סאבטניקעס

[זאמלער]

ווי ס'באקאנט אז און רוסלאנד איז געווען גרופעס וואס מ'האט זיי גערופען "סאבאטניקעס" ד"ה גויים וואס האבען אנגענומען געוויסע יודישע מנהגים און מצוות דער עיקר האט מען זיי גערופען אויף'ן נאמען פון שבת וואס זיי האבען דאס גענומען פאר זייער רוה טאג.

יעצט האב איך געטראפען א אלטע צייטונג [פרעגט מיר ביטע נישט וועלכע ס'איז צוריסען און כ'האב נאר חלקים....] זייער א אינטרעסאנטע שטיקעל איך צוטיר דא דעם לשון

קלויזענבורג (י.ט.א.) אין שעפטאק איז געשטארבען אלס זקן פון 86 יאר דעם חתם סופרס א אייניקעל ר' משה סופר וועלכער איז געווען א גרויסער תלמיד חכם און א זוהן פון כתב סופר ר' משה שרייבער האט צוריק מיט 30 יאר מגייר געווען א גאנץ דארף פון רומענישע קריסטען צום יודענטום ער איז אליין געווען דער מוהל ביי אלע גרים און דאס גאנצע דארף איז ביז היינט געבליבען א בעזונדערע געמיינדע פו שומרי שבת איצט ווי מען רופט זיי מיטן נאמען סאבאטניקעס דער פערשטארבענער האט כל ימיו נישט געוואלט אננעמען קיין רבנות אמט עכ"ל

כ'מיין אז ס'רעכט צו עפענען א אשכול אויף דער נושא ווער ס'האט נאך סחורה איבער דעם ענין זאל ברענגען

[אלדד]

ס'איז ידוע פון עפעס א ליובאוויטשער חסיד וואס האט זיך מורא'דיג מוסר נפש געווען אינם קאמוניסטישען רוסלאנד פאר שבת קודש און מען האט אים גערופן סאַבָּאטאַ, ס'איז דא א גאנץ ביכל דערוועגן וואס כ'האב געליינט אלס קינד, דו ליובאוויטשער דא אין קרעטשמע וועלן זיכר וויסן פון וואס איך רעד.

איך ווייס נישט צו ס'האט שייכות, ס'קען פשוט זיין אז איך מיש אויס...

[למעלה משבעים]

ניין לפי דעם ביכל האט ער נישט געטון פאר אידישקייט נאר ביי איינעם צוויי וואס זענען געווען צוזאמען מיט אים אין סיביר, אבער נישט אז ער איז געגאנגען פארקויפן אידישקייט, ער פארזיך האט זיך מוסר נפש געווען, לכאורה האט עס נישט קיין שייכות.

[קארל]

די סובאטניקעס זענען אין א געוויסן זין געווען ענליך צו די קראים; זיי האבן אנגענומען די תורה און האבן אוועקגעמאכט די קריסטליכע לערעס. געוויסע סובאטניקעס האבן זיך אבער געהאלטן פאר קריסטן נאר האבן אנגענומען דעם אידישן שבת. די ארגאניזאציע "שבי ישראל" האט אין די לעצטע יארן פרובירט צו העלפן סובאטניקעס וועלכע וואוינען נאך אין רוסלאנד.
בעצם איז א טעות צו טראכטן אז דוקא רוסלאנד האט פראדוצירט אזא סארט גוי; א היבשער צאל אלוועלטליכע קריסטליכע סעקטעס פאדערן פון זייערע מיטגלידער זיך צו האלטן צו די געבאטן פון דעם "אלטן טעסטאמענט" (תנ"ך), צום ביישפיל, די "זיבעטע טאג אדווענטיסטן", וואס געוויסע פון זיי מאכן אפילו א "קבלת שבת" צערעמאניע פרייטאג צונאכט.

די "פאראייניגטע קירכע פון גאט" איז אויך שטארק טעטיג מיט'ן פאדערן פון אירע מיטגלידער איינצוהאלטן דעם תנ"ך. צום ביישפיל, איין ביכל וואס זיי האבן ארויסגעגעבן קלערט אויף דעם חומר האיסור צו עסן די חיות טמאות וועלכע ווערן דערמאנט אין דער תורה.

[יהיה כן]

ער מיינט נישט דאס
ער מיינט דאס, סיז געווען א גאנצע קהלה אין שטעטל בעזד אויפאלא וועלכע האבן זיך מגייר געווען, זיי האבן זיך א נאמען געגעבן 'קהל שומרי שבת' און זענען געווען גרים גמורים ערליכע אידן, די ידענים דא וועלען שוין ציצייכענען מער

[קארל]

דער קעפל פון דעם אשכול איז "סאבטניקעס", איז דאך פשוט אז דער מייסד האשכול וויל אז מ'זאל רעדן פון סובאטניקעס בכלליות.
די סובאטניקעס וועלכע האבן זיך מגייר געווען זענען טעכניש מער נישט קיין סובאטניקעס, זיי ווערן דאך גערופן "אידן". אבער אז דו דערמאנסט זיי, איז אמת אז עס זענען געווען סובאטניקעס וועלכע האבן זיך פולקאם מגייר געווען, בעיקר פון צוויי שטעטלעך אין דעם וואראנעזש געגנט אין רוסלאנד.

[יהיה כן]

איך באציה מיך אויף דעם שטיקל צייטונג וואס הרב זאמלער באצייכנט, וואסע משמע אז ער רעדט נישט פון קיין רוסישע סובאטניקעס... מער מסתבר די גרים אמיתיים פון בעזעד אויפאלא

[מיללער]

זאמלער,
איז מעגליך אריינצוקאפירען דעם צייטונג איבער די מעלדונג דא?

[חשבתי]

עיין בספר "טויזנט יאר אידיש לעבן אין אונגארן" פון הרב יקותיאל יודא גרינוואלד פון סיגעט\קאלאמבוס, אהייא

[זאמלער]

יהיה כן קארל איז גערעכט איך וויל מ'זאל רעדען פין סובאטניקעס בכלל אין האב נאר צו געברענגט א אינטרעסאנטע פרט מיללער איך וועל עס אי''ה בקרוב אריינקאפירען דא

[ברוקלין]

הרב גרינוואלד ז"ל אין "טויזנט יאר אידיש לעבן אין אונגארין" פארציילט בנוגע די "סאבאניקעס" אין רומניע וואס די האסט פריער דערמאנט: אז ווען די דייטשען ימ"ש זענען אריין אין רומעניע האבן זיי געגעבן א גלעגנהייט פאר די סאבאניקעס זיך צי ראטעווען אויב זיי זיי זאגן זיך אפ פין די יודישע אמונה. זיי האבען נישט געוואלט אין מען האט זיי געפירט ציזאמען מיט אלע יודען, הי"ד יהא זכרם ברוך.

[זאמלער]

הרב גרינוואלד ז"ל פארציילט בנוגע די "סאבאניקעס" אין טראנסילוואניע וואס זענען אויפגעקומען אין יאר 1868 איך האב געפינען פון ש. דובנאוו אין זיין בוך וועלט געשיכטע פון יידישן פאלק באנד 9 ער דערציילט דארט איבער "סאבאניקעס" אין רוסלאנד וואס זענען אויפגעקימען אין יאר 1796 אין איבער די רדיפות וואס זיי האבען געהאט פינעם צאר'ס רעגירונג .

[זאמלער]

זאמלער,
איז מעגליך אריינצוקאפירען דעם צייטונג איבער די מעלדונג דא?

דא האט איר צום 2 מאל

[jkup50]

וואס גייט דא פאר ביז יעצט האב יעך געוויסט אז סאבאטע איז געווען יודן וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר שבת צ.ב.ש די בוך וואס אלדד ברענגט אראפ- אויב דאס איז די זעלבע וואס יעך האב געליינט מיט יארן צריק וואס איז פשוט א מוסר ספר דען א ביכל ווי מען זעט וואס מיינט מסירת נפש ממש פארן שבת קודש- אבער גיירים וואס האט דאס מיט סאבאטע? ילמדני רבינו אפשר זאל איינער אבסיל אויסגראדן פון וואס מען רעדט דא:
מען האט נאך נישט געטיילט אזוי סאך משקה מען זאל שוין זיין צימישט!!!

[ביקסאד]

דער בוך סאבאטא באשרייבט די ליידן פון רבי אליעזר ננס ז"ל [פעסוואדנים, אברהם נצח] אין דעם סאוויעטישן גן עדן.

נעתק ועובד עם תולדות חייו עד לעלות נבג"מ בשני חלקי האיש שלא נכנע.

[leiby]

--------------------------------------------------------------------------------

דורך זאמלער אום מאנטאג יוני 28, 2010 9:25 pm

מיללער האט געשריבן:זאמלער,
איז מעגליך אריינצוקאפירען דעם צייטונג איבער די מעלדונג דא?

מה אעשה, איך פרוביר דאס ארויף צו לייגען אלץ עטעטשמענט, און ער שרייבט אז עס איז צו גרויס. אז איר קענט מיר א עצה געבען וויאזוי דאס קענען ארויף לייגען, שיקט מיר אין אישי

מיט דאנק

זאמלער
שר חמישים
הודעות: 93


--------------------------------------------------------------------------------

דורך זאמלער אום פרייטאג יולי 02, 2010 9:52 am

דא האט איר א דאנק שמעלקא טויב
דו האסט נישט די רעכטן צו זעהן די עטעטשמענט
זאמלער
שר חמישים
הודעות: 93


--------------------------------------------------------------------------------

דורך מיללער אום פרייטאג יולי 02, 2010 1:55 pm

זייער אינטערעסאנט, יישר כח הרב זאמלער

מיללער
שר עשרת אלפים
הודעות: 10426


--------------------------------------------------------------------------------

דורך אויפריכטיג אום זונטאג יולי 04, 2010 4:47 am

הקב"ה אנה לידי א משפחה מאגעזין פון אב תשס"ט, דארט איז באריכות באשריבען איבער אראבער וואס וואוינען אין פאלעסטינע געביטן, און זיי האלטן אז זיי זענען אידן, זיי האבן געוויסע מנהגים וואס זענען אין איינקלאנג מיט די אידישע מצוות, אבער זיי ווייסן

נישט ציפיל. עס זענען דארט פאראן עטליכע גרופעס אזוינע. איינע פון זיי רופט זיך על שם בן כוכבא.
עס וואלט געווען אינטערעסאנט צו דעבאטירן די נושא.
(מנהלים, אויב איז די טעמע נישט אין אנבליק פון דעם אשכול , קען מען עפענען דערוועגן אן אנדערעס)

זיין אויפריכטיג, איז די בעסטע פרינציפ!
אויפריכטיג
שר חמישים ומאתים
הודעות: 320


--------------------------------------------------------------------------------

דורך מיללער אום דינסטאג יולי 06, 2010 8:08 pm

אז מ'רעדט פון גוים אדער אידישע אפשטאמיג וועלכע האלטן שבת, איז דאס דאס פלאץ פאר די פאלגענדע צינישע נוסח אויף 'לכה דודי' וואס א פעטער פון ר' שמשון רפאל הירש האט פערפאסט אפצוחוזקן פון די רעפארמער וועלכע האבן געטוישט דעם אפרוה טאג

פון שבת אויף זונטאג (רח"ל מהאי דעתא) 'לכה דודי לקראת כלה, פני זונטאג נקבלה'.....

קרעדיט דער בעל הבלוג אויפן הויפט ליניע

דו האסט נישט די רעכטן צו זעהן די עטעטשמענט
מיללער
שר עשרת אלפים
הודעות: 10426

[שויתי'ניק]

דער בוך סאבאטא באשרייבט די ליידן פון רבי אליעזר ננס ז"ל [פעסוואדנים, אברהם נצח] אין דעם סאוויעטישן גן עדן.

נעתק ועובד עם תולדות חייו עד לעלות נבג"מ בשני חלקי האיש שלא נכנע.

איז עס דא צו לייענען אונליין די אידישע "סאבאטא" אדער די לשה"ק "האיש שלא נכנע"???

[msp]

עס איז אינטערעסאנט אז די סאבאטניקעס האבען יא געטראכט פאזיטיוו אויף אידישקייט
משא"כ די סעווענט דעי אדווענטיסטס וואס דאכטזיך זענען פארביסענע נוצרים...

[שויתי'ניק]

וואס גייט דא פאר ביז יעצט האב יעך געוויסט אז סאבאטע איז געווען יודן וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר שבת צ.ב.ש די בוך וואס אלדד ברענגט אראפ- אויב דאס איז די זעלבע וואס יעך האב געליינט מיט יארן צריק וואס איז פשוט א מוסר ספר דען א ביכל ווי מען זעט וואס מיינט מסירת נפש ממש פארן שבת קודש- אבער גיירים וואס האט דאס מיט סאבאטע? ילמדני רבינו אפשר זאל איינער אבסיל אויסגראדן פון וואס מען רעדט דא:
מען האט נאך נישט געטיילט אזוי סאך משקה מען זאל שוין זיין צימישט!!!

סאבאטא איז טייטש אין רוסיש שבת.

[זיס]

לעצטנס טוט זיך לעבעדיג אין ארץ-ישראל, צוליב דעם וואס מען האט זיך דערוויסט אז א טייל פון די עולי רוסיא וואס האבן זיך אויסגעמישט מיט די אנשי ישוב הישן אין די פריעדיגע יארן, זענען קיינמאל קיין אידן נישט געווען נאר ענדערש סאבאטיקעס, א זאך וואס פרענגט ארויף פילע פראגן איבער די ייחוס פון פיל חשוב'ע פערזענליכקייטן.

עטליכע צייטונגען האבן לעצטנס געשריבן איבער דעם.

[ביקסאד]

subbotniki גענומען פון אן די מיין ליין.

[ביקסאד]

ער מיינט נישט דאס
ער מיינט דאס, סיז געווען א גאנצע קהלה אין שטעטל בעזד אויפאלא וועלכע האבן זיך מגייר געווען, זיי האבן זיך א נאמען געגעבן 'קהל שומרי שבת' און זענען געווען גרים גמורים ערליכע אידן, די ידענים דא וועלען שוין ציצייכענען מער

הרב גרינוואלד ז"ל אין "טויזנט יאר אידיש לעבן אין אונגארין" פארציילט בנוגע די "סאבאניקעס" אין רומניע וואס די האסט פריער דערמאנט: אז ווען די דייטשען ימ"ש זענען אריין אין רומעניע האבן זיי געגעבן א גלעגנהייט פאר די סאבאניקעס זיך צי ראטעווען אויב זיי זיי זאגן זיך אפ פין די יודישע אמונה. זיי האבען נישט געוואלט אין מען האט זיי געפירט ציזאמען מיט אלע יודען, הי"ד יהא זכרם ברוך.

זייער היסטאריא, די שטעטל אונטער וואסער.

[ביקסאד]

דורך מיללער אום דינסטאג יולי 06, 2010 8:08 pm

אז מ'רעדט פון גוים אדער אידישע אפשטאמיג וועלכע האלטן שבת, איז דאס דאס פלאץ פאר די פאלגענדע צינישע נוסח אויף 'לכה דודי' וואס א פעטער פון ר' שמשון רפאל הירש האט פערפאסט אפצוחוזקן פון די רעפארמער וועלכע האבן געטוישט דעם אפרוה טאג

פון שבת אויף זונטאג (רח"ל מהאי דעתא) 'לכה דודי לקראת כלה, פני זונטאג נקבלה'.....

קרעדיט דער בעל הבלוג אויפן הויפט ליניע

דו האסט נישט די רעכטן צו זעהן די עטעטשמענט
מיללער
שר עשרת אלפים
הודעות: 10426

אן די מיין ליין