משפחת גרינפעלד -המהרש"ג ומשפחתו - י”ט שבט תר”צ

[Felso ut]

תמונת המצבה ר׳י גר׳פ זצ׳ל

[Felso ut]

מהו׳ר יהודה גר׳פ זצ׳ל האט געהאט א טאכטער האישה החשובה ליבא ע׳ה
אשת הרב ר׳ אלכסנדר זושא פרידמאן ז׳ל

תשובה בשו"ת בית שערים " לאהובי תלמידי הרבני החריף ובקי מו"ה זושא פרידמאן נ"י בק"ק נירעדיהאז"

איך האב בילדער פון זייער מצבה
אבער סזאגט מיר
File is to large
וויזוי קען איך דאס דא לייגען?

[farshlufen]

ס'איז פארהאן אסאך אופנים, זעהט דא

[Felso ut]

מהו׳ר יהודה גר׳פ זצ׳ל האט געהאט א טאכטער האישה החשובה ליבא ע׳ה
אשת הרב ר׳ אלכסנדר זושא פרידמאן ז׳ל

תשובה בשו"ת בית שערים " לאהובי תלמידי הרבני החריף ובקי מו"ה זושא פרידמאן נ"י בק"ק נירעדיהאז"

[Felso ut]

מהו׳ר יהודה גר׳פ זצ׳ל האט געהאט א טאכטער האישה החשובה ליבא ע׳ה
אשת הרב ר׳ אלכסנדר זושא פרידמאן ז׳ל

תשובה בשו"ת בית שערים " לאהובי תלמידי הרבני החריף ובקי מו"ה זושא פרידמאן נ"י בק"ק נירעדיהאז"

[נא_שכל]

אקעי איך האב געקוקט אויף היברו בוקס
http://hebrewbooks.org/1276
ר' יודא ג"פ טאטע האט טאקע געהייסן ר' שמעי' חסיד מאוהעל, זיי שרייבן אז דער ישמח משה האט אים שוין אזוי גערופן!

אבער איך ווייס נאך אלץ נישט ווער איז נתן גרינפעלד.?

יישר כח ר' פעלסא פאר אלע בילדער.

וואס איז פשט פון די נייע מצבה פון רבי שמעיה החסיד, ליגט עס טאקע אויף די פלאץ פון די אלטע?

לויט די בילד קוקט אויס אז מ'האט עס געלייגט נאר נעבן דעם, וואס איז פשט?

[מה אנו]

כמדומה היה חתן ר׳ משה אברהם גרינפעלד פון פאטיק איינער ווייסט עפעס איבער איהם? אבותיו?

[חדשות]

זע איך אז קיינער וויל זיך נישט אנרופען, איז במקום שאין איש איז הערינג אויך פיש...

וואס איז אינטרעסאנט איז אז דער מהרש"ג איז נאך גווען משרידי דור הישן א תלמיד פון מהר"ם שיק, אבער גאר אסך פון די שאלות וואס איז געקומען דורך פארגעשריטענע טעכניק טרעפט מען שוין דארט וויבאלד ער האט געלעבט ביז תר"ץ. הערן ראדיא, הערן מוזיק אויף טעיפס, צירוף מנין ע"י טעלאפאון, עלעקטער אויב עס איז דאורייתא, ועוד

בענין חנוכה געדענק איך אזוי. א בחור.. האט עם אנגעפרעגט צו מען קען יוצא זיין די מצוה פון נר חנוכה דורך עלעקטער. אזוי אויך לגבי נר שבת.

נאכך געבן א גוטען פסק אז אזא שאלה באלאנגט פאר רבנים, און נישט פאר א בחורעל, מאכט ער א שטארקען חילוק צווישען נר חנוכה און נר שבת. לגבי נר חנוכה איז זיכער אז עס מוז זיין הדלקה כמו שאמרו חז"ל, און פונקט ווי יעדער פארשטייט אז אויב איינער זאל ברענגען 8 שטיינער וואס לייכטען האט ער אודאי נישט יוצא גווען נר חנוכה, וויבאלד עס איז בכלל נישט דומיא דנס און ווי אזוי עס איז גווען אין ביהמ"ק, ה"ה עלעקטער. נר שבת אבער, טרעף מיר דאך אז עס איז דא א ווארט משום שלום בית, און דאס קען שוין יא זיין אז עס איז אן ענין עס זאל זיין ליכטיג באיזה אופן שהוא. ודפח"ח.

האט איר הנאה געהאט? אז יא, וועט מען פראבירן צו ברענגען נאך.

[דריידל]

טאמער געדענק איך גוט, פסק'נט ער אז עפ"י הלכה מעג מען הערן פרויען זינגן אויף ראדיא

[נא_שכל]

למעשה איז ער געווען אין די צייט ווען מען האט נאך געהאט א פרימעטיווע פארשטאנד פון עלקטעריק און טעכנאלאגיע, איינע פון די שאלות וואס ער האט לגבי ראדיא (באו"ח סי' ז'), איז וועגן איסור תחומין, אז די קול לויפט פון איין פלאץ צום צוייטן מער ווי א תחום. אבער ער בלייבט אז אין תחומין למעלה מעשרה, און היות די קעבעלס זענען העכער פון 10 איז דאס נישט קיין שאלה.

[חדשות]

למעשה איז ער געווען אין די צייט ווען מען האט נאך געהאט א פרימעטיווע פארשטאנד פון עלקטעריק און טעכנאלאגיע, איינע פון די שאלות וואס ער האט לגבי ראדיא (באו"ח סי' ז'), איז וועגן איסור תחומין, אז די קול לויפט פון איין פלאץ צום צוייטן מער ווי א תחום. אבער ער בלייבט אז אין תחומין למעלה מעשרה, און היות די קעבעלס זענען העכער פון 10 איז דאס נישט קיין שאלה.

ער אליין שרייבט בכמה מקומות, אז ער איז נישט קיין בקי בענין עלעקטריק, צו עס איז דא הדלקת אש צו נישט.

[חדשות]

טאמער געדענק איך גוט, פסק'נט ער אז עפ"י הלכה מעג מען הערן פרויען זינגן אויף ראדיא

ער ברענגט דארט א ראיה פון א גמרא אז דורך הערן דערקענט מען נישט קיין חילוק פון א מאן אדער א פרוי.. פון די משנה כל השומע יכתוב גט לאשתו, און די גמרא פרעגט אפשר איז עס א צרה.. איך געדענק אבער נישט צו ער בלייבט להיתר הלכה למעשה
(בפשטות איז שווער צו פארשטיין די ראיה, ווייל דארט בין איך דאך חושש אז די צרה וועט דירעקט פראבירן נאכמאכן א מענערישע קול צו מקלקל זיין די צרה).

[דער רב]

אויב כ'האב נישט קיין טעות, איז הרב פאלאק מיסעמיהלי יוס סטריט, א אייניקל פונעם מהרש"ג.

ניין
הרב מוואדקערט ואחיו מלאנדסבערג זכרונם לברכה זענען נעפיוס אייקלעך פין ר'יהודה גר''פ

הרב פאלאק פון לאנדסבערג איז א נעפיו פון מהרש"ג [א קליין שטיק צייט האט ער געלערנט ביי אים]. אבער דער סעמיהייער רב פון יוז סט. איז יא אן אייניקל פון מהרש"ג.
דער מהרש"ג'ס איידם איז א ברודער פון ר' פנחס שלום מקאסאן ברונקס.

לא נכון האבא שלהם של הרב מוואדקערט והרב מלאנדסברג היה חתן אצל אצל ר' יודא גרינפעלד הקול יהודא זאת אומרת שהרב ר' ישעי'פאללאק הרב מוואדקערט היה גיס של המרש"ג ואגב להמרש"ג לא היה ילדים אז כולם הם רק אחיינים שלו

דער מהרש"ג האט יא געהאט קינדער מהם הגאון ר' מרדכי און א איידעם ר' שלמה אליעזר ראטענבערג ז"ל.

און נאך א זון אין אמעריקא וואס איז אוועק בלי בנים ל"ע, וידוע הסיפור, שבא בחלום לאחד מתלמידיו שילכו לבדוק מה בנו עושה, ומצאו בביתו בלי רוח חיים והם טיפלו בו ובכך בא לקבר ישראל.

ראה לעיל בהאשכול.

ר' יחיאל קערפל ז"ל [בנו הוא חסיד באבוב 45 ומלמד תשב"ר] היה חתן ר' שלמה אליעזר ראטענבערג ז"ל.
ולענין הרב מסמיהייא מרחוב יוז, כתבתי שהרב מלאנדבערג הוא רק בן אחות של המהרש"ג, אבל הרב מס"ה אמר לי שהוא נכד המהרש"ג. ואולי...

[אדיר איום]

כמדומה היה חתן ר׳ משה אברהם גרינפעלד פון פאטיק איינער ווייסט עפעס איבער איהם? אבותיו?

ר׳ ישראל איסר כהנא בן הרב החסיד ר׳ יעקב מגזע הש״ך

[מה אנו]

כמדומה היה חתן ר׳ משה אברהם גרינפעלד פון פאטיק איינער ווייסט עפעס איבער איהם? אבותיו?

ר׳ ישראל איסר כהנא בן הרב החסיד ר׳ יעקב מגזע הש״ך

יישר כח
ר׳ ישראל איסר מנו״כ אין סאטמאר, שטימט?
וואו ליגט הרב החסיד ר׳ יעקב?

[נא_שכל]

וועגען דער הייליגע רבי דער מהרש"ג ווי זיינען תלמידים האבען אים מיט אזא ליבשאפט, דרך ארץ, רגש און כבוד אן גערופען, האט שוין חדשות געזאגט:

...דער מהרש"ג האט זיך גארנישט וואס צו שעמן פאר שו"ת פון אנדערע מדינות. לעצטענס געזען אז רבי שלמה זלמן אויערבאך פלעגט זייער אסך אננעמן הכרעות פון מהרש"ג, און האט זייער משבח גווען זיין מהלך אין לערנען וואס איז געבויעט אויף א שטארקע ישרות מער ווי אויף פלפול און לומדות ואכמ"ל..

איך וויל נאר צולייגען אז דער מאקאווער רב הגאון רבי משה נתן נטע לעמבערגער זצ"ל איז געווען א תלמיד מובהק און פון די גרעסטע תלמידים פונעם הייליגען מהרש"ג; און די מאקאווער רב'ס תלמידים דערציילען די גרויסע כח הסברה, הסברא והשכל, וואס דער מאקאווער רב האט איבער געגעבען בשמו פונעם סעמיהייער רב דער מהרש"ג זצ"ל ווי אזוי ער האט אפגעלערענט א רש"י מיט "בריסקער" קלארקייט; און געוויזען ווי מיט איין ווארט האט רש"י שוין פארענטפערט אלע קשיות פון די ראשונים. יעדער רש"י האט געמוזט שטימען ביי אים יעדער ווארט איין טויזענט פראצענט. זיין געוואלדיגע פלאי פלאים'דיגע כח אין פשט האט ער כמעט נישט געהאט זיין גלייכען'ס, נישט אין אונגארן און נישט אין דער ליטע.

דאס וואס איך האב געהערט ערשט האנטיג; האט הגאון רבי שלמה זלמן אויערבאך זצ"ל געזעהן (אן דעם מען זאל אים דארפען דערציילען) נאר פון לערענען זיינע ספרים; ווי חדשות האט שוין געברענגט.

(כ'פיל עס פאר נויטיג עס איבער צוגעבען פארען נייעם דור און צו סעטען דער רעקארד סטרעיט, אשר שמעתי פון די וואס האבען נאך געקענט און פערזענליך געוויסט צו דערציילען פונעם דור פון פאר די מלחמה, דער גרויסקייט אין לערנען פונעם הייליגען מהרש"ג זצ"ל)

אגב: יעצט לויפט אין די אויסגאבע "דער אוצר" א סעריע פון שמועסן מיט מרת אינדיג (אשת ר' נפתלי) וואס זי פארציילט זכרונות פון סעמיהאלי, אויב איינער האט עס געליינט און ס'איז דא דערינען אינטערסאנטע שטריכן איבערן מהרש"ג וואלט איך הנאה געהאט אויב מ'קען עס מיטטיילן מיטן ציבור דא.

[נו וואדע]

ניין
הרב מוואדקערט ואחיו מלאנדסבערג זכרונם לברכה זענען נעפיוס אייקלעך פין ר'יהודה גר''פ

הרב פאלאק פון לאנדסבערג איז א נעפיו פון מהרש"ג [א קליין שטיק צייט האט ער געלערנט ביי אים]. אבער דער סעמיהייער רב פון יוז סט. איז יא אן אייניקל פון מהרש"ג.
דער מהרש"ג'ס איידם איז א ברודער פון ר' פנחס שלום מקאסאן ברונקס.

לא נכון האבא שלהם של הרב מוואדקערט והרב מלאנדסברג היה חתן אצל אצל ר' יודא גרינפעלד הקול יהודא זאת אומרת שהרב ר' ישעי'פאללאק הרב מוואדקערט היה גיס של המרש"ג ואגב להמרש"ג לא היה ילדים אז כולם הם רק אחיינים שלו

דער מהרש"ג האט יא געהאט קינדער מהם הגאון ר' מרדכי און א איידעם ר' שלמה אליעזר ראטענבערג ז"ל.

און נאך א זון אין אמעריקא וואס איז אוועק בלי בנים ל"ע, וידוע הסיפור, שבא בחלום לאחד מתלמידיו שילכו לבדוק מה בנו עושה, ומצאו בביתו בלי רוח חיים והם טיפלו בו ובכך בא לקבר ישראל.

ראה לעיל בהאשכול.

ר' יחיאל קערפל ז"ל [בנו הוא חסיד באבוב 45 ומלמד תשב"ר] היה חתן ר' שלמה אליעזר ראטענבערג ז"ל.
ולענין הרב מסמיהייא מרחוב יוז, כתבתי שהרב מלאנדבערג הוא רק בן אחות של המהרש"ג, אבל הרב מס"ה אמר לי שהוא נכד המהרש"ג. ואולי...

גערעכט נאר הרב קערפעל איז א אייניקל און ער האט טאקע געהאט א יד אין איבערדרוקן די שו"ת פון זיין גרויסן זיידן , ער האט אפאר קינדער דאכצעך החיים עמנו לאויש"ט

[נו וואדע]

גראדע פון מהרש"ג איז דא גאר א שטארקע תשובה פ"וו א מ'מעג גיין מיט א שטעקן אום שבת

[SPUSMN]

געהערט פון א תלמיד פונעם מאקאווער רב וואס האט עס געהערט פון זיין רבי, אז דער מהרש"ג האט געשריבען א פירוש אויף גאנץ חושן משפט, א פירוש ווי דער משנה ברורה אויף או"ח. דאס חיבור איז צוליב א סיבה נאבד געווארען; און דער מהרש"ג האט עס זיייער באוויינט, וויל עס איז געווען זיין האראוואניע פון די נעכט פון זיינע ערשטע 20 יאר נאך די חתונה.

ער האט מצדיק געווען עליו את הדין אז אויב ער וואלט עס געדרוקט וואלט מען אויף געהערט לערנען אלע נושאי כליו אויף חושן משפט.

[חדשות]

גראדע פון מהרש"ג איז דא גאר א שטארקע תשובה פ"וו א מ'מעג גיין מיט א שטעקן אום שבת

אינעם תשובה שרייבט ער נאר אויב מען קען טאקע נישט גיין אן דעם מעג מען. (ער זאגט נאר אז אויב יענער שרייט אז ער קען נישט גיין אן דען איז מען נישט מחויב מוחה צו זיין.

וועגן א ווילטשעיר זעט אויס אין אנדערע תשובה אסרט ער אינגאנצען (כמשמע סתמא דגמרא ושו"ע).

[חדשות]

געהערט פון א תלמיד פונעם מאקאווער רב וואס האט עס געהערט פון זיין רבי, אז דער מהרש"ג האט געשריבען א פירוש אויף גאנץ חושן משפט, א פירוש ווי דער משנה ברורה אויף או"ח. דאס חיבור איז צוליב א סיבה נאבד געווארען; און דער מהרש"ג האט עס זיייער באוויינט, וויל עס איז געווען זיין האראוואניע פון די נעכט פון זיינע ערשטע 20 יאר נאך די חתונה.

ער האט מצדיק געווען עליו את הדין אז אויב ער וואלט עס געדרוקט וואלט מען אויף געהערט לערנען אלע נושאי כליו אויף חושן משפט.

אין חלק ד' און חלק ה' וואס מען האט לעצטענס געדריקט איז דא אויף עטליכע סימנים אין חושן משפט. איי איז דאס שיין..

[נא_שכל]

יישר כח ר' ספוזמאן, שוין געהערט די מעשה איבער די פארברענטע כתבים, אבער כ'האב נישט געוויסט אז ס'געווען אזא חיבור אויף חו"מ, ווי אויך די הצדקת הדין האביך נישט געהערט אזוי (נאר עפעס וועגן די סיבה וואס איר שרייבט נישט, און מיט רעכט).

[בעל דעת]

אזוי אויך איז דא די באקאנטע תשובה פין מהרש"ג לגבי טבילה פאר די וואס האבען אוירען עפקשען וואס טאר נישט ציקימען קיין וואסער, אז מען מאכט אזעלכע טאבס פין הויט פין א פיש וואס ער טיט אויף אז דאס נישט חוצץ.אויפן יסוד אז כל הבא מן המים אינו חוצץ. א זאך וואס היינט ציטאג פארלאזען אלע רבנים אויף דער תשובה

גהערט האב איך אז בשעתן שרייבן די תשובה האט דער מהרש"ג געפאסט א דרייערל

[חדשות]

אזוי אויך איז דא די באקאנטע תשובה פין מהרש"ג לגבי טבילה פאר די וואס האבען אוירען עפקשען וואס טאר נישט ציקימען קיין וואסער, אז מען מאכט אזעלכע טאבס פין הויט פין א פיש וואס ער טיט אויף אז דאס נישט חוצץ.אויפן יסוד אז כל הבא מן המים אינו חוצץ. א זאך וואס היינט ציטאג פארלאזען אלע רבנים אויף דער תשובה

גהערט האב איך אז בשעתן שרייבן די תשובה האט דער מהרש"ג געפאסט א דרייערל

די מהרש"ג רעדט נישט פון א הויט א פיש, (עכ"פ נישט די תשובה וואס איך האב געזען). ער זאגט אז וויבאלד דער מענטש וויל דוקא עס זאל דארט זיין הייסט עס נישט קיין מועט המקפיד (ער שטעלט עס צו צו פילינגס, הגם אז ער שרייבט אז כפי המובן יש מקום לחלק, ער זאגט אז מען זאל פרעגן א צווייטען רב פאר מען פארלאזט זיך אויף דעם). עס קען זיין אז דער היתר פון הויט פון א פיש איז פון א צווייטען גדול און אז מען נוצט דעם מהרש"ג לצירופא.

אין די הקדמה שרייבט איינער פון די תלמידים אז ווען ער האט שפעטער גערעדט מיט אים וועגן די תשובה איז ער גווען ממש ווייס ווי קאלעך און ער האט ממש געציטערט, וויבאלג ער האט מקיל גווען אן האבן אזא שטארקער יסוד משום שעת הדחק, וויבאלד אז נישט וואלט זי ווען אסור געווארן לעולם. און ער האט געזאגט אז דאס איז א מסירות נפש וואס א רב דארף האבן. (איך שרייב פון זכרון, אבער עפעס אזוי).

בכלל זיין אהבת ישראל קען מען כסדר זען פון זיינע תשובות בשעתן ערשטען וועלט קריג, ווי ער שרייבט אין כמעט יעדע תשובה ראשי בל עמי און אז ער קען זיך ממש נישט מצמצם זיין משום צער ישראל, מען נעמט אינגעלייט אין מיליטער וכולי.

[SPUSMN]

געהערט פון דער זעלבע תלמיד, אז דער מאקאווער רב האט געזאגט בשם זיין רבי דער מהרש"ג אז פארוואס האט דער באשעפער באשאפען צעהן פינגער? כדי צו קענען מסביר זיין א גמרא! (ווייל אינו דומה שמועה לראיה, לייג איך צו אלץ דער הסבר).

דער מהרש"ג און אזוי אויך זיין תלמיד דער מאקאווער רב פלעגט זיך באניצען מיט אלע צעהן פינגער און מצייר געווען און צונומען א זאך (מיט די פינגער) אויף קליין געלט, און אזוי מסביר געווען א גמרא.