על הספר עירין קדישין ובענין דעת הרה"ק מרוזין אודות ישוב א"י

[פרעגער]

יפה דברת, מימרא שמנוגד לדברי חז"ל אף אם יהי' מפיו של הבעל ויואל משה בעצמו אף אחד לא יאמין, ובודאי לא יעשה מעשה.

כבוד בעל השינה!
תעיין נא בדברי הבד"ץ לעיל, ואז תחליט אם הוא מנוגד לדברי חז"ל.....

[בן בוזי]

ס'גייט אריין אין די מחלוקה פון צאנז - סאדיגורא בבחי' הם אמרו והם אמרו, די שאלה איז נישט וואס פארשלאפ"ן וועלכע האט שטארק קאנסערוועטיווע שיטות אין דער ענין זאגט, דא איז דער נפק"מ וואס די צאנזער סאדיגורטשיקעס וועלן זאגן.

[badatz]

יפה דברת, מימרא שמנוגד לדברי חז"ל אף אם יהי' מפיו של הבעל ויואל משה בעצמו אף אחד לא יאמין, ובודאי לא יעשה מעשה.

ב''ה
שמחתני לראות גודל אמונתך בדברי תוה''ק . אך דבר זה ברור אצלי שאין אדם בעולם שיכול להזיז אותך מעמדתך .שכל דברי הויואל משה כתובים מפורש בתוה''ק וחז''ל. ושכל הגאונים והצדיקים ה''אמיתיים''[כלשון ידידי ר' מנשה פיליף] סברו וסוברים כן .ורק המסלפים סברו וסוברים אחרת .

[יהיה כן]

א רחמנות אויף אייך ביד"ץ, איר גייט צווישן די טראפן און איר ווערט פון ביידע נאס.........

[badatz]

א רחמנות אויף אייך ביד"ץ, איר גייט צווישן די טראפן און איר ווערט פון ביידע נאס.........

ב''ה
''כל המרחם על הבריות מרחמים עליו מן השמים''
הסבר נא דבריך המסולאים מפז .
אין פליז שיק מיר א שירעם
ייש''כ

[יהיה כן]

שמחתני לראות גודל אמונתך בדברי תוה''ק . אך דבר זה ברור אצלי שאין אדם בעולם שיכול להזיז אותך מעמדתך .שכל דברי הויואל משה כתובים מפורש בתוה''ק וחז''ל. ושכל הגאונים והצדיקים ה''אמיתיים''[כלשון ידידי ר' מנשה פיליף] סברו וסוברים כן .ורק המסלפים סברו וסוברים אחרת .

ומה אתה רוצה להיתווכח בוויכוח שאין לו סוף
אם הגאולה העתידה בב''א תהי' ע''פ דרך הטבע או לא . שכל אחד יכול להביא ראיות מחכמים וספרים
וסופרים לצידו .



אגב מיין ערשטע העלפט קשיא אויפן צישטעל, אז דארט איז אלעס געווען בנבואה, משא"כ להבדיל גאולת הערצל ימ"ש וחבריו... איז נאך מיר נישט פארענטפערט אפילו בדרך 'יש מחלוקת בדבר'.......

[badatz]

ב''ה
הבעי' איתך שאתה וכו' חושבים שהעולים לארה''ק הוא מחמת גאולת ה.... וחבריו .האנשים שאני מכיר
ומתחבר ומשתעשע איתם .הם עלו לארה''ק או מכח הכרח אחר המלחמה או מחמת חביבות הארץ או
כדי להיות ביחד ''רק'' עם יהודים [עכ''פ כך חשבו] ואין להם ולגאולה ה.... שום דבר . כמו שציווה מרן
מהר''א לכתוב לכ''ק אדמו''ר מסקווירא שזה הוא המקום היחידי שמכניסים יהודים .
אין אני בא להיתווכח ולנצח . עברתי כבר את הגיל הזה ....באתי רק לכתוב דברים שכבר שמעת עליהם
ובאתי לאוורר אותם .

[lebediger berel]

איך פארשטיי נישט וואס מען קריגט זיך דא.
א זאך וואס א גדול האט געשריבן אין א ספר להלכה למעשה אנגעהויבן אין רי"ף רמב"ם, שו"ע, עד גדולי האחרונים חת"ס נודע ביהודה וכו' עד רבני וצדיקי זמנינו, לחסידי סאטמאר ויואל משה על הגאולה, שו"ת דברי יואל ולמשל לחסידי קלויזענבורג שו"ת שפע חיים, דאס איז מחייב די וואס נעמען אן זיינע פסקים.
און אלע סיפורי מעשיות וואס וואוילע אידן האבן געשריבן אנגעפאנגען פון די תולדות פונעם רמב"ם ביז צום מושיען של ישראל, זענען גארנישט מחייב קיינעם און חלילה נישט צו לערנען דערפון הלכה למעשה.
איך פארשטיי אז פרעגער איז פון די פרא ציוניסטישע קרייזן, יהי' כן פון די סאטמאר'ע און בד"צ און בן בוזי ערגעץ אינדערמיט,
אבער אז מען וויל דיסקוסירן שיטה איז עס ווערט א אשכול בפני עצמו אויב די מנהלים וועלן עס צולאזן

[יהיה כן]

אקעי ביד"ץ, זעהט אויס אז ס'איז דא (אדער ס'איז געווען) עפעס אן אנדערע גאולה אין ירושלים פאר פיפציג זעכציג יאר צוריק, וואס איז נישט געקומען פון הערצל וחבריו, נאר פון אנאנדערע כח בשר ודם (כלשון פרעגער) וואס איך ווייס נישט (אלס סאטמארער....), בסדר, מסכים.........
כבוד הדוב החי
איך וויל א תשובה אויף מיין קשיא, וואס כ'האב געפרעגט מיט דעם רואיגסטן טאן וואס כ'קען, דיינע ווערטער זענען לגמרי נישט קיין תשובה, (אויב האט פרעגער נישט קיין תשובה איז נישט, כ'בין נישט ברוגז).

[lebediger berel]

איך האב שוין געשריבן, אז איך וועל מעגליך אריינשטעקן מיין נאז אויב מען וועט דיסקוסירן די שיטה,

לגבי די אלע ווערטער וואס מ'זאגט דא נאך
איך וואלט נישט אנגענומען גארנישט נאר וואס דער הייליגער ריזשינער האט אליין געשריבן אין א כתב יד און עס גרייט געמאכט צום דריק, דאס איז אזוי סיי ביים דברי חיים, סיי ביים בעלזער רב, און סיי ביים הייליגן ריזשינער, ותל"מ

[יוסלמאן]

איינער א ידען אין תולדותיהם של צדיקים און א מוצא לאור פון חשובע ספרים זאגט מיר נעכטן אז לעצטנס קומען ארויס אין ספרי תולדות פון צדיקים גאנצע פרקים פון זייער התקשרות צו ארץ ישראל. מ'נעמט איין שורה און מ'מאכט דערפון א גאנצע תורה. כ'ווייס נישט פונקטליך וואס ער מיינט ווייל כ'האב שוין לאנג נישט געליינט קיין נייע תולדות ספרים, אבער לויט וואו כ'זעה דא פורבירט מען צו ברענגן א מעשה דא א מעשה דארט וועגן יושב ארץ ישראל. באדאם ליין זענען די אלע זאכן נישט מער וואו סיפורי מעשיות, און אפילו אויב ס'זאל זיין אמת איז נישט קיין הכרח צו זאגן אז צדיקי אמת האבן געזעהן אן אתחלתא דגאולה אין ציוניזים. מרשעים יצא רשע. נישט אויף דער ווארט מען אין ביטערן גלות אז פורקי עול זאלן אויסלייזן א"י רח"ל.

קוקט אין אוהח"ק די וואך אין ערשטן פסוק. אֶל-הָאָרֶץ אֲשֶׁר יְהוָה אֱלֹהֶיךָ נֹתֵן לְךָ, שתתקבל אלוהותו יתברך, א תנאי פאר ארץ ישראל אז ס'דארף זיין מיט עול מלכות שמים. סאו אויב איינער וויל זאגן אז צדיקי אמת האבן אנדערש געהאלטן און בדרך הטבע מיט רשעים ואפיקורסים וועט מען ערגעץ אנקומען האמיר נישט וואס צו זאגן.

[יהיה כן]

הרב וסלמאן
יאך האב שוין מאריך געווען פריער בנוגע 'די מדינה אלס אתחלתא דגאולה' נאר היות האסט עס נאכאמאל אריינגעווארפן, העלעך מציין זיין וואס כ'האב געזעהן ציפעליג דעם שבת אין דעם ספר 'קול יעקב' פון דעם 'קאפיטשניצער' חסיד הגה"צ ר' אברהם יעקב ט"ב זצ"ל, זאגט ער דארט בשם הג"ר אלחנן וואסערמאן, יש אומרים על המדינה הלזו שהיא אתחלתא דגאולה, ואני אומר שזה האתחלתא של היעסוועקעס מרוסיא, שכמעט נגמרו, ועתה התחילו מחדש', יא, דאס האט געזאגט אן ערליכער אגודיסט.........

[בן בוזי]

שמחה בער, מיר זענען אויף די רייט פלאץ און דער פארום פארט אויף די ריכטיגע רעלסן, מען בעט נאר יעדעם זיך אנצוטוהן בלעכענע הויזן (כלשון ידידי היקר 'פארשלאפן'), און קיינער זאל זיך נישט נעמען די ענינים פערזענליך, מען מיינט נישט אייך מען איז דא בלויז אויסן זיך אויס צו שמועסן מיט א העכערע טאון ווי געווענטליך, און די וואס פארנעמען נישט קיין היץ זאלן ארויס גיין פון קיך (פאר די וואס האבן דאס גענומען פערזענליך עי' לעיל)!!

[lebediger berel]

אלזא, כ'זע דער עולם וויל דוקא דא דיסקוסירן די גאנצע שיטה, ויואל משה, על הגאולה, וכו' איך וועל אנפאנגען פון אנפאנג, ווער האט אויסגעטראפן דעם רעיון הציוני ? און ווער איז געווען דערפאר און ווער איז געווען דערקעגן ?
אבער, נאר קראנטע מקורות, נישט פון דיין באבע ווייל מיין באבע האט אנדערש געזאגט.
אויש, די בלעכענע הויזן זענען גאנץ אומבאקוועם, ס'זאל אודאי נישט אראפ-פאלן אינגאנצן.

[badatz]

אקעי ביד"ץ, זעהט אויס אז ס'איז דא (אדער ס'איז געווען) עפעס אן אנדערע גאולה אין ירושלים פאר פיפציג זעכציג יאר צוריק, וואס איז נישט געקומען פון הערצל וחבריו, נאר פון אנאנדערע כח בשר ודם (כלשון פרעגער) וואס איך ווייס נישט (אלס סאטמארער....), בסדר, מסכים.........
כבוד הדוב החי
איך וויל א תשובה אויף מיין קשיא, וואס כ'האב געפרעגט מיט דעם רואיגסטן טאן וואס כ'קען, דיינע ווערטער זענען לגמרי נישט קיין תשובה, (אויב האט פרעגער נישט קיין תשובה איז נישט, כ'בין נישט ברוגז).

ב''ה
סתם למודעה הם לא עלו לארה''ק בתור גאולה ..רק בתור בית ...כמו למשל קרית יואל בארה''ב
או קרית יואל בבני-ברק .....ממילא זה לא עפעס אן אנדערע גאולה......יש מבין

[יהיה כן]

און וואס האט פרעגער פריער געשריבן (וואס מעלת כבודו האט פראבירט צי פארטיידיגן)
ואמר שגם בגלות בבל הי' אותו דבר, אע"פ שהקקב"ה אמר שלסוף שבעים שנה יחזרו מהגלות לארץ ישראל, אעפ"כ עזרא ונחמיה התחילו לעבוד ע"ז בדרך הטבע.
עזרא ונחמיה האבן אויך 'נאר' געוואלט מאכן עפעס א שטעטל ווי קרית יואל אין ארה"ב.............
וואס פארדרייט איר א קאפ, מיינסט איך ווייס נישט דיין שטעלונג,

[badatz]

און וואס האט פרעגער פריער געשריבן (וואס מעלת כבודו האט פראבירט צי פארטיידיגן)
ואמר שגם בגלות בבל הי' אותו דבר, אע"פ שהקקב"ה אמר שלסוף שבעים שנה יחזרו מהגלות לארץ ישראל, אעפ"כ עזרא ונחמיה התחילו לעבוד ע"ז בדרך הטבע.
עזרא ונחמיה האבן אויך 'נאר' געוואלט מאכן עפעס א שטעטל ווי קרית יואל אין ארה"ב.............
וואס פארדרייט איר א קאפ, מיינסט איך ווייס נישט דיין שטעלונג,

ב''ה
ניין דוא ווייסט נישט ..........................................
דוא דרייסט א קאפ אזוי וויא שטענדיג ...האסט א חזקה ........
דוא וועסט קיינמאהל אין לעבען נישט מודה זיין .אז דוא האסט עפעס פארזעהן .
אבער עפעס נישט געוואסט . דוא ביזט פין דיא סעקטע ''פין אלעס ווייסער'ס''
אדער פין מאכען יענעם פאר א ''ציוני'' אדער איין אלטער ''שונא''' .
.............................נקודה..........................................

[lebediger berel]

יויש בד"צ די הויזן פאלן שוין אראפ.
לאמיר צוריק גיין צו ציונות FOR DUMMYS

[יהיה כן]

און וואס האט פרעגער פריער געשריבן (וואס מעלת כבודו האט פראבירט צי פארטיידיגן)
ואמר שגם בגלות בבל הי' אותו דבר, אע"פ שהקקב"ה אמר שלסוף שבעים שנה יחזרו מהגלות לארץ ישראל, אעפ"כ עזרא ונחמיה התחילו לעבוד ע"ז בדרך הטבע.
עזרא ונחמיה האבן אויך 'נאר' געוואלט מאכן עפעס א שטעטל ווי קרית יואל אין ארה"ב.............
וואס פארדרייט איר א קאפ, מיינסט איך ווייס נישט דיין שטעלונג,

דוא וועסט קיינמאהל אין לעבען נישט מודה זיין .אז דוא האסט עפעס פארזעהן .
אבער עפעס נישט געוואסט . דוא ביזט פין דיא סעקטע ''פין אלעס ווייסער'ס''
אדער פין מאכען יענעם פאר א ''ציוני'' אדער איין אלטער ''שונא''' .

ווען וואו וואס, שמועס אויס, וואס האבעך פארזעהן, אדרבא איך ווארט שוין צי הערן, איך 'ווייס ליידער נישט' כ'האב נאך נישט קיין תשובה מספיקה אויף מיינע 'קלאץ' קשיות
בהפשרה שלך, אני חוזר עוה"פ כנראה פראבירט מעלת כבודו צי גיין צווישן די טראפן, וכנ"ל

[פרעגער]

איך האב שוין געשריבן, אז איך וועל מעגליך אריינשטעקן מיין נאז אויב מען וועט דיסקוסירן די שיטה,

לגבי די אלע ווערטער וואס מ'זאגט דא נאך
איך וואלט נישט אנגענומען גארנישט נאר וואס דער הייליגער ריזשינער האט אליין געשריבן אין א כתב יד און עס גרייט געמאכט צום דריק, דאס איז אזוי סיי ביים דברי חיים, סיי ביים בעלזער רב, און סיי ביים הייליגן ריזשינער, ותל"מ

און אויב דער הייליגער טשורטקובער אדער דער הייליגער סאדיגורער פון ת"א זאגן דאס בפירוש ובפה מלא, איז נישט גענוג?
און אז זיי זאגן דאס בשם זקינם איש מפי איש, דארף מען נאך א אנדערן מקור צו באשטעטיגן זייערע רייד?

[פרעגער]

עיין בדברי רבינו בהקדמה לעל הגאולה. אהבת ארץ ישראל איז איין זאך, אבער א מקלט פאר אידן איז אמעריקע מער וואו ארץ ישראל. חלילה וחלילה צו זאגן אז צדיקי וקדושי עליון האבן געזעהן אין די רשעים א ישועה פאר אידן, מרשעים יצא רשע.

לדעת גדולי ישראל איז פארהאן אייניגע חילוקים לגבי ארץ ישראל.

א) יישוב ארץ ישראל - וואס רוב גדולים האבן מסכים געווען דערצו
ב) השתתפות בהמדינה - וואס גדולים וקדושים האבן מסכים געווען דערצו
ג) נהנה זיין פון די מדינה - וואס גדולים וקדושים האבן מסכים געווען דערצו
ד) התחברות לרשעים - וואס קיין איינער האט דערצו נישט מסכים געווען - און אויף דעם איז געווען די עיקר מלחמה וואס מיר האבן געפיהרט קעגן זיי - מיר האבן אויסגעמישט אלע קאטעגאריעס אינאיינעם

איך ברענג דא פון פריש אן פריערדיגן הערה!
לאמיר נישט אויסמישן יישוב ארץ ישראל צו עלייה לארץ הקדושה מיט די מדינה, אפילו אונזערע מלמדים אין חדר האבן יא געמישט די קאשע

[farshlufen]

ר' פרעגער, אייערע מלמדים האבן גארנישט געמישט.

[lebediger berel]

איך האב שוין געשריבן, אז איך וועל מעגליך אריינשטעקן מיין נאז אויב מען וועט דיסקוסירן די שיטה,

לגבי די אלע ווערטער וואס מ'זאגט דא נאך
איך וואלט נישט אנגענומען גארנישט נאר וואס דער הייליגער ריזשינער האט אליין געשריבן אין א כתב יד און עס גרייט געמאכט צום דריק, דאס איז אזוי סיי ביים דברי חיים, סיי ביים בעלזער רב, און סיי ביים הייליגן ריזשינער, ותל"מ

און אויב דער הייליגער טשורטקובער אדער דער הייליגער סאדיגורער פון ת"א זאגן דאס בפירוש ובפה מלא, איז נישט גענוג?
און אז זיי זאגן דאס בשם זקינם איש מפי איש, דארף מען נאך א אנדערן מקור צו באשטעטיגן זייערע רייד?

איך ווייס נישט וועלכער טשארטקובער דו מיינסט ווייל דער טשארטקובער רבי זי"ע פון וועם איך ווייס האט נישט געשריבן קיין ספר, דארף איך דאך גלייבן איינער וואס זאגט עס נאך בשמו. און ווער איז דער סאדיגורער פון ת"א ? איז דאס דער רבי פון וועם דער סקולענער רבי ז"ל איז געווען א חסיד ?
אויב יא ? ער אליין האט געארבעט מעשים קעגן זיין רבינ'ס שיטה, זעט אויס מ'קען פארנעמען ביידע
ולענין האמיתי
חז"ל זאגן אונז אין למדין הוראה לא מפי מעשה.
אדרבה, דו קענסט א מורה הוראה וואס זאל דיר פסק'נען להלכה ולמעשה למשל א הלכות שבת שאלה, געבויעט אויף אזא מעשה'לע און כ'רעד שוין ווען ער האט עס אליין געהערט פון דעם רבינ'ס מויל אליין,
און אודאי נישט ווען מ'דריקט עס אין א ספר בשמם
נעם א ראי' פון מיר אליין, איך בין א סאטמאר'ער חסיד, איך נעם גארנישט אן נאר וואס שטייט אין די דערמאנטע ספרים. פינטל,
אלזא זאל איך אננעמען פון א מענטש וואס לא ידעתיו ולא שמעתיו וואס האט געהערט פון איינעם. אתמהה ?

[יהיה כן]

אהא, עס איז צוויי זאכן, אויב אזוי פארוואס האט דיין צדיק ר' שלמה'ניו מסאדיגורא געטאנצן מיט א ס"ת אין די גאסן פון תל אביב ביום העצמאות????

[יוסלמאן]

גבאים: אפשר עפנט מען א באזונדערן אשכול אין זכור ימות עולם?