די "טענה'ן" אשכול

[בן נון]

איך שטעל זיך נישט קעגן א שפיגעלע.

איך שטעל זיך נאר פאר א שפיגעלע.

[טשאלענט]

גיי אין די רעסט עריע וואו יאצמעך איז יעצט, און גיב א קוק אין די שפיגל דארט... יא יא... אין יענע שפיגל וועסטו זעהן א שרעקעדיגע מענטש (אויסער אויב דו האסטיעצט אן דיין יאצמעך גלעזער...) און זאלסטו וויסן אז אזוי קוקסטו אויס.

[בן נון]

טייל מיך נישט איין ווי צו גיין און ווען צו אנטון מיין גלעזער

[קענדי'ס]

איך מיין מ'קען אריין ברענגען ר' שמ''ר אשכול אהער

[טשאדעלע באדעלע]

מ׳האט זיך שוין לאנג נישט גע׳טענה׳ט אויף אייוועלט...

איז אזוי. (וויזוי?) עטליכע וואכן צוריק, ס׳איז געווען א דארנעשטאג אינדערפרי ביים טעגליכן לחיים נאך שחרית, א טאג וואס מ׳ליינט אין די תורה, געב איך א פרעג מיין שכן אזוי. דאכצעך איך האב שוין אמאל גערעדט מיט עימיצן דערוועגן, כ׳געדענק אבער נישט צו באקומען א תירוץ דערויף.

נאכן הוצאת הס״ת, סיי אינדערוואכן און אזוי אויך שבת ויו״ט, רופט דער ש״ץ אויס ״גדלו לה׳ איתי ונרוממה שמו יחדו״, איז איינגעפירט אז דער ציבור ענפערט ״גדלו לה׳ וכו׳״ אא״וו ״לך ה׳ הגדולה והגבורה וכו״. לכאורה באלאנגט דער גדלו נאר צום ש״ץ. ער רופט אויס ״גדלו לה׳ איתי״.. און דער ציבור פאלגט נאך מיטן גרויסטן דעם באשעפער, לך ה׳ הגדולה והגבורה.

[קלאָצקאָפּ]

נישט לכאורה, נאר אזוי קומט עס טאקע. אין שו"ע שטייט דאכצעך אזוי, עכ"פ אין סידור זיכער, און אזוי האב איך געזען ביי עטליכע תלמידי חכמים. (וכן אני נוהג)

דאס זעלבע ביי יהללו את שם ה' וכו' ביים צוריקפירן דעם ספר תורה, ענטפערט דער ציבור "הודו על ארץ ושמים וכו'".

[גיב א שמייכל]

סאיז דא מקומות וואס די ציבור זאגט אויך גדלו, און סאיז דא מקומות וואס נישט, סאיז תלו אין מנהג המקום

[איינס]

פון ארי הק שטייט מזאל זאגן די גאנצע
אויך ביי גדלו און אויך ביי יהללו

די חלק אז "סבלאנגט" נאר פארן חזן איז דא א געוואלד מיט דוגמאות
ערשטנס ביים אנעים זמירות און אזוי אויך ביים שיר היוחיד וואס אפציעל איז די שיינקייט אז דער חזן זאגט א שורה און דער עולם ענטפערט די צווייטע

אזוי אויך ביי אלע פיוטים ווי למשל וכל מאמינים מעשה אלקינו מלך עליון מראה כהן און אפילו אתה הוא אלקינו
סקומט אז דער חזן זאגט די שטיקל און דער ציבור ענטפערט לעדי עד ימלוך, דערנאך זאגט דער חזן די צווייטע שטיקל און דער עולם ענטפערט לעדי עד ימלוך

האט איר שוין אמאל געטראכט ביים זאגן מלך עליון אז מזאגט "לעדי עד ימלוך מלך אביון"
נאך א מזל אז מהאט צוגעלייגט ביים סוף עד מתי ימלוך אבל מלך עליון ווען נישט וואלט מען געזאגט מיט א פעסטקייט עד מתי ימלוך מלך עליון

נעם וכל מאמינים:
הָאוֹחֵז בְּיַד מִדַּת מִשְׁפָּט
וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא קל אֱמוּנָה הַבּוֹחֵן וּבוֹדֵק גִּנְזֵי נִסְתָּרוֹת
וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא בּוֹחֵן כְּלָיוֹת....

אפציעל איז עס געווען אז דער חזן זאגט האוחז און דער עולם ענטפערט וכל מאמינים
דער חזן זאגט הבוחן און דער עולם ענטפערט וכל מאמינים

אבער די עולם האט אנגעהויבן זאגן אויך וואס דער חזן גייט זאגן איז געווארן אז די ערשטע זאגט מען שנעל און מהייבט אן נאר פון וכל מאמינים שהוא קל אמונה
און אזוי אויך די וכל מאמינים שהוא תמים פעלו וערט אריינגעכאפט

ר' יעקב וינגרטן אין זיין הקדמה צום מחזור המפורש רירט אן די נקודה און איז מרחיב אין דעם

[קלאָצקאָפּ]

פון ארי הק שטייט מזאל זאגן די גאנצע
אויך ביי גדלו און אויך ביי יהללו

מ"מ?

[איינס]

איני זוכר ווי איך האב עס געזעהן
איך וועל פראבירן נאכקוקן

[אוראייניקל]

ס'שטייט נישט פונ'עם אר"י.
נאר אין 'לקט הקמח החדש' (כרך ד' בקו' תומר דבורה בסוה"ס סק"א) איז ער מיישב די מנהג אז די עולם זאגט גדלו, "ע"פ" וואס די אר"י זאגט אז די עולם זאל אויך זאגן 'נקדישך', הגם אין הלכה שטייט אז ס'געהערט צום ש"ץ, ממילא יש לומר דהוא הדין הכא.

[farshlufen]

אריינגעבלאזשעט דא, לא חלמתי אז דא רעדט מען אין לערנען..

--

ס'איז נישט קיין טעות, דער מנהג איז אלעמאל אז מ'זאגט אויך וואס ס'געהערט פארן ש"ץ, אזוי ווי ביי הלל און אזוי אויך ביי אנעים זמירות, שיר היחוד ועוד, און דער מקור איז דער מג"א ביי הלכות הלל, סי' תכ"ב ס"ק ח'

[נישט ווי יעדעם]

איז דא מקור צו שטיין ביי קריאת ד' פרשיות ?
איז דא מקור צו שטיין ביי קריאת עשרת הדברות פרשת יתרו ?
איז דא מקור צו שטיין ביי קריאת השירה פרשת בשלח ?

[סטיטשינער]

געווען פלעצער ווי מען האט דייקא מקפיד געווען צי זיצען ביי עשרת הדברות און ד' פרשיות (חוץ זכור).

[בחור יקר]

פארוואס איז די אשכול נישט אקטיוו עס האט א גוטע קעפל ?

[טשערנאוויץ]

פארוואס איז די אשכול נישט אקטיוו עס האט א גוטע קעפל ?

דריי נישט קיין קאפ, בכלל נישט קיין גוטע קעפל.

[דער יעניגער]

פארוואס איז די אשכול נישט אקטיוו עס האט א גוטע קעפל ?

דריי נישט קיין קאפ, בכלל נישט קיין גוטע קעפל.

אה יעס!

[מפי השמועה]

פארוואס איז די אשכול נישט אקטיוו עס האט א גוטע קעפל ?

וויאזוי ווייסטו?
האסט אים פארהערט?

[טשערנאוויץ]

פארוואס איז די אשכול נישט אקטיוו עס האט א גוטע קעפל ?

וויאזוי ווייסטו?
האסט אים פארהערט?

קודם כל אז ער זאגט האט ער עם זיכער פארהערט, פארוואס פרעגסטו עם ?

[ר' אבנר]

פארוואס איז די אשכול נישט אקטיוו עס האט א גוטע קעפל ?

וויאזוי ווייסטו?
האסט אים פארהערט?

קודם כל אז ער זאגט האט ער עם זיכער פארהערט, פארוואס פרעגסטו עם ?

פארוואס נישט?

[בחור יקר]

יישר כח פארן ענפערן

[ר' אבנר]

יישר כח פארן ענפערן

האסט געהארג'ט די טענה'ריי

[בחור יקר]

יישר כח פארן ענפערן

האסט געהארג'ט די טענה'ריי

מסכים

[ר' אבנר]

יישר כח פארן ענפערן

האסט געהארג'ט די טענה'ריי

מסכים

וואס מסכים?
טענה דיך צוריק

[בחור יקר]

יישר כח פארן ענפערן

האסט געהארג'ט די טענה'ריי

מסכים

וואס מסכים?
טענה דיך צוריק

איך האלט שוין סוף תענית אין מיין קאפ שויסט