חסידות הבעש"ט: משם יפרד והיה לארבעה - רוסלאנד/פוילן/גאליציע/ראמעניא
די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד
סידיראם האט געשריבן:אגב אז די רעדסט פון פרייטאג צונאכט'ס האב איך געזעהן אין די תולדות פון גאלאנטער רב אין די ספר נחלי יהושע אז הגה"ק מגאלאנטע זצוק"ל פלעגט רעדן מיט געגועין פון זיינע אינגע יארן ווי ער האט געוואוינט אין אוהעל נאך די חתונה, דארט פלעגן זיך יעדע פרייטאג צונאכט'ס זיך צוזאמענקומען א גרופע דערהויבענע אידן ווי מען פלעגט פארברענגען מיט ניגוני התעוררות ודביקות בדיבוק חברים כדרכי החסידים תלמידי הבעל שם טוב.
ער האט פארציילט וויאזוי עס איז געווען אין אוהעל, אבער אזי פלעגט אזוי זיין אז מען פלעגט זיך צוזאמעקומען חסידישע אידן פרייטאג צונאכט'ס אפילו אן קיין רבי, און ווי האט דער שואל ומשיב געזאגט פאר דעם בארדיובער רב ווען ער איז געקומען דריקן די תשובות ד"ח, אז איין זאך האבן ענק חסידים אויפגעטוהן אז ווי מען טאנצט רננו צדיקים פרייטאג צונאכטס האבן נישט די משכילים דארט קיין פלאץ...
דאס איז געווען ביי ר' לייביש ט"ב מאוהעל. נכד הישמח משה.
- יידישע קהילות
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8680
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 28, 2014 4:03 pm
-
- שר האלף
- תגובות: 1084
- זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג מארטש 05, 2018 4:03 pm
מורי ורבותי
איך זעה אז נישט יעדער האט פארשטאנען די נקודה פונעם קעפל.
דער אפטייטש פונעם קעפל ברענגט ארויס אז חסידות האט זיך צושפרייט אויף א גרויסן פארנעם צו אט די פיהר לענדער, און אז יעדע איינס פון די אויבנדערמאנטע לענדער האט זיך קונה שם געווען אלס א זעלבסט שטענדיגע מהות, און אלס איין געוויסע סארט 'מענטעליטעט' ("מענטעליטי" בלע"ז), וואס האט אין א געוויסע זין עטוואס אפגעטייטש אלע חסידות'ן אין יענע לאנד.
דאס ווערט אנגערופן בשם הכולל: "רוסישע חסידים" -- "פוילישע חסידים" -- "גאליציאנע חסידים" -- "ראמענישע חסידים".
דאס טוהט בהחלט נישט אויסשליסן די פאקט אז צוויי חסידות'ן האבן געקענט זיין אין זעלבן לאנד, און דאך זיין זייער אנדערש איינער פון צווייטן.
(אפי' אויב במהות זענען זיי יא געווען דומה).
דער ריכטיגער מהלך צו ארויסהאבן די פרשת דרכים אין חסידות, איז מעהר געוואנדן אין די רבי'ס, און נישט אזוי ווייט אין די לענדער, איך האב נאר גענוצט די לענדער ווי א שיינע מליצה'דיגע קעפל, אבער דאס איז נישט געווען די מכוון.
איך זעה אז נישט יעדער האט פארשטאנען די נקודה פונעם קעפל.
דער אפטייטש פונעם קעפל ברענגט ארויס אז חסידות האט זיך צושפרייט אויף א גרויסן פארנעם צו אט די פיהר לענדער, און אז יעדע איינס פון די אויבנדערמאנטע לענדער האט זיך קונה שם געווען אלס א זעלבסט שטענדיגע מהות, און אלס איין געוויסע סארט 'מענטעליטעט' ("מענטעליטי" בלע"ז), וואס האט אין א געוויסע זין עטוואס אפגעטייטש אלע חסידות'ן אין יענע לאנד.
דאס ווערט אנגערופן בשם הכולל: "רוסישע חסידים" -- "פוילישע חסידים" -- "גאליציאנע חסידים" -- "ראמענישע חסידים".
דאס טוהט בהחלט נישט אויסשליסן די פאקט אז צוויי חסידות'ן האבן געקענט זיין אין זעלבן לאנד, און דאך זיין זייער אנדערש איינער פון צווייטן.
(אפי' אויב במהות זענען זיי יא געווען דומה).
דער ריכטיגער מהלך צו ארויסהאבן די פרשת דרכים אין חסידות, איז מעהר געוואנדן אין די רבי'ס, און נישט אזוי ווייט אין די לענדער, איך האב נאר גענוצט די לענדער ווי א שיינע מליצה'דיגע קעפל, אבער דאס איז נישט געווען די מכוון.
ידיעות איך פארשטיי באמת נאך אלס נישט פארוואס די האסט זיך אפגעשטעלט ביי רומעניע און נישט געגאנגען ווייטער ביז אונגארן. ווען די ווילסט מיר זאגן אז אין אויבערלאנד איז נישט געווען חסידות יש מקום לפלפל בזה אויב דאס וואס כמה מיוצאי בית מדרשו של החתם סופר זענען געפארן צו צדיקים אויב דאס האט נישט גענוג משפיע געווען אויף זייערע פלעצער ובפרט אין זייערע ישיבות אז עס זאל ווערן אנגערופן חסידיש.
אבער אין אינטערלאנד איז א שאד צו לייקענען אז חסידות אונגארן איז געווען א מסכת בפני עצמו, אפגערעדט פון דערהויבענע קאלובע חסידים, די חסידי אש-ואור, מונקאטשע חסידים פלאמפייערדיגע חסידישע אידן דורי דורות, נאדווארנא חסידישע אידן פלאם פייער (זינט דער רבי ר' מרדכי'לע האט זיך געצויגן קיין בישטנא אונגארן און האט צוגעצויגן מאסן חסידים אויף א פייערדיגע פארנעם), סיגוט'ע חסידים (דהיינו חוץ די אלגעמיינע תושבי העיר סיגוט זענען געווען פייערדיגע דערהויבענע סיגוט'ע חסידים ובפרט תלמידי הייטב לב), ליסקע חסידים, איך רעד שוין נישט פון פילע אונגארישע חסידים, וואס זענען געפארן קיין צאנז בעלזא און נאך. אזוי זענען נאך געווען פילע צדיקים וואס האבן געפראוועט אין די געגנט פון אונגארן, און האבן דארט אריינגעשיינט דעים אור החסידות אויף גאר א שטארקן פארנעם.
על כל פנים איך האב שוין אסאך מאל געהערט פון די גאוה פון מענטשן מחוץ לארץ אונגארן ווי זיי ווילן פארלייקענען די ענין פון חסידות אין אונגארן, און פון דיין קעפל מיט'ן ארויסלאזן אונגארן פון די ליסט זעהט זיך טאקע אן אז די האסט אויך דעים טעות. אונגארן איז געווען א שטארקע פעסטונג פון חסידות, עס האט זיך דארט געיאוועט טויזענטער חסידישע דערהויבענע פלאמפייערדיגע חסידישע אידן, (און דאס איז חוץ די סתם עמך אידן)
אבער אין אינטערלאנד איז א שאד צו לייקענען אז חסידות אונגארן איז געווען א מסכת בפני עצמו, אפגערעדט פון דערהויבענע קאלובע חסידים, די חסידי אש-ואור, מונקאטשע חסידים פלאמפייערדיגע חסידישע אידן דורי דורות, נאדווארנא חסידישע אידן פלאם פייער (זינט דער רבי ר' מרדכי'לע האט זיך געצויגן קיין בישטנא אונגארן און האט צוגעצויגן מאסן חסידים אויף א פייערדיגע פארנעם), סיגוט'ע חסידים (דהיינו חוץ די אלגעמיינע תושבי העיר סיגוט זענען געווען פייערדיגע דערהויבענע סיגוט'ע חסידים ובפרט תלמידי הייטב לב), ליסקע חסידים, איך רעד שוין נישט פון פילע אונגארישע חסידים, וואס זענען געפארן קיין צאנז בעלזא און נאך. אזוי זענען נאך געווען פילע צדיקים וואס האבן געפראוועט אין די געגנט פון אונגארן, און האבן דארט אריינגעשיינט דעים אור החסידות אויף גאר א שטארקן פארנעם.
על כל פנים איך האב שוין אסאך מאל געהערט פון די גאוה פון מענטשן מחוץ לארץ אונגארן ווי זיי ווילן פארלייקענען די ענין פון חסידות אין אונגארן, און פון דיין קעפל מיט'ן ארויסלאזן אונגארן פון די ליסט זעהט זיך טאקע אן אז די האסט אויך דעים טעות. אונגארן איז געווען א שטארקע פעסטונג פון חסידות, עס האט זיך דארט געיאוועט טויזענטער חסידישע דערהויבענע פלאמפייערדיגע חסידישע אידן, (און דאס איז חוץ די סתם עמך אידן)
EXCLUSIVE COUPONS ON AMAZON FOR YOU NOW!!!!! http://amzn.to/2tHqNZZ
סידיראם האט געשריבן:ידיעות איך פארשטיי באמת נאך אלס נישט פארוואס די האסט זיך אפגעשטעלט ביי רומעניע און נישט געגאנגען ווייטער ביז אונגארן. ווען די ווילסט מיר זאגן אז אין אויבערלאנד איז נישט געווען חסידות יש מקום לפלפל בזה אויב דאס וואס כמה מיוצאי בית מדרשו של החתם סופר זענען געפארן צו צדיקים אויב דאס האט נישט גענוג משפיע געווען אויף זייערע פלעצער ובפרט אין זייערע ישיבות אז עס זאל ווערן אנגערופן חסידיש.
אבער אין אינטערלאנד איז א שאד צו לייקענען אז חסידות אונגארן איז געווען א מסכת בפני עצמו, אפגערעדט פון דערהויבענע קאלובע חסידים, די חסידי אש-ואור, מונקאטשע חסידים פלאמפייערדיגע חסידישע אידן דורי דורות, נאדווארנא חסידישע אידן פלאם פייער (זינט דער רבי ר' מרדכי'לע האט זיך געצויגן קיין בישטנא אונגארן און האט צוגעצויגן מאסן חסידים אויף א פייערדיגע פארנעם), סיגוט'ע חסידים (דהיינו חוץ די אלגעמיינע תושבי העיר סיגוט זענען געווען פייערדיגע דערהויבענע סיגוט'ע חסידים ובפרט תלמידי הייטב לב), ליסקע חסידים, איך רעד שוין נישט פון פילע אונגארישע חסידים, וואס זענען געפארן קיין צאנז בעלזא און נאך. אזוי זענען נאך געווען פילע צדיקים וואס האבן געפראוועט אין די געגנט פון אונגארן, און האבן דארט אריינגעשיינט דעים אור החסידות אויף גאר א שטארקן פארנעם.
על כל פנים איך האב שוין אסאך מאל געהערט פון די גאוה פון מענטשן מחוץ לארץ אונגארן ווי זיי ווילן פארלייקענען די ענין פון חסידות אין אונגארן, און פון דיין קעפל מיט'ן ארויסלאזן אונגארן פון די ליסט זעהט זיך טאקע אן אז די האסט אויך דעים טעות. אונגארן איז געווען א שטארקע פעסטונג פון חסידות, עס האט זיך דארט געיאוועט טויזענטער חסידישע דערהויבענע פלאמפייערדיגע חסידישע אידן, (און דאס איז חוץ די סתם עמך אידן)
כאטש דו זאגסט כמה נקודות אמתיים. להצדיק דברי ידיעות אז אונגארישע חסידות איז א סניף פןן גאליציאנע געמישט מיט ארטאדאקסישע אשכנזיש אונגארישע אידישקייט. זייענדיג איין גרעניץ, פארן קיין רימנוב קאמארנא זידיטשויב צאנז בעלז וכו'
- שאינו יודע
- שר ששת אלפים
- תגובות: 6762
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג מארטש 24, 2011 1:27 pm
- שאינו יודע
- שר ששת אלפים
- תגובות: 6762
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג מארטש 24, 2011 1:27 pm
גלאזער האט געשריבן:סידיראם האט געשריבן:ידיעות איך פארשטיי באמת נאך אלס נישט פארוואס די האסט זיך אפגעשטעלט ביי רומעניע און נישט געגאנגען ווייטער ביז אונגארן. ווען די ווילסט מיר זאגן אז אין אויבערלאנד איז נישט געווען חסידות יש מקום לפלפל בזה אויב דאס וואס כמה מיוצאי בית מדרשו של החתם סופר זענען געפארן צו צדיקים אויב דאס האט נישט גענוג משפיע געווען אויף זייערע פלעצער ובפרט אין זייערע ישיבות אז עס זאל ווערן אנגערופן חסידיש.
אבער אין אינטערלאנד איז א שאד צו לייקענען אז חסידות אונגארן איז געווען א מסכת בפני עצמו, אפגערעדט פון דערהויבענע קאלובע חסידים, די חסידי אש-ואור, מונקאטשע חסידים פלאמפייערדיגע חסידישע אידן דורי דורות, נאדווארנא חסידישע אידן פלאם פייער (זינט דער רבי ר' מרדכי'לע האט זיך געצויגן קיין בישטנא אונגארן און האט צוגעצויגן מאסן חסידים אויף א פייערדיגע פארנעם), סיגוט'ע חסידים (דהיינו חוץ די אלגעמיינע תושבי העיר סיגוט זענען געווען פייערדיגע דערהויבענע סיגוט'ע חסידים ובפרט תלמידי הייטב לב), ליסקע חסידים, איך רעד שוין נישט פון פילע אונגארישע חסידים, וואס זענען געפארן קיין צאנז בעלזא און נאך. אזוי זענען נאך געווען פילע צדיקים וואס האבן געפראוועט אין די געגנט פון אונגארן, און האבן דארט אריינגעשיינט דעים אור החסידות אויף גאר א שטארקן פארנעם.
על כל פנים איך האב שוין אסאך מאל געהערט פון די גאוה פון מענטשן מחוץ לארץ אונגארן ווי זיי ווילן פארלייקענען די ענין פון חסידות אין אונגארן, און פון דיין קעפל מיט'ן ארויסלאזן אונגארן פון די ליסט זעהט זיך טאקע אן אז די האסט אויך דעים טעות. אונגארן איז געווען א שטארקע פעסטונג פון חסידות, עס האט זיך דארט געיאוועט טויזענטער חסידישע דערהויבענע פלאמפייערדיגע חסידישע אידן, (און דאס איז חוץ די סתם עמך אידן)
כאטש דו זאגסט כמה נקודות אמתיים. להצדיק דברי ידיעות אז אונגארישע חסידות איז א סניף פןן גאליציאנע געמישט מיט ארטאדאקסישע אשכנזיש אונגארישע אידישקייט. זייענדיג איין גרעניץ, פארן קיין רימנוב קאמארנא זידיטשויב צאנז בעלז וכו'
וואס הייטס סניף? סיגוט חסידים זענען געפארן אמאל אויף רימנוב במילא ?
די זעלבע מיט די אנדערע
דער חוזה איז געווען א תלמוד גאליציע. במילא איש עס שוין נישט פוילן?
אז דו ווייסט נישט, רעד נישט!
-
- שר חמישים ומאתים
- תגובות: 355
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2018 4:33 am
סידיראם האט געשריבן:יצחק פון ישיבה האט געשריבן:סידיראם האט געשריבן:ידיעות שונות האט געשריבן:חושב מחשבות... האט געשריבן:אונגארן איז טאקע צוקומען היפש שפעטער, אבער ס'דאך כדאי עקסטער צו באשרייבן וויאזוי חסידות האט דארט געלאנדעט אויף די אידן וואס האבן געלעבט מער א קהל'ישע סארט לעבן מיט א רב מיט א כח הרבנות, פון וועלכע פון די 4 לענדער וועסטו אריינלייגן אונגארן?
אוקריינא איז בעצם די וויגעלע פון חסידות נאך עד היום ליגן דארט די מערסטע פון די פריערדיגע תלמידי בעל שם פון די אנפאנג פון איר צושפרייטונג, אפשר וואלט געווען כדאי צו געבן מער א מכובד'יגע פלאץ פאר אוקריינא
כמוסיף על דברי ר' יצחק. די אנדערע לענדער האבן יעדער איינער פאר זיך אוועק געשטעלט שרשים וענפים מיט א גאנצע קומה שלימה, און יעדע לאנד האט פארנומען א מציאות בפני עצמה סיי בכמות און בפרט באיכות.... משא"כ די חסידות און אונגארן אונגארן איז מעהר ווייניגער געווען עטליכע ענפים, וואס זייערע שרשים זענען געווען אין פוילן אדער גאליציא.
לדוגמא: סיגוט - יש"מ - איז א תלמיד פון לובלין (פוילן). מונקאטש איז דינוב (גאליציא). א.א.וו.
ס'וועט זיכער זיין אינטערסאנט אויסצושמועסן באריכות, און ס'איז אוודאי דא פארשידענע אינטערסאנטע זאכן איבער די באדייט פון חסידות אין אונגארן, און אדרבה זאל יעדער אריינקומען זאגן/פרעגן/ענטפערן וכדו', אבער כ'פיל נישט אז ס'פארנעמט ממש א שטיק פאר זיך.
לענ"ד איז די סיבה פון די שינוי פון די חסידות אין אונגארן לגבי די חסידות אין פוילן געקומען נישט אזוי ווייט צוליב די צדיקים נאר צוליב דעם עולם. א יעדער צדיק ווי גרויס ער זאל נאר זיין ווען ער איז געקומען קיין אונגארן האט ער זיך אראפגעלאזט צו דעם שטייגער פון יענע ציבור אידן, סיי רבי אייזיקל קאלובער, דער מראה יחזקאל וואס איז געווען רב אין זיבענבערגן (געווען בעפאר זייער א פראסטע פלאץ), און אזוי אלע צדיקים וואס זענען געקומען אין פלעצער ווי דער ציבור איז געווען אנדערש, האט מען זיך אוועקגעשטעלט לויט די ציבור.
דאס מיינט אבער נישט אז די צדיקים תלמידי הבעל שם טוב וואס האבן געוואוינט אין אונגארן זענען געווען כי הוא זה ווייניגער שורש'דיג מיט'ן דרך החסידות, זיי זענען געווען די זעלבע גרויס ווי די רוסישע צדיקים, און זיי האבן פונקט אזוי געהאט דעם דרך הבעל שם טוב, און טאקע מיט'ן שורש! נאר היות די אונגארישע ציבור זענען געווען איינגעוואוינט אויף א לעבן מיט היבש אן אנדערע שטייגער, ממילא האט מען נישט געזיכט צו טוישן זייערע יסודות, נאר אדרבה מען האט אריינגעשיינט אין זייער בחינה דעם פייערדיגן אור החסידות, ודו"ק כי קצרתי מאוד לעת עתה, ואי"ה עוד חזון למועד.
סאיז דא נאך אסאך זאכן וואס דער אונגערישע רביים האבן גיעהאט ביי דער הנהגה, וואס סאיז נישט גווען ביי אנדערע פלעצער, למשל דער גאנצע פיר'ן איז גווען [אסאך מער פון אנדערע פלעצער] מיט אגוויסע סארט התרגשות והתלהבות, א שבת, א תפילה, דער פראווען וכו', אזאך וואס סאיז נישט מצוי ביי אנדערע רביים פון אנדערע פלעצער, והלא דבר הוא.
רבי איד אויף וועלכע פלאנעט לעבט איר? ווי עס קוקט אויס האט איר ווייניג געקוקט תולדות הצדיקים אדמור"י פולין ואוקריינא. אין אונגארן איז געווען מער התרגשות התלהבות ווי אין פוילן? די ווייסט וואס עס האט זיך אפגעטוהן א דאווענען ביי פוילישע צדיקים וחסידים? (איך רעד נישט אין חב"ד וואס איז לכתחילה געווען מער געבויעט אויף מח, א דרך וואס איז אויך נישט געווען ביים תניא אזוי שטארק, דער תניא אליין פלעגט זיך ווארפן ביים דאווענען ביז ער איז געווען אינטערן טיש כידוע, וכן הי' דרך תלמידו הרה"ק רבי אהרן מסטראשעלע שתפילתם היתה בהתרגשות ובהתפעלות בצעקות ובתנועות גדולות מכח התלהבותם)
צומאל קען מען שטוינען פון אזויפיל אומפארשטענדליכע רייד. ר' ידיעות קום טאקע דא גיסן ידיעות פאר'ן עולם, ווייל עס איז שוין כלו כל הקיצין.
הרב סידיראם, איך האב בכלל נישט געזאגט אז נאר אין אונגערין גווען א אופן פון התלהבות, און אגב, איך האב ניט קיין קשר פון שום צד שבעולם, צו אונגערישע.
איך האב נאר געזגט אז דער אופן פון דער פירן [פון דער רבי צו דער חסידים] איז גווען און אזא אופן, און איך ווייס אליין אז סאיז נישט דוקא און אונגערין, ועכ"פ, על משמרתי אעמודה, אז דער צורה פון דער רעביסטווע און אונגערין האט גיהאט אנ אנדערע צורה פון רעביסטווע לגבי דער נושא.
ואקוה שדברי מובנים.
-
- שר חמישים ומאתים
- תגובות: 355
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2018 4:33 am
לגבי החלוקה בארצות
מ קען מאכן א חלוקה לפי תלמידים וואס האבן גיהאט א אהמשכה עד דורינו, דהיינו:
פון תלמיד בעש"ט הק' איז דא צאצאי בית טשערנוביל און צאצאי בית ריז'ין [רוסלאנד, און שפייטער אריבער צו רומניה, און אביסל צו גאליצייע]. און צאצאי בית זלאטשוב. - אלעס אין רוסלאנד
פון תלמידי המגיד ממעזריטש איז ארויס, הרה"ק ר' שלמה קארלינער, ותלמידיו לדורות - קארלין לעכוויטש סלונים מיט קודינויב - אין וואלין.
הרה"ק ר' אלימלך מליזענסק, ותלמידיו לדורות - תלמידי רימנוב וממשיכיהם לדורות ראפשיץ צאנז וכו' - בעיקר אין גאליצייע, ותלמידי לובלין [געטיילט צו תלמידי לובלין הנחלקים לכמה וכמה מחלוקות שונות כידוע בכו"כ ארצות, הן גאליצייע, אונגערין, ואפי' אין פוילין אליין, מיט תלמידי פשיסחא, און פשיסחא אליין געטיילט הויכעט כידוע - ווארקא מיט קאצק]. און צאצאי בית קאזניץ - צווישן גאליציע מיט פולין, [אויפ'ן אפטע'ר רב [רוסלאנד] רעד איך נישט, וייל צאצאיו זנען ממשיכים לבית ריזין].
הרה"ק בעל התניא וצאצאיו הק' [-רוסלאנד].
סאיז דא הויכעט צדיקי בית ויז'ניץ וואס זנען ממשיכים פון צמח ה' לצבי, און פון יושר דברי אמת [תלמיד פון זלאטשוב]. בעיקר גלילות רומניה
בדרך כלל דער תלמידים אודער דער צאצאים האבן געגנגען און דער זעלבע סארט הנהגה פון דער ארשטע רביים און שושלת, אובער סאיז גווען אסאך וואס זנען גווען יוצאים מן הכלל.
פון תלמיד בעש"ט הק' איז דא צאצאי בית טשערנוביל און צאצאי בית ריז'ין [רוסלאנד, און שפייטער אריבער צו רומניה, און אביסל צו גאליצייע]. און צאצאי בית זלאטשוב. - אלעס אין רוסלאנד
פון תלמידי המגיד ממעזריטש איז ארויס, הרה"ק ר' שלמה קארלינער, ותלמידיו לדורות - קארלין לעכוויטש סלונים מיט קודינויב - אין וואלין.
הרה"ק ר' אלימלך מליזענסק, ותלמידיו לדורות - תלמידי רימנוב וממשיכיהם לדורות ראפשיץ צאנז וכו' - בעיקר אין גאליצייע, ותלמידי לובלין [געטיילט צו תלמידי לובלין הנחלקים לכמה וכמה מחלוקות שונות כידוע בכו"כ ארצות, הן גאליצייע, אונגערין, ואפי' אין פוילין אליין, מיט תלמידי פשיסחא, און פשיסחא אליין געטיילט הויכעט כידוע - ווארקא מיט קאצק]. און צאצאי בית קאזניץ - צווישן גאליציע מיט פולין, [אויפ'ן אפטע'ר רב [רוסלאנד] רעד איך נישט, וייל צאצאיו זנען ממשיכים לבית ריזין].
הרה"ק בעל התניא וצאצאיו הק' [-רוסלאנד].
סאיז דא הויכעט צדיקי בית ויז'ניץ וואס זנען ממשיכים פון צמח ה' לצבי, און פון יושר דברי אמת [תלמיד פון זלאטשוב]. בעיקר גלילות רומניה
בדרך כלל דער תלמידים אודער דער צאצאים האבן געגנגען און דער זעלבע סארט הנהגה פון דער ארשטע רביים און שושלת, אובער סאיז גווען אסאך וואס זנען גווען יוצאים מן הכלל.
- בערל קראקאווער
- שר האלף
- תגובות: 1558
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג מאי 17, 2016 1:18 pm
- לאקאציע: בעקבתא דמשיחא
ייש׳׳כ כבוד הרב ידיעות שונות וכל המוסיפים.
אפשר הייבט איר טאקע אן צו צונעמען די אלע ערליי חסידות׳ער אויף קליינגעלט.
להנאת דעם דארשטיגן ציבור.
א שיינעם דאנק.
אפשר הייבט איר טאקע אן צו צונעמען די אלע ערליי חסידות׳ער אויף קליינגעלט.
להנאת דעם דארשטיגן ציבור.
א שיינעם דאנק.
ראש הקהל
הויפט געווינער - שרייבעריי פארמעסט תשע''ז
הויפט געווינער - שרייבעריי פארמעסט תשע''ז
בקראקא אין אומרים ׳תתננו׳ ובאונגארן אין אומרים ׳הבינינו׳
גלאזער האט געשריבן:סידיראם האט געשריבן:ידיעות איך פארשטיי באמת נאך אלס נישט פארוואס די האסט זיך אפגעשטעלט ביי רומעניע און נישט געגאנגען ווייטער ביז אונגארן. ווען די ווילסט מיר זאגן אז אין אויבערלאנד איז נישט געווען חסידות יש מקום לפלפל בזה אויב דאס וואס כמה מיוצאי בית מדרשו של החתם סופר זענען געפארן צו צדיקים אויב דאס האט נישט גענוג משפיע געווען אויף זייערע פלעצער ובפרט אין זייערע ישיבות אז עס זאל ווערן אנגערופן חסידיש.
אבער אין אינטערלאנד איז א שאד צו לייקענען אז חסידות אונגארן איז געווען א מסכת בפני עצמו, אפגערעדט פון דערהויבענע קאלובע חסידים, די חסידי אש-ואור, מונקאטשע חסידים פלאמפייערדיגע חסידישע אידן דורי דורות, נאדווארנא חסידישע אידן פלאם פייער (זינט דער רבי ר' מרדכי'לע האט זיך געצויגן קיין בישטנא אונגארן און האט צוגעצויגן מאסן חסידים אויף א פייערדיגע פארנעם), סיגוט'ע חסידים (דהיינו חוץ די אלגעמיינע תושבי העיר סיגוט זענען געווען פייערדיגע דערהויבענע סיגוט'ע חסידים ובפרט תלמידי הייטב לב), ליסקע חסידים, איך רעד שוין נישט פון פילע אונגארישע חסידים, וואס זענען געפארן קיין צאנז בעלזא און נאך. אזוי זענען נאך געווען פילע צדיקים וואס האבן געפראוועט אין די געגנט פון אונגארן, און האבן דארט אריינגעשיינט דעים אור החסידות אויף גאר א שטארקן פארנעם.
על כל פנים איך האב שוין אסאך מאל געהערט פון די גאוה פון מענטשן מחוץ לארץ אונגארן ווי זיי ווילן פארלייקענען די ענין פון חסידות אין אונגארן, און פון דיין קעפל מיט'ן ארויסלאזן אונגארן פון די ליסט זעהט זיך טאקע אן אז די האסט אויך דעים טעות. אונגארן איז געווען א שטארקע פעסטונג פון חסידות, עס האט זיך דארט געיאוועט טויזענטער חסידישע דערהויבענע פלאמפייערדיגע חסידישע אידן, (און דאס איז חוץ די סתם עמך אידן)
כאטש דו זאגסט כמה נקודות אמתיים. להצדיק דברי ידיעות אז אונגארישע חסידות איז א סניף פןן גאליציאנע געמישט מיט ארטאדאקסישע אשכנזיש אונגארישע אידישקייט. זייענדיג איין גרעניץ, פארן קיין רימנוב קאמארנא זידיטשויב צאנז בעלז וכו'
נו, ממילא, [ווי שאינו יודע האט שוין געפרעגט בקיצור] אפשר גייסטו זאגן באלד אז פוילישע חסידות איז נאר א סניף וויבאלד עס האט זיך אנגעהויבן אין אוקריינא, אתמהה???? סוף כל סוף איז אונגארן אינטערלאנד געווען א פעסטונג פון חסידות אויף א שטארקע פארנעם. קענסט אפשר זאגן אז עס איז נישט געווען אויף די פארנעם ווי אין פוילן און גאליציע, אבער סוף כל סוף איז ווי אויבנדערמאנט געווען דארטן הונדערטער און טויזענטער דערהויבענע פלאמפייערדיגע חסידישע אידן מיט די גאנצע קנאק און ברען. פארנדיג צו צענדליגע חצרות קודש צו צדיקים וקדושים וואס האבן געפירט אין די אונגארן געגנט. (אגב טאהש קודש איז אויך אין אונגארן, און פון דארט איז דער טאהשער רבי זי"ע געקומען)
EXCLUSIVE COUPONS ON AMAZON FOR YOU NOW!!!!! http://amzn.to/2tHqNZZ
-
- שר חמישים ומאתים
- תגובות: 355
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2018 4:33 am
חמרא טבא האט געשריבן:יצחק פון ישיבה האט געשריבן:סאיז דא הויכעט צדיקי בית ויז'ניץ וואס זנען ממשיכים פון צמח ה' לצבי, און פון יושר דברי אמת [תלמיד פון זלאטשוב]. בעיקר גלילות רומניה
איז נישט דער ראש השלשלת פון וויזניץ רבי קאפל חסיד געווען א תלמיד פון בעשה"ק?
דער הייליגע ר' קאפל איז גווען א צדיק נסתר, און ער האט ניט געפירן רעביסטווע, דער הייליגע אהבת שלום איז געפארן צו דער צמח ה' לצבי, און צו דער יושר דברי אמת, און זיי זנען גווען זיינע רביים.
[אזוי וי מקען נישט זאגן אז דער ארשטער פון דער רביים פון חב"ד אי גווען ר' ברוך אבי בהע"ת, וועגן זיין הנהגה איז גוווען און א אופן פון צדיק נסתר, און אזוי איז גווען ביי אסאך צדיקים כגון ר' חצקלע קאזמירער, ר' מיכלע זלאטשובער, רש"ל לענטשענער, ר' אהרן הגדול, דער סאווריינער רב, און נאך...]
חסידות הבעש"ט: משם יפרד והיה לארבעה - רוסלאנד/פוילן/גאליציע/ראמעניא-אונגארן
יש"כ ידיעות שונות פארן עפענען דעם שײנעם אשכול.
*
לגבי אונגארן, פארשטיי איך אז זייער נקודה איז אז אונגארן איז נישט געוועזן א שטארקע "ברענטש" פון חסידות ווי אין די אנדערע מדינות, סיי אין מהות (א שטייגער ווי "חב"ד", "קאצק" וכו') און סיי לגבי הויף/שולשלת/דינאסטיע (די קינדער און אייניקלעך פון די מייסדי חסידות בהונגרי', נעמליך רבי אייזיקל קאלובער זצ"ל און דער ישמח משה זצ"ל, האבן זאגאר משמש געווען ברבנות אין גאליציע! (ראזלא, גארליץ, ווישניצע, סטראפקאוו, טעטש, דראהביטש)). אויך ווען חסידות האט אנגעהויבן שלאגן ווארצלען - אינעם פערטן דור פון חסידות אדער שפעטער - זענען א גרויסע חלק פון חסידים געפארן קיין קאסוב, צאנז, בעלזא, וכו'.
אבער ווי נישט ווי געפינען זיך א גרויסע חלק פון די רומענישע חסידות אין מקומות וועלכע איז אמאל געווען אונגארן (סיגוט, דעש, מונקאטש), און כדי צו שטעלן דעם געהענגל אויף די ריכטיגע רעלסן, וואלט איך געראטן אז מען זאל צטשעפען "אונגארן" צום קעפל (ראמעניא-אונגארן). והכל על מקומו יבא בשלום.
*
לגבי אונגארן, פארשטיי איך אז זייער נקודה איז אז אונגארן איז נישט געוועזן א שטארקע "ברענטש" פון חסידות ווי אין די אנדערע מדינות, סיי אין מהות (א שטייגער ווי "חב"ד", "קאצק" וכו') און סיי לגבי הויף/שולשלת/דינאסטיע (די קינדער און אייניקלעך פון די מייסדי חסידות בהונגרי', נעמליך רבי אייזיקל קאלובער זצ"ל און דער ישמח משה זצ"ל, האבן זאגאר משמש געווען ברבנות אין גאליציע! (ראזלא, גארליץ, ווישניצע, סטראפקאוו, טעטש, דראהביטש)). אויך ווען חסידות האט אנגעהויבן שלאגן ווארצלען - אינעם פערטן דור פון חסידות אדער שפעטער - זענען א גרויסע חלק פון חסידים געפארן קיין קאסוב, צאנז, בעלזא, וכו'.
אבער ווי נישט ווי געפינען זיך א גרויסע חלק פון די רומענישע חסידות אין מקומות וועלכע איז אמאל געווען אונגארן (סיגוט, דעש, מונקאטש), און כדי צו שטעלן דעם געהענגל אויף די ריכטיגע רעלסן, וואלט איך געראטן אז מען זאל צטשעפען "אונגארן" צום קעפל (ראמעניא-אונגארן). והכל על מקומו יבא בשלום.
-
- שר האלף
- תגובות: 1084
- זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג מארטש 05, 2018 4:03 pm
- שאינו יודע
- שר ששת אלפים
- תגובות: 6762
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג מארטש 24, 2011 1:27 pm
מונקאטש איז היינט אין אוקריינע, אבער אמאל איז עס געוועזן אונגארן.
איך האב געשריבן "ווישניצא", דער ארי דבי עילאי חתן הישמח משה.
סטראפקאוו און קאשוי זענען ביידע אין סלאוואקיי, אבער נישט אין די זעלבע געגנט. סטראפקאוו געפינט זיך מער אין צפון, נעבן גאליציע. די געגנט איז געװען באזעצט מיט גאליציאנע אידן.
מיין עיקר נקודה איז געווען אז איך זעה פארוואס ווען מ'רעדט פון חסידות און איר פארשפרייטונג (ספעציעל אין די ערשטע דורות), קומט נישט אונגארן גלייך ארויף אויפן ראדאר.
איך האב געשריבן "ווישניצא", דער ארי דבי עילאי חתן הישמח משה.
סטראפקאוו און קאשוי זענען ביידע אין סלאוואקיי, אבער נישט אין די זעלבע געגנט. סטראפקאוו געפינט זיך מער אין צפון, נעבן גאליציע. די געגנט איז געװען באזעצט מיט גאליציאנע אידן.
מיין עיקר נקודה איז געווען אז איך זעה פארוואס ווען מ'רעדט פון חסידות און איר פארשפרייטונג (ספעציעל אין די ערשטע דורות), קומט נישט אונגארן גלייך ארויף אויפן ראדאר.
מונאוויטש האט געשריבן:מיין עיקר נקודה איז געווען אז איך זעה פארוואס ווען מ'רעדט פון חסידות און איר פארשפרייטונג (ספעציעל אין די ערשטע דורות), קומט נישט אונגארן גלייך ארויף אויפן ראדאר.
אמת טאקע אז אין די ערשטע יארן איז נישט געווען פארשפרייט חסידות אין אונגארן, אבער שפעטער? אויף א גרויסע פארנעם! אין די שטעט וואס מען האט אויסגערעכנט פריער בישטנא סיגוט וכו' איז אמאל געווען אין אונגארן.
EXCLUSIVE COUPONS ON AMAZON FOR YOU NOW!!!!! http://amzn.to/2tHqNZZ
-
- שר האלף
- תגובות: 1084
- זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג מארטש 05, 2018 4:03 pm
עפ"י בקשת הציבור וועל איך אנהייבן מיט די שרשים און פריע ענפים, כי מראש צורים אראנו, כ'וועל פרובירן אביסל מעהר מרחיב זיין און מוסיף זיין צו וואס עטליכע האבן שוין אראפגעברענגט דא בקיצור נמרץ.
ס'איז אויך אין פלאן בעז"ה ארויסצולייגן א 'מאפע' וואס זאל העלפן אויסקלארן דעם בילד, ס'דא וואס האבן זיך אנגעטראגן ארויסצוהעלפן, מ'האפט צו אהער שטעלן דאס בעסטע להנאת הרבים.
~ אריינפיהר
אנהייב פונעם אשכול האב איך געשריבן קורצע און האלבע ווערטער איבער די צושפרייטונג פון חסידות, און ווי אזוי ס'האט זיך צוטיילט אויף אסאך צווייגן.
אבער כדאי צו פארשטיין און אויפכאפן די באדייט און טיפע אפטייטש פון דעם פאקט, פאדערט זיך קודם צו האבן א שטיקל בליק אויף חסידות בכלל, ווארום ס'איז זייער שווער צו רעדן פון 'חסידות', בשעת ווען נישט יעדער איז אויפן זעלבן 'פעידזש' מיטן אפטייטש פון דעם ווארט.
און היות איך קען מיך נישט אריינלייגן אין קיינעמ'ס קאפ, וועל איך מקדים זיין 'דריי' עיקר ענינים וואס זענען נכלל אין איין שם הכולל 'חסידות', און דאס וועט בעז"ה אסאך צוגעבן ארויסצוהאבן דעם בילד.
(דעי הגדרה וואס איך לייג דא פאר, האב איך געהערט פון א גרויסע בקי וידען בחסידות וואס האט עס אזוי מגדיר געווען מכח ידיעות מקיפות בתולדות החסידות).
[align=center]***[/align]
א - "תורת החסידות ודרך הבעש"ט" - דער הייליגער בעל שם הק' האט מדריך געווען זיינע תלמידים (די חברייא קדישא) א דרך מיוחד ווי אזוי צו דינען דעם אויבערשטען. דער דרך הבעש"ט איז נישט געווען פשוט'ע דברי הדרכה אזוי ווי א משפיע אדער א רב איז מדריך א איד אויף טריט און שריט את הדרך ילך בה, ניין, דער דרך הבעש"ט - וואס גייט צוזאמען מיט 'תורת החסידות' - באשטייט פון עפעס פיהל טיפער.
די עיקר פון חסידות איז דער חלק פון תורת החסידות, תורת החסידות לערנט אויס א איד גאהר א פנימיות'דיגע עבודה, א דרך עבודה וואס איז צווישן א איד אינעם אויבערשטן אליין, דער דרך עבודה ברענגט כלל ישראל - און אויך די גאנצע בריאה - צום תיקון השלם.
באמת איז חסידות א תורה שלימה וואס מ'קען נישט מקיף זיין אין געציילטע ווערטער. אבער וואס איז נוגע צו וויסן דא לענינינו, אז דער עצם תורת החסידות און דרך הבעש"ט - וואס דער בעש"ט האט אליינס איבערגעגעבן - איז נישט עפעס וואס מ'רופט בלע"ז "בלעק ענד ווייט" (שווארץ אויף ווייס), ד.ה. ס'איז בכלל נישט דומה צו אנדערע ספרים און פארצייטישע מוסר והתעוררות וואס צייגט אהן פאר א מענטש פונקטליך ווי איין און ווי אויס.
תורת הבעש"ט איז בכלל נישט אזוי! ס'איז באקאנט אז יעדע ווארט פון בעל שם הק' איז 'כפטיש יפוצץ סלע' (אזוי ווי א שטיין וואס ווערט צובראכן אויף אסאך שטיקלעך), דאס הייסט אז אויף יעדער קליין ווארט פון בעש"ט איז געבויט געווארן תילי תילים של הלכות אין די הייליגע ספרי קודש פון די תלמידי הבעש"ט.
דער מהלך פון תורת הבעש"ט (און דרך החסידות בכלליות) איז צו ברענגען א איד צו א געוויסע ציהל. דער הייליגער בעש"ט האט אראפגעלייגט דעם יסוד און אנגעוויזן דעם ציהל "ווי" א איד דארף אנקומען, אבער די מהלך "ווי אזוי" און "וואס" צו טוהן אנצוקומען צום ציהל, דאס האט ער נישט אנגעוויזן איין דיירעקטע מהלך, נאר די הייליגע תלמידי הבעש"ט האבן אויסגעלערנט און מדריך געווען אסאך פארשידענע מהלכים און דרכים ווי אזוי אנצוקומען צום ציהל, און אלעס איז נכלל אין 'חסידות' און אין 'תורת הבעש"ט'.
נאך אין די ערשטע דורות פון תלמידי הבעש"ט איז שוין אנטשטאנען חילוקים צווישן איין תלמיד מיטן צווייטן, די חילוקים זענען געווען ברייט און יסודות'דיג, ולא העת האסף פה.
ברבות הימים האבן זיך די יסודות צוטיילט און צושטיקלט אויף מערערע חלקים, יעדע דרך פאר זיך האט זיך אויסגעברייטערט, און צובאקומען נאך פארשידענע קנייטשן, הוספות און שינוים, און אזוי במשך הדורות זענען נולד געווארן פילע יסודות'דיגע מהלכים בתורת הבעש"ט ובדרך החסידות.
*
ב - "הנהגת הצדיקים" - די צווייטע חלק וואס חסידות האט געברענגט מיט זיך איז די חלק וואס מ'רופט "רביש'ע הנהגה". דאס נעמט אריין אלעס און אלעמען וואס האט א שייכות מיט די חיצונית'דיגע הנהגה פון די צדיקים און אדמורי"ם בפרט, און די גאנצע מציאות פון רביש'ע הויפן און חצרות הצדיקים בכלל. ד.ה. זאגן תורה! פירן טיש! קוויטלעך! ועוד ועוד ועוד...
ס'איז זייער קלאר אז איינע פון סאמע גרעסטע חידושים פון חסידות נאך בימי הבעש"ט איז געווען די חלק ההנהגה, כאטש ס'איז נישט קלאר פונקטליך ווי אזוי די הנהגה דארט האט אויסגעזעהן, און ס'איז לכאו' געווען גאנץ אנדערש ווי היינט, אבער בכל אופן שיהי' איז געווען דארט א געוויסע סארט הנהגה און א געשטעל וואס די וועלט האט אזאנס נישט געזעהן אין די צייטן פאר חסידות איז נתגלה געווארן.
דער חלק פון הנהגה האט זיך אויך צוטיילט אויף פארשידענע דרכים, ווען יעדער מקום האט איינגעפירט זיין מיוחד'יגע אופן פון הנהגה. אין אנהייב איז עס נישט געווען אזוי ווייט צושפליטערט, אבער מיט יעדע דור איז עס געווארן מעהר פארברייטערט, ווען היינט צוטאגס רעכנט דאס אריין טויזנטער פרטים און פרטי פרטים וכולם יצאו ממעין אחד.
ס'איז וויכטיג צו באמערקן אז די חלק פון תורת החסידות האט געווענדליך געהאט א שייכות מיט די אופן פון הנהגה, ופשוט הוא.
*
ג - "הנהגות החסידים" - דער דריטער חלק איז דער דער אויסשטעל פונעם סדר החיים ביי די חסידים און פשוטי עם וואס האבן זיך מקשר צום באר החסידות, וואס דאס איז אויך מעהר א חיצוניות'דיגע אופן פון התנהגות פון חסידישע אידן.
דער חילוק צווישן די צווייטע חלק וואס מ'האט פריער געשמועסט און דעם דריטן חלק וואס מרעדט דא, ווייל ס'האט געקענט זיין צוויי רבי'ס און צדיקים וואס זייער אייגענע הנהגה איז נישט געווען אזוי ווייט איינער פונעם צווייטן, און נאך אלס זעהט זיך אהן א ריזיגער חילוק צווישן זייערע חסידים.
דער סיבה פון דעם איז ווייל די צדיקים און אדמורי"ם האבן אויסגעשטעלט א סדר הנהגה פאר זייערע מענטשן לפי הצורך, און דאס איז גורם חילוקים צווישן די פלעצער, און אזוי ארום איז כסדר צוגעקומען נייע מקומות און פארשפרייטונגען בעולם החסידות אויף אלע פראנטן.
כ'האב שוין פריער דערמאנט און ס'איז כדאי צו חזר'ן, די עיקר חילוק צווישן איין פלאץ אין צווייטן, איז בדרך כלל תלוי אין די חלק פון 'תורת הבעש"ט', און לויט דעם איז אויך געווארן חילוקים און די אנדערע צוויי חלקים.
המשך יבוא בעז"ה.
ס'איז אויך אין פלאן בעז"ה ארויסצולייגן א 'מאפע' וואס זאל העלפן אויסקלארן דעם בילד, ס'דא וואס האבן זיך אנגעטראגן ארויסצוהעלפן, מ'האפט צו אהער שטעלן דאס בעסטע להנאת הרבים.
~ אריינפיהר
אנהייב פונעם אשכול האב איך געשריבן קורצע און האלבע ווערטער איבער די צושפרייטונג פון חסידות, און ווי אזוי ס'האט זיך צוטיילט אויף אסאך צווייגן.
אבער כדאי צו פארשטיין און אויפכאפן די באדייט און טיפע אפטייטש פון דעם פאקט, פאדערט זיך קודם צו האבן א שטיקל בליק אויף חסידות בכלל, ווארום ס'איז זייער שווער צו רעדן פון 'חסידות', בשעת ווען נישט יעדער איז אויפן זעלבן 'פעידזש' מיטן אפטייטש פון דעם ווארט.
און היות איך קען מיך נישט אריינלייגן אין קיינעמ'ס קאפ, וועל איך מקדים זיין 'דריי' עיקר ענינים וואס זענען נכלל אין איין שם הכולל 'חסידות', און דאס וועט בעז"ה אסאך צוגעבן ארויסצוהאבן דעם בילד.
(דעי הגדרה וואס איך לייג דא פאר, האב איך געהערט פון א גרויסע בקי וידען בחסידות וואס האט עס אזוי מגדיר געווען מכח ידיעות מקיפות בתולדות החסידות).
[align=center]***[/align]
א - "תורת החסידות ודרך הבעש"ט" - דער הייליגער בעל שם הק' האט מדריך געווען זיינע תלמידים (די חברייא קדישא) א דרך מיוחד ווי אזוי צו דינען דעם אויבערשטען. דער דרך הבעש"ט איז נישט געווען פשוט'ע דברי הדרכה אזוי ווי א משפיע אדער א רב איז מדריך א איד אויף טריט און שריט את הדרך ילך בה, ניין, דער דרך הבעש"ט - וואס גייט צוזאמען מיט 'תורת החסידות' - באשטייט פון עפעס פיהל טיפער.
די עיקר פון חסידות איז דער חלק פון תורת החסידות, תורת החסידות לערנט אויס א איד גאהר א פנימיות'דיגע עבודה, א דרך עבודה וואס איז צווישן א איד אינעם אויבערשטן אליין, דער דרך עבודה ברענגט כלל ישראל - און אויך די גאנצע בריאה - צום תיקון השלם.
באמת איז חסידות א תורה שלימה וואס מ'קען נישט מקיף זיין אין געציילטע ווערטער. אבער וואס איז נוגע צו וויסן דא לענינינו, אז דער עצם תורת החסידות און דרך הבעש"ט - וואס דער בעש"ט האט אליינס איבערגעגעבן - איז נישט עפעס וואס מ'רופט בלע"ז "בלעק ענד ווייט" (שווארץ אויף ווייס), ד.ה. ס'איז בכלל נישט דומה צו אנדערע ספרים און פארצייטישע מוסר והתעוררות וואס צייגט אהן פאר א מענטש פונקטליך ווי איין און ווי אויס.
תורת הבעש"ט איז בכלל נישט אזוי! ס'איז באקאנט אז יעדע ווארט פון בעל שם הק' איז 'כפטיש יפוצץ סלע' (אזוי ווי א שטיין וואס ווערט צובראכן אויף אסאך שטיקלעך), דאס הייסט אז אויף יעדער קליין ווארט פון בעש"ט איז געבויט געווארן תילי תילים של הלכות אין די הייליגע ספרי קודש פון די תלמידי הבעש"ט.
דער מהלך פון תורת הבעש"ט (און דרך החסידות בכלליות) איז צו ברענגען א איד צו א געוויסע ציהל. דער הייליגער בעש"ט האט אראפגעלייגט דעם יסוד און אנגעוויזן דעם ציהל "ווי" א איד דארף אנקומען, אבער די מהלך "ווי אזוי" און "וואס" צו טוהן אנצוקומען צום ציהל, דאס האט ער נישט אנגעוויזן איין דיירעקטע מהלך, נאר די הייליגע תלמידי הבעש"ט האבן אויסגעלערנט און מדריך געווען אסאך פארשידענע מהלכים און דרכים ווי אזוי אנצוקומען צום ציהל, און אלעס איז נכלל אין 'חסידות' און אין 'תורת הבעש"ט'.
נאך אין די ערשטע דורות פון תלמידי הבעש"ט איז שוין אנטשטאנען חילוקים צווישן איין תלמיד מיטן צווייטן, די חילוקים זענען געווען ברייט און יסודות'דיג, ולא העת האסף פה.
ברבות הימים האבן זיך די יסודות צוטיילט און צושטיקלט אויף מערערע חלקים, יעדע דרך פאר זיך האט זיך אויסגעברייטערט, און צובאקומען נאך פארשידענע קנייטשן, הוספות און שינוים, און אזוי במשך הדורות זענען נולד געווארן פילע יסודות'דיגע מהלכים בתורת הבעש"ט ובדרך החסידות.
*
ב - "הנהגת הצדיקים" - די צווייטע חלק וואס חסידות האט געברענגט מיט זיך איז די חלק וואס מ'רופט "רביש'ע הנהגה". דאס נעמט אריין אלעס און אלעמען וואס האט א שייכות מיט די חיצונית'דיגע הנהגה פון די צדיקים און אדמורי"ם בפרט, און די גאנצע מציאות פון רביש'ע הויפן און חצרות הצדיקים בכלל. ד.ה. זאגן תורה! פירן טיש! קוויטלעך! ועוד ועוד ועוד...
ס'איז זייער קלאר אז איינע פון סאמע גרעסטע חידושים פון חסידות נאך בימי הבעש"ט איז געווען די חלק ההנהגה, כאטש ס'איז נישט קלאר פונקטליך ווי אזוי די הנהגה דארט האט אויסגעזעהן, און ס'איז לכאו' געווען גאנץ אנדערש ווי היינט, אבער בכל אופן שיהי' איז געווען דארט א געוויסע סארט הנהגה און א געשטעל וואס די וועלט האט אזאנס נישט געזעהן אין די צייטן פאר חסידות איז נתגלה געווארן.
דער חלק פון הנהגה האט זיך אויך צוטיילט אויף פארשידענע דרכים, ווען יעדער מקום האט איינגעפירט זיין מיוחד'יגע אופן פון הנהגה. אין אנהייב איז עס נישט געווען אזוי ווייט צושפליטערט, אבער מיט יעדע דור איז עס געווארן מעהר פארברייטערט, ווען היינט צוטאגס רעכנט דאס אריין טויזנטער פרטים און פרטי פרטים וכולם יצאו ממעין אחד.
ס'איז וויכטיג צו באמערקן אז די חלק פון תורת החסידות האט געווענדליך געהאט א שייכות מיט די אופן פון הנהגה, ופשוט הוא.
*
ג - "הנהגות החסידים" - דער דריטער חלק איז דער דער אויסשטעל פונעם סדר החיים ביי די חסידים און פשוטי עם וואס האבן זיך מקשר צום באר החסידות, וואס דאס איז אויך מעהר א חיצוניות'דיגע אופן פון התנהגות פון חסידישע אידן.
דער חילוק צווישן די צווייטע חלק וואס מ'האט פריער געשמועסט און דעם דריטן חלק וואס מרעדט דא, ווייל ס'האט געקענט זיין צוויי רבי'ס און צדיקים וואס זייער אייגענע הנהגה איז נישט געווען אזוי ווייט איינער פונעם צווייטן, און נאך אלס זעהט זיך אהן א ריזיגער חילוק צווישן זייערע חסידים.
דער סיבה פון דעם איז ווייל די צדיקים און אדמורי"ם האבן אויסגעשטעלט א סדר הנהגה פאר זייערע מענטשן לפי הצורך, און דאס איז גורם חילוקים צווישן די פלעצער, און אזוי ארום איז כסדר צוגעקומען נייע מקומות און פארשפרייטונגען בעולם החסידות אויף אלע פראנטן.
כ'האב שוין פריער דערמאנט און ס'איז כדאי צו חזר'ן, די עיקר חילוק צווישן איין פלאץ אין צווייטן, איז בדרך כלל תלוי אין די חלק פון 'תורת הבעש"ט', און לויט דעם איז אויך געווארן חילוקים און די אנדערע צוויי חלקים.
המשך יבוא בעז"ה.
-
- שר חמישים ומאתים
- תגובות: 355
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2018 4:33 am
- שאינו יודע
- שר ששת אלפים
- תגובות: 6762
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג מארטש 24, 2011 1:27 pm