דער פארשוואונדענער האנטוך דילעמע

[פלטיאל]

פארוואס איז דאס ווידעראמאל געשען צו מיר?

איך שטיי עלנד אליין, מיואש און צובראכען, פארלוירן און הילפלאז, פילע מענטשן גייען און קומען אהין און צוריק, יעדער איז פארנומען מיט זיך און קיינער קוקט זיך נישט אויף מיר אום. איך בין צומישט און געפרוירן, געלעמט און צושאסן, פארוואס פאסירט דאס אייביג צו מיר נאגט א שטילע זעלבסט-מאנענדע שטימע וואס טוט איינווארפן מיין אזוי אויך געפאלענע געמוט אראפ צו דער זייפיגע פאדלאגע.

וואו איז מיין האנטוך?

מיין האנטוך איז נישט סתם א טיפיקל גאסן האנטוך, עס איז נישט א האנטוך ווי אלע האנטוכער, די האנטוך מיינע איז מסלתה ומשמנ"ה ארויסגעזופט נאך שווערע הארעוואניע און לאנגע מינוטן פון פילן, טאפן, קוועטשן, שמעקן און גלעטן איין האנטוך נאכן צווייטן טו איך מיך ענדליך פאראייניגן אויף איין גליקליכן שטיק לייוונט וואס האט די זכי' אריינצופאלן אין מיין רשות.

אגב, נאך יארן פון זוכן און נישטערן בין איך ענדליך געקומען צו די מסקנה אז דער סאמע אויבערשטע האנטוך פארמאגט סטאטיסטיש די ווייניגסטע פינגער אפדריקן און געווענליך איז עס דער וואס געפונט די חן אין מיינע אויגן (איר קענט דאס אליין עקספירעמענטירן ביי די האנטוך נעבן די סינק וואס די מערסט טרוקענע טפח וועט זיין טאקע אין פארנט פון אייערע אויגן און נישט ווי איר טראכט - די אנדערע זייט און דאס זעלבע ביי די צייטונג אין געשעפט וואס דער מערסט גראדע צייטונג וועט זיין טאקע אויבן וויבאלד יעדער נעמט טאקע פון דערמיט ואכמ"ל ופשוט ודוק וקל).

איך אלס חלק אין כלל ישראל פארמאגט פונקט ווי יעדעם מיין אייגנארטיגן וועג וויאזוי איך פלאציר דעם האנטוך נעבן די מקווה בור, עס איז דא די מער פשוטי עם וואס געבן א בייג ארויף דעם האנטוך אריבער דעם אייזן העכערן בור העכערנדיג די שאנסן פון דעם אומגליקליכן האנטוך זיך צו דערטרענקן דורך א פיינפולע טויט, ווידעראום איז דא וואס בייגן אריין איין עק אינעם צווייטן אויף א גאר פאכמאנישן וועג, דערנאך איז די וואס מאכן א קניפ און דערנאך איז דא די גאר טאלאנטפולע מענטשן וואס פארמירן אזא געדרייטן מישמאש ווי די עקן זעען זיך ניטאמאל ארויס פארן פשוטן אויג נאר איז כמקשה אחת געקניפט און געבינדן איינס אינעם צווייטן אז ממש קיינער זאל זיך נישט טועה זיין מיט זיין האנטוך, דער ריינע דעפיניציע פון משזר.

איך בין פון דעם לעצטן טיפ.

עכ"פ, צו מאכן א קורצע געשיכטע נאך קורצער, איך קום ארויס פון בור, ואיננו... דער איז נישט צום געפונען, נישטא. פינטל.

שטייענדיג אזוי פארלוירן בין איך אריין אין א דילעמע, צו זאל איך נעמען סיי וועלכע האנטוך און גיין ווייטער כאילו נישט מיך מיינט מען אדער גייט דאס אריין אין אבק גניבה.

די צדדים פון מיין דילעמע זענען געווען ווי פאלגענד, צו האט דער וואס האט געהאט דעם תביע"ת עין אויף מיין האנטוך געברענגט זיין אייגענע האנטוך נאר משום איזה סיבה שהוא האט ער זיך פארמישט אדער צו האט ער בכלל נישט געברענגט קיין האנטוך און גענומען מכל הבא לידו.

לצד אז ער האט יא געברענגט א האנטוך, צו קען איך נעמען סיי וועלכע האנטוך און האפן אויפן בעסטן אז איך האב צוגעטראפן און גענומען טאקע דעם האנטוך פונעם יעניגן אדער אפשר ניין און א אומשילדיגער אינגערמאן וועט זיך טרעפן אן זיין האנטוך. יעצט, אפילו לצד אז איך וועל נישט צוטרעפן און איך וועל יא נעמען א צווייטנס אפשר וועט יענער מאכן דעם זעלבן חשבון ווי מיר און נעמען א דריטנס וכן להלאה והכל על מקומו יבא בשלום אדער אפשר נישט ואת"ל אז נישט ווער זאגט אז איך בין דער וואס ברויך ליידן אפשר איז דאס גאר נארמאל צו כאפן א האנטוך און עס ברויך אפילו נישט זיין דיינס בבחינת כל דאלים גבר.

טראכטנדיג אזוי איז מיר בייגעפאלן, לאמיר עס מפרסם זיין, אולי וועט דער וואס האט גענומען מיין האנטוך קענען פושט זיין די דילעמע, וואס זיין פלאן איז געווען מתחילה און וואס ער האט - אויב בכלל געטראכט.

[חברותה]

פלטי, פיינע נייעס דאס.
אבער לאמיר דיר זאגן די אמת, איך האב עס גענומען, איינער האט צוגענומען מיין האנטוך, האב איך געמאכט א פשוט'ע חשבון. אין בור איז דעמאלטס געווען בערך א מנין ווייקערס, אויב זאל איך נעמען איינע פון די פשוטע האנטוכער קען זיין איך וועל באקומען בליקן פון איינע פון די איבעריגע ניין אידן, אז איך נעם די מיט די מקשה אחת'ניק וועל איך העכסטענס באקומען נאר פון איינעם א קרום מיט די נאז...
אזוי ווי ביי אונז אין ישיבה ווען עס האט גערעגנט פלעגט מען נעמען א רעגן קויט מיט א לעבעל, אזוי האט מען זיך געוויסט פון וועם זיך וואטשן...

אבער זיי נישט באזארגט, מארגן אי"ה לייג איך עס צוריק אויסגעוואשענערהייט....

[כא כא כא]

כא כא כא כא.......
יוש ביסטו גוט!

ווען איך לייג אזוי שיין צאם מיין האנטוך ממש ווי פון סטאר ארויס בין איך זיכער אז קיינער וועט זיך נישט דערוואגן דאס צי נעמען, וועגן דעם טאקע ווער איך זאזוי בייז ווען ס'געשענט יא, באט לעצטענס קוק איך שוין פראנויס אויב זע איך א זיידע אין בור געבעך שוין נישט גרויסע האפענונג...

[לא לנו]

די בעסטע עצה איז צו נעמען א האנטוך מיט א מערקבארע סימן, למשל גרויסע בליטש פלעקן, גרויסע לעכער, וכו'.

[א נעכטיגן טאג]

ביי אונז אין שטאטישן קאנטרי איז נישט געווען ווער עס זאל אוועקנעמן די האנטוך.

[יש ברירה]

מיינסט אוודאי אז כ'האב גענומען דיין האנטוך אנשטאט מיינס, טעות!

כ'האב פארגעסן צו נעמען א האנטוך בכלל... האב איך געכאפט איינס פונעם רעילינג און שוין. העכסטענס וועט יענער נעמען א צווייטענס

אזא אקט האט א ווייטגרייכענדע השפעה און דער לעצטער ארויסצוקומען פון בור ביי חצות.. וועט זיך טרעפן אן א האנטוך, ודו"ק!

[לכאורה]

וואס איך טוה געווענליך אין אזא פאל? איך נעם די ערשטע האנטוך וואס איך באמערק, און דאן נעם איך א פרישע האנטוך פונעם קאסטן און שטעל עס צוריק במקום דעם גענומענען/גע'גנב'טן, והכל על מקומו יבא.

[ראפאט קראמפלי]

וואס איך טוה געווענליך אין אזא פאל? איך נעם די ערשטע האנטוך וואס איך באמערק, און דאן נעם איך א פרישע האנטוך פונעם קאסטן און שטעל עס צוריק במקום דעם גענומענען/גע'גנב'טן, והכל על מקומו יבא.

נעה! ביסט סתם א יעקער..

[נא_שכל]

חחח

דאס איז איינע פון די אנגעווייטאגסטע טעמע'ס ביי חסידישע אידן, די גדולי עולם האבן שוין דן געווען איבער די שאלה, דא האט איר א ליקוטי תשובות...

נישט אזוי ממש פונעם ענין, אבער א פראגע וואס דרוקט מיך שוין לאנג, למשל ביים געיט פונעם בור, אויב נעמט מען נישט דעם האנטוך וואס מען האט דארטן צוגעברענגט, נאר יענעמס האנטוך, הייסט דאס גניבה, עס איז א שאלה וואס קומט מיר אויס גאר אפט... ווארום דארטן ביים בור טרעף איך אלץ בעסערע האנטוכער ווי דאס אייגענע

הייסט דו נעמסט אלס מיין האנטוך?

לייג שנעל צוריק מיין האנטוך!

מיינסט כ׳האב אויפגעווארפן א גאנצע פייל האנטוכער אז די זאלסט מיר עס צונעמען....?!

וועמענס האנטוכער איז עס? קהל'ס?, אויב אזוי ווי אזוי האט עס יענער קונה געווען מער ווי דיר?

וואס איז מיט מענטשלעך׳קייט יענער גייט מוזן ניצען דיין האנטעך אדער גאר א דריטענ׳ס

וואס איז מיט מענטשלעך׳קייט יענער גייט מוזן ניצען דיין האנטעך אדער גאר א דריטענ׳ס

ער האט געפרעגט וועגן גניבה
בנוגע 'מענטשליכקייט' פארשטייעך ניש, וואס איז ראנג אז יענער גייט נוצן מיין זויבערע האנטוך, כאב עס סך הכל געטראגן פון מיין פלאץ צום בור, איז וואס?

מיר פלעגט דאס אויך באדערן, כ'האב געפרעגט מיין דיין און ער האט מיר געזאגט אז עס איז נישט קיין שאלה.

פאר די וואס פארשטייען נישט די ענין, אמאל קומט מען ארויס נאך די ש"י טבילות פון די מקוה שפרינגער און מ'זעט אז דיין האנטעך איז נישטא, (ווי איז טאקע האנטעך לעצטענס?) קען מען נעמען א אנדערע איז זיך טרייסטן אז דער גנב האט דא געלאזט דאס? אדער פשוט ביזטו נישט 100% זיכער אז דאס איז דיינס טארסטו עס נישט נעמען? בקיצור מ'מעג.

ווייל קהל געט אים א רשות עס צו ניצן יעצט איזעס כדידיה אויף די פאר מינוט

אז קהל גיט אים רשות עס צו נוצן איז עס נאך נישט 'זיינס', עד כדי גניבה, כל זמן קהל גיט מיר אויכעט רשות, פונקט ווי פאר עם, איז עס מיינס פונקט ווי זיינס,

ניין ווייל ווען קהל געט אים רשות געט מען עס פאר אים אין נישט פאר דיר איך מיין צו זאגן אז די דעת פונם ציבור איז אז אויב איינער צאלט מקוה געלט, קומט מיט, אז די קויפסט יעצט א האנטוך פאר אפאר מינוט, אין מען גייט עס נישט לאזן א צווייטן יעצט ניצן, אין הכי נמי די וואס צאלן נישט קיין מקוה געלט יז א עקסטערע שמיעס פאר זיך אז מען ווערט נישט הייליג דורך אן עבירה אבער אין כן מקום להאריך מען דארף פאר דעם עפענען א נייע אשכול

דיין אייגענע הוראה, איא?
וואס טיצעך ווען ביידע צאלן מקוה געלט, און ביידע נעמען א האנטוך, עפעס א חילוק ווען מ'גייט ארויס פון בור, וועמענס האנטוך איז וועמענס?, איז קהל טאקע מקפיד אז יעדער זאל זיך בקפידא צוריק נעמען זיין האנטוך?, כך עמא דבר, איז יעדער נארמאלער מענטש איז מוחל אזעלכע קלייניגקייטן (אויסער אז די מדובר איז פון אן אויסנאם קארעקטער [לייען=שלעכטער פערזאן]

איך האב אמאל געפרעגט רז"ל פילאפף שליט"א און ער האט מיר געזאגט אז עס איז נישט קיין חשש גניבה, עס האט מיר אויסגעזעהן אז ער פארשטייט בפשטות, אז קהל פארדינגט נישט קיין האנטוכער, נאר זיי געבן רשות באופן כללי צו נוצן פאר די מקוה'גייערס יעדעם איין האנטעך.

****
מענין לענין האט זיך ערווארבען א צווייטע שאלה, אפשר גאר מעג מען נישט טראגן א האנטוך צו די מקוה.

בכלל איז א שאלה צו מען מעג מיט נעמען א האנטוך צום בור. אונזערע עלטערען האבען עס נישט געטוהן.

דאס איז די שאלה? צו מחמת המבואר בשו"ע שלא לכסות דנראה כמתבייש

עס איז נאר אסור ביים עצם אראפ גיין אבער ביז צום בור איז יא א הידור זיך צו פארדעקן

קוק אין די גמרא אז נאר ווען מ'איז נישט קעגן א מענטש דארף מען נישט מכסה זיין אראפ אז מ'איז נאר קעגן ים דארף מען נישט, אבער ארויף ווייל ס'דא מענטשן דארף מען מכסה זיין.

ועי' בפמ"ג ובשו"ע הרב.

[בענקעל]

יו צאָרע. מ'זוכט ארום פאלטי אין אלע גאסן. ער איז היינט נאכנישט אהיים געקומען...

ער שטייט ביים 'בור' אין עפעס א מקוה, און ווארט נאך אז איינער זאל'ם ענטפערן אויף זיין תגובה און פושט זיין די שווערע איבעה.

[fiena nieas]

געהאט טאקע לעצטענס אזא מעשה אין קאנטרי נישט מער געדאכט די פראבלעם נאר איז געווען אז די היינטיכער אין מקווה איז שוין אויסגעגאנגען האט יענער בלית ברירה געגנבט מיינס איז וואס קען איך יעצט טון....

[נא_שכל]

געהאט טאקע לעצטענס אזא מעשה אין קאנטרי נישט מער געדאכט די פראבלעם נאר איז געווען אז די היינטיכער אין מקווה איז שוין אויסגעגאנגען האט יענער בלית ברירה געגנבט מיינס איז וואס קען איך יעצט טון....

זומער אין די קאנטשרי איז נישט געפערליך, די וועש ווערט דאך ממילא דורכגענעצט מיט שווייס ווען מ'גייט ארויס אינדרויסן אונטער די זון, אזוי העטעס כאטש בטל ווערן ברוב או במחצה על מחצה מיט די מקוה וואסער...

[ווישוואש]

האב איך געמאכט א פשוט'ע חשבון. אין בור איז דעמאלטס געווען בערך א מנין ווייקערס, אויב זאל איך נעמען איינע פון די פשוטע האנטוכער קען זיין איך וועל באקומען בליקן פון איינע פון די איבעריגע ניין אידן, אז איך נעם די מיט די מקשה אחת'ניק וועל איך העכסטענס באקומען נאר פון איינעם א קרום מיט די נאז...
אזוי ווי ביי אונז אין ישיבה ווען עס האט גערעגנט פלעגט מען נעמען א רעגן קויט מיט א לעבעל, אזוי האט מען זיך געוויסט פון וועם זיך וואטשן...

[הרבטייטעלבוים]

א בחינה ווי די לולבים און בית המקדש

[דניאל אויערבאך]

אוי די טרעסט אויף מיינע וואנדן, שוין יארען וואס איך ווייטאג אויף דער פירצה, ווען איך קום ארויס פין מקווה און מיין האנטעך איננו פארהרג'ט עס מיין טאג ר"ל
אויב איינער פרעגט מיין עצה דארף מען מאכן אין יעדע מקווה קאלערפולע האנטעכער פון מינימים 20 קאלירן ,דאס טוט דראסטיש פארקלענערען די טשענס אז אזא עוולה זאל פאסירען!!!

[שמאטע]

חחחח חברה! איר וועט נישט גלייבן!

אבער הערט.

היינט, אריינקומענדיג אין מקוה מערק איך א אינגערמאן שטייט אין ווינקל מיט ציטערדיגע ציין, בלויז א קאפל אויפן קאפ.

די הויזן הענגט נאך אויף די הוק. די וועש צובארדעט אויפן באנק, און ער טראגט די רעקל אויף זיך אלס א כיסוי...

איז זעה ווי ער זיצט און טראגט א מינע פון איינגעמאכטס. די ציין קלאפט איינס אין צווייטען (שוין געשריבן פריער?! יא, אבער ס'קלאפטעך נאכאלס. ניין?!). די פיאות ציבוזשעוועט און אויסקעטריקענט. די בארד אראפגעלאזט און קערלי. אין האנט האלט ער זיין טעלעפאון מיט די אויער שטאפערס דערינען, און ער איז זועף.

איך - האבענדיג א אויסנאם ווייעך הארץ - האב געשפירט פון ווייטענס אז עפעס איז דא נישט אין ארדענונג.
איך גיי צו צים אינגערמאן. איך פרעג אים איידל און מיט מיטגעפיל "עפעס איז נישט מסודר? איר ברויכט הילף?"

דער ענטפערט גארנישט... נאך א סקונדע שטורעמט ער אויס אין א יאמערליכען געוויין פון וועלכע ער קען נישט קומען צום ווארט. ער וויינט בדמעות רביע (ער איז שוין אויסגעלאפן פון דמעות שליש א טאג פריער - אזוי האט ער מיר נאכדעם געזאגט).

הכלל, נאכן אביסעל קומען צו זיך, זאגט ער מיר מיט רויט פארוויינטע אויגן און א געשוואלן נעזעלע:
"מיין האנטעך!!!!......." - ברעטשע! וויינט!... קייכט...
יוש באשעפער האב שוין רחמנות אויף דעי קניידל פארעם!!!!!

איך שטיי און איך כאפ נישט וואס ער מיינט מיט זיין געוויין. איך פרעג אים איבער זיכערצומאכן אז איך האב גוט פארשטאנען.

ענדליך זיפצט ער אפ און איז מיר מסביר אז פאר צוויי טעג צוריק האט איינער גענומען "זיין האנטוך" פון די בור רעילינג, און ער האט שוין געפרעגט אויף אייוועלט וואס ער זאל טוען, אבער היות זיין פאון איז אויסגעגאנגען פון בעטערי דשוס קען ער נישט באקומען קיין תירוץ וואס צי טוען! און ער זיצט שוין אזוי זינט דאן!!!!!!!!!!!!!!

איך האב עס נישט געקענט אויסהאלטן מער! אזאנס???


איך האב מיך שנעל אוועקגעדרייט און אויסגעשאסן פאר געלעכטער. - סארי פאלטי...

[פלטיאל]

איך האב דיר פארגעסן צו זאגן, אחוץ וואס דיין באבי-פין (מא"פ) שטעקט זיך ארויס פון דיין קנאבל ווי די צינג פון א קאברע איז עס א שאלה פון חציצה... און ביידעוועי דיין באנדאדזש הענגט נאך אראפ פון דיין אינגראונטאנעיל... עס איז זייער לאכעדיג...

[בערל קראקאווער]

נא שקצים אזאנ'ס צו לאכן אין די דריי וואכן.

די 'פלטי' מיט 'שמאטע' האבן זיך צופירט דא די הענט ממש געקומען לידי סכנה.

[וואוילע שעפעלע]

פלטי, זיסליך

אן אלטע אנגעווייטאגטע נושא וואס פלאגט דעם חרדי'שן ציבור שוין פאר לאנגע יארן

[שמואל שמעלקא]

מיין מיינונג
וואס איך טוה געווענטלעך, איך זיך אויף א האנטוך וואס איז די מערסטע ענדליך צו די האנטוך וואס איך האב אויסגעקלויבט, איך בין נישט מחיוב צו האבן א דרגא ווייניגער ווייל יענער דארף דוקא מיין האנטוך, איי יענער ? נו ער וועט טוהן די זעלבע ווי מיר !!!

[ניס קראכער]

מהאמיר שוין אמאל דא באהאנדעלט דעם נושא אויפן שפיץ גאפעל
שטייצעך קומט עס נישט צו צום קנעכל פון דעם פלטי

[שמן]

פלטיא'ל אוי ביסטו גוט, עס איז אזוי זיס געשריבן, און אויך אמת ליידער צו אפט

[גארגארפיק]

עס דערציילט א איד:
אמאל איז א חשובע/בעסערע איד געקומען מיט טענות צום מקוה איד פון א גרויסע באוויסטע בית המדרש:
היתכן איך שפאציר ארויס פון בור נאך ש"י טבילות און ואיננו דער האנטוך איז נישט צום געפינען!!!!!!!!!!! וואספארע ביהמ"ד איז דאס וואספארע ווירטשאפט!!!!!!!! היתכן א גניבה אימיטן העלן טאג!!!!!!!!!!
דער מקוה איד ווערט נישט באנומען פון זיינע ברויזנדע געשרייען, נאר ענטפערט:
"זייער גוט מיר זיכן טאקע א שומר ביים בור ציליב די לעצטערע איבערפלוס פון אזעליכע ערשיינונגען, אפשר וואלט איר אנגענומען דעם שטעלע? פאר גוט באצאלט"
די ענדע איז איבריג צו אראפלייגן...........
---------------------
טייערע אידן בארואיגט אייך!!!
ביז ווילאנג מיר זענען נישט גרייט פאר דעם שטעלע ברויכן מיר זיצן מיט פארלייגטע הענט...
נישט אזוי?