נייעס און קרישקעלעך פון אנטווערפען

[הבעש''ט]

זקן רבני אירופה הג"ר דוד משה ליברמאן שליט"א אב"ד קהילת שומרי הדת האט געפראוועט א סיום הש"ס וואס ער האט געלערנט מיט זיין חברותא און שכן טוב הר"ר שלום עליאוויטש הי"ו, צו די מעמד וואס איז פארגעקומען אין א קליינע פארמאט האט זיך אויך באטייליגט הג"ר אהרן שיף שליט"א אב"ד קהילת מחזיקי הדת און נאך רבנים.

WhatsApp-Image-2019-05-28-at-07.41.29-750x422.jpeg (52.14 KiB) געזען 3254 מאל

WhatsApp-Image-2019-05-28-at-07.41.28-750x999.jpeg (99.65 KiB) געזען 3254 מאל

WhatsApp-Image-2019-05-28-at-07.41.28-1-750x563.jpeg (69.97 KiB) געזען 3254 מאל

[הבעש''ט]

בילדער וואס ווערט אפיציעל ארויסגעשיקט מטעם הקהילה החרדית מחזיקי הדת מיטצוטיילן דעם עולם די אקטיוויטעטן אינרהאלב די אידישע געמיינדע.
===
שוב"י קהילתנו הק' ביים בודק זיין די חלפים, ביים שעכטן שעפסן, ביים בודק זיין די לונגן.

1.jpg (157.94 KiB) געזען 3146 מאל

2.jpg (274.4 KiB) געזען 3146 מאל

3.jpg (451.22 KiB) געזען 3146 מאל

[הבעש''ט]

אפיציעלע מעמד ברכת אילנות חוהמ"פ פארופען דורך די קהילה אין שפיץ פונעם מרא דאתרא שליט"א.

4.jpg (504.08 KiB) געזען 3146 מאל

5.jpg (474.81 KiB) געזען 3146 מאל

6.jpg (382.67 KiB) געזען 3146 מאל

[הבעש''ט]

לעצטערע אנגייענדע רענאוואציעס אין בנין הקהילה אויף יאקאב יאקאבס שטראססע,
משרדי הקהלה והביד"ץ, לשכת הוראה.

7.jpg (115.66 KiB) געזען 3144 מאל

8.jpg (111.52 KiB) געזען 3144 מאל

[הבעש''ט]

9.jpg (185.23 KiB) געזען 3144 מאל

10.jpg (175.96 KiB) געזען 3144 מאל

[הבעש''ט]

בילד פין די קהילה ארכיוון.
=
כינוס התעוררות אין בית הכנסת הגדול דקהל מחזיקי הדת אסטן שטראססע אפצייכנדיג 50 יאר פון די קהילות הקודש שמסרו נפשם על קדושת ה' ביי די ביטערע מלחמה הי"ד.

תשנה - אזכרה 50 שנות מהשואה.jpg (99.73 KiB) געזען 3144 מאל

[בבל]

בילד פין די קהילה ארכיוון.
=
כינוס התעוררות אין בית הכנסת הגדול דקהל מחזיקי הדת אסטן שטראססע אפצייכנדיג 50 יאר פון די קהילות הקודש שמסרו נפשם על קדושת ה' ביי די ביטערע מלחמה הי"ד.

תשנה - אזכרה 50 שנות מהשואה.jpg

אגב איך מיין אז אנטווערפן איז די איינציגסטע שטאט ווי מען האט דעפארטירט אידן ביים קריג( מיט די טרעין וואס לויפט אריבער די היימישע געגנט )און עס איז געבליבן א ערנסטע ישוב
ווי אויך איז עס געבליבן מיט די אריגינעלע אידיש

[אלטער היים]

בילד פין די קהילה ארכיוון.
=
כינוס התעוררות אין בית הכנסת הגדול דקהל מחזיקי הדת אסטן שטראססע אפצייכנדיג 50 יאר פון די קהילות הקודש שמסרו נפשם על קדושת ה' ביי די ביטערע מלחמה הי"ד.

תשנה - אזכרה 50 שנות מהשואה.jpg

אגב איך מיין אז אנטווערפן איז די איינציגסטע שטאט ווי מען האט דעפארטירט אידן ביים קריג( מיט די טרעין וואס לויפט אריבער די היימישע געגנט )און עס איז געבליבן א ערנסטע ישוב
ווי אויך איז עס געבליבן מיט די אריגינעלע אידיש

גערעכט, און מען דערקענט נאך אויף די באנען אין אנטווערפען א סימן פון די קריג כידוע,
אויך די שטאט וויען איז בערך אזוי, אז עס איז געעוען די קריג דארט און עס איז דא אידישקייט דארט..... (אינו דומה וואס איז געווען פאר די קריג דארט, אבער אפאר פרומע קהלות און מוסדות התורה)

[יוראפ]

וואסערע סימן?

[שואלכענין]

וואסערע סימן?

גם אני מצטרף בהשאלה

[lebediger berel]

נאך א מזל אז די אנטיסעמיטן לאזן נאך מאכן ברכת אילנות אין שטאט, און מדארף נישט פארן קיין אויסלאנד. באגראבן א מת לויט די הלכה קען מען נישט דארט, שחט'ן קען מען נישט דארט, א אנזעץ פון אנטיסעמיטיזים, איך פארשטיי נישט אז מען האלט זיך נאך דארט.

[אלטער היים]

וואסערע סימן?

אינמיטען די שינעס ערגעץ ווי אין די היימישע געגענט איז דא א חלק פון אייזן אנשטאט שטיין, דאס איז צוליב א באמבאדירונג בשעת די קרוג, איך געדענק נישט צו פון די נאציס גופא, אדער פון די לוחמים קעגן זיי, איך בין געווען אמאל אין אנטווערפן האט מיר דאס איינער אנגעוויזען, איך געדענק נישט פונקעטליך פרטי פרטים, נאר בערך, זאל איינער א אנטווערפענער אריינקומען ביטע אויסקלארן דעם ענין

[קאץ און מויז]

נאך א מזל אז די אנטיסעמיטן לאזן נאך מאכן ברכת אילנות אין שטאט, און מדארף נישט פארן קיין אויסלאנד. באגראבן א מת לויט די הלכה קען מען נישט דארט, שחט'ן קען מען נישט דארט, א אנזעץ פון אנטיסעמיטיזים, איך פארשטיי נישט אז מען האלט זיך נאך דארט.

באגראבן קען מען שוין לאנג, נאר מען וויל נישט מאכן א נייע בית החיים ווען די זיידעס און צדיקים ליגן דארט (בדרך אגב ס'איז נענטער ווי וומ"ס קיין קרית יואל אדער קיין ניו דזשערסי)

[קאץ און מויז]

בילדער וואס ווערט אפיציעל ארויסגעשיקט מטעם הקהילה החרדית מחזיקי הדת מיטצוטיילן דעם עולם די אקטיוויטעטן אינרהאלב די אידישע געמיינדע.
===
שוב"י קהילתנו הק' ביים בודק זיין די חלפים, ביים שעכטן שעפסן, ביים בודק זיין די לונגן.

1.jpg

2.jpg

3.jpg

ווי ווערט דאס ארום געשיקט?

[הבעש''ט]

בילדער וואס ווערט אפיציעל ארויסגעשיקט מטעם הקהילה החרדית מחזיקי הדת מיטצוטיילן דעם עולם די אקטיוויטעטן אינרהאלב די אידישע געמיינדע.
===
שוב"י קהילתנו הק' ביים בודק זיין די חלפים, ביים שעכטן שעפסן, ביים בודק זיין די לונגן.

1.jpg

2.jpg

3.jpg

ווי ווערט דאס ארום געשיקט?

Info Machsike Hadass <[email protected]>

[הבעש''ט]

30-05-20192.png (478.6 KiB) געזען 2826 מאל

[יש בו]

ווי אויך איז עס געבליבן מיט די אריגינעלע אידיש

מיינסט צו זאגן ארגינעלע פלעמיש?
אין אמעריקע רעדט מען נישט מער ענגליש, פון וויפיל פלעמיש מ׳רעדט אין אנטווערפן,
אזוי ווי זאלסט זאגן אז אין דייטשלאנד איז אזוי פאראידישט אז אלע גוים רעדן 90% אידיש

[lebediger berel]

נאך א מזל אז די אנטיסעמיטן לאזן נאך מאכן ברכת אילנות אין שטאט, און מדארף נישט פארן קיין אויסלאנד. באגראבן א מת לויט די הלכה קען מען נישט דארט, שחט'ן קען מען נישט דארט, א אנזעץ פון אנטיסעמיטיזים, איך פארשטיי נישט אז מען האלט זיך נאך דארט.

באגראבן קען מען שוין לאנג, נאר מען וויל נישט מאכן א נייע בית החיים ווען די זיידעס און צדיקים ליגן דארט (בדרך אגב ס'איז נענטער ווי וומ"ס קיין קרית יואל אדער קיין ניו דזשערסי)

ס'איז כלל דא א אידישע בית החיים אין אנטווערפן
איך שיהי' איך האב שוין געשריבן מיינע געפילן אויף אנטווערפן נאך די גזירת השחיטה, איך האלט אז מען שרייט דארט "יודע אראויס" נאר דער עולם איז טויב און הערט נישט, איך וועל בכלל נישט זיין שאקירט מען וועט הייסן אנטון צוריק די געלע לאטע, מיט שיינע פלעמישע און דויטשע ערקלערונגען בלויז אידיש, אזוי אזוי האט זיך עס אמאל אנגעהויבן, איזהו חכם הרואה את הנולד, "היסטארי ריפיטס איטסעלף"

[שמערלער]

זיידי בערעלע ביסט נישט גערעכט זיי צילן דא די אראבער בכלל נישט די אידן די אידן ווערן ליידער אפעקטירט

[lebediger berel]

זיידי בערעלע ביסט נישט גערעכט זיי צילן דא די אראבער בכלל נישט די אידן די אידן ווערן ליידער אפעקטירט

שטותים און הבלים, האסט אמאל געהערט מ'זאל נאכשרייען אראבער אין די גאסן? האט מען געטראגן אראבער אויף די באנען קיין אוישוויץ?
אונזערע זיידעס האבן געמאכט דעם טעות, זיי זענען נישט שולדיג, מיר וואס מאכן עס איבער זענען כ'ווייס נישט וואס? אראבער קומען אין די מאסן און דרייען זיך פראנק און פריי אין אלע אייראפעאישע מדינות און פאר אידן זאגט מען באהאלט אייער יארמולקע,
בד"וו באקאנט אז היטלער ימש"ו מיטן מופטי פון ירושלים האבן געהאט א יד אחת וכן היום "היסטארי ריפיט איטסעלף" !
כ'האב אליין געהערט מיין זיידע באבע עליהם השלום פארציילן די מלחמה, ס'ליגט מיר נאך אין די ביינער, מ'האט דעמאלטס אויך נאר געמיינט די בעלי חיים.
צדיקל'עך די גרעסטע גרעסטע טעות האבן די אנטווערפענע געמאכט מיטן אוועק לייגן דאס מעסער, זיי גייען עס נאך באוויינען און באוויינען, הלואי בין איך נישט גערעכט! מילה קומט נעקסט, מ'מיינט די אראבער, יודע גיי קיין פאלעסטינע האבן זייערע זיידעס געזאגט און יעצט זאגן עס די אייניקלעך!

[lebediger berel]

איך וועל זאגן דעם אמת ווען איך הער ר' יצחק שלמה ארויף ברענגען די אנטווערפענע גראדע בלויז אידיש געשעפרעכע אויף קאלמע 114 טראכט איך אלץ 1939 אללאווער עגען דער אויבערשטער זאל האלטן די רעכטע הענט און ביידע הענט אויף אונז בכל מקומות מושבותינו אבער וואס זאלעך טון, סאיז טאקע גרינג צורעדן אבער למעשה איז אנטווערפן געווען דער ערשטער היימישע פלאץ וואס די רשעים האבן גענומען 1939 שריט און האבן מצליח געווען צו צוימען דעם אידישן ציבור, ס'הערט זיך ווי פון מעשה ביכלעך אבער מ'פלאגט זיך אין היימישן מערב אייראפע צו האבן א שטיקל כשר פלייש היינט צוטאג, ס'קאכט מיך אויף, און איך האלט אז מ'האט עס נישט געטארט האנדלען מיט זיידענע הענטשעך, נאכאמאל, ווען מ'זאגט ס'יז גרינג צו זאגן פאר יענעם מיינט נאך נישט אז סאיז נישט ריכטיג, דאס שווערע אקט איז געווענליך ריכטיג, איך האלט מ'האט געדארפט אויפשטעלן א בית השחיטה פארן פארלאמענט און זאגן מיר גייען נישט פרייוויליג, אדער מיט קייטלען אדער לעבן נארמאל! איר ווילט די אידן אדער נישט!

[הענדימען]

ווי אויך איז עס געבליבן מיט די אריגינעלע אידיש

מיינסט צו זאגן ארגינעלע פלעמיש?
אין אמעריקע רעדט מען נישט מער ענגליש, פון וויפיל פלעמיש מ׳רעדט אין אנטווערפן,
אזוי ווי זאלסט זאגן אז אין דייטשלאנד איז אזוי פאראידישט אז אלע גוים רעדן 90% אידיש

נישט אמת. ס'פאלט טאקע אריין א ווארט צוויי פלעמיש איר מ'רעדט אסאאאך ווייניגער פלעמיש ווי אונז רעדן ענגליש

[הבעש''ט]

c.jpg (661.3 KiB) געזען 2626 מאל

[Think and Thank]

ווי אויך איז עס געבליבן מיט די אריגינעלע אידיש

מיינסט צו זאגן ארגינעלע פלעמיש?
אין אמעריקע רעדט מען נישט מער ענגליש, פון וויפיל פלעמיש מ׳רעדט אין אנטווערפן,
אזוי ווי זאלסט זאגן אז אין דייטשלאנד איז אזוי פאראידישט אז אלע גוים רעדן 90% אידיש

נישט אמת. ס'פאלט טאקע אריין א ווארט צוויי פלעמיש איר מ'רעדט אסאאאך ווייניגער פלעמיש ווי אונז רעדן ענגליש

גם אני בחלומי, כאב אויך אזוי געמיינט. פרוביר נאר צו ליינען אן אנטווערפענער אויסגאבע וועסטו געוואויר ווערן ווי סאך 'א ווארט צוויי' קען זיין.

[קאץ און מויז]

איך וועל זאגן דעם אמת ווען איך הער ר' יצחק שלמה ארויף ברענגען די אנטווערפענע גראדע בלויז אידיש געשעפרעכע אויף קאלמע 114 טראכט איך אלץ 1939 אללאווער עגען דער אויבערשטער זאל האלטן די רעכטע הענט און ביידע הענט אויף אונז בכל מקומות מושבותינו אבער וואס זאלעך טון, סאיז טאקע גרינג צורעדן אבער למעשה איז אנטווערפן געווען דער ערשטער היימישע פלאץ וואס די רשעים האבן גענומען 1939 שריט און האבן מצליח געווען צו צוימען דעם אידישן ציבור, ס'הערט זיך ווי פון מעשה ביכלעך אבער מ'פלאגט זיך אין היימישן מערב אייראפע צו האבן א שטיקל כשר פלייש היינט צוטאג, ס'קאכט מיך אויף, און איך האלט אז מ'האט עס נישט געטארט האנדלען מיט זיידענע הענטשעך, נאכאמאל, ווען מ'זאגט ס'יז גרינג צו זאגן פאר יענעם מיינט נאך נישט אז סאיז נישט ריכטיג, דאס שווערע אקט איז געווענליך ריכטיג, איך האלט מ'האט געדארפט אויפשטעלן א בית השחיטה פארן פארלאמענט און זאגן מיר גייען נישט פרייוויליג, אדער מיט קייטלען אדער לעבן נארמאל! איר ווילט די אידן אדער נישט!

אין אנטווערפען איז דא ווייניגער אנטעסמיטישע אקציעס א יאר וויפול ס'איז דא אין ניו יארק א חודש!!!
די אלע וואס רעדן אויף קולמע בלאזן סתם א מצב פאר זייער אגענדע