פרעזידענט אבאמא נאכן ווייסן הויז

[בן נון]

האבן די ארויס גייענדיגע פרעזדענטן סיקריט סערוויס ביז זיי שטארבן??

יא

[eller]

איך מיין אז היסטאריע גייט אים אריינלייגען אין פלאץ פון די גוטע פרעזידענטן.

ווען ער איז אריין געקומען איז געוועהן כאאס אין לאנד וועגן די פינאנציעלע קראך - ווען ער איז ארויס איז געוועהן די עקאנאמיע סך בעסער.
א גאר קליינע צאל פון אמעריקאנע סאלדאטען זענען געשטארבען אינטער זיין זייגער.

א גרויסע קונץ !
ער נעמט ארויס אלע סאלדאטען פון איראק (וואס דאס האט געשאפען אייסיס ) און פון אפגאניסטאן אוודאי שטארבען ווייניג !
אבער מיט וואספארא פרייז ???

[בן נון]

העמיר דארפן טאקע זעהן וואס היסטאריע וועט זאגן.

אגב, וואס זאגט היסטאריע צו בוש?

[שמעלקא זאפטיגער]

נישט אזוי גוט געענדיגט

[ha ha]

ווי אלט איז יעצט אבאמא?

[ha ha]

אין וואס טיט בוש די לעצטער 8 יאהר?

[בן נון]

ווי אלט איז יעצט אבאמא?

55

[בן נון]

אין וואס טיט בוש די לעצטער 8 יאהר?

ווען בוש איז ארויס האט ער באשלאסן אינגאנצן זיך צו ארויסציען פון פאליטיק.

ער האט זיך אונטערגענומען נישט צו קריטיקירן אדער פארהאלטן די נייע פרעזידענט, זאגענדיג אז אויב די אמעריקאנע פאלק האט אים אריינגעוועלט, האט ער נישט וואס צו איינטיילן וואס אבאמא זאל טון.

היינט פעינט ער.

[ha ha]

יישר כוח פארן ענטפערן אזוי שיין!

[סידיראם]

אין וואס טיט בוש די לעצטער 8 יאהר?

ווען בוש איז ארויס האט ער באשלאסן אינגאנצן זיך צו ארויסציען פון פאליטיק.

היינט פעינט ער.

וואס הייסט אז ער פעינט היינט. ער קאלעכט אדער וואס?

[rrr]

איך מיין אז היסטאריע גייט אים אריינלייגען אין פלאץ פון די גוטע פרעזידענטן.

ווען ער איז אריין געקומען איז געוועהן כאאס אין לאנד וועגן די פינאנציעלע קראך - ווען ער איז ארויס איז געוועהן די עקאנאמיע סך בעסער.
א גאר קליינע צאל פון אמעריקאנע סאלדאטען זענען געשטארבען אינטער זיין זייגער.

גאר גוט, העלט קעיר איז כאאס ווי קיינמאל בעפאר (חוץ אויב דו ביסט אויף מעדיקעיד וועסטו נישט פארשטיין) אייסיס פירט דורך טעגליכע אטאקעס איבער די גאנצע וועלט ווי קיינמאל בעפאר, שחיטות אין סיריע ווי קיינמאל בעפאר, פאווערטי (ארימקייט) לעוועל צו שטאפלען ווי קיינמאל בעפאר, פונקטליך וואספארא פלאץ ווילסטו אים אריינלייגן?

[פייווישעל]

אין וואס טיט בוש די לעצטער 8 יאהר?

ווען בוש איז ארויס האט ער באשלאסן אינגאנצן זיך צו ארויסציען פון פאליטיק.

היינט פעינט ער.

וואס הייסט אז ער פעינט היינט. ער קאלעכט אדער וואס?

דא האסטו אפאר בילדער וואס ער האט געמאלען

אנטשולדיגט פאר די פלעקן אויפן פוטין פיקטשער סאיז פין מיין פילטער

[טשאלענט]

זאגט מיר איינער: יא יא! פאר א פעינטער איז ער גוט!!

אבער דער אמת איז אז אפילו מען קען זיך טענה'ן ווי גוט ער איז געווען אויפן בענקעל, אבער למעשה האט ער גאר גאר אסאך אויפגעטון פארן אמעריקאנעם פאלק, און 90% פון זאכן וואס מען באשידיגט אים (9/11, מלחמה איראק און נאך) האט באמת גארנישט געהאט מיט אים נאר די שילד פאלט אויף זיין נאמען, און 90% גוטע זאכן וואס ער האט אויפגעטון זענען אדער פארוואסערט געווארן, און דער עולם ווייסט נישט דערפון, אדער האבן אנדערע מענטשן גענומען די גאנצע קרעדיט פאר זיך...

[eller]

זאגט מיר איינער: יא יא! פאר א פעינטער איז ער גוט!!

אבער דער אמת איז אז אפילו מען קען זיך טענה'ן ווי גוט ער איז געווען אויפן בענקעל, אבער למעשה האט ער גאר גאר אסאך אויפגעטון פארן אמעריקאנעם פאלק, און 90% פון זאכן וואס מען באשידיגט אים (9/11, מלחמה איראק און נאך) האט באמת גארנישט געהאט מיט אים נאר די שילד פאלט אויף זיין נאמען, און 90% גוטע זאכן וואס ער האט אויפגעטון זענען אדער פארוואסערט געווארן, און דער עולם ווייסט נישט דערפון, אדער האבן אנדערע מענטשן גענומען די גאנצע קרעדיט פאר זיך...

יא יא אמת נאר ער האט נישט געהאט אזא גיטן מזל אין צום סוף האט די אקאנעמי געגאנגען קראכען וואס בעצם איז עס בכלל נישט זיין שולד
זאל טראמפ נאר בלייבן מיט זיין גיטן מזל וואס ער האט יעצט (וואס דאס איז כולי עלמא מודי אז אפילו אויב ער איז נישט קליג האט ער כאטש א גיטן מזל !)

[מי חכם]

9/11 קען מען אים אפשר נישט דירעקט בלעימען (אין פאקט האבן עס די דעמאקראטן (כמעט) קיינמאל נישט גענוצט פאר א טאלקינג פוינט קעגן אים, ס'איז טראמפ'ס אויפטו) נאר די סי איי עי, אבער די מלחמה אין איראק איז זיין אייגענע געמויזעכטס, אפשר טשעיני קען מען בלעימען אנשטאט.

די עקאנאמישער קראך איז א דירעקטער רעזולטאט פון די רעפובליקאנער 'אנליעשען' די עקאנאמיע און רעדוצירן רעגולאציע. אבער לאמיר עס טון נאכאמאל.

וואס פונקטליך האט ער אויפגעטון?

[eller]

יעצט ווען גייט ער ארויס וואס פונקטליך איז געווען זיינע אויפטיען ?
הארגענען בין לאדין
ארויסנעמען די סאלדאטען פון אפגאניגסטאן
אבאמא קעיר (אויפטו ?)
שלום געמאכט מיט קובא (אויפטו ?)
שלום געמאכט מיט איראן (אויפטו ?)
געמאכט אמעריקע פעסטיטש שוואך (אויפטו ?)

וואס נאך ?

[כאפצעם]

יעצט ווען גייט ער ארויס וואס פונקטליך איז געווען זיינע אויפטיען ?
הארגענען בין לאדין
ארויסנעמען די סאלדאטען פון אפגאניגסטאן
אבאמא קעיר (אויפטו ?)
שלום געמאכט מיט קובא (אויפטו ?)
שלום געמאכט מיט איראן (אויפטו ?)
געמאכט אמעריקע פעסטיטש שוואך (אויפטו ?)

וואס נאך ?

פון א צווייטן אשכול, שטיקל לענגערע אנאליז:

אבאמא'ס סיריער פאליסי און בכלל די אויפשטייג פון אייסיס אויף זיין זייגער גייט ווערן געדענקט אלס א דיזעסטער, כאטש ער האט עס סוכ"ס אונטערגעברענגט.

די זאך איז נאר אז עס גייט לכאורה נישט עפעקטן זיין רעזומע פאר זיין לעגעסי וויבאלד קוקנדיג ביי פריערדיגע פרעזידענטן געדענקט מען נאר די זאכן וואס זענען געווען בקום ועשה, אדער האט געהאט אן עפעקט אויף "אמעריקאנער" אויף סייוואספארא אופן. רוזעוועלט האט נישט א פלעק אויף זיין רעסומע פאר צולאזן די האלאקאוסט ה"י און קיינער געדענקט נישט בוש אדער קלינטאן אז נארט קאריע און איראן האבן באקומען נוקלעארע וואפנס אונטער זיי.. מ'געדענקט קלינטאן אלס דער וואס האט געמענעדזש א בליענדע עקאנאמי, בוש מיטן איראק מלחמה דיזעסטער און מיטן חרוב לייגן די עקאנאמיע, רעיגאן מיט פיקסן די עקאנאמיע, אראפברענגען די סאוועטישע פארבאנד, און זיין גוטע צעפרידענהייט ראטע, אא"וו מיט אנדערע פרעזידענטן.


די פלעק וואס גייט יא בלייבן אויף אבאמא (און וואס איך זעה פון היסטאריקער וואס הייבן שוין אן צו אפשאצן זיין לעגעסי ) איז דאס זיין א "צעטיילער", צווישן אלע זיינע מעלות וועט יעדער היסטאריקער אריינווארפן אז ער איז געווען א גאר שטארקער "פאלערייזינג פיגער" וואס האט שטארק צעטיילט דאס לאנד צווישן פארטיי ליניעס.

למעשה האט ער היבש צו צייגן פון זיין 8 יאר פרעזידענסי, מ'וועט אים געדענקן אלס

1 ) דער וואס האט דורכגעפירט די נאציאנאלע העלט קעיר סיסטעם וואס אזויפיל בעפאר אים האבן ביטערליך שווער פראבירט עס צו מאכן אבער אן ערפאלג.

פונקטליך "וויאזוי" עס וועט ווערן באשריבן אין היסטאריע ווענדט זיך וויאזוי עס גייט ווייטער, אויב טראמפ איז עס מבטל דאן וועט מען רעדן דערפון אלס "א העלטקעיר פלען וואס האט געהאלפן פרישע צענדליגער מיליאן אבער האט געברענגט אסאך אנדערע פראבלעמען און דער נאכפאלגענדער פרעזידענט טראמפ האט עס מבטל געווען". אויב וועט טראמפ עס בלויז מאדיפייען (וואס עס קוקט אזוי אויס פון זיינע סטעיטמענטס ) און פיקסן די פראבלעמען דאן וועט עס בלייבן אויסגעקריצט מיט גאלדענע אותיות אין היסטארי ביכער אלס די סענטערפיעס פון די אבאמא לעגעסי.


2 )אלס דער וואס האט צואמגעברענגט די וועלטסמאכטן צו א דיעל מיט איראן אפצושטעלן זייער נוקלעארער פראגראם.

ווענדט זיך ווידער, אויב טראמפ וועט דאס מבטל מאכן קען דאס נאך זיין בעסער פאר אבאמא אין א וועג, איראנס זיך נעמען בויען נוקליער וועט זיין אויף טראמפס פיקל און מוועט קענען טענהן אז סהאט "געארבעט".. דאס איז אבער אויך אנלייקלי ווייל טראמפ האט שוין אויך אנגעגעבן ער וועט עס בלויז שטארקער אינפארסירן. אויב בלייבט די עגריעמענט און דער פרעזידענט אין 15 יאר ארום פאלט דורך עס צו באנייען וועט עס בלייבן אין היסטארי "אלס די בלויז 15 יעריגער 'אפשטיפן' איראנס נוקליארער פראגראם דיעל". אויב אבער וועט אבער דער יעניגער פרעזידענט מצליח זיין עס צו באנייען (שטארקע מעגליכקייט) דאן וועט עס ווערן אויסגעקריצט מיט גאלדענע אותיות אין היסטארי ביכער אלס די סענטערפיעס פון די אבאמא "אויסערן פאליסי" לעגעסי.

3 ) אלס דער וואס האט ארויסגעשלעפט די אמעריקאנע עקאנאמיע פון די "גרויסע רעסעסיע".

דאס וועט לכאורה בלייבן אין די היסטאריע ביכער אלס זיין גרעסטע און וויכטיגסטע עקאמפלישמענט ווען נאכן ירשנען א לאנד אין א גענצליך חרובע עקאנאמיע האט ער עס ריקאווערט, 20 מיליאן דזשאבס צוריקגעברענגט/צוגעלייגט, גענידערט די אנאימפלוימענט ראטע מיט %13 אראפברענגענדיג די ארבייטסלאזיגקייט צו אן אלל טיים לאו. ראטעווענדיג די אמעריקאנער קאר אינדוסטרי מיט אירע הינדערטער טויזענטער זשאבס און ארויפברענגענדיג די סטאק מארקעט וועכנטליך צו רעקארד ברעכענדע נומערן.

ס'איז דא א טשאנס אז זיין נאכפאלגער טראמפ וועט צוריקברענגען פעקטארי זשאבס קיין אמעריקא וואס אויב וועט דאס פאסירן אין גרויסע נומערן דאן וועט עס רעזולטן אין א לאך אין די אבאמא עקאנאמיע לעגעסי וואס וועט צייגן אז הינדעטער טויזענטער מענטשן -ספעציעל אין די מיטל מערב שטאטן- זענען געבליבן "דיסאינפרענטשייזט" אונטער זיין זייגער אין די צייט וואס סאיז יא מעגליך געווען צו טוהן פאר זיי. דאס איז אבער אנלייקלי וויבאלד אנאליסטן צייגן אן אז %80 פעקטארי זשאבס פארלוסטן ווערט פארלוירן צו די היינטיגע מאדערענע "אטאמאציע" און דאס איז נאר ערווארטעט צו שטייגן אין די קומענדיגע יארן.

סאו אפילו עס וועט אים געלונגען צו ראטעווען א גרויסע חלק פון די %20 אוטסארסינג זשאבס איז עס אבער בלויז א קליינע נומבער פון די אלע פעקטארי זשאבס וואס ווערן פארלוירן.

4 ) דאס צוזאמברענגען די וועלט, אינקלודעט די גרעסטע פעלושען באשטייערער צו א געמיינזאמע לאנג טערמיניגע "קליימעט טשעינדזש" אגריעמענט.

דאס איז א זאך וואס וועט ווארשיינליך היבש צעפאלן מיט די נייע פאליסיס פונעם אריינקומענדיגן טראמפ אדמיניסטראציע און וועט דעריבער נישט בלייבן אזא שטארק אנזעהנדע אקאמפלישמענט, אבער וויבאלד אסאך זאכן זענען ווארשיינליך פערמענאנט ווי דאס אונטערברענגען קוילן פארבריקן און דאס אויפבויען די ריזיגע "קלינע ענערגיע" פראגראם איבערן לאנד וועט ער געדענקט ווערן אלס דער ערשטער פרעזידענט וואס האט זיך גענומען צו קליימעט טדעינדזש און איינגעפירט גרויסע שינוים.

5 ) כאפן בין לאדין.

דאס דורכפירן דעם סוקסעספולע מיליטערישע אקציע וואס האט געענדיגט א 10 יאריגע מען-האנט פאר דעם מערסט געזיכטן מענטש אין די וועלט און האט געברענגט א מוראדיגע שטאלץ פאר אמעריקא איז אן עקאמפלישמענט וואס אסאך פרעזידענטן וואלטן געחלישט עס צו האבן אויף זייער רעסומע.

וויבאלד דאס איז א "דראמאטישע" סוקסעספולע אפאראציע טרייבענדיג פולע ספעציעלע "דאקאמענטעריס" איבער דעם וועט דאס ווארשיינליך די מערסטע געדענקט ווערן און דאס שטארקסטע ארויסשטארן פון זיין לעגעסי. די שפאנענדע רעדע צום פאלק יענעם 11 אזייגער אויף דערנאכט ווי ער האט דערקלערט "אויף מיין דירעקציע האבן אונזערע קאמאנדאס דורכגעפירט אן אפאראציע און אומגעברענגט אסאמא בין לאדין דער פירער פון אל קאידע", און "זאל דאס זיין קלאר פאר אלע וואס טראכטן פון דורכפירן אטאקעס אז צום ענדע וועלן מיר אייך גרייכן".. דאס וועט קיינמאל נישט פארגעסן ווערן פון אמעריקאנער.

עס וועט זיין א קלארע מיינוס דאס אז ער איז נישט געווען א געלונגענע "קומיונעקירער" מיט קעגנערישע גרופעס און פארטייען אין וואשינגטאן און נישט זייענדיג דער "שטייפע פירער" ווי רעיגען אדער קענעדי, אבער אזא רייכע לעגעסי וואס לכאורה גאר ווייניג פאר אים האבן באוויזן צו האבן וועט זיין שווער פאר זיינע נאכפאלגער צו ביעטן.

[eller]

די איראנע דיל איז לויט זייער אסאך מענטשען מער א נישט אויפטו ווי יא

[מטעמים]

אבאמא האט געהאט ״אין מיינע אויגען״ איין גרויסע פראבלעם, כאפצעם רופט עס א צוטיילער איך מיין אבער אז ״אידעאלאג״ שטיייט אים בעסער.

גארנישט האט ער נישט אזוי געפייט ווי די רעפובליקאנע פארטיי, ער האט טאג איין טאג אויס געריסען שטיקער פון די רעפובליקאנע - אפו׳ אין 2009 ווען מען האט בכלל נישט געקענט טרעפן קיין רעפובליקאנע אפו׳ פאר א נויט האט ער געהאלטען און איין ארינטערייסען בוש און די רעפובליקאנע כאילו זיי זענען שולדיג און יעדע פראבלעם אויף די וועלט.

ער האט גענימען די פייט קעגן רעפובליקענס מער פערזענליך ווי אייסיס אדער אל קאידא און אויב איז דא עפעס וואס קען אים אראפברענגען זיינע פעיווארעבילעטי נאמבערס איז נאר אויב טראמפ וועט דעס האלטען און איין שרייען - וואס דערווייל זעהט עס נישט אויס.

אבער אויב גייט אבאמא אנפאנגען דרייען א קאפ איבער די עלעקשאנס און רוסישע העקערס קען עס אים קאסטען זיינע שיינע פעיווערעבל נאמבערס.

[טשאלענט]

אנטשילדיגט @כאפצעם!

אבער טאמער קומט פאר איינעם קרעדיט פארן כאפן דעם מייסטער טעראריסט בין לאדין איז עס פאר בוש.....

[eller]

אבאמא האט געהאט ״אין מיינע אויגען״ איין גרויסע פראבלעם, כאפצעם רופט עס א צוטיילער איך מיין אבער אז ״אידעאלאג״ שטיייט אים בעסער.

גארנישט האט ער נישט אזוי געפייט ווי די רעפובליקאנע פארטיי, ער האט טאג איין טאג אויס געריסען שטיקער פון די רעפובליקאנע - אפו׳ אין 2009 ווען מען האט בכלל נישט געקענט טרעפן קיין רעפובליקאנע אפו׳ פאר א נויט האט ער געהאלטען און איין ארינטערייסען בוש און די רעפובליקאנע כאילו זיי זענען שולדיג און יעדע פראבלעם אויף די וועלט.

ער האט גענימען די פייט קעגן רעפובליקענס מער פערזענליך ווי אייסיס אדער אל קאידא און אויב איז דא עפעס וואס קען אים אראפברענגען זיינע פעיווארעבילעטי נאמבערס איז נאר אויב טראמפ וועט דעס האלטען און איין שרייען - וואס דערווייל זעהט עס נישט אויס.

אבער אויב גייט אבאמא אנפאנגען דרייען א קאפ איבער די עלעקשאנס און רוסישע העקערס קען עס אים קאסטען זיינע שיינע פעיווערעבל נאמבערס.

און לייג אים איז וויכטיגער געווען קובא ווי אייסיס

[ראפאט קראמפלי]

אנטשילדיגט @כאפצעם!

אבער טאמער קומט פאר איינעם קרעדיט פארן כאפן דעם מייסטער טעראריסט בין לאדין איז עס פאר בוש.....

דאס קרענקט מיר שוין לאנג,
בוש האט געמאכט פארשריט אין דעם אפערעישן א שיינע פאר יאר, קומט אבאמא צום סוף און קלאפט זיך אין רוקן..

[טשאלענט]

אנטשילדיגט @כאפצעם!

אבער טאמער קומט פאר איינעם קרעדיט פארן כאפן דעם מייסטער טעראריסט בין לאדין איז עס פאר בוש.....

דאס קרענקט מיר שוין לאנג,
בוש האט געמאכט אנגעפירט דעם אפערעישן ביז צום סוף (אפילו נאכן ארויסגיין פון ווייסן הויז איז בוש געווען אין טאפ דערפון, און מען האט נאר איינגעמאלדן אבאמא'ן וואס מען גייט טון... ער האט געהאט צוויי ברירות אדער זאגן OK, אדער זאגן ניין און צוקוקן מיט כעס ווי מען פאלגט אים נישט...), קומט אבאמא און קלאפט זיך אין רוקן..

פאראכטן!

[ראפאט קראמפלי]

אנטשילדיגט @כאפצעם!

אבער טאמער קומט פאר איינעם קרעדיט פארן כאפן דעם מייסטער טעראריסט בין לאדין איז עס פאר בוש.....

דאס קרענקט מיר שוין לאנג,
בוש האט געמאכט אנגעפירט דעם אפערעישן ביז צום סוף (אפילו נאכן ארויסגיין פון ווייסן הויז איז בוש געווען אין טאפ דערפון, און מען האט נאר איינגעמאלדן אבאמא'ן וואס מען גייט טון... ער האט געהאט צוויי ברירות אדער זאגן OK, אדער זאגן ניין און צוקוקן מיט כעס ווי מען פאלגט אים נישט...), קומט אבאמא און קלאפט זיך אין רוקן..

פאראכטן!

טאקע? קיינמאל געהערט דערפון.

[כאפצעם]

עטליכע האבן מיר אנגעמערקט אין אישי אז כהאב געלייגט א באריכט אין א נישט ריכטיגע אשכול, ברענג איך עס דא אריבער ווי סאיז מער פאסיג:

גאנץ אינטערסאנט, פון "יודיש אינסיידער" וואס האט זייער א שיינע באשרייבונג דורך עטליכע פון זייערע אנוועזנדע זשורנאליסטן ביים נעכטיגן חנוכה מסיבה אינעם ווייסן הויז; ליינענדיג די דרשה פון אבאמא איז אוממעגליך עס דורכגיין אן שפירן א געפיל אין וואספארא מלכות של חסד פאר יודישע קינדער אונז לעבן.

קודם איז אן הקדמה פון אן אנוועזנדער וואס שילדערט זיינע געפילן, דערנאך געברענגט אין יודיש דעם פרעזידענטס רעדע.


---WHITE HOUSE HANUKKAH

Ed Note: Our Community's Rare Convergence -- It’s no secret we’re a segmented community, operating in political and organizational silos. For better and for worse, no single individual or group “runs” or “represents" the U.S. Jewish community. One challenge we face: Too often, as a community we're unable to talk with each other, but rather we talk at one another. We rarely — if ever — attend the same events. And if we’re not in the same room, it’s rather difficult to share a common conversation.

If there’s been one truly diverse annual gathering of the Jewish community in recent years, spanning the communal and religious spectrums, it’s President Obama’s Hanukkah Party. There are those who focus on national security and foreign policy and others who are committed to domestic issues. Groups such as AIPAC, J Street, Bend the Arc, Conference of Presidents, T'ruah, JFNA, Chabad, URJ, Agudath Israel, USCJ, Orthodox Union, IKAR... and so many more, represented by their top leaders and their “plus ones.” We're talking primarily on the communal side but there has also been a degree of political diversity with several Republican Jews in attendance over the years (here and here). The White House seems to be the only house where all of our people gather.

Our favorite part of the Hanukkah party? The fairly egalitarian queue outside the White House as the Secret Service prepares to open the gates, with some waiting in line for hours. We liken it to our community’s version of a new product launch at the Apple Store. Everyone waits -- even Ambassadors and members of Congress -- and there are no special lanyards denoting status. So what are influential Jewish leaders waiting in line to do but shmooze with whomever is near them? For us, it's a highlight to observe the random pairings that would likely never occur, especially with any advanced planning.

The diversity of the White House Hanukkah Party is something to be proud of (and you can see it in the list below). Who knows what a Trump Hanukkah event will look like — aside from a gold menorah of course — but let’s hope it continues the tradition of bringing all segments of our community together — supporters and critics alike.

----------

פרעזידענט אבאמא'ס רעדע ביים ערשטן מסיבה:

א גוטן יעדער איינער! (אפלאדיסטן ) א גוטן יעדער איינער!

וועלקאם צו די ווייסע הויז. מישעל און איך ווילן זיין די "ערשטע" ענק צו ווינטשן א פרייליכע חנוכה. איך האב געקלערט אז אונז זענען ווארשיינליך די ערשטע ווייל עס איז נאך 10 טעג פריה.. (געלעכטער )

אונז האבן א צאל זייער חשובע געסט אין צימער צו מיטטיילן אביסל לאטקעס, וויל איך זיי אויסרופן. צום אלעם ערשטן האבן מיר די כבוד צו האבן ראביי סטיווען עקסלער, די בארימטע חשובע ראביי פון די "היברו אינסטעטוט אין ריווערדעיל" (אפלאדיסטן). ער איז פערצופאל אויך סעקרעטערי "דזשעק ליו'ס" ראביי (געלעכטער ).. ער האט אויסגעלערנט מיין דירעקטאר פון יודישע איינגעלעגנהייטן 'חנה ווייסמאן', מוז זיין אז ער טוט עפעס ריכטיג. אויך לאמיר עס אויפגעבן פאר "קולינו", וועמענס קול איז די הערליכסטע זאך ארויסצוקומען פון 'פרינסטאון' , זינט די פרוי וואס שטייט דא נעבן מיר (אפלאדיסטן ).. דאס איז געווען א גוטס, גערעכט?

מרת. אבאמא: דאס איז געווען א גוטס! (געלעכטער )

פרעזידענט אבאמא:
היינט אינעם ווייסן הויז -אזוי ווי עטץ וועטס בקרוב טוען אין ענקערע הייזער- טוען מיר געדענקען חנוכה'ס פילע לערונגען; וויאזוי א קליינע גרופע קען מאכן א גרויסע חילוק. דאס איז די געשיכטע פון די מכבי'ס, אומ-ווארשיינליכע מיליטערישע זיג און די וואונדערבארע מאראלישע ווינטן ארום די וועלט און דורכאויס צייטן. וויאזוי א קליין ביסל קען גיין א לאנגע וועג, אזוי ווי די קליינע מאס פון אויל וואס האט איבערגעשטיגן יעדע ערווארטונג. עס דערמאנט אונז אז אפילו ווען אונזערע קוועלער זענען באגרעניצט קען אונזער גלויבן אונז העלפן ארויסנעמען די מאקסימום פון די ביסל וואס מ'פארמאגט. דאס קליינע לאנד פון "איזראעל" און די -רעאליטיווע- קליינע פאפולאציע פון אונזער לאנד האבן זיך ארויפגעשטיפט גאר ווייט העכער זייער מאס מיט זייער באשטייערונגען צו די וועלט, איז די פייערונג פון ליכט אויך א דערמאנונג וויאזוי גאט האט געזעהן די יודישע פאלק אלס א ליכטיגקייט אויף אלע פעלקער.

דאס איז די צייט ווען מאיז דאנקבאר אויף די אלע ניסים, גרויס און קליין וואס האבן דערהויבן אונזערע לעבנס דורכאויס גענעראציעס, און מיטן אנערקענען אז די מערסט אינהאלטספולע צווישן זיי איז אונזער "פרייהייט".

די ערשטע קאפיטל פון די חנוכה געשיכטע איז געשריבן געווארן 22 סענטאריס צוריק ווען געוועלטיגער האבן פארבאטן רעליגיעזע מנהגים און אומגעברענגט יודן וואס האבן זיך דערוואגט צו איינהאלטן זייער גלויבן. וואס דערפאר זענען אונז היינט באפוילן געווארן נישט נאר צו אנצינדן די "מנורה" נאר עס אויך צו ארויסלייגן אין די עפענטליכקייט שטאלצערהייט, כדאי צו פארשפרייטן די "מצוה". און דאס איז פארוואס אונז האבן איינגעליידענט די אלע רעפארטער וואס זענען דא... (געלעכטער.. )

יעדער איינער אין אמעריקא קען פארשטיין די העכערקייט פון די טראדיציע, שטאלצערהייט פראקטיצירנדיג אונזער גלויבן און צו פארטיידיגן די רעכטן פון אנדערע צו טוהן דאס זעלבע, דאס איז אונזער אייניגע ווירדן, דאס איז וואס פאמיליעס פון ברעג צו ברעג באשטעטיגן ווען זיי לייגן זייער "מנורה" ביים פענסטער, אז אונז ווילן מיטטיילן די שיין פון די ליכט נישט בלויז מיט ענקער פאמיליעס נאר אויך מיט ענקער קאמיונעטי און שכינים.

די געשיכטע פון חנוכה, די געשיכטע פון די יודישע פאלק, די געשיכטע פון אפהיטונג זענען איינס און די זעלבע.

"אלי' וויזעל" האט אונז געלערענט א לעקציע ווארשיינליך בעסער ווי סיי וועם; אין איינע פון זיינע געדענקענישן פון די האלאקאוסט, אלי' האט צוגעזעהן א קאלעגע ארעסטאנט אויפטוישן זיין טעגליכע פארציע ברויט פאר אביסל פשוטע מאטריאל מיט וואס צוזאמצושטעלן א שטיקל מנורה. און ער האט געשריבן אז ער האט נישט געקענט גלייבן די סעקרעפייסעס דער מענטש האט געמאכט צו אפהיטן די האלידעיס, אן ערשטוינטער האט אים אלי געפרעגט "חנוכה אין אוישוויץ"? און די מענטש האט געענטפערט "ספעציעל אין אוישוויץ"!.

די וועלט האט פארלוירן מיין פריינט "אלי וויזל", היי יאר, אונז האבן פארלוירן אן אנהאלטער פון אונזערע פאראייניגטע שעצונגען. אבער מיר האבן נישט געקענט זיין מער באעהרט היינט צו זיין אינאיינעם מיט זיין באליבטע פאמיליע (אפלאדיסטן). זיין ווייב "מרים" איז דא (אפלאדיסטן), זיין זוהן "אלישע" איז דא, זיין שניר "לין" און זיינע אייניקלעך "אלי" און "שירה" (אפלאדיסטן).

איז היינט גייען מיר אנצינדן א מנורה וואס "שירה" האט געמאכט עטליכע יאר צוריק, ווען זי איז געווען אין קינדערגארטן (געלעכטער)... און עס איז צוגעפאסט צו די געפילן פונעם צייט, ס'איז געמאכט פון פשוטע מאטריאלן, עס האט נעגל, טיילס און גלו (געלעכטער)...

מרת. שירה וויזל: עס איז גראדע צעלאזטע וואקס..

פרעזידענט אבאמא: וואס איז עס?

מרת. שירה וויזל: עס איז גראדע צעלאזטע וואקס..

פרעזידענט אבאמא: צעלאזטע וואקס (געלעכטער ).. איך זאג פשוט..

איבער די יארן האט מיר דיין זיידע אויך פארראכטן אסאך (געלעכטער)... און סאיז אייביג געווען הילפבאר (געלעכטער )...

אונז האבן מיר אנגעצינדן א צאל הערליכע מנורות דא אינעם ווייסן הויז, אזוינע וואס זענען אריבער שטורעמעס ווי "קאטרינע" און "סענדי", אנדערע וואס זענען אויסגעשניצט געווארן דורך געלונגענע ארטיסטן פון איזראעל און די פאראייניגטע שטאטן, אבער איך דארף זאגן, דאס איז מיין בעסטע. (געלעכטער )....
איך האלט דאס איז די מערסט שענסטע וואס אונז האבן נאר אמאל געצינדן...(געלעכטער און אפלאדיסטן ). און דאס איז א דערמאנונג אז א מנורה איז חשוב נישט וויבאלד עס איז אויסגעפארעמט אין זילבער אדער גאלד, ס'איז חשוב וויבאלד עס איז געווארן געפארעמט דורך די הענט פון א יונג מיידל וואס באשטעטיגט מיט איר דא זיין אז די יודישע פאלק לעבט איבער (אפלאדיסטן). דורכאויס סענטאריס פון שמד און מארד, און אפילו מארדן ווי אזוינע וואס די וויזל פאמיליע האט מיטגעמאכט, די חנוכה ליכט זענען געווארן אנגעצינדן, יעדע פלאם אן ענטפער צו די פארברענטע, יעדע לעכטל איז א סיגנאל צו די וועלט אז ענקער גלויבן איז אומ-אויסלעשבאר.

יודישע פירער פון די מכביס ביז די וויזעלס, צו די קאלעדזש סטודענטן וואס זינגען שטאלץ די יודישע לידער אויפן קאמפוס, טוען פארשטערקערן אונזער גלייבן אז ליכטיגקייט טוט נאך אלץ ארויסטרייבן טונקלקייט און אז פרייהייט ברויך נאך אלץ קעמפער.

איז לאמיך צוענדיגן מיטן זאגן, איך וויל ענק זאגן וויפיל מישעל און איך זענען דאנקבאר פאר די געלעגנהייט צו האבן געפייערט אזויפיל חנוכה'ס צוזאמען מיט ענק אינעם ווייסן הויז. עטץ ווייסטס, ביי די אנהויב פון מיין פרעזידענסי געוויסע קריטיקירער האבן געטראכט אז עס וועט אנהאלטן א יאר.. (געלעכטער ), אבער ניסים איבער ניסים (אפלאדיסטן),עס האט אנגעהאלטן 8 יאר... עס האט אנגעהאלטן גאנצע אכט יאר.. (געלעכטער).
"נס גדול הי' פה".... (אפלאדיסטן).

ווי אסאך פון ענק ווייסן, די נאמען "חנוכה" קומט פונעם היברו ווארט פאר "דעטיקאציע", איז וויל מיר אונז ענק באדאנקן נאכאמאל פאר ענקער זיך אוועקגעבן פאר אונזער לאנד, פאר די היסטארישע פארשריט וואס מיר האבן געמאכט, צו די פארטיידיגונג פון רעליגיעזע פרייהייט אין די פאראייניגטע שטאטן און ארום די וועלט. (אפלאדיסטן).

--------------


אבאמא ביים צווייטן מסיבה:

דאס איז אונזער צווייטע חנוכה פייערונג היינט, אבער אין די העכערקייט פונעם האלידעי, די ווייסע הויז קיך איז נישט אויסגעלאפן פון אויל...

דאס איז א ווייסע הויז טראדיציע וואס מיר זענען שטאלץ צו טראגן ווייטער, עס גיבט אונז אסאך "נחת", אויב איך האב עס ריכטיג געזאגט דאן איז עס געווען א חנוכה מיריקעל...

און אין מיינע לעצטע חדשים אין אפיס איך וויל ענק דאנקן פאר ענקער שטארקקייט, ענקער איבערגעגעבנקייט און ארויסרעדן. די געשיכטע פון דעם געמיינדע און די ארבייט עטץ לייגטס ווייטער אריין צו פאררעכטן די וועלט פאר אייביג דערמאנט אונז צו האבן גלויבונג אז עס זענען דא לעכטיגע טעג פאר אונז.. און אונז ווילן ארויסברענגען אז כאטש מיר גייען אוועק פון דא אום יאנואר 20, אונז וועלן מיר ענק טרעפן אויף די צווייטע זייט..