וואס איז טייטש? - סליחות, פיוטים ויוצרות
די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
אין סליחות לצום גדלי' [ סליחה מג] דמיתי לסוטה פרועה מנאפת וחללה הייתי כבגד "והושמתי" כשמלה בדמים מגללה, זאגט דער מטה לוי "והושמתי לשון שממה" לפ"ז דארף דאס זיין א שי"ן ימנית, פארשטיי איך נישט בחור המדפיס וואס האט געדרוקט "והושמתי" אלס א שי"ן שמאלית.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
farshlufen האט געשריבן:אין סליחות לצום גדלי' [ סליחה מג] דמיתי לסוטה פרועה מנאפת וחללה הייתי כבגד "והושמתי" כשמלה בדמים מגללה, זאגט דער מטה לוי "והושמתי לשון שממה" לפ"ז דארף דאס זיין א שי"ן ימנית, פארשטיי איך נישט בחור המדפיס וואס האט געדרוקט "והושמתי" אלס א שי"ן שמאלית.
איך האב נישט געזעהן דעם מטה לוי אינעווייניג, אבער פון אויבן אויף איז שווער זיין פשט, וואו קומט דא אריין 'שממה'? פון די משעות הדברים וואלט איך געזאגט אז דער משקל 'שימה' פאסט זיך מער, ווי פאלגענד;
דמיתי לסוטה פרועה, מנאפת וחללה = איך בין צוגעגליכען געווארןצו א סוטה פרועה, א מנאפת און חללה,
הייתי כבגד עדים- = איך בין געווען ווי א קלייד וואס מ'נוצט אלס עדות (ע"ש הכתוב ופרשו השמלה וגו' אלו בתולי בתי)
והושמתי כשמלה- בדמים מגללה = און איך בין געטאן געווארן ווי א געוואנט- וועלכע איז אין בלוט פארשמירט.
לעצט פארראכטן דורך מיללער אום דינסטאג סעפטעמבער 22, 2009 10:35 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
עס עגבערט שוין פאר א וויילע, אויף וואס גייט ארויף "מי שענה ליצחק בנו כשנעקד על גבי במזבח", מילא "מי שענה לאברהם אבינו בהר המורי'" קען ארויפגיין אויף "בי נשבעתי וכו' ", אבער וואס האט יצחק מתפלל געווען און וואס האט אים כביכול געענטפערט?
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
- אינטעליגענט
- שר חמש מאות
- תגובות: 877
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 02, 2008 6:23 pm
פארשלאפן
מיט דוכט זיך, איז מי שענה מיינט נישט דוקא ווער עס האט מתפלל געווען. נאר ווער ס'איז געווען אין א צרה.
איי וועסטו פרעגן אין וואס פאר א צרה איז געווען יצחק? ס'איז דאך געווען א מצוה.
דער ענטפער איז, טאקע ווייל ס'איז נישט געווען ציווי השם צו שחט'ן, נאר א נסיון. און אויב וואלט ער געווארן גע'שחט'ן, וואלט עס געווען א טראגעדיע, ווייל מ'וואלט אים גע'הרג'ט על לא עול.
מיט דוכט זיך, איז מי שענה מיינט נישט דוקא ווער עס האט מתפלל געווען. נאר ווער ס'איז געווען אין א צרה.
איי וועסטו פרעגן אין וואס פאר א צרה איז געווען יצחק? ס'איז דאך געווען א מצוה.
דער ענטפער איז, טאקע ווייל ס'איז נישט געווען ציווי השם צו שחט'ן, נאר א נסיון. און אויב וואלט ער געווארן גע'שחט'ן, וואלט עס געווען א טראגעדיע, ווייל מ'וואלט אים גע'הרג'ט על לא עול.
פארשלאפן,
להרחיב דיבורו של אינטעל חברינו, דער פסוק זאגט 'והיו טרם יקראו ואני אענה' דאס הייסט אז ווען דער אייבירשטער איז 'עונה לעמו ישראל בעת צרה' איז נישט דייקא ווען זיי האבן געבעטן פאר הילף, כביכול איז א יודע מחשבות ובוחן כליות ולב, און אז ער זעהט אז עס פעלט עפעס פאר א אידן העלפט ער זאפארט, און דאס טאקע בעטן מיר ביי די תפלות 'מי שענה'.
יצחק אבינו איז געווען אן עולה תמימה, עס איז זיכער אז מיט'ן נישט געשאכטען ווערן האט ער געטאן דעם רצון ה' פונקט אזוי ווי ער וואלט ווען געשאכטען געווארן אויב זאל ווען דאס זיין דער רצון ה', אבער כלל ישראל וואלט דאך נישט ארויסגעקומען פון אים, ממילא האט אים דער אייבירשטער 'עונה' געווען און געשיקט אן איל תמורתו.
איי וועט דאך יעדער פרעגן, עס איז דאך 'מתחילה' געווען אזוי דער רצון ה' אז דאס איז דאך נאר געווען א נסיון אלזא אפי' קען זיין אז פאר יצחק בעניני הבשר האט דאס אויסגעזעהן ווי אן עניה מן השמים, בעת וואס דאס איז דאך באמת געווען דער פלאן פון אנפאנג, און פארוואס הייסט דאס אז דער באשטעפער האט אים גאר 'געהאלפן' בעת וואס דער פראבלעם האט בכלל נישט עקזעסטירט?
דער תירוץ איז אבער פשוט, דאס איז טאקע וואס מיר זעהן יעדן טאג, א מענטש מיינט אז ער איז אין א צרה ער זעהט זיך אין א פראבלעם וואס פון זיין זייט איז גארנישט שייך צוטאן, ער גיט אויף אייגענע פלענער און ער איז זיך סומך גענצליך אויפן רבוש"ע, אין לנו על מי להשען אלא על אבינו שבשמים, דעמאלטס איז דער עונה ומרחם, דער 'מי שענה ליצחק בנו' אים עונה פון הימל אויפן זעלבן אופן, און דער אייבירשטער איז מגלה אז דער גאנצער זאך איז געווען א נסיון צו דער איד וועט איינזעהן אז ער איז גארנישט, וזכרת את ה' כי הוא הנותן לך כח לעשות חיל, בלתך אין להושיע, וישים על ה' מבטחו.
אוודאי איז דאס גאר געווען דער פלאן, ביים אייבירשטען איז נישט שייך קיין שינוי רצון, הקב"ה מתאווה לתפלתן של צדיקים, מחסדי השם להיטיב עם בריותיו ער וויל אבער אז עס זאל נישט זיין קיין נהמה דכסופא, עס זאל זיך ערליך קומען פאר זיינע קינדער, ברענגט ער זיי אין א מצב אז זיי זאלן מצפה זיין לישועתו און דעמאלטס איז ער זיי עונה בעת צרה, פאר די מענטש קוקט עס טאקע אויס ווי א שינוי אבער אז מען קוקט אויף צוריק פארשטייט מען אז אלעס איז נאר געווען א נסיון.
והארכתי יותר מדאי, יה"ר שנגיע אפס קצהו לההכרה הנצרכת בכל עת ובכל זמן.
להרחיב דיבורו של אינטעל חברינו, דער פסוק זאגט 'והיו טרם יקראו ואני אענה' דאס הייסט אז ווען דער אייבירשטער איז 'עונה לעמו ישראל בעת צרה' איז נישט דייקא ווען זיי האבן געבעטן פאר הילף, כביכול איז א יודע מחשבות ובוחן כליות ולב, און אז ער זעהט אז עס פעלט עפעס פאר א אידן העלפט ער זאפארט, און דאס טאקע בעטן מיר ביי די תפלות 'מי שענה'.
יצחק אבינו איז געווען אן עולה תמימה, עס איז זיכער אז מיט'ן נישט געשאכטען ווערן האט ער געטאן דעם רצון ה' פונקט אזוי ווי ער וואלט ווען געשאכטען געווארן אויב זאל ווען דאס זיין דער רצון ה', אבער כלל ישראל וואלט דאך נישט ארויסגעקומען פון אים, ממילא האט אים דער אייבירשטער 'עונה' געווען און געשיקט אן איל תמורתו.
איי וועט דאך יעדער פרעגן, עס איז דאך 'מתחילה' געווען אזוי דער רצון ה' אז דאס איז דאך נאר געווען א נסיון אלזא אפי' קען זיין אז פאר יצחק בעניני הבשר האט דאס אויסגעזעהן ווי אן עניה מן השמים, בעת וואס דאס איז דאך באמת געווען דער פלאן פון אנפאנג, און פארוואס הייסט דאס אז דער באשטעפער האט אים גאר 'געהאלפן' בעת וואס דער פראבלעם האט בכלל נישט עקזעסטירט?
דער תירוץ איז אבער פשוט, דאס איז טאקע וואס מיר זעהן יעדן טאג, א מענטש מיינט אז ער איז אין א צרה ער זעהט זיך אין א פראבלעם וואס פון זיין זייט איז גארנישט שייך צוטאן, ער גיט אויף אייגענע פלענער און ער איז זיך סומך גענצליך אויפן רבוש"ע, אין לנו על מי להשען אלא על אבינו שבשמים, דעמאלטס איז דער עונה ומרחם, דער 'מי שענה ליצחק בנו' אים עונה פון הימל אויפן זעלבן אופן, און דער אייבירשטער איז מגלה אז דער גאנצער זאך איז געווען א נסיון צו דער איד וועט איינזעהן אז ער איז גארנישט, וזכרת את ה' כי הוא הנותן לך כח לעשות חיל, בלתך אין להושיע, וישים על ה' מבטחו.
אוודאי איז דאס גאר געווען דער פלאן, ביים אייבירשטען איז נישט שייך קיין שינוי רצון, הקב"ה מתאווה לתפלתן של צדיקים, מחסדי השם להיטיב עם בריותיו ער וויל אבער אז עס זאל נישט זיין קיין נהמה דכסופא, עס זאל זיך ערליך קומען פאר זיינע קינדער, ברענגט ער זיי אין א מצב אז זיי זאלן מצפה זיין לישועתו און דעמאלטס איז ער זיי עונה בעת צרה, פאר די מענטש קוקט עס טאקע אויס ווי א שינוי אבער אז מען קוקט אויף צוריק פארשטייט מען אז אלעס איז נאר געווען א נסיון.
והארכתי יותר מדאי, יה"ר שנגיע אפס קצהו לההכרה הנצרכת בכל עת ובכל זמן.
נעכטען ביינאכט האט מיר איינער אנגכוויזן אפאר מראי מקומות, קודם מהרש"א אויף די משנה אין תענית, של"ה אברבנאל, ירושלמי תענית, והרבה מזה ליקט בישמיענו סלחתי. אז איך וועל האבן כח וועל איך מאריך זיין.
אגב אינעם היינטיגען אדער מארגענדיגען סליחות (ליום ד') קוחים פקח, משמע אז דער פייטן לערנט עס נישט אלס איין ווארט, און אפילו אלס איין ווארט קען ער עס מאכן אלס לשון רבים, כתבתי אודת פקח קח ביים חק שיעור
אגב אינעם היינטיגען אדער מארגענדיגען סליחות (ליום ד') קוחים פקח, משמע אז דער פייטן לערנט עס נישט אלס איין ווארט, און אפילו אלס איין ווארט קען ער עס מאכן אלס לשון רבים, כתבתי אודת פקח קח ביים חק שיעור
למה זה תשאל לשמי...
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- אינטעליגענט
- שר חמש מאות
- תגובות: 877
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 02, 2008 6:23 pm
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
איך האב מיך אנגעשטויסן אין א ווארט וואס איך טרעף נישט קיין געהעריגע טייטש דערויף. עס איז אין די פיוטים פון שבת חנוכה (וואס מיר זאגען נישט, איך האב עס געפונען אויף תקליטור תורני זוכנדיג דעם ווארט "מפכה" וואס ווערט געברענגט אין ספר סדר היום)
וְדִמְעָתָהּ לָךְ *מְפַכָּה*
איז דאס אפשר א לשון פון א קריגל? אז מען פילט אן א קריגל מיט טרערן?
אזוי נישטערנדיג אן אפטייטש, זעה איך אויף 'מילון מורפיקס' אז "פיכה" ווערט ביי זיי איבערגעטייטשט 'א שטראם', וואס איז די שורש דערפון? און איז דאס דער איבערטייטש פון דמעתה לך מפכה?
וְדִמְעָתָהּ לָךְ *מְפַכָּה*
איז דאס אפשר א לשון פון א קריגל? אז מען פילט אן א קריגל מיט טרערן?
אזוי נישטערנדיג אן אפטייטש, זעה איך אויף 'מילון מורפיקס' אז "פיכה" ווערט ביי זיי איבערגעטייטשט 'א שטראם', וואס איז די שורש דערפון? און איז דאס דער איבערטייטש פון דמעתה לך מפכה?
- למעלה משבעים
- שר עשרת אלפים
- תגובות: 12397
- זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מארטש 02, 2008 10:17 pm
- לאקאציע: ערגעץ פארבלאנדזשעט אויף די גראדע וואסערן
בעצם ענדליך צו די לשון שטייט אין יחזקאל (מז, ב), וַיּוֹצִאֵנִי דֶּרֶךְ שַׁעַר צָפוֹנָה וַיְסִבֵּנִי דֶּרֶךְ חוּץ אֶל שַׁעַר הַחוּץ דֶּרֶךְ הַפּוֹנֶה קָדִים וְהִנֵּה מַיִם מְפַכִּים מִן הַכָּתֵף הַיְמָנִית.
רש"י טייטשט עפעס אפ די ווארט אזוי: מים מפכים - בויאונ"ט בלע"ז רחבים כרוחב פי הפך כך פירשו רבותינו כדלעיל, (לעיל מיינט די רש"י: "במסכ' יומא שנינו אמר רבי פנחס משום רב הונא צפוראה מעין היוצא מבית קדשי הקדשים בתחילה דומה לקרני סלעים כיון שהגיע לפתח ההיכל נעשה כחוט של שתי כיון שהגיע לפתח האולם נעשה כחוט של ערב כיון שהגיע לפתח העזרה נעשה כפי פך קטן.").
און מצידות דוד טייטשט ער לכאורה אפ רש"י אזוי: "והנה מים מפכים - ראיתי והנה מים נמשכין כמלא פי הפך מן עבר השער שכלפי הדרום:
און אין מצידות ציון זאגט אזוי: "מפכים - מל' פך והוא שם כלי מה כמו פך השמן (שם /שמואל א/ י)".
סך הכל וואס קומט אויס?
רש"י טייטשט עפעס אפ די ווארט אזוי: מים מפכים - בויאונ"ט בלע"ז רחבים כרוחב פי הפך כך פירשו רבותינו כדלעיל, (לעיל מיינט די רש"י: "במסכ' יומא שנינו אמר רבי פנחס משום רב הונא צפוראה מעין היוצא מבית קדשי הקדשים בתחילה דומה לקרני סלעים כיון שהגיע לפתח ההיכל נעשה כחוט של שתי כיון שהגיע לפתח האולם נעשה כחוט של ערב כיון שהגיע לפתח העזרה נעשה כפי פך קטן.").
און מצידות דוד טייטשט ער לכאורה אפ רש"י אזוי: "והנה מים מפכים - ראיתי והנה מים נמשכין כמלא פי הפך מן עבר השער שכלפי הדרום:
און אין מצידות ציון זאגט אזוי: "מפכים - מל' פך והוא שם כלי מה כמו פך השמן (שם /שמואל א/ י)".
סך הכל וואס קומט אויס?
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35255
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
חמדה און תאוה זאגט דער מלבי"ם, חמדה מה שרואים, ותאוה מה שאין רואים
לא תחמוד בממון, לא תתאוה, אף בלב, עיין במפרשים החילוק בין שניהם
אולם קנאה, הוא מה שמקנא לאחר, ושייך להקנאה האחר, ששורף לו מה שיש לאחר
החמדה, עס זאל גלוסטען זאכען איז אן אב הטומאה, ווייל עס ברענגט שנאה, און מקנא זיין אנדערע
לא תחמוד בממון, לא תתאוה, אף בלב, עיין במפרשים החילוק בין שניהם
אולם קנאה, הוא מה שמקנא לאחר, ושייך להקנאה האחר, ששורף לו מה שיש לאחר
החמדה, עס זאל גלוסטען זאכען איז אן אב הטומאה, ווייל עס ברענגט שנאה, און מקנא זיין אנדערע
למה זה תשאל לשמי...
- אנעים זמירות
- שר ארבעת האלפים
- תגובות: 4693
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 05, 2012 10:32 am
- לאקאציע: ווען מען זאגט אמר ר' בנימין הכל בחזקת סומין וכו'
קשיא וואס שטערט מיר שוין יארען, ווער האט א תשובה?
מיר פירען אויס איידער שמע קולינו תביאנו אל הר קדשך וכו' כמה שכתוב והביאותים אל הר קדשי וגו' יקרא לכל העמים.
די פסוק רעדט זיך דאך ביי די אומות העולם (אז זיי וועלן אויך קענען דאווענען אין ביהמ"ק), טא פארוואס ברענגען מיר דאס ביי אונזערע בקשות?
איך בעט ווער עס האט א תשובה (וואס שטייט ערגעץ, סברות קען איך אויך זאגען) זאל מהנה זיין דערמיט.
די פסוק רעדט זיך דאך ביי די אומות העולם (אז זיי וועלן אויך קענען דאווענען אין ביהמ"ק), טא פארוואס ברענגען מיר דאס ביי אונזערע בקשות?
איך בעט ווער עס האט א תשובה (וואס שטייט ערגעץ, סברות קען איך אויך זאגען) זאל מהנה זיין דערמיט.
א מענטש קען זיך טועה זיין.
ואולי אין דברי ההלכות (הרי"ף) בזה נכונים כי אין השלימות בלתי לה' לבדו יתברך ויתעלה ויתנשא שמו יתברך. (ספר הזכות להרמב"ן יבמות כד: מדפי הריף)
די סכנה פון באזוכען כפירה\ליצנות בלאגס
מיינע שיעורים
ואולי אין דברי ההלכות (הרי"ף) בזה נכונים כי אין השלימות בלתי לה' לבדו יתברך ויתעלה ויתנשא שמו יתברך. (ספר הזכות להרמב"ן יבמות כד: מדפי הריף)
די סכנה פון באזוכען כפירה\ליצנות בלאגס
מיינע שיעורים