אויסגערעכנט האט געשריבן:בראשית ברא האט געשריבן:ווארטס אויס אידן, אין אפאר וואכן קומט ארויס בע"ה א שטארקע ספר איבער די טיילונג, אלעס וועט קלאר שטיין דארט.
ווי אזוי גייט עס הייסן?
חומת אש
די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער
סידיראם האט געשריבן:פימפערנוטער האט געשריבן:גלאזער האט געשריבן:ועל זה אמר הבעש"ט [בזמן הפרנק] שהשכינה בוכית שכל זמן שהאבר עוד מחובר להגוף וכו' ועיי' גם בליקו"מ מענין זה, (ועד"ז מתאמרא משמי' דהייליגער רב בזמן הטיילונג)
דער רבי האט כידועה נישט געוואלט מקבל זיין די מעשה, על אף מהאט אים געזאגט ווער עס ברענגט עס.
אגב, ווען איינער שמד זיך רייסט ער זיך אפ? זייט ווען ווערט א משומד פטור פון מצוות? וואס איז א משומד ערגער ווי א פלענע אפיקורס, אדער סתם א עובד עבודה זרה וואס איז געווען ביים ביהמ"ק?
האבן די אידן ביים עגל זיך אפגעריסן? אדער בימי הנביאים?
און אויב יא, וואס איז דער דמיון צו ווען איינער טיילט זיך אפ פון יענעם ווייל ער וויל זיך נישט חבר'ן מיט יענעם?
-
ידועה אז ערליכע אידן האבן געהאלטן אז דעם רב הכולל'ס טעות איז געווען אז ער האט נישט געמאכט שבת פאר זיך, און אוועק געשטעלט א ערליכע ווינקל, אז ווער עס "וויל" זאל האבן די מעגליכקייט צו בלייבן ערליך, און דורך דעם איז ער דורך געפאלן, און מיליאנען אידן זענען געגאנגען חרוב, אויף דעם האט די שכינה געוויינט.
דער רבי האט "כידוע" נישט געוואלט מקבל זיין... ידוע פאר וועים? ביינונז אין סאטמאר זאגט יעדער וואס ער וויל, וואס עס געפעלט נישט פאר איינעם לייגט ער עס אן אויפן רבין און אז ער האט דאס מקבל געווען פון רבין איש מפי פיש. (פארשטיי אליין אז א צדיק מדורינו איז נישט קיין בר פלוגתא מיטן הייליגן קאמארנער ודי)
און קיינער רעדט נישט אז זיי זענען פטור פון מצוות וכדומה, מען רעדט נאר אז מען האט זיי אויסגעשלאסן אויף א אופן ווי די חכמים האבן אויסגעשלאסן די צדוקים און קראים פון כלל ישראל, מען האט זיי אויסגעשלאסן כאילו זיי זענען גוים גמורים אז מען טאר זיך נישט מתחתן זיין מיט זיי, זיי זענען מנסך יין ווי גוים וכו', און אויף דעים האט די שכינה געוויינט אז מען האט דאס געמיזט טוהן.
פימפערנוטער האט געשריבן:ידועה אז ערליכע אידן האבן געהאלטן אז דעם רב הכולל'ס טעות איז געווען אז ער האט נישט געמאכט שבת פאר זיך, און אוועק געשטעלט א ערליכע ווינקל, אז ווער עס "וויל" זאל האבן די מעגליכקייט צו בלייבן ערליך, און דורך דעם איז ער דורך געפאלן, און מיליאנען אידן זענען געגאנגען חרוב, אויף דעם האט די שכינה געוויינט.
SPUSMN האט געשריבן:קיקיון האט געשריבן:SPUSMN האט געשריבן:..................דאס איז קלאר (צו מיר און אנדערע וואס האבען שטארק א דורך געטוהן דער נושא), אז דער טיילונג האט געראטעוועט אונגארישע אידענטום.
מיין שווער א גאליצאנער האט מיר עטליכע מאל געפרעגט דער קשיא "צו וואס האט אויס געפעלט דער טיילונג אין אונגארן"? די גאליציאנער אידען קענען נישט פארשטיין פארוואס מען האט געטוהן אזא דראסטישע שריט.
אונטער דער אונטערשלאק ווי עס איז דא א דיבעיט צווישען חוקרים צו עס האט אויס געפעלט אדער נישט; איז פאר זיי האביך געשריבען די ווערטער אז
קיקיון האט געשריבן:יין ישן האט געשריבן:.................... אבער אויף דעם איז באקאנט דער גאר רייכע מאמר פון הג"ר מאיר שפירא זצוק"ל ר"י חכמי לובלין "דרך החתם סופר נצח", וואו ער לייגט אראפ זיין באזוך אין פראג און אין פרעשבורג און די געוואלדיגע חילוק וואס האט זיך אנגעזעהן,...................
דער חת"ס האט געזיגט פון הרב מאיר שפירא זצ"ל
פימפערנוטער האט געשריבן:די מעשה פון בעש"ט אז ווען רח"כ האט מחרים געווען די פראנקיסטן, האט די שכינה געוויינט.
און דאס ווערט אין אלגעמיין גענוצט אלס א ראי' אז רח"כ האט דאס נישט געדארפט טון.
און פריער האט דאס גלאזער געברענגט כלפי די טיילונג.
מה אנו האט געשריבן: איז גאליציע בכלל געווען אינטער פראנץ יאזעף אז די טיילונג פראגע זאל נוגע זיין פאר זיי?
קיקיון האט געשריבן:סידיראם האט געשריבן:................
אגב סיפר כ"ק אדמו"ר מטאהש זי"ע אז זיין זיידע השרף מטאהש זי"ע איז געווען א תלמיד פון רבי מאיר פערלס וואס האט זיך ליידער נישט צוגעשטעלט צום טיילונג (ומה שנעשה עם דורותיו ידוע), יארן שפעטער ווען זיי האבן זיך אמאל געטראפן האט דער שרף איבערגעזאגט פאר זיין געוועזענעם רבין אלע חידושים וואס ער האט געהאט געהערט פון אים, זאגנדיג דערנאך "איך האב מער נישט געהאט קיין כח זיך ארומצוטראגן מיט זיינע סחורה"
נישט אלע תלמידים האבען געוואלט פטור פון זיין סחורהבונמס זיידע האט געשריבן: הגאון ר עמרם בלום בעל שו"ת בית שערים הי' תלמידו של מהר"ם פערלס זצ"ל ובניו לא הזכירהו בהקדמה אף שהדפיסו את תשובתיו לרבו עם כל התוארים סימנים קנ"זז וקנ"ח וסימנים שמ"ז - מ"ט
וראה מה שאסף בעל נכדתו של הב"ש
פייערמאן האט געשריבן:קיקיון האט געשריבן:יין ישן האט געשריבן:.................... אבער אויף דעם איז באקאנט דער גאר רייכע מאמר פון הג"ר מאיר שפירא זצוק"ל ר"י חכמי לובלין "דרך החתם סופר נצח", וואו ער לייגט אראפ זיין באזוך אין פראג און אין פרעשבורג און די געוואלדיגע חילוק וואס האט זיך אנגעזעהן,...................
דער חת"ס האט געזיגט פון הרב מאיר שפירא זצ"ל
בלה"ק
גלאזער האט געשריבן:SPUSMN האט געשריבן:נא_שכל האט געשריבן:אויסגערעכנט האט געשריבן:אויב איינער וויל וויסן צו עס האט זיך געלוינט זאל ער קוקן וואס עס איז געבליבן פון די וואס האבן זיך נישט צוגעשטעלט.
פון די אנדערע זייט קען מען טענה'ן אז ווען נישט מ'שניידט זיי ארויס, וואלט זיי זיך נישט אזוי דערקייקלט, ובפרט די שטאטוס-קווא.
דאס איז דער צווייטער דיבעיט, צו נאכען טיילונג צו מען האט געדארפט אסר'ן דער סטאטוס קווא און זיי מאכען גלייך ווי די נעאלאגען.
רבי אברהם שאג שיקט א בריוו נאכען טיילונג צום ראש הקהל אין פריישטאדט (זיין היים שטאט) ווי ער שרייבט אים אז פאר דער טיילונג זענען די וואס זענען נישט מיט געשטאנען געווען שוגגים און מען קען צו זיי נישט האבען קיין טענות; אבער יעצט נאך דער טיילונג "מוזען" זיי זיך צושטעלען צום טיילונג.
קומט אויס אז שילדיג צו וואס דער שטאטוס-קווא האט זיך דערקייקעלט פאלט סקווער אויף די וואס האבען זיך געבליבען שלאגען פארען שטאטוס קווא.
רב ספוסמן, א דיבעיט איבער וואס גדולי ישראל שמפיהם אנו חיים האבן גע'פסק'נט ? א דיבעיט ?
דער מהר"ם שיק פסק'נט אז ס'איז לא תעמוד על דם רעך
SPUSMN האט געשריבן:גלאזער האט געשריבן:SPUSMN האט געשריבן:נא_שכל האט געשריבן:אויסגערעכנט האט געשריבן:אויב איינער וויל וויסן צו עס האט זיך געלוינט זאל ער קוקן וואס עס איז געבליבן פון די וואס האבן זיך נישט צוגעשטעלט.
פון די אנדערע זייט קען מען טענה'ן אז ווען נישט מ'שניידט זיי ארויס, וואלט זיי זיך נישט אזוי דערקייקלט, ובפרט די שטאטוס-קווא.
דאס איז דער צווייטער דיבעיט, צו נאכען טיילונג צו מען האט געדארפט אסר'ן דער סטאטוס קווא און זיי מאכען גלייך ווי די נעאלאגען.
רבי אברהם שאג שיקט א בריוו נאכען טיילונג צום ראש הקהל אין פריישטאדט (זיין היים שטאט) ווי ער שרייבט אים אז פאר דער טיילונג זענען די וואס זענען נישט מיט געשטאנען געווען שוגגים און מען קען צו זיי נישט האבען קיין טענות; אבער יעצט נאך דער טיילונג "מוזען" זיי זיך צושטעלען צום טיילונג.
קומט אויס אז שילדיג צו וואס דער שטאטוס-קווא האט זיך דערקייקעלט פאלט סקווער אויף די וואס האבען זיך געבליבען שלאגען פארען שטאטוס קווא.
רב ספוסמן, א דיבעיט איבער וואס גדולי ישראל שמפיהם אנו חיים האבן גע'פסק'נט ? א דיבעיט ?
דער מהר"ם שיק פסק'נט אז ס'איז לא תעמוד על דם רעך
האב איך דען געזאגט אז ביי מיר איז עס א דיבעיט, נאר אז עס געווען בימים ההם צווישען די גדולי ישראל א דיבעיט און אויך היינט ביי חוקרים בעלמא (און דאס מיינט נישט מיר); ווייל ווי איך שטיי איז קלאר, (אויב מען דארף עס אפילו זאגען) אוודאי מיט די גדולי ישראל שמפיהם אנו חיים (האט איינער דען געטראכט אפילו פאר א סעקונדע אנדערש). איך האב אפשר עס געדארפט שרייבען אנדערש און נישט לאזען א מקום פאר א מיספארשטענדיש אין מיינע ווערטער.
כ'זעה איין זאך אז דער נושא איז זייער האקעל, און דער סורד רעיל ביי איטליכע; און ס'זייער שווער צו שרייבען אפילו איין ווארט אן דעם אז ס'זאל זיין א מיספארשטענדעניש. איך האף אז דער נייע ספר וועט מען נישט אטאקירען, ווייל מיר קענען שוין נישט היינט האבען א נארמאלע שמועס וואס די איינצילהייטען זענען. מען שפרינגט ווען עס דאכט זיך נאר.
סידיראם האט געשריבן:פימפערנוטער האט געשריבן:די מעשה פון בעש"ט אז ווען רח"כ האט מחרים געווען די פראנקיסטן, האט די שכינה געוויינט.
און דאס ווערט אין אלגעמיין גענוצט אלס א ראי' אז רח"כ האט דאס נישט געדארפט טון.
און פריער האט דאס גלאזער געברענגט כלפי די טיילונג.
דער הייליגער קאמארנער ברענגט דאס אין זיינע ספרים א שיינע פאר מאל, און קיין איינמאל ברענגט ער נישט ארויס אז מען וואלט נישט געדארפט ארויסשניידן די פראנקיסטן פון כלל ישראל, ער ברענגט סך הכל אז די שכינה האט געוויינט אז מען האט געמיזט צוקומען צו אזא מצב.
ממילא ווען די זאגסט אז דער רבי האט נישט געוואלט מקבל זיין אז מען זאל ארויסלערנען פון די מימרא אז די טיילונג איז נישט גיט, דאס קען אפשר זיין.
אבער ווען די זאגסט אז דער רבי האט בכלל נישט געוואלט מקבל זיין די מימרא, איבער דעים איז דער רבי נישט מכריע אקעגן דעים הייליגן קאמארנער זי"ע, און אז דער קאמארנער שרייבט דאס עטליכע מאל בשם דעים הייליגן בעל שם טוב איז דאס אמת ויציב
גלאזער האט געשריבן:SPUSMN האט געשריבן:גלאזער האט געשריבן:SPUSMN האט געשריבן:נא_שכל האט געשריבן:פון די אנדערע זייט קען מען טענה'ן אז ווען נישט מ'שניידט זיי ארויס, וואלט זיי זיך נישט אזוי דערקייקלט, ובפרט די שטאטוס-קווא.
דאס איז דער צווייטער דיבעיט, צו נאכען טיילונג צו מען האט געדארפט אסר'ן דער סטאטוס קווא און זיי מאכען גלייך ווי די נעאלאגען.
רבי אברהם שאג שיקט א בריוו נאכען טיילונג צום ראש הקהל אין פריישטאדט (זיין היים שטאט) ווי ער שרייבט אים אז פאר דער טיילונג זענען די וואס זענען נישט מיט געשטאנען געווען שוגגים און מען קען צו זיי נישט האבען קיין טענות; אבער יעצט נאך דער טיילונג "מוזען" זיי זיך צושטעלען צום טיילונג.
קומט אויס אז שילדיג צו וואס דער שטאטוס-קווא האט זיך דערקייקעלט פאלט סקווער אויף די וואס האבען זיך געבליבען שלאגען פארען שטאטוס קווא.
רב ספוסמן, א דיבעיט איבער וואס גדולי ישראל שמפיהם אנו חיים האבן גע'פסק'נט ? א דיבעיט ?
דער מהר"ם שיק פסק'נט אז ס'איז לא תעמוד על דם רעך
האב איך דען געזאגט אז ביי מיר איז עס א דיבעיט, נאר אז עס געווען בימים ההם צווישען די גדולי ישראל א דיבעיט און אויך היינט ביי חוקרים בעלמא (און דאס מיינט נישט מיר); ווייל ווי איך שטיי איז קלאר, (אויב מען דארף עס אפילו זאגען) אוודאי מיט די גדולי ישראל שמפיהם אנו חיים (האט איינער דען געטראכט אפילו פאר א סעקונדע אנדערש). איך האב אפשר עס געדארפט שרייבען אנדערש און נישט לאזען א מקום פאר א מיספארשטענדיש אין מיינע ווערטער.
כ'זעה איין זאך אז דער נושא איז זייער האקעל, און דער סורד רעיל ביי איטליכע; און ס'זייער שווער צו שרייבען אפילו איין ווארט אן דעם אז ס'זאל זיין א מיספארשטענדעניש. איך האף אז דער נייע ספר וועט מען נישט אטאקירען, ווייל מיר קענען שוין נישט היינט האבען א נארמאלע שמועס וואס די איינצילהייטען זענען. מען שפרינגט ווען עס דאכט זיך נאר.
שפרינגען איז גראדע א גוטע סימן, דאס איז איינע פון די סיבות פארוואס אייער פערזענליכקייט איז חשוב ביי ערליכע אידן. ודי
לאזן א מקום פאר א מיספארשטענדעניש איז א חוב פאר יעדן איד ווען ס'האנדלט זיך אין עיקרי הדת כמובן, שלא יבואו תלמידים וכו' וישתו מים המאררים כמבואר באבות, בפרט כהיום, איר האט זיך געדארפט מסביר זיין און טאקע גוט געטאן אבער זייט נישט בייז דערויף.
SPUSMN האט געשריבן:בראשית ברא האט געשריבן:אויסגערעכנט האט געשריבן:בראשית ברא האט געשריבן:ווארטס אויס אידן, אין אפאר וואכן קומט ארויס בע"ה א שטארקע ספר איבער די טיילונג, אלעס וועט קלאר שטיין דארט.
ווי אזוי גייט עס הייסן?
חומת אש
מיט וואס וועט עס זיין שטארקער ווי די פריערדיגע?
SPUSMN האט געשריבן:גלאזער האט געשריבן:SPUSMN האט געשריבן:גלאזער האט געשריבן:SPUSMN האט געשריבן:דאס איז דער צווייטער דיבעיט, צו נאכען טיילונג צו מען האט געדארפט אסר'ן דער סטאטוס קווא און זיי מאכען גלייך ווי די נעאלאגען.
רבי אברהם שאג שיקט א בריוו נאכען טיילונג צום ראש הקהל אין פריישטאדט (זיין היים שטאט) ווי ער שרייבט אים אז פאר דער טיילונג זענען די וואס זענען נישט מיט געשטאנען געווען שוגגים און מען קען צו זיי נישט האבען קיין טענות; אבער יעצט נאך דער טיילונג "מוזען" זיי זיך צושטעלען צום טיילונג.
קומט אויס אז שילדיג צו וואס דער שטאטוס-קווא האט זיך דערקייקעלט פאלט סקווער אויף די וואס האבען זיך געבליבען שלאגען פארען שטאטוס קווא.
רב ספוסמן, א דיבעיט איבער וואס גדולי ישראל שמפיהם אנו חיים האבן גע'פסק'נט ? א דיבעיט ?
דער מהר"ם שיק פסק'נט אז ס'איז לא תעמוד על דם רעך
האב איך דען געזאגט אז ביי מיר איז עס א דיבעיט, נאר אז עס געווען בימים ההם צווישען די גדולי ישראל א דיבעיט און אויך היינט ביי חוקרים בעלמא (און דאס מיינט נישט מיר); ווייל ווי איך שטיי איז קלאר, (אויב מען דארף עס אפילו זאגען) אוודאי מיט די גדולי ישראל שמפיהם אנו חיים (האט איינער דען געטראכט אפילו פאר א סעקונדע אנדערש). איך האב אפשר עס געדארפט שרייבען אנדערש און נישט לאזען א מקום פאר א מיספארשטענדיש אין מיינע ווערטער.
כ'זעה איין זאך אז דער נושא איז זייער האקעל, און דער סורד רעיל ביי איטליכע; און ס'זייער שווער צו שרייבען אפילו איין ווארט אן דעם אז ס'זאל זיין א מיספארשטענדעניש. איך האף אז דער נייע ספר וועט מען נישט אטאקירען, ווייל מיר קענען שוין נישט היינט האבען א נארמאלע שמועס וואס די איינצילהייטען זענען. מען שפרינגט ווען עס דאכט זיך נאר.
שפרינגען איז גראדע א גוטע סימן, דאס איז איינע פון די סיבות פארוואס אייער פערזענליכקייט איז חשוב ביי ערליכע אידן. ודי
לאזן א מקום פאר א מיספארשטענדעניש איז א חוב פאר יעדן איד ווען ס'האנדלט זיך אין עיקרי הדת כמובן, שלא יבואו תלמידים וכו' וישתו מים המאררים כמבואר באבות, בפרט כהיום, איר האט זיך געדארפט מסביר זיין און טאקע גוט געטאן אבער זייט נישט בייז דערויף.
ח"ו נישט בייז, און זיכער נישט אויף אייך, וואס מיר האבען צוזאמען א היסטארי פון מיוטשויעל רעספעקט פון פריערדיגע נושאים. א דאנק אייך פאר אייער תגובה.