דער שאך שפיל און איר היסטאריע

[scy4851]

און דא איז שיר # 1
אזוי עמער האבען א דבר שלם פאר די וואס ווילען דיסקאסען
דער שיר איז די לענגסטע, מען וועט עס מיזען שטעלען און עטליכע פארטס.
נאך אן הערה..מאנכע פון די גליונות איז נישט געווען קלאר פון לכתחילה

ערשטע טייל:

[scy4851]

צווייטע טייל:

[scy4851]

דריטע טייל:

[scy4851]

פערדע און לעצטע טייל:

[סאכדעס]

יוי, מ'קען פלעין פון זינען אראפ, אזא מעכטיגע ידיעה היינט געוואויר געווארן, סקיי, טענקס א מיליאן.

[זיידעניו]

יישר כח א' שמחה זייער שיינע ידועות געוואר געווארן דא

[אנדי פעטיט]

צוויי הערות.

מיין טאטע פלעגט אלץ זאגן אז די שאך שפיל פלעגט שלמה המלך שפילען, (אדער האט ער עס גאר מחבר געווען). איז דא א מקור דערויף?

לעצטענס האט זיך געטון אין ארץ ישראל ווען א יונעווערסיטי האט ארויס געגעבן כתבים פון רומאנטישע שירים, און זיי האבן געטענה'ט אז דאס איז פון די אבן עזרא, די רבנים אין ארץ ישראל האבן עס געלייקענט, אנדערע רבנים און בעיקר היסטאריענס האבן געטענה'ט אז ס'איז יא זיינע שירים, בקיצור וויל איך וויסען, ווי אזוי קען מען וויסען צו ס'איז טאקע פון די אבן עזרא צו נישט?

[scy4851]

מען קען טאקע נישט וויסען אויף 100%.
אויב די קוקסט און דעם ספר פון וויא איך האב זיי גענומען, עסט זעהן אז איידער די שירים זענען געדריקט אוז דארט דא א גאנצע מערכה בענין אויב זיי זענען טאקע פונעם אבן עזרא.
ער קומט אופען מסקנא אז עס איז יא.

פאראכטען לויטען אנווייזונג פון איך-הער

[ברוך]

מורא'דיג.

[איך_הער]

ער קומט אופען מסכנה אז עס איז יא.

ס'האט מיר גענומען א צוויי דריי סקונדעס צו טראכטן פון וואסארא סכנה איר רעדט דא.

מסקנא.

[שוועמל]

וואווווו !!!!!!!!!!

אזא שיינער אריגינעלער שיר! מיט בלויזע ווערטער אזוי גוט ארויסגעברענגט דעם שיר.
פונעם בן עזרא איז דא שיר מיוחס צו אים, וואס מען זינגט שבת חנוכה. מאנכע טענה'ן אז ס'יז צו א פראסטער תוכן עס רעדט נאר פון עסן און מאכלים א זאך וואס קען נישט זיין דער בן עזרא האט עס פארפאסט.

לדעתי הקלושה, מיר געפונען פון שלמה המלך א שיר וואס איז קודש קדשים, שיר שכל השירים טפלים אצלו, און עס איז אנגענומען אין די חוקרישע וועלט אלס א פלעינע ראמאנטישע שיר. מיר גלייבן און ווייסן אז דאס איז סודי סודות התורה בחינת אימא עילאה, כנסת ישראל וכו'. רזין דרזין ווי דער הייליגער רבי ר' אלימלך שרייבט. אבער דאך פאר די פליישיגע אויגן איז עס א 'פלעינער' שיר מיט אהבה.

ס'קען אויך זיין דער אבן עזרא האט עס פארפאסט אין ניטל. אדער בעת ער האט זיך פארזוימט ביי זיין שווער דער הייליגער ר' יהודה הלוי ווען ער האט זיך פארשטעלט אלס פראסטער מאן. כדי צו פארהוילן זיין חכמת התורה.

________________
איך רעד און רעד און זאג גארניש

[אנדי פעטיט]

אדער קען זיין אז דאס איז געועון זיין פרנסה פון ווי ער האט געצויגן זיין חיונה כדי ער זאל קענען עוסק זיין בעבודת השם, פונקט אזוי ווי די רמח"ל האט געשריבן פלעיס פאר פרנסה.

[אלץ-ווייסער]

אנדי, מ'וועט דיר פארשטיינערן.
פארצייל נישט אלעס וואס די ווייסט.

גראדע איז געווען מאנכע וועלכע האבן אים געוואלט לייגן אין חרם.

[אנדי פעטיט]

איך ווייס נישט ווי אבער איינער א יודע ספר זאגט מיר אז ער האט געזעהן אין עפעס אן אוצר (אפשר אקספארד?) אפאר פון די רמח"ל'ס פלעיס.

[אנדי פעטיט]

איך האלט גראדע אז עס איז וויכטיג צו וויסען אז אזעלעכע קדושי ארץ האבן עוסק געווען מיט אזעלעכע זאכען.

ערשטענס ווייזט עס אז זיי זענען געווען מענטשען, און יא! א מענטש וואס איז עוסק אין ארציות קען משיג זיין די העכסטע מדריגות פון קדושה אזוי ווי די אבן עזרא און די רמח"ל.

צווייטענס, ווייזט עס אונז אז אויב מען זעהט אמאל א גדול בישראל (ספעציעל פון אנדערע קרייזען) טון עפעס וואס אין אונזער אויגן זעהט עס אויס ווי אן עולה וכדו', טאר מען אים נישט דן זיין און אוועק מאכען דערוועגען, והא ראי' עס זענען געווען אזעלעכע וועלעכע האבן געוואלט מחרים זיין אזעלעכע קדושי ארץ פון אמאל אויך ווייל זיי האבן זיי נישט פארשטאנען.

[אלץ-ווייסער]

איך האב עס געזען געדרוקט. ס'איז דא דערין זאכן וואס איך וואלט נישט געהאלטן אז מ'מעג עס היינט איבערדרוקן ודי בזה.

אנדי, אבער וואס ביסטו דא מדמה די צוויי גרויסע כאראקטערן.

דער אבן עזרא איז א ראשון און דער רמח"ל אן אחרון, א דיפערענץ פון 6 הונדערט יאר.
אפשר לייגסטו אויך אריין דעם רמב"ם אין די קאטעגאריע, וויבאלד אסאך ראשונים האבן געהאט אויף אים הארבע טענות.
און אפילו דער גר"א שרייבט אז זיין פיליזאפיע האט אים מטעה געווען (בעניני כשפים).

[מיללער]

ני שוין אז מ'רעדט שוין פונעם שאך-שפיל, דא האט איר א גוט בילדל.

[scy4851]

ווער האלט ביים געווינען?

[farshlufen]

אינגלעך שפילן שאך אין די אמאליגע פוילן:

[scy4851]

רב פארשלאפען,
פון די שטיקלעך וואס ליגען לעבען די שפילערס אויפען טיש, זעהט אויס זיי שפילען טשעקערס

[צייטליך]

ר' שמחה.

קודם א גרויסן יישר כח פאר די ידיעות וואס איך ווער דא געוואויר און אלעס א דאנק דיר.

אויב קוקט איר אויף די שטיקלעך וואס ליגן נאך אויפן באורד זעהט עס יא אויס ווי שאך.

[זיס]

עס קומט דאך יעצט ניטל, ווען דער אישפוזא דיומא איז שאך, לאמיר זיך אביסל דערגרינטעווען אין די היסטאריע און פארשידענע אנדערע פאקטן איבער דער געים "שאך".

מיר בעטן די חברים, ווער עס האט עפעס ידועות, מעשיות, אנדערע זאכן, זאל עס ביטע שרייבן דא.

[אלף בית]

קריינא דאיגרתא איהו ליהוי פרונקא
הרב זיס בוזט מכובד אנצוהייבן

[דארפסמאן]

אז עס איז שוין דא אזא אשכול וועל איך פרעגען אויב איינער ווייסט פון רבנים וואס האבען געשפילט (אדער שפילען) שאך, אין האב געהערט אז הרה"ק מוויזניץ (מאנסי) שפילט יעדע ניטל שאך, אויב איינער קען דאס קאנפירמען יש"כ

[שמיי_דריי]

מען פארציילט אויפן ברך משה זי"ע, אז ער איז איין נאכט ארום געגאנגען אין דארמיטארי אין ישיבה, זיכער צו מאכן אז יעדער איז דארט און מען שלאפט. אין איין שטוב האט ער געטראפן צוויי בחורים פארטיפט אין א שאך געים. האט זיי דער ברך משה געפרעגט, וואס איז דאס אויפזיין צוויי אזייגער ביינאכט שפילן שאך? האבן זיי אים געענטפערט, אז זיי האבן שוין אנגעהויבן די שפיל אום 10 אזייגער, אבער קיינער קען נישט געווינען דעם צווייטן. האט דער ברך משה געגעבן א בליק אויפן שאך באורד און ער האט געוויזן פאר ביידע א וועג ווי אזוי צו געווינען... און זיי געשיקט שלאפן.

עכ"פ וואס מזעה מיר פון די מעשה אז דער ברך משה איז געוועהן זייער א גוטער שאך שפילער. איך גלייב אבער נישט אז ער האט צופיל צייט פארברענגט דורכן יאר צו שפילן שאך.