טשיפקא האט געשריבן: טייל היימישע שריפטשטעלער וועלן טראכטן צוויי מאל בעפארן ליפטערן אין די אויסגאבעס אן ענדלאזן פאוער פאר עלטערן, כ'האב פונקט באגעגנט אן אויסגאבע ווי איינער פרעגט אן דארט, פארוואס ווען זיי רעדן פון אלע שוועריגקייטן ביי קינדער פארגעסן זיי פון אזא הימל-שרייענדע נושא, ענטפערן זיי, אז זיי האבן מורא אז קינדער וועלן אנהייבן טראכטן קעגן זייערע עלטערן, ממילא ווילן זיי עס נישט שרייבן,
דער דעת הקהל 40+, איז אוועקצונעמען יעדע שטומע פונעם קינד, מען צוטיילט כלל ישראל און צוויי פארטייען, די 'קינדער פארטיי', און די 'עלטערן פארטיי', און נאכדעם האט מען מורא, אז די קינדער פארטיי וועלן זיך "הייבן דעם קאפ" איבער די עלטערן פארטיי... כאילו מען רעדט דא פון א כאפטע טעראריסטן, באוואפנט ביז די צאן.
א קינד איז נישט קיין אייגנטום, עס איז אן אויפגאבע.
מענין לענין באותו ענין די שרייבער הרב משה גרילאק די עורך פון משפחה האט געשריבן א מעשה און משפחה פרשת בלק ער איז געגאנגען אויפן גאס ער זעט א טאטע גייט אויפן גאס מיט א אינגל בערך 7-8 יאר אין די טאטע לאזט אראפ א פראסק פאר די אינגל ווען דער אינגל וויל זיך ברואיגן כאפט ער א שטויס ער פרוייקט זיך צו ברואיגן פון די שטויס כאפט ער נאך א פראסק און אזוי חוזר חלילה פראסק דערנאך שטויס. האט ער אויסגעפירט ווער ווייסט וואס פון די אינגל וועט אויסוואקסן
פרשת פנחס האט דער עולם געפרעגט וואס ער האט געטוען האט ער גענטפערט אז עז האט איבערגעגרעדט מיט א רב דער רב האט זיך אריין געלייגט און די נושא און מען האט אוועק גענומען די קינדע פון די טאטע נישט אז מען קען מדמה זיין מילתא למילתא נאר עס איז די זעלבע ענין ברענג איך עס אראפ
הרב לייפציק, מתוך ריסי עיניך זעט אויס ווי איר האט נאך מיט אזעלכע פראבלעמען קיינמאל נישט אנגעשטויסן. וואויל איז אייך! דאנק דעם באשעפער דערויף! און זע דיינע קינדער זאלן אויך דאנקן דעם באשעפער אז איר זענט דאס נישט דורך... ניין, מען רעדט דא נישט ווען א קינד האט געוואלט א ציקערל און די טאטע וויל נישט, דא רעדט מען פון אביוז, פיזיש און גייסטיש, שווער צו גלייבן, וואס? אז א טאטע זאל אויפהייבן א אייזערנעם בענקל קעגן דעם זון און שרייען איך גיי דיר הרג'נען גלייבסטו מן הסתם אויך נישט אז עס קען פאסירן, וואס? אבער יא, ליידער אין דעם אשכול רעדט מען פון די סארט אביוז.
אבער ס'איז מער פון דעם, ס'איז דא זייער א וויכטיגע און שטארקע נקודה, וואס איר וועט מן הסתם קיינמאל נישט פארשטיין אויב איר זעט נישט די סארט מעשיות בפועל. די קינדער זענען ממש בגדר שבוים, און אויב לייזט מען זיי אויס איז עס פדיון שבוים ממש.
איינע פון די זאכן ווי זיי זענען שבוי, איז געווענטליך אין דעם דעת, דהיינו, זיי קענען נישט טראכטן פאר זיך, אלץ גייט מיט א חשבון וואס די טאטע וועט טון און טראכטן און זאגן. דאס מיינט צו זאגן, סיי אז זיי כאפן בכלל נישט אז זיי זענען אין עפעס אן אויסטערלישן מצב, און סיי אז אויב כאפן זיי שוין יא ווי ביטער די מצב איז, קענען זיי נישט טראכטן פון קיין וועג ארויס.
פארוואס, זייער פשוט, אזעלכע פעלער אויב די קינד איז נאך אונטערן פחד פון טאטן, וועט ער פשוט מורא האבן זיך צו ווענדן צו איינעם, נישט נאר דאס, נאר ער וועט טרעפן און האבן ראיות אז ס'לוינט נישט, ווייל אין כיתה פלוני האט ער פארציילט עפעס פארן רבי'ן, און ווי ער האט געכאפט דערויף ווייסט קיינער נישט.
און ווידער די וואס זענען שוין חתונה געהאט, און מצד מה[!] ארויס פונעם פראבלעם, וועלן ע"פ רוב נישט וועלן קוקן אויף צוריק, און אפי' אויב יא, די פחד גייט נישט פארשווינדן ווערן אן הילף.
יא אמת די קינד דארף גיין צו א פראפעשענאל, און נאך מער וויכטיג איז אז דער וואס ווייסט עס זאל שוין מודיע זיין פאר די מחנכים פונעם קינד, אבער די וועסט נישט דא טרעפן קיינער וואס וועט דא זוכן א מהלך וואס צו טון מיט "זיין פאטער", די עצות וועט מען נאר געבן פאר "יענעם'ס פאטער"... איך שטיי אויף מיין ווארט, א קינד פון אזא פאטער, ווי שרעקליך די מצב זאל נאר נישט זיין, אפי' ממש פקוח נפש, גייט נישט נעמען אדער געבן דא עדווייז וואס צו טון פאר "זיין" פאטער. כ'בין מסכים אז די קענסט עס נישט פארשטיין, אבער פרעגט נאר פרעג פון די וואס זענען עס דורך, וועטסו שוין איינמאל הערן אז כ'בין גערעכט.
ממילא וואס האסטו צו מורא האבן? אדרבה ואדרבה, אויב איז דא פארהאן א קינד פון אזא פאטער, איז דא א חיוב אים אויפצוקלערן אז ער זאל זיך איבערקוקן אויף זיין הלוך ילך, צו ער טוט נישט די זעלבע נישט כאפענדיג, עכ"פ מיט א געוויסן פראצענט. א קינד וואס כאפט נישט וואס איז פארגעקומען מיט אים, איז דא זייער זייער אסאך שאנסן אז ער זאל זיך ווייטער אזוי פירן. און די קינד קען מען שוין יא! העלפן, און די ערשטע הילף איז דורך אים אויפקלערן אז עפעס איז געווען זייער זייער נישט ריכטיג מיט די אביוז. אוודאי דארף מען וויסן ווי אזוי צו מסביר זיין דאס פארן קינד כדי ס'זאל נישט זיין קיין סתירה מיט כיבוד אב [די גרינגסטע מהלך איז, דורך פשוט אים מאכן רחמנות האבן אויפן טאטן אין וואספארא פלאנטער ער איז, און וועלכע תפיסה ער אליין איז, אז ער קען נישט ארויסקריכן, אלעס ווי חושב האט געשריבן, אוי האט ער גוט געשריבן...].
און דאס וואס איר זאגט אז איר גלייבט אז ס'איז דא ווי צו גיין אויף הילף, ממילא דארף מען דא נישט שרייבן, כ'בין באמת שטארק מחולק מיט דיר, איך וואלט געזאגט אז גאנצע 100% פון אזעלכע קינדער ווייסן נישט צו וועם זיך צו ווענדן, אפי' ווען זיי האבן שוין יא געכאפט אז עפעס גייט פאר. און נישט נאר דאס, כ'בין שטארק חושש צו די מחנכים ווייסן יא צו וועם צו שיקן...
אסיים מעין הפתיחה, אויב ווייסט איר טאקע נישט און פארשטייט בכלל נישט פון וואס מען רעדט דא, איז כדאי נישט אריינצורעדן ווען עס האנדלט זיך צומאל מיט פקוח נפש ממש, הצלחה מרובה, און כ'וואונטש אייך אז איר און אייערע קינדער און אייניקלעך עד סוף כל הדורות זאלן קיינמאל אבער קיינמאל נישט וויסן פון אזעלכעס.
הרב לייפציק, מתוך ריסי עיניך זעט אויס ווי איר האט נאך מיט אזעלכע פראבלעמען קיינמאל נישט אנגעשטויסן. וואויל איז אייך! דאנק דעם באשעפער דערויף! און זע דיינע קינדער זאלן אויך דאנקן דעם באשעפער אז איר זענט דאס נישט דורך... ניין, מען רעדט דא נישט ווען א קינד האט געוואלט א ציקערל און די טאטע וויל נישט, דא רעדט מען פון אביוז, פיזיש און גייסטיש, שווער צו גלייבן, וואס? אז א טאטע זאל אויפהייבן א אייזערנעם בענקל קעגן דעם זון און שרייען איך גיי דיר הרג'נען גלייבסטו מן הסתם אויך נישט אז עס קען פאסירן, וואס? אבער יא, ליידער אין דעם אשכול רעדט מען פון די סארט אביוז.
אבער ס'איז מער פון דעם, ס'איז דא זייער א וויכטיגע און שטארקע נקודה, וואס איר וועט מן הסתם קיינמאל נישט פארשטיין אויב איר זעט נישט די סארט מעשיות בפועל. די קינדער זענען ממש בגדר שבוים, און אויב לייזט מען זיי אויס איז עס פדיון שבוים ממש.
איינע פון די זאכן ווי זיי זענען שבוי, איז געווענטליך אין דעם דעת, דהיינו, זיי קענען נישט טראכטן פאר זיך, אלץ גייט מיט א חשבון וואס די טאטע וועט טון און טראכטן און זאגן. דאס מיינט צו זאגן, סיי אז זיי כאפן בכלל נישט אז זיי זענען אין עפעס אן אויסטערלישן מצב, און סיי אז אויב כאפן זיי שוין יא ווי ביטער די מצב איז, קענען זיי נישט טראכטן פון קיין וועג ארויס.
פארוואס, זייער פשוט, אזעלכע פעלער אויב די קינד איז נאך אונטערן פחד פון טאטן, וועט ער פשוט מורא האבן זיך צו ווענדן צו איינעם, נישט נאר דאס, נאר ער וועט טרעפן און האבן ראיות אז ס'לוינט נישט, ווייל אין כיתה פלוני האט ער פארציילט עפעס פארן רבי'ן, און ווי ער האט געכאפט דערויף ווייסט קיינער נישט.
און ווידער די וואס זענען שוין חתונה געהאט, און מצד מה[!] ארויס פונעם פראבלעם, וועלן ע"פ רוב נישט וועלן קוקן אויף צוריק, און אפי' אויב יא, די פחד גייט נישט פארשווינדן ווערן אן הילף.
יא אמת די קינד דארף גיין צו א פראפעשענאל, און נאך מער וויכטיג איז אז דער וואס ווייסט עס זאל שוין מודיע זיין פאר די מחנכים פונעם קינד, אבער די וועסט נישט דא טרעפן קיינער וואס וועט דא זוכן א מהלך וואס צו טון מיט "זיין פאטער", די עצות וועט מען נאר געבן פאר "יענעם'ס פאטער"... איך שטיי אויף מיין ווארט, א קינד פון אזא פאטער, ווי שרעקליך די מצב זאל נאר נישט זיין, אפי' ממש פקוח נפש, גייט נישט נעמען אדער געבן דא עדווייז וואס צו טון פאר "זיין" פאטער. כ'בין מסכים אז די קענסט עס נישט פארשטיין, אבער פרעגט נאר פרעג פון די וואס זענען עס דורך, וועטסו שוין איינמאל הערן אז כ'בין גערעכט.
ממילא וואס האסטו צו מורא האבן? אדרבה ואדרבה, אויב איז דא פארהאן א קינד פון אזא פאטער, איז דא א חיוב אים אויפצוקלערן אז ער זאל זיך איבערקוקן אויף זיין הלוך ילך, צו ער טוט נישט די זעלבע נישט כאפענדיג, עכ"פ מיט א געוויסן פראצענט. א קינד וואס כאפט נישט וואס איז פארגעקומען מיט אים, איז דא זייער זייער אסאך שאנסן אז ער זאל זיך ווייטער אזוי פירן. און די קינד קען מען שוין יא! העלפן, און די ערשטע הילף איז דורך אים אויפקלערן אז עפעס איז געווען זייער זייער נישט ריכטיג מיט די אביוז. אוודאי דארף מען וויסן ווי אזוי צו מסביר זיין דאס פארן קינד כדי ס'זאל נישט זיין קיין סתירה מיט כיבוד אב [די גרינגסטע מהלך איז, דורך פשוט אים מאכן רחמנות האבן אויפן טאטן אין וואספארא פלאנטער ער איז, און וועלכע תפיסה ער אליין איז, אז ער קען נישט ארויסקריכן, אלעס ווי חושב האט געשריבן, אוי האט ער גוט געשריבן...].
און דאס וואס איר זאגט אז איר גלייבט אז ס'איז דא ווי צו גיין אויף הילף, ממילא דארף מען דא נישט שרייבן, כ'בין באמת שטארק מחולק מיט דיר, איך וואלט געזאגט אז גאנצע 100% פון אזעלכע קינדער ווייסן נישט צו וועם זיך צו ווענדן, אפי' ווען זיי האבן שוין יא געכאפט אז עפעס גייט פאר. און נישט נאר דאס, כ'בין שטארק חושש צו די מחנכים ווייסן יא צו וועם צו שיקן...
אסיים מעין הפתיחה, אויב ווייסט איר טאקע נישט און פארשטייט בכלל נישט פון וואס מען רעדט דא, איז כדאי נישט אריינצורעדן ווען עס האנדלט זיך צומאל מיט פקוח נפש ממש, הצלחה מרובה, און כ'וואונטש אייך אז איר און אייערע קינדער און אייניקלעך עד סוף כל הדורות זאלן קיינמאל אבער קיינמאל נישט וויסן פון אזעלכעס.
למעלה געכערט מיט יעדע'ס ווארט ליידער
להנציח זכרונם של צדיקים פאר נאך אינפערמאציע 'אויף יא"צ פון צדיקים' קוקט דא http://www.yuhrzeit.com
הרב יא איך. ריכטיג אז לפי די מצב ווי איר זענט קלערט איר אז איר וואלט דאס געטון. אבער די קינד וואס איז אויפגעוואקסן אין אזא שטוב, וואלט נישט אין ווילדסטן חלום גע'חלום'ט צו טון למעשה אזוי, וויסענדיג וואס גייט פאסירן נאך די פאר טאג...
למעלה משבעים האט געשריבן:הרב יא איך. ריכטיג אז לפי די מצב ווי איר זענט קלערט איר אז איר וואלט דאס געטון. אבער די קינד וואס איז אויפגעוואקסן אין אזא שטוב, וואלט נישט אין ווילדסטן חלום גע'חלום'ט צו טון למעשה אזוי, וויסענדיג וואס גייט פאסירן נאך די פאר טאג...
בינעך געווארן אויפגעקלערט איבער ב.פ.ד. דורך די ארטיקלען יארן צוריק אין "מעלות" (מען קען דאס באקומען ביי זיי פאר 5$ - צו באשטעלן א קאפיע פון אונזער סעריע אויף ב.פ.ד., שיקט א זעלבסט-אדרעסירטער, געסטעמפטער קאנווערט מיט 5$ צו "מעלות", 14-1 Gwen La., Monsey, NY 10952. ) ** גוט פארשטאנען צו די נושא האב איך דאס נאר דורך "הרב שמעון גרין" פון להאיר
ברענג דא נאך א קורצע שטיקל פון מעלות כל הזכיות שמורות ל"מעלות"
וואס איז ב.פ.ד.? דער אלף-בית פון דער מחלה איז אויספירליך ערקלערט געווארן אין אונזער סעריע. פאלגנד איז א תמצית פון די סימפטאמען: 1. דער ב.פ.ד. ליידנדער לעבט אין א וועלט פון געפילן. 2. די געפילן פון דעם ב.פ.ד. ליידנדן זענען עקסטרעם מגוזם. 3. דער ב.פ.ד. ליידנדער זעט נאר שווארץ און ווייס. 4. דער ב.פ.ד. ליידנדער שפירט א שרעקליכע פוסטקייט וואס קיינער קען נישט אנפילן. 5. דער ב.פ.ד. ליידנדער לעבט אין פחד פון פארלאזונג. 6. דער ב.פ.ד. ליידנדער האט נישט קיין עמאציאנעלער זכרון. ווי איר זעט, לעבן ב.פ.ד. ליידנדע אין אן אנדער וועלט ווי נארמאלע מענטשן. דאס ברענגט ביי זיי אבנארמאלע רעאקציעס צו נארמאלע אומשטענדן. צווישן אנדערע: 1. א שרעקליכער כעס. קולות וברקים, ווארפן זאכן, שלאגן – ספעציעל ווען ער שפירט זיך שולדיג, פארלוירן, אדער אומבאהאלפן, ווי ערב יום טוב אדער נאכ'ן ליידן א דורכפאל. 2. דראסטישע שטימונג ענדערונגען. 3. דערנידערן יענעם. 4. אומפאראנטווארטליכקייט. 5. אן אומגעהויערער דארשט נאך אויפמערקזאמקייט. 6. אן "אלערגיע" צו רואיגקייט. אין קורצן קען מען מאכן אזא כלל: ווען מען קען נישט באשליסן צו דער מענטש איז שלעכט אדער משוגע – זיין אויפפירונג איז צו שלעכט צו זיין משוגע און צו משוגע צו זיין שלעכט – איז עס געווענליך נישט דאס און נישט יענץ, נאר ב.פ.ד. שאצנדיג לויט דער איבערוועלטיגנדער רעאקציע פון ליינער, איז ב.פ.ד. שטארק פארשפרייט ביי אונזער עולם, מסתמא מער ווי אין דער אלגעמיינער וועלט, און אפשר מער ווי אנדערע גייסטיגע קראנקהייטן.
אזוי ווי איך האב געזעהן דעם קעפל בין אריינגעלאפן אהער מיט איין אטעם, ס'דאך ממש מיין נושא...
איז הערט'ס מיך אויס טייערע ברודער, די אלע וואס מיינען אז עס איז זעלטן אזעלכע פעלער זאלן שפרינגען ביזן הימל אז זיי ווייסן נישט פון אזעלכע זאכן, רוב פון די אלע פעלער ווייסט מען נישט אין די גאס, און די סארט עלטערן קוקן אויס אויפן גאס בעסער פון די בעסטע מענטשן וואס אונז קענען.
איך בין א וויקטים פון אזא טאטע איך וועל נישט אריין גיין אין קיין פרטים...
פאר די סארט עלטערן איז כמעט נישט דא קיין תרופה, דו קענסט זיי קיין ווארט נישט זאגן, דערוואגן זאלסטו זיך זיי צו קריטיקירן וועסטו האבן דעם זעלבן סוף...
קינדער פון אזעלכע עלטערן געפונען זיך אונטער שטענדיגע פחד אז זיי קענען אפי' נישט אנהייבן טראכטן אז זיי זענען בכלל אין א פראבלעם זיך צו קעגן שטעלן (חוץ אפשר ווען זיי ווערן עכט גרויס און אסאך דעמאלטס אויך נישט) די סארט עלטערן מאכן די קינדער פילן ווי כאילו זיי זענען די ערגסטע מענטשן אויפן וועלט, און אז "זיי" זענען די פראבלעם, די עלטערן באווייזן זיך אלס "שפיאנען" זיי גייען אלללעס וויסן וואס דו האסט געטון!... און די קינדער זענען אונטער אמת'ע "פחד מות" ס'איז נישט קיין דזשאוק... זיי צצציטטטעררררן, וואס גייט מיין טאטע טון ווען ער גייט געוואויר ווערן?....
בקיצור קינדער פון די עלטערן דארפן ערנסטע הילף וויפיל ס'איז שייך, און געווענליך די מאמעס זענען פונקט אזוי אינטער געווארפן אונטערן דיקטאטורישן הערשאפט...
ס'איז דא א געוויסע היימישע ישיבה וואס גיט זיך שטארק אפ מיט די בחורים, האט אמאל איינער פון די איינגעשטעלטע געזאגט פארן ר"י: "די ישיבה איז נישט קיין ישיבה ס'איז א שפיטאל וואס היילט קראנקע", זאגט אים דער ר"י: יא יא "די ישיבה איז די שפיטאל און די שטובער זענען די שלאכט הייזער"....
עס קען זיך מיר אפשר דאכטן אז איך האב קיין שום 'פראבלעם'. אבער דער אמת איז, אז מיינע 'פראבלעמען' זענען אזוי גרויס, אז איך בין שוין פשוט 'מיואש' צו האבן א 'פראבלעם' מיט זיי.
לגבי הילף איז די פראבלעם געווענליך אז זיי טאנען אז זיי זענען פערפעקטלי אקעי, זיי דארפן נישט קיין הילף די קינדער זענען די אישאו.
איך וויל נישט פארדרייען די שמועס דא אבער ווען מיין טאטע טוט מיר דאס וואלט איך מיר נישט באוויזען אינדערהיים אפאר טאג
יעצט קענסטו טאקע אזוי זאגן ווייל דו ביסט אינדרויסן פונעם בילד און אפי' איך וואס איך בין א וויקטים קען יעצט ווען איך בין שוין אינדרויסן טראכטן פארוואס איך האב מיך געלאזט, און טאקע אסאך קינדער ווען זיי ווערן שוין עכט גרויס טוען זיי אזעלכע סארט זאכן זיך קעגן צו שטעלן, אבער ווילאנג מען איז נאך יונג דערוואגן זיי זיך נישט צו טון סיי וואס, דער טאטע האט פולי קאנטראל אויף זייער מח.
עס קען זיך מיר אפשר דאכטן אז איך האב קיין שום 'פראבלעם'. אבער דער אמת איז, אז מיינע 'פראבלעמען' זענען אזוי גרויס, אז איך בין שוין פשוט 'מיואש' צו האבן א 'פראבלעם' מיט זיי.
זיכער זיכער... גיי זיי דאס מסביר פאר א יונג קינד וואס זעהט ווי דער טאטע האקט אן מכות רצח די קינדער און ווען די מאמע מישט זיך אריין כאפט זי אויך מכות. איך רעד פון א מעשה שהיה אין א היימישע חסידישע שטוב און דער טאטע איז א איש מכובד און א מחבר ספרים!!
ביי די ספעציפישע קעיס האב איך געזעהן ווי קיינער האט גארנישט געוואלט טוהן, די קינדער האבן חתונה געהאט, און ביי איינעם האב איך פערזענליך מיטגעהאלטן די שרעקליכ תוצאות. דאס ווייבל האט נעבעך צאמגעבראכן נאכן האבן דאס פערטע קינד, און היינט צוטאגס זענען די קינדער צוטיילט און וואלגערן זיך אין פרעמדע שטובער!! אלעס ווייל קיינער האט זיך נישט געוואלט אריינמישן, און בזכות פון די סבלנות וואס מען האט ארויסגעוויזן פאר די ״אומבאהאלפענע צובראכענע רשע״ איז נאך א אידישע שטוב חרוב געווארן! אוודאי דארף מען וויסן אז ״בהדי כבשי דרחמנא למה לי״ אין אונז פארשטייען נישט די אייבערשטערס חשבונות אבער מען דארף ראטעווען וויפול מ׳קען, אויב מען קען.
איך האב דארט גארנישט געקענט טוהן ווייל איך בין נאך געווען גאר יונג. מיין הארץ וויינט פאר די משפחה.
חושב מחשבות... האט געשריבן:וויכטיג איז אויך צו וויסן אז דעי גרויסע מאנסטער אביוזער אטאקירער (מיט אלע שרעקעדיגע שמות הנרדפים) איז נישט מער ווי א קליינע צושראקענע קינד אין די שיך פון א עדאלט!
אויך אמת, אבער דאס איז אירעלעוואנט פאר די קינדער, בעיקר יונגע.
עס קען זיך מיר אפשר דאכטן אז איך האב קיין שום 'פראבלעם'. אבער דער אמת איז, אז מיינע 'פראבלעמען' זענען אזוי גרויס, אז איך בין שוין פשוט 'מיואש' צו האבן א 'פראבלעם' מיט זיי.