לאמיר אריבער גיין צו דזשענערעל רעלעטיוועטי, וואס איז דאס דזשענערעל רעלעטיוועטי?
דזשענערעל רעלעטיוועטי געבט זיך אפ צו פארשטיין ווי אזוי גראוועטי ארבעט, און וואספארא השפעה גרעוועטי האט אויף די וועלט, סיי אין מקום און סיי אין זמן.
פאר לאנגע יארן האבען זיך סייענטיסטן געמיטשעט צו פארשטיין, וואס איז דאס גרעוועטי? וואס איז די מיסטעריעזע כח וואס שלעפט אלעס אראפ צו די ערד? ביז ס'איז געקומען א סייענטיסט מיטן נאמען אייזיק נאטאון און ער האט אויסגערעכנט פונקליך די השפעה וואס גראוועטי האט אויף די וועלט.
ער איז אויך אויפגעקומען אז דאס וואס די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט איז דאס אלעס צו פארדאנקען די גראוועטי פון די וועלט וואס האט א השפעה אויף די לבנה, "דאס וואס די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט דאס איז וויבאלד די לבנה האלט אין איין פאלען צו די וועלט א דאנק גראוועטי"
אבער וואס גראוועטי איז דאס האט ער נישט געוויסט, אין זיינע פאפירען שרייבט ער אז דאס דארף טאקע אדרעסירט ווערן. אזוי פיל האט ער יא געזען אז ווי גרעסער די חומר איז אלס א שטערקערע גראוועטי האט עס. און טאקע צוליב דעם זעהט מען טאקע אז די וועלט וואס אסאך גרעסער פון די לבנה איז גורם אז די לבנה זאל זיך ארום דרייען ארום איר, און נישט פארקערט ווייל די גראוועטי פון די וועלט איז אסאך שטערקער פון די לבנה.
פאר איינשטיין האט די זאכן אויך געבאדערט איז ער אויפגעקומען מיט א געדאנק וואס רופט זיך "ספעיסטיים"
איינשטיין האט געטראכט, לאמיר זאגען ס'איז נישט דא קיין וועלט נישט קיין זון נישט קיין לבנה נישט קיין שטערנס די גאנצע יוניווערס איז ליידיג, אפילו איין סינגל פארטיקל איז ניט דא. יעצט איז די שאלה צו די יוניווערס איז באמת ליידיג? זאגט איינשטיין אז ניין, ספעיס(מקום) פאר זיך איז אויך א מציאות. ס'איז נישט דא אזא זאך ווי ליידיג פלאץ, ספעיס איז עפעס וואס פילט אן די גאנצע יוניווערס. ספעיס איז אזוי די פרעים-ווארק אויף וואס די גאנצע יוניווערס איז געבויעט. איינשטיין האט עס א נאמען געגעבן ספעיסטיים(דאס איז וויבאלד מקום און זמן איז שטארק פארבינדן איינס מיטן צווייטען) יעדע חומר וואס איז נאר דא אין די יוניווערס איז ארויפגעקלעבט אויף די ספעיסטיים.
ספעיסטיים איז א ווייעכע זאך,ער איז בייגעדיג, ער קען באקומען קנייטשען, אויב מ'שאקלט שטארק די ספעיסטיים קען עס אפילו שאפן וועיווס וואס וועט אדורך לויפן די ספעיסטיים.
אויפן בילד זעהט מען ווי סאיז ארויפגעלייגט גרידס (ליניעס) אויף די ספעיסטיים כדי צו זעהן וואס עס פאסירט צו די ספעיסטיים ווען מ'קלעבט ארויף דערויף א שטיקעל חומר.
לאמיר נעמען די וועלט און אים ארויפקלעבן אויף די ספעיס טיים.
מיר זעען א מאדנע זאך די וועלט האט געשאפען א קנייטש אין די ספעיסטיים ארום זיך, ער האט אריינגעצויגען די ספעיסטיים ארום זיך. יעדע חומר וואס ווערט אויגעהאנגען אין די ספעיסטיים ציט ער אריין אביסעל פון די ספעיסטיים ארום אים, און ער שאפט א קנייטש אין ספעיסטיים, אויב איז ער א גרויסע אביעקט שאפט ער א גרויסע קנייטש, אויב איז ער א קלענערע אביעקט שאפט ער א קלענערע קנייטש אין די ספעיסטיים. למשל די זון וואס איז אסאך גרעסער פון די וועלט ער שאפט א גרויסע קנייטש אין ספעיסטיים, און די לבנה וואס איז קלענער פון די וועלט ער שאפט א קלענערע קנייטש אין ספיעסטיים.
דא קען מען זעהן ספעיסטיים אין א צוויי דיימענשאן בליק. די זון שאפט א גרויסע קנייטש און ספעיסטיים און די וועלט הייבט זיך אן ארום דרייען די זון, די וועלט מיינט באמת אז ער גייט אין א גליייכע ליניע נאר וויבאלד די ספעסטיים איז געווארען געקנייטשט, גייט ער נאך די מהלך פון די געקנייטשטע ספעיסטיים און ער הייבט אן צו ראטעיטן די זון.
דא קען מען זעהן די ספעיסטיים פון א דריי דיימענשן בליק. מ'זעהט ווי די וועלט דרייט זיך און בשעת'ן זיך דרייען שלעפט ער אריין די ספעיסטיים ארום זיך. קומט אויס אז אויב ס'איז דא א צווייטע חומר ערגעץ ארום די וועלט, לאמיר זאגען א קליינע שטיינדעל גייט די שטיינדעל ווערן ציגעצויגען און פאלן צו די וועלט,
"נישט ווייל די שטיינדעל פאלט צו די וועלט,ס'איז די ספעיסטיים וואס די שטיינדעל איז אנגעהאנגען ער ווערט ציגעצויגען צו די וועלט, און בשעת די ספעיסטיים פאלט צו די וועלט שלעפט ער מיט זיך יעדע חומר וואס איז אנגעהאנגען אין אים אריינגערעכנט די שטיינדל.
לאמיר גיין א טראפקעלע טיפער
בשעת די שטיינדעל פאלט צו די ערד שפירט ער נאכנישט אז ער פאלט "ווייל ער פאלט אינאיינעם מיט די ספעיסטיים ארום אים". ער האלט באמת אז ער שטייט נאך אויף איין פלאץ נאר די וועלט קומט ארויפציפליען צו אים (ווער עס איז שוין אמאל אראפגעפלויגען מיט א ראלער קאויסטער דער ווייסט וואס איך מיין, בשעת'ן אראפ פליען שפירט מען נישט קיין גראוועטי וויל מ'פאלט אינאיינעם מיט די ספעיסטיים ארום זיך)
אבער איינמאל די שטיינדל קומט אן צו די ערד יעצט הייבט זיך אן א ערענסטע מלחמה, ווייל די ספעיסטיים וואס די שטיינדעל איז אנגעהאנגן פאלט ווייטער אריין אין די ערד ער ווערט איינגעשלינגען אין די ערד, און די שטיינדל וויל מיטגיין מיט זיין ספעיסטיים, אבער די ערד לאזט אים נישט,די ערד שטיפט אים צוריק. אזוי חזר'ט זיך עס איבער איין מאל און נאך אמאל.ס'קומט אראפ פרישע ספעיסטיים און נאך איידער וואס ווען ווי ווערט די פרישע ספעיסטיים אויך אריינגעשלעפט אין די ערד. "דאס מייט גראוועטי"
ווען א חומר גייט פון איין ספעיסטיים צום צווייטען ווערט עס אנגערופען "עקסעלערעישן"
ווען איינער טוישט ספיד, למשל איינער הויבט אן פלוצלינג שנעל צו פליען מיט זיין קאר, דאן רייסט ער זיך אויך ארויס פון זיין ספעיסטיים, "קומט אויס פון דעם אז יעדעס מאל איינער טוישט ספיד (עקסעלערעיט) וועט ער טעכניש האבען די זעלבע אפעקט פון גראוועטי"