וואס איז טייטש? - סליחות, פיוטים ויוצרות

די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער

אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35244
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

וואס איז טייטש? - סליחות, פיוטים ויוצרות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

זאגענדיג סליחות באגעגנט מען זיך מיט ווערטער וואס מ'איז נישט געוואוינט צו זיי, ס'איז דא ווערטער וואס זענען זעלטן בעצם און מ'טרעפט זיי נישט קיין סאך, און ס'איז דא וואס זענען באקאנט אבער דער בנין ווי אזוי מ'זאגט זיי אין די סליחה איז א זעלטענער, דעריבער וועלן מיר פרובירן ארויס צו שטעלן אונזערע ספיקות און מיר בעטן אז דער עולם זאל ארויס שטעלן זייערע פראגעס און ספיקות און אזוי בדיבוק חברים וועלן מיר ארויס קריכן בעזר השי''ת מיט די ריכטיגע אפטייטש.

ביטע זיי נומערירן מיט א''ב כדי אז מ'זאל קענען זען אויף וואס דער ענטפער גייט ארויף אויך נאכדעם וואס מ'איז שוין אינמיטן אן אנדערע פראגע.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35244
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

א) יום א' סליחות אין פזמון האבן מיר געזאגט:

''עדיך'' לחון חינם באים אליך, וואס איז טייטש עדיך? געווענליך איז עדיך מיט א קמץ טייטש ''ביז דיר'' אזוי ווי שומע תפלה עדיך כל בשר יבאו, אבער דא זאגט מען דאך סיי עדיך און סיי אליך וואס איז לכאורה א דאפלט לשון, איין נוסח איז דא עדיך מיט א ציר"י לכאורה איז דאס טייטש דיין עדה, אבער איך האב נישט געקענט טרעפן סמוכין לדברי.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35244
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

ב) יום ב' סליחות די ערשטע סליחה, וואס איז טייטש: נקטה נפשי לעפר ''בוחלת''?
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אלץ-ווייסער

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אלץ-ווייסער »

פארשלאפן, א דאנק דיר פאר'ן עפענען דעם אשכול. יעדן טאג ביי סליחות זינט איך געדענק מיך זאגן סליחות פארכאפ איך זיך אין די שווערע ווערטער, און פארקלער זיך אינמיטן זאגן, און דער בעל תפלה פארט ווייט אוועק.
דאס איז טראצדעם וואס איך האב שוין דעם מפורש.

אלענפאלס וועל איך פראבירן דיר צו העלפן, און ביטע העלף מיר אויך.

1) עדיך איז טייטש צו דיר. דאס דאפעלט לשון איז נישט אזוי שווער, ווייל אלעס איז דאך חרוזים, און ביי דעם איז נישט שייך קיין דאפעלט. חוץ אויב דער הייליגער מלבי"ם וועט דא זאגן אנדערש. אבער ביי די פיוטים איז עס זיכער נישט קיין פראבלעם.

2) בוחלת איז טייטש פארעקלט, אדער פון לשון ויקץ. עי' רש"י זכריה י"א ח'.

3) מיין פראגע איז: וואס איז דער טייטש פון "פשוחי שסף".
עס מיינט דאס צעקלאפטע און צעשאסענע כלל ישראל, אבער וואס איז דער שורש פון די ווערטער.
ג) וואס איז טייטש "פשוסי שסף", כ'פארשטיי דעם פשט, אז אידן וועלכע זענען
אוועטאר
סאדע_באטל
שר האלף
תגובות: 1604
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 11, 2008 4:55 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך סאדע_באטל »

פשוחי איז טייטש צושפאלטן
און שסף איז טייטש צושניטן

פשוחי איז פון לשון דרכי סורר ויפשחני שמני שומם (איכה ג, יא)
און אויף דעם פסוק שטייט אין איכה רבה, מהו ויפשחני, ויבקעני כההיא דתנינן אילן שנפשח קושרין אותו בשביעית.

שסף איז פון די לשון וישסף שמואל את אגג (ש"א טו, לג)
אפשר באגרעניצט מען די צאל חתימות וואס איין ניק מעג האבן פער וואך?
אוועטאר
סאדע_באטל
שר האלף
תגובות: 1604
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 11, 2008 4:55 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך סאדע_באטל »

רש"י זאגט אויף וישסף ואין ללשון הזה דמיון
אפשר באגרעניצט מען די צאל חתימות וואס איין ניק מעג האבן פער וואך?
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35244
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

הרב אלץ ווייסער, א דאנק סיי פאר די תשובות און סיי פאר די שאלה.
הרב סעדי'באטל, דאס באטל האט זיך געעפנט און משפיע געווען ווי עס ברויך צו זיין, אינטערעסאנט אז דער תרגום אויף וישסף איז ויפשח, דאס איינציגסטע מאל אין גאנץ תנ''ך וואס מ'טרעפט די לשון פשיחה איז אין איכה.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
איך_הער
סעקרעטאר
תגובות: 18580
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 04, 2006 6:47 pm
לאקאציע: אין אפיס
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איך_הער »

איך ווייס טאקע נישט וואס ס'טייטשט, עדיך, אבער נאך אלץ וואלטעך געזאגט אז דאס גייט ארויף אויף די אידן, און נישט אויפן באשעפער.

ס'קען מיינען אפשר מיינען די זעלבע ווי ס'שטייט ביים עגל, אז די אידן האבן אויסגטון 'את עדים מהר חורב', (כ'דענק נישט פונקטליך די פסוק.) סאו אפשר קענעס מיינען, אז אונז זעמען די 'עדי' פונעם באשעפער?
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

פותחים בכבוד אכסניא, תשוח"ח להרב דק"ק מעורר ישנים שליט"א על פתיחת האשכול, וכמאמר חז"ל פתחו לי פתח כחודו של מחט וכו' נתפתח בעזהשי"ת פתח כפתחו של אולם, כן יעזור ה' הלאה. להראות חיבתי לכבוד ידידי פותח האשכול נר"ו אף אני אענה את חלקי כיד ה' הטובה עלי.

ד) אינעם פייט דעם ערשטן טאג סליחות ביים פזמון זאגט מען 'זוחלים ורועדים מיום בואך, חלים כמבכירה מעברת משאיך' אינעם סליחות פון הרב קאהאן דער מחבר פונעם סידור 'תפלה בכוונה' (די טייטש איז אונטער די ווערטער) שרייבט ער אז 'כמבכירה' איז טייטש אזוי ווי א פרוי וועלכע געבוירט דעם ערשטן קינד און דער דמיון איז אז אידישע קינדער ציטערן ווי די פרוי ביים האבן דעם ערשטן קינד.

פון אנפאנג איז מיר שווער געווען, פארוואס פונקט דעם ערשטן קינד איז דען עפעס שווערער די ערשטע קינד? אבער פשט לכאורה איז אז וויבאלד מ'רעדט פון די שרעק, דאס איז כמובן אסאך מער ביים ערשטן קינד ווען מ'ווייסט נאכנישט וואס צו ערווארטן, אזוי אויך אידישע קינדער וועלכע זענען מייחל אויף רחמנות פונעם גרויסן באשעפער להוציא כאור דינינו, ציטערן פאר פחד נישט וואוסענדיג וואס צו ערווארטן ומי יאמר זכיתי לבי.
גד
שר מאה
תגובות: 171
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך פעברואר 20, 2008 12:47 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גד »

היינט צופרי, ביים זאגן פשוחי שסף, האב איך מיך , ווי אייך אלע אפגעשטעלט, אויף די טייטש פון פשוחי.
האב איך געזען אז דאס איז דער תרגום, פון וישסף, דאס ווייס איך טייטש צושפאלטן-צופלעטערט,
קומט אויס אז די צוויי ווערטער זענען א דאפלט לשון עברי/ארמי.

מילער
זיכער איז שווערער די ערשטע קינד, ס'איז נאך קיינמאל נישט ארויס דערפון, און ס'איז נאכנישט געווארן געסטרעטשט, גיי הער אויס שיחת נשים, ס'קומט ארויס שווערער,
דער מקור איז א פסוק אין ירמי' ד' ל"א, צרה כמבכירה.
יידישיסט
שר חמש מאות
תגובות: 618
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 13, 2008 10:48 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישיסט »

אויף "מבכירה" וואלט איך געקלערט אז דער פייטן מיינט נישט צו פארגלייכן דוקא די מעשה ממש (אזוי-ווי די פרוי ווייסט נישט וואס עס ערווארטעט אזוי ווייסן מיר נישט, דאס איז בלויז א פארגלייך פונעם פחד. עס האט לכאורה אויך נישט קיין שייכות מיט די שוועריגקייטן וואס מען גייט דורך דאס ערשטע מאל, ווייל די פעולות זענען דאך נישט קיין חלק פונעם משל, דער משל איז נאר דער שטארקייט פונעם פחד. יעדער פארשטייט אז "דאס ערשטע מאל" ציטערט מען דאס מערסטע, דער פחד פונעם "ווער ווייסט וואס" איז פיל שטערקער פון נאכדעם ווען מען ווייסט שוין און מען דארף דאס נאכאמאל אדורכגיין. יעצט כאטש די סיבת הפחד האט נישט קיין שום שייכות איז דער פארגלייך אבער אויפ'ן גרויסן פחד.

(לאמיר זיך פארשטעלן פאר אונז: מען שפאנט ארויס פועם לופטפעלד מיט א רענצל פול מיט ציגרעטן-פושקעס, אדער אנדערע געשווערצטע סחורה, און מען האלט פאר'ן אריבערגיין די שטייער-באאמטע. מען גייט שוין אריבער און דער מיסטער גיט א שריי: "יו מיסטער"! אוי, די נשמה פליט ארויס דעם שווערצער. יעצט לאמיר האפן צו א גוטן ענדע - דער באאמטער זאגט אים "דיין שניפסל איז קרום, פאררעכט עס" :oops: . איז דער פחד פון א "מבכירה" שטערקער? ווער קען וויסן, אך און וויי אויב יא, טאקע רחמנות צו האבן).
יידישיסט
שר חמש מאות
תגובות: 618
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 13, 2008 10:48 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישיסט »

פשוחי שסף


דאס ווארט "פשוחי" איז פארברודערט מיט: פסק, פשק, פשח, פצח, פתח, און אפשר נאך ענליכע שרשים. זיי זענען זיך אלע מתחלף איינס מיט'ן צווייטן, און זייער באדייט איז ענליך (פסק, פשק, - צעהאקט, צעשפליטערט, צעשפרייט, פשח, פצח, - צעהאקט, אויפגעהאקט, פתח - געעפנט) אלע אין דער רייע זענען א ווילדע וועג פון צעשפרייטן אדער עפענען א זאך, "פתיחה" איז דער איידעלער וועג וויאזוי דאס צו טון.

שסף איז מעגליך אויך פארברודערט מיט זיי: די צוויי אותיות פ-ס פון דעם שורש האבן דאך קלאר א שייכות און דער ש קען זיין דער חילוף פונעם ח. די אלע שרשים האבן אן ענליכן קלאנג.

עס וועט זיך יעצט אוודאי פארלאנגען ראיות אויף די אלע חילופים וואס איך האב דא "מחדש" געווען: אלזא מיר זעהען א חילוף צווישן "ח" און "ק" ביי די ווערטער אנחה - אנקה (א קרעכץ, א זיפץ), מעגליך אז ביידע מאכן נאך דעם קלאנג פון א זיפץ. מיר טרעפן די ווערטער "נימוח" (צעגיין, צעלאזן), נמק, און אויך נמס. (דער ס קומט אויך זיך טוישן מיט'ן ק. מעגליך אזוי-ווי להבדיל אויף ענגליש א C וואס איז סיי א "ק" און סיי א "ס").

מיר טרעפן אויך צווישן "ח" און "ש" צום ביישפיל ביי "מפולש" (דורכגלעכערט) און אזוי אויז אויך א ווארט פאראלעל "מפולח" אויף לה"ק. אלענפאלס אפילו אויב נאר מיט'ן "ק" זאל זיך דער "ח" מתחלף זיין וועט שוין אויך גענוג זיין צו פארשטיין די חילופים.
(אגב, כדי צו פארשטיין פארוואס א "ח" זאל זיך טוישן מיט א "ק" זעה אין איינע פון מיינע תגובות אין דעם אשכול "אראביש" וועגן א מעגליכקייט אז די אותיות גיכ"ק זאלן זיך היבש פארטוישן מיט די אותיות אהח"ע. אט אלס דוגמא, מיר אליין זאגן א "ח" די זעלבע ווי א "כ". נו, א "כ" איז דאך זיכער ווי א "ק" האט איר שוין א גאנץ נאנטער שפרונג).
גד
שר מאה
תגובות: 171
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך פעברואר 20, 2008 12:47 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גד »

אידישסט.
ווען איך לייען אייערע מאמרים פון חילופי אותיות, שפיר איך מיך ווי איך האלט אינמיטן לייענען א שטיקל "תרגומנא" פון דוד גאלאמב. וואס די שפייעכטץ רינט, ווען ער איז משלב אלע סארט ענליכע אותיות אין גאנץ תנ"ך און ספרי חז"ל...

איר ווייסט פון וואס איך רעד?
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35244
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

אידישיסט, האסט אויסגעלאזט די מערסטע ענליכע ווארט: פשה, וואס באדייט צושפרייט און דורך געבראכן, עין רד''ק שרשים.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
יידישיסט
שר חמש מאות
תגובות: 618
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 13, 2008 10:48 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישיסט »

נאך א ווארט איז מעגליך פון דער ליסטע: פצע - צושפאלטן, איז זיך מתחלף מיט "פצח" אלס די אותיות אהח"ע.

אויך טרעפן מיר א ווארט "שסע" (א שפאלט) וואס איז ענליך צו "שסף". די נאנטע אותיות (אזוי-ווי ע, - פ,) זענען זיך אויך פיל מתחלף, אזוי-ווי "גר - דר" (געוואוינט), און נאך אזעלכע.
יידישיסט
שר חמש מאות
תגובות: 618
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 13, 2008 10:48 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישיסט »

גד האט געשריבן:
אידישסט.
ווען איך לייען אייערע מאמרים פון חילופי אותיות, שפיר איך מיך ווי איך האלט אינמיטן לייענען א שטיקל "תרגומנא" פון דוד גאלאמב. וואס די שפייעכטץ רינט, ווען ער איז משלב אלע סארט ענליכע אותיות אין גאנץ תנ"ך און ספרי חז"ל...

איר ווייסט פון וואס איך רעד?


איך ווייס גראדע נישט פון וואס איר רעדט. עס איז מיר נישט קלאר צו איר מיינט דא קריטיק אדער פארקערט. אויב מיינט איר קריטיק פארשטיי איך נישט אייער ווילדקייט צו יעדער סארט חקירה. עס רעדט נישט צו אייך איז נישט, נישט יעדער מענטש האט א געשמאק אין פילאלאגיע אדער לינגוויסטיקע.
גד
שר מאה
תגובות: 171
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך פעברואר 20, 2008 12:47 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גד »

חלילה, וואס מאכט אייך טראכטן אז איך מיין דא קריטיק? אין וועלכע פון מיינע ווערטער זעט איר אזעלכס? ממש פארקערט, איך האב דאך געשריבן, אז די שפייעכטץ רינט..... פון געשמאק קומט דאס.

איך געדענק בכלל נישט, איך זאל אייך אמאל האבן קריטיקירט, אויסער געשריבן מיין חוות דעת בענינים הנוגע יסודות התורה ועיקרי האמונה, און געהאלטן פאר וויכטיג מגיב צו זיין במקום שאמרו להגיב, פאר די פילע לייענער וואס לייענען דא, וואס לויט זייער חינוך, איז דא געוויסע דברים שאסור לשומען, אבער ח"ו פון פערזענליכע קריטיק און אנגריפן. און איך האב אייך שוין געזאגט ערגעץ אנדערש, אז איך האב עס נאר געטון איינמאל לצאת חובתי, איך וואלט נישט געשריבן יעצט, ווען נישט וואס איר האט אזוי גרייזיג מיר חושד געווען, אז איך קריטיקיר ווילדערהייט צו יעדער תגובה אייער, אזאך וואס איך נישט ריכטיג.
ובזה יצאתי ידי חובתי.

און אז איר האט יא א געשמאק אין פילאלאגיע, דאן שאפט אייך איין דעם אויבנדערמאנטן ביכל, איך גאראנטיר אייך א צופרידנהייט.
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35244
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

סליחות ליום חמישי סליחה א' , וואס איז טייטש?

ה) חמוסים נגושים ביד ''מדיקים".

ו) ''טפולך'' שעשעת כילדים רכים. איז דאס טייטש קינדער, אדער אפשר נאר קליינע קינדער?

ז) "סחי" שמתנו מכים ולוקים?
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

סחי שטייט אין איכה (ג, מה), און רש"י טייטשט: סחי ומאוס - הוא ניע בלשון משנה כיחו וניעו שניסח מתוך הריאה ויוצא דרך הגרון.

טפלי מיינט געווענליך קליינע קינדער, די גמרא זאגט טפלי תלי ביה. רש"י (חולין י"ח ע"א) טייטשט בנים קטנים, און שרייבט אז טפלא איז דער תרגום פון טף.

מדיקים איז אפשר פון לשון "מציקים", אונטערדרוקער.
יידישיסט
שר חמש מאות
תגובות: 618
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 13, 2008 10:48 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישיסט »

קרעמער שרייבט:
מדיקים איז אפשר פון לשון "מציקים", אונטערדרוקער.


זעה אינעם אראבישן אשכול וועגן די אראבישע אותיות אז עס זענען פארהאן ביי זיי צוויי סארטן "צ". איינס א געווענליכע, און דאס צווייטע (מיט א פינטל העכער דעם) ווערט געזאגט ווי א געדרוקטן "ד". חוץ פון דעם איז טאקע רוב ווערטער פון לה"ק וואס זענען במקור מיט א "צ" פארוואנדלט געווארן אויף אראביש אלס דעם סארט "ד" (צ.ב. דאס ווארט "צחק, - געלאכט, ווערט געזאגט אויף אראביש "דחכּ"), ווייזט אויס אז זיי האבן אויך שייכות.

איך האב אויך געטראפן אין תרגום אויף נ"ך ווי עס ווערט געטייטש "צחק" אלס "דחיך", א שאד אז איך געדענק נישט וואו, אפשר וועט עס איינער קענען אפירזוכן. עס איז מעגליך אז עס זענען פארהאן נאך אזעלכע ביישפילן אינעם תרגום. עכ"פ זעהען מיר דאך קלאר אז צוליב א געוויסע סיבה זענען די צוויי אותיות נאנט (מען קען דאס אויך ערקלערן באריכות).
יידישיסט
שר חמש מאות
תגובות: 618
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 13, 2008 10:48 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישיסט »

הרב גד שרייבט:
חלילה, וואס מאכט אייך טראכטן אז איך מיין דא קריטיק? אין וועלכע פון מיינע ווערטער זעט איר אזעלכס? ממש פארקערט, איך האב דאך געשריבן, אז די שפייעכטץ רינט..... פון געשמאק קומט דאס.


זייט מיר מוחל וואס איך האב אייך חושד געווען (איך האב א שאלה צו מבייש זיין אין דעם פארום הייסט מבייש געווען "ברבים" אדער נישט? איך למשל ווען איינער פארשעמט מיך דא לויף איך שנעל אריין אין "דעם טונקעלן אשכול"כדי מ'זאל נישט זעהן אז איך בין רויט געווארן). איך האב גראדע זייער הנאה פון אייערע רעקאציעס. ירבו כמותך בישראל! (דער עולם ווייסט נישט וואס א גוטע פריינט מיר זענען באמת, אזא בחינה פון "את והב בסופה").
אוועטאר
סאדע_באטל
שר האלף
תגובות: 1604
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 11, 2008 4:55 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך סאדע_באטל »

farshlufen האט געשריבן:סליחות ליום חמישי סליחה א' , וואס איז טייטש?

ה) חמוסים נגושים ביד ''מדיקים".

ו) ''טפולך'' שעשעת כילדים רכים. איז דאס טייטש קינדער, אדער אפשר נאר קליינע קינדער?

ז) "סחי" שמתנו מכים ולוקים?


קרעמער האט געשריבן:סחי שטייט אין איכה (ג, מה), און רש"י טייטשט: סחי ומאוס - הוא ניע בלשון משנה כיחו וניעו שניסח מתוך הריאה ויוצא דרך הגרון.

טפלי מיינט געווענליך קליינע קינדער, די גמרא זאגט טפלי תלי ביה. רש"י (חולין י"ח ע"א) טייטשט בנים קטנים, און שרייבט אז טפלא איז דער תרגום פון טף.

מדיקים איז אפשר פון לשון "מציקים", אונטערדרוקער.


אנטשולדיגט קרעמער, אבער לכאורה טעית

טפוליך טייטש דא באהאפטן, מלשון טפלו עלי שקר זדים. (תהלים קיט, סט)
און פשט איז אזוי טפוליך שעשעת כילדים רכים, אידישע קינדער וואס זענען באהאפטן צו דיר, שעשעת כילדים רכים.

מדיקים טייטש, צושטויסן דין דין, מלשון כטיט חוצות אדקם (ש"ב כב, מג)
ביד מדיקים טייטש, אין די הענט פון די גוים וואס צושטויסן דין ווי די שטויב פון דער ערד.

סחי ביסטו לפענ"ד הונדערט פראצענט גערעכט, טאמער דו ביסט מחולק מיט מיר, נא להשיבני
אפשר באגרעניצט מען די צאל חתימות וואס איין ניק מעג האבן פער וואך?
יידישיסט
שר חמש מאות
תגובות: 618
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 13, 2008 10:48 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישיסט »

איך האב באמערקט אן אינטערעסאנטע זאך דווקא ביי די נעכטיגע סליחות (ליום ד'). אין דער סליחה "איה כל נפלאותיך" פון רבינו גרשום מאור הגולה. זאגנדיג אין א סליחות אין ביהמ"ד האב איך דארט באמערקט די ווערטער "סגולתך דוחק צורר הצר, סברה להמיר באמנת נוצר, וכו'", און דער מפורש איז מסביר אז די לעצטע ווערטער טייטשן אז די גויים ווילן אז די אידן זאלן פארשטוישן זייער אמונה אין באשעפער מיט אמונה אין א "נוצר", ד.ה. אין א באשעפענעם מענטש. דערצו איז צוגעשריבן: ישו (מסתבר אז דאס ווארט "נוצר" איז אויך מרמז אויפ'ן צונאמען זיינעם "נוצרי"). דאס איז גאנץ אינטערעסאנט פאר זיך וויבאלד איך מיין אז דאס איז דאס איינציגסטע פלאץ ווי די נוצרים ווערן דערמאנט קלאר אין א תפילה.

אהיימקומענדיג האב איך דאס נאכגעקוקט וועלנדיג דאס איבערשרייבן כדי צו קענען ציטירן שפעטער אין דעם פארום, אבער צו מיין וואונדער האב איך דאס נישט געפינען אין מיין סליחות אינדערהיים. אנשטאט דעם האב איך געפינען די ווערטער "סגולת דוחק צורר הצר, סברה להמיר ולבגוד ביוצר". ווייזט אויס אז די הענט פון די צענזור האט דא טאקע געגרייכט, און זיי האבן דאס מעגליך אויסגעמעקט. נו, אינטערעסאנט ווער פון די רשעים דארט איז געזעצן אויף די אלע שווערע טייטש אין די פיוטים און סליחות כדי צו קענען "דערווישן" עפעס אן אנטי-קריסטליכער זאך.
יידישיסט
שר חמש מאות
תגובות: 618
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 13, 2008 10:48 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישיסט »

סאדע-באטל האט געשריבן:
טפוליך טייטש דא באהאפטן, מלשון טפלו עלי שקר זדים. (תהלים קיט, סט)
און פשט איז אזוי טפוליך שעשעת כילדים רכים, אידישע קינדער וואס זענען באהאפטן צו דיר, שעשעת כילדים רכים.


עס איז טאקע ריכטיג אזוי, אבער עס איז למעשה מסתבר אז טאקע דאס אז "טפלא" זאל הייסן אויף אראמיש "קינדער" איז פונעם שורש "טפל" פון זיך צוטשעפען. א קינד איז דאך שטענדיג נאכגעשלעפט נאך די עלטערן

מדיקים טייטש, צושטויסן דין דין, מלשון כטיט חוצות אדקם (ש"ב כב, מג)
ביד מדיקים טייטש, אין די הענט פון די גוים וואס צושטויסן דין ווי די שטויב פון דער ערד


דא זענען מעגליך ביידע גערעכט, אפילו אין תהלים קען מען טייטשן אז ס'איז ווי הרב קרעמער זאגט, און עס קען אויך זיין פשט משורש "דק" (אזוי-ווי עס וואלט זיך פשוט געלאזט קלערן), איך פערזענליך האב מיך מער געפרייט מיט קרעמער'ס אויפטוה צוליב דעם פילאלאגישן ווערט וואס קומט צו דערמיט צו דעם ווארט (עס איז אויך מעגליך אז ביידע קענען גיין צוזאמען האנט ביי האנט, דהיינו, אז עס זאל זיין במקור משורש "דק" און זיך מתחלף זיין משום מה מיט "מציקים". דאס איז שוין אבער מער רחוק).
אוועטאר
סאדע_באטל
שר האלף
תגובות: 1604
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 11, 2008 4:55 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך סאדע_באטל »

די צענזוריסטן זענען געווען אדער ריזיגע מעכטיגע עמעראצים (טבעתי ביון מצולה יוכיח)
אדער ריזיגע קעפ, גוטע לערנער, מהרסיך ומחריבך ממך יצאו (סליחותיך יוכיח)
אפשר באגרעניצט מען די צאל חתימות וואס איין ניק מעג האבן פער וואך?
שרייב תגובה

צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”