די אידישע 'לאוער איסט-סייד' אין ניו יארק

[farshlufen]

לכל זמן ועת
ווייטער מיטן בוך וויפיל איך ווייס:

---

#4
די די עלדריזדש סטריט שול
אדרעס:
12 עלדרידזש סטריט.

די שול איז געבויעט געווארן תרמ"ו דורך די פריש געקומענע אימיגראנטן אלס:
קהל עדת ישרון עם אנשי לובץ
ר' אברהם אהרן יודעלאוויץ איז געווען איר רב פון תרע"ט פאר אן ערך פון 12 יאר ביז זיין פטירה,
צענדליגער יארן איז דער בנין געווען טיילוויז פארלאזט און חרוב ביז עס איז איבערגעבויעט געווארן און פארוואנדעלט געווארן אין א מוזעאום.

[farshlufen]

פאלגענד איז א ליסטע פון רבנים מגידים און חזנים פון די אנשי לובץ שול: גענומען פון דא:

Rabbis
Aaronson, Moses (1861)
Falk, Joshua (1860s-1870s maggid)
Fried, Yosef (1890s-1910s)
Ohel Yosef
Yudelovitch, Avraham Ahron (1918-1930)
Idelsohn, Rabbi Idel (1930-1943)

Cantors
Minkowsky, Pinhas (1887-1892)
Borenstein, Yechezkel (1892)
Goldshmid, Herlands (1893)
Abelow Kramer, Gotlieb Grohmer (1895)
Abelow, Karelsburg, Yehuda (1896)
Karlesburg, Yehuda Saperstein (1897)
Wilder Manevitch, Abraham (1898-1902)
Stein, Yehuda (1903)
Zanitsky, Elias (1904)
Schechter, Dovid (1905-1906)
Yudelsohn, Yaakov Moshe (1909)
Novikovsky, Pinchas (1912)
Abramson, Chaim Moshe (1914)
Abramson, Chaim Moseh (1915)
Rovner, Zeidel (1916)

Rabbis/maggidim associated with the Eldridge Street Synagogue
Rabbi Jacob Joseph
Rabbi Velvele Margolies
Shokianer Rav
Yezner Rav
Rabbi Yechiel Yechezkel Yehuda Levinsohn
Magid Moshe Mordecai ISrael Rivkind
Magid Benyomin Meir Levy

קאן איינער צוגעבן אינפארמאציע איבער די אידן?

[יוסלמאן]

חזן זיידל ראוונער. מער איבער אים וועט מען קענען ליינען אינעם נייעם מארובער בוך פון ר' יונה לאנדא וועליכע ליגט שוין אין שיף ביי די ברעגעס פון ניו יארק.

Rabbi Jacob Joseph
פארשטייט זיך

Rabbi Velvele Margolies
פארשטייט זיך

Aaronson, Moses
איז ער נישט דער וואס האט געפירט א מערכה וועגן הקזה מיט ר' יודל מיטעלמאן?

[מיללער]

ר' יהושע פאלק איז דער מחבר פון אזני יהושע, דאס ערשטע ספר געדרוקט צו ווערן על אדמת אמעריקא

[lebediger berel]

וואס באדייט לוביץ ?

[פרעגער]

וואס באדייט לוביץ ?

לוביטש איז א שטאט.

[lebediger berel]

וואס באדייט לוביץ ?

לוביטש איז א שטאט.

וואו ?

[מאטקע]

לוביטש פון מזרח גליציה?

[יוסלמאן]

דער בעלזא'ער שטיבל דארט פונקציאנירט נאך?

נעכטן האבעך געהאט א לענגערן שמועס מיט ידי"נ זז"ג, וואס איז אויפגעצויגן געווארן אין איסט סייט, זיך דערמאנענדיג איבער דעם איסט סייט אשכול האמיר גערעדט איבער א בעלזער חסיד וואס וואוינט נאך היינט אין איסט סייט לאויט"א, ר' חיים שלעפעריג, באט ער מיר דערציילט אז ר' חיים פלעגט זיין דער גאנצער שאטץ מאץ אינעם בעלזער שטיבל ביז בערך צוואנציג יאר צוריק ווען דער שטיבל האט זיך פארמאכט, האט איר שוין וואס ס'נוגע דעם שטיבל.

ואגב, אין די לעצטערע יארן האט ער געדאווענט אין ניין און נייציגער וואס איז שוין אויך פארמאכט, און ליידער ליידער איז שוין דער ביהמ"ד הגדול אויף אפען נאר אין די וואכם טעג, שבת איז עס שוין אינגאנצן פארמאכט.

[צום זאך]

א בעלזער חסיד וואס וואוינט נאך היינט אין איסט סייט לאויט"א, ר' חיים שלעפעריג

איז דאס אפשר דער זיסער אידל 'שלעפעריג' וועלכע וויילט זומער אין אופענהיימער'ס אינעם שטעטל פליישמאננ'ס?

[יוסלמאן]

א בעלזער חסיד וואס וואוינט נאך היינט אין איסט סייט לאויט"א, ר' חיים שלעפעריג

איז דאס אפשר דער זיסער אידל 'שלעפעריג' וועלכע וויילט זומער אין אופענהיימער'ס אינעם שטעטל פליישמאננ'ס?

יא יא!

[מאטקע]

פארשטאנען פון א ידיד בעילום שם, אז ס'איז דא נאך א ברודער ר' אברהם, וואס האט נאבאך געכאפט לעצטענס א סטראוק, אויך ר' חיים האט זיך שוין אביסעל ג'עלטער'ט.

[יוסלמאן]

פארשטאנען פון א ידיד בעילום שם, אז ס'איז דא נאך א ברודער ר' אברהם, וואס האט נאבאך געכאפט לעצטענס א סטראוק, אויך ר' חיים האט זיך שוין אביסעל ג'עלטער'ט.

יא יא, ר' אברהם האט דאכט זיך טייערע חסידישע קינדער. זייער פאטער (דענק נישט דעם נאמען) איז געווען מחשובי חסידי בעלז.

[farshlufen]

#1 די עלטצטע אידיש ביה"ח אין די פאראייניגטע שטאטן:

Address: St, James Place near Chatham Square
די אידן זענען אנגעקומען דאהי אין שנת תי"ד 1654 למספרם און נאך אינטעסיווע שתדלנות דורך די אידישע שותפים אין די:
Dutch West India Company זענען זיי ענדליך אריינגעלאזט געווארן אין די דאמאלטסדיגע "ניי אמסטערדאם".

אין 1682 האבן זיי געקויפט דעם ביה"ח און אין 1683 האבן זיי עס מקדש געווען באגראבענדיג זייער ערשטער נפטר א איד מיטן נאמען: בנימין בונא דע מאסקיוטא, שפעטער ביי די רעוואליציענער מלחמה האט מען דערינען מקבר געווען 18 אידישע סאלדאטן.

דער ביה"ח געהערט פאר קאנג. שארית ישראל אין מאנהעטן.

א בילד, קרעדיט ידידנו ר' גוגל:

נאך א בילד

די היסטאריע פון קהל שארית ישראל ורבני'

[שטיקל גבאי]

א בילד פונעם ביאליסטאקער שול אויף ווילעט סטריט
די בנין איז געבויט געווארן אין יאר 1826 פאר א טומאה, אין יאר 1905 האט עס די ביאליסטאקער קהלה אפגעקויפט.

[נחמן נתן]

ס'איז דא דאכט-זיך א תלמוד תורה דערנעבן (אויף די רעכטע זייט).

[שטיקל גבאי]

א בילד פון ביהמ"ד חתם סופר אויף קלינטאן סטריט.
די ביהמ"ד איז געבויט געווארן אין יאר 1853 און עס איז נאך אין באנוץ ביז היינט.

אן ארטיקל אינעם ניו יארק טיימס איבער ביהמ"ד חתם סופר

[מיללער]

א בילד וואס איז געכאפט געווארן פארנט פון ביהמ"ד 'זכרון משה רעים אהובים' אין ניו יארק סיטי ראש השנה תרס"ח, ווערט געזעהן אז דער חזן רב נחמן בירנבוים וועט זיין בעל תפלה (פון א סעריע פון בילדער פון יענעם ראש השנה אין די ניו יארקער אידישע גאסן אין די לייברערי אוו קאנגרעס)

אונזערע חברים ווערן פארבעטן צו דעשיפרירען די קהלה אדער דעם חזן אדער ביידע

[מיללער]

א זשודעיקא געשעפט אויף די איסט-סייד, מערקט אז דער 'כעלמער חכמים' בוך איז א גאנגבאר ארטיקל.

[שטיקל גבאי]

לכל זמן ועת
ווייטער מיטן בוך וויפיל איך ווייס:

---

#4
די די עלדריזדש סטריט שול
אדרעס:
12 עלדרידזש סטריט.

די שול איז געבויעט געווארן תרמ"ו דורך די פריש געקומענע אימיגראנטן אלס:
קהל עדת ישרון עם אנשי לובץ
ר' אברהם אהרן יודעלאוויץ איז געווען איר רב פון תרע"ט פאר אן ערך פון 12 יאר ביז זיין פטירה,
צענדליגער יארן איז דער בנין געווען טיילוויז פארלאזט און חרוב ביז עס איז איבערגעבויעט געווארן און פארוואנדעלט געווארן אין א מוזעאום.

א בילד פון די עלדריזש שול.

[farshlufen]

#1 די עלטצטע אידיש ביה"ח אין די פאראייניגטע שטאטן:

Address: St, James Place near Chatham Square
די אידן זענען אנגעקומען דאהי אין שנת תי"ד 1654 למספרם און נאך אינטעסיווע שתדלנות דורך די אידישע שותפים אין די:
Dutch West India Company זענען זיי ענדליך אריינגעלאזט געווארן אין די דאמאלטסדיגע "ניי אמסטערדאם".

אין 1682 האבן זיי געקויפט דעם ביה"ח און אין 1683 האבן זיי עס מקדש געווען באגראבענדיג זייער ערשטער נפטר א איד מיטן נאמען: בנימין בונא דע מאסקיוטא, שפעטער ביי די רעוואליציענער מלחמה האט מען דערינען מקבר געווען 18 אידישע סאלדאטן.

דער ביה"ח געהערט פאר קאנג. שארית ישראל אין מאנהעטן.

א בילד, קרעדיט ידידנו ר' גוגל:

נאך א בילד

די היסטאריע פון קהל שארית ישראל ורבני'

נאך איבער די היסטאריע פון די ערשטע אידן אין ניו יארק:
ניי אמסטערדאם און ניו יארק

[יוסלמאן]

אין המודיע מאגאזין איז דא די וואך אן איטערוויאו מיט הרב יוסף טובי' הורוויץ שליט"א (בן הרב שמואל מ'באבוב) וועגן די לאוער איסט סייט. קאן איינער אהערשאפן דעם המודיע?

[נחמן נתן]

מיללער איז דא א לינק צו די בילדער וועלכער דו האסט אנגעברענגט?
- - - -
אין המודיע מאגאזין איז דא די וואך אן איטערוויאו מיט הרב יוסף טובי' הורוויץ שליט"א (בן הרב שמואל מ'באבוב) וועגן די לאוער איסט סייט. קאן איינער אהערשאפן דעם המודיע?

[מיללער]

מיללער איז דא א לינק צו די בילדער וועלכער דו האסט אנגעברענגט?

צו עס איז דא א לינק? מיינע בילדער קומען פון 'לייברערי אוו קאנגרעס' דער לינק פירט צום זוכעניש-בלאט, דערנאך ברויך מען אריינשטעלן שליסל-ווערטער ווי Rabbi, Jewish, Brooklyn און קליקען אויף preview Image, לך בכחך זה והמצא לנו תמונות ומסמכים.

[יוסלמאן]

יגעתי ומצאתי, אט האט איר דעם אינטערוויאו אין המודיע מאגאזין מיט הרב הורוויץ שליט"א פון איסט סייט.