די 'מיטוואך' אשכול

[נקודהלע]

ניין, דו?

[א נייער]

ניין, דו?

עס איז גרין אדער רויט?

[נקודהלע]

ניין, דו?

עס איז גרין אדער רויט?

ביסט קאליר בליינד?

[שטומפיג]

איך בין מקנא די אידן וואס קומען אריין אין די מיטוואך אשכול אפילו אין די "קאראנע טיימס", איך האב שוין לאנג פארלוירן חשבון ווען ס'איז זונטאג און ווען סאי'ז מיטוואך.

[נקודהלע]

איך בין מקנא די אידן וואס קומען אריין אין די מיטוואך אשכול אפילו אין די "קאראנע טיימס", איך האב שוין לאנג פארלוירן חשבון ווען ס'איז זונטאג און ווען סאי'ז מיטוואך.

וואס הייסט? אין קאראנע? יעדען טאג האב איך אפאר מאל מיטוואך!

[כאניש וואס צו טון]

די נעקסטע תגובה, האט זיך אנגעהויבן צו וועבן נעכטן פארנאכטס, ביים אריינוואקן אין קאך, פון וואס איך האב זיך ספאנטאניש דערמאנט אז "היינט איז מיטוואך"..
נאר צוליב טרדה האב איך דאס היינט געענדיגט צו אויפטייפן,
ואיטכעם האסליכא!

[כאניש וואס צו טון]

ב

[אלטער]

אז מ'קען שוין יעצט שרייבן דא מעג מען נאך היינט 'דא' שרייבן..

[כאניש וואס צו טון]

די נעקסטע תגובה, האט זיך אנגעהויבן צו וועבן נעכטן פארנאכטס, ביים אריינוואקן אין קאך, פון וואס איך האב זיך ספאנטאניש דערמאנט אז "היינט איז מיטוואך"..
נאר צוליב טרדה האב איך דאס היינט געענדיגט צו אויפטייפן,
ואיטכעם האסליכא!

[כאניש וואס צו טון]

כ'שטיי און איך ווינדער זיך שוין די לעצטע פאר יאר,
וואספארא מין באשעפעניש אידאס פאר א גוט יאר?
א 'מיטוואך אשכל'?
סידאס? הא?!
ס'עפעס מיטווא... כ'מיין פורים היינט?
מה נשתנה המיטוואך הזה מכל המאנטאג, דינסטאג ודאנערשטאגס?
איך האב ממש נישט געהאט קיין מנוחה דערפון!

ביז היינט,
היינט, אנשטויסנדיג זיך אין דעם מיטוואך געהענגל, איז מיר פייגעבאלן א פשט!

ניזאזוי,
געוועזן אמאל א בחור, א תכשיט פון א בחור, געזעצן אין געלערנט יומם ולילה,
איין מאנטאג נאכמיטאג איז ער - צו מזל און צו ברכה - א חתן געווארן (הערות הבחור הזעצער, מיינט נישט אז די כלה האט גהייסן 'ברכי גליק', צו מזל און צו ברכה איז נאר א אויסדריק, נישט אז ער איז צו איר א חתן געווארן)
אויף אלע פענעמער (אויסער בלעכענע) מ'האט באשטומט די חתונה אויף ביינאכט,

ס'אריבער די ימי המשתה, שוין אויסגעטון דעם שטריימל, מאנטאג אווענט, ער קומט אהיים צום ערשטן מאל פארזוכן זיין עז"כ'ס נאכטמאל,
און טאקע, ווי נאר ער שפאצירט אריין אין קאך, נאכן פארזוכן פון די פיינע אויסגעבאקענע דיכטלעך און די הייסע (האלב צוגעברענטע) קארטאפל איינגעקאכט אין די פלייש זאפט, [המכונה אצלינו "פאפריקאש"], האט ער שוין אנגעהויבן איינצוזעהן ווי גוט ער האט געטראפן,

דינסטאג אוונט האט זיך איבערגע'חזר'ט א ענליכע סיטואציע, נאר אנ'אנדער מעניא,
דאס מאל איז די נאכטמאל באשטאנען פון געקאכטע דיכטלען, מיט צידריקטע קארטאפל אויסגעמישט מיט געדינסטע צוויבל,
און ער'ט זיך נאכמער איבערצייגט אין די געלונגענקייט פון זיין באשערטן,

צימארגנס אבער, ווען ער'ט אריינגעוואקט אין שטוב, האבן איהם זיינע אויסגעשארפטע חושים פארגעזאגט אן אנדער בילד,
האט ער גראד באמערגט עפעס,
קודם האט ער געמיינט ס'איז א טעות,
אבער נאך אפאר מינוט האט ער באמערקט נאך עפעס,

קודם ווען ער האט געזעהן אויפן טיש ליגט אויסגעשפרייט דער מילכיגער טישטוך, איז ער געווען זיכער אז ער חלום'ט,
אבער ווען ער האט געזעהן ס'ווייבעלע איבערגעבויגן איבער דעם מילכיגן קאונטער, האט ער שוין אנגעהויבן חושד זיין אז ער איז יא אויף דער וואך
נאכן אויסדריקן ווינדער וואס גייט היינט פאר, האט ער באקומען אזא בלעכענע אויסדריק אויפן פרצף
"וואס, דו ווייסט נישט?? א טאג וואס האט נישט קיין נון, עסט מען מילכיג!"

אה.. אביסל בארוהיגט, מאכט ער א חשבון זו'נ'טאג מא'נ'טאג די'נ'סטאג דא'נ'ערשטאג, פרייטאג מילא,
אבער שבת! געוואלד! שבת אן פלייש?!
א גאנצן דאנעשטאג האט ער זיך ארומגעדרייט אן א קאפ, זוכנדיג א לעזונג, וואזוי קען ער זיכערמאכן אז שבת קודש וועט זיין פלייש,

ענדליך פרייטאג נאכמיטאג איז איהם פייגעבאלן א המצאה!

פרייטאג צונאכטס, נאכן דאווענען, ער קומט אהיים פון שול, די צוויי מלאכים באגלייטן איהם, ער וואקט אריין אינדערהיים
"טשאנבעס גוטשאנבעס"

אזוי ארום האט ער פארזיכערט כבוד שבת, מיט בשר ודגים וכל מטעמים,

ב'איך געקגערט, אפשר זאל מען מאכן פאטיציעס, צו טוישן דעם נאמען פון מיטוואך צו מיטנוואך,
אדער צו מיטוואכן,

פארוואס מוז מען יעדן מיטוואך גיין שלאפן הינגעריג?
די פראבלעם איז נאך מער, אז מ'עסט שוין נישט קיין נאכטמאל, ווילמען דאך כאטש עפעס פארדינען,
טרונקט מען א קאווע,
נ'אז מטרונקט א קאווע, האלטס קאפ, קען מען נישט איינשלאפן,

איז קודם פארשטייט מען שוין, אז מ'ברויך א עקסטרע אשכל פאר מיטוואך / מיטנוואך / מיטוואכן,

שוין מיינע פינגער טיען שוין וויי..
א געזונטן דאנערשטאג!

[בלעכענער פנים]

כ'שטיי און איך ווינדער זיך שוין די לעצטע פאר יאר,
וואספארא מין באשעפעניש אידאס פאר א גוט יאר?
א 'מיטוואך אשכל'?
סידאס? הא?!
ס'עפעס מיטווא... כ'מיין פורים היינט?
מה נשתנה המיטוואך הזה מכל המאנטאג, דינסטאג ודאנערשטאגס?
איך האב ממש נישט געהאט קיין מנוחה דערפון!

ביז היינט,
היינט, אנשטויסנדיג זיך אין דעם מיטוואך געהענגל, איז מיר פייגעבאלן א פשט!

ניזאזוי,
געוועזן אמאל א בחור, א תכשיט פון א בחור, געזעצן אין געלערנט יומם ולילה,
איין מאנטאג נאכמיטאג איז ער - צו מזל און צו ברכה - א חתן געווארן (הערות הבחור הזעצער, מיינט נישט אז די כלה האט גהייסן 'ברכי גליק', צו מזל און צו ברכה איז נאר א אויסדריק, נישט אז ער איז צו איר א חתן געווארן)
אויף אלע פענעמער (אויסער בלעכענע) ??????? מ'האט באשטומט די חתונה אויף ביינאכט,

ס'אריבער די ימי המשתה, שוין אויסגעטון דעם שטריימל, מאנטאג אווענט, ער קומט אהיים צום ערשטן מאל פארזוכן זיין עז"כ'ס נאכטמאל,
און טאקע, ווי נאר ער שפאצירט אריין אין קאך, נאכן פארזוכן פון די פיינע אויסגעבאקענע דיכטלעך און די הייסע (האלב צוגעברענטע) קארטאפל איינגעקאכט אין די פלייש זאפט, [המכונה אצלינו "פאפריקאש"], האט ער שוין אנגעהויבן איינצוזעהן ווי גוט ער האט געטראפן,

דינסטאג אוונט האט זיך איבערגע'חזר'ט א ענליכע סיטואציע, נאר אנ'אנדער מעניא,
דאס מאל איז די נאכטמאל באשטאנען פון געקאכטע דיכטלען, מיט צידריקטע קארטאפל אויסגעמישט מיט געדינסטע צוויבל,
און ער'ט זיך נאכמער איבערצייגט אין די געלונגענקייט פון זיין באשערטן,

צימארגנס אבער, ווען ער'ט אריינגעוואקט אין שטוב, האבן איהם זיינע אויסגעשארפטע חושים פארגעזאגט אן אנדער בילד,
האט ער גראד באמערגט עפעס,
קודם האט ער געמיינט ס'איז א טעות,
אבער נאך אפאר מינוט האט ער באמערקט נאך עפעס,

קודם ווען ער האט געזעהן אויפן טיש ליגט אויסגעשפרייט דער מילכיגער טישטוך, איז ער געווען זיכער אז ער חלום'ט,
אבער ווען ער האט געזעהן ס'ווייבעלע איבערגעבויגן איבער דעם מילכיגן קאונטער, האט ער שוין אנגעהויבן חושד זיין אז ער איז יא אויף דער וואך
נאכן אויסדריקן ווינדער וואס גייט היינט פאר, האט ער באקומען אזא בלעכענע אויסדריק אויפן פרצף
"וואס, דו ווייסט נישט?? א טאג וואס האט נישט קיין נון, עסט מען מילכיג!"

אה.. אביסל בארוהיגט, מאכט ער א חשבון זו'נ'טאג מא'נ'טאג די'נ'סטאג דא'נ'ערשטאג, פרייטאג מילא,
אבער שבת! געוואלד! שבת אן פלייש?!
א גאנצן דאנעשטאג האט ער זיך ארומגעדרייט אן א קאפ, זוכנדיג א לעזונג, וואזוי קען ער זיכערמאכן אז שבת קודש וועט זיין פלייש,

ענדליך פרייטאג נאכמיטאג איז איהם פייגעבאלן א המצאה!

פרייטאג צונאכטס, נאכן דאווענען, ער קומט אהיים פון שול, די צוויי מלאכים באגלייטן איהם, ער וואקט אריין אינדערהיים
"טשאנבעס גוטשאנבעס"

אזוי ארום האט ער פארזיכערט כבוד שבת, מיט בשר ודגים וכל מטעמים,

ב'איך געקגערט, אפשר זאל מען מאכן פאטיציעס, צו טוישן דעם נאמען פון מיטוואך צו מיטנוואך,
אדער צו מיטוואכן,

פארוואס מוז מען יעדן מיטוואך גיין שלאפן הינגעריג?
די פראבלעם איז נאך מער, אז מ'עסט שוין נישט קיין נאכטמאל, ווילמען דאך כאטש עפעס פארדינען,
טרונקט מען א קאווע,
נ'אז מטרונקט א קאווע, האלטס קאפ, קען מען נישט איינשלאפן,

איז קודם פארשטייט מען שוין, אז מ'ברויך א עקסטרע אשכל פאר מיטוואך / מיטנוואך / מיטוואכן,

שוין מיינע פינגער טיען שוין וויי..
א געזונטן דאנערשטאג!

[כאניש וואס צו טון]

שוין ווייטער מינטוואך,
א קאווע האמער טאקע, אבער הינגעריג איז מען דאך..

[שטומפיג]

איך גלייב נישט אז ס'האט געדויערט א גאנצע וואך ביז איך האב באמערקט דעם זאפטיגן תנגובה!
פיינע נייעס.

[מארגן]

א גוטן מינטוואך

[טייבעלע]

מ-י-ט-וו-אך

[סאדאם חוסעין]

מ-י-ט-וו-אך

מען איז געווענליך מיט (אויסגעמיטשעט) אויב מען איז צולאנג וואך (אויף)

[הרבטייטעלבוים]

זינט פארברענגען איז מער נישט אקטיו. כמיין ביי די אקטיווע אשכולות בינעך מער נישט דא געווען, אבער מיטוואך טייערער מ'עט זיך נאך זעהן.

נישט געוויסט אז טייבעלע איז נאך דאהי.

[אוראייניקל]

זינט פארברענגען איז מער נישט אקטיו. כמיין ביי די אקטיווע אשכולות בינעך מער נישט דא געווען, אבער מיטוואך טייערער מ'עט זיך נאך זעהן.

נישט געוויסט אז טייבעלע איז נאך דאהי.

ווען גייסטעך טרעפן מיט איהם? יעדע זונטאג?

[טייבעלע]

זינט פארברענגען איז מער נישט אקטיו. כמיין ביי די אקטיווע אשכולות בינעך מער נישט דא געווען, אבער מיטוואך טייערער מ'עט זיך נאך זעהן.

נישט געוויסט אז טייבעלע איז נאך דאהי.

שלו' עליכם הרב טייטלבוים.

[הרבטייטעלבוים]

זינט פארברענגען איז מער נישט אקטיו. כמיין ביי די אקטיווע אשכולות בינעך מער נישט דא געווען, אבער מיטוואך טייערער מ'עט זיך נאך זעהן.

נישט געוויסט אז טייבעלע איז נאך דאהי.

שלו' עליכם הרב טייטלבוים.

עליכם השלום כאטשיג איינער פון אונז איז נאך דא.

משפ. מכטי, בני ברקער און אנדערע ידידים זעהט מען נישט פאר די אויגען.

[טייבעלע]

אפשר דארף מען רופן - ועוף השמים יוליך את הקול, איהי לא חזי מזלי' חזי.

וכן להיפך זייער קול וועט אנקומען אויף צוריק בבחי' הנ"ל, וכמ"ש כמים הפנים לפנים וגו'.

והארץ לעולם עומדת - זייערע "הארצ"ליכע געדאנקן וואס זיי האבן געשריבן דא און צוגעכעבן צום "וועלטעל" בלייבט אויף "אייביג".

[טייבעלע]

מיטווא"ך איז מ'ה ט'ובו א'הליך י'עקב מ'שכנותיך {ו' מתחלף עם מ' באותיות המוצאות בומ"ף ובחילוף אח"ס בט"ע} י'שראל {כ' מתחלף עם י' באותיות הקודמות}.

[חבקוק]

איינער קען מיר מסביר זיין צוליב וואס דער מאדנער אשכול ציט געוויסע אידן וואס דרייען זיך נישט אין קיין שום אנדערע אשכול דא אין פארברענגען?

עפעס א סוד ליגט אין די מיטוואך אשכול וואס איך ווייס נישט?...

#גארנישט פערזענליך, סתם נייגעריג.

[הרבטייטעלבוים]

מיטווא"ך איז מ'ה ט'ובו א'הליך י'עקב מ'שכנותיך {ו' מתחלף עם מ' באותיות המוצאות בומ"ף ובחילוף אח"ס בט"ע} י'שראל {כ' מתחלף עם י' באותיות הקודמות}.

כדרכו בקודש.

כמדובר כבר אז מיטוואך דעקט אויף די איסור פון רופען די טעג מיט גויאשע נאמען, און דעקט אויף די גאנצע וואך, על כל פשעים מכסה מיטוואך. איז עס בגמ' צב.

[הרבטייטעלבוים]

איינער קען מיר מסביר זיין צוליב וואס דער מאדנער אשכול ציט געוויסע אידן וואס דרייען זיך נישט אין קיין שום אנדערע אשכול דא אין פארברענגען?

עפעס א סוד ליגט אין די מיטוואך אשכול וואס איך ווייס נישט?...

#גארנישט פערזענליך, סתם נייגעריג.

מיטוואך איז דאך מיטוואך.

פאנגט אן דעם גאנצער אשכול פון אנפאנג און איר וועט זעהן וואס עס ליגט אלטס און דעם מיטוואך אשכול. וויפיל אידיש הארץ און תורה.