מוטשע דעך…!

[פרישע קוגל]

אין א גרויסע ישיבה אין ארץ ישראל מיט ארום פערציג יאר צוריק, דרייט זיך ארום דער משגיח ר׳ נטע און שעפט נחת פון די בחורים וואס זיצן און הארעווען אויף תורה.

די ישיבה איז באקאנט אלץ א פלאץ ווי מען אטעמט דעם אויבערשטען א גאנצן טאג, דער משגיח ר׳ נטע איז א הויפט פאקטאר דערצו, ווען מיט זיין ערליכקייט און תמימות באגלייט ער און איז כסדר מחזק די בחורים צו לערנען און דינען דעם אויבערשטען.

איין טאג זיך ארומדרייענדיג אין בהמ״ד צווישן די חברותות קומט צו אים צו א בחור און בעט דעם משגיח אויב ס׳וואלט געווען שייך צו כאפן א שטיקל שמועס איבער א וויכטיגער ענין. זיכער, ענטפערט ר׳ נטע, ער וועט זיך פרייען צו העלפן יעדן בחור ווען אימער.

די קאנטראסט צווישן די צוויי - דער בחור שלמה און דער משגיח ר׳ נטע - איז געווען מערקבאר, ווארום דער שלמה איז געווען אן אויסלענדישע בחור פון ארגעטינע, אלס קינד איז ער פאר'יתומ'ט געווארן פון זיין טאטע און ער איז געקומען לערנען קיין ארץ ישראל. און נעבן אים שטייט דער משגיח ' א ריכטיגער ירושלים׳ער פארצייטישע איד.

שלמה האט געקענט א פיינעם אידיש, אבער נאר דאס… מיט א געשטיקטע שטימע הייבט ער אן צו דערציילן פארן משגיח אז ער קומט פון ארגעטינע ווי ער איז אלעמאל געווען א גוט פאלגזאם קינד, זיין טאטע האט עם איבער געלאזט ביי די דריי יאר, ער האט ביז די פופצן יאר געוואוינט אליין מיט זיין מאמע אין ארגענטינע, ביז זיין געטרייע מאמע האט באשלאסן אים צו שיקן קיין ארץ ישראל אין א ישיבה ער זאל אויסוואקסן א תלמיד חכם אזויווי זיין טאטע איז געווען.

די פראבלעם איז אבער געווען - פארציילט שלמה ווייטער - אז איך האב קיינמאל נישט באמת געלערענט דארט אין ארגענטינע. איך בין געווען פאלגזאם און ערליך, געלערנט אביסל חומש און געדינט דעם אויבערשטן מיט תמימות און זייענדיג א יתום האט מיר קיינער קיינמאל געטשעפעט אדער געזאגט וואס צו טון.

איך בין אנגעקומען אהער קיין ארץ ישראל מיט פינעף יאר צירוק, איך בין שוין יעצט אין מיין דריטע ישיבה דא אין לאנד אבער איך הייב נישט אן צו קענען לערנען… איך האב טאקע די בעסטע חברותות, איך זיץ אנטעקגן איבער זיי און איך שאקל מיט די קאפ און מיט די הענט, אבער איך פארשטיי נישט קיין מילה אחת וואס עס קומט פאר ארום מיר…

מיין מאמע וויל מיר זען אלס תלמיד חכם, איך זיץ שוין פינעף יאר אין ישיבות און איך פאפ ארום מיט יעדעם איינעם, וואס וועט זיין דא?

"משגיח טייערע" פירט ער אויס מיט טרערן אין די אויגן, ״איך קען נישט לערנען…״

ר׳ נטע קוקט אים אן, ער פארשטייט נישט וואס ס'קומט דא פאר, די קענסט נישט לערנען?! כפארשטיי נישט וואס דאס מיינט... ״שלמה״ רופט ער זיך אן מיט זיין ארץ ישראל׳דיגן אקצענט, ״ דו קענסט נישט לערנען?! ״מוטשע דעך!״ ס׳געיט נישט אזעי… מען ברויך זיך מוטשענען…"

שלמה קוקט אן דעם משגיח און ער ווייסט נישט וואס ער וויל פון אים. משגיח טייערע, איך מוטשע זיך שוין פינעף יאר, איך זיץ ביי א גמרא פערצן שעה א טאג. איך בין גרייט זיך צו מוטשען וויפל עס פעלט אויס, אבער קיינער האט מיר קיינמאל נישט אויס געלערנט לערנען. קיינער האט מיר קיינמאל פארשטיין געגעבן וויאזוי מען טיישט אפ א תוספות, וואס הייסט מוטשע דיך?

ר׳ נטע לאזט זיך אבער נישט, ״שלמה, מוטשע דיך… אז דו וועסט זיך מוטשענען וועסטו קענען…״

שלמה טראכט צו זיך א מינוט און בעט די משגיח צו קומען מיט אים צו זיין שלאף צימער. זיי גייען אריין, שלמה שלעפט ארויס א בריוול פון זיין לעדל וואס ער האט באקומען פון זיין מאמע פון ארגענטינע און ער בעט די משגיח ער זאל עס אפליינען.

ר׳ נטע קוקט אריין אין דעם בריוו און ער ווייסט נישט וואס עס האט אים באטראפן. ״דאס איז דאך געשריבן אין ספאניש וויאזוי זאל איך עס קענען ליינען?"

״משגיח״ רופט זיך שלמה אן, ״מוטשע דיך…״

***

מען טרעפט זיך אמאל אין א מצב ווי מען ווייסט נישט וויאזוי צו גיין ווייטער, אמאל איז עס אין לערנען, אמאל איז עס אין ביזנעס, אמאל איז עס בין אדם לחברו, און אמאל בין איש לאשתו.

אסאך מאל ברויך מען זיך טאקע מוטשענען, אבער אמאל פעלט פשוט א יסוד. מען האט קיינמאל געלערנט. מען גייט און מען פלאפלט נאך וואס יענער טוט/זאגט און מען געט זיך נישט קיין עצה.

געדענק: ווען עפעס גייט נישט, כאפ א בליק אויף די יסוד, אסאך מאל דארף מען זיך גיין עפעס אויסלערנען און נישט סתם נאכזאגן די חברותא.

[כתוב וחתום]

פרישע, גאר גוט… שרייב עפטער, איך האב זיך ממש באלעקט מיט דעם ארטיקל…

[פרינדזשעס..]

פרישע, גאר גוט… שרייב עפטער, איך האב זיך ממש באלעקט מיט דעם ארטיקל…

[בשעה שיש]

איך שטיי אין 'מוטשע זעך' וואספארא קאמפלימענט אריין צו שליידערן פארן פרישען ווארעמען קוגל.. אהה... איר רעד דאך אזוי צום זאך די ברענגסט ארויס א שטארקע נקודה! הערליך זאפטיג! אין דער געבוי איז אויך נישט אוועק צו-מאכן! יישר כח!

[קאקאש קעיק מיט מילך]

פיינע ווארימע קוגל דעיס!

[מר קאפלאווסקי]

איבער פרישע קוגעל ליינט זיצעך בעסער

[אלט מאנרא]

זאפטיג
שטארק הנאה געהאט

[חלקי]

איך זע נישט וואס די שעמסט דיר מיט דעם נאמען! דאס איז דאך ריכטיג פרישע קוגל.

[שלמה מולכו]

מוטשע דעך…!

[שלמה מולכו]

דערמאנט א זיסע מעשה,

געוועהן אמאל א חשובע רב וואס איז געפארן קיין קאנאדא צו א שמחה ביי אחד מבני קהלתו,
אינמיטן וועג פרעגט דער דרייווער דעם רב, פארוואס גייט דער רב צו צום עמוד די הייליגע טעג?
דער רב איז דאך נישט דער בעסטער בעל תפלה, פארוואס פעלט עס אויס?
זאגט דער רב, כשלעצמי וואלט איך שוין לאנג אויפגעגעבן דעם עמוד, אבער וואס קען איך טוען,דער עולם מוטשעט שטארק...

ס׳גייט דורך עטליכע שעה און פלוצים קומט דער קאר צו א האסטיגע אפשטעל, דער דרייווער רופט זיך אן,
רב לעבן כ׳קען נישט מער דרייוון, יעצט זאל דער רב מוחל זיין איבערנעמען דעם רעדל, דער רב קוקט איהם אן מיט וואונדער,
ביסט נאריש? כ׳קען דאך נישט דרייוון, זאגט דער דרייווער נו איז וואס? איך מוטשע שטארק...

[כתוב וחתום]

שלמה,

[שמחת עולם]

גאר גוט

יישר כח!

[אוראייניקל]

יגעת ומצאת!!

[פופציגער]

הערליך הערליך!!!

ריכטיגע נקודה!!!

[יש לו מנה]

זייער גוט...

מוטשע דעך....

[מעכל קנעכל]

הערליכע מעשה

צו פארשטיין די נמשל פונקטליך דארף מען זאגן: מוטשע דעך וועסטו פארשטיין..
גראדע האב איך אפאר נמשלים אויף דעם

[לייטער]

ווי איז די לייק קענפל
מעסיוו אראפגעלייגט די מעשה אז כהאב ממש מיטגעוויינט מיטן בחורל און די שטארקע פוינט וואס די ברענגסט ארויס

[נשמת השכל]

גוט גוט!

[נשמת השכל]

דערמאנט א זיסע מעשה,

געוועהן אמאל א חשובע רב וואס איז געפארן קיין קאנאדא צו א שמחה ביי אחד מבני קהלתו.

אינמיטן וועג פרעגט דער דרייווער דעם רב, פארוואס גייט דער רב צו צום עמוד די הייליגע טעג? דער רב איז דאך נישט דער בעסטער בעל תפלה, פארוואס פעלט עס אויס?
זאגט דער רב, כשלעצמי וואלט איך שוין לאנג אויפגעגעבן דעם עמוד, אבער וואס קען איך טוען,דער עולם מוטשעט שטארק...

ס׳גייט דורך עטליכע שעה און פלוצים קומט דער קאר צו א האסטיגע אפשטעל, דער דרייווער רופט זיך אן, רב לעבן כ׳קען נישט מער דרייוון, יעצט זאל דער רב מוחל זיין איבערנעמען דעם רעדל, דער רב קוקט איהם אן מיט וואונדער, ביסט נאריש? כ׳קען דאך נישט דרייוון, זאגט דער דרייווער נו איז וואס? איך מוטשע שטארק...

[שמואלי לענעראוויטש]

די ביסט לעצטנס געפארפול! זעהט אויס עס האצעך געלוינט צו איינהאנ---- שמואלי סטאפ!!

[Airplane]

יישר כח!

[שטומפיג]

@פרישי!!!

[עולם הפוך]

פריש אראפגעלייגט, פריש דעטאלירט, פריש ארויסגעברענגט מיט א פרישע חידוש ווי נאר @פרישע קוגל קען.

שרייב אפטער.

[פרישע קוגל]

פרישע, גאר גוט… שרייב עפטער, איך האב זיך ממש באלעקט מיט דעם ארטיקל…

טענקס.

פרישע, גאר גוט… שרייב עפטער, איך האב זיך ממש באלעקט מיט דעם ארטיקל…

פאר דיר אויך

איך שטיי אין 'מוטשע זעך' וואספארא קאמפלימענט אריין צו שליידערן פארן פרישען ווארעמען קוגל.. אהה... איר רעד דאך אזוי צום זאך די ברענגסט ארויס א שטארקע נקודה! הערליך זאפטיג! אין דער געבוי איז אויך נישט אוועק צו-מאכן! יישר כח!

למעשה האסטעך אנייצע געגעבן… שכח פאר דיר!

;l;p-

פיינע ווארימע קוגל דעיס!

א שמייכל איז אלעמאל עקסעפטעד

איבער פרישע קוגעל ליינט זיצעך בעסער

נאכנישט פראבירט, אבער מאכט אסאך סענס..

זאפטיג
שטארק הנאה געהאט

שכח פאר די פעידבעק

איך זע נישט וואס די שעמסט דיר מיט דעם נאמען! דאס איז דאך ריכטיג פרישע קוגל.

סתם פאר דיין נאליזש, איך גלייך נישט קיין קוגל.
קאמפלעמענטס גלייך איך יא.. שכח!

דערמאנט א זיסע מעשה,

געוועהן אמאל א חשובע רב וואס איז געפארן קיין קאנאדא צו א שמחה ביי אחד מבני קהלתו,
אינמיטן וועג פרעגט דער דרייווער דעם רב, פארוואס גייט דער רב צו צום עמוד די הייליגע טעג?
דער רב איז דאך נישט דער בעסטער בעל תפלה, פארוואס פעלט עס אויס?
זאגט דער רב, כשלעצמי וואלט איך שוין לאנג אויפגעגעבן דעם עמוד, אבער וואס קען איך טוען,דער עולם מוטשעט שטארק...

ס׳גייט דורך עטליכע שעה און פלוצים קומט דער קאר צו א האסטיגע אפשטעל, דער דרייווער רופט זיך אן,
רב לעבן כ׳קען נישט מער דרייוון, יעצט זאל דער רב מוחל זיין איבערנעמען דעם רעדל, דער רב קוקט איהם אן מיט וואונדער,
ביסט נאריש? כ׳קען דאך נישט דרייוון, זאגט דער דרייווער נו איז וואס? איך מוטשע שטארק...

גוט גוט!

גאר גוט

יישר כח!

סעים טו יא

;l;p-
יגעת ומצאת!!

א שטיקל סתירה מיט מיין מעשה באט די צוויי גרינע פארווישט דאס…

הערליך הערליך!!!

ריכטיגע נקודה!!!

יאפ. א דאנק

זייער גוט...

מוטשע דעך....

אה… יש לו… אוי מוטשעט מען זיך…

הערליכע מעשה

צו פארשטיין די נמשל פונקטליך דארף מען זאגן: מוטשע דעך וועסטו פארשטיין..
גראדע האב איך אפאר נמשלים אויף דעם

אדרבה, שרייב דיינע נמשלים

ווי איז די לייק קענפל
מעסיוו אראפגעלייגט די מעשה אז כהאב ממש מיטגעוויינט מיטן בחורל און די שטארקע פוינט וואס די ברענגסט ארויס

די לייק קנעפל איז אויפן וועג זאגן זיי. אלנפאלס, שכח פאר דיין פיעדבעק!

די ביסט לעצטנס געפארפול! זעהט אויס עס האצעך געלוינט צו איינהאנ---- שמואלי סטאפ!!

סטאפ נישט… גיי ווייטער, דער עיקר מאך זיך וויסענדיג..
אז מ׳רעדט שוין, געפארפול בין איך אייביג געווען, האסט פשוט מיר קיינמאל נישט אויסגעהערט..

יישר כח!

אמן. וכן למר

@פרישי!!!

מיינסט אז פרישי וועל איך ענדערש גלייכן ווי פרישע קוגל? נאט סוי שאאר… די גרינע גלייך איך זיכער..

פריש אראפגעלייגט, פריש דעטאלירט, פריש ארויסגעברענגט מיט א פרישע חידוש ווי נאר @פרישע קוגל קען.

שרייב אפטער.

אה… עולם הפוך, א קאמפלימענט פון דיר איז ווערט עפעס.
ווען נערווען איז א אייטעם אין גראסערי וואלט איך אפשר געשריבן אפטער..

[נישט פשוט]

This is something special ! !