ציפקע האט געשריבן:''בן מנחם'' שיינט צו זיין אן אויפגייענדן שטערן במלאכת הכתיבה, ער איז א כלי עצום ונורא מיט א זעלטענער כח הציור והדמיון און א מעגליכקייט צו ערקלערן טיפע דקותדיגע נקודות מיט א זאפטיגן הומאר און געשליפנקייט.
ליינענדיג זיין וואונדערליכע עסיי פארוואס איז היינט דא מער גייסטישע פראבלעמען, האב איך מער ווי איינמאל אויסגעפלאצט אין א געלעכטער. איך באוואונדער זיין גרינטליכקייט אין תורת הנפש און כשרון אין שריפט. כה לחי.
איך האב אויך זייער הנאה געהאט פון בן מנחםס ארטיקל,
און איך וויל אויך אויפמערקזאם מאכן די חשובע רעדאקציע און שרייבערס פון די מאמענט אויף א שיינע וועג, אז ווען מען רעדט פון פראבלעמען אין מענטל העלטה ליינען עס געווענלעך יודן וואס האבן אט די דאזיגע פראבלעמען, אוקעי דאס איז גוט,
וואס איז אבער יא די פראבלעם?
די פראבלעם איז אז ווען די ליידענדער זעהט אז מען נעמט די נושא פון זיינע ביטערע יסורי נפש וואס ער זעהט דערווייל נישט קיין וועג ארויס דערפון, זיין לעבן זעהט אים שוין אויס מער ווייניגער א טאטאלע חורבן פון צער און יאוש יעדן איינציגן טאג, און דא קומט א שרייבער און מאכט קלאר אז דאס איז נישט קיין מחלה ככל המחלות נאר עס איז פשוט א קראנקע וועג פון לעבן טוט עס זייער וויי, און ווען מען בלעימט די מצב הדור קען עס אויך אויפוועקן אן אויפרעגעניש אויפן גאנצן דור אז זיי זענען גאר שולדיג אז ער איז קראנק אויף או סי די ל״ע מיט דעם וואס זיי דזשאדזשן אים, און א טאטאלע יאוש וועט נאכפאלגן די אויפרעגעניש וויבאלד ער קען דאך נישט טוישן די גאנצע דור, און דעריבער בלייבט נאר די איינציגע ברירה צו ליידן און בלעימען די מצב הדור,
הגם עס איז אמת אז עס זענען פארהאן מענטשן וואס זייערע ליידענישן זענען געבויעט מער ווייניגער אויף שלעכטע מידות איז דאס אבער נישט די פאקט ביי יעדע יוד וואס ליידט אויף איינע פון די שרעקליכע מחלות, און אפילו די וואס ליידן יא אויף שלעכטע מידות איז נאכנישט מותר צו אויסבדחנען זייערע פראבלעמען אויף א ביליגע אופן ברבים (א שטייגער ווי אנפירקלען די קאווער פון די אויסגאבע ׳נארסיסיזם׳ מיט קידוש לבנה אותיות)
מען דארף אלעמאל געדענקען אז יסורי נפש זענען די ערגסטע יסורים וואס א בר נש קען ל״ע ליידן, און סיי וועלכע שרייבער זאל דאס האלטן פאר די אויגן בשעת מען אדרעסירט אט די נושאים, מען קען מיט איין קרום ווארט וויי טון און שטעכן אין הארץ פון א יוד וואס לעקט שוין אזוי אויך נישט קיין האניג אויף די וועלט,
אמאל קען א גוטע שרייבער און מומחה אין די ענינים מאכן אביסל ליצנות פון די מחלות הנפש כדי די ליידענדער זאל כאפן אז די מחלה האט נישט קיין שום שכלדיגע שטאנד, עס איז בלויז פארפירערישע ׳געפיהלן׳ וואס פארבלענדן די אויגן פונעם מענטש, דאס איז בכלל נישט שלעכט אבער אפילו דאס דארף געטון ווערן מיט געמאסטענע ווערטער, און נישט חלילה מאכן חוזק פון יודן וואס ליידן
להמחיש הענין: לדוגמא א יוד לאמיר אים א נאמען גיבן ר׳ יעקב פלעגט מקיים זיין דעם בזיעת אפיך תאכל לחם און ב״ה שיין מצליח געווען, ויהי היום עס האט אים נעבאך באטראפן א גרויסע צרה, זיין ביזנעס איז ל״ע געגאנגען באנקראט, ער האט שוין אויסגעמעקסד זיינע קרעדיט קארדס, און ער האט נישט מער קיין דאלער צו די נשמה, די גראסערי וויל אים מער נישט פארבארגן, און זיינע קינדערלעך הונגערן פאר ברויט פשוטו כמשמעו
און א קליין ביהמ״ד׳של מאנטאג מיטאג צוועלעף אזייגער, עס עפנט זיך די טיר און ר׳ יעקב שפאצירט אריין מיט וואקלדיגע טריט, ער נעמט א תהילים און ברעכט אויס אין א געוויין.... עס טוט אים וויי צו זעהן זיינע קינדער הונגערן און אז ער קען נישט זיין די טאטע פון די שטוב און פארזארגן זיינע קינדערלעך מיט ברויט, כרחם אב על בנים, די צער און די טרערן שפאלטן הימלען,
ביי די זייט זיצט א יונגערמאן וואס זיין זיידע איז די עושר פון שטאט, ער האלט אויס אלע אייניקלעך, ער האלט אינמיטן צוזאמלייגן זיינע תפילין נאכן דאווענען אינעם לעצטן מנין וואס ער האט זיך גראדע מיטגעכאפט ביי ויושע... און ער זעהט צו א סצענע וואס שטימט אינגאנצן נישט מיט זיין באקוועמע לייפסטייל,
ער טראכט צו זיך, וואס וויינט ער אין קאפ אריין, דער אידעך א טיפש עצום, זאל ער אביסל נוצן דעם קאפ וועט ער נישט ברויכן אזוי קלאגן,
אט עפנט זיך די טיר עס שפאציר אריין ר׳ נפתלי די גרויסע עסקן, ער זעהט די מצב, ער שפירט ווי זיין הארץ וויל מער נישט קלאפן, ר׳ יעקבס טרערן טראגן אים פשוט אראפ פון זינען, ער האלט מער נישט אויס צוצוזעהן די סצענע, און ער גייט צו ר׳ יעקב, ער גיבט אים א ווארעמע קלאפ אויף די פלייצע, וואס הערט זיך עפעס פרעגט ער אים מיט א ווארעמע שטימע
נאכן אויסהערן אלע פרטים זאגט ר׳ נפתלי פארלירט אייך נישט ר׳ יעקב, מען דארף האבן בטחון אז דער משביע לכל חי האט נישט פארגעסן פון אייך, איך וועל אייך פרובירן צו העלפן אבער פארגעסט נישט פונעם טאטן אין הימל, ער איז די ריכטיגע ישועה,
דער יונגערמאן וואס האט אמאל געהערט א שיעור אויף מידת הבטחון הערט זיך צו צום שמועס, הייבט אן טראכטן צו זיך, יא יא, אז מען האט נישט קיין ביטחון קומט מען אן ווי דעם שוטה ר׳ יעקב,
ארויסגייענדיג פון ביהמ״ד כאפט זיך דער יונגערמאן, העי! ווי איז מיין ביטחון אינעם אויבערשטן? ווען מיין זיידע הערט ווען אויף צו געבן טשעקס וואלט איך דאך געווען פיל מער פארלוירן, איך האב דאך נישט קיין איינונג וואס דאס מיינט דאגת הפרנסה, ווי קום איך בכלל אהער דן צו זיין אין א זאך וואס איך האב נישט די מינדענסטע השגה וואס די יוד גייט נעבאך אדורך,
אההה עס איז אים לעכטיג געווארן, אין די מינוט האט ער זיך אויסגעלערנט צו פארשטיין אנדערע, און אויך צו פארשטיין אז ער קען נישט פארשטיין אנדערע בבחינת אל תדין את חבירך עד שתגיע למקומו, איך בין נישט געווען אין יענעמס שיך און דעריבער קען איך אים בכלל נישט דן זיין,
אט די געדאנק האט אריינגעברענגט א נייע קלארקייט און א גוטע געפיהל פאר דעם יונגערמאן, צו געבן יענעם די רעספעקט און נישט דן זיין און קאנטראלן יעדעמס מיינונג אפילו נישט במחשבה איי איז דאס א לעכטיגע געדאנק
ער האט זיך אפגעשטעלט און אויסגערופן שטילערהייט צו זיך,
ר׳ יעקב איך גיב אייך די רעכט צו פיהלן, פארשטיין, און פיהרן ״אייער״ לעבן לפי הבנתך, ואין לי שום עסק אדער מיינונג אין אייערע עסקים! איר האט פארדינט אט די דאזיגע רעכט ווייל איר זענט א מענטש א בעל בחירה, און איך וועל בל״נ מער נישט ״טראכטן״ פון אייערע החלטות אין לעבן, איר זאלט פירן אייער לעבן און איך וועל פירן מיינע,
לענינינו; טייערע מאמענט, עטס שרייבטס איבער די וויכטיגע נושא פון מענטל העלטה, ביטע זייט געווארנט אין כבוד הבריות און אין באשולדיגן אדער חוזק מאכן פון די ליידענדער, אדער בלעימען די מציאות און מצב הדור און אזוי ארום גורם זיין א שטארקע יאוש ביי די יודן וואס זוכן א ישועה און ווילן אנהייבן צו לעבן נארמאל ווי א יעדע יוד, ווייל די מצב הדור קען ער דאך נישט מתקן זיין, ער בעט דאך נישט קיין גרויסע זאכן, ער וויל בסך הכל האבן אביסעלע מנוחת הנפש און ישוב הדעת צו קענען אנגיין מיט זיין חיי יום יום