היסטאריש: ר' ניסן מאנגל לאויט"א דערציילט זיין איבערלעבעניש אין אוישוויץ

דאקומענטאציע פונעם צווייטן וועלט קריג

די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער

אוועטאר
בענקעל
שר שלשת אלפים
תגובות: 3714
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 25, 2015 11:30 am

היסטאריש: ר' ניסן מאנגל לאויט"א דערציילט זיין איבערלעבעניש אין אוישוויץ

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בענקעל »

די קליפ איז פארשפרייט דורך איינעם מיט די נאמען "לייבל מענגל"

"נישט דא קיין ווערטער צו אויס'משל'ן די געפילן וואס איך האב געפילט, צוזעהנ'דיג ווי מיין זיידע "ר' ניסן מענגל" פארציילט זיין שטורעמ'ישער איבערלעבעניש ביי די טויער פון אוישוויץ-בירקענאו טויט-לאגער. "די זעלבע פלאץ ער איז געשטאנען פאר דריי און זיבעציג יאר צוריק, אלס א קליין קינד פון צעהן יאהר."

VID-20170317-WA0022.mp4
https://drive.google.com/file/d/0B1gsJh ... p=drivesdk

ווארענונג:די ערצעהלונג איז זייער 'גראפיש'.
אוועטאר
לכאורה
שר עשרים אלף
תגובות: 28117
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג אקטאבער 20, 2009 2:43 pm

היסטאריש: ר' ניסן מענגל לאויט"א דערציילט זיינע איבערלעבעניש אין אוישוויץ

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך לכאורה »

יישר כח בענקעל, אונזער קארעספאנדענט איבער אלעס היסטאריש
אוועטאר
שעמעדיגער
שר חמש מאות
תגובות: 606
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג דעצעמבער 15, 2013 12:40 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שעמעדיגער »

Sorry, you can't view or download this file at this time.

Too many users have viewed or downloaded this file recently. Please try accessing the file again later. If the file you are trying to access is particularly large or is shared with many people, it may take up to 24 hours to be able to view or download the file. If you still can't access a file after 24 hours, contact your domain administrator.
לעב און לאך א גוטס
El Rushbo
שר האלף
תגובות: 1276
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אקטאבער 31, 2014 10:34 am
לאקאציע: Almost Daily on MSNBC...

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך El Rushbo »

בענקעל האט געשריבן:די קליפ איז פארשפרייט דורך איינעם מיט די נאמען "לייבל מענגל"

"נישט דא קיין ווערטער צו אויס'משל'ן די געפילן וואס איך האב געפילט, צוזעהנ'דיג ווי מיין זיידע "ר' ניסן מענגל" פארציילט זיין שטורעמ'ישער איבערלעבעניש ביי די טויער פון אוישוויץ-בירקענאו טויט-לאגער. "די זעלבע פלאץ ער איז געשטאנען פאר דריי און זיבעציג יאר צוריק, אלס א קליין קינד פון צעהן יאהר."

VID-20170317-WA0022.mp4
https://drive.google.com/file/d/0B1gsJh ... p=drivesdk

ווארענונג:די ערצעהלונג איז זייער 'גראפיש'.

Unreal
נחום וואהלינער
שר האלפיים
תגובות: 2748
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אקטאבער 21, 2015 4:49 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נחום וואהלינער »

בענקעל האט געשריבן:די קליפ איז פארשפרייט דורך איינעם מיט די נאמען "לייבל מענגל"

"נישט דא קיין ווערטער צו אויס'משל'ן די געפילן וואס איך האב געפילט, צוזעהנ'דיג ווי מיין זיידע "ר' ניסן מענגל" פארציילט זיין שטורעמ'ישער איבערלעבעניש ביי די טויער פון אוישוויץ-בירקענאו טויט-לאגער. "די זעלבע פלאץ ער איז געשטאנען פאר דריי און זיבעציג יאר צוריק, אלס א קליין קינד פון צעהן יאהר."

VID-20170317-WA0022.mp4
https://drive.google.com/file/d/0B1gsJh ... p=drivesdk

ווארענונג:די ערצעהלונג איז זייער 'גראפיש'.

דאס איז פון די יעצטיגער באיאנער נסיעה קיין אייראפע?
קבלתי אותו במייל מאחד המשתתפים שם, ובשביל זה אני שואל
אוועטאר
חמרא טבא
שר עשרת אלפים
תגובות: 13001
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אוגוסט 08, 2014 2:13 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך חמרא טבא »

יא
דביה תחדי נפשא
אוועטאר
חמרא טבא
שר עשרת אלפים
תגובות: 13001
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אוגוסט 08, 2014 2:13 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך חמרא טבא »

פון אונטן זעהט מען דאך דער באיאנער ר"י ואחיו רבי יצחק מוומסב"ג ר"מ בישיבת אור ישראל
דביה תחדי נפשא
אוועטאר
שעמעדיגער
שר חמש מאות
תגובות: 606
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג דעצעמבער 15, 2013 12:40 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שעמעדיגער »

איינער קען עס דראפבאקסן ? די דרייוו לאזט עס שוין נישט אראפנעמן
לעב און לאך א גוטס
אוועטאר
ויתן לך
שר חמשת אלפים
תגובות: 5189
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יאנואר 03, 2011 4:35 pm
לאקאציע: ביים סידור'ל פאר הבדלה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ויתן לך »

נחום וואהלינער האט געשריבן:
בענקעל האט געשריבן:די קליפ איז פארשפרייט דורך איינעם מיט די נאמען "לייבל מענגל"

"נישט דא קיין ווערטער צו אויס'משל'ן די געפילן וואס איך האב געפילט, צוזעהנ'דיג ווי מיין זיידע "ר' ניסן מענגל" פארציילט זיין שטורעמ'ישער איבערלעבעניש ביי די טויער פון אוישוויץ-בירקענאו טויט-לאגער. "די זעלבע פלאץ ער איז געשטאנען פאר דריי און זיבעציג יאר צוריק, אלס א קליין קינד פון צעהן יאהר."

VID-20170317-WA0022.mp4
https://drive.google.com/file/d/0B1gsJh ... p=drivesdk

ווארענונג:די ערצעהלונג איז זייער 'גראפיש'.

דאס איז פון די יעצטיגער באיאנער נסיעה קיין אייראפע?
קבלתי אותו במייל מאחד המשתתפים שם, ובשביל זה אני שואל

דראפ באקס פליז
טייטל
שר האלף
תגובות: 1573
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אקטאבער 30, 2011 12:34 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך טייטל »

אוועטאר
פערפעקט
שר האלף
תגובות: 1963
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג אוגוסט 31, 2010 5:41 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פערפעקט »

געוואלדיג !!

טייטל יש"כ.
Definition of perfect: as good as it is possible to be
גרינבערג
שר העשר
תגובות: 46
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג פעברואר 21, 2012 11:24 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרינבערג »

גרינבערג
שר העשר
תגובות: 46
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג פעברואר 21, 2012 11:24 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרינבערג »

אוועטאר
חמרא טבא
שר עשרת אלפים
תגובות: 13001
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אוגוסט 08, 2014 2:13 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך חמרא טבא »

דביה תחדי נפשא
אוועטאר
בענקעל
שר שלשת אלפים
תגובות: 3714
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 25, 2015 11:30 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בענקעל »

חמרא טבא האט געשריבן:http://www.collive.com/show_news.rtx?id=44813&alias=surviving-rabbi-visits-auschwitz

Wow wow wow...
טייטל
שר האלף
תגובות: 1573
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אקטאבער 30, 2011 12:34 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך טייטל »

חמרא טבא האט געשריבן:http://www.collive.com/show_news.rtx?id=44813&alias=surviving-rabbi-visits-auschwitz

געבלאקט ביי מיר.
וואס שטייט דארט?
אוועטאר
חמרא טבא
שר עשרת אלפים
תגובות: 13001
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אוגוסט 08, 2014 2:13 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך חמרא טבא »

Laizer Mangel writes about accompanying his grandfather Rabbi Nissen Mangel on an emotional return to the Nazi death camp.
From a post by Laizer Mangel

I visited Auschwitz-Birkenau with my Zaidy and two cousins on Thursday. It was incredible to be with him as he relived his experience.

"We left my home town Kosicze and were caught in Bratislava, where we were held and then taken by train to Auschwitz. After getting off the miserable cattle car, a Polish Sonderkommando told my mother that if she left my side, she would have a better chance of surviving, for every mother together with her young child were sent to the ovens.

"She gripped my hand tighter. He came back and repeated his words again. My mother tightened her grip. The next time around, he realized she wouldn't budge. He told her that just the day before, a woman refused to let go of her child so they took the baby, tied one leg to one car and one leg to another, and split the baby in half in front of the mother's eyes."

My Zaidy chokes up and says: "My mother didn't let go of me. There's nothing like a Jewish mother, never abandoning her child."

Dr. Mengele ימ"ש sat on a table with his legs dangling, smoking a cigarette, deciding with his thumb 'מי לחיים ומי למוות'- who is to life and who is to death.
My mother and my older sister Trudy were separated from my father and I. My father, being a broad man, tried shielding me in hopes that Mengele would not notice me. But he did, and asked me how old I was. I was 10 and very small- barely looking my age, but I said I'm 17 years old. He chuckled, yet motioned with his thumb for me to join my father. נסי נסים. Miracles of miracles.

We were marched into a room where we stripped our clothing, and then we entered a chamber. A faucet was turned. Cold water came out.

"Why were you chosen to live?" my grandfather is asked by someone who stopped to listen.

My grandfather looks up, point to heavens, and says one word. "G-d."
"One of the most noticeable things about the camp is the tall smokestacks. The stench coming from the crematorium was horrid. They made the chimneys tall so that it wouldn't be so bad. Often, there wasn't smoke coming out of the smokestacks, there was fire."

"I managed to be placed in the most difficult workforce- the job of being harnessed to a massive wagon filled with construction materials, and with five others, pull it to different locations sometimes miles away. A task meant for oxen. But I knew that one day I may be made to pull this cart to the women's camp, thereby giving me a chance to possibly see my mother and sister.

And so it happened. The first time I entered the women's camp, I was surrounded by many- I was the first child these women had seen in months. They started hugging me and kissing me, imagining that I was their Yankle, their Moishe, their little Shlomie, who were put into the ovens. They showered me with love, giving me extra bread that they had gathered from their kitchen job, extra sweaters, and extra socks. I asked them the whereabouts of my sister."

"Mangel? I think there's a Mangel in the barrack over there," they said.

"I made my way over to that barrack, and someone cried out 'Nissen!' I didn't recognize her. It was a girl with no hair, a white face, no cheeks.

"Who are you?" my Zaidy asked her.

"Trudy!" she answered.

"I still couldn't believe that this was my sister. I asked her my father's name. My mother's name. She answered correctly. This was my sister Trudy. I gave her whatever she needed from the collection that I had from the women in the kitchen. The next time I came, I had procured salami for her."

"Who ever heard of having salami in Auschwitz? And who ever heard of someone in the men's camp making their way to the women's camp? If you tell another survivor, they'd tell you it simply didn't happen," my Zaidy tells my cousins and I and those listening in.

"The Nazis went shooting as a sport. But they didn't use targets. They just lined up fifty Jews instead. There was one commander who sat on his porch holding a cigarette in left hand, and holding a gun in his right hand, casually shooting any Jew in sight."

My Zaidy picks up a handful of pebbles and flings them in the air.

"To them, we were worth less than the stones on the ground."

"I got sick, and ended up in a barrack in Lager F- where twins, dwarfs, and anyone else Mengele used for his experiments, were kept. I was on the top of a three tiered bunk, burning up with scarlet fever. Mengele came in with other officials, discussing that he was in the midst of a project to discover how to make mothers more prone to having twins. See, he was scared there would be a shortage of young men, as they were all being sent up to the front to fight.

He told the other officials that he was to puncture one of my nerves connecting my brain and my heart, and he wanted to see if I would get paralyzed, or die. When I heard this, I jumped down to the floor, and yelled: "Don't experiment on humans- experiment on monkeys!"

Mengele was taken aback. No one ever stood up to him. Even generals didn't defy him. I noticed the revolver on his belt. He didn't reach for it. He left the room. I was just waiting for the car to arrive to take me to the gas chambers. It never came.

"Why didn't Mengele do anything to you?" my Zaidy is asked.

My grandfather looks up, points to the heavens, and says one word. "G-d."

"The Russians were coming. The Nazis made a Death March. The camp was split. I realized the more able bodied people were in one line, and the everyone else in the other. I was in the wrong line. I jumped into the line with the more healthy prisoners. I thought no one saw… well almost no one saw- aside from Ukrainian POW's, who although were prisoners themselves, hated Jews as much as the Germans. They beat me and delivered me to an SS guard, who threw me back into the other line. I made another attempt. This time no one saw.

We marched for days. We weren't given food- we ate dirty snow from the ground. If someone found a worm to eat, they considered it holiday.

My oversize shoes dug into my skin, eventually revealing my bones. The pain was so immense, I saw stars. כל כוכבי השמים. Every single star in the sky.

Eventually I couldn't take it anymore. I told the young man marching in front of me to make sure to remember exactly where we were, and to remember my name and family details. That way, when I step out of line to be shot, he'll know where I perished so that if he eventually meets any of my family, they can mark my grave and know when to commemorate my Yahrtzeit.

He said there's no way he's leaving me to die. He held me over his back, while I was trying my best to help him carry my weight with my one leg still partially functional. We went on like that for a few days, until I felt that my time had come. I would slip off his back and let the angel of death come for me. At that moment, an SS officer approached. I thanked the young man for carrying me for so long, and said my last prayers. But the officer didn't shoot. Instead, he handed me his black coffee. I drank it, and was overcome with a new strength to continue. The officer walked beside me for a few minutes, asking me about my upbringing, and then left. Every day, until the end of the Death March, this SS officer found me, and handed me a mug of black coffee. Who was this officer? It must have been אליהו הנביא- Elijah the Prophet.

My sister was left in Auschwitz. The Nazis had to move inland, and wanted to kill everyone remaining as fast as possible. My sister was stuffed into a barrack which was doused with gasoline. The Nazis locked the door. But the wooden structure was never ignited - for the Russians had arrived to liberate the camp. Until this day in Holocaust museums around the world, you can see a video of my sister being carried out of the camp by a nurse - because her feet were frostbitten and she couldn't walk herself. How did she survive?"

My Zaidy looks up, points to the heavens, and says one word. "G-d."

Standing on the tracks leading into Birkenau, my Zaidy finishes with one last story.

"Shortly after I got married, I was walking with my wife on Orchard St. in Manhattan on a Friday afternoon. A gentleman called out to me to come into his store to get a bargain on good shirts. But my wife reminded me that it was getting close to Shabbos. I told the man that I would come back a different time, that now wouldn't work for me.

"Why?" he asked.

"I am a Torah observant Jew," I explained, "and I keep the Sabbath."

He started to yell at me. "Sabbath? Torah? How can you believe such things? Where was G-d? If you would've seen what I saw in Auschwitz, you as well would know it's all nonsense."

My Zaidy rolls up his sleeve, and continues: "I showed the merchant these numbers tattooed on my arm, and said "I too was in Auschwitz. And you know why I survived? G-d. And you know where G-d was? G-d was with me. G-d was with you. And G-d is with us."
דביה תחדי נפשא
אוועטאר
מונאוויטש
שר האלפיים
תגובות: 2902
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג נאוועמבער 22, 2015 6:08 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מונאוויטש »

בענקעל האט געשריבן:די קליפ איז פארשפרייט דורך איינעם מיט די נאמען "לייבל מענגל"

"נישט דא קיין ווערטער צו אויס'משל'ן די געפילן וואס איך האב געפילט, צוזעהנ'דיג ווי מיין זיידע "ר' ניסן מענגל" פארציילט זיין שטורעמ'ישער איבערלעבעניש ביי די טויער פון אוישוויץ-בירקענאו טויט-לאגער. "די זעלבע פלאץ ער איז געשטאנען פאר דריי און זיבעציג יאר צוריק, אלס א קליין קינד פון צעהן יאהר."

VID-20170317-WA0022.mp4
https://drive.google.com/file/d/0B1gsJh ... p=drivesdk

ווארענונג:די ערצעהלונג איז זייער 'גראפיש'.

מורא'דיג!

אגב, איך האב געהערט פון א איד וואס איז געווען 13 יאר ווען ער איז אנגעקומען אויפן זעלבן מקום אין אוישוויץ. איז צוגעקומען א זאנדערקאמאנדא, א פוילישער בחור, און אים געפרעגט ווי אלט ער איז. האט ער געענטפערט 13. האט ער אים דער בחור אריינגעזאגט אין אויער: "זאג אז דו ביסט פופצן!", און ער איז זיך ווייטער געגאנגען. ווען זיין רייע איז אנגעקומען צום טייוול האט דער בחור'ל אויסגעצויגן זיין רוקען און געזאגט "פופצן יאר". דער רשע האט אים טאקע געשיקט רעכטס, און די רעסט איז היסטאריע—נחת דקדושה פון אייניקלעך און אור-אייניקלעך עמו"ש, אלעס צוליב דעם טיפ פון אן אומבאקאנטן זאנדערקאמאנדא. מגלגלין זכות ע"י זכאי.

אבער די איבערלעבעניש פון הרב מענגל שליט"א, וואס איז געשיקט געווארן קיין רעכטס זייענדיג אלט בלויז 10 יאר אלט, איז שוין א חידוש שבחידושים.
לעצט פארראכטן דורך מונאוויטש אום דינסטאג מארטש 21, 2017 11:23 pm, פארראכטן געווארן 2 מאל.
אוועטאר
זיכער יא
שר חמישים ומאתים
תגובות: 364
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג דעצעמבער 11, 2016 3:37 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך זיכער יא »

WOW
עס איז נישטא קיין ווערטער
אוועטאר
דונש
שר האלף
תגובות: 1880
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יאנואר 25, 2017 3:23 pm
לאקאציע: שבתדיגע זמירות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דונש »

נעשה בשרי חדודי חדודי

פון איין זייט איז פריידיג צו הערן ווי א איד איז געראטעוועט געווארן בדרך נס ממש!

פון די אנדערע זייט איז שטעכיג ביז גאר צו הערן ערשט האנטיג די שוידערליכע גרוילקייט פון יענעם פלאץ ליידער,
זוכט איר דוי?
ראספשע
שר האלפיים
תגובות: 2049
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 11:43 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ראספשע »

מונאוויטש האט געשריבן:
בענקעל האט געשריבן:די קליפ איז פארשפרייט דורך איינעם מיט די נאמען "לייבל מענגל"

"נישט דא קיין ווערטער צו אויס'משל'ן די געפילן וואס איך האב געפילט, צוזעהנ'דיג ווי מיין זיידע "ר' ניסן מענגל" פארציילט זיין שטורעמ'ישער איבערלעבעניש ביי די טויער פון אוישוויץ-בירקענאו טויט-לאגער. "די זעלבע פלאץ ער איז געשטאנען פאר דריי און זיבעציג יאר צוריק, אלס א קליין קינד פון צעהן יאהר."

VID-20170317-WA0022.mp4
https://drive.google.com/file/d/0B1gsJh ... p=drivesdk

ווארענונג:די ערצעהלונג איז זייער 'גראפיש'.

געוואלדיג!

אגב, איך האב געהערט פון א איד וואס איז געווען 13 יאר ווען ער איז אנגעקומען אויפן זעלבן מקום אין אוישוויץ. איז צוגעקומען א זאנדערקאמאנדא, א פוילישער בחור, און אים געפרעגט ווי אלט ער איז. האט ער געענטפערט 13. האט ער אים דער בחור אריינגעזאגט אין אויער: "זאג אז דו ביסט פופצן!", און ער איז זיך ווייטער געגאנגען. ווען זיין רייע איז אנגעקומען צום טייוול האט דער בחור'ל אויסגעצויגן זיין רוקען און געזאגט "פופצן יאר". דער רשע האט אים טאקע געשיקט רעכטס, און די רעסט איז היסטאריע—נחת דקדושה פון אייניקלעך און אור-אייניקלעך עמו"ש, אלעס צוליב דעם טיפ פון אן אומבאקאנטן זאנדערקאמאנדא. מגלגלין זכות ע"י זכאי.

אבער די איבערלעבעניש פון הרב מענגל שליט"א, וואס איז געשיקט געווארן קיין רעכטס זייענדיג אלט בלויז 10 יאר אלט, איז שוין א חידוש שבחידושים.

ר' וואלף פר"מ ני"ו פון וומבס"ג [הנקרא בפי כל 'קיש-וואלי'] איז געווען צוועלף יאר בעת'ן שטיין לפני אותו הרשע ימ"ש, דאכציך ער האט זיך עפעס אונטער געהויבן אויף די פוס-פינגער
בלעטל
שר האלף
תגובות: 1514
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יולי 17, 2011 3:15 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בלעטל »

ר' ניסן מאנגעל, האט אויך דאס צו דערציילן.
http://www.shluchim.org/files/weekly/hebfile_1308.pdf

און דאס

סיפור מרתק על ליל הסדר במחנה ההשמדה, שסיפר הרב ניסן מנגל - רב קהילה בקרוהן הייטס שבניו יורק - אשר שרד את השואה האיומה כילד:

"היה זה ערב רגיל ככל הערבים. שכבנו על הדרגשים - 1,200 אסרים יהודיים דחוסים בצריף אחד, כשלפתע, בשעה שמונה בערב, פשטה השמועה שהיום פסח! כיצד ידעו שהיום חג הפסח? הרי לאיש מאיתנו לא היה לוח שנה או כל קשר עם העולם החיצון. בבואנו למחנה, הנאצים הפשיטו אותנו עירום ועריה ולקחו מאיתנו את כל חפצי הערך שלנו. עד היום איני יודע מיהו זה שחישב את הימים עד כדי כך שידע בוודאות שהיום זהו חג חירותנו.

"לעולם לא אשכח את התגובות של אסירי המחנה, מרגע שנודע הדבר: כאילו נכנסה בהם רוח חיות חדשה, קפצו כולם מהדרגשים והסתופפו יחדיו במרכז הצריף, ואני ביניהם. אמנם מצות, הגדות ושאר סימני החג לא היו לנו, אך החלטנו לקיים את הסדר ויהי מה. סיכמנו שכל אחד יגיד קטע קצר שזכור לו מההגדה, והאחרים יחזרו אחריו.

"אמנם אני הייתי הכי קטן, סך הכל בן 10, אבל בקול גדול קמתי, הרמתי את ידיי אל על וצעקתי בקול בוכים: 'טאטע, איך וויל ביי דיר פרעגן די פיר קשיות' שפירושו 'אבא, אשאל אותך את ארבע הקושיות'. והמשכתי לדקלם את 'מה נשתנה הלילה הזה...?', כשכל האסירים חוזרים גם הם אחר דבריי, איש איש חש את העבדות הפרטית שלו במחנה.

"פתאום נפתחה הדלת, וקצין אס אס נכנס פנימה וצעק: 'מה קורה פה? מה ההתקהלות הזו? חזרו מיד למיטות שלכם'. חזרנו לדרגשים בבהלה, והעמדנו פני ישנים אך משאך נסגרה הדלת אחריו, והקצין לא נראה עוד באופק - קמנו כולנו והמשכנו באמירת ההגדה בקול שירה. הקצין המשיך בסבב הביקורות שלו, אך כשסיים ורצה לצאת מהמחנה, שוב שמע את קולות שירתנו ונכנס כרוח סערה אל הצריף שלנו.

"הוא היה אדום מרוב כעס, ואיים עלינו שוב ושוב שלא נצא מהמיטה ושאם נעז להמרות שוב את פיו - יירה בכולנו. תקופה קצרה קודם לכן, לכבוד יום ההולדת של בנו בן ה-16, העניק לו הקצין הנאצי מתנה 'מיוחדת' במינה: ירי בחץ וקשת, כשהמטרה היא לא אחרת מאשר עיניהם של ארבעה יהודים תמימים, שהועמדו מטרים ספורים לפניו. הבן השתעשע, והיהודים נהרגו במקום.

על כן, כשאיים עלינו - ידענו שהוא מסוגל לממש את איומיו בצורה הגרועה ביותר. ובכל זאת, אף אחד מאיתנו לא הסכים לציית. לא הערב. לא בסמליות הרבה שיש בחג הזה, עבור כל יהודי ויהודי. כשיצא הקצין מהצריף, המשכנו לשיר את קטעי ההגדה שזכרנו מבית הורינו. איש איש נושא את תפילתו האישית לפני בורא עולם".

ואז הגיע 10 בלילה, שעת כיבוי האורות. "גם בצריף שלנו שררה עלטה מוחלטת, אך בעזרת אור קטן ומעומעם, שדלק גם בלב של כל אחד מאיתנו, המשכנו בשלנו. בשעת לילה מאוחרת הגיע הקצין כשהוא קוצף כולו, והתחיל לצעוק ולגדף אותנו. היה ברור שכגודל הכעס, כך תהיה גודל הנקמה שיקום מאיתנו. וראה זה פלא: למרות הכל, הקב"ה השיבו על עקבותיו, מבלי שייגע בציפורן הקטנה של מי מאיתנו.

"הסדר המיוחד שלנו נמשך עד ארבע לפנות בוקר - שעת היציאה לעבודה. אף אחד מאיתנו לא ישן באותו לילה, אך למרבה הפלא - כולנו עבדנו בשמחה ובמרץ ביום שלמחרת. עד עצם היום זה אני חושב לעצמי: 'יחד עמי היו קרוב ל-1,200 איש, בצריף. רבים מהם היו יהודים שהגדירו עצמם כיהודים לא מאמינים, אבל איש מהם לא ביקש שנפסיק בחגיגה שלנו, היות ואנחנו מסכנים את חייו. כל אחד הסתכן, תרם את חלקו ושילם מחיר שעלול היה לעלות בחייו!!!"

רואים אתם, מה זה נשמה של יהודי? גם ברגעים של סכנה, מוכן למסור נפשו ולו רק כדי להרגיש את התחושה הנעלה של הנשמה המאירה שבתוכו. "למרות הכאב והזוועות שחווינו, לראשונה מזה ימים רבים חשנו שהנשמה שלנו משוחררת באמת".
בלעטל
שר האלף
תגובות: 1514
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יולי 17, 2011 3:15 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בלעטל »

מונאוויטש האט געשריבן:
בענקעל האט געשריבן:די קליפ איז פארשפרייט דורך איינעם מיט די נאמען "לייבל מענגל"

"נישט דא קיין ווערטער צו אויס'משל'ן די געפילן וואס איך האב געפילט, צוזעהנ'דיג ווי מיין זיידע "ר' ניסן מענגל" פארציילט זיין שטורעמ'ישער איבערלעבעניש ביי די טויער פון אוישוויץ-בירקענאו טויט-לאגער. "די זעלבע פלאץ ער איז געשטאנען פאר דריי און זיבעציג יאר צוריק, אלס א קליין קינד פון צעהן יאהר."

VID-20170317-WA0022.mp4
https://drive.google.com/file/d/0B1gsJh ... p=drivesdk

ווארענונג:די ערצעהלונג איז זייער 'גראפיש'.

געוואלדיג!

אגב, איך האב געהערט פון א איד וואס איז געווען 13 יאר ווען ער איז אנגעקומען אויפן זעלבן מקום אין אוישוויץ. איז צוגעקומען א זאנדערקאמאנדא, א פוילישער בחור, און אים געפרעגט ווי אלט ער איז. האט ער געענטפערט 13. האט ער אים דער בחור אריינגעזאגט אין אויער: "זאג אז דו ביסט פופצן!", און ער איז זיך ווייטער געגאנגען. ווען זיין רייע איז אנגעקומען צום טייוול האט דער בחור'ל אויסגעצויגן זיין רוקען און געזאגט "פופצן יאר". דער רשע האט אים טאקע געשיקט רעכטס, און די רעסט איז היסטאריע—נחת דקדושה פון אייניקלעך און אור-אייניקלעך עמו"ש, אלעס צוליב דעם טיפ פון אן אומבאקאנטן זאנדערקאמאנדא. מגלגלין זכות ע"י זכאי.

אבער די איבערלעבעניש פון הרב מענגל שליט"א, וואס איז געשיקט געווארן קיין רעכטס זייענדיג אלט בלויז 10 יאר אלט, איז שוין א חידוש שבחידושים.

וויפיל איך ווייס איז זעכצן געווען די זאך.
און יא די זאנדערקאמאנדעס האבן געראטעווען הונדערטער אידן מיטן אנזאגן מ'זאל זאגן מ'איז עלטער.
יזכרם אלקים לטובה עם שאר צדיקי עולם.
mini van
שר חמישים ומאתים
תגובות: 335
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג מארטש 06, 2014 10:26 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך mini van »

I am numb from listening to him and reading this
השם ישמרינו.
הערשקא
שר האלף
תגובות: 1480
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג פעברואר 14, 2016 1:47 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך הערשקא »

קול מבשר האט היינט ארויפגעלייגט זייער אן אינטערעסאנטע אינטערוויא מיט ר׳ ניסן
אלעס ארום זיין באזיך אין אוישוויץ, און אינטערעסאנטע עפיזאדן פון זיין לעבן
עס לוינט זיך עס אויסציהערן
שרייב תגובה

צוריק צו “שנות הזעם”