שטום לשון
נישטא קיין ווערטער!
איה השוקל ואיה הסופר אראפצומאלן מיט פשוט'ע ווערטער וואס עס טוט זיך אפ אין מירון, אין דעם הייליגן טאג ל"ג בעומר? – ווי קען מען דאס אפילו מסביר זיין פאר איינעם וואס איז נישט דארט געווען, די געהויבענע ריקודין, די געגועים של אהבה וואס יעדער איד שפירט זייענדיג אויף דעם ארט?!
הדרא דלא אפשר למפרט בשפתתא.
אסאך מאל ווען איינער וויל זיך אויסדרוקן אויף עפעס א געשעעניש אז עס איז געווען א שטארק דערהויבענער מצב, לאזט ער פאלן ווערטער ווי "מען קען עס נישט מסביר זיין", "מען קען זיך נישט פארשטעלן", און נאך אזעלכע ענליכע אויסדרוקן. על פי רוב זענען דאס בלויזע אויסדרוקן ארויסצוברענגען די געוואלדיגע געפילן וואס די אנוועזנדע אויף יענעם מעמד האבן געשפירט.
איידער איך בין געפארן קיין מירון צום ערשטן מאל, האב איך אויך געהערט אזעלכע ווערטער פון חברים און אידן וואס האבן שוין געהאט די זכיה פון זיך משתתף זיין בהילולא דרבי שמעון. מיין הרגשה איז דאן געווען אז דארט איז מסתמא א גאר געהויבענע מעמד אבער בנוגע זיך פארשטעלן... מסתמא איז מעגליך זיך פארצושטעלן ווי אזוי טויזנטע אידן טאנצן און זינגען פארן באשעפער און לכבוד התנא האלוקי.
קומענדיג דארט האב איך אבער איינגעזען אז דאס וואס טוט זיך דארט אפ, קען מען באמת נישט מסביר זיין און מען קען זיך דאס באמת נישט פארשטעלן, אויסער אויב איינער האט אליין בייגעוואוינט די גרויסע שמחה אין מירון.
עס איז פאראן אמאל געהויבענע מאמענטן, פאראן וואס מען קען אנטאפן די התעוררות מיט די הענט, אמאל דערגרייכט עס צום קלימאקס, אדער גייט עס איבער אלע גרעניצן. אבער דאס וואס טוט זיך אפ אין מירון בעצם יום ל"ג בעומר, איז א בחינה פון "דיו אילו ימי וכל מי כנישיתא, דריי ארעא ספרי וכל קני חרישיתא", קען מען דאס נישט מסביר זיין אדער ערקלערן.
אזוינס וואס מען זעט נישט און מען הערט נישט אין אנדערע פלעצער.
דמעות רבות של אהבה
שטייען הונדערעטע טויזנטע מענטשן און טאנצן כאיש אחד בלב אחד, זיך בעטנדיג ביים באשעפער "חוס ורחם נא עלינו בהילולא דבר יוחאי - חמול עלינו ועל עוללינו בזכות אדונינו דבר יוחאי...", אידן גיסן זיך אויס דאס הארץ ביים באשעפער, טאנצנדיג די אלע תפילות, יעדער איינער מיט זיינע בקשות און תחינות וואס ער ברויך נעבעך האבן. דאס התעוררות דארט איז אין לשער ואין לתאר.
עס איז כדאי אראפצוברענגען וואס דער סאטמארער רב זי"ע האט געשריבן צוריקקומענדיג פון מירון אום ל"ג בעומר: "דמעות רבות של אהבה נשפכו שם..." און מען דארף געדענקען אז דער סאטמארער רב זי"ע האט זיך נישט געווארפן מיט קיין ווערטער, זיין שטייגער איז נישט געווען צו פארלוירן ווערן פון יעדע זאך, אבער אין מירון איז ער ארויס פון אלע גבולות, געטאנצן אליין אינמיטן רינג און מעודד געווען די שמחה אויפן פלאץ.
דער אמת איז אז מען קען נישט פארשטיין וואס עס ברענגט צום עולם אזוי שטארק די התעוררות און כיסופין צום באשעפער; צי איז דאס דער מצב וואס דער מוזיק און דער עולם מאכט? – זענען דאך פאראן פילע אזעלכע מצבים, ביי שמחות בית השואבות און-דאס-גלייכן, און טראצדעם וואס די שמחה איז דארט גרויס, קומט עס נישט צו, צו די שמחה אין מירון.
עס מוז זיין אז דער כח פון רבי שמעון בר יוחאי הערשט אויפן עולם, דער ציבור שפירט אז רבי שמעון איז נאנט צו זיי און אצינד איז די צייט זיך אויסצוגעבן אלעס וואס ליגט אויפן הארץ.
מיין נסיעה
איך בין ארויסגעפארן מיטוואך נאכמיטאג קיין פילידעלפיא, וואו דארט האב איך געברויכט כאפן דעם פליגער קיין ארץ-ישראל. אויפן פליגער קיין פילידעלפיע האב איך שוין געטראפן נאך אידן וועלכע האבן באקומען הזמנות פון רבי שמעון בר יוחאי (אזוי ווערט געברענגט פון הרה"ק רבי שלמ'קע מזוועהיל זי"ע, אז ל"ג בעומר איז די הילולא פון רבי שמעון, דאס איז זיין חתונה, און דעמאלס שיקט ער הזמנות פאר מענטשן אז זיי זאלן זיך משתתף זיין אויף די חתונה, און די וועלכע קומען אן ל"ג בעומר קיין מירון, די זענען די וואס רבי שמעון האט זיי געשיקט הזמנות, און אויב רבי שמעון רופט זיי, מאכט ער שוין זיכער אז זיי זאלן באקומען א בילקע און אלע גוטע זאכן וואס פעלן זיך אויס).
אין עירפארט אין פילידעלפיע האב איך שוין אנגעטראפן אן עולם אידן וואס זענען געקומען צו פארן פון אנדערע מקומות ווי מאנטריאל און אנדערע פליגער'ס. אין עירפארט האבן מיר געדאוונט מעריב מיט א גרויסן מנין אידן, דער פליגער איז פול געווען פון היימישע אידן, אזוי אז עס האט געהערשט א היימישע אטמאספערע.
אויפן וועג ארויף אויפן פליגער, האב איך געזען א איד וואס שפילט זיך ארום מיט זיין קליינעם צוויי יעריגן זוהן, גיב איך אים א פרעג אויב ער גייט אים אפשערן אין מירון?! – ענטפערט ער מיר אז יא, דאס איז זיין שימעלע וואס ער האט אויסגע'פועל'ט ל"ג בעומר מיט דריי יאר צוריק, נאך פיר יאר וואס ער האט נישט זוכה געווען לזרע של קיימא און ער איז דאן געפארן קיין מירון צום ערשטן מאל אין זיין לעבן, און אין יענעם יאר האט ער זוכה געווען צו מאכן א ברית, אצינד איז ער מקיים זיין נדר און נעמט ארויף זיין זוהן אים אפשערן אין מירון...
נעבן מיר אויפן פליגער איז געזעצן א יונגערמאן, שוין אכט יאר נאך די חתונה און נאך נישט זוכה געווען לזרע של קיימא, אצינד האט ער מחליט געווען ארויפצוגיין לציון פון רבי שמעון, זאל אים דער אויבערשטער העלפן בזרע של קיימא.
די הכנות אין מירון
מיר זענען אנגעקומען קיין לוד לופטפעלד דאנערשטאג שפעט נאכמיטאג. איך בין גראד געפארן קיין צפת צו מיין אכסניא וואו איך וועל זיין אויף שבת, מיר זענען דארט אנגעקומען שוין ביינאכט. איך האב אראפגעלייגט די פעקלעך און גראד גענומען א טעקסי קיין מירון זאגן אביסל תהילים ביים ציון.
די הכנות גייען דארט אן אין פולן שוואונג: די כלי מכשירים פאר די מוזיק און די זינגערס ווערן מסודר, ווען יעדע עטליכע מינוט שרייט מען אריין אין מייקרעפאן זיכער צו מאכן אז עס ארבעט גוט; צדקת הרשב"י ענדיגט אויפשטעלן זייער שאטער וואו צענדליגע טויזנטע אידן וועלן געניסן במשך דעם ל"ג בעומר, אינצווישן קומט כסדר אן טראקס מיט עסן; אויף די זייטן פון די געסער ווערן אויפגעשטעלט פילע פלאטפארמעס פאר די אלע צדקה ארגאניזאציעס וואס רעכענען צו מאכן גרויס געלט ל"ג בעומר; די הויפן וועלכע ציען זיך אריבער אויף שבת און ל"ג בעומר קיין מירון, שלעפן פארענטשעס און גרייטן צו אש"ל פאר די חסידים וואס קומען אן אויף שבת צוזאמען מיט זייערע אדמורי"ם; חב"ד און די נ נח פון ברסלב ארבעטן אויף די לעצטע דעטאלן פון זייערע פריוואזארישע צענטערן אויף ל"ג בעומר; פון איבעראל הערט מען קלאפן מיט האמער'ס אדער געשרייען פון מייקס, צוצוענדיגן די לעצטע הכנות; די פאליציי שטייט שוין אונטן ביים בארג און מאכט סדר, זיי ארבעטן אויס די לעצטע דעטאלן פון זייער ארבעט אום ל"ג בעומר; ארום דעם ציון ווערן אויפגעשטעלט געצעלטן, דאס איז דער מנהג פון די ספרדים וואס שלאפן און עסן אין די טעג ארום ל"ג בעומר ארום דעם ציון, אויפשטעלנדיג געצעלטן פאר זייערע משפחות. אזוי איז יעדער פארנומען מיט זיינע הכנות לכבוד ל"ג בעומר.
עס איז א מחזה הוד צו זען א גאנצע דארף, עטליכע גאסן, פון אלע זייטן הערט מען קלאפן און שלעפן, אלעס מאכט א הכנה צו רבי שמעון בר יוחאי.
דערווייל קומען אן טויזנטע אידן וואס וועלן נישט האבן די זכיה זיך צו געפינען אין מירון אויף ל"ג בעומר, די דאזיגע קומען יעצט אן און זאגן אויס תהילים. אנדערע וועלן זיך יא געפינען דא ל"ג בעומר אבער הויבן שוין יעצט אן מיט די הכנות און זאגן תהילים, צווישן זיי האב איך געפינען הרה"ג ר' נחום מאיר גערמאן שליט"א זאגן תהילים. אין מערה איז פאראן א קול פון תהילים זאגן, יעדער איז זיך שופך שיח ביים תנא האלוקי וואס זיין הילולא געפאלט אויס אין די דאזיגע טעג.
רבי שמעון לכל
עס דערקענט זיך דאס וואס דער בית אהרן שרייבט "מה הקב"ה לכל אף רבי שמעון לכל", אידן פון אלע סארט שיכטן און קרייזן קומען אהין צו גיין, יעדע איינער מיט זיינע ענינים... קיין משוגעים פעלן אויך נישט, פון איין ווינקל הערט מען בלאזן שופר און פון א צווייטע הערט מען א פאלאשן שרייען מיט קולי קולות אז ער איז שוין צוואנציג יאר נישט געווען אין מירון און יעצט האט אים ר' שמעון געלאדנט... בקיצור, מירון לעבט.
פון ערגעצוואו זעט מען א איד מיט א ווייסן בארד, אנגעטאן מיט א ברייטן הוט וואס פון אונטן שטעקט זיך ארויס א נ נח קאפל, אנגעטאן מיט א גרויסן רעזשוואלקע און פון זיין האלז הענגט אראפ פילע צענדליגע קייטלעך מיט פארשידענע סימבאלן ווי זילבערנע הענט, מנורות, שליסלען, און נאך אזלעכע קבלה'דיגע זאכן, ער שטייט אינמיטן גאס און בענטשט יעדן עובר ושב מיט אלע סארט ברכות, מאכנדיג אומבאנומענע קולות אויפן חשבון פון רבי שמעון.
בקיצור, יעדער שפירט זיך א מחותן מיט רבי שמעון.
במוצאי יום מנוחה
אין מירון האב איך פארברענגט ביז דריי דרייסיג ביינאכט, פון דארט בין איך צוריקגעפארן קיין צפת וואו איך האב זיך אויפגעהאלטן איבער שבת. שבת אין צפת איז "מעין עולם הבא יום שבת מנוחה".
מוצאי שבת, גראד נאכן זמן, האב איך גענומען א טעקסי און אפגעפארן אויף מירון. דארט בין איך קודם צוגעגאנגען צו די בנין פון בני עקיבא, וואו עטליכע אדמורי"ם האבן דארט געפראוועט די טישן, איך בין צוגעגאנגען צו זוועהיל וואו מען האט געהאלטן אינמיטן שלש-סעודות און דערנאך צו קארלין, וועלכער האט דארט געצינדן אויפן פלאץ א קליינע הדלקה.
פון דארט בין איך צוגעגאנגען צום מערה. דאס יאר זענען די הדלקות געווען שפעט, בערך עלעוו אזייגער ביינאכט, צוליב חשש חילול שבת. אבער גלייך נאכן זמן האט מען שוין געטאנצן לעבעדיג אין חצר.
דער נייער סדר
אינצווישן האב איך פראבירט אריינצוגיין אין מערה זאגן תהילים. דאס יאר האט מען פראבירט איינצופירן א נייעם סדר אין מערה: מען האט אריינגעלאזט נאר א הונדערט מענטשן אויף איינמאל, ביים ציון אליין זענען געשטאנען א זעקס זיבן פאליציי מיט מייקרעפאוינס און געשריגן מיט באנומענע קולות; צום ציון האט מען צוגעלאזט יעדן איינעם אויף א פינף סקונדן און גראד דערנאך יענעם אוועקגעשלעפט פון ארט... עס איז געווען אזא מהומה אז מען קען זיך נישט פארשטעלן... אנשטאט אז אין מערה זאל זיין א קול פון תהילים און אידן זאלן זיך קענען שופך שוח זיין, האט מען זיך געריסן מיט די פאליציי און זיי האבן געשריגן אויף די מייקרעפאנען און געשלעפט מענטשן... נאך פינף מינוט האט מען ארויסגעטריבן יעדן פון מערה און אריינגעלאזט די קומענדיגע קבוצה מענטשן...
דער נייער סדר האט נישט אנגעהאלטן לאנג, ביז עטליכע שעה האט מען איינגעזען אז עס איז שוין בעסער ווי יעדן יאר און מען האט צוריקגעמאכט אזוי ווי יעדער יאר.
ווען איך האב ענדליך זוכה געווען צוצוקומען צו רבי שמעון, האט זיך א פלייץ פון טרערן דורכגעבראכן מיינע אויגן, איך האב אנגעהויבן רעדן מיט רבי שמעון אויף מיין שפראך און ממשיך געווען פון דער ווייט נאך וואס מען האט מיר פארטריבן פון דארט, שפעטער בין איך צוגעגאנגען צום ציון פון רבי יצחק, דער תלמיד האר"י וואס ליגט אין חצר און אויסגעזאגט תהילים.
די הדלקה
עלעוו אזייגער איז אנגעקומען דער ביאנער רבי שליט"א און זיך גרייט געמאכט אנצוצינדן די הדלקה, מען האט געזונגען "לכבוד התנא האלוקי" און א פרישער שטראם איז אריין אין עולם ווען די הדלקה איז אנגעצינדן געווארן, מען האט אנגעהויבן זינגען די ניגוני היום, בר-יוחאי, ואמרתם, אמר רבי עקיבא, אשרינו מה טוב חלקינו, בשעת ווען אינמיטן חצר טאנצט דער מירונ'ער רב אנגעקליידעט אינגאנצן ווייס, אפילו ווייסע שיך טראגט ער, און טאנצט מיט צוויי פאקלען לכבוד רבי שמעון.
די ריקודין זענען זייער פייערדיג און דערהויבן, עס טאנצן מענטשן פון אלע שיכטן און קרייזן, אנגעהויבן פון חסידי'שע יונגעלייט און געענדיגט מיט מאדערענע מזרחי יוגנטליכע, אלעס טאנצט האנט ביי האנט מיט א געהויבנקייט, אינמיטן טאנצן די חאלאקע יונגלעך מיט זייערע עלטערן.
די קארלינער הדלקה
שפעטער אין נאכט קומט פאר די קארלינער הדלקה.
יענע הדלקה איז ערגעץ נאך צדקת הרשב"י. וואס דארט טוט זיך אפ איז שווער ממחיש צו זיין, עס טאנצן טויזנטע מענטשן, זקני החסידים מיט די קאפטענעס צוזאמען מיט יונגעלייט און סתם עמך אידן, מען טאנצט די קארלינער בר-יוחאי מיט נאך ניגונים, מען קען זינגען איין ניגון א האלבע שעה, און מען חזר'ט עס איבער מיט א דביקות, עס איז א מחזה נורא הוד וואס מען קען נישט פארשטעלן.
די הדלקה געדויערט א גוטע פיר אדער פינף שעה, דער עולם הייבט זיך און עס הערשט א כיסופין צום באשעפער, ביז זיי ענדיגן הויבט שוין אן צו טאגן.
אפיציעל האבן די וועטער נביאים געזאגט אז עס וועט רעגענען במשך דעם ל"ג בעומר, למעשה האט גארנישט גערעגנט, אבער אויף עטליכע מינוט האט זיך יא אראפגעלאזט א שיטערער רעגן, דאס איז געווען בשעת מען האט געטאנצן "מה מקוה מטהר את הטמאים אף הקדוש-ברוך-הוא מטהר את ישראל". דער התעוררות האט דערגרייכט צו א קלימאקס, מענטשן האבן געזען דערין א סימן אז דער באשעפער האט הנאה פון אונזערע מעשים און פון די שמחה ביי רבי שמעון.
ווי נאר מען האט אנגעהויבן דעם קומענדיגן ניגון, "ואמרתם כה לחי" האט אויפגעהערט צו רעגענען.
איך בין אינצווישן געגאנגען עסן מלוה-מלכה אין צדקת הרשב"י, די זמירות האב איך געזאגט ביי רבי שמעונ'ען. ווען איך האב שוין געענדיגט האט שוין געטאגט.
ל"ג בעומר בייטאג
דעמאלס שטעלט זיך דער מוזיק אפ אויף בערך א שעה, איך בין געגאנגען אין מקוה און פריש אויסגעזאגט תהילים. איך האב געזוכט א געהעריגע מנין און נישט געוואלט דאווענען שנעל, בין איך אנגעקומען צו דער מנין פון דער זוועהילער רבי, ער לייגט אראפ א שטייטע עובדי'שע דאווענען, דערנאך איז פארגעקומען די חאלאקעס פון די קינדער מען האט אביסל געזינגען.
פון דארט בין איך נאכאמאל צוגעגאנגען צום ציון. דעמאלס איז די בעסטע צייט אריינצוגיין, עס איז נישט אזוי געשטופט און עס איז זייער א רואיגע מצב. דארט האב איך געזאגט אביסל תהילים און דערנאך צוגעגאנגען צו רבי אלעזר און אויך דארט געזאגט. נאך א רקידה אינדרויסן בין איך צוגעגאנגען עסן פרישטאג אין צדקת הרשב"י, אויפן וועג האב איך באגעגנט דעם סאסוב'ער רבי'ס הדלקה.
ביז וואס וואו ווען, איז שוין געווארן צוויי אזייגער, תולדות אברהם יצחק האט אנגעצינדן א הדלקה, דאס מאל אן זייער רבי. דערנאך האט אנגעצינדן אויף דעם ארט, ר' יעקב מאיר שעכטער, דארט איז געווען זייער לעבעדיג און דער עולם האט זיך געהויבן אין די לופטן.
אין די נאכמיטאג שטונדן שפילט מען אין חצר פארשידענע וואלעכלעך און סתם ניגונים, אין די זייט צינדט דער ראחומסטריבקער רבי אן א הדלקה, דארט איז נישטא קיין מוזיק און דער רבי זינגט פאר יעדע שטיקל פון בר-יוחאי און ואמרתם, בשעת דער עולם זינגט דער פזמון, דער רבי טאנצט ווי א יונגל און זינגט די חרוזים מיט גרויס דביקות.
מערת הלל ותלמידיו
פון דארט בין איך צוגעגאנגען צו מערת הלל ותלמידיו, דאס געפינט זיך אביסל נאך צדקת הרשב"י. דרך אגב; די גאנצע וועג איז פול מיט ניי געפינענע מערות וואו אידן שטייען און זאגן תהילים. אין די מערה פון הלל געפינען זיך אויך זיינע תלמידים, פונקטליך וועלכע תלמיד ליגט וואו ווייסט מען נישט, אבער עס איז פאראן סימנים פון קברים אזוי אז בערך ווייסט מען.
דער מערה איז טונקל, און אויסער די ליכט וואס ברענען דארט זעט מען גארנישט. מענטשן שטייען אינערווייניג און זענען מתפלל, איך האב דארט אויסגעזאגט קי"ט ביי די הייליגע תנאים.
פתח לנו שער
אז עס קומט די לעצטע עטליכע שעה פאר די שקיעה, דעמאלס ווערט דער מצב אין מירון שטערקער ווי א גאנצן טאג. מען שפירט אז עס איז פארבליבן בלויז עטליכע שעה ביז צום נעילת החג, מען פראבירט אריינצוכאפן וויפיל מען קען נאך אויס'פועל'ן פאר אידן כל טוב וטב. אין מערה, און אזוי אויך ארום דער מערה, גיסן זיך טייכן טרערן, אידן שטייען און זאגן תהילים און בעטן ביים באשעפער אין זכות פון התנא האלקי רבי שמעון בר יוחאי, אין חצר טאנצט מען ווידער בר יוחאי און די פארשידענע ניגונים, מען טאנצט מיט א דביקות "יקום פרקן מן שמיא" און "זרעא חיה וקיימא", עס שפירט זיך אז מען האלט שוין ביי די לעצטע רגעים פונעם טאג.
אין יענע צייט ווערט דער געדרענג אין מירון זייער שטארק, עס קומען ארויף אסאך מענטשן דעמאלס און דער געדרענג ביים ציון איז עד אין לשער, אפילו אין חצר ביי די ריקודין הערשט א גרויסן געדרענג, אבער דער התעוררות קעגן דעם איז אויך זייער שטארק און ווארעם.
די לעצטע מאמענטן
בערך אכט אזייגער, נאך די שקיעה, קומט פאר דער תולדות אהרנ'ער הדלקה. יענע הדלקה נעמט אריין אין זיך גאנץ מירון, א ריזיגער עולם נעמט זיך דארט צוזאמען און דערמיט ווערט דער סיום אויף מירון.
עס הויבט זיך אן מיט דער ד' בבות ניגון, אינצווישן גיסט דער תולדות אהרנ'ער רבי אויל אויף די הדלקה און ליינט די קוויטלעך פון אנשי שלומו. דערנאך הויבט זיך אן דער לעבעדיגער שטיקל "לכבוד התנא האלוקי – רבן שמעון בר יוחאי", און דער רבי צינדט אן די הדלקה.
די טענץ וואס קומען דערנאך קען מען נישט אפמאלן אויף פאפיר. אויפן מייקרעפאן זינגט חיליק פראנק, דער באקאנטער ירושלימ'ער מנגן. דער ציבור שפירט אז דאס איז די לעצטע טענץ פון דאס יאר ל"ג בעומר און מען טאנצט מיט א געוואלדיגע התעוררות. די אלע שטארקע שטיקלעך פון די פזמונים לל"ג בעומר ווערן איבערגעזינגען מיט א געוואלדיגע ווארעמקייט.
אינצווישן, בשעת אין תולדות אהרן טאנצט מען נאך, האט מען שוין אויפגעהערט טאנצן אין חצר פון מערה. דארט הויבט מען אן צו דאווענען מעריב, צום עמוד גייט צו דער מירונ'ער רב, ער שטייט אויפן פלאטפארמע וואו די מוזיק געפינט זיך און דאוונט אין מייק א יום-טוב'דיגע מעריב און דערנאך א התעוררות'דיגע ספירה.
ביינאכט ענדיגט זיך די תולדות אהרנ'ער הדלקה, דער עולם צוגייט זיך, די צדקה גייערס צונעמען זייערע בודקע'לעך.
מירון קוקט יעצט אויס ווי נאך אן ערד ציטערניש... אלעס איז אנגעלייגט און אנגעווארפן, די ערד איז נאס פון די חי רוטלעך משקה, צוזאמענגעמישט מיט שמוץ און צופליקטע באקסעס, בקיצור א חרבן פון א שטאט.
במשך די נאכט קומען נאך אן מענטשן וואס זענען נישט געווען בייטאג און זאגן תהילים אין מערה.
פארטאגס איז דארט ממש ליידיג און אזוי ענדיגט זיך די געהויבענע טעג.
יותר ממה שכתבתי
איך האב סך-הכל אראפגעברענגט טריקענע פאקטן פון די געהויבענע טעג, אבער יותר ממה שכתבתי כתוב כאן, די געפילן פון התעוררות און כיסופין קען מען נישט באשרייבן און דאס קען מען נישט משיג זיין, ביז מען געפינט זיך אליין אויפן ארט.
זכות התנא יגן עלינו ועל כל המשתתפים בהילולא רבתי.