הקדמה
דערנענטערנדיג זיך צום ביטערן טאג, דער יום המר והנמהר ה' אייר, דער טאג פון הסתרת פנים, ווען די מינים ואפיקורסים האבן באוויזן דורכצופירן זייער בייזוויליגע פלענער צו מורד צו זיין במלכות שמים, איז די פאסיגע צייט איבערצוחזרן די עיקרי אמונה און זיך שטארקן נישט נאכגעשלעפט צו ווערן נאך די אפיקורסים, אזויווי די פסוק זאגט סוף מלאכי אז בעיקבתא דמשיחא וועלן די כופרים אפלאכן פון ערליכע אידן און דעמאלטס וועלן די ערליכע אידן רעדן צווישן זיך אז נדברו יראי ה' איש אל רעהו ויקשב ה' וישמע ויכתב ספר זכרון לפניו ליראי ה' ולחושבי שמו. וכל הכופר בעבודה זרה נקרא יהודי.
אסאך וועלן נישט פארשטיין פארוואס דאס איז אזוי וויכטיג אויך פאר תושבי חו"ל וואס האבן ב"ה נישט די נסיון פון השתתפות במלכות המינות אויף קיין שום אופן, אבער דאס איז נישט ריכטיג, ווייל הגם ס'איז אמת אז אונז זענען שוין צוגעוואוינט אז ציונות מיינט א מדינה, איז אבער דער אמת אז ציונות איז א שיטה, א אידילאגיע, די מדינה איז נאר א תוצאה פון די אידילאגיע, ממילא כאטש די אידן פון חוץ לארץ האבן נישט קיין שייכות מיט די מדינה, אבער די ציונית'טישע שיטה קען ח"ו ווערן אריינגעכאפט אין הארץ און דאס איז רח"ל כפירה, ממילא איז וויכטיג אויך פאר בני חו"ל שטענדיג צו חזר'ן די יסודות הדת והאמונה, וואס די ציונים ימ"ש האבן זיך פארמאסטן עס אפציווישן רח"ל, אז מען זאל דאס שטענדיג געדענקען און נישט נאכגעשלעפט צו ווערן.
ווען דער אייבערשטער האט אונז אויסגעוועלט פאר זיין פאלק, די עם סגולה, האט ער געזאגט כי לי בני ישראל עבדים, פונקט ווי א קנעכט איז משועבד צו זיין האר יעדע מינוט פון טאג אזוי האבן מיר אידן די זכי' צו זיין קנעכט פונעם אייבערשטן יעדע מינוט, יעדע ריר פון א מענטש איז דא א תורה'דיגע וועג, א איד איז קיינמאל נישט קיין בן חורין. אבער נאך אסאך מער ווי א גשמיות'דיגע קנעכט, ווייל א האר איז נאר בעל הבית אויף זיין קנעכט'ס מעשים און דיבורים, אבער דער בוכ"ע איז די האר איבער אידן אפי' אויף די מחשבות, די מצוות פונעם אייבערשטן זענען כולל אין זיך אויך מצוות במחשבה וואס ממעג טראכטן אין וואס נישט, און אפי' אויף די שכליות, דאס מיינט די השקפות און די דיעות פון א מענטש איז אויך דא פונקטליכע ציווים וואס די דיעות פון א איד דארף זיין.
די ערבי נחל אין פרשת וירא (ד"ה וה' פקד) שרייבט פייערדיגע דיבורים, אז מ'זעהט אז לגבי די עונשים אויף די עבירות זעהט מען אז אויף די דיעות באקומט מען נישט קיין עונש ווילאנג ער טוט נישט קיין מעשה, דאס מיינט אז א כופר באקומט נישט קיין עונש ווילאנג ער דינט נישט קיין עו"ז וכד'. די טעם דערפון איז ווייל די עונשים זענען נאר כדי אויסצולייטערן זיינע זינד און אויסציוואשן זיין נשמה און ווי גרעסער די עבירה איז אלס א גרעסערע עונש דארף ער דורכגיין אויסגעלייטערט צו ווערן, אבער ווען איינער פארלירט ח"ו די ריכטיגע אמונה, איז די נשמה דאס אינגאנצן נישט סובל און עס אנטלויפט פון דער מענטש און ער באקומט אנשטאט דעם א נשמה מצד הסטרא אחרא רח"ל, ממילא וועגן דעם באקומט נישט דער מענטש קיין עונש ווייל זיין נשמה דארף מען נישט אויסלייטערן, ער האט דאס שוין גענצליך פארלוירן רח"ל, און דערפאר איז די מענטש נישט זוכה קיינמאל צו עוה"ב, ווייל עוה"ב איז א שכר פאר די נשמה, און אז מפארלירט די הייליגע נשמה קען ער נישט זוכה זיין צו עולם הבא רח"ל.
די חינוך מצוה תכ"א (מצוות תפילין ש"י) שרייבט אז דער גוף פון א מענטש ציט צו תאוות און חומריות ווייל ער באשאפן פון דער ערד, און ער שלאגט זיך מיט די נשמה וואס ציט צו הייליגקייט און ערליכקייט, און וויבאלד די גוף איז נאנט צו זיין מקור, דער ערד, האט ער דער אויבערהאנט, דערפאר האט דער אייבערשטער געגעבן אזויפיל מצוות, צו דינען אלס שומרים פאר די מענטש און אים העלפן זיך אן עצה געבן מיט די גוף. די זעלבע קען געזאגט ווערן לגבי אמונות ודיעות, דער מענטשליכער מוח איז געוואוינט צו זען נאר גשמיות, א זאך וואס איז ארויס פון די מציאות איז אים זייער שווער תופס צו זיין, וועגן דעם איז זייער וויכטיג צו האלטן אין איין איינחזר'ן די אמת'ע אמונה פון ביאת המשיח און ניסים, ווייל דאס איז קעגן די טבע פון די מענטש צו פארשטיין, ממילא אויב מחזרט דאס קען מען ח"ו פארלירן די קלארקייט דערין.
די אלע זאכן וואס מיר וועלן שרייבן זענען באמת דברים פשוטים וואס מיר אלע זענען מיט דעם אויפגעוואקסן, און מיר אלע גלייבן דערין, דאך איז דאס א גרויסע תועלת אזויווי די מסילת ישרים שרייבט אין זיין הקדמה אז ער שרייבט דברים פשוטים נאר מחמת רוב ההרגל פארגעסט מען דאס.
ויה"ר אז בזכות האמונה זאלן מיר שוין זוכה זיין בקרוב צו די גאולה שלימה אזוי רש"י הק' שרייבט פר' בשלח (י"ד ט"ו) כדאי זכות אבותיהם והם והאמונה שהאמינו בי ויצאו לקרוע להם הים. און מיר זאלן זוכה נגילה ונשמחה בישועתו אמן.
פרק א' – חירות משעבוד מלכיות רק אחר ביאת הגואל
דוד המלך זאגט אין תהילים (ע"ח ט') בני אפרים נושקי רומי קשת הפכי ביום קרב. די בני אפרים וואס זענען ארויסגעגאנגען פון מצרים פארלאזדיג זיך אויף די געווער, האבן זיך צוריקגעדרייט (ד"מ אז זיי האבן פארלוירן און געהארגעט געווארן) ביים מלחמה מיט די אנשי גת. די מדרש רבה (שיר השירים ב' כ') זאגט אז זיי האבן געמאכט א טעות אינעם חשבון, זיי האבן געמיינט אז מ'רעכנט די פיר הונדערט יאר פון ברית בין הבתרים דערווייל האט זיך דאס אנגעהויבן דרייסיג יאר שפעטער ביי לידת יצחק. פירט די מדרש אויס, מפני מה? שלא האמינו בה' ולא בטחו בישועתו (תהילים ע"ח כ"ב).
דער יפה קול פרעגט, זיי האבן זיך דאך טועה געווען אינעם חשבון, פארוואס ווערט דאס פאררעכנט ווי א עבירה, א היפוך האמונה, און אויף זיי ווערט געזאגט די פסוק לא האמינו בה' ולא בטחו בישועתו? ענטפערט ער, אז וויבאלד זיי האבן געזעהן אז לויט זייער חשבון איז די זמן הגאולה שוין אנגעקומען און זיי האבן נישט באקומען א נביאה פונעם אייבערשטן ארויסצוגיין (חזון מה'), ס'איז זיי נישט געגעבן געווארן א אות ומופת מן השמים אז עס איז שוין די ריכטיגע צייט וואלטן זיי אליינס געדארפט פארשטיין אז זיי האבן א טעות אינעם חשבון, וויבאלד זיי זענען דאך ארויס אן א אות מן השמים, ווייזט דאס אז זיי האבן נישט בוטח געווען בישועת ה' רח"ל.
אז מטראכט אריין, זעט מען אז באמת זענען זיי געווען שוגגים, זיי האבן נישט געוואלט ארויסגיין פאר די צייט, זיי האבן פשוט געמיינט אז די צייט איז שוין געקומען. פארט וויבאלד מען האט נישט געהאט קיין הוראה ברורה מן השמים אז מזאל ארויסגיין, אפי' אלע חשבונות שטומען, איז דאס ארויסגיין א ענין פון כפירה. זעט מען פון דעם אויך אויף אונזער גלות אז אויב זעט מען נישט קיין אות ומופת מן השמים אז מען זאל ארויסגיין פון גלות, טאר מען חלילה נישט אליינס ארויס, ווייל דאס איז היפוך האמונה. און נישט נאר בפועל טון א מעשה ארויסצוגיין פונעם גלות אליין טאר מען נישט, נאר אפי' האלטן אז ממעג טון אזא זאך, דאס אליין איז א מחשבת כפירה ווייל אמונה איז א מחשבה און א דיעה, א דבר התלוי בלב נישט קיין מעשה, און אז די פסוק זאגט אז דאס איז היפוך האמונה מיינט אז אפי' די מחשבה דערפון איז קעגן אמונה.
דער חתם סופר שרייבט אין דרשות חת"ס (ח"ב דף רנ"ח) אז דורכדעם וואס די בני אפרים זענען ארויס פאר די צייט זענען זיי שפעטער צוגעקומען צו כופר זיין בה' מכל וכל רח"ל און דורכדעם איז ירבעם בן נבט ארויסגעקומען.
סאיז דא וואס פארענטפערן די ציונים מיט די ווערטער פונעם אבני נזר אז ס'קען זיין אז ווען די גוים וועלן גיבן רשות ארויפצוגיין קיין ארץ ישראל ווערט דאס פאררעכנט אלס א פקודה, אזויווי בימי עזרא הסופר ווען עס איז געווען מיט רשות פון כורש המלך. אבער דאס איז בכלל נישט ריכטיג, ווייל די אבני נזר אליינס אין א שפעטערע תשובה שרייבט צו איינעם וואס האט אים אנגעפרעגט אויף דעם איז ער זיך מתרעם אויף אים פארוואס ער האט אויסגעלאזט פון זיינע ווערטער אז "אפשר" איז דאס א פקודה, זעהט מען אז ער האט דאס נישט געשריבן אלס א דבר ברור נאר בדרך אפשר. און ס'פארשטייט זיך אליין אז אויף א ספק קען מען זיך נישט פארלאזן ביי א זאך וואס גרעניצט זיך מיט כפירה רח"ל.
אויך איז די ווערטער פון די אבני נזר זייער שווער צו פארשטיין, ווייל דארט איז דאס געווען פארגעזאגט מיט א נבואה פונעם אייבערשטן ווי די פסוק זאגט והוא פקד עלי לבנות לו בית בירושלים אשר ביהודא און ווי רש"י זאגט האט שוין ישעי' הנביא געזאגט נביאות אז כורש זאל בויען די בית המקדש, משא"כ דא איז נישט געווען קיין נבואה. אויך איז זייער שווער צו פארשטיין, ווי מיר וועלן שפעטער בעזרת השם מאריך זיין אז די גאולה העתידה קען נישט געטון ווערן דורך פעולות בשר ודם אפי' אויב די אידן וועלן נישט האבן די זכי' (אבער מ'וועט מוזן תשובה טון פארדעם), משא"כ די גאולה ביי עזרא, וויבאלד די אידן האבן נישט זוכה געווען איז דאס געווען בידי אדם. אזוי אויך איז שווער וואס ער זאגט, ווייל די גאולה העתידה וועט זיין באותות ובמופתים משא"כ די גאולה ביי עזרא איז געווען בדרך הטבע אזויווי עס שטייט אין גמרא. ממילא איז פשוט אז דער אבני נזר האט דאס נאר געשריבן לענין די היתר ארויפצוגיין א עלי' מרובה אין ארץ ישראל תחת ממשלת הגוים, אבער צו מאכן א אייגענע מלוכה לא עלה על דעתו להתיר.
די גמרא זאגט (סנהדרין צ"א ע"ב) אין בין עולם הזה לימות המשיח אלא שיעבוד מלכיות בלבד, און אזוי פסקנט אויך די רמב"ם (מלכים פרק י"ב). פון דעם זעט מען אז פאר ביאת המשיח קען נישט זיין קיין חרות משיעבוד מלכיות, (ווייל אויב יא איז דאך די ביאת המשיח גארנישט קיין אויפטוה ח"ו). פון דעם קומט אויך אויס אז ווען איינער האט ח"ו א מחשבה אז ס'קען זיין א גאולה פאר ביאת המשיח, קען אים איינפאלן א געדאנק אז ס'פעלט נישט אויס אזוי שטארק די ביאת המשיח, כאטש ער וועט פארשטיין אז ס'וועט זיין אסאך בעסער ווען משיח וועט קומען ווייל דעמאלטס וועט זיין ומלאה הארץ דעה את ה' און מ'וועט קענען דינען דעם אייבערשטן אומגעשטערט, אבער צו האפן און ווארטן אויף משיח נאר וועגן דעם איז זייער א הויכע מדריגה, ממילא וועט ח"ו אויסקומען אז ער וועט אינערליך אין הארץ נישט האפן אזוי שטארק אויף ביאת המשיח, און דער רמב"ם שרייבט (הל' מלכים פרק י"א הל' א') אז איינער וואס איז אינו מחכה לביאת המשיח איז כופר בכל התורה כולה רח"ל.
די גמרא זאגט (סנהדרין צ"ז ע"ב) אין בן דוד בא עד שיתיאשו מן הגאולה, זאגט רש"י שיהיו שפלים מאד ואין עוזר וסומך, פון דעם זעט מען אז פאר ביאת המשיח וועט נישט זיין קיין שום התחלה פון א גאולה, אויך זאגט די גמרא דארט אין בן דוד בא עד שתכלה מלכות הזלה מישראל איז רש"י מסביר שלא תהא להם שום שולטנות אפי' שולטנות קלה ודלה.
