת זה, מציאות הנמצאות שאנו רואים, והתמדתם, הי' בלתי אפשר. - אבער, מיר האבן שוין מקדים געווען צו מסביר זיין, אז די אמת'דיגע מציאות פונעם באשעפער, קען מען נישט משיג זיין. און מען קען נישט צוגלייכן וואס מען זעהט ביי באשעפענישן וואס די באשעפער האט באשאפן צו דאס פארגלייכן אז אזוי איז אויך ביים באשעפער, ווייל זיי זענען בכלל נישט גלייך אין זייער עצם מציאות זיי צו קענען פארגלייכן איינע צו די אנדערע. אבער דאס (אז די באשעפער איז שלֵם מיט אלע שלימיות, און אנדערש ווי מיר טרעפן נישט אויף די וועלט אז מען זאל האבן אלע כוחות, און זיין שלֵם מעצמו.) איז אויך פון די זאכן וואס זענען באקאנט פון וואס מיר האבן מקבל געווען פון אונזערע נביאים און פון אונזערע עלטערן, אזויווי איך האב שוין פריער געשריבן. און דאס איז אויך קלאר-געשטעלט אלץ אמת, מיט "חקירה" לויט די גרעניצן און זייערע חוקים. אז עס קען נישט זיין אזא זאך אז עס זאל זיך נישט געפונען אין די בריאה איינער וואס געפונט זיך, און ער איז "מושלל" (ארויסגענומען פון די כלל) פון די גאנצע טבע, און אירע געזעצן און גרעניצן, און ביי אים איז נישט דא קיין חסרון און עפעס וואס איז "נישט" דא ביי אים. און ביי אים עקזעסטירט נישט די אלע זאכן וואס געפונען זיך ביי די באשעפענישן. און דאס מאכט אים אז ער זאל זיין די אמת'דיגע סיבה פאר אלעס וואס געפונט זיך אויף די וועלט, און אלעס וואס געשענט און ווערט געבוירן אין די וועלט. ווייל ווען נישט, די מציאות וואס מיר זעהען, און אז עס גייט אייביג אן, וואלט נישט געווען מעגליך.

וממה שצריך שידע עוד, - און פון וואס נאך איר דארפט וויסן איז:

שהמצוי הזה יתברך שמו מוכרח שיהי' אחד ולא יותר. - אז עס מוז זיין אז עס זאל נאר זיין איין באשעפער

פירש: שאי אפשר שימצאו מצוים רבים שמציאותם מוכרח מעצמו, אלא אחד בלבד צריך שימצא במציאות המוכרח והשלם הזה, - דאס מיינט: אז עס איז נישט מעגליך אז עס זאלן זיך געפונען מערערע באשעפענישן וואס זייער עקזיסטענס איז מוכרח פון זיי אליינס, נאר איינער אליינס דארף זיך געפונען אין די מוכרח'דיגע און גאנצע מציאות.

ואם שימצאו נמצאים אחדים לא ימצאו אלא מפני שהוא ממציאם ברצונו ונמצאים כולם חלקיים בו ולא מצויים מעצם. - און אויב עס געפונען זיך מערערע באשעפענישן וואס זעהען אויס וואו איינציג, איז עס נישט נאר ווייל די באשעפער באשאפט זיי מיט זיין ווילן, און זיי אלע זענען חלקים פון אים (וואס ער האט באשאפן) און נישט באשאפן געווארן דורך זיך אליינס.

נמצא, כלל הידיעות השרשיות האלה ששה. והם, אמתת מציאותו ית"ש, שלימותו, הכרח המצאו, היותו בלתי נתלה בזולתו, פשיטתו, ויחידו. - קומט אויס אז די כלל פון די שורש'דיגע זאכן וואס מען דארף וויסן איז זעקס. 1) די אמת'דיג'קייט פון זיין מציאות 2) זיין גאנצקייט 3) די הכרח אז די באשעפער מוז זיין 4) ער איז נישט אנגעבונדן אין קיינעם 5) די פשטות פון זיין מציאות 6) זיין איינציגקייט.



----------------

*ביטע האלטן אין קאפ די נקודות אז ער איז שָלֵם און אז ער איז די סִבְה צו אלעס וואס געפונט זיך אויף די וועלט. דאס איז וויכטיג צו פארשטיין די גאנצע המשך וויאזוי די ספר פאָרט.

*******************

המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזר השם יתברך


חלק הראשון | פרק שני | חלק א'



פרק שני | בתכלית הבריאה


א) הנה, התכלית בבריאה היה, להטיב מטובו יתברך שמו לזולתו. - די באשעפערס ציהל מיטן באשאפן די וועלט איז געווען, צו גיבן פון זיין גוטס פאר א צווייטן.

והנה, תראה כי הוא לבדו יתברך השלימות האמיתי המושלל מכל החסרונות, ואין שלימות אחר כמוהו כלל. - און דו וועסט זעהן, אז נאר די בעשעפער אליינס איז גאנץ אן קיין חסרונות, און ס'איז נישט דא אזא שלימות ווי אים בכלל.

ונמצא, שכל שלימות שידומה, חוץ מהשלימות יתברך שמו, הנה איננו שלימות אמיתי, אלא יקרא שלימות בערך אל ענין חסר ממנו. - קומט אויס אז אלע זאכן וואס קוקן אויס גאנץ חוץ זיין שלימות, איז נישט עכט שלמיות, נאר מען רופט עס אן שלימות אין קעגנזאץ צו זאכן וואס זענען נישט אזוי גאנץ ווי דעם.

אך השלימות בהחלט אינו אלא שלימותו ית"ש. - אבער עכטע שלימות, איז נאר די שלימות פון די באשעפער.

ועל כן, בהיות חפצו ית"ש להטיב לזולתו, לא יספיק לו בהיותו מטיב קצת טוב, אלא בהיותו מטיב תכלית הטוב שאפשר לברואים שיקבלו. - וועגן דעם. ווען די באשעפער האט אפגעמאכט צו גיבן גוטס פאר אנדערע, וועט נישט זיין גענוג ווען ער גיבט זיי נאר אביסל גוטס, נאר ווען ער גיבט זיי די בעסטע גוטס וואס באשעפענישן קענען באקומען.

ובהיותו הוא לבדו ית"ש הטוב האמיתי, לא יסתפק חפצו הטוב אלא בהיותו מהנה לזולתו בטוב ההוא עצמו שהוא בו ית"ש מצד עצמו. שהוא הטוב השלם והאמיתי. - און וועגן נאר די באשעפער אליינס איז די אמת'דיגע גוטס, וועט נישט זיין גענוג צו "גיבן" פאר די באשעפענישן פון זיין גוטס, נאר ווען ער וועט זיי גיבן צו הנאה האבן מיט די גוטס ווואס איז דא ביי די באשעפער פון זיך אליינס; וואס דאס איז די אמת'דיגע און גאנצע גוטס.

והנה, מצד אחר, הטוב הזה, אי אפשר שימצא אלא בו. על כן, גזרה חכמתו, שמציאות ההטבה האמיתית הזאת יהי' במה שיתן מקום לברואים, לשיתדבקו בו ית"ש באותו השיעור שאפשר להם שיתדבקו, ואז נמצא, שמה שמצד עצמם, אי אפשר שיתוארו בשלימות ית"ש, הנה מצד התדבקם בו, יגיע להם באותו השיעור שאפשר ליתאר בשלימות ההוא ית"ש. מצד היותם מתדבקים בו. וימצאו, נהנים בטוב האמיתית ההוא, בערך שאפשר להם ליהנות בה, - אבער פון די אנדערע זייט, די גוטס, קען זיך נישט געפונען נאר ביי אים. וועגן דעם האט די באשעפער געמאכט, אז די גוטס זאל געגעבן ווערן דורך א וועג ווי די מענטשן זאלן זיך קענען באהעפטן מיט אים לויט וויפיל מען קען זיך באהעפטן מיט אים, און דעמאלץ וועט אויסקומען אז: פון די מענטשנס זייט קען מען זיך טאקע נישט צוקומען צו די שלימות פון די באשפער און נישט הנאה האבן פון די גוטס פון די באשעפער, אבער דורך דעם וואס זיי באהעפטן זיך צו די באשעפער, וועלן זיי קענען באקומען די שלימות פון די באשעפער און הנאה האבן פון דעם.

ונמצא, היות כונתו ית"ש בבריאה שברא, לברוא מי שיהי' נהנה בטובו ית"ש באותו הדרך שאפשר שיהנה בו. - קומט אויס, אז די כוונה פון די באשעפער מיט'ן באשאפן די וועלט איז געווען: צו באשאפן א באשעפעניש (די מענטש) וואס ער וועט הנאה האבן פון זיין גוטס לויט וויפיל די באשעפער האט געמאכט אז ער זאל קענען הנאה האבן.



המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזר השם יתברך


חלק הראשון | פרק שני | חלק ב'


פרק שני | בתכלית הבריאה


ב) ואולם, גזרה חכמתו שלהיות הטוב שלם ראוי שיהי' הנהנה בו בעל הטוב ההוא, - אבער, די באשעפער האט אזוי אויסגעשטעלט, אז כדאי די מענטש זאל קענען הנאה האבן פון די גוט'ס, זאל ער אליין זיין ראוי צו הנאה האבן פון די גוטס.

פירוש מי שיקנה הטוב בעצמו, ולא מי שיתלוה לו הטוב בדרך מקרה. - דאס מיינט: אז ער זאל אליינס "אפקויפן" (קונה זיין, דערגרייכן,) די גוטס, און נישט אז ער זאל עס "באקומען" סתם אזוי. (ער זאל דארפ'ן ארבייטן צו עס באקומען, און נישט באקומען אן ארבייטן דעראויף.)

ותראה שזה נקרא קצת התדמות בשיעור שאפשר אל שלימותו יתברך, - און דו וועסט זעהן אז דאס הייסט אביסל זיין גלייך צום באשעפער'ס שלימות; לויט וויפיל ס'איז שייך.

כי הנה הוא יתברך שמו שלם בעצמו, ולא במקרה, אלא מצד אמתת ענינו מוכרח בו השלימות, ומשוללים ממנו החסרונות בהכרח. - ווייל, די באשעפער איז גאנץ פון זיך אליינס, און נישט ווייל עס איז געשעהן אזוי דורך עפעס אנדערש, נאר צוליב זיין עצם עקזיסטענס מוז זיין ער זאל זיין "שלם", און ביי אים זענען נישט דא קיין חסרונות, ווייל עס קען נישט זיין.

ואולם, זה אי אפשר שימצא בזולתו; שיהי' אמתתו מכרחת לו השלימות, ומעדרת ממנו החסרונות. - אבער דאס איז נישט מעגליך עס זאל זיך טרעפן ביי איינעם אנדערש חוץ פונעם באשעפער, אז זיין עצם מציאות זאל באצווינגען זיין שלימות און עס זאל זיך נישט געפונען ביי אים חסרונות,

אך להתדמות לזה במקצת, צריך שלפחות יהי' הוא הקונה השלימות שאין אמתת ענינו מכריח לו. ויהי' הוא מעדיר מעצמו החסרונות שהיו אפשריים בו. - אבער, צו זיין אביסל גלייך צו דעם, דארף ווייניגסטנס זיין ער אליינס (די מענטש אליינס) דער וואס דערגרייכט די שלימות וואס זיין עצם מציאות צווינגט נישט (דאס מיינט אז לויט זיין מציאות קען ער בלייבן אן די שלימות, נאר ער אליינס מיט זיין אייגענע ארבעט, דערגרייכט ער שלימות.) און ער וועט אליינס אוועק-נעמען די חסרונות וואס וואלטן געווען מעגליך צו זיין ביי אים.

ועל כן גזר, וסידר, שיבראו עניני שלימות, ועניני חסרון. ותברא בריה שיהי' בה האפשרות לשני הענינים בשוה, ויותנו לבריה הזאת אמצעיים, שעל ידם תקנה לעצמה את השלימוית, ותעדיר ממנה את החסרונות, ואז יקרא שנתדמית במה שהיה אפשר לה; לבוראה, ותהי' ראויה לידבק בו, וליהנות בטובו. - וועגן דעם האט די באשעפער גוזר געווען, און אזוי מסדר געווען די בריאה, אז עס זאלן ווערן באשאפן זאכן וואס זענען שלימות און זאכן וואס זענען חסרון. און עס זאל באשאפן ווערן א באשעפעניש (ליין: מענטש) וואס זאל זיין מעגליך פאר אים די צוויי זאכן (חסרון & שלימות) גלייך. (נישט אז איינס זאל זיין מער אין אים וואו די צווייטע, נאר ביידע זאלן זיך די זעלבע געפונען ביי אים.) און עס וועט געגעבן ווערן פאר די באשעפעניש מיטלען וואס דורך דעם זאל ער אליינס דערגרייכן די זאכן וואס מאכן אים דערגרייכן שלימות, און עס מאכט אים אוועקנעמען די זאכן וואס זענען חסרון.
און דעמאלץ וועט ער קענען ווערן אנגערופן אז ער איז גלייך מיט-וויפיל-ס'איז-מעגליך צום באשעפער און ער וועט זיין ראוי' זיך צו קענען באהעפטן צו אים, און צו קענען געניסן פון זיין גוטס.


המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועליכע פראגן צו [email protected]

הצלחה רבה
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזר השם יתברך

חלק הראשון | פרק שני | חלק ג'


פרק שני | בתכלית הבריאה


ג) ואמנם, מלבד היות הבריה הזאת שקנתה השלימות ראויה לידבק בבוראה יתברך מצד התדמותה לו, הנה, על ידי קנותה השלימות לה. נמצאת מתדבקת והולכת בו. עד שסוף קנותה השלימות והימצאה מתדבקת בו יהיה הכל עניין אחד. - אבער, אויסער דאס אז דורכ'ן קונה זיין שלימות ווערט די מענטש ראוי' זיך צו קענען ווערן באהאפטן מיט'ן באשעפער, ווייל ער איז ענדליך צו אים (דורכ'ן זיין שָלֵם דורכ'ן ארבייטן אליינס אויף זיך, און נישט ווערן ראוי' דורך א צווייטן.) איז דורך דעם וואס ער איז קונה די שלימות פאר זיך, קומט אויס אז ער ווערט מער און מער באהאפטן צום באשעפער, און צום סוף וועט אויסקומען אז סיי די קונה זיין שלימות און סיי די ווערן באהאפטן צו די באשעפער וועט זיין איין זאך. (יתבאר בהמשך.)

וזה, כי בהיות מציאותו יתברך שמו השלימות האמיתי כמו שביארנו, הנה כל מה שהוא שלימות אינו מתייחס אלא לו. כענף אל השורש: - און דאס איז ווייל: וועגן די עקזיסטענס פון די באשעפער איז דאך די אמת'דיגע שלימות, אזויווי מיר האבן שוין פריער אויסגעשמועסט, וועגן דעם, אלעס וואס איז "שלימות" באציהט זיך נאר צו אים, וואו א צווייג צו זיין שורש.

כי אף על פי שאינו מגיע אל השלימות השורשי, הנה המשך ותולדה ממנו הוא. - ווייל כאטשיג די מענטש קומט נישט אן (דורך זיין שלימות) גראד צו די שורש'דיגע שלימות, אבער ס'איז א המשך און א תולדה פון די עכטע שלימות.

והנה תראה, כי השלימות האמיתי הנה הוא מציאותו יתברך, וכל חסרון אינו אלא העלם טובו יתברך והסתר פניו. - און דו וועסט זעהן, אז די אמת'דיגע שלימות איז די מציאות פון די באשעפער, און יעדע חסרון וואס איז דא אויף די וועלט, איז נאר אז מען זעהט נישט די גוטס פון די באשעפער, אדער ער באהאלט זיין פנים.

ונמצא, שהארת פניו יתברך. וקרבתו, תהיה השורש והסיבה לכל שלימות שיהיה. והסתר פניו, השורש והסיבה לכל חסרון. אשר כשיעור ההסתר, כך יהיה שיעור החסרון הנמשך ממנו. - קומט אויס, אז ווען די באשעפער ווייזט זיין ליכטיגקייט, און זיין נאנט צום באשעפער, וועט זיין די שורש און די סיבה צו סיי וועליכע שלימות עס זאל נאר זיין, און זיין "הסתר פנים" (ד.מ. למשל: אז מען זעהט נישט מיט די פליישיגע אויגן אין א ספעציפישע זאך אז דאס קומט פונעם אייבערשטן), וועט זיין די שורש און סיבה (אורזאך) צו יעדע חסרון, וואס לויט די מאס "הסתר" אזוי סאך וועט זיין די מאס פון "חסרון" וואס וועט ארויסקומען פון דעם.

ועל כן הנברא הזה העומד בשיקול בין השלימויות והחסרונות, שהם תולדות ההארה וההסתר, בהתחזקו השלימויות והקנותם אותם בעצמו, הנה הוא מרבה האחיזה וההתדבקות בו. עד שבהגיעו אל תכלית קניית השלימות, הנה הוא מגיע אל תכלית האחיזה וההתדבקות בו יתברך. ונמצא, מתדבק בו יתברך, ונהנה בטובו, ומשתלם בו. והוא עצמו בעל טובו ושלימותו: - וועגן דעם, די "נברא" (די מענטש) וואס שטייט גלייך אויף גלייך (אזויווי א וואָג-שאָל) צווישן די זאכן וואס קענען ברענגען "שלימות" און "חסרון" וואס דאס זענען זאכן וואס קומען ארויס פון "הארה" און "הסתר"; ווען מען שטארקט די "שלימות" און דו ביסט עס קונה ביי זיך, דורך דעם פארמערסטו זיך אנצוכאפן אינעם באשעפער און דו ווערסט מער באהאפטן צום באשעפער. ביז ווען דו וועסט אנקומען צום ענדע פון קונה זיין שלימות, וועסטו אנקומען צום שפיץ פון זיין אנגעכאפט פון באהאפטן צום באשעפער, קומט אויס אז (דורכן טוהן גוט'ס/שלימות) דו ווערסט באהאפטן צום באשעפער, און דו האסט הנאה פון זיין גוטס, און דו ווערסט דורך דעם "שלם" (גאנץ), און דו אליינס ביסט די בעל הבית פון דיין גוט'ס און שלימות.


ד) והנה לשיהיו במציאות העניינים השונים האלה של שלימות וחסרון שזכרנו, ותימצא הבריה שזכרנו בתכונה שהיא צריכה להיות; - און, ווען עס וועט זיין אין די עקזיסטענס די פארשידענארטיגע זאכן וואס קענען ברענגען שלימות אדער חסרון וואו אויבן דערמאנט. און עס וועט זיך געפונען די באשעפעניש וואס מיר האבן דערמאנט; אויף די וועג וואס די באשעפעניש דארף זיין;

פירוש, באפשרות לשני העניינים וביכולת עליהם, שתקנה השלימות ויעדר מן החסרונות, ושימצאו לו האמצעיים לדבר הזה, - דאס מיינט; אז די באשעפעניש האט די ציטריט צו די צוויי ענינים (שלימות וחסרון). און ער האט די מעגליכקייט צו קענען טוהן ביידע, וואס דורך דעם קען ער קונה זיין שלימות און אוועקנעמען פון זיך חסרונות, און עס זאל זיך געפונען ביי אים די מיטלען פאר די זאך. (צו קענען קונה זיין שלימות.)

פירוש, לקנות זה השלימות - הנה ודאי שפרטים רבים ושונים צריך שיימצאו בבריאה, ויחסים רבים בין הפרטים האלה, עד שיצליח התכלית המכוון בה. - דאס מיינט: כדאי צו קענען קונה זיין די שלימות, דארף טאקע זיין זייער אסאך און פארשידנארטיגע פרטים דארפן זיך געפונען אין די בריאה (עקזיסטענס.) און אסאך יחסים (רעפערענס; פארשידנארטיגע פרטים זאלן האבן שייכות צווישן זיך.) צווישן די פרטים, ביז עס וועט מצליח זיין די תכלית וואס די באשעפער האט אינזין געהאט אין דעם.

ואולם הבריה אשר התעתדה לעניין הגדול הזה, דהיינו לדביקות בו יתברך כמו שכתבנו, היא תיקרא העיקרית שבכל הבריאה; וכל שאר מה שיימצא במציאות - לא יהיה אלא עוזר באיזה צד או באיזה בחינה אל התכלית לשיצלח ויימצא, ועל כן יקראו טפלים לבריה העיקרית שזכרנו: - אבער, די באשעפעניש וואס איז געווארן אנגעגרייט פאר די גרויסע זאך, דאס מיינט: צו זיין באהאפטן צום באשעפער אזוי ווי מיר האבן געשריבן. ער ווערט אנגערופן די "עיקר" פון די בריאה, און אלעס אויסער דעם וואס געפונט זיך אין די עקזיסטעס, איז נאר דא צו זיין צו א הילף פאר די תכלית עס זאל קענען געשעהן און אז עס זאל מצליח זיין. וועגן דעם ווערט עס אנגערופן "טפלים" צו די עיקר באשעפעניש וואס מיר האבן דערמאנט (וואס דאס איז די מענטש).


ה) אך הבריה העיקרית באמת היא המין האנושי; - אבער, די עיקר באשעפעניש עכט, איז די מין וואס הייסט "מענטש"

וכל שאר הנבראים, בין הגבוהים ממנו, ובין השפלים ממנו, אינן אלא בעבורו להשלמת ענינו, לפי כל הבחינות הרבות והשונות הראויות לימצא בהם. וכמו שיתבאר עוד לפנים בסייעתא דשמיא. - און אלע אנדערע זאכן וואס זענען באשאפן געווארן, סיי וואס זענען העכער אים (למשל מלאכים וכ"ו) און סיי וואס זענען אונטער אים (וואו למשל חיות, בהמות, עסן וכ"ו) זענען נאר באשפאן געווארן כדאי די מענטש זאל קענען צוקומען צו שלימות. לויט די פארשידנארטיגע בחינות וואס דארפן זיך געפונען ביי זיי. און אזוי ווי עס וועט מער מבואר ווערן אין די ספר מיטן אייבערשטנס הילף.

והנה ההשכלה וכל המידות הטובות הם ענייני שלימות שנמצאו להשתלם בם האדם, וענייני החומר ומידות הרעות הם ענייני החסרון שזכרנו, שהאדם מושם ביניהם לקנות לו השלימות: - און די השכלה (דאס מיינט די שכל.) און אלע גוטע מידות, זענען זאכן וואס די באשעפער האט ארייגעלייגט אין די מענטש כדאי ער זאל קענען צוקומען צו שלימות, און חומר (דאס מייט גשמיות) און שלעכטע מידות זענען זאכן וואס די באשעפער האט אריינגעלייגט אין די מענטש, וואס די זאכן דערווייטערן די מענטש פון שלימות. און די מענטש ליגט צווישן די זאכן, צו קונה זיין שלימות.


המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן צו [email protected]
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך

חלק הראשון | פרק שלישי | חלק א'


פרק ג' | במין האנושי

א) כבר זכרנו היות האדם אותה הבריה הנבראת לידבק בו יתברך, והיא המוטלת בין השלימות והחסרונות, והיכולת בידו לקנות השלימות. – מיר האבן שוין דערמאנט, אז די מענטש איז "די באשעפעניש" וואס איז באשאפן געווארן כדאי ער זאל זיך באהעפטן צום באשעפער, און "די מענטש" ליגט צווישן "שלימות" און "חסרונות" און ער האט די מעגליכקייט אין זיינע הענט צו קויפן שלימות.

ואולם, צריך שיהיה זה בבחירתו ורצונו, כי אילו היה מוכרח במעשיו להיות בוחר על כל פנים בשלימות, לא היה נקרא באמת בעל שלימותו, כי איננו בעליו, כיון שהוכרח מאחר לקנותו. והמקנהו, הוא בעל שלימותו. ולא היה הכונה העליונה מתקיימת. – אבער, דאס (די קונה זיין שלימות, דורכן בוחר זיין אין גוטס.) דארף זיין דורך זיין אייגענע אויסווייל און זיין אייגענע ווילן, ווייל אויב וואלט ער ווען געוען געצווינגען צו טוהן וואס ער טוט, און ער וואלט געווען געצווינגען למשל צו טוהן גוטס, וואלט ער נישט עכט געקענט ווערן אנגערופן "די בעל הבית פון זיין שלימות", ווייל ער איז נישט די "בעל" פון זיין גוטס, ווייל ער איז דאך געווען געצווינגען דורך א צווייטן עס צו טוהן, און אזוי האט ער עס קונה געווען. און דער וואס האט אים עס געצווינגען צו טוהן, ער איז דער וואס איז די "בעל" פון זיין גוטס. און אזוי וואלט נישט פארווירקלעכט געווארן די ווילן פון די באשעפער.

על כן, הוכרח שיונח הדבר לבחירתו, שתהיה נטיתו שקולה לשני הצדדין, ולא מוכרחת לאחד מהם. ויהיה בו כח הבחירה, לבחור בדעת ובחפץ באיזה מהם שירצה, והיכולת גם כן בידו לקנות איזה מהם שירצה. – וועגן דעם, האט די באשעפער געווען געצווינגען צו עס לאזן פאר די מענטש'ס אייגענע בחירה, אז ער זאל קענען וועלן נייגן צו ביידע זייטן (סיי גוטס און סיי שלעכטס), און ער זאל נישט זיין געצווינגען צו קיין איין זייט. און עס זאל זיין ביי אים די כח פון אויסוועלן, צו אויסוועלן, מיט פארשטאנד, און מיט ווילן, אין וואס ער וויל, און די מענטש האט אויך אין זיין הענט די מעגליכקייט צו איינהאנדלען וועלכע ער וויל.

על כן נברא האדם ביצר טוב ויצר רע, והבחירה בידו להטות עצמו לצד שהוא רוצה. – וועגן דעם איז א מענטש באשאפן געווארן מיט א יצר טוב (וואס העלפט א מענטש צו טוהן גוטס) און מיט א יצר רע (וואס רעדט צו א מענטש צו טוהן שלעכטס) און די מענשט האט די "בחירה" (אויסוואל/מעגליכקייט) זיך צו בייגן צו וועלכע זייט ער וויל (גוטס אדער שלעכטס).

ב) ואולם, להיות הדבר הזה נשלם כראוי, גזרה החכמה העליונה שיהיה האדם מורכב משני הפכים, דהיינו מנשמה שכלית וזכה, וגוף ארציי ועכור, שכל אחד מהם יטה בטבע לצדו, - אבער, כדאי די זאך (ציהל) זאל ווערן אינגאנצן אהערגעשטעלט (אויסגעפירט/געענדיגט) אזויווי עס פאסט (אזויווי די באשעפער האט געוואלט), האט די באשעפער "גוזר געווען" (אויסגעשטעלט) אז די מענטש זאל זיין אויסגעמישט פון צוויי קעננ-געזעצטע באשטיינדלן. דאס מיינט, אז פון (איין זייט זאל זיין) די נשמה וואס איז "שכל"דיג און לויטער, און פון (די צווייטע זייט זאל זיין) די גוף, וואס איז "ערד"יש (ס'קומט פון די ערד, און ס'ציהט צו ערד'ישע זאכן), און שמוציג. וואס יעדע פון זיי, זאלן בייגן פון זייער נאטור אויס צו זיין זייט,

דהיינו. הגוף, לחומריות. והנשמה, לשכליות. ותימצא ביניהם מלחמה; באופן שאם תגבר הנשמה, תתעלה היא ותעלה הגוף עמה, ויהיה אותו האדם המשתלם בשלימות המעותד. – דאס הייסט, די גוף, זאל ציהען צו "חומריות" (גשמיות = תאוות עולם הזה) און די נשמה זאל ציהען צו "שכליות" (שכל'דיגע זאכן /מדות טובות וכ"ו), און (ער האט עס אזוי אויסגעשטעלט, כדאי) עס זאל זיך אייביג טרעפן (זיין) צווישן זיי (די נשמה מיט די גוף) א מלחמה, אויף א וועג אז אויב די נשמה וועט זיך שטארקן, וועט די נשמה ווערן דערהויבן, און די גוף וועט ווערן מיטגעהויבן צוזאמען מיט אים (די נשמה), און ער וועט ווערן "די מענשט" וואס ווערט גאנץ מיט די גאנצקייט וואס ער דארף דערגרייכן.

ואם יניח האדם שינצח בו החומר, הנה ישפל הגוף ותשפל נשמתו עמו, ויהיה אותו האדם בלתי הגון לשלימות, ונדחה ממנו חס ושלום. – און אויב וועט די מענשט לאזן אז די חומר (יצר הרע) זאל אים באזיגן, וועט די גוף ווערן מער נידריגער, און די נשמה וועט ווערן נידריגער צוזאמען מיט אים (די גוף), און די מענטש וועט נישט זיין צוגעפאסט פאר שלימות, און ער קען ווערן אוועקגעשטופט חס ושלום.

ולאדם הזה יכולת להשפיל חומרו לפי שכלו ונשמתו ולקנות שלימותו, כמו שנתבאר: - און פאר די מענשט, איז דא די מעגליכקייט צו אראפצוקלאפן זיין "חומר" לויט זיין שכל און נשמה, און זיך אזוי קונה זיין שלימות, אזויווי די מחבר וועט אויסשמועסן.

המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן צו [email protected]
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך


חלק הראשון | פרק שלישי | חלק ב'




פרק ג' | במין האנושי


ג) ואמנם גזר טובו יתברך, שיהיה גבול להשתדלות הזה, המצטרך לאדם להשיג השלימות. וכשהשלים השתדלותו, ישיג שלימותו, וינוח בהנאתו לנצח נצחים. – אבער, די באשעפער (מיט זיין גוטס) האט באשטימט, אז עס זאל זיין א גרעניץ פאר די השתדלות וואס עס פעהלט זיך אויס פאר די מענטש צו דערגרייכן זיין שלימות, און ווען ער ענדיגט זיין השתדלות, וועט ער דערגרייכן זיין שלימות, און ער וועט קענען פון דעמאלץ הנאה האבן פאר אייביג.

על כן הוחקו לו שני זמנים: אחד זמן העבודה, ואחד זמן קיבול השכר. ואולם, מידת הטוב מרובה, שהעבודה יש לה זמן מחוקק, כמו שגזרה חכמתו יתברך היותו נאות לזה; - וועגן דעם זענען באשטומט געווארן צוויי צייטן, איינס, די צייט פון ארבייטן, און די צווייטע צייט, די צייט וואס מען באקומט די שכר. אבער די מאס פון גוטס איז מער, ווייל די צייט פון "עבודה" (די צייט וואס איז באשטומט אז א מענטש זאל ארבייטן צו דערגרייכן שלימות.) איז באשטומט, (נאר פאר א געוויסע צייט; דאס איז, ווילאנג די מענשט לעבט.)

וקיבול השכר אין לו תכלית, אלא לנצח נצחים הוא מתענג והולך בשלימות אשר קנה לו: - (משא"כ) די צייט פון ווען מען באקומט די שכר, האט נישט קיין ענדע, נאר פאר אייביג האט ער הנאה מער אין מער, מיט די שלימות וואס ער האט זיך איינגעקויפט. (דורכן ארבייטן שווער צו טוהן גוטס און אוועקגיין פון שלעכטס, אויף די וועלט.)

ד) ואולם כפי התחלף זמניו, כך ראוי שיתחלף מצבו ושאר מקריו. – אבער, לויט ווי עס טוישט זיך זיינע צייטן, פאסט אויך אז עס זאל זיך טוישן זיין מצב, און זיינע אנדערע געשעהענישן.

כי כל זמן ההשתדלות, הנה צריך שיהיה בתכונה אחת, שיוכלו לימצא בו כל העניינים המצטרכים לו כפי עניין ההשתדלות הזה. – דאס מיינט: די גאנצע צייט וואס די באשעפער האט באשטימט פאר "השתדלות" דארף ער זיין אין איין מין אויסשטעל, אז עס זאל זיך קענען געפונען ביי אים די אלע זאכן וואס פעלט זיך אויס לויט די השתדלות וואס ער דארף טוהן.

פירוש - כי הנה מוכרח שתימצא לו המלחמה שזכרנו בין השכל והחומר, ולא יהיה לו דבר שיעכב את החומר מלשלוט ולעשות את שלו. וכן לא יהיה דבר שיגרום לחומר להתחזק יותר מן הראוי, וגם לא יגגרום לשכל להתחזק יותר מן הראוי. – דאס מיינט: ווייל עס איז געצווינגען אז עס זאל זיך געפונען די מלחמה וואס מיר האבן דערמאנט, צווישן די שכל און די חומר. און עס (דארף זיין אויסגעשטעלט אז) זאל נישט זיין א זאך וואס זאל צוריקהאלטן די חומר פון געוועלטיגן און צו טוהן זיינס, און אזוי אויך זלא נישט זיין א זאך וואס זאל מאכן אז די חומר זאל זיך שטארקן מער וויפיל עס פאסט (אז עס זאל נאך קענען זיין א אייניגע מלחמה צווישן די שכל און חומר.) און אזי אויך, זאל נישט זיין א זאך וואס זאל מאכן אז די שכל זאל זיך שטארקן מער וויפיל עס פעלט זיך אויס.

כי אף על פי שמצד אחד היה נראה זה יותר טוב, הנה, לפי הכוונה האמיתית והעניין הנרצה באדם, שהוא קניית השלימות בהשתדלותו, איננו טוב. – ווייל כאטשיג פון איין זייט קוקט אויס, אז עס איז בעסער )אז די שכל זאל האבן די מעגליכקייט זיך שטארקן מער איבער די גוף.) אבער, לויט די אמת'דיגע כוונה, און די עניין וואס עס דארף זיין ביי די מענטש, וואס דאס איז צו קונה זיין שלימות דורך זיין ארבעט, איז עס נישט קיין גוטע זאך.

ובזמן קיבול השכר, הנה, ראוי לו שיהיה במצב הפכי לזה, כי הנה כל מה שיהיה החומר שולט באותו זמן, הנה לא היה אלא מחשיך ומעכב על הנשמה שלא תתדבק בבורא יתברך, ועל כן הנה ראוי הוא שלא ישלוט בו אז אלא הנשמה, והחומר יהיה נמשך אחריה לגמרי באופן שלא יעכב על ידה כלל. – און ביי די צייט ווען די מענטש באקומט שכר, פאסט פאר די מענטש, אז ער זאל זיין אין א פארקערטע מצב. ווייל, אויב עס וואלט ווען די חומר געקענט דעמאלץ הערשן, וואלט עס נאר טונקל געמאכט, און אפגעהאלטן די נשמה אז זי זאל זיך נישט קענען באהעפטן צום באשעפער. וועגן דעם איז בעסער אז עס זאל נישט דעלמאץ הערשן נאר די נשמה. און די חומר וועט זיך מיטשלעפן נאך איר, אויף א וועג וואס די חומר זאל נישט קענען אפהאלטן בכלל.

ואמנם על כן נבראו שני העולמות, עולם הזה ועולם הבא: עולם הזה, המקום והחוקים הטבעיים שלו הם מה שראוי לאדם כל זמן ההשתדלות; העולם הבא, המקום והחוקים שלו הם מה שראוי לו בזמן קיבול השכר: - וועגן דעם זענען באשאפן געווארן צוויי וועלטן, "עולם הזה" און "עולם הבא". עולם הזה: די פלאץ און זיינע נאטורליכע געזעצן זענען דאס וואס עס פאסט זיך פאר די מענשט די גאנצע צייט (וואס איז אים באשטימט געווארן אז ער זאל טוהן) השתדלות, און "עולם הבא", די פלאץ און זינע געזעצן זענען זיינע (אנדערש), און דאס וואס עס פאסט פאר אים (די מענטש) אין די צייט וואס ער באקומט שכר.

ה) וממה שיצטרך עוד לדעת, שהנה המין האנושי, אין עניינו הראשון כמו שאנו רואים ומבחינים אותו עתה, כי אולם שינוי גדול היה בו; - און פון וואס דו דאפסט אויך וויסן איז, אז די מין "מענטש", די ערשטע ווערסיע איז נישט געווען אזוי ווי מיר זעהן און מיר קענען עס יעצט, נאר א גרויסע טויש איז געווען אין אים.

והוא עניינו חטאו של אדם הראשון, שנשתנה בו האדם והעולם ממה שהיו בתחילה. ואולם, פרטי השינוי הזה ותולדותיהם רבים, ועוד נדבר בם לפנים בסייעתא דשמיא. – און דאס (וואס האט גורם געווען די טויש) איז די חטא פון אדם הראשון, וואס מיט דעם האט זיך די מענטש און די וועלט געטוישט פון וואס זיי זענען געווען בעפאר. אבער, די פרטים פון די טויש און וואס עס קומט ארויס דערפון זענען אסאך, און מיר וועלן רעדן דערפון שפעטער אין די ספר מיט'ן אייבערשטנס הילף.

ונמצא שהדיבור במין האנושי וההבחנה בנשואיו, כפולים, כי ידובר בו ובנשואיו בבחינתו קודם החטא, וידובר בו ובנשואיו בבחינתו אחר החטא, וכמו שנבאר עוד בעזר ד': - קומט אויס, אז ווען מען רעדט פון די מין מענטש און ווען מען אינטערשייד אין זיינע זאכן וואס טראגן אים, זענען געדאפלט, ווייל מען רעדט פון אים און פון זיינע זאכן וואס ער טראגט, פון פאר די חטא (פון אדם הראשון) און מען רעדט פון אים און זיינע זאכן וואס ער טראגט פון נאך די חטא, און אזוי ווי עס וועט נאך ווערן אויסגעשמועסט אינם ספר מיט'ן אייבערשטענס הילף.



המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן צו [email protected]
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך


חלק הראשון | פרק שלישי | חלק ג'




פרק ג' | במין האנושי



ו) הנה, אדם הראשון בעת יצירתו היה ממש באותו המצב שזכרנו עד הנה. דהיינו, שהנה הוא היה מורכב משני החלקים ההפכיים שאמרנו, שהם הנשמה והגוף, ובמציאות היו שני העניינים, הטוב והרע, והוא עומד בשיקול ביניהם להדבק במה שירצה מהם. - און, אדם הראשון, ווען ער איז באשאפן געווארן, איז ער געווען ממש אין די מצב וואס מיר האבן דערמאנט ביז יעצט. דאס מיינט, אז ער איז געווען אויסגעמישט פון צוויי פערקערטע חלקים וואס מיר האבן געזאגט (דערמאנט/גערעדט) וואס זיי זענען, די נשמה און די גוף. און אויף די עקזיסטענס איז געווען צוויי ענינים די "טוב" (גוטס) און "רע" (שלעכטס), און ער (אדם הראשון) שטייט אויפן וואגשאל (מיטן גלייכן מעגליכקייט) צווישן די צוויי, זיך צו באהעפטן מיט וואס ער וויל פון זיי.

והנה היה ראוי לו שיבחר בטוב, ויגביר נשמתו על גופו ושכלו על חומרו, ואז היה משתלם מיד, ונח בשלימותו לנצח: - און עס וואלט אים געפאסט (דאס וואלט געווען די פאסיג'סטע) אז ער זאל אויסוועלן אין גוטס, און ער זאל שטארקן זיין נשמה אויף זיין גוף און זיין שכל אויף זיין חומר (גשמיות), און דעמאלץ וואלט ער גלייך געווארן גאנץ, און ער וואלט געקענט רוהען מיט זיין שלימות אויף אייביג.

ז) וצריך שתדע, שאף על פי שאין אנו מרגישים לנשמה בגוף פעולה אחרת זולת החיות וההשכלה, הנה באמת יש בחוקה שתזכך עצם הגוף וחומרו, ותעלהו עילוי אחר עילוי, עד שיהיה ראוי להתלוות עמה בהנאה בשלימות. - און דו דארפסט צו וויסן, אז כאטשיג מיר שפירן נישט אז די נשמה טוט עפעס פארן גוף חוץ דאס אז ער גיבט די חיות פאר די מענטש און דאס אז די שכל קומט פון די נשמה, אבער עכט איז אין די געזעץ פון די נשמה, אז עס זאל אויסלאטערן די גוף, און זיין פארגרעבטקייט, און עס זאל אים אויפהייבן מער אין מער, ביז די גוף וועט זיין פאסיג מיטגיין מיט אים ווען ער וועט הנאה האבן פון שלימות. (אויף עולם הבא.)

ואמנם, לדבר זה היה אדם הראשון מגיע אילו לא חטא, שהיתה נשמתו מזככת את גופו זיכוך אחר זיכוך, עד שהיה מזדכך השיעור המצטרך ונקבע בתענוג הנצחי: - אבער, פאר די זאך וואלט אדם הראשון דערגרייכט אויב וואלט ער נישט געזונדיגט, אז זיין נשמה וואלט אויסגעלאטערט זיין גוף ריינונג נאך ריינונג, ביז ער וואלט געווארן לויטער לויט וויפיל עס פעלט זיך אויס, און ער וואלט געווארן באשטומט אין די אייביגע הנאה. (עולם הבא.)

ח) וכיון שחטא, נשתנו הדברים שינוי גדול. והוא, כי הנה בתחילה היו בבריאה החסרונות שהיו, בשיעור מה שהיה מצטרך לשיהיה אדם הראשון במצב השיקול שזכרנו, ויהיה לו מקום להרויח את השלימות ביגיע כפיו. - און וויבאלד ער האט געזונדיגט, האבן זיך די זאכן געטוישט זייער שטארק. און דאס איז, ווייל אנפאנג זענען געווען די באשעפענישן מיט די חסרונות וואס זיי האבן געהאט; לויט וויפיל עס האט זיך אויסגעפעלט אז אדם הראשון זאל זיין אין די מצב וואס ער זאל האבן אן אייניגע בחירה (פאר טוב און רע) וואו מיר האבן דערמאנט. און ער זאל האבן פלאץ (ער זאל קענען) צו פארדינען די שלימות מיט די פלאג פון זיין האנט.

אמנם על ידי חטאו - נוספו ונתרבו חסרונות בעצמו של אדם ובבריאה כלה, ועוד נתקשה התיקון ממה שהיה קודם. - אבער, דורך זיין זינד, זענען צוגעלייגט און פארמערט געווארן חסרונות אין די מענטש אליינס און אין די גאנצע בריאה, און נאכמער איז שווערער געווארן די תיקון פון וואס איז געווען פריער. (דאס מיינט, אז פארדעם איז געווען גרינגער.)

פירוש, כי הנה, בתחילה היה נקל לו בצאת מן החסרון המוטבע בו ,וקנות השלימות, שכך סידרה החכמה העליונה את הדברים, על פי מידת הטוב והיושר; - דאס מיינט, ווייל אנפאנג איז אים גרינג געווען צו ארויסגיין פון חסרון וואס ליגט אין אים לויט די טבע, און (אזוי איז אויך גרינג געווען צו) קויפן שלימות, ווייל אזוי האט די אייבערשטענס חכמה אויסגעשטעלט די זאכן, לויט די די מדה פון גוטס און גערעכטקייט.

כי יען לא היה אדם סיבה לרע ולחסרון שבו, אלא שכך הוטבע בו ביצירתו, הנה במה שיסיר עצמו מן הרע ויפנה אל הטוב - ישיג מיד צאת מן החסרון, וקנות שלימות. - ווייל דעמאלץ עס די מענטש נאכנישט געווען קיין סיבה פאר די רע און חסרון (וואס ליגט אין די מענטש/וועלט.) נאר (די מענטש האט געהאט חסרון/רע) ווייל אזוי האט די באשפער אריינגעלייגט אין זיין טבע ווען ער האט אים באשאפן, און מיט וואס ער וועט זיך אפטוהן פון רע, און זיך ווענדן צו גוטס, וועט ער גראדן דערגרייכן (שפירן) אז ער גייט ארויס פון חסרון, און (אז ער) קויפט זיך שלימות.

אמנם בחטאו, כיון שעל ידו נסתר השלימות יותר משהיה ונתרבו החסרונות, והיה הוא הגורם רעה לעצמו, הנה לא יהיה עוד כל כך קל לו לשוב לצאת מן החסרון, ולקנות השלימות, כמות שהיה בעת שלא היה הוא גרמת חסרונו, אלא שכך נוצר מעיקרו, וכמו שנתבאר. - אבער, דורך זיין חטא, וועגן דורך דעם איז די שלימות מער באהאלטן געווארן פון וויפיל ס'איז געווען, און עס האבן זיך פארמערט די חסרונות, און ער אליינס איז געווען דער וואס האט גורם געווען שלעכט פאר זיך אליינס. וועט שוין נישט מער זיין אזוי גרינג ארויסצוגיין פון חסרון און קונה זיין שלימות אזוי ווי ס'איז געווען אין די צייט וואס ער איז נישט געווען דער וואס האט גורם געווען די חסרונות, נאר (עס איז געווען נאר די חסרון) וואס ער איז אזוי באשאפן געווארן. אזויווי עס וועט ווערן מער אויסגעשמועסט.

וכל שכן, שבהכרח השתדלותו המצטרך עתה להגיע לשלימות, הנה הוא כפול, כי יצטרך תחילה שישובו האדם והעולם אל המצב שהיו בראשונה קודם החטא, ואחר כך שיתעלו מן המצב ההוא אל מצב השלימות שהיה ראוי לאדם שיעלה: - און זיכער, אז די געברויך פאר השתדלות וואס פעלט זיך אויס צו צוקומען צו שלימות איז דאפלט. ווייל עס פעלט זיך אויס אז די מענטש און די וועלט זאלן זיך צוריק-קערן צו די מצב וואס זיי זענען געווען בעפאר די חטא, און נאכדעם (פעלט זיך אויס) אז זיי זאלן זיך דערהייבן פון יענע מצב צו די מצב פון שלימות וואס פאסט פאר א מענטש אז ער זאל זיך דערהייבן צו יענע מצב.

ט) ואולם מלבד כל זה, גזרה מידת דינו יתברך שלא יוכלו, לא האדם ולא העולם, מעתה - הגיע אל השלימות עודם בצורה שנתקלקלה, דהיינו הצורה שיש להם עכשיו, שבה נתרבה הרע; - אבער, חוץ פון דאס אלעס, האט די באשעפער גוזר געווען אז זיי זאלן נישט קענען; נישט די מענטש און נישט די וועלט, פון יעצט - צוצוקומען צו שלימות, ווילאנג זיי זענען נאך אין די וועג וואס איז פארדארבן געווארן, דאס מיינט, די וועג וויאזוי זיי זעהען יעצט אויס, וואס אין די וועג איז פארמערט געווארן די שלעכטס.

אלא יצטרך להם בהכרח עבור מעבר ההפסד, דהיינו המיתה לאדם, וההפסד לכל שאר ההווים שנתקלקלו עמו. - נאר עס וועט זיך פאר זיי אויספעלן געצווינגענערהייט דורכצוגיין די דורכגאנג פון צוגיין, דאס הייסט; שטארבן פאר די מענטש, און צו-גיין פאר די אנדערע זאכן וואס געפונען זיך אויף די וועלט וואס זענען פארדארבן געווארן מיט אים.

ולא תוכל הנשמה לזכך הגוף, אלא אחר שתצא ממנו תחילה, וימות הגוף ויפסד, ואז יחזור ויבנה בנין חדש ותכנס בו הנשמה ותזככהו. וכן העולם כלו יתחרב מצורתו של עתה, וישוב ויבנה בצורה אחרת ראויה לשלימות. - און די נשמה וועט נישט קענען אויסלייטערן די גוף, נאר נאכדעם וואס עס וועט בעפאר דעם ארויסגיין פון אים, און די גוף וועט שטארבן און צוגיין, און דעמאלס וועט די גוף צוריק ווערן געבויט פון פריש און די נשמה וועט אריינגיין אין אים, און די נשמה וועט אויסלייטערן די גוף. און אזוי אויך וועט די גאנצע וועלט חרב ווערן פון ווי אזוי זי קוקט יעצט אויס און זי וועט ווערן אויפגעבויט אויף א נייע וועג, וואס ווען עס וועט ווערן אויפגעבויעט אויף יענע וועג, וועט עס זיין ראוי' פאר שלימות.

ועל כן נגזר על האדם שימות ויחזור ויחיה, והוא ענין תחיית המתים; ועל העולם שיחרב ויחזור ויחודש, והוא ענין מה שאמרו ז"ל: שית אלפי שנה הוי עלמא וחד חרוב, ולסוף אלף שנה הקב"ה חוזר ומחדש את עולמו: - וועגן דעם איז אנגעשריבן געווארן אויף די מענשט אז ער זאל שטארבן און דערנאך ווערן לעבעדיג, און דאס איז די ענין פון "תחיית המתים". און אזוי אויך איז אנגעשריבן געווארן אויף די וועלט אז עס זאל חרוב ווערן און דערנאך ווערן ניי. און דאס איז וואס חז"ל שרייבן "זעקס טויזנט יאר איז די וועלט, און איין (טויזנט יאר) חרוב. (וועט עס זיין חרוב) און צום סוף פון יד טויזנט יאר, וועט די באשעפער נאכאמאל באנייען זיין וועלט.

י) והנה לפי שורש זה, זמן הגמול האמיתי, דהיינו זמן קיבול השכר שזכרנו למעלה, ומקומו - הוא אחר התחיה בעולם שיתחדש, והאדם יהנה בו בגופו ובנשמתו, בהיות גופו מזוכך על ידי נשמתו ומוכן על ידה להיות נהנה בטוב ההוא. - און לויט די שורש קומט אויס אז, די צייט ווען מען וועט באקומען די עכטע באצאלונג, דאס מיינט, די צייט ווען מען וועט באקומען שכר וואס מיר האבן דערמאנט אויבן, און זיין פלאץ, איז נאכדעם וואס די מענשטן וואס וועלן ווערן צוריק לעבעדיג (נאך תחיית המתים) און אויף די וועלט נאכדעם וואס עס וועט ווערן פון פריש באנייט. און די מענשט וועט הנאה האבן פון די גוטס מיט זיין גוף און מיט זיין נשמה, ווייל דעמאלץ וועט שוין זיין גוף זיין אויסגעלייטערט דורך זיין נשמה, און צוגעגרייט דורך דעם צו קענען הנאה האבן פון יענע גוטס.

ואולם יבחנו שם האנשים ותתחלף מדריגתם ומעלתם כפי השיעור מה שטרחו בעולם העבודה, וכפי מה שהשתדלו להשיג מן השלימות. כי כפי שיעור זה תזדהר הנשמה בעצמה, ותאיר בגוף ותזככהו, ויקנו שניהם יקר ומעלה, ויהיו ראויים להתקרב אל האדון ברוך הוא, וליאור באור פניו וליהנות בטובו האמיתי: - אבער, דארטן וועלן די מענטשן זיין צוטיילט, און עס וועט זיך טוישן זייער מדריגה און זייער מעלה, לויט די שיעור וואס זיי האבן זיך געפלאגט אויף די וועלט וואס מען ארבעט. (עולם הזה) און לויט וויפיל זיי האבן פראבירט צו דערגרייכן שלימות. ווייל לויט וויפיל מען האט זיך געפלאגט, לויט דעם שיינט די נשמה אליינס, און (די שיין פון די נשמה) לייכט אויף די גוף און וועט אים אויסלייטערן, און ביידע וועלן דערגרייכן טייערקייט און דערהויבנקייט. און זיי וועלן זיין פאסיג צו זיך דערנענטערן צום באשעפער און לייכטן מיט די לעכטיגקייט פון זיין פנים און צו הנאה האבן פון די אמת'דיגע גוטס.



המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך


חלק הראשון | פרק שלישי | חלק ד'




פרק ג' | במין האנושי


יא) ואמנם בהיות שנגזרה המיתה על האדם וכמו שנתבאר, ונמצא שהמורכב הזה צריך שיפרד לזמן מה, ואחר ישוב להתחבר - הנה גם בזמן הפירוד הזה ראוי שיהיה מקום לשני החלקים המתפרדים, נאות למה שנרצה לפירוד ההוא. והנה הגוף צריך שיחזור ליסודו ותיפרד הרכבתו ותיפסד צורתו; והואיל והיה מן העפר, אליו ישוב, והוא מה שאמר יתברך שמו לאדם: "כי עפר אתה ואל עפר תשוב". - אבער, היות עס איז אנגעשריבן געווארן אויף די מענטש אז ער זאל דארפן שטארבן אזויווי עס איז שוין געווארן אויסגעשמועסט, און (וועגן דעם) קומט אויס אז די "אויסגעמישטע באשעפעניש (וואס הייסט מענטש) דארף זיך צוטיילן פאר אביסל צייט, און נאכדעם וועט זיך עס צוריק באהעפטן, אבער, אויך ביי די צייט וואס עס איז אפגעטיילט פאסט אז עס זאל זיין א פלאץ פאר די צוויי חלקים וואס ווערן אפגעטיילט, וואס עס פאסט פאר זיי דאס זיין צוטיילט. און דאס עשעהט אזוי: די גופ דארף צוריקגיין צו זיין יסוד פון וואו ער קומט און עס זאל זיך צוטיילן זיין צוזאמגעשטעלטקייט, און עס זאל צוגרינד גיין זיין צורה, און וויבאלד ער קומט פון ערד, זאל ער דארט צוריקגיין. און דאס איז וואס די באשעפער האט געזאגט פאר אדם הראשון. "ווייל פון ערד קומסטו, און צו ערד וועסטו דיר צוריק-קערן.

אך הנשמה הזוכה במעשיה, הנה אין לה אלא לצפות עד שייעשה בגוף מה שצריך ליעשות, דהיינו ההתכה וההפסד בראשונה, וההשאר בעפר כל הזמן שצריך, וההבנות מחדש אחר כך לשתשוב ליכנס בו. - אבער, די נשמה וואס איז זוכה, דורך זיינע מעשים, בלייבט אים נאר איבער צו ווארטן ביז עס וועט געטוהן ווערן מיט זיין גוף וואס מען דארף טוהן מיט אים. דאס מיינט; איך צו צולאזן, און ער זאל ווערן צוגיין צוערשט, און בלייבן אין די ערד די גאנצע צייט וואס עס דארף, און דאס אויפבויען פון פריש, נאך דעם; ווען ער (די נשמה) וועט צוריק אריין גיין אין אים.

ואמנם צריך שיהיה לה מקום בין כך ובין כך. ואולם לצורך זה הוכן עולם הנשמות, שבו תיכנסנה הנשמות הזוכות אחרי צאתן מהגוף, ותשבנה שם במקום מנוחה כל זמן התגלגל על הגוף העניינים הראויים להתלגלג עליו. - אבער, עס דארף זיין פאר איר (די נשמה) א פלאץ צווישן די צייט (וואס די גוף בלייבט אין די ערד) און פאר די געברויך איז געווארן צוגעגרייט די "עולם הנשמות", וואס דארטן טראגט מען אריין די נשמות - וואס זענען זוכה, - נאכדעם וואס זיי גייען ארויס פונעם גוף. און זיי ווערן אוועקגעזעצט דארטן אין א רוהיגע פלאץ די גאנצע צייט וואס עס גייען אדורך אויף די גוף די זאכן וואס פאסן אריבערצוגיין אויף אים.

והנה כל הזמן ההוא תשכונה הנשמות ההן במעלה ובתענוג, מעין מה שינתן להם אחר כך בזמן הגמול האמיתי שזכרנו למעלה. - און די גאנצע צייט, רוהען יענע נשמות מיט דערהויבנקייט און מיט הנאה, אביסל פון וואס עס וועט זיי געגעבן ווערן נאכדעם, אין די צייט וואס מען וועט וועט געבן די אמת'דיגע צאלונג וואס מיר האבן דערמאנט אויבן.

כי גם מעלתו בעולם הנשמות ודאי שימדד לפי המעשים שעשו, שלפיהן ימדד גם הגמול אחרי כן בזמנו. - ווייל אויך זיין שטעלונג אין די "עולם הנשמות" וועט זיך זיכער מעסטן לויט די מעשים וואס מען האט געטוהן, וואס לויט דעם וועט ווערן געמאסטן אויך די צאלונג נאכדעם אין זיין צייט.

אך השלימות האמיתי המעותד לזוכים לו, לא ישיגוהו לא הגוף ולא הנשמה, אלא בהתחברן שנית אחר התחיה: - אבער, די אמתדיגע שלימות וואס איז אנגעגרייט פאר די וואס זענען זוכה צו דעם, קען נישט משיג זיין, נישט די גוף, און נישט די נשמה, נאר ווען זיי וועלן זיך נאכאמאל באהעפטן, נאכן אויפלעבן. (נאך תחיית המתים.)


המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך


חלק הראשון | פרק שלישי | חלק ה'




פרק ג' | במין האנושי


יב) ואולם מלבד היות עולם הנשמות מקום לנשמות לשבת בו כל זמן היותן מצפות לגוף, כמו שכתבנו, הנה עוד תועלת גדול נמצא בו לנשמות עצמן ואחריהן לגוף, למה שיצטרך אחר כך בזמן התחיה. – אבער, אויסער דעם וואס די עולם הנשמות איז א פלאץ פאר די נשמות צו זיצן אין איר די גאנצע צייט וואס זיי טוהען ווארטן פארן גוף, אזויווי מיר האבן געשריבן, אבער, נאך א גרויסע תועלת טרעפט זיך פאר די נשמות אליינס און נאכדעם פארן גוף, פאר-וואס עס וועט זיך אויספעלן נאכדעם ביים צייט פון תחיית המתים.

וזה, כי אחר שהיתה הגזירה על האדם שלא יגיע לשלימות אלא אחרי המות, אף על פי שכבר נראה לו מצד מעשיו עודנו חי, כי זולת זה לא היה מגיע לו מעולם, שהרי אין זמן קניית השלימות אלא בעולם הזה טרם המוות, וכמו שנבתאר. – און דאס איז, ווייל נאכדעם וואס עס איז געווען די גזירה אויף די מענטש אז ער זאל נישט דערגרייכן צו שלימות נאר נאכן שטארבן, כאטשיג וואס עס פאסט זיך שוין פאר אים נאך ווען ער לעבט; לויט זיינע מעשים, ווייל ווען נישט דעם וואלט ער קיינמאל נישט צוגעקומען דעם, ווייל עס איז נישט פארהאן קיין צייט צו קויפן שלימות, נאר אויף די וועלט בעפארן שטארבן, אזויווי עס איז געווארן אויסגעשמועסט.

עוד נמשך מן הגזירה הזאת, שהנשמה כל זמן היותה בגוף בעולם הזה הרע דבוק בו, שאי אפשר שיפרד ממנו לגמרי, תהיה גם היא חשוכה ועמומה. ואף על פי שעל ידי המעשים הטובים שהאדם עושה קונה היא בעצמה שלימות יקר, לא יוכל הדבר להיגלות, ולא תוכל להזדהר בעצמותה עד הזמן שינתן להיגלות. ואולם אין העכבה מצידה כלל, כי אם מצד הגוף, כמו שנתבאר. – נאך איז ארויסגעקומען פון די גזירה, אז די נשמה, די גאנצע צייט וואס זי איז אין די גוף אויף די וועלט, איז די שלעכטס צוגעבינדן צו אים וואס וואס עס איז אים נישט מעגליך זיך אפשצודיין פון דעם אינגאנצן, וועט זי אויך זיין טינקל און אויסגעלאשן. און כאטשיג וואס דורך די גוטע מעשים וואס די מענטש טוט, קויפט ער זיך איין מיט דעם טייערע שלימות, אבער דאס קען נישט וערן אויפגעדעקט, און זי קען נישט שיינען מיט איר אייגנקייט, ביז די צייט וואס עס איז געגעבן געווארן פאר איר צו זיך אנטפלעקן. אבער, די אפהאלט איז נישט פון איר (די נשמה'ס) זייט בכלל, נאר (די אפהאלט איז) פון די גוף, אזויווי עס איז שוין געווארן אויסגעשמעסט.

והוא עצמו מפסיד בזה, שלא יקבל כל אותו הזמן הזיכוך שהיה ראוי שיקבל, כמו שנתבאר. אמנם גם היא מפסדת, שהיא כבושה בעצמה ואינה יכולה לפשט זהריה. ועוד, שאינה פועלת הפעולה הראויה לה, שהיא זיכוך הגוף. – און ער אליין (די גוף) האט שאדן דורך דעם, ווייל ער וועט נישט באקומען די גאנצע צייט די אויסלייטערונג וואס עס פאסט ער זאל באקומען, וואו מיר האבן אויסגעשמועסט. אבער, אויך זי (די נשמה) האט שאדן, ווייל זי איז אריינגעוועטשט אין זיך, און זי קען נישט אויסשפרייטן אירע שטראלן, און נאכמער (האט זי שאדן), אז זי קען נישט אויפטוהן דאס וואס פאסט פאר יאר צו טוהן, וואס דאס איז דאס אויסלייטערן די גוף.

ואילו היתה פועלת אותה, היתה משתלמת בזה שלימות גדול מצד מהות הפעולה עצמה, שהרי פעולת שלימות היא היות מיטיב ומשלים זולתו. ועוד, שזאת היא הפעולה הנאותה לה לפי טבעה וחוקה, שלכך נוצרה; וכל נברא משתלם כשפועל מה שחקק לו בוראו יתברך שיפעל, וחסר משלימות כל זמן שלא יפעלהו. – און אויב וואלט זי דאס געטוהן, וואלט מיט דעם געענדיגט געווארן א גרויסע שלימות דורך די אויפטוה אליינס, ווייל דאס אויפטוה פון שלימות, איז דאס טוהן גוטס מיט אנדערע און מאכן גאנץ אנדערע. און אויך, ווייל דאס איז די פעולה וואס פאסט פאר איר לויט איר טבע און איר געזעץ, ווייל פארדעם האט איר די באשעפער באשאפן, און יעדע באשעפעניש ווערט גאנץ דורכדעם וואס ער טוט וואס די באשעפער האט אים באשטימט אז ער זאל טוהן, און ער פעלט אים פון שלימות ווילאנג ער וועט דאס נישט טוהן.

ואמנם בצאת הנשמה מהגוף ולכתה אל עולם הנשמות, הנה שם מתפשטת ומזדהרת בזהריה כפי מה שראוי לה על פי מעשיה, ובמה שהיא משגת שם כל זמן היותה שם, מתחזקת ממה שנתחלשה בגוף, ומזדמנת יותר למה שראוי שתעשה בזמן התחיה, עד שכשתשוב בגוף בזמן הראוי, תוכל לפעול בו הפעולה הנאותה לה, דהיינו הזיכוך שזכרנו: - אבער, ווען די נשמה גייט ארויס פונעם גוף, און גייט צו די עולם הנשמות, דארטן שפרייט ער אויס, און שיינט מיט זיינע שטראלן לויט וויפיל עס פאסט פאר איר לויט אירע מעשים, און לויט וויפיל זי האט משיג געווען די גאנצע צייט זי איז דארטן געווען (אין די גוף/ אין עולם הזה), און שטארקט זיך פון וואס זי איז געווארן אפגעשוואכט פונעם גוף, און ווערט מער צוגעגרייט צו וואס עס פאסט צו געטוהן ווערן (מיט איר) אין די צייט ווען עס וועט זיין תחיית המתים, ביז ווען זי וועט זיך צוריקקערן צום גוף אין די פאסיגע צייט, וועט זי קענען טוהן דאס וואס עס פאסט פאר איר, וואס דאס איז דאס ווערן אויסגעלייטערט וואו מיר האבן דערמאנט.


יג) ואולם צריך שתדע, כי גם עתה בהיכנס הנשמה בגוף העכור, אף על פי שלא קנתה עדיין שלימות במעשיה, הנה מצד יקרה וזוהרה העצמי היה ראוי שתתן זיכוך גדול לחומר, עד שיהיה יוצא מגדר המין האנושי. – אבער דו דארפסט צו וויסן, אז אויך יעצט ווען די נשמה גייט אריין אין די שמוציגע גוף (ווען די מענטש ווערט באשאפן) כאטשיג וואס זי האט נאכנישט איינגעקויפט שלימות מיט אירע מעשים, אבער לויט איר עצם טייערקייט און איר אייגענע שיין, וואלט זי געקענט אויסלייטערן די חומר, ביז (אויף אזוי ווייט אז:) ער וואלט ארויסגעגאנגען פונעם גדר "מענטש"

אמנם גזירתו יתברך כובשת אותה ומעלמת כחה וממעטת זוהרה, באופן שלא ימשך ממנה ענין זה; אבל תשב שמה לוטה בעצמה, באותו השיעור המצטרך לפי הכונה העליונה, ופועלת בגוף באותו הסדר והשיעור הנרצה מחכמתו יתברך. – אבער די באשעפערס גזירה (אויפ'ן נשמה) האלט איר אראפ, און באהאלט איר כח, און מאכט ווייניגער איר שיין, אויף א וועג אז עס זאל נישט ארויסקומען פון איר די ענין (פון אויסארבעטן די גוף דורך איר שיין), אבער (די כח) וועט זיצן דארטן, איינגעהאלטן אין איר, לויט וויפיל עס פעהלט זיך אויס לויט די באשעפערס חשבונות. און טוט אויף אויפ'ן גוף מיט די סדר און מאס וואס פאסט לויט וויאזוי די באשעפער האט געוואלט עס אוועקשטעלן מיט זיין חכמה.

והנה כפי מעשיה הטובים שעושה והולכת, היה לה להתפשט ולהזדהר, כמו שכתבנו, ואז היה מגיע ממנה הזיכוך לגוף; ואמנם לפי הגזירה שביארנו למעלה, לא יתכן לה זה אלא בהיותה בעולם הנשמות. אכן בשובה בגוף אחר התחיה, לא תתמעט ולא תתעלם, אלא תכנס בכל זהריה ובכל כחה, ואז מיד תזכך את הגוף ההוא זיכוך גדול, - און לויט אירע גוטע מעשים וואס זי האלט אין איין טוהן, וואלט זי געדארפט אויסשפרייטן (איר כח) און שיינען – אזויווי מיר האבן געשריבן, און דעמאלטס וואלט דערגרייכט פון איר די אויסלייטערונג פארן גוף, אבער לויט די גזירה וואס מיר האבן פריער אויסגעשמועסט, קען דאס נישט צושטאנד-קומען נאר ווען זי איז אין די עולם הנשמות, אבער, ווען זי קערט זיך צוריק צום גוף נאך תחיית המתים, וועט נישט פארמינערט ווערן און וועט נישט פארהוילט ווערן (איר כח און שיין) נאר עס וועט אריינגיין (אינעם גוף) מיט איר גאנצע שיין, און מיט איר גאנצע כח, און דעמאלטס וועט זי גראד אויסלייטערן יענע גוף מיט א גרויסע אויסלייטערונג.

ואל יצטרך לו הגידול מעט מעט שצריך עתה לילדים, אלא מיד בשעתו תאיר בו, ומיד תזככהו זיכוך גדול. ואמנם לא ימנע זה שיהיו לגוף ולנשמה יחד עילויים אחר עילויים. אבל העניין הוא, שמיד בבוא הנשמה בגוף יהיה האדם ההוא יקר ונעלה, וגופו יקבל מיד זיכוך ראשון, יתעלה בו מכל מה שהיה כל ימי חייו הראשונים. – און עס וועט אים נישט אויספעלן (פארן גוף) דאס וואקסן שטייטלעך וואס פעלט זיך יעצט אויס פאר קינדער, נאר גלייך אין זיין צייט ווער עס לייכטן אין אים, און גלייך וועט זי אים אויסלייטערן א גרויסע אויסלייטערונג. אבער, דאס וועט נישט צוריקהאלטן אז עס זאל זיין פאר די גוף און נשמה צוזאמען צו ווערן העכער און העכער, נאר דאס מיינט: אז גראד ווען די נשמה וועט אריינקומען אינעם גוף, וועט יענע מענטש זיין טייער און דערהויבן, און די גוף וועט גלייך באקומען די ערשטע אויסלייטערונג, און ער וועט מיט דעם ווערן דערהויבן מער פון וואס ער איז געווען זיין גאנצע ערשטע לעבן.

ויהיה הזיכוך ההוא כפי כל המעשים הטובים שעשה כבר, וישים אותו במדריגה שראוי לו להיות בין הזוכים ליהנות בשלימות. ואחר כך יתעלו שניהם עילויים אחר עילויים, כפי מה שראוי למי שהוא במדריגה ההיא: - און יענע אויסלייטערונג וועט זיין לויט אלע זיינע גוטע מעשים וואס ער האט שוין געטוהן, און דאס וועט אים אריינליין אין די מדריגה וואס פאסט אים צו זין צווישן די וואס זענען זוכה צו הנאה האבן פון די שלימות, און נאכדעם וועלן זיי ביידע דערהויבן ווערן העכער און העכער לויט וואו עס פאסט פאר ווער עס איז יענע מדריגה.


המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך


חלק הראשון | פרק ד' | חלק א'





פרק ד' | במין האנושי



א) במצבו של האדם בעולם הזה, יבחנו שני ענינים. תכונת עצמו של האדם בחלקיו והרכבתם, והמקום אשר הוא מושם בו בכל מה שמתלוה לו: - אין די מצב פון די מענטש אויף די וועלט, ווערט צוטיילט אין צוויי ענינים. די תכונות פון די מענטש אין זיינע חלקים און זייער צוזאמשטעל, און די פלאץ וואס ער איז אריינגעלייגט געווארן אין דעם, מיט אלעס וואס עס באגלייט אים.


ב) בענין האדם עצמו. הנה, כבר זכרנו איך הוא מורכב אחד, שנתרכבו בו שני הפכים. דהיינו; הנשמה, והגוף. – אין די ענין פון די מענטש אליינס. מיר האבן שוין דערמאנט וויאזוי ער איז איין אויסגעמישטע זאך, וואס עס זענען אויסגעמישט געווארן אין אים צוויי קעגנ-געזאצטע כוחות. וואס זיי זענען: די נשמה, און די גוף.


ואולם. הנה, אנחנו רואים בעינינו, שהחומריות ראשוניי בו, ותולדותיו חזקות בו מאד. כי הנה, מיד אחרי לידתו, כמעט כלו חמרי, ואין השכל פועל בו אלא מעט, וכפי התגדלו ילך השכל הלוך וחזק בכל אחד כפי ענינו. ועל כל פנים, לא יסור החומריות ממשול בו, ומהטות אותו אל עניניו. אלא, שאם יגדל בחכמה, וילומד בה, ויתחזק בדרכיה, הנה, יתאמץ לכבוש את טבעו, ולא ישלח רסן תאוותיו מידו, ויתעצם ללכת בהליכות השכל. – אבער, מיר זעהען דאך מיט אונזערע אויגן אז די גשמיות קומט די ערשטע אין די מענטש, און די תוצאות וואס קומען ארויס פון אים, זענען זייער שטארק אין אים. ווייל גלייך נאך וואס די מענטש ווערט געבוירן, איז ער כמעט אינגאנצן נאר גשמיות'דיג. און די שכל ארבעט נאר אביסל אין אים. און לויט וויפיל ער ווערט גרעסער, וועט די שכל ווערן שטערקער און מער, ביי יעדעם איינעם לויט זיין ענין. און אפילו אזוי, וועט זיך די פארגרעבטקייט נישט אפטוהן פון אים צו געוועלטיגן אין אים, און פון אים בייגן צו זיינע זאכן (וואס דו גוף ציהט צו.) נאר, אויב די מענטש וועט ווערן גרויס מיט קלוגשאפט, און וועט זיך לערנען מיט חכמה און וועט זיך שטארקן אין זיינע וועגן (אין די וועגן פון די חכמה), וועט ער זיך קענען שטארקן צו אייננעמען זיין טבע, און ער וועט נישט אוועק-שיקן די קייטן (וואס ער האט געלייגט אויף די) תאוות, פון זיינע הענט, און ער וועט זיך שטארקן צו גיין אין די וועגן פון די שכל.


ואולם תוכיות הענינים האלה שאנו רואים, הנה הוא, שבמציאות החומר ועצמותו נמצא העכירות והחושך בטבע, והוא מציאות רחוק מאד והפכי למה שהוא הענין באמת לקרבים אל האל יתברך ומתדבקים בקדושתו. – אבער, די טיפקייט פון די די זאכן וואס מיר זעהען, איז דאס. אז די מציאות פון די גשמיות ליגט די פארגרעבטקייט און טונקלקייט אין זייער טבע. און דאס איז זייער א ווייטע ווירקליכקייט און פארקערט פון דאס וואס עס דארף עכט זיין די תכלית פאר די וואס זענען נאנט צום באשעפער און באהעפטן זיך אין זיין הייליגקייט.


והנשמה עצמה אף על פי שבעצמה היא זכה ועליונה, הנה בהכנסה בגוף החומרי והסתבכה בו, נמצאת גרושה ודחויה מענינה הטבעי אל ענין הפכי לו, וכבושה בו בכח מכריח, לא תוכל לצאת ממנו אלא אם כן תתאמץ בכח חזק מן הכח המכריחה. ובהיות שגזר האדון ברוך הוא שהרכבה זו של גוף האדם ונשמתו לא תפרד מעולם - און די נשמה אליינס, כאטשיג וואס פון זיך אליינס איז זי לויטער און העכער, אבער ביים אריינגיין און די חומריות'דיגע גוף און ביים ווערן ארייגעדרייט אין אים, קומט אויס אז זיי איז פארטריבן און אוועקגעשטופט פון איר טבע'דיגע עניין צו אן עניין וואס איז פארקערט וואו איר'ס. און זי איז אריינגעקוועטשט אין אים מיט א כח וואס צווינגט איר, זי קען נישט ארויסגיין פון אים, נאר אויב זי וועט זיך שטארקן מיט א שטערקערע כח פון דער וואס צווינגט איר צו זיין דארטן, און וויבאלד די באשעפער האט גוזר געווען אז די צוזאמבינדונג פון די גוף מיט די נשמה פון די מענטש זאל זיך קיינמאל נישט צוטיילן (ממילא, איז דאס נישט מעגליך צו ארויסגיין פון די גוף - איי ביים שטארבן גייט זי יא ארויס? וועגן דעם איז ער מסביר די קומענדיגע ווערטער.)


פירוש; כי פירוד המיתה אינו אלא דבר לפי שעה עד תחית המתים, אך אחר כך צריכה לשוב לגוף ושניהם יתקיימו יחד לנצח נצחים, הנה מוכרח שתשתדל הנשמה ותתחזק, ותהיה הולכת ומחלשת את כח חשך החומריות, עד שישאר הגוף בלתי חשוך, ואז יוכל להתעלות הוא עמה וליאור באור העליון, תחת מה שהיתה מתחשכת ונשפלת היא עמו בתחילה. – דאס הייסט: אז דאס וואס ווען מען שטארבט (און דעמאלטס) צוטיילט זיך די נשמה מיט גוף, איז נאר פאר אביסל, ביז תחיית המתים, אבער נאכדעם דארף זי זיך צוריקקערן צום גוף און זיי ביידע וועלן זיך האלטן צוזאמען פאר אייביג. אבער דערפאר מוז די נשמה צו פראבירן זיך צו שטארקן און דורך דעם מאכן שוואכער די כח פון די טונקלקייט פון די גשמיות ביז ווען די גוף וועט בלייבן אן טונקלקייט, און דעמלאטס ווען ער (די גוף) קענען מיטגיין מיט איר (די נשמה) און לייכטן מיט די אויבערשטע לעכטיגקייט, אנטקעגן דאס וואס ער (די גוף) האט איר (די נשמה) טונקל געמאכט און דערנידערט אין אנהייב.

ואולם האדם בעולם הזה, הוא במצב אחד, שהחומר חזק בו, וכמו שכתבתי. ובהיות החומר עכור וחשוך, נמצא האדם בחשך גדול, ורחוק מאד ממה שראוי לו, שיהיה להיות מתדבק בו יתברך. ואמנם בזה צריך שישים השתדלותו, לחזק את נשמתו נגד כח חמרו, ולהיטיב את מצבו, להעלות עצמו מעילוי עד השיעור הראוי לו: - אבער, די מענטש אויף די וועלט, איז אין איין מצב, וואס די גשמיות איז שטארק אין אים, אזויווי איך האב שוין געשריבן. און וויבאלד די גשמיות איז פארגרעבט און טונקל, קומט אויס אז די מענטש איז אין א גרויסע טונקלקייט, און זייער ווייט פון וואס עס וואלט געפאסט פאר אים צו זיך צו באהעפטן אינעם באשעפער. אבער אין דעם דארף די מענטש פראבירן צו אריינלייגן זיינע השתדלות, צו שטאקן זיין נשמה אנטקעגן די כח פון זיין פארגרבעטקייט, און צו פארבעסערן זיין מצב זיך צו ארויפברענגען העכער און העכער ביז וויפיל עס פאסט פאר אים צו אנקומען.


ג) והמקום אשר הוא בתוכו גם הוא חמרי וחשוך, וכל הנמצאים שבו חמריים, והעסק של אדם בו ובמלואו אי אפשר שיהיה אלא עסק חמרי וגופני, כיון שכלם חומריים וגופנים. ותכונתו של האדם עצמו והרכבת חלקיו מכריחים לו העסק הזה. כי אי אפשר לו מבלי אכילה ושתיה ושאר כל הענינים הטבעיים, ואי אפשר לו מבלי הון וקנין לשיוכל להשיג צרכיו אלה. – און די פלאץ וואו די מענטש איז, איז אויך פארגרעבט און טונקל, און אלעס וואס געפנט זיך אין איר זענען פארגרעבט, און דאס וואס א מענשט טוט אויף די וועלט און מיט דאס וואס פילן איר אן, קען נישט זיין אז עס זאל זיין, נאר א באשעפטוגונג פון פארגרעבטקייט און עס האט עפעס מיט'ן גוף, וויבאלד אלעס פון די וועלט איז חומריי און גופ'דיג. און די אויסשטעל פון די מענטש אליינס און די אויסגעמישטקייט פון זיינע חלקים צווינגען אים זיך צו באשעפטיגן אין די באשעפטונג אז ער זאל קענען דערגרייכן זיינע געברויכן.


ונמצא שבין מצד גופו של האדם, בין מצד עולמו, ובין מצד עסקו, הוא טבוע בחומר ומשוקע בחשכו, ועמל גדול והשתדלות חזק יצטרך לו להתעלות אל מצב זך מזה, והוא מוכרח בטבעו בענינים החומריים האלה: - און עס קומט אויס אז פון די גוף פון די מענטש און און סיי פון די וועלט און סיי פון זיין באשעפטוגונג, איז ער אריינגעטונקען אין פארגרעבטקייט און איינגעזונקען אין זיין טונקלקייט. און א גרויסע פלאג און א שטארקע השתדלות וועט זיך אויספעלן זיך צו דערהייבן צו א לויטערערע מצב פון דעם אין די צייט וואס ער איז געצווינגען דורך זיין טבע, (זיך צו באשעפטיגן) מיט די פארגרעבטע עניינים.


המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזר השם יתברך

חלק הראשון | פרק ד' | חלק ב'



פרק ד' | במין האנושי



ד) ואולם, מעומק עצת חכמתו יתברך היה, לסדר הדברים באופן שאף בהיות האדם שקוע בחומר בהכרח כמו שכתבנו, יוכל מתוך החומר עצמו והעסק הגופני, השיג את השלימות והתעלות אל הזוך ואל המעלה, ואדרבה, השפלתו תהיה הגבהתו, ומשם יקנה יקר וכבוד שאין כמוהו, בהיותו הופך את החשך לאור ואת הצלמות לנוגה יזרח. – אבער, פון די טיפע חכמה פון די באשעפער, האט ער אויסגעשטעלט די זאכן אויף א וועג וואס אפילו די מענטש איז אריינגעטוהן אין די גשמיות'דיגע זאכן וואס ער איז געצווינגען צו טוהן אזויווי מיר האבן געשריבן, קען ער פון די גשמיות אליינס, און פון די גופ'ניות'דיגע זאך, דערגרייכן צו שלימות און זיך דערהייבן צו לויטוערקייט און העכערקייט. און פארקערט. זיין זיך אראפלאזן צו גשמיות'דיגע זאכן, דאס אליינס וועט זיין זיין דערהויבנקייט, און פון דארטן וועט ער איינקויפן טייערקייט און כבוד וואס איז נישט דא וואו אים, ווען ער דרייט איבער די טונקלקייט צו ליכטיגקייט, און די ביטערקט צו א ליכטיגקייט וועט שיינען.



וזה כי שם יתברך שמו גבולות וסדרים לאדם בתשמיש שישתמש מהעולם ובריותיו, ובכונה שיתכון בהם, אשר בהשתמש מהם האדם באותם הגבולות ובאותם הסדרים ובאותה הכונה שצוה הבורא יתברך, יהיה אותו הפועל הגופני וחמרי עצמו פועל שלימות, ובו יתעצם באדם מציאות שלימות ומעלה רבה, יתעלה בו ממצבו השפל ויתרומם ממנו. – און דאס איז אז דער אייבערשטער האט געלייגט גרעניצן און וועגן פאר די מענטש פאר די באנוצונג וואס די מענטש באנוצט זיך מיט די זאכן פון די וועלט און מיט די באשעפענישן פון די וועלט. און (אזוי אויך האט די אייבערשטער באשטימט) וואס די מענטש זאל אינזין האבן ווען ער באנוצט זיך מיט זיי. וואס ווען די מענטש באנוצט זיך מיט די זאכן מיט די גרעניצן און מיט די סדר און מיט די כונה וואס די באשעפער האט באפוילן, וועט די גופ'ניותדיגע זאך וואס ער טוט – אליינס אויפטוהן שלימות, און מיט דעם וועט די מענטש אליינס ווערן שלם און זייער דערהויבן, ער וועט ווערן דערהויבן פון זיין נידריגע מצב און וועט ווערן דערהויבן פון איר


ואולם השקיפה החכמה העליונה על כל כללי החסרונות המוטבעים בענינו של האדם, ועל כל עניני המעלה והיקר האמיתי המצטרכים לו להיות ראוי לשיהיה מתדבק בו יתברך ונהנה בטובו, וכנגד כל זה סידר לו סדרים והגביל לו גבולות, אשר בשמרו אותם, יתעצם בו כל מה שצריך מן המעלה האמיתית שזכרנו, וישולל מענינו כל מה שהוא הרחקה מן הדביקות העליון. – אבער, די אויבערשטער מיט זיין חכמה האט שטארק אריינגעקוקט אין אלע מיני חסרונות וואס זענען אריינגעלייגט אין די טבע פון מענטשן, און אזוי אויך אין אלע מיני מעלות און אמת'דיגע טייערקייט וואס פעלט זיך אויס פאר די מענטש עס זאל אים צופאסן פאר ווען ער וועט זיך באהעפן אינעם באשעפער און ער וועט הנאה האבן פון זיין גוטס, און אקעגן דעם אלעם האט ער אים אנגעגרייט וועגן, און אים אראפגעשטעלט גרעניצן, וואס ווען ער וועט זיי אפהיטן, וועט זיך אריינזעצן אין אים אלעס וועט עס פעלט אים אויס פון די אמת'דיגע מעלות וואס מיר האבן דערמאנט, און עס וועט זיך אפטוהן פון אים אלעס וואס איז א דערווייטערונג פון צו זיין באהאפטן צום אייבערשטן.


ואלו לא היתה הגזירה גזורה שימות כמו שכתבנו לעיל, על ידי המעשים האלה היתה הנשמה מתחזקת וחשך הגוף מתחלש, באופן שהיה מזדכך על ידה זיכוך גמור, ומתעלים שניהם אל הדביקות בו יתברך. ולפי שהגזירה גזורה, אין הדבר נעשה בפעם אחת, אך על כל פנים מתחזקת הנשמה בעצמה, והגוף מזדכך בכח אף על פי שאינו נעשה בפועל, וקונה האדם מצב שלימות בכח שיצא אחר כך לפועל בזמן הראוי לו: - און אויב וואלט ווען נישט געווען די גזירה אז די מענטש זאל שטארבן אזויווי מיר האבן אויבן געשריבן, וואלט די נשמה דורך די מעשים געווארן שטערקער, און די טונקעלקייט פון די גוף געווארן שוואך, אויף א וועג אז די גוף וואלט געווארן אויסגעלייטערט דורך די נשמה אינגאנצן, און די נשמה מיט די גוף וואלטן צוזאמען זיך דערהויבן צו זיך באהעפטן צום באשעפער. און לויט וואס עס איז געווארן נגזר (אז די מענטש זאל שטארבן), גשעהנט נישט די אויבנדערמאנטע זאך אויף איין מאל, אבער (דאס געשעהנט יא אויף די וועלט, אז) די נשמה אליינס ווערט געשטארקט. און די גוף ווערט אויסגעלייטערט בכח (עס 'ווערט' אויסגעלייטערט דורך די מעשים) כאטשיג וואס עס געשעהנט נישט יעצט בפועל (ד.מ. אז מען זעהט נישט מיט די אויגן און מען שפירט נישט אז עס געשעהנט), און די מענטש איז קונה שלימות בכח; וואס וועט נאדכדעם ארויסקומען לפועל אין די צייט וואס פאסט פאר אים.



ה) אך הסדרים והגבולות האלה, הנה הם כלל המצות העשין והלאוין, אשר כל אחת מהם מכוונת אל התכלית הקנות באדם, והעצים בו אחת ממדרגות המעלה האמיתית שזכרנו, והסרת אחד מעניני החשך והחסרונות, על ידי פועל המצות עשה ההיא, או המניעה מן הלא תעשה. - אבער, די אויבנדערמאנטע סדרים און גבולים, זענען אלע מצוות עשה און די מצוות לא תעשה'ס וואס יעדע איינע פון זיי, האט די באשעפער אוועקגעשטעלט אז דאס ברענגט צו די תכלית עס זאל ווערן אפגעקויפט אין די מענטש, און עס לייגט אריין אין די מענטש איינע פון די מדריגות פון אמת'דיגע גרויסקייטן וואס מיר האבן דערמאנט. און עס נעמט אראפ איינע פון די חושך'דיגע ענינים און חסרונות, דורכן טוהן יענע מצות עשה, אדער דורכן זיך צוריקהאלטן פון טוהן יענע לא תעשה.


ואולם פרט המצות כלם, וכן פרטי כל מצוה ומצוה, הנה הם מיוסדים על אמתת מציאותו וענינו של האדם בכל בחינותיו, ואמתת עניני השלימות המצטרכים, כל דבר בתנאיו וגבוליו מה שצירך להשלמתו. – אבער, די פרטים פון די מצות, און אזוי אויך די פרטים פון יעדע מצוה, זיי זענען אוועקגעשטעלט לויט די אמת'דיגע מציאות און עניין פון די מענשט מיט אלע זיינע בחינות און לויט די אמת'דיגע עניין פון שלימות וואס פעלט זיך אויס. יעדע זאך מיט זיינע תנאים און געזעצן וואס עס פעלט זיך אויס פאר זיין השלמה.


ואמנם החכמה העליונה שיודעת כל זה לאמתו, ויודעת כל עניני הברואים כלם ושימושיהם כמו שבראתם באמת, השקיפה על הכל, וכללה כל המצטרך, במצות שצונו בתורתו, וכמו שכתוב, ויצונו ד' לעשות את כל החוקים וכו' לטוב לנו וכו': - אבער די אויבערשטע חכמה וואס ווייסט דאס אלעס לויט איר אמת, און וווייסט אלע עניינים פון אלע באשעפענישן און זייערע באדינונגען אזויווי ער האט זיי עכט באשאפן, האט געקוקט אויף אלעס און ער האט אריינגענומען אלעס וואס עס פעלט זיך אויס (פארן תכלית) אין די מצות וואס ער האט אונז באפוילן אין זיין תורה, און אזויווי עס שטייט אין פסוק: און די אייבערשטער האט אונז באפוילן צו טוהן די אלע געזעצן וכו' עס זאל אונז גוט זיין וכו'.



ו) והנה שרש כל ענין העבודה הוא, היות האדם פונה תמיד לבוראו. והוא שידע ויבין שהוא לא נברא אלא להיות מתדבק בבוראו, ולא הושם בזה העולם אלא להיות כובש את יצרו ומשעבד עצמו לבוראו בכל השכל, הפך תאות החומר ונטיתו, ויהיה מנהיג את כל פעולותיו להשגת התכלית הזה ולא יטה ממנו: - און די שורש פון די גאנצע זאך פון דינען דעם אייבערשטן איז: אז די מענטש זאל זיך אייבער קערן צום באשעפער, און ער זאל וויסן און פארשטיין אז ער איז נישט באשאפן געווארן נאר זיך צו באהעפטן אין זיין באשעפער, און (אז) ער איז נישט אריינגעלייגט געווארן אין די וולעט נאר צו אייננעמען זיין יצר הרע, און זיך צו אינטערטעניגן צו זיין באשעפער מיט די כח פון זיין שכל, פארקערט פון וואס זיין חומר'יות ציהט און בייגט אים. און ער אז ער זאל פירן אלע זיינע זאכן וואס ער טוט אויף די וועלט צו דערגרייכן די תכלית, און ער זאל זיך נישט אוועקבייגן פון דעם.



ז) אך ההנהגה הזאת מתחלק לשני חלקים, הא', הוא במה שיעשה מפני שצוה בו, והב', במה שיעשה מפני שהוא מוכרח בו וצריך. – אבער, די פירונג אויף די וועלט צעטיילט זיך צו צוויי חלקים, 1 דאס איז טוהן ווייל ער איז באפוילן געווארן עס צו טוהן און 2 וואס ער וועט טוהן ווייל ער מוז צוקומען דערצו און דארף עס.


פירוש - הא' הוא כלל העשה המצות, והב' כלל מה שהאדם משתמש מן העולם לצורכו. – דאס מיינט: איינס איז די כלל פון אלע מצות עשה'ס און לא תעשה'ס און צווייטנ'ס איז כולל אלע זאכן וואס די מענטש באנוצט זיך פון די וועלט פאר זיינע געברויכן.


מעשה המצות. – גייט ער יעצט מער מבאר זיין די עניין פון טוהן די מצות.


הנה תכלית בו לאדם שיעשהו מבואר הוא, שהוא לקיים מצות בוראו ולעשות חפצו, והנה הוא מקיים חפצו יתברך בזה, בשני דרכים נמשכים זה מזה, והיינו כי הוא מקיים חפצו במה שצוהו שיעשה המעשה ההוא והוא עושהו. והשנית, כי הנה במעשה ההוא הנה הוא משתלם באחת ממדריגות השלימות שהוא תולדת המצוה ההיא וכמו שכתבתי, והנה מתקיים חפצו יתברך, שהוא חפץ שיהיה האדם משתלם ומגיע ליהנות בטובו יתברך. – די תכלית פון טוהן די מצות פאר די מענטש וואס טוט עס, איז אויסגשעמועסט געווארן, אז דאס איז צו טוהן וואס די באשעפער האט באפויפלן און טוהן וואס די באשעפער וויל. און ער איז מקיים די רצון פונעם אייבערשטן ביים טוהן די מצות אויף צוויי וועגן. איינס ווייל ער טוט דעם באשעפער'ס רצון מיט דעם וואס ער טוט וואס די באשעפער האט אים געהייסן טוהן די זאך און ער טוט דאס. און צווייטנס, ווייל דורך דעם וואס ער טוט די מעשה, ווערט דאך די מענטש גאנץ מיט איינע פון די מדירגות פון שלימות וואס דאס קומט ארויס פון דעם וואס די מענטש טוט די מצוה, און אזויווי די מחבר האט געשריבן, און מיט דעם ווערט אויך אויסגעפירט די רצון פונעם באשעפער וואס די באשעפער וויל אז די מענטש זאל ווערן שלם און אז די מנטש זאל אנקומען צו הנאה האבן פון די גוטס פונעם אייבערשטן (וואס צו דעם קומט מען צו ווען מען איז קונה שלימות).


אכן מה שהאדם משתמש מן העולם לצרכו, הנה צריך תחלה שיהיה מוגבל בגבול רצונו יתברך, דהיינו שלא יהיה בו דבר ממה שמנעו ואסרו האל יתברך. ושלא יהיה אלא הראוי לבריאות הגוף וקיום חיותו על הצד היותר טוב, ולא כפי נטית החומר ותשוקתו למותרות. ויהיה הכונה בו, להיות הגוף מוכן ומזומן לשתשתמש ממנו הנשמה לצורך עבודה בוראו, שלא תמצא לה עיכוב בהעדר הכנתו וחולשתו. – אבער, דאס וואס די מענטש באנוצט זיך מיט זאכן פון די וועלט פאר זיין געברויך, איז אזוי. דארף קודם זיין אז עס זאל זיין אין די גרעניצן פון די ווילן פונעם באשעפער, דאס מיינט: אז עס זאל נישט זיין אין דעם א זאך וואס די באשעפער האט אים באגרעניצט און די באשפער האט אים גע'אסר'ט. און עס זאל נישט זיי נאר א זאך וואס דאס איז ראוי' פאר די געזונטקייט פון די גוף, און צו דערהאלטן די לעבהאפט פונעם גוף אויפ'ן בעסטן וועג, און נישט לויט וואס די גוף ציהט און וואס די גוף ציהט צו איבריגע זאכן (וואס פעלן נישט אויס פארן מענטש אז ער זאל זיך דערהאלטן) און עס זאל זיין די כונה פונעם מענטש (ווען ער באנוצט זיך מיט זאכן פון די וועלט) אז די גוף זאל זיין גרייט אז די נשמה זאל זיך קענען באנוצן מיט'ן גוף צו קענען דינען דעם אייבערשטן אז עס זאל זיך נישט טרעפן פאר איר (די נשמה) קיין צוריקהאלט דורכדעם ואס די גוף איז נישט צוגעגרייט אדער ער איז שוואך.


וכשיהיה האדם בשתמש מן העולם על הדרך הזה, הנה ימצא התשמיש ההוא בעצמו פועל השלימות כמו שכתבתי, ויקנה בו מעלה אמיתית כמו שיקנה במעשה כל המצות כלן, כי גם זה מצוה עלינו, לשמור את גופנו בהכנה הגונה לשיוכל לעבוד בו את בוראנו, ונשתמש מהעולם לכונה זו ולתכלית זה כפי המצטרך לנו, ונמצינו אנחנו מתעלים במעשה הזה, והעולם עצמו מתעלה בזה בהיותו עוזר לאדם לשיעבוד את בוראו: - און ווען די מענטש וועט זיך באנוצן מיט די וועלט אויף די וועג וואס מיר האבן דערמאנט, וועט אויסקומען אז דאס אליינס דאס זיך באנוצן מיט די זאכן פון די וועלט וועט מאכן אז די מענטש וועט ווערן שלם אזויווי די מחבר האט געשריבן, אוןדי מענטש וועט קונה זיין מיט דעם זיין אמת'דיגע מעלה אזויווי ער וועט קונה זיין שלימות מיט יעדע מצוה וואס ער טוט. ווייל דאס איז אויך באפוילן געווארן אויף אונז אז מיר זאלן היטן אונזער גוף מיט די באשיצטע צוגרייטוגונג פאר ווען מיר וועלן דינען אונזער באשעפער מיט דעם, און מיר זאלן זיך באניצן מיט די זאכן פון די וועלט פאר די כוונה און פאר די תכלית לויט וואס עס פעלט זיך אונז אויס. און עס קומט אויס אז מיר ווערן דערהויבן מיט די זאך וואס מיר טוהן, און די וועלט אליינס ווערט דורך דעם דערהויבן מיט דעם וואס די וועלט העלפט ארויס די מענטש פאר ווען ער וועט דינען דעם באשעפער.



המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן אדער קאמענטארן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזר השם יתברך


חלק הראשון | פרק ד' | חלק ג'



פרק ד' | במין האנושי



ח) והנה ממה שצריך שיגביר האדם בעצמו, הוא האהבה והיראה לבוראו יתברך. והיינו שיהיה מתבונן על גודל רוממותו יתברך, ועוצם שפלות האדם, וייכניע עצמו לפניו יתברך, ויבוש מרוממותו. ויהיה חושק ומתאוה להיות מן העובדים לפניו, להתהלל בתהלתו ולהשתבח בגדולתו. – און פון וואס א מענטש דארף שטארקן ביי זיך איז, די ליבשאפט און דאס מורא האבן (וואס ער דארף האבן) פארן באשעפער וואס האט אים באשאפן געלויבט איז ער. און דאס מיינט, אז ער זאל אריינטראכטן אין די גרויסקייט פונעם הייליגן באשעפער, און די שטארקע דערנידערטקייט פונעם מענטש (דאס אז א מענטש איז אריינגעטוהן אין גשמיות'דיגע עניינים אגאנצן טאג.) און ער זאל זיך אונטערבייגן פארן באשעפער, און ער זאל זיך שעמען פון זיין דערהויבנקייט. און ער זאל שטארק וועלן און גליסטן צו זיין פון די וואס דינען פאר אים, און צו אים לויבן מיט זיין לויב און אים בארימען מיט זיין גרויסקייט.


כי אלה הם אמצעיים חזקים המתקרבים האדם אל בוראו, המזככים את חשך החומר ומזהירים זהרי הנשמה, ומעלים את האדם מעילוי לעילוי עד שישיג קרבתו יתברך: - ווייל די זאכן (וואס די מחבר האט אויבן דערמאנט, די אהבת השם און יראת השם) זענען שטארקע מיטלען וואס דערנענטערן די מענטש צו זיין באשעפער, און זיי לייטערן אויס די טונקלקייט פון די חומר, און מאכט לייכטן די ליכטיגקייט פון די נשמה, און עס הייבט אויף די מענשט פון איין הויכקייט צו א העכערע העכערקייט, ביז ער וועט דערגרייכן צו ווערן נאנט צום אייבערשטן.



ט) ואמנם אמצעי אחד נתן לנו האל יתברך, שמדריגתו למעלה מכל שאר האמצעיים המקרבים האדם אליו, והוא תלמוד התורה. והוא בשתי בחינות, הא' - בבחינת ההגיון והלימוד, והב' - בבחינת ההשכלה. – אבער, איין מיטל האט די באשעפער אונז געגעבן, וואס זיין מדריגה, איז העכער פון אלע אנדערע מיטלען וואס דערנענטערן די מענשט צום באשעפער, און דאס איז דאס לערנען תורה. און דאס איז אויף צוויי וועגן, איינס, דורכן זיך פלאגן און לערנען די תורה, און די צווייטע וועג, איז דאס פארשטיין די תורה.


כי הנה רצה בחסדו יתברך וחיבר לנו חיבור דברים כמו שגזרה חכמתו, ומסרם לנו, והיינו כלל ספר התורה, ואחריו ספרי הנביאים, שבסגולת הדברים ההם יהיה, שמי שיהגה בהם בקדושה ובטהרה, על הכונה הנכונה שהיא עשית חפצו יתברך, יתעצם בו על ידם מעלה עליונה ושלימות גדול עד מאד. – ווייל, די באשפעפער האט געוואלט מיט זיין גרויסע חסד, און ער האט אונז צוזאמגעשטעל א צוזאמשטעל פון זאכן וויאזוי די באשעפער'ס חכמה האט גוזר געווען, און ער האט עס איבערגעגעבן פאר אונז, און דאס איז די גאנצע ספר תורה. (חמשה חומשי תורה) און דערנאך האט ער אונז אויך געגעבן די ספרים פון די נביאים, וואס דורך די סגולה פון די זאכן וועט געשעהן, אז ווער עס וועט זיך פלאגן אין זיי מיט הייליג'קייט און ריינקייט, און מיט די ריכטיגע כונה, וואס דאס איז (א מיטן לערנען) צו טוהן די ווילן פונעם באשעפער, וועט ווערן אין אים אריינגעזעצט און עס וועט ווערן א חלק פון אים, א גרויסע מעלה, און א גרויסע שלימות וואס איז זייער גרויס.


וכן מי שישתדל בהבנתם ובידיעת מה שמסר לנו מפירושיהם, יקנה כפי השתדלותו שלימות על שלימות. כל שכן אם יגיע אל השכלת מתריהם ורזיהם, שכל ענין מהם שישכיל יוקבע ויתעצם בנשמתו מדריגה מן המדריגות היותר רומת שבמעלה והשלימות האמתי. – און אזוי אויך, ווער עס וועט פראבירן צו פארשטיין די תורה און צו וויסן וואס די באשעפער האט איבערגעגעבן די פארשטאנד אויף די תורה דורך די טייטשן פון די ספרים וואס זענען מסביר פשט אין די ווערטער פון די תורה, וועט קונה זיין לויט וויפיל ער איז זיך משתדל אין דעם, שלימות אויף זיין שלימות. און נאך מער וועט ער משיג זיין אויב ער וועט צוקומען צו פארשטיין די סודות פון די תורה, ווייל ידעדע זאך פון די תורה ואס ער וועט פארשטיין מיט זיין שכל, וועט ווערן ארינגעזעצט און עס וועט ווערן וואו א חלק פון זיין נשמה, איינע פון די מדריגות וואס זענען מער הויעך אין גרויסקייט און פון די אמת'דיגע שלימות.


ובכל אלה הענינים לא די מה שקונה האדם בעצמו מעלה ושלימות, אלא שמציאות הבריאה כלה בכללה ובפרטה מתעלה ומשתלם, ובפרט על ידי התורה: - און אין די אלע זאכן, נישט נאר דאס געשעהט, אז די מענטש איז קונה פאר זיך גרויסקייט און שלימות, נאר אז די גאנצע מציאות פון די גאנצע עקזיסטענץ סיי בכלל און סיי ברפט ווערט דערהויבן און ווערט מער שלם, און נאך מער געשעהנט עס דורכ'ן לערנען תורה.



י) ואולם סבת כל מצבי האדם חשכתו ובהירותו, הנה היא הארת פניו יתברך אליו, או התעלמו ממנו וכמו שכתבתי לעיל. כי הנה כל מה שהאדון ברוך הוא מאיר פניו, מתרבה הזוך והשלימות במי שהגיע לו הארתו, וכפי שיעור ההארה כך הוא שיעור השלימות והזוך הנמשך ממנה, והפך זה, ההעלם. ואמנם האדון ברוך הוא מאיר תמיד למי שיתקרב אליו, ואין מניעת הטוב מצדו כלל, אלא מי שלא יתקרב אליו יחסר הארתו, והמניעה מצד המקבל לא מצד המשפיע. – אבער, דאס וואס ברענגט צו פאר די מענטש זיינע אלע מצבים, זיין טונקל-קייט און זיין ליכטיגקייט, איז די ליכטיגקייט וואס די באשפער ווייזט פאר די מענטש, אדער דאס אז די באשעפער באהאלט זיך פון די מענשט, און אזויווי די מחבר האט שוין פריער געשריבן. ווייל וויפיל די באשעפער ווייזט פאר די מענשט זיין פנים, ווערט מיט דעם פארמערט די לויטערקייט און די שלימות פאר דעם וואס ווערט דערגרייכט פר אים די ליכטיגקייט, און לויט וויפיל די ליכטיגקייט איז, אזויפיל איז די שיעור פון די שלימות און די לויטערקייט וואס קומט ארויס פון דעם פאר די מענשט (וואס דורך דעם ווערט די מענשט מער שָלֵם). און פארקערט פון דעם געשעהט דורך דעם וואס די באשעפער פארהוילט זיך פון די מענטש. אבער, די באשעפער (די הער, געלויבט איז ער) שיינט אייביג פאר ווער עס דערנענטערט זיך צו אים, און דאס צירוקהאלטן די גוטס איז נישט פון זיין זייט בכלל, נאר ווער עס וועט זיך נישט דערנענטערן צו אים, וועט פעלן פאר אים זיין שיין (וועט די מענטש נישט באקומען די שיין פונעם אייבערשטן). און דאס צוריקהאלט פון באקומען די שיין, איז נישט פון די משפיע (דער אייבערשטער – וואס שיינט די ליכטיגקייט פארן מענטש, נאר פון די מקבל, די מענשט וואס ער קערט זיך נישט צום אייבערשטער, ממילא קען ער נישט מקבל זיין די ליכטיגקייט פונעם אייבערשטן.)


והנה גזרה החכמה העליונה, שהעושה אותם הענינים שצוה, דהיינו כלל כל המצות כלן כמו שכתבתי לעיל, בכל מעשה מהן שיעשה, יהיה מתקרב על ידו מדיגה מה ממדריגות הקורבה אליו יתברך, ותגיע לו על ידי זה מדריגה מה ממדריגות הארת פניו, כפי הקורבה שנתקרב לו, ויתעצם בו מדריגה מן השלימות, שהיא תולדת מדריגת ההארה ההיא, והפך זה העבירות, כל מעשה מהן שיעשה האדם חס ושלום, הנה יתרחק על ידו ממנו יתברך מדריגה מה, ויתוסף עליו על ידי זה מדריגה ממדריגות העלם הארתו יתברך והסתר פניו, ויתעצם בו על ידי זה מדריגה מן החסרון שהיא תולדת מדריגת ההעלם ההוא: - און, די אויבערשטע חכמה האט גוזר געווען (אוועקגעשטעלט) אז ווער עס טוט די זאכן וואס ער (די אייבערשטער) האט באפוילן, דאס מיינט אלע מצוות (וואס די באשעפער האט באפוילן) אזיווי די מחבר האט אויבן געשריבן. איז מיט יעדע מצוה וואס די מענטש טוט, (האט די באשפער אוועקגעשטעלט אז דורך דעם) וועט דימענשט דורך דעם ווערן דערנענטערט א מדירגה נענטער צום באשעפער, און עס וועט דערגרייכן צום מענטש דורך דעם איינע פון די מדריגות פון די באשעפערס שיין צום מענטש, לויט וויפיל די מענטש דערנענטערט זיך צום די באשעפער, און עס וועט ווערן א חלק פון די מענטש איינע פון די מדריגות פון שלימות, וואס די שלימות קומט דורך דעם וואס די באשעפער שיינט צו די מענשט דורך דעם וואס די מענטש האט געטוהן א מצוה. און פארקערט געשעהנט דורך דעם וואס די מענטש טוט אן עבירה, יעדע עבירה וואס א מענטש טוט חס ושלום, ווערט די מענטש דערווייטערט דורכן טוהן די עבירה פון די באשעפער מיט עפעס א מדירגה ווייטער, און עס ווערט פארמערט איינע פון די מדריגות פון פארהוילונג פון די באשעפערס ליכטיגקייט, און די באהאלטונג פון די באשעפערס פנים, און עס ווערט אריינגעצעט אין אים איינע פון די מדריגות פון חסרון וואס קומט ארויס פון דעם וואס דורך די מענטש האט געטוהן אן עבירה וואס דאס ברענגט צו דעם אז די מענטש קען נישט שפירן דאס נאנטקייט צום אייבערשטן. (און היות די מענטש באקומט נישט די ליכטיגקייט פונעם אייבערשטן ברענגט דא אז די מענטש זאל קונה זיין א מדריגה אין חסרון, וואס איז פארקערט וואו שלימות.)



יא) נמצא לפי כל מה שהקדמנו, שהכונה באמת בכל המצות תהיה אליו יתברך, להתקרב לו וליאור באור פניו. והמניעה מן העבריות, להמלט מן ההתרחק ממנו, וזה התכלית האמיתי שבהן. אך העניינים בפרט יש בהם עומק גדול, כפי פרטי עניני האדם והבריאה וכמו שכתבתי לעיל, ונדבר עוד בקצת מהם בחלק בפני עצמו בעזר האל יתברך: - קומט אויס לויט וואס מיר האבן פריער געשריבן, אז די אמת'דיגע כוונה מיט אלע מצוות וואס א מענטש טוט, דארף צו זיין צו עס טוהן פארן אייבערשטן, און אז דורך דעם זאל די מענטש ווערן נענטער צו אים, און עס זאל אים שיינען די שיין פון די באשעפער. און דאס אז א מענטש זאל זיך צוריקהאלטן פון אן עבירה זאל די כונה זיין אז, ער זאל אוועקלויפן פון ווערן דערווייטערט פונעם אייבערשטן, און דאס איז די אמת'דיגע ציהל פון זיי. אבער, די אלע ענינים בפרטיות (דאס מיינט, אז יעדע איינציגע מצוה, און עבירה) האט אין זיך א גרויסע טיפקייט, לויט די פרטים פון די מענטש און די בריאה אזויווי איך די מחבר האט אויבן געשריבן, און די מחבר וועט נאך רעדן פון אפאר פון זיי אין אן עקסטערע חלק (חלק ד') מיטן הילף פונעם אייבערשטן.



המשך יבא אי"ה ובל"נ. - אז איר האט קאמענטארן, קענט איר זיי איבערלאזן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן אדער קאמענטארן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזר השם יתברך


חלק הראשון | פרק ה' | חלק א'



פרק ה' | בחלקי הבריאה ומצביהם


א) חלקי כלל הבריאה שנים, גשמיים ורוחניים. הגשמיים, הם המורגשים מחושינו, ומתחלקים לעליונים ותחתונים. העליונים, הם כלל הגרמיים השמימיים, דהיינו הגלגלים וכוכביהם. התחתונים, הם כלל מה שבחלל הגלגל התחתון, דהיינו הארץ והמים והאויר, וכל מה שבהם מן הגופים המורגשים. – די גאנצע בריאה באשטייט פון צוויי חלקים, וואס זיי זענען גשמיים און רוחניים, די גשמיים, זענען די וואס מיר קענען שפירן מיט אונזערע חושים (שמעקן, טאפן, זעהן וכ"ו), און זיי ווערן צוטיילט צו "אויבערשטע" און "אונטערשטע", די אויבערשטע, זענען די אלע זאכן וואס זענען אויף די הימל וואס מאכן עס זאלן געשעהן זאכן אויף די וועלט, וואו למשל די גלגלים און די שטערנס. די "אונטערשטע" זענען די אלע זאכן וואס זענען אויף די אונטערשטע "גלגל" (רעדל) וואס זיי זענען די ערד, די וואסער, די לופט, און אלעס וואס איז אין זיי וואס האבן "גופים" וואס מען קען זיי שפירן.

הרוחניים, הם נבראים משוללים מגשם, בלתי מורגשים מחושינו, ומתחלקים לשני מינים, האחד נשמות, והשני נבדלים. הנשמות, הם מין נבראים רוחניים, התעתדו לבא בתוך גוף, ליגבל בתוכו וליקשר בו בקשר אמיץ, ולפעול בו פעולות שונות בזמנים שונים. – די "רוחניים", זענען בעשעפענישן וואס זענען אויסגעטוהן פון גשם, מיר קענען זיי נישט מרגיש זיין מיט אונזערע חושים, און זיי ווערן צוטיילט אין צוויי מינים, איינס, נשמות, און די צווייטע, "נבדלים". די נשמות זענען א מין רוחניות'דיגע באשעפעניש וואס איז געווארן באשטימט צו אריינגיין אין די גוף, צו ווערן באגרעניצט אין אין, און זיך צוקניפן מיט אים מיט א שטארקע קניפ, און טוהן מיט אים פארשידענע זאכן אין פארשידענע צייטן.

הנבדלים, הם מין נבראים רוחניים, בלתי מעותדים לגופות כלל, ונחלקים לשני חלקים, הא' נקרא כחות, והב' מלאכים. וגם הם ממעלות רבות ושונות, ולהם חוקים טבעיים במציאותם כפי מעלותיהם ומדריגותם, עד שבאמת נוכל לקרותם מינים רבים של סוג א', שהוא הסוג המלאכיי. – די "נבדלים" זענען א מין רוחניות'דיגע באשעפעניש, זיי זענען בכלל נישט צוגעגרייט צו דארפן אריינגיין אין גופים, און זיי ווערן צוטיילט אין צוויי חלקים, איינס ווערט אנגערופן "כחות" און די צווייטע ווערט אנגערופן "מלאכים" און אויך זייי זענען דא פארשידענע גרויסקייטן און פארשידנארטיגקייטן, אןו פאר זיי זענען אויך דא טבעיות'דיגע געזעצן אין זייער עקזיסטענץ לויט זייער גרויסקייט און מדיגה, אויף אזוי ווייט אז מען קען זיי אנרופן אסאך חלקים פון די ערשטע חלק וואס דאס זענען די מלאכים.

ואולם נמצא מין אחד של נבראים שהוא כמו אמצעי בין רוחני וגשמי, והיינו שבאמת אינו מורגש מחושינו, וגם אינו נגבל בכל גבולי הגשם המורגש וחוקו, ומצד זה נקראהו שלא בדקדוק רוחני, אבל נבדל בענינו מן הסוג המלאכיי, אף על פי שיתדמה לו באיזה בחינות. – אבער עס געפונט זיך איין מין פון באשעפענישן וואס איז אזויווי אינדערמיט צווישן רוחני און גשמי, און דאס מיינט, אז אין אמת'ן אריין קען דאס נישט ווערן דערשפרירט מיט אונזערע חושים, און אזוי אויכעט איז עס נישט מגבל צו סיי וועלכע פון די גשמיות'דיגע מורגש'דיגע גרעניצן אדער געזעצן. און וועגן דעם (אז מיר קענען דאס נישט מגדיר זיין אין גשם) וועלן מיר עס רופן רוחני, הגם עס איז נישט פונקט אזוי. אבער עס איז אפגעטיילט פון די סארט רוחניות'דיגע מלאכים, כאטשיג עס וועט זיך פארגלייכן צו אים מיט געוויסע זאכן.

ויש לו חוקים פרטיים וגבולים מיוחדים כפי מציאותו באמת, ונקרא זה המין השידיי, שהוא מין השדים, ואולם גם הוא יתחלק לפרטים אחרים, שישוב המין הכללי סוג לגביהם והם מינים אליו. - און עס זענען דא פאר אים פריווייטע געזעצן און אייגנארטיגע גרעניצן לויט זיין אמת'דיגע מציאות, און די מין ווערט אנגערופן די שידי מין. וואס ער איז פון די מין וואס ווערט גערופן שידים. אבער אזוי אויך ער ווערט צעטיילט צו אנדערע פרטים, וואס די פרטים וועט זיי מאכן אלס עקסטערע סארטן, אבער זיי קומען פון די יסודות'דיגע סוג. וואס ווערט אנגערופן שידים.

והנה נבחן ונבדל מין האדם לבדו, להיות מורכב משני מיני בריאה נבדלים לגמרי, דהיינו הנשמה העליונה והגוף השפל, מה שלא נמצא בשום נברא אחר. וכאן צריך שתזהר שלא תטעה לחשוב שיהיה ענין שאר הבעלי חיים כענין האדם, כי אין נפש הבעלי חיים אלא דבר גשמי מן הדקים שבגשמיות, ומענינו נמצא גם כן באדם, בבחינת היותו בעל חי, אמנם זולת כל זה יש באדם נשמה עליונה, שהוא מין בריאה בפני עצמו, נבדל מן הגוף לגמרי ורחוק ממנו עד מאד, שבאה ונקשרת בו בגזירתו יתברך, על הכונה שזכרנו בפרקים שקדמנו: - און דעפענירט און אפגעשיידט איז די מין וואס ווערט אנגערופן אדם, מיט דעם וואס ער איז צוזאמגעשטעלט פון צווי סארטן באשעפענישן וואס זענען אפגעטיילט אינגאנצן, וואס זיי זענען, די הויעכע נשמה, און די נידריגע גוף, וואס (די סארט צוזאמשטעל) טרעפט זיך נישט ביי קיין שום אנדערע באשעפעניש. און דא דארפסטו זיין געווארנט אז דו זאלסט זיך נישט טועה זיין און טראכטן אז די אנדערע בעלי חיים זענען אזויווי די מענטש, ווייל די נפש פון בעלי חיים זענען נישט; נאר א גשמיות'דיגע זאך וואס איז זייער דקות'דיג, און פון די זאך געפונט זיך אויך ביי די מענטש, ווייל ער איז דאך אויכעט א בעל חי, אבער חוץ פון דעם, איז דא אין די מענטש א הויעכע נשמה, וואס איז א באשעפעניש פאר זיך, אפגעטיילט פון די גוף אינגאנצן און ווייט פון אים זייער שטארק. וואס זי קומט (אריין אין די גוף) און ווערט אנגעקניפט אין די מענטש דורך די באשעפערס באפעל, פאר די כוונה וואס מיר האבן דערמאנט אין די פריערדיגע פרקים.

המשך יבא אי"ה ובל"נ. - אז איר האט קאמענטארן, קענט איר זיי איבערלאזן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן אדער קאמענטארן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזר השם יתברך


חלק הראשון | פרק ה' | חלק ב'



פרק ה' | בחלקי הבריאה ומצביהם

ב) הנבראים הגשמיים ידועים הם אצלנו, וחוקותיהם ומשפטיהם הטבעיים בכללם מפורסמים. - די גשמיות'דיגע באשעפענישן זענען באוויסט פאר אונז, און זייערע טבע'דיגע געזעצן און זייערע דינים זענען אויבאויף באוויסט.

אך הרוחניים אי אפשר לנו לצייר ענינם היטב, כי הם חוץ מדמיוננו, ונדבר בהם ובעניניהם רק כפי המסורת שבידנו. - אבער די רוחנית'דיגע באשעפענישן, קענען מיר זיך נישט אויס'משל'ן זייער אויסקוק, ווייל זיי זענען אויסער אונזער פאנטאזיע, און מיר וועלן רעדן איבער זיי און איבער זייערע ענינים, נאר לויט וואס עס איז איבערגעגעבן געווארן אין אונזערע הענט. (וואס די מחבר האט מקבל געווען איבער זיי.)

והנה מן העיקרים הגדולים שבידנו בענין זה הוא, שכנגד כל מה שנמצא בנמצאים השפלים, נמצאים למעלה כחות נבדלים, שמהם משתלשלים ויוצאים בסדר אחד של השתלשלות שגזרה חכמתו יתברך. - און פון די גרעסטע עיקרים וואס זענען אין אונזערע הענט פון די ענין איז: אז אנטקעגן יעדע זאך וואס עס געפונט זיך צווישן די נידריגע באשעפענישן (אויף די וועלט), געפונען זיך אויבן (אויף יענע וועלט) אפגעטיילטע כוחות, וואס פון זיי, דרייען זיך ארום, און גייען דערפון ארויס אין איין סדר פון השתלשלות וואס די באשעפער האט גוזר געווען (אז עס זאל אזוי געשעהן.)

השפלים האלה, הם ומקריהם, ונמצאים הכחות ההם שרשים לנמצאים השפלים האלה, והנמצאים השפלים ענפים ותולדות לכחות ההם, ונקשרים זה בזה כטבעות השלשלת. - די נידריגע באשעפענישן, זיי און זייערע געשעהנישן, און די (גשמיות'דיגע) געפונסן, די דאזיגע (העכערע/רוחניות'דיגע) כוחות, זענען די שרשים פאר די גשמיות'דיגע געפונסן, און די נידריגע געפונסן, זענען צווייגן, און קינדער צו די העכערע כוחות, און זיי זענען צוגעבינדן איינער אינעם צווייטן אזויווי די רינגעלעך פון די קייט.

עוד מסורת בידנו, שעל כל עצם וכל מקרה שבנמצאים השפלים האלה, הופקדו פקידים מן הסוג המלאכיי שזכרנו למעלה, ומשאם לקיים העצם ההוא או המקרה ההוא בנמצאות השפלות כפי מה שהוא, ולחדש מה שראוי להתחדש בשפלים כפי הגזירה העליונה: - נאך איז איבערגעגעבן אין אונזערע הענט, אז אויף יעדע עצם זאך וואס עס געפונט זיך אויף די וועלט, און יעדע פאסירונג וואס פאסירט צו איינע פון די נידריגע געפונסן, זענען געשטעלט באשטימטע - פון די מלאכ'ישע סארט - וואס מיר האבן דערמאנט אויבן. און זייער לאסט (תפקיד) איז צו האלטן די ספעציפישיע באשעפעניש, אדער די ספעציפישע געשעהעניש אין די נידריגע געפונסן. סיי וואס עס זאל זיין. און מחדש זיין (מאכן געשעהן) וואס עס פאסט עס זאל געשעהן אויף די וועלט לויט די באשעפערס גזירה.


ג) ואמנם עיקר מציאות העולם ומצבו האמיתי, הוא בכחות ההם העליונים, ותולדת מה שבהם, הוא מה שבגשמים השפלים. - אבער, די עיקר עקזיסטענס פון די וועלט, און זיין עכטע מצב, איז אין יענע העכערע כוחות (דאס מיינט: אז די עכטע וועלט ווענט זיך אין די העכערע כוחות.) און דאס וואס קומט ארויס פון זיי, איז דאס איז אין די נידריגע גשמיות'דיגע וועלט.

וזה בין במה שמתחלת הבריאה, ובין במה שמתחדש בהתחלפות הזמנים. - און דאס איז, סיי מיט וואס די גאנצע וועלטס-באשאף האט זיך אנגעהויבן, און סיי מיט וואס עס טוישט זיך (אין די וועלט) מיט די טוישונג פון די צייטן.

והיינו כי כפי מה שנברא מן הכחות ההם וכפי הסידור שנסדרו והגבולים שהוגבלו, כך היה מה שנשתלשל אחר כך, לפי חק ההשתלשלות שרצה בו הבורא יתברך שמו. - און דאס מיינט, אז לויט וויאזוי די העכערע כוחות זענען באשאפן געווארן, און לויט די סדר וואס זיי זענען אויסגעשעטעלט געווארן, און לויט די גרענצין וואס זענען אוועק געשטעלט געווארן (איבער די רוחניות'דיגע כוחות.) אזוי איז געווארן וואס עס איז ארויסגעקומען נאך דעם, לויט וויאזוי די באשעפער האט געוואלט עס זאל ארויסקומען פון דעם.

וכפי מה שנתחדש ומתחדש בהם, כך הוא מה שנתחדש ומתחדש בשפלים. איך המציאות, המצב, והסדר, וכל שאר ההבחנות בכחות, הם כפי מה ששייך בהם לפי אמתת ענינם. - און לויט וואס עס איז באנייט געווארן (צוגעקומען) און עס קומט צו צו זיי, (צו די העכערע כוחות.) לויט דעם איז דאס וואס איז צוגעקומען און קומט צו צו די גשמיות'דיגע געפונסן. וויאזוי די עקזיסטענס, די סטאטוס, די סדר, און אלע אנדערע צווישנשיידונגען וואס געשעהען אין די העכערע כוחות, זענען זיי לויט וואס עס פאסט זיך פאר זיי, לויט די אמת'דיג'ייט פון זייער ענין. (דאס מיינט: אז אזוי דארף צו זיין, לויט וויאזוי די באשעפער האט זיי אהערגעשטעלט.)

והמציאות והמצב והסדר, וכל שאר המקרים בשפלים, משתלשל ונעתק למה ששייך בהם לפי אמתת ענינם: - און די עקזיסטענס, סטאטוס און סדר, און אלע געשעהנישן וואס געשעהן צו די באשעפענישן אויף די וועלט, ווערן אוועקגעשטעלט און אוועקגערוקט צו וואס עס פאסט פאר זיי, לויט זייער אמת'דיגע ענין.


ד) והנה לפי שורש זה, תחלת כל ההויות, למעלה בכחות העליונים, וסופם למטה בשפלים, וכן תחלת כל הענינים המתחדשים, למעלה, וסופם למטה. - און לויט די שורש, (קומט אויס אז:) אנהויב פון אלע זאכן וואס געפונען זיך אויף די וועלט, האט זיך אנגעהויבן אויבן, אין די העכערע כוחות, און דערנאך קומט עס אן צום סוף אונטן צו די גשמיות'דיגע באשעפענישן אוייף די וועלט, און אזוי אויך יעדע נייע זאך הייבט זיך אן, קודם אויבן, און דערנאך קומט עס אן אונטן.

אמנם פרט אחד יש שיוצא מן הכלל הזה, והוא מה שנוגע לבחירתו של האדם. - אבער, איין פרט איז דא, וואס גייט ארויס פון די כלל. און דאס איז וואס עס האט צו טוהן מיט די בחירה פון די מענטש.

כי כיון שרצה האדון יתברך שמו שיהיה היכולת לאדם לבחור במה שירצה מן הטוב ומן הרע, הנה עשהו בלתי תלוי בזה בזולתו, ואדרבה נתן לו כח להיות מניע לעולם עצמו ולבריותיו כפי מה שיבחר בחפצו. - ווייל וויבאלד די באשעפער געלויבט איז זיין נאמען האט געוואלט אז עס זאל זיין די מעגליכקייט פאר א מענטש אויסצווועהלן אין וואס ער וויל פון צווישן שלעכטס און גוטס, וועגן דעם האט די באשעפער געמאכט די מענטש אז ער זאל נישט זיין אנגעהאנגען אין א צווייטע זאך איבער דעם (ווען עס קומט צו בחירה). און פערקערט, די באשעפער האט געגעבן פארן מענטש די כח צו קענען צוריקהאלטן פאר די וועלט אליינס און פאר זיינע באשעפענישן לויט וואס ער וועט אויסוועהלן מיט זיין ווילן.

ונמצאו בעולם שתי תנועות כלליות הפכיות, הא' - טבעית מוכרחת, והב' - בחיריית, הא' מלמעלה למטה, והב' מלמטה למעלה. המוכרחת היא התנועה שמתנועעים השפלים מהכחות העליונים, והנה היא מלמעלה למטה, הבחיריית היא מה שהאדם מניע בבחירתו. - און עס געפונען זיך אויף די וועלט צוויי קעגן געזעצטע כוחות וואס דרייען זיך איין אנטקעגן דאס צווייטע, איינס, איז די טבע'דיגע זאכן וואס מוזן געשעהן. און די צווייטע איז, דאס כח פון "בחירה" (אז די מענשט קען טוהן לויט וויאזוי ער וויל). און איינס גייט פון אויבן אראפ, און די צווייטע פון אונטן ארויף. די געצווינגענע כח, פון די העכערע כוחות ווערן די נידריגע באשעפענישן געדרייט לויט די העכערע כוחות, דאס איז פון אויבן אויף אראפ. און די בחירה כח: איז וואס די מענטש דרייט (די העכערע באשעפענישן) לויט זיין בחירה.

והנה מה שהוא מניע אי אפשר שיהיה אלא גשם מן הגשמים, כי האדם גשמי ומעשיו גשמיים, אבל מפני הקשר וההצטרפות הנמצא בין הכחות העליונים והגשמים, הנה בהתנועע הגשמי יגיע בהמשך ההתפעלות אל הכח העליון שעליו. - און וואס די מענשט דרייט, קען נישט זיין נאר עפעס א גשמיות'דיגע זאך פון די גשמיות'דיגע געפונסן פון די וועלט. ווייל די מענשט איז א גשמיות'דיגע באשעפעניש, און זיינע מעשים זענען גשמיות'דיג. אבער, וויבאלד די קניפ צוגעטשעפעט'קייט וואס עס געפונט זיך צווישן די העכעע כוחות און די נידריגע גשמיות'דיגע כוחות, קומט אוסי אז ווען א גשמיות'דיגע זאך רוקט זיך, וועט אנקומען פון דעם א טויש צו די העכערע כח וואס איז איבער אים.

ונמצאת התנועה הזאת מלמטה למעלה, הפך הטבעית המוכרחת שזכרנו. - און עס קומט אויס אז די רוק, איז פון אונטן אויף ארויף, פארקערט וואו דאס וואס געשעהט ביי א געצווינגענע טבע'דיגע טויש וואס מיר האבן דערמאנט.

ואולם צריך שתדע, כי גם האדם עצמו אין כל מעשיו בחיריים, אבל יש מהם שיהיו מצד בחירתו, ויש אחרים שיסובב להם מצד גזירה עליונה לשכרו או לענשו וכמו שאכתוב במקומו בסייעתא דשמייא. - אבער דארפסט וויסן, אז אויך די מענטש, קען ער נישט האבן א בחירה אויף אלע זיינע מעשים, אבער עס זענען דא פון זיינע משים וואס עס וועט זיין אין זיין בחירה, און עס זענען דא אנדערע (פון זיינע מעשים) וואס עס וועט זיך דרייען אויף אים וועגן א העכערע גזירה, אים צו געבן שכר אדער אן עונש אזויווי איך וועל שרייבן אין זיין פלאץ (איבער שכר ועונש) מיט'ן אייבערשטנס הילף.

ואולם במה שהוא נמשך אחר הגזירה שעליו, יהיה משפטו כשאר עניני העולם, שתנועתם מלמעלה למטה כפי מה שינועעום הכחות העליונים. ובמה שמצד בחירתו, תהיה תנועתו מלמטה למעלה וכמו שביארנו: - אבער, מיט דעם וואס ער ווערט נאכגעשלעפט מיט וואס עס איז נגזר געווארן אויף אים, וועט זיין זיין דין, אזויווי אלע אנדערע זאכן פון די וועלט, וואס עס דרייט זיך פון אויבן אויף אראפ, און איבער וואס עס האט צו טוהן מיט זיין בחירה, וועט עס זיך דרייען פון אונטן ארויף ארויף. אזויווי מיר האבן דערמאנט.


המשך יבא אי"ה ובל"נ. - אז איר האט קאמענטארן, קענט איר זיי איבערלאזן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן אדער קאמענטארן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזר השם יתברך


חלק הראשון | פרק ה' | חלק ג'



פרק ה' | בחלקי הבריאה ומצביהם


ה) והנה סידר האדון ברוך הוא, שכל הענינים אשר תפול בהם בחירתו של האדם, יגיעו להניע בתנועה הבחיריית את הכחות ההם, באותו השיעור והמדריגה שחקק להם. - און די באשעפער האט אויסגעשטעלט, אז אלע ענינים וואס עס פאלט אויף זיי די בחירה פון די מענטש, (דאס מיינט: אז אויף אלעם וואס די מענטש האט אויף זיי א בחירה.) וועט אנקומען זיך צו רוקן די העכערע כוחות דורך זיין בחירה מיט אזויפיל וויפיל די באשעפער האט אויסגעשטעלט ער זאל זיי קענען רוקן.

והיינו כל לא מעשיו לבדם יניעום, אלא אפילו דיבורו ואפילו מחשבתו. אך שיעור התנועה ומדריגתה, לא יהיו אלא באותו הגבול שגזרה והגבילתה החכמה העליונה: - און דאס מיינט, אז נישט נאר זיינע אלע מעשים וועט זיי שאקעלען, נאר אויך זיין רעדן, און אפילו זיינע מחשבות (וועלן מאכן רוקן די העכערע רוחניות'דיגע כוחות.) אבער וויפיל זיי זאלן זיך רוקן, וועט נאר זיין לויט די גרעניצן וואס די באשעפער האט גוזר געווען, און די העכערע חכמה האט באגרעניצט.

ו) ואמנם אחר התנועה הבחיריית תמשך בהכרח תנועה מוכרחת, כי כיון שהתנועעו הכחות העליונים מצד האדם, הנה יחזרו וינועעו בתנועה הטבעית את השפלים המשתלשלים מהם. - אבער, נאך דאס אויסגעוועהלטע טאַט, וואס זיך ציהען א באצווינגענע געשעהעניש, וויבאלט עס האבן זיך גערירט די העכערע כחות, דורך די מענטש, וועלן זיי דורכדעם שאקעלען די גשמיות'דיגע זאכן וואס קומען ארויס פון זיי מיט א טבע'דיגע רוק.

ואולם יש בכל הענינים האלה חוקים פרטיים רבים, כפי מה שגזרה החכמה העליונה בעומק עצתה היותו נאות לבריאתו, ושוערו הדרים בשיעורים רבים, בין בהגעת התנועה מהאדם לכחות, בין בהגעת התנועה מהכחות לשפלים. - אבער, עס זענען דא אין די אלע עניינים, אסאך פרטיות'דיגע געזעצן לויט ווי די העכערע חכמה האט גוזר געווען מיט די טיפקייט פון זיין עצה וואס ער האט געהאלטן אז דאס פאסט פאר זיין וועלטס-באשאף. און די זאכן זענען געשאצט געווארן מיט לויט אסאך מאָסן, סיי וויאזוי די טאט פון די מענטש זאל שאקעלען די העכערע כוחות, און סיי וויאזוי עס זאל אנקומען די טאַט פון די העכערע כוחות צו די נידריגע באשעפענישן.

ועל פי הרזים העמוקים האלה סובבים כל גלגולי הנהגתו יתברך בכל מה שהיה ושיהיה: - און לויט די טיפע סודות, דרייען זיך אלע דרייענישן פון די פירערשאפט פונעם באשעפער מיט אלעס וואס איז געווען, און וועט זיין.


ז) והנה בהיות חכמתו יתברך שיהיה בעולם מציאות הטוב והרע כמו שכתבתי, הנה תחלת ענין זה צריך שיהיה בכחות האלה השרשיים ואחריהם ישמך הדבר בשפלים. - און וויבאלד די באשעפער האט גוזר געווען אז עס זאל זיין אויף די וועלט אן עקזיסטענץ פון גוטס און שלעכטס אזויווי די מחבר האט געשריבן. ממילא, דארף זיך די זאך אנהייבן אז דאס זאל זיין ביי די העכערע כוחות, און נאכדעם זאל זיך די זאך נאכשלעפן ביי די גשמיות'דיגע באשעפענישן.

הנה סידרה חכמתו יתברך את הכחות הנבדלים שרשי הנבראים שזכרנו, בסדר ובתכונה, שיפול בהם כפי מה ששייך בהם תיקון וקלקול, והיינו שימצא בהם מצב טוב ולא טוב. - און די באשעפער מיט זיין חכמה האט אויסגשעטעלט די אלע העכערע כוחות, (וואס זיי זענען די שורש פון אלעס וואס געשעהנט אויף די גשמיות'דיגע וועלט) אויף א סיסטעם און א וועג, וואס עס זאל פאלן אין זיי (עס זאל געשעהן דורך זיי) - לויט וויפיל עס איז שייך - פאררעכטן און צעווארפן, און דאס מיינט אז עס זאל זיך טרעפן ביי זיי א מצב פון גוטס און שלעכטס.

ואמתת טוב המצב יהיה, שיהיו בהכנה ליאור באור פניו יתברך, ויאיר להם, והפכו, שתחסר מהם ההכנה הזאת ויתעלם מהם. - און די אמת'דיגע גוטע מצב פון זיי וועט זיין, אז זיי וועלן זיין אנגעגרייט צו שינען מיט די שיין פון די באשעפערס פנים, און די באשעפער וועט שיינען אויף זיי, און פארקערט וועט זיין אז: עס וועט פעלן פון זיי די צוגעגרייטקייט, און עס וועט אוועקגיין פון זיי.

ותולדת תיקונם בשפלים הוא הטוב בהם, וההפך בהפך: - און דאס וואס עס קומט ארויס פון זיי פאר די פאררעכטונג פאר די נידריגע (באשעפענישן פון די גשמיות'דיגע וועלט) און די גוטס, און פארקערט (אויב ביי די העכערע כוחות איז אוועקגענומען די כח צו באקומען די שיין פונעם באשעפער, וואס דאס ווערט אנגערפון א מצב פון שלעכטס,) וועט זיין פארקערט (אז די גשמיות'דיגע באשעפענישן וועלן נישט קענען באקמען טוב, וואס דאס איז אז די מענטש ווערט מער אויסגעארבעט און אויסגעלייטערט).


ח) וצריך שתדע כי הנה אף על פי שבאמת סבת כל עניני הטוב בכל מקום שהם. - און דו דארפסט צו וויסן אז כאטשיג וואס באמת איז די סיבה צו אלע גוטס, - סיי וועלכע פלאץ זיי זענען -

פירוש - בין בכחות בין בתולדותיהם, הנה היא הארת פניו יתברך כמו שכתבתי, וסבת הרע בכל מקום שהוא, העלם הארתו. - דאס מיינט, אז די סיבה פאר די גוטס סיי ביי די העכערע כוחות, און סיי ביי (די נידריגע גשמיות'דיגע) באשעפענישן וואס קומען ארויס דורך די העכערע כוחות, - איז דאס שיין פון די באשעפערס פנים וואס איז אויפגעדעקט - אזויווי מיר האבן שוין געשריבן. און די סיבה פאר אלע שלעכטס, אויף וועלכע פלאץ עס איז נאר, איז דאס זיין פארהוילן זיין שיין.

אמנם לטוב יתואר האדון ברוך הוא בשם סבה ממש לכללו ולפרטיו, אך לרע לא נתארהו יתברך שמו סבה ממש, כי אמנם "אין הקדוש ברוך הוא מיחד שמו על הרעה", אלא העלם אורו והסתר פניו יחשב לשורש לו, כי זהו סבתו באמת. - אבער, אויף די גוטס, וועט די באשעפער באטיטלט ווערן אלץ די סיבה (די זאך וואס האט צוגעברענגט די גוטס) סיי פאר די כללים פון די גוטס און סיי אויף די פרטים, אבער אויף שלעכטס, וועט די באשעפער נישט באטיטלט ווערן אלץ סבה, ווייל, די באשעפער איז נישט מיחד זיין נאמען אויף שלעכטס, נאר די שורש פאר די שלעכטס ווען זיין דאס פארהוילן זיין ליכטיגקייט און דאס צודעק פון זיין פנים וועט גערעכנט ווערן פאר א שורש צו די שלעכטס, ווייל דאס איז עכט וואס ברענגט עס צו.

וזה על צד העדר הטוב. אבל לפרטי עניניו במציאותם, הנה האדון ברוך הוא שהוא כל יכול ואין לחפצו מניעה ולא ליכולתו גבול כלל, ברא שרש ומקור פרטי, מכוון בו התכלית הזה של הוצאת פרטי עניני הרע, כפי מה ששיערה החכמה העליונה היותו מצטרך למצב הנרצה באדם ובעולם. - און דאס איז אזוי ווען דו נעמסט אוועק די גוטס, אבער ספעציפיש במציאות פארוואס די באשעפער דערמאנט נישט זיין נאמען אויף שלעכטס, איז ווייל די באשעפער וואס קען אלעס, און עס איז נישט דא קיין אפהאלט פאר זיין ווילן, און פאר זיינע מעגליכקייטן קיין גרעניץ, האט באשאפן א שורש און א פרטיות'דיגע מקור, מיטן ציהל דאס זאל זיין די מקור וואס פון דארטן קומען ארויס די שלעכטס, לויט וויפיל די באשעפער האט געהאלטן אז עס איז גוט פאר די מענטש און פאר די וועלט.

והוא מה שאמר הכתוב, יוצר אור ובורא חשך עושה שלום ובורא רע. - און דאס איז וואס די פסוק זאגט, די באשעפער באשאפט ליכטיגקייט, און ער מאכט שלום, און באשאפט שלעכטס.

וענין השורש הזה הוא כלל כחות שונים, ישתלשלו מהם עניני החסרון והרעות כלם בכל בחינותיהם, בין מה שנוגע לנפש בין מה שנוגע לגוף, בכל פרטיהם למחלקותם, ועוד נדבר מזה בחלק הב' בסייעתא דשמיא. - און די שורש (וואס די באשעפער האט אוועקגעשטעלט פאר די שלעכטס) איז א כלל פאר פארשידענע כוחות, וואס פון זיי קומען ארויס ענינים פון חסרון, און אלע שלעכטס מיט אלע זייערע בחינות. סיי וואס עס האט צו טוהן מיט די נפש פון די מענטש (נשמה) און סיי וואס עס האט צו טוהן מיט די גוף. מיט אלע זייערע פרטים לויט וויאזוי עס ווערט צוטיילט. און מיר וועלן נאך רעדן פון דעם אינעם צווייטן חלק מיטן אייבערשטנס הילף.

והנה כלל הכחות האלה מתנהג לפעול או שלא לפעול, בין בכלו בין בחלקיו, אחר העלם אורו יתברך והסתר פניו, כי כפי שיעור ההעלם, כך בשיעור זה תנתן שליטה וממשלה אל כלל הכחות האלה, או אל חלקים ממנו שיפעלו. - און די אלע כוחות ווערן געפירט צו זיי זאלן יא ארבעטן אדער נישט, סיי די גאנצע און סיי די חלקים, נאך די באהאלטקייט פון די באשפערס ליכטיגקייט און זיין באהאלטן זיין פנים, וואס לויט וויפיל עס איז באהאלטן, אזויפיל וועט געגעבן ווערן די געוועלטעניש און הערשאפט פאר די אלע כוחות, אדער צו חלקים פון די כוחות אז זיי זאלן ארבייטן.

והנה בהתגבר הכחות האלה ובמשלם, יוכחש כח הטוב, ויתקלקל מצב הכחות שרשי הנבראים שזכרנו, ויתחלשו הם וענפיהם. - און ווען עס שטארקן זיך די כוחות און מיט א שלימות, וועט שוואכער ווערן די גוטע כוחות, און עס וועט צובראכן ווערן די כוחות פון די שרשים פון די באשעפענישן וואס מיר האבן דערמאנט. און עס וועט שוואכער ווערן, זיי מיט זייערע צווייגן.

וכשיוכנעו הכחות האלה ותנטל מהם השליטה והפעולה, יגבר הטוב, ויתוקנו שרשי הנבראים ויתיצבו במצב הטוב ויתחזקו הם וענפיהם. - און ווען די כוחות וועלן אונטערטעניגט ווערן און עס וועט אוועקגענומען ווערן פון זיי די הערשאפט און אז זיי זאלן קענען ארבייטן, וועט די גוטס זיך שטארקן, און עס וועט פארראכטן ווערן די שרשים פון די באשעפענישן און זיי וועלן זיך שטעלן אין א מצב פון גוטס, און עס וועלן זיך שטאקן זיי און זייערע צווייגן.

ואולם כל מה שזכרנו מעניני הטוב והרע, ומלחמת השכל והחומר, וכל עניני תיקון וקלקול, שרש כל הענינים כלם, הם התגברות הכחות האלה, והגיע ענינם ותולדתם בנבראים, בשרשים או בענפים, או הכנעתם וביטול פעולתם, והסיר ענינם ותולדותם מן הנבראים, שרשים וענפים: - אבער דאס אלעס וואס מיר האבן דערמאנט פון די ענינים פון גוטס און שלעכטס, און די מלחמה פון די שכל און די חומר, און אלע ענינים פון פאררעכטן און צוברעכן. די שורש פון די אלע עניינם, איז: דאס שטארקן פון די די אלע כוחות, און דאס דערגרייכן (די פעולות פון די כוחות) און דאס וואס קומען ארויס פון זיי: אין די באשעפענישן, אין די שורש, אדער אין די צווייגן, אדער (פארקערט ווען זיי קענען ארבעטן איז ווען:) זיי צו אונטערטעניגן און זיי מבטל זייער טוהן, און אוועקנעמען זייערע ענינים און זייערע תוצאות פון די באשעפענישן, די שרשים (פון די באשעפענישן) און זייערע צוייגן.


ט) והנה חילוקי מדריגות הרבה יש בענין כחות הרע שזכרנו והנשפע מהם. - און עס זענען דא אסאך פארשידענע מדירגות אין די שלעכטע כוחות וואס מיר האבן דערמאנט און וואס ווערן בעאיינפלוסט פון זיי.

ובדרך כלל נקרא לנשפע מהם, טומאה, חשך, וזוהמא, או חול, וכיוצא. - און געווענליך ווערן אנגערופן די וואס ווערן בעאיינפלוסט פון זיי מיטן נאמען: טומאה, חושך, זוהמה, אדער חול, און דאס גלייכן.

ולנשפע מהארת פניו יתברך נקרא, קדושה, וטהרה, אור, וברכה, וכיוצא בזה. - און דאס באקומען די ליכטיגקייט פון די באשעפער, ווערט אנגערופן: קודשה, טהרה, אור, און ברכה, און דאס גלייכן.

אבל בהבחנת פרטי הענינים, נבחין מיני הסוגים האלה ופרטיהם, שעליהם סובבת כל ההנהגה שהאדון ברוך הוא מנהג את עולמו: - אבער ביים צווישנשיידן צווישן די פרטים פון די ענינים, וועלן מיר צוטיילן די צוויי סארטן און זייערע פרטים, וואס אויף זיי דרייט זיך די גאנצע פירערשאפט וואס די באשעפער געלויבט איז ער פירט זיין וועלט.


י) ואמנם הנה לכל ענין מענינים אלה, נמצאו פקידים ממונים מסוג המלאכיי שביארנו למעלה, להוציא הדברים לפועל עד הגשמיות, אם לטב ואם למוטב. - אבער, פאר יעדע פון די ענינים, געפונען זיך באשטימטע געשטעלטע פון די מלאכי'שע סארט וואס די מחבר האט אויבן אויסגעשמועסט, צו ארויסברענגען די זאכן עס זאל ארבעטן ביז די גשמיות, סיי פאר גוטס און סיי אויף פארקערט.

והנה הם משרתיו יתברך עושי דברו, שכן רצה וסידר, שתהיינה גזירותיו יוצאות למעשה על ידי מלאכיו, כפי מה שהפקידם וסדר בידם: - און זיי זענען זיינע באדינערס וואס טוהען זיינע רייד, ווייל אזוי האט ער געוואלט און אויסגעשטעלט, אז זיינע גזירות זאלן ארויסגיין צו געטוהן ווערן דורך זיינע מלאכים, לויט וואס ער האט זיי באפוילן און ער האט אויסגעשטעלט אין זייערע הענט.

הדרן עלך חלק א'

המשך יבא אי"ה ובל"נ. - אז איר האט קאמענטארן, קענט איר זיי איבערלאזן דא אדער קענט איר שיקן אן אימעיל מיט סיי וועלכע פראגן אדער קאמענטארן צו [email protected]

הצלה רבה!
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך


חלק שני | פרק א'



פרק א' בעניין השגחתו יתברך בכלל



הקדמה: די מחבר ברענגט דא ארויס וויאזוי די באשעפער איז משגיח אויף אלע באשעפענישן און וויאזי די באשעפער איז משגיח אויפ'ן מענטש אנדערש וואו אלע אנדערע באשעפענישן, און די סיבה דערצו.



א. ידוע ומבואר הוא, שכל הנבראים כלם שנבראו, בין העליונים ובין התחתונים, הנה נבראו לפי שראתה בהם החכמה העליונה צורך ותעלת למה שהוא התכלית הכללי של הבריאה. - עס איז באקאנט און דערקלערט, אז אלע באשעפענישן וואס זענען באשאפן געווארן, סיי די וואס געפונען זיך אויבן און סיי די אונטערשטע (וואס געפונען זיך אויף די וועלט), זענען באשאפן געווארן לויט וויאזוי די באשעפער האט געזעהן אין זיי א געברויך און א באנוץ פאר וואס עס איז די כלליות'דיגע תכלית פון די בריאה.

וכל חקותיהם ומשפטיהם הטבעיים, החקו והטבעו כפי מה שגזרה החכמה העליונה היותו נאות לפי הכונה שכונה בנברא ההוא. - און אלע אירע געזעצן און טבע'דיגע דינים, זענען באשטימט געווארן לויט וואס די אויבערשטע חכמה האט גוזר געווען אז עס איז שיין פאר איר, לויט די כונה וואס ער האט אינזין געהאט ביים באשאפן דעם באשעפעניש.

ואולם האותו הטעם עצמו שנבראו, ראוי גם כן שיתקיימו כל זמן היות בם תועלת לכלל הבריאה כמו שכתבנו, ועל כן האדון ב"ה שברא כל הנבראים האלה, לא ימנע גם כן מלהשגיח עליהם לקימם באותו המצב שהוא רוצה אותם בו. - אבער, די זעלבער טעם פארוואס ער האט זיי באשאפן, איז אויך די טעם פארוואס עס פאסט אז זיי זאלן זיך האלטן די גאנצע צייט וואס עס איז דא אין זיי א תועלת פאר די גאנצע באשעפעניש אזויווי מיר האבן געשריבן, וועגן דעם, די באשעפער געלויבט איז ער, וואס האט באשאפן די אלע באשעפענישן, וועט זיך נישט צוריקהאלטן פון אויפפאסן אויף זיי, זיי צו האלטן אויף די זעלבע מצב וואס די ער וויל זיי אין דעם.



ב. ואולם כבר הקדמנו בחלק א' פרק ה', שתחלת הנבראים כלם הם הכחות הנבדלים, ומהם משתלשלים הגשמים. ונִדְבָּרִִים בגשמים בכל פרטיהם, הנה הם כפי מה שנעתק אליהם מן הכחות ההם בפרטי בחינותם, ואין דבר קטון או גדול בגשמיים שלא יהיה לו סבה ושורש בכחות הנבדלים כפי בחינותיהם. - אבער, מיר האבן שוין מקדים געווען אין די ערשטע חלק, אין די 5'טע פרק, אז די אנהייב פון אלע באשעפענישן, זענען פון די אפגעטיילטע (העכערע) כוחות, און פון זיי קומען ארויס די גשמיות'דיגע באשעפענישן. און זיי ווערן געפירט אין די גשמיות'דיגע זאכן מיט אלע זייערע פרטים. און זיי וועלן זיין לויט וויפיל מען האט זיי געגעבן פון די העכערע כוחות פאר זייערע פרטיות'דיגע בחינות. און עס איז נישט דא קיין קליינע אדער גרויסע זאך ביי די גשמיות'דיגע באשעפעענישן וואס עס זאל נישט האבן א סיבה און שורש פון די העכערע כוחות לויט זייערע בחינות.

והאדון ב"ה הנה הוא משגיח על כל אלה הענינים כפי מה שבראם, דהינו על הכוחות הנבדלים בראשונה, ועל כל השתלשלותם כפי מה שהוא באמת. - און די באשעפער געלויבט איז ער, ער היט אויף די אלע ענינים לויט וויאזוי ער האט זיי באשאפן. דאס הייסט. אויף די העכערע כוחות צו ערשט, און אויף די זאכן וואס קומען ארויס פון זיי. לויט וויאזוי זיי זענען באמת.

וכן הוא משגיח גם כן על הפקידים שהפקיד על הנמצאות, כמו שכתבנו שם, לקים אותם ואת פקדתם ולהתמיד להם הכח שיפעלו פעלתם. - און אזוי אויך באקוקט ער אויך אויף געשעטעלטע וואס ער האט געשטעלט אויף דאס וואס געפונען זיך (וואס ער האט באשאפן.) אזויווי מיר האבן דארטן געשריבן. זיי צו האלטן, און זייער שטעלע, און צו זיי אייביג געבן די כח אז זיי זאלן קענען טוהן זייער ארבעט.



ג. ואמנם בהיות שנשתנה המין האנושי מכל שאר המינים, שנתנה לו הבחירה והיכלת במה שהוא לו קנית שלמות או חסרון, - אבער ווויבאלד אז עס איז אנדערש די מין וואס הייסט מענטש פון אלע אנדערע מינים (וואס די באשעפער האט באשאפן.) וויבאלד עס איז אים געגעבן געווארן די בחירה און די מעגליכקייט (צו טוהן) וואס עס איז פאר אים קויפן שלימות, אדער חסרון.

ונמצא בבחינה זו פועל ומניע ולא נפעל, גם ההשגחה עליו מכרח שתשתנה מההשגחה על שאר המינים, הנה יצטרך להשגיח ולהשקיף על פרטי מעשיו, להמציא לו כדרכיו וכפרי מעלליו. - קומט אויס ביי די מין מענטש, אז די העכערע כוחות האבן א כח צו זיי מאכן טוהן און זיי שאקלען, אבער די מענשט קען נישט ווערן געצווינגען צו טוהן עפעס, (ווייל די מענטש האט דאך א בחירה.) און אזוי אויך די השגחה אויף אים מוז זיין אנדערש פון די השגחה אויף אנדערע מינים, וועגן דעם פעלט זיך אויס צו משגיח זיין און שטארק קוקן אויף אלע פרטים פון זיינע מעשים, צו טרעפן פאר אים (שכר אדער עונש) לויט זיינע וועגן אוין לויט די פירות פון וואס קומען ארויס פון וואס ער טוט.

ונמצא שישגחו מעשיו כלם ותולדותיהם, וישוב וישגח עליו כפי הראוי לתולדות המעשים ההם בפרט, ומדה כנגד מדה, וכמ"ש לפנים. - קומט אויס אז עס וועלן באקוקט ווערן אלע זיינע מעשים, און אלעס וואס קומט ארויס פון זיי, און מען וועט נאכאמאל משגיח זיין אויף אים לויט וואו עס פאסט לויט וואס קומט ארויס פון די מעשים אין פרטים, און מען וועט זיך פאררעכענען מיט אים מדה כנגד מדה, אזוי מיר וועלן שרייבן שפעטער.

וזה ממה שאין שיך בשאר המינים, שאישיהם נפעלים ולא פועלים, ואינם אלא כפי מה שראוי לתשלום המין ההוא כפי מה שהושרש בשרשו, שהנה תהיה ההשגחה לקיים השרש ההוא וענפיו כפי מה שטבע וחק השרש נותן שיהיו. - און דאס איז פון (די זאכן) וואס עס זענען נישט שייך ביי די אנדערע מינים, וואס זייערע בעשעפענישן ווערן געטוהן דורך אנדערע און זיי טוהען נישט אליינס. און זיי זענען נישט נאר לויט וואס עס פאסט פאר די פארענדינגונג פון די מין לויט וואס עס איז נשרש געווארן אין זיין שורש, אז עס זאל זיין די השגחה אויף אים צו האלטן די שורש און די צווייגן לויט וואס עס איז נטבע געווארן אים און די שרש גיבט צו אז עס זאל זיין אזוי.

אבל המין האנושי שאישיו פועלים ומניעים כמו שכתבנו, הנה צריך שישגחו בפרט, כפי מה שיגרמו להם מעשיהם לא פחות ולא יותר, ועוד נרחיב באור הדבר הזה לפנים בס"ד. - אבער די מין וואס הייסט מענטש, וואס זיינע מענטשן טוהן און שאקעלען אנדערע אזויווי מיר האבן געשריבן, דארף מען עס זאל ווערן נשגח אויפ'ן פרט, לויט וועס זיינע מעשים וועלן גורם זיין, נישט מער און נישט ווייניגער. און מער וועלן מיר פארברייטערן צו מסביר זיין די זאך אינעווייניג מיט'ן אייבערשטנס הילף.

המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער שיקט אן אימעיל צו [email protected]
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך


חלק שני | פרק ב' | חלק א'



פרק ב' – במקרי המין האנושי בעולם הזה




א. הנה כבר הקדמנו היות תכלית בריאת המין האנושי לשיזכה ויגיע לטוב האמתי, שהוא ההדבקות בו ית' לעולם הבא, ונמצא שסוף כל גלגוליו הנה הוא המנוחה לעולם הבא. - מיר האבן שוין מקדים געווען אז וויבאלד די תכלית פון דאס באשאף פון די מין "מענטש" איז פאר ווען ער וועט זוכה זיין און דערגרייכן צו די אמת'ע גוטס, וואס דאס איז דאס באהעפטן זיך צום באשעפער אויף יענע וועלט. און עס קומט אויס, אז צום ענדע פון זיינע דרייענישן, איז דאס רוה'ען אויף יענע וועלט.

אמנם גזרה החכמה העליונה היות ראוי ונאות, שיקדם לזה מצבו בעולם הזה נקשר ונגבל בחקות טבע זה העולם, שזה תהיה ההכנה האמתית והראויה להגיע אל התכלית הנרצה. - אבער, די אויבערשע חכמה האט גוזר געווען אז עס פאסט און עס איז שיין אז עס זאל זיך פעדערן צו דעם די מצב פון די נשמה אויף די וועלט, און ער זאל זיין געבינדן און געזעצט מיט די געזעצן פון די טבע פון די וועלט, וואס דאס ווועט זיין די אמת'ע הכנה און די פאסיג'סטע הכנה צו צוקומען צו די געפאדערטע תכלית.

ופי השרש הזה סדר כל עניני זה העולם, להיות להכנה ולהזמנה למה שיהיה אחר כך בעולם התכליתיי שהוא העולם הבא. - און לויט די שורש, האט די באשעפער אויסגעשטעלט אלע זאכן פון די וועלט, אז זיי זאלן דינען אלץ א צוגרייטונג פאר וואס עס וועט זיין אויף די תכלית'דיגע וועלט, וואס דאס איז עולם הבא.


ב. אך ההכנה הזאת הנה היא סובבת על שני קטבים: הא' – אישי, והב' – כללי. האישי הוא ענין קנית האדם את שלמותו במעשי, והכללי הוא התכונן המין האנושי בכללו לעולם הבא. - אבער, דאס צוגרייטונג דרייט זיך אויף צוויי שפיצן, 1 - פון די מענטש 2 - פון די גאנצע באשאף פון די וועלט. 1 די צוגרייטונג פון די מענטש, איז דאס אז די מענשט זאל איינקויפן שלימות דורכן טוהן מעשים, און די 2 צוגרייטונג פון די גאנצע באשאף - איז אז דאס מין מענטש זאל ווערן צוגעגרייט צום קומענדיגן וועלט.

ופרוש זה הענין הוא, כי בהיות המין האנושי נברא ביצר טוב וביצר רע ובבחירה, הנה לא ימנע האפשרות בחלקיו להיות מהם טובים ומהם רעים, וסוף הגלגול צריך שיהיה שידחו הרעים, ויקבצו הטובים ויעשה מהם כלל אחד, שלכלל ההוא יעתד העולם הבא בטוב האמתי המשג בו. - און די ערקלערונג פון דאס ענין איז אזוי, אז וויבאלד די מין מענטש איז באשאפן געווארן מיט א יצר טוב און מיט א יצר הרע, און מיט די כח פון בחירה, ממילא וועט נישט פארמיטן ווערן די מעגליכקייט פון זיינע חלקים אז עס זאל זיין פון זיי גוטע און פון זיי שלעכטע, און סוף פון די גולגול וועט דארפן זיין אז עס זאלן אוועקגעשטויסן ווערן די שלעכטע חלקים, און עס וועלן זיך צוזאמקלויבן די גוטע, און עס וועט געמאכט ווערן פון זיי איין כלל, וואס פאר די כלל איז אנגעגרייט די קומענדיגע וועלט מיט די אמת'דיגע גוטס וואס ווערט דארטן דערגרייכט.


ג) ואולם חק הבחירה, שמכריח האפשרות שזכרנו, בחלקי המין האנושי להיותם טובים או רעים, וכן להיות קצתם טובים וקצתם רעים, הוא עצמו מכריח אפשרות זה גם כן במעשי כל איש מאישי המין, שאולם אפשר שיהיו כולם טובים או כולם רעים, ואפשר שיהיו קצתם טובים וקצתם רעים, וזה ממה שמעכב קבוץ השלמים שזכרנו. – אבער די געזעץ פון בחירה וואס צווינגט די מעגליכקייטן וואס מיר האבן דערמאנט, אין די חלק פון די מענטש, אז עס זאל זיין שלעכטס אדער גוטס, און וויבאלד אז פון זיי איז דא גוטס און שלעכטס, איז דאס אליינס צווינגט אז עס זאל זיין די מעגליכקייט פון גוטס און שלעכטס אין יעדע מענטש פון די מענטשן וואס זענען פון די מין, וואס עס קען זיין אז אלע פון זיי זאלן זיין גוט און עס קען זיין אז יעדער פון זיי זאלן זיין שלעכט, און עס קען זיין פון זיי אביסל גוט, און עס קען זיין פון זיי אביסל שלעכט, און דאס איז וואס האלט צוריק דאס צוזאמנעמען פון די גאנצע וואס מיר האבן דערמאנט.

כי כבר ימצא באיש אחד עצמו ענינים טובים וענינים רעים, ולהשגיח על קצתם ולא אל השאר, אפי אם אותם שישגח עליהם יהיו הרוב, הנה אינו ממשפט הצדק, כי שורת הדין נותנת שכל המעשים יגמלו הן גדולים הן קטנים הן הרבה הן מעט. - ווייל עס געפונט זיך שוין אין איין מענטש גוטע זאכן און שלעכטע זאכן, און צו זיך אומקוקן אויף אביסל פון זיי און נישט אויף די אנדערע, אפי' אויב די וואס מען וועט זיך אומקוקן אויף זיי, וועלן זיין די רוב, איז עס אבער נישט א גערעכטע געזעץ, ווייל די גערעכטיגקייט פון די געזעץ גיבט צו אז אלע מעשים וואס מענטשן האבן געטוהן זאלן ווערן גע'משפט, סיי גרויסע, סיי קליינע. סיי אסאך און סיי ווייניג.

על כן גזרה החכמה העליונה לחלק הגמול בין לשכר בין לענש, בשני זמנים ובשני מקומות. - וועגן דעם האט די באשעפער מיט זיין גרויס חכמה גוזר געווען צו צוטיילן די באצאלונג פון שכר און עונש, צו צוויי אנדערע צייטן און אין צוויי אנדערע צייטן.

והינו שהנה כלל המעשים יתחלק לרב ולמעוט, יודן הרב לבדו במקום וזמן הראוי לו, והמיעוט לבדו במקום וזמן הראוי לו. – און דאס מיינט אז אלע מעשים וועלן צוטיילט ווערן צו אסאך און צו ווייניג, און די אסאך וועט אליינס ווערן גע'משפט אין די פלאץ און צייט וואס פאסט פאר אים, און די ווייניג וועט אויך עקסטער ווערן גע'מפשט אין די פלאץ און צייט וואס פאסט פאר אים.

ואולם הגמול אמתי ועקרי יהיה בעולם הבא וכמו שכתבנו. ויהיה השכר – השאר האדם הזוכה, נצחי, להתדבקות בו ית' לנצח, והענש – היותו נדחה מהטוב האמתי ואובד. – אבער די אמת'ע און עיקר באצאלונג, וועט זיין אויף די קומענדיגע וועלט אזויווי מיר האבן שוין געשריבן, און די שכר וועט זיין אז די מענטש וואס איז זוכה – אז ער וועט אויף אייביג זיך קענען באהעפטן צום אייבערשטן, און די עונש וועט זיין – צו ווערן אוועקגעשטויסן פון די אמת'דיגע גוטס, און פארלוירן ווערן.

אמנם הדין לענין זה, לא יהיה אלא על פי רב המעשה, אך למעשים טובים אשר לרשע ולמעשים הרעים אשר לצדיק, על צד המעוט, ימצא העולם הזה בהצלחותיו וצרותיו, שבו יקבל הרשע גמול מעוט הזכות אשר לו בהצלחותיו, והצדיק ענש עוונותיו ביסורין שבו. באפן שישלם המשפט בכל, וישאר הענין לעולם הבא כמו שראוי למצב השלם ההוא. – אבער, די דין אויף די זאך, וועט נאר זיין לויט רוב מעשים וואס די מענטש האט געטוהן. אבער פאר די גוטע זאכן וואס די רשע האט געטוהן און פאר די שלעכטע זאכן וואס די צדיק האט געטוהן, אויף די ביסל זאכן, אויף דעם איז דא די וועלט, די עולם הזה, מיט זיינע הצלחות און זיינע צרות, וואס אין די וועלט וועט די רשע באקומען באצאלט פאר די ביסל גוטע זאכן וואס ער האט געטוהן מיטן אים געבן הצלחות, און די צדיק וועט באשטראפט ווערן מיט יסורים פון די וועלט. אויף א וועג וואס עס זאל געענדיגט ווערן די משפט פאר יעדעם. און עס וועט בלייבן די ענין (פון שכר און עונש) פאר יענע וועלט לויט ווי עס פאסט פאר יענע מצב פון שלימות.

דהיינו שישארו הצדיקים לבדם בלי תערבת רעים ביניהם, והם בלי עכובים בעצמם להנאה המעתדת להם, והרשעים ידחו ויאבדו, בלי שישאר להם טענה כלל. – וואס דאס הייסט, אז די צדיקים וועלן בלייבן לעבן דארטן אן זיין אויסגעמישט דארטן מיט שלעכטע מענשן צווישן זיי, און זיי וועלן דארטן זיין אן צוריקהאלטונגען פון זיי אליינס, צו קענען הנאה האבן דאס וואס ווארט זיי אפ דארטן. און די רשעים וועלן אוועקגעשטופט ווערן און פארלוירן ווערן, אן דעם וואס עס זאל זיי בכלל איבערבלייבן א טענה.


ד) ואמנם גזר עוד חסדו ית' להרבות ההצלה לבני האדם, שימצא עוד מין צרוף אחר למי שיתכן בו הצרוף, דהיינו למי שגבר בו הרע תגברת גדול, אך לא כל כך שיהיה משפטו להאבידו לגמרי, והוא – כלל ענשים, שהיותר רשום בהם הוא הדין בגהינם. – אבער, די באשעפער האט גוזר געווען נאך עפעס מיט זיין גוטס צו פארמערן די רעטעניש פאר די מענטשן, אז עס זאל זיך טרעפן נאך אן אנדערע מין צירוף (צוזאמרעכענונג) פאר וועם עס פאסט די צוזאמרעכענונג, דאס הייסט: פאר דעם וואס עס האט זיך געשטארקט די שלעכטס מיט א גרויסע שטארקקייט. אבער, נישט אזוי שטארק אז זיין דין זאל זיין אז ער זאל אינגאנצן פארלוירן ווערן, און דאס איז די כלל פון אלע שטראפן, וואס די גרעסטע שטראף וואס איז אויסגערעכנט צווישן זיי, איז דאס זיי משפט'ן אין גהינם.

והכונה בו הוא: להענישם החוטא כפי חטאיו, באפן שאחרי הענשו לא יהיה עוד חוב עליו על המעשה הרע שעשה, ויוכל אחרי כן לקבל הגמול האמתי כפי שאר מעשיו הטובים. – און די כונה מיט דעם: איז צו שטראפן דעם זינדיגגער לויט זיינע זינד, אויף א וועג וואס נאך וואס מען שטראפט אים, וועט אויף אים מער נישט זיין קיין חוב אויף אים איבער די שלעכטע מעשים וואס ער האט געטוהן, און ער קען נאכדעם באקומען די אמת'ע באצאלונג לויט זיינע אנדערע גוטע מעשים.

ונמצא שעל ידי זה, האובדים ממש יהיו מזער לא כביר, כי הנה לא היו אלא אותם שגבר בהם הרע שעור כל כך גדול, שאי אפשר שימצא להם מקום בשום פנים להיות נשארים בגמול האמתי ובהנאה הנצחית. – און עס קומט אויס אז דורך דעם, די פארלוירענע וועלן זיין ממש ווייניג, נישט צום דערקענען, ווייל עס וועלן נישט זיין נאר די וואס עס האט זיך געשטארקט ביי זיי די שלעכטס אויף אא גרויסע שיעור, אז עס איז אוממעגליך אז מען זאל טרעפן פאר זיי אויף קיין שום וועג א פלאץ צו זיין איבערגעבליבן מיט'ן ווערן באצאלט מיט'ן אמת'דיגע באצאלונג, און מיט'ן אמת'ע הנאה.

והנה נמצא הדין מתחלק לשלשה חלקים, כי עקרו הוא לעולם שאחר התחיה כמו שכתבנו, אך המעשים הראויים לגמל קדם לכן, הנה יש מהם שיגמלו בעולם הזה ויש מהם שיגמלו בעולם הנשמות. – קומט אויס אז די דין ווערט צוטיילט אין דריי חלקים, ווייל די עיקר פלאץ וואו מען פירט אויס די דין איז אין די וועלט וואס וועט זיין נאכ'ן ווערן צוריק לעבעדיג (נאך תחיית המתים.) אזויווי מיר האבן געשריבן. אבער די מעשים וואס עס פאסט מען זאל זיי באצאלן פאר דעם, פון דעם זענען דא פון זיי וואס וועלן ווערן באצאלט אויף די וועלט, און עס זענען דא פון זיי די וואס וועלן באצאלט ווערן אין די פלאץ וואס ווערט גערופן "עולם הנשמות".

אכן משפטי הדין הזה בפרטיו איננו נודע כי אם לשופט האמתי לבדו, כי הוא היודע אמתת מציאות המעשים ותולדותיהם בכל בחינותיהם ופרטיהם, ויודע מה מהם ראוי שיגמל בזמן אחד ובדרך אחד, ומה בזמן אחר ובדרך אחר. – אבער די געזעצן פון די דין מיט דעטאלן זענען נישט באקאנט נאר פאר די אמת'דיגע שופט אליינס, ווייל ער ווייסט די אמת'דיג'קייט פון די ווירקליכקייט פון די מעשים און וואס עס קומט ארויס פון זיי מיט אלע זיינע בחינות און דעטאלן, און ער ווייסט וואס פון זיי פאסט אז זיי זאלן באצאלט ווערן אין איין צייט און אויף איין וועג, און וואס זאל באצאלט ווערן אין א צווייטער צייט און אויף א צווייטער וועג.

ומה שידענו אנחנו, הוא רק כלל דרכי ההנהגה הזאת על מה היא מיסדת ואל מה היא סובבת, והוא מה שבארנו שתכלית כל הענין הוא: לקבץ קבוץ שלמים שיהיו ראויים לקבע לנצח בהתדבקותו ית', כדי שענין זה ישתלם כראוי, הצרחו הענינים הקודמים האלה כלם, להכין ולהזמין הענין הזה התכליתי וכמו שכתבנו. – און פון וואס מיר ווייסן, איז נאר די כלל פון די וועג פון פירן, אויף וואס עס איז אוועקגעשטעלט, און וואס עס נעמט אריין אונטער זוך. און דאס איז וואס מיר האבן מבאר געווען אז די ענדגילטיגע ציהל פון די זאך איז: צו צוזאמנעמען די שלימים אז זיי זאלן פאסן צו ווערן אוועקגעשטעלט אויף אייביג אז זיי זאלן זיך קענען באהעפטן צום אייבערשטן. און כדי אז די זאך זאל פארענדיגט ווערן ווי עס פאסט, האט אויסגעפעלט די פאריגע אלע זאכן צו צוגרייטן די ענדגילטיגע זאך און אזויווי מיר האבן שוין געשריבן.



המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער שיקט אן אימעיל צו [email protected]
אוועטאר
גרויסע עם הארץ
שר עשרת אלפים
תגובות: 14528
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 24, 2018 9:17 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסע עם הארץ »

בעזרת השם יתברך


חלק שני | פרק ב' | חלק ב'



ה) והנה כשתעמיק עוד בענין תראה, שמלבד היות ענין זה נמשך על פי המשפט והדין כמו שכתבנו, הנה הוא מיסד עוד על פי המציאות הנברא. – און ווען דו וועסט זיך פארטיפן מער אין דעם ענין, וועסטו זעהן אז: אויסער דעם וואס די זאך (וואס ער האט פריער דערמאנט איבער די 3 צייטן פון צאלן גוטס און שלעכטס) איז אוועקגעשטעלט לויט די גערעכטיגקייט און דין אזויווי מיר מיר האבן געשריבן, איז עס אויך אוועקגעשטעלט אויך לויט די מציאות פון די באשעפעניש

וזה, כי הנה כבר בארנו שעמעשים הטובים מעצימים הם באדם בגופו ונפשו מציאות שלמות ומעלה, והפכם המעשים הרעים מעצימים בו מציאות עכירות וחסרון, והכל בשעור מדקדק כפי מה שהם המעשים לא פחות ולא יותר. – און דאס מיינט, ווייל ווי מיר האבן שוין מסביר געווען, אז די גוטע מעשים לייגט אריין אין די מענטש אין זיין גוף און אין זיין נפש א מציאות פון שלימות און העכערקייט, און פארקערט, די שלעכטע מעשים לייגן אריין אין די מענטש פארגרעבטקייט און חסרון. און אלעס מיט א פונקטליכע שיעור. לויט ווי די מעשים זענען, נישט מער און נישט ווייניגער.

והנה האיש הצדיק שהרבה בעצמו שעור גדול מן הזהר והמעלה, אך מצד אחר מפני מעוט מעשים רעים שעשה, הנה נמצא בו בערבת קצת חשך ועכירות, כל זמן שיש בו התערבת הזה איננו מוכן והגון לדבקות בו יב'. – און ווען די מענטש וואס איז א צדיק וואס האט פארמערט ביי זיך א גרויסע מאס פון באווארנטקייט און העכערקייט, אבער פון די צווייטע זייט, וועגן דעם וואס ער האט ווייניג שלעכטע מעשים וואס ער האט געטוהן, וועט זיך טרעפן ביי אים אן אויסמישעניש פון אביסל טונקלקייט און פארגרעבטקייט, און ווילאנג עס איז דא אין אים די אויסגעמישטקיט איז ער נישט אנגעגרייט און פאסיג זיך צו באהעפטן צום אייבערשטן.

על כן גזר החסד העליון, שימצא לו צרוף, והוא כלל היסורין, ששם ית"ש בסגלתם להסיר מאותו האדם העכירות ההוא, כפי שעור העכירות שקבל האדם במעשיו, כך יהיו היסורין שיצטרכו לצרופו. – וועגן דעם האט די באשעפער מיט זיין חסד גוזר געווען, אז עס זאל זיך געפונען פאר אים א צרוף (אויסלייטערונג) און דאס איז יסורין, וואס די באשעפער האט אריינגעלייגט אין זיי צו אראפנעמען פון די מענטש די פארגרעבטקייט, און לויט וויפיל פארגרעבטקייט די מענטש האט באקומען פון זיינע מעשים, אזויפיל וועט זיין זיינע יסורים וואס עס וועט זיך אויספעלן אים צו אויסלייטערן.

ואפשר שלא יהיה בכח הגופניים להסיר העכירות ממנו, ויצטרכו לו יסורין נפשיים. והכלל מתפרט לפרטים הרבה, אי אפשר לשכל האדם להקיף על כלם. – און עס קען זיין אז עס וועט נישט זיין אין די פיזישע כח צו אראפנעמען די פארגרעבטקייט, און עס וועט זיך אים אויספעלן נפשיות'דיגע יסורים, און די כלל צוטיילט זיך צו אסאך פרטים, עס איז נישט מעגליך פאר די מענטשליכע שכל צו ארויסהאבן אלע פון זיי.


ו) אכן הרשעים הגמורים, הם אותם שנתעצם בם בעצם רוע מעשיהם עכירות כל כך גדול וחושך כל כך רב, עד שנשחתו בגופם ונפשם באמת, ושבו בלתי ראויים בשום פנים לידבק בו ית'. – אבער די גאנצע רשעים, זיי די וואס עס איז אריינגעזעצט אין זיי די שלעכטס דורך זייערע שלעכטע מעשים, און זיי זענען אזוי פארגרעבט מיט אזויפיל טונקלקייט, אזש זיי האבן עכט פארדארבן זייער גוף און נפש, און זיי קערן זיך צוריק נישט ראוי אויף קיין שום וועג זיך צו קענען באהעפטן אינעם אייבערשטן.

והנה אפשר שימצאו בידם קצת מעשים טובים, אבל הם מעשים שבעלותם במאזני צדקו ית', אינם מכריעים את בעליהם לצד הטוב האמתי כלל, לא מצד כמותם ולא מצד אכותם. – און עס קען זיין אז עס וועט זיך טרעפן אין זייערע הענט אביסל גוטע מעשים, אבער זיי זענען מעשים וואס אין די וואגשאל פון גערעכטיגקייט פונעם אייבערשטן, וועגן זיי נישט איבער זייער בעל הבית צו די זייט פון די אמת'ע גוטס בכלל, נישט בכמות און נישט באיכות.

כי הרי אִלו היו מכריעים אותם לזה, כבר לא היו נחשבים רשעים גמורים, אלא מאותם שמצטרפים והולכים עד שמגיעים אל מצב מוכן לטוב. – ווייל אויב עס וואלט ווען איבערגעוועגט צו די גוטע זייט, וואלטן זיי מער נישט פאררעכנט געווארן פאר גאנצע רשעים, נאר (זיי וואלטן פאררעכנט געווארן) פון די וואס זיי לייטערן זיך אויס ביז זיי דערגרייכן צו א שטאפל פון זיין גרייט צו די גוטס.

אכן כדי שלא תהיה מדת הדין לוקה, שישארו מעשים אלה בלי גמול, הוחק שינתן להם שכרם בעולם הזה כמו שכתבנו, ונמצא הזכות ההוא כלה ואינו מגיע להעצים בהם שום מעלה אמתית. – אבער כדי עס זאל נישט זיין אז די מידת הדין זאל געשלאגן ווערן, אז די מעשים וואס זיי האבן געטוהן זאל בלייבן אן קיין באצאהלונג דעראויף, האט די באשעפער געמאכט אז מען זאל זיי געבן זייער שכר אויף די וועלט, אזויווי מיר האבן געשריבן, און עס קוט אויס, אז די זכות וואס זיי האבן פון די מצות האט זיך געענדיגט און עס קומט זיי נישט צו זיי געבן קיין שום אמת'דיגע מעלה.


ז) ואמנם עוד פרט אחר עקרי מאד יש בזה הענין, והוא, כי הנה בקבוץ השלמים שזכרנו שיהי לעתיד לבוא, אין הכונה שיהיו כלם במדרגה אחת ובמעלה אחת וישיגו השגה אחת, - און נאך איין פרט וואס איז א שטארקע עיקר איז דא אין די ענין, און דאס איז אז ווען מען וועט צוזאמנעמען די גאנצע אזויווי מיר האב געשריבן וואס וועט זיין אויף יענע וועלט, איז נישט די כוונה אז יעדער וועט זיין אויף די זעלבע מדריגה, און אז יעדער וועט זיין אויף די זעלבע מעלה, און אז יעדער וועט משיג זיין די זעלבע זאכן.

אך הדבר הוא, שהנה שערה החכמה העליונה עד היכן יכול להגיע הקצה האחרון, פרוש: השעור היותר פחות שבהדבקות בו יב' וההנאה בשלומתו, וכנגד זה סדרה, שכל מי שמעשיו יגיע לפחות אל השעור הקטן ההוא, כבר יוכל למנות בקבוץ הזה שזכרנו, ויהיה מן הנשארים לנצחיות להתענג בו. – אבער די זאך איז, אז די אייבערשטער מיט זיין חכמה האט געשאצט ביז ווי קען מען די מערסטע דערגרייכן, דאס מיינט: די ווייניגסטע וויפיל מען קען דערגרייכן זיך צו באהעפטן צו אים, און די מערסטע וויפיל מען קען הנאה האבן פון דעם, און קעגן דעם האט די באשעפער אויסגעשטעלט אז יעדער וואס זיינע מעשים וועלן דערגרייכט צו ווייניגסטנס די קליינע שיעור, וועט זיך שוין קענען רעכענען אין די קבוץ וואס מיר האבן דערמנאט און זיי וועלן זיין פון די וואס בלייבן איבער צום אייביגקייט צו הנאה האבן אין אים.

אך מי שאפילו לזה לא יגיע, הנה זה נדחה לגמרי ואובד. ואמנם כל מי שיזכה יותר, הנה יהיה בקבוץ עצמו יותר גדול ויותר עליון. – אבער ווער וואס וועט אפילו צו דעם נישט צוקומען צו דעם, וועט ער פארשטויסן ווערן אינגאנצן און פארלוירן. אבער יעדער וואס וועט זוכה זיין צו מער, וועט זיי אין די קבוץ אליין, מער גרויס, און מער העכער.

והיה מעמק עצות ית', שיהיה האדם עצמו בעל טובו לגמרי, בין בכלל בין בפרט. פירוש: שלא די שלא יזכה לטוב אלא אחר שהשיגו בעמלו, אלא אפילו פרט החלק שיתן לו, לא יהיה אלא כפי מעשיו בדקדוק. – און עס איז געווען פון די טיפע עצות פונעם אייבערשטן, אז די מענטש אליינס זאל זיין די בעל הבית פון זיין גוטס, סיי בכלל און סיי בפרט, דאס מיינט: אז נישט גענוג אז ער וועט נישט זוכה זיין צו גוטס נאר נאכדעם וואס ער האט עס פארדינט מיט זיין פלאג, נאר אפילו די פרטים פון די חילוקים וואס עס וועט געגעבן ווערן פאר אים, וועט אויך נישט זיין נאר פונקטלעך לויט זיינע מעשים.

ונמצא, שלא יהיה האדם במדרגה, זולת מה שבחר ושם הוא עצמו בה. - און עס קומט אויס אז די מענטש וועט נישט זיין אויף א מדריגה חוץ וואס ער האט זיך אליינס אויסדערוועלט און אריינגעלייגט דעראין.

וכבר ימצאו בקבוץ ההוא עליונים ותחתונים, גדולים וקטנים, אבל לא יהיה לגובה מעלת האדם ושפלותה, לגדלה ולקטנותה, סבה אחרת אלא הוא עצמו, באפן שלא יהיה לו תרעומת על אחר כלל. – און עס וועלן זיך געפונען אין דעם קבוץ, העכערע און נידריגע, גרעסערע און קלענערע, אבער עס וועט נישט זיין פאר די הויכקייט פון די גרויסקייט פון די מענטש און זיין דערנידערונג, סיי אים צו מאכן גרויס, און סיי אים צו קליין מאכן, אן אנדערע סיבה, נאר ער אלייס, אויף א וועג אז עס זאל אים נישט זיין קיין טענות אויף א צווייטן בכלל.


הקדמה: היות איך קען נישט איבערטייטשן ווארט ביי ווארט פון אות ח', ממילא וועל איך שרייבן אויף מיין שפראך וואס ער ברענגט ארויס, און דערנאך ווארט ביי ווארט טראנסילאציע, אז מען זאל קענען פארשטיין וואס ער שרייבט.


לויט וואס ער האט דערמאנט אין אות ז' אז מען דארף אנקומען צו א געוויסע סכום פון מעשים זיך צו רעכענען אין די קבוץ אויף יענע וועלט, און אויף די שלעכטס באקומט ער יסורים אויף די וועלט. און איינער וואס קומט אן ווייניגער בלייבט פארשטויסן און ער באקומט שכר אויף די וועלט אויף די גוטע מעשים וואס ער האט געטוהן.

לויט דעם קומט אויס אז עס קען זיין א מענטש וואס האט געטוהן זייער אסאך שלעכטס, אבער ער האט אנגעיאגט צו טוהן די מינימום וואס מען דארף טוהן כדי צו זיין אין די קבוץ השלמים אויף יענע וועלט, ווער ער אפשר באקומען אסאך יסורים אויף די וועלט, און עס קען זיין אז ער וועט באצאלט ווערן אויף אסאך גוטע זאכן אויף די וועלט, אבער ער וועט נאך קענען זיין אין די קבוץ אויף יענע וועלט, הגם ער וועט זיין אויף א קלענער מדריגה ווי א צווייטן.



ח) והנה על פי השרש הזה תמצא עוד הבחנה גדולה בדין המעשים, לשפט אותם שראוי שתגיע תולדותם לתת עלוי לאדם בקבוץ השלמים שזכרנו, ושעור העלוי שיתנו. – און לויט דעם שורש, וועסטו טרעפן נאך א גרויסע צווישנשייד אין די דין פון די מעשים, זיי צו משפט'ן אז עס פאסט אז דאס וואס קומט ארויס פון די מעשים זאל קענען דערגרייכן עס זאל געבן פאר די מענטש א הויכקייט אין די קבוץ פון די שלמים וואס מיר האבן דערמאנט, און די שיער פון די גרויסקייט וואס מען זאל אים געבן.

כי כבר ימצאו מעשים שכפי המשפט העליון המדקדק והישר, לא יגיעו לתת לאדם עלוי לזמן ההוא, אלא יגמלו בעולם הזה, ואז ישאר אותו האדם משפלי הנצחיים, בקטני הקבוץ ההוא. – ווייל עס קען זיך טרעפן מעשים וואס לויט די אויבערשטע משפט וואס איז פונקלעך און גלייך, וועט נישט דערגרייכן צו געבן פאר די מענטש די הויכקייט פאר יענע צייט, נאר זיי וועלן באצאלט ווערן אויף די וועלט. און דעמאלטס וועט די מענטש איבערבלייבן פון די קליינע פון די וואס בלייבן איבער. פון די קליינע פון יענע קבוץ.

והנה זה דומה קצת לאותם שזכרנו למעלה, שמקבלים שכרם בעולם הזה ונאבדים לעולם הבא. – און דאס איז אביסל גלייך צו די וואס מיר האבן דערמאנט אויבן, פון די וואס זיי באקומען זייער שכר אויף די וועלט און זיי ווערן פארלוירן אויף יענע וועלט.

אך נבדלים מהם הבדל גדול, והוא, כי אותם שזכרנו שהם הרשעים הגמורים, הנה כלה כל כח מעשיהם הטובים בשכר שבעולם הזה ואינם מגיעים אל הנצחיות כלל. – אבער זיי זענען אפגעשיידט פון זיי א גרויסע צווישנשייד, און דאס איז, אז די וואס מיר האבן דערמאנט וואס זיי זענען די גאנצע רשעים, זיי האט זיך געענדיגט זייער גאנצע כח פון זייערע גוטע מעשים מיט די שכר (וואס זיי האבן שוין באקומען) אויף די וועלט, און זיי דערגרייכן בכלל נישט צו די נצחיות.

ואלו, הנה כבר מעשיהם מגיעים אותם אל הנצחיות, ואפילו שיצטרך להם צרוף נפשי רב מאד, הנה על כל פנים יש להם חלק בהשארות הנצחי, - און די אנדערע, לויט זייערע מעשים, דערגרייכט זיי צו די נצחיות, און אפילו אז עס וועט זיך זיי אויספעלן אסאך נפשיות'דיע אויסלייטערונג, אבער זיי האבן א חלק אין די אייביגע איבערבלייבונג.

אלא שמפני קלקול מעשיהם אין מצוותיהם מגיעות אלא לתת להם שם אותו החלק הקטן שאמרנו, ורבים מזכיותיהם מקבלים אותם בעולם הזה, שאלו היה הדין נותן עליהם שיגמלו בעולם הבא ולא בעולם הזה, כבר היו נמצאים האנשים ההם במדריגה מן הגבוהות בקבוץ השלימים - נאר וויבאלד זייער פארדארבונג פון זייערע מעשים, דערגרייכן נישט זייערע מצוות נאר זיי צו געבן דארטן די חלק וואס מיר האבן דערמאנט, און אסאך פון זייערע זכיות באקומען זיי אויף די וועלט, ווייל אויב וואלט די דין צוגעגעבן אז זיי זאלן באקומען באצאלט אויף יענע וועלט און נישט אויף די וועלט, וואלטן די מענטשן זיך שוין געפונען אין די העכערע מדריגות פון די קבוץ פון די שלמים.



המשך יבא אי"ה. - ביטע לאזט אייערע קאמענטארן דא אדער שיקט אן אימעיל צו [email protected]
גרויסער תלמיד חכם
אנשי שלומינו
תגובות: 5
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יוני 28, 2023 11:01 pm

Re: ספר דרך השם - עם ביאור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרויסער תלמיד חכם »

בעזרת השם יתברך


חלק שני | פרק ב' | חלק ב' וחלק שני | פרק ג' | חלק א'



ט) ואולם בכל מה שזכרנו עד הנה, הנה נתבאר ענין יסורי הצדיקים בעולם הזה ושלות הרשעים, וכן הענשים הנפשיים, מצד מה של הכנה לגמול האמתי שלעתיד לבוא. – אבער פון וואס מיר האבן דערמאנט ביז דא, איז אויסגעשמועסט געווארן די ענין פון די יסורים וואס די צדיקים האבן אויף די וועלט, און די רשעים האבן רוהיגקייט. און אזוי אויך די עונשים וואס קומען אויפ'ן נפש פונעם מענטש אויפ'ן חשבון פון אים אנגרייטן צו די אמת'דיגע באצאהלונג וואס ער וועט באקומען אויף יענע וועלט.

אך טובת הצדיקים בעולם הזה נמשכת על דרך אחר, ונבארה לפנים בס"ד. – אבער די גוטס וואס די צדיקים באקומען אויף די וועלט, קומט פון א צווייטע וועג, און מיר וועלן עס אויסשמועסן שפעטער מיט'ן אייבערשטנס הילף.

וכל זה שבארנו הוא כפי הקטב השני הכללי שזכרנו להכנה, אבל עניניה כפי הקטב האישי הולכים מהלך שונה מכל זה, ונבארהו עתה בפרט בפני עצמו בס"ד. – און דאס אלעס וואס מיר האבן און דאס אלעס וואס מיר האבן אויסגעשמועסט, איז לויט די שפיצן פון די צוויי כללים וואס מיר האבן דערמאנט צו צוגרייטן, אבער די ענין דערפון לויט די מענטשליכע שפיצן דערפון, גייען אין אן אנדערע וועג פון דעם, און מיר וועלן אים אויסשמועסן בפרטיות פאר זיך יעצט מיטן אייבערשטנס הילף.


פרק ג' – בהשגחה האישית


א) הנה כבר הקדמנו, שענין העבודה שנמסרה לאדם, תלוי במה שנבראו בעולם עניני טוב ועניני רע, והושם האדם ביניהם לבחר לו את הטוב. – מיר האבן שוין מקדים געווען, אז די ענין פון ארבעטן וואס איז איבערגעגעבן געווארן פאר די מענטש, ווענד זיך אין דעם וואס עס איז באשאפן געווארן אויף די וועלט זאכן פון גוטס און זאכן פון שלעכטס, און די מענטש איז אריינגעלייגט געווארן אין זיי, צו אויסוועהלן פאר זיך די גוטס.

ואולם פרטי עניני הטוב רבים הם וכן פרטי עניני הרע, כי הלא כל מדה טובה מכלל הטוב, והפך זה כל מדה רעה. – אבער די פרטים פון די גוטע ענינים זענען אסאך, און אזוי אויך די פרטים פון די ענינים פון די שלעכטס, ווייל יעדע גוטע מדה איז פון די כלל פון גוטס.

דרך משל: הגאוה אחד מעניני הרע, וענוה מעניני הטוב. הרחמנות מעניני הטוב, והפכה האכזריות. ההסתפקות והשמחה בחלקו מעניני הטוב, והפכה מעניני הרע, וכן כל שאר פרטי המדות. – לאמיר מאכן א משל, די גאוה איז איינע פון די ענינים פון שלעכטס, און ענוה איז פון די ענינים פון גוטס, די רחמנות איז פון ענינים פון גוטס, און רחמנות פון די ענינים פון גוטס, און די פארקערטע דעפון איז די אכזריות. דאס זיך באגענוגן און די שמחה מיט זיין חלק איז פון די ענינים פון גוטס, און פארקערט איז פון די ענינים פון גוטס, און אזוי אויך זענען אלע איבריגע פרטים פון די מדות.

והנה שערה החכמה העליונה כל פרטי הענינים מזה המין שראויים למצא ולפול אפשרותם בחק האנושיות, לפי התכלית העקרי שזכרנו במקומו, והמציא אותם בכל בחינותיהם, סבותיהם ומסובביהם וכל המתלוה להם, וחחק אפשרותם באדם כמו שכתבנו. - און די אויבערשטע חכמה האט געשאצט אלע פרטים פון די ענינים וואס מיר האבן דערמאנט פון די מין וואס עס פאסט עס זאל זיך געפונען און עס זאל פאלן זייער מעגליכקייט אין די מענטשליכע געזעץ, לויט די עיקר תכלית וואס מיר האבן דערמאנט אין זייער פלאץ, און ער האט זיי ערפינדן מיט אלע זייערע בחינות, סיבות און זאכן וואס מאכן די סיבות, און אלעס וואס באגלייט צו זיי, און ער האט איינגקריצט זייער מעגכיכקייט אין די מענטש אזויווי מיר האבן דערמאנט.

ואמנם לשימצאו כל אלה הענינים, הצרכו מצבים שונים בבני האדם, שכלם יהיו נסיון להם במה שיתנו מקום לכל פרטי בחינות הרע האלה, ומקום לאדם להתחזק כנגדם ולתפוס בטובות. – אבער פאר ווען עס וועט זיך געפונען די אלע ענינים, פעלט זיך אויס פארשידענע מצבים אין די מענטשן וואס זיי אלע זאלן זיין א נסיון פאר די מענטש מיט וואס עס וועט זיי געבן פלאץ פאר די אלע פרטים פון די בחינות פון שלעכטס, און א פלאץ פאר די מענטש זיך צו שטארקן קעג זיי און זיך צו אנכאפן אין די גוטס.

דרך משל: אם לא היו עשירים ועניים, לא היה מקום לשיהיה האדם מרחם ולא אכזרי, אך עתה הנה ינסה העשיר בעשרו, אם יתאכזר על העני הצריך לו או אם ירחם עליו. וכן ינסה העני, אם יסתפק במעט שבדו ויודה לאלוקיו או להפך. – לאמיר מאכן א משל: אויב עס וואלט נישט געווען קיין רייכע מענטשן און ארימעלייט, וואלט נישט געווען קיין פלאץ אז מענטש זאל זייך א רחמן אדער אן אכזר, אבער יעצט וועט א עושר ווערן אויספראבירט מיט זיין רייכקייט, אויב וועט ער זיין אן אכזר אויפן ארימאן וואס דארף צוקומען צו אים, אדער ער וועט רחמנות האבן אויף אים. און אזוי אויך וועט די ארימאן אויספראבירט ווערן, אויב ער וועט זיך באגענוגן מיט די ווייניג וואס איז אין זיינע הענט און ער וועט דאנקען צו זיין באשעפער, אדער פארקערט.

עוד יהיה העשר לעשיר נסיון לראות אם ירום בו לבו, או אם ימשך בו אחר הבלי העולם ויעזב את עבודת בוראו. ואם עם כל עשרו יהיה עניו ונכנע, ומואס בהבלי העולם ובוחר בתורה ועבודה, וכן כל כיוצא בזה. – נאך וועט זיין די רייכקייט פארן עושר א נסיון, צו זעהן אויב ער וועט מיט דעם זיין הארץ, אדער אויב ער וועט מיט דעם נאכגעשלעפט ווערן נאך די ליידיגקייט פון די וועלט און ער וועט אפלאזן דאס דינען זיין באשעפער, און אויב מיט זיין גאנצע רייכקייט וועט ער זיין א עניו און אונטערטעניגט, און פארמיאוסן אין די ליידיגקייט פון די וועלט און ער וועט אויסוועלן אין תורה און עבודה, און אזוי איז אלעס אזויווי דעם.

ואמנם חלקה החכמה העליונה את מיני הנסיון האלה בין אישי מין האנושי, כמו שגזרה בעמק עצתה היותו ראוי ונאות. ונמצא לכל איש ואיש מבני האדם חלק מיחד בנסיון ובמלחמת היצר, והוא פקדתו ומשאו בעולם הזה וצריך לעמד בו כפי מה שהוא. ויודנו מעשיו במדת דינו ית', כפי המשא אשר נתן לו באמת בכל בחינותיו בתכלית הדקדוק. – אבער די אויבערשטע חכמה האט צוטיילט די פארשידענע מיני נסיונות צווישן די מענטשן וואס זענען פארהאן לויט ווי ער האט גוזר געווען מיט די טיפקייט פון זיין עצה אז עס וועט זיין די מערסטע פאסיג און שיין. און עס קומט אויס אז פאר יעדע מענטש פון די מענטשן, האט א אנדערע חלק צו ווערן אויספראבירט און מיט וואס ער דארף זיך שלאגן מיטן יצר הרע, און דאס איז זיין תפקיד און זיין לאסט אויף די וועלט, און ער דארף שטיין אויף דעם לויט וואס דאס איז, און זיינע מעשים וועלן ווערן גע'משפט מיט די מדת דין פון די באשעפער לויט די לאסט וואס ער האט אים עכט געגעבן מיט אלע זיינע בחינות מיטן גרעסטן פונקטליכקייט.

והנה זה כעבדי המלך שכלם עומדים למשמעתו, ובין כלם צריך שתשתלם עבודת מלכותו, והנה הוא -מפלג לכל אחד מהם חלק מה, עד שבין כלם ישתלמו כל החלקים המצטרכים לו. – און דאס איז אזויווי די קנעכט פון די קעניג, וואס אלע שטייען צו טוהן וואס ער הייסט. און צווישן אלע פון זיי דארף פארענדיגט ווערן די ארבעט פון זיין קעניגרייך, און דאס איז צוטיילט פאר יעדעם פון זיי א חלק פון די ארבעט, וואס ביז צווישן אלע פון זיי וועט פארענדיגט ווערן אלע חלקים וואס פעלט זיך אויס פאר אים.

והנה כל אחד מהם מוטל עליו השלמת החלק ההוא אשר נמסר לו, וכפי פעלתו בפקדתו כן יגמלהו המלך. אך מדת החילוק הזה ודרכיו, נשגבים מאד מהשגתנו ואי אפשר לנו לעמוד עליהם, כי אם החכמה העליונה הנשגה מכל שכל היא שערתם והיא סדרתם באפן היותר שלם. – און אויף יעדע פון זיי ליגט אויף אים צו ענדיגן די חלק וואס איז אים איבערגעגעבן געווארן און לויט זיין ארבעט פון אויספירן זיין טייל וועט אים די קעניג באצאלן, אבער די חילוק און זיינע וועגן זענען העכער פון אונזערע השגות און עס איז אונז נישט מעגליך צו שטיין אויף זיי, נאר די אויבערשטע חכמה וואס איז העכער פון יעדע שכל ער האט זיי געשאצט און ער האט זיי מסדר געווען אויף א וועג וואס איז די מערסטע גאנץ.



לאמיר הערן אויב די עולם האט הנאה, וועל איך ווייטער ממשיך זיין.


קאמענטארן? שרייבט דא אדער אימעלט צו [email protected]
שרייב תגובה

צוריק צו “אז נדברו”