אנדרוגינוס בריה בפני עצמה… - די אדער דער?!

[איינס]

די הייליגע רבי האט זיך פארטיפט אין זיינע מחשבות, די עולם איז געווען שטיל און אפילו די קליינע אינגל נעבן מיר האט זיך געהאלטן שטיל.
די עולם, די רבי, די ציבור און די מענטש. וואס גייט פאר לעצטנס?! געווארן א ליבעראלע וועלט?!
איך האב באמערקט לעצטנס אז אפילו אין די אפציעלע אויסגאבעס, אפגערעדט אויף די עדס, טרעפט מען א פארפלייצונג פון אנדרוגינס׳ן…

וואס טאקע פשט פון דעם? מ׳האט אפציעל אויפגעגעבן דעם לשון זכר?

[ממוצע]

אויף איינע פון די קינדער סידיס, הער איך ווי ער זינגט דארט "די אייבירשטער...". הוי האט עס מיר געקרענקט!

[איינס]

נאך אביסל וועט מען זינגען
״די הייליגע באשעפע״

[דרייטצעך]

אויף איינע פון די קינדער סידיס, הער איך ווי ער זינגט דארט "די אייבירשטער...". הוי האט עס מיר געקרענקט!

גראדע אין רעדן איז געווענליך שווער מבחין צו זיין צו יענער זאגט "דע" אדער "די"... אבער אין שרייב ווערק ווערט עס בלויז ערגער און ערגער...

[ממוצע]

אויף איינע פון די קינדער סידיס, הער איך ווי ער זינגט דארט "די אייבירשטער...". הוי האט עס מיר געקרענקט!

גראדע אין רעדן איז געווענליך שווער מבחין צו זיין צו יענער זאגט "דע" אדער "די"... אבער אין שרייב ווערק ווערט עס בלויז ערגער און ערגער...

זיי האבן זייער שיין און קלאר געזינגען DEE.... מיט א חיריק דגושה...

[יער]

די הייליגע רבי האט זיך פארטיפט אין זיינע מחשבות, די עולם איז געווען שטיל און אפילו די קליינע אינגל נעבן מיר האט זיך געהאלטן שטיל.

די עולם, די רבי, די ציבור און די מענטש. וואס גייט פאר לעצטנס?! געווארן א ליבעראלע וועלט?!

איך האב באמערקט לעצטנס אז אפילו אין די אפציעלע אויסגאבעס, אפגערעדט אויף די עדס, טרעפט מען א פארפלייצונג פון אנדרוגינס׳ן…

וואס טאקע פשט פון דעם? מ׳האט אפציעל אויפגעגעבן דעם לשון זכר?

[מענדי]

חבלי משיח

[ניין דו]

די הייליגע רבי האט זיך פארטיפט אין זיינע מחשבות, די עולם איז געווען שטיל און אפילו די קליינע אינגל נעבן מיר האט זיך געהאלטן שטיל.
די עולם, די רבי, די ציבור און די מענטש. וואס גייט פאר לעצטנס?! געווארן א ליבעראלע וועלט?!
איך האב באמערקט לעצטנס אז אפילו אין די אפציעלע אויסגאבעס, אפגערעדט אויף די עדס, טרעפט מען א פארפלייצונג פון אנדרוגינס׳ן…

וואס טאקע פשט פון דעם? מ׳האט אפציעל אויפגעגעבן דעם לשון זכר?

,
יוי, די/דער וועג וויאזוי דו לייגסט אראפ זאכן..... אין עליך...

[חנה דוד]

ווילסט א תירוץ?

ווייל ביים רעדן הערט מען נישט קיין חילוק, ממילא רוב מענטשן ווייסן פשוט נישט ווען מען נוצט וואס

[דריידל]

פאר מענטשן ווי מיר, וועלכע פארמאגן נישט קיין דעגרי אין אידיש גרעמער, קען איינער ביטע מסביר זיין וואס איז ראונג?

[פרוכטבארע פאנטאזיע]

איך האב געהאלטן אינמיטן ליינען אן הערליכער ארטיקל אין איינע פון די יו"ט, און איך בין ממש ארויס פון התפעלות פונ'ם שרייבער'ס טאלאנט, ס'געווען א לאנגע ארטיקל, מלא תוכן, געשריבן מיט א הערליכע שפראך, בקיצור, געווען א אמת'ע עונג יו"ט צו ליינען, און איך האב נאר געוואלט אז דער ארטיקל זאל זיך נישט ענדיגן.

ערגעץ פונקט אינדערמיט האב איך זיך אנגעשטויסן און אזא סארט טעות, (כגעדענקניש אפילו וואס עס איז געשטאנען במקום וואס, אבער אזא מין טעות) און פון יענע רגע איז מיין אינטערעסע אין דעם ארטיקל דראסטיש געפאלן! כאטש ס'איז באמת געווען די זעלבע אינטערסאנט ווי פארדעם, אבער איך האב באקומען א געפיל אז איך ליין יעצט א זאך וואס א קינד האט געשריבן.

אלזא, דו קענסט זיין א העכסט געלונגענע שרייבער, אבער טאמער פעלן די יסודות וועלן מענטשן ווייניגער מחשיב זיין דיין ווערק.

[פעיק ניוז]

נאך אביסל וועט מען זינגען
״די הייליגע באשעפע״

[חרבונא]

די הייליגע רבי האט זיך פארטיפט אין זיינע מחשבות, די עולם איז געווען שטיל און אפילו די קליינע אינגל נעבן מיר האט זיך געהאלטן שטיל.
די עולם, די רבי, די ציבור און די מענטש. וואס גייט פאר לעצטנס?! געווארן א ליבעראלע וועלט?!
איך האב באמערקט לעצטנס אז אפילו אין די אפציעלע אויסגאבעס, אפגערעדט אויף די עדס, טרעפט מען א פארפלייצונג פון אנדרוגינס׳ן…

וואס טאקע פשט פון דעם? מ׳האט אפציעל אויפגעגעבן דעם לשון זכר?

די ראש ישיבה האט געזאגט פאר דער פרוי אז דאס פלאנעט דארף דעם גרויסע בחור

[גרשון]

פאר מענטשן ווי מיר, וועלכע פארמאגן נישט קיין דעגרי אין אידיש גרעמער, קען איינער ביטע מסביר זיין וואס איז ראונג?

לשון-זכר קומט דער, לשון-נקיבה קומט די, און נייטראלע ווערטער זענען דאס.

דער טאטע, די מאמע, דאס קינד.

חפצים אין אידיש האבן אויך א גראמאטישן מין (דער טיש, די וואנט, דאס בענקל), אבער דאס איז מען גרינגער מוחל פאר א שרייבער וואס ווייסט נישט. דאקעגן ביי מענטשן וואס זענען עכט זכרים אדער נקיבות שטעכט עס זייער די אויגן.

[איינס]

חפצים אין אידיש האבן אויך א גראמאטישן מין (דער טיש, די וואנט, דאס בענקל), אבער דאס איז מען גרינגער מוחל פאר א שרייבער וואס ווייסט נישט. דאקעגן ביי מענטשן וואס זענען עכט זכרים אדער נקיבות שטעכט עס זייער די אויגן.

ווי אזוי ווייסט מען אויף חפצים ווען סאיז לשון זכר און ווען נקבה?

[גרשון]

אין אלגעמיין איז נישט דא קיין וועג צו וויסן; מ'דארף נאכקוקן יעדעס ווארט באזונדער. (אזוי איז עס אין אלע שפראכן וואס האבן גראמאטישע מינים, ווי לשון-קודש, להבדיל דייטש, פראנצויזיש, אא"וו.)

פארט זענען דא אייניגע כללים, צב"ש אז אלע זאכווערטער וואס ענדיגן מיט מיט אן ע' זענען לשון-נקיבה (חוץ טאטע און זיידע); אלע דימינוטיוון זענען נייטראל; און "געבארגטע ווערטער" (loanwords), צב"ש לשון-קודש'דיגע אדער ענגלישע זאכווערטער, זענען לשון-זכר (סיידן זיי ענדיגן זיך מיט א ה' אדער ע' זענען זיי לשון-נקיבה).

[איינס]

מאכט סענס..
ער ניצט דער בענדל ווען זי ניצט די שמאטע…
אבער איך דענק נישט מ׳זאל שרייבן דער אויף א בענקל

[גרשון]

בענקל און בענדל זענען דימינוטיוון, ממילא קומט דאס.

אפילו אויב ס'וואלט געווען לשון-זכר וואלט מען דא געזאגט דעם בענדל, נישט דער, ווי ערקלערט דא.

[פילאָזאָף]

בענקל און בענדל זענען דימינוטיוון, ממילא קומט דאס.

אפילו אויב ס'וואלט געווען לשון-זכר וואלט מען דא געזאגט דעם בענדל, נישט דער, ווי ערקלערט דא.

וואס מיינט א דימינוטיוו?

[איינס]

בין איך שוין צעמישט..
אויב קאנסטו אויסקלארן וואס מיינט דימינוטיוון

האקט…

[פילאָזאָף]

בענקל און בענדל זענען דימינוטיוון, ממילא קומט דאס.

אפילו אויב ס'וואלט געווען לשון-זכר וואלט מען דא געזאגט דעם בענדל, נישט דער, ווי ערקלערט דא.

וואס מיינט א דימינוטיוו?

כזע שוין דעם תירץ אין דעם בייגעלייגטע לינק, א דאנק

[איינס]

אופס איך זע דו רעדסט פון דעם אינעם לינק.
נעקסט טיים רעד נישט שטילער..

האקט שוין ווידער..

[פילאָזאָף]

אין אלגעמיין איז נישט דא קיין וועג צו וויסן; מ'דארף נאכקוקן יעדעס ווארט באזונדער. (אזוי איז עס אין אלע שפראכן וואס האבן גראמאטישע מינים, ווי לשון-קודש, להבדיל דייטש, פראנצויזיש, אא"וו.)

פארט זענען דא אייניגע כללים, צב"ש אז אלע זאכווערטער וואס ענדיגן מיט מיט אן ע' זענען לשון-נקיבה (חוץ טאטע און זיידע); אלע דימינוטיוון זענען נייטראל; און "געבארגטע ווערטער" (loanwords), צב"ש לשון-קודש'דיגע אדער ענגלישע זאכווערטער, זענען לשון-זכר (סיידן זיי ענדיגן זיך מיט א ה' אדער ע' זענען זיי לשון-נקיבה).

אינעם לינק ביי די דימינוטיוון שרייבסטו נישט דאס? וואס איז דארט די אויסנאם? (חוץ ביי דער טאטע אדער די מאמע וואס איז פשוט)

[היסטאריש]

בענקל און בענדל זענען דימינוטיוון, ממילא קומט דאס.

אפילו אויב ס'וואלט געווען לשון-זכר וואלט מען דא געזאגט דעם בענדל, נישט דער, ווי ערקלערט דא.

און יעצט אז בענקל איז א לשון נקיבה אלס דימינוטיוו, זאגט מען נישט דעם בענקל?

[היסטאריש]

בין איך שוין צעמישט..
אויב קאנסטו אויסקלארן וואס מיינט דימינוטיוון

האקט…

א דימינוטיוו איז א קלענערער פארעם פון א זאך.
צב"ש, באנק; בענקל, טיש; טישל, שאנק; שענקל. און ווי גרשון זאגט איז יעדער דימינוטיוו נייטראל.