איינס האט געשריבן:עם הארץ האט געשריבן:לעניות דעתי איז צייט עס צי מאכען - ווי כולל וואלט ווען געדארפט זיין- אז נאר ווער עס איז בכדי שיעשו צי לערנען א גאנצען טאג זאל דארט זיין, די איבריגע זאלן האבן א שטארקע מסגרת מיט א שיעור צופרי און ביינאכט
דו האלטסט טאקע אז די בחורים וואס שטעלן זיך נישט צו צום סדר הלימוד איז ווייל די סדר איז ״לערנען״?
כאן צריך לצחוק.... די ריזן וואס בחורים שטעלן זיך נישט צו צום לערענען איז ווייל סאיז אונטער א ״מסגרת״
וואלט ווכן געווען א מסדרת פון ארבעטן וואלט די קעפל געווען: זאלן עלטערע בחורים גיין לערנען?
איך האב געהערט אז רבי מיכאל בער האט גע'עפענ'ט די ישיבה-פארם כדי אז די בחורים וואס האלטען נישט ביים לערנען זאלן ארבייטען, אבער למעשה האט זיך ארויסגעשטעלט אז דער וואס האט נישט געהאלטען ביים לערנען, האט אויך נישט געהאלטען ביים ארבייטען.
איך ווייס נישט ווי וואר דאס איז, און בכלל דאן איז געווען אנדערע צייטען. אבער לגופו של ענין, ס'איז זיכער דא בחורים ביי וועם לערנערן איז זיי שווער, און פאר זיי איז כדאי צו גיין ארבייטען, אבער ביי אנדערע בחורים איז טאקע די מסגרת די פראבלעם, און צו גיין ארבייטען וועט נישט העלפען זיין פראבלעם, עס וועט עס נאר ארגער מאכן.
די פרעגסט ווי איז די ליין? איך מיין אז די ליין איז ווען די חבירים האבן שוין חתונה, אויב איז מען שוין גענוג אלט צו חתונה האבן, דאן איז מען שוין גענוג אלט צו גיין ארבייטען. לאמתו של דבר, זענען פיל 18 יעריגע בחורים נישט גרייט חתונה צו האבן, און אזא בחור איז בדרך כלל אויך נישט גרייט צו גיין ארבייטען, אבער געווענליך צעווישען 18-20 איז די צייט ווען א בחור ווערט גרייט אויף זיין לעבן, (בדרך כלל, ס'איז דא עלטערע בחורים וואס זענען אויך נישט גרייט, און מאנכע ווערען קיינמאל נישט גרייט). געווענליך ווערט אזא בחור א חתן, און האט חתונה, אבער ח"ו אין פאל אז נישט, זעה איך נישט קיין שום סיבה פארוואס ער זאל נישט מעגן גיין ארבייטען, און ס'איז קיין שום חסרון אויב גייט ער ארבייטען.
איך בין געווען 20 יאר מיט 9 חדשים ווען כ'האב חתונה געהאט, און בכלל נישט קיין עלטערע בחור, איך האב געלערענט אלע יארן אין איין ישיבה גדולה אין אמעריקע, און קיינמאל נישט געפארן אויף א"י, ווען כ'בין געווארען 18, איז געווען בערך 35-40 בחורים אין מיין כתה, די לעצטע זמן אלץ בחור, איז געווען 8. די דיפרעסיע וואס האט געהערשט יענער זמן, איז געווען אין לשער, ווען נישט דעם וואס איך בין שוין געווען א חתן, און איך האב געוויסט אז דאס איז מיין לעצטע זמן, וואלט איך עס נישט אריבערגעטראגען, איך וואלט געזוכט יעדער מיטל צו אנטלויפן פון ישיבה, און איך זאג איבער איך בין געווען 20, נישט קיין עלטערע בחור, און איך בין שוין געווען א חתן, אבער די פאקט אז פון כתה פון 35-40 בחורים איז געבליבן בלויז 8 האט געפאטשעט אין פנים. איך זאג נישט אז דער לעזונג פאר דער דעפרעסיע איז צו גיין ארבייטען, מען קען גיין לערנען אין א כולל, מען קען גיין לערנען אין א ישיבה וואס איז מער געפאסט פאר אן עלטערע בחור, אבער א בחור וואס פאר עם איז לערנען נישט צוגעפאסט, זעה איך נישט קיין שום חסרון אז ער זאל גיין ארבייטען.