על הספר לקט בהיר ומחברו

[dovidal]

איך האב געדאווענט אין נאנאשע בית המדרש מיט ר ישעי
כפי ששמעתי אז נפטר שלא רצה ליקח המעדיצינען חג הפסח
היה דייקן ורצה שהבעלי תפלות יתפללו דייקנות בהבהרת האותיות יהא זכרו ברוך

[מאטקע]

אין לי פנאי להאריך, אבער דער געדאנק פון נישט דריקן אייגענע חידושים ביחד עם החומש איז שוין מוזכר בתשובות חתם סופר. עס איז פאראן א תשובה ערגעץ וואו אין שו"ת חת"ס, וואו איינער איז מציע און פרעגט דעם חתם סופר כזה: היות ווי באקאנט פלעגט דער חתם סופר פילעווען אסאך אין רמב"ן, און אסאך תורות באציען זיך איבער ביאורים אין רמב"ן (ידוע ששורש נשמתו הי' מרמב"ן והיש"מ מרמב"ם), דעריבער פרעגט יענער אן דעם חת"ס צי ער מעג דריקן א חומש מיט'ן פי' הרמב"ן עם ביאורי חתם סופר על הרמב"ן. דער חת"ס ווארפט אים קאטאגאריש אפ, און פארבאט אים דאס, צוליב די סיבה פון 'מי אנכי', אז מ'זאל דריקן מיינע דיבורים על הדף ביחד מיטן רמב"ן. ועוד חזון להשיב צו די אלע זיסע ידיעות'לעך אשכולות דא.

דער חתם סופר רעדט נישט פון דריקען אייגענע חידושים ביחד עם החומש, הוא מתייחס כמו שכתבת בהמשך, לעשותו סעיף לדברי הרמב"ן ז"ל, האי לך לשונו הק' בליקוטים חלק ו' סי' ס"א:

אשר עלה ברעיונו להדפיס ס' רמב"ן על התורה לבדו בלי מקרא בפנים, באופן שיהי' כמות קטן, ובקש ממני להעתיק לו חי' על הרמב"ן הנ"ל, ולעשותו כמו תוספת עליו, כי להיותי עוסק בספר הנ"ל בכל שבוע עם תלמידי', א"א לבה"מ בלא חדוש, אלו דבריו, האמת כי כבר נודע לכל כי איש חיל ורב פעלי' הוא, וכל מגמתיו לשם שמים ואמרי' מקצת שבחו בפניו וכו'.

מ"מ עצתו בזה לא נהירא לי, כלומר לא ס"ל.

א' במה שרוצה להדפיס ס' הנ"ל בלי פנים, מגרע גרעי', דיותר הוא נוח וטוב וגם כבוד גדול לקדוש ה' המחבר זצ"ל, בהיותו זר זהב סביב לתורת ה', והוא מבואר, וגם יותר בקל יש לעיין בו אם המקרא לפניו, ונסקר בסקירה א', וגם פירש"י צריך להיות עמו באגודה, כי רוב דבריו בנויי' לפלפל עם רש"י, כמ"ש בעצמו בהקדמתו, וגם דברי התרגום המה קלורין לעיני' המעייני' ברמב"ן, שכמה פעמים דבריו בנויי' עליו כידוע לכל באי שעריו.

ב' כי ספרי הרמב"ן מצויי', אלא שעוסקיו אינם מצויי', ואפי' הת"ח אינם רוצים לעיין בו, ולא ימצא א' בעיר וכו' הבקי בו, ובאמת הספר הזה הוא יסוד אמונה ושרש הדת לפע"ד, וכש"כ ההמוני' שקצרה ידם מעסוק בו.

ג' מ"ש ברוב אהבתו עזה אלי להעתיק לו חידושי על הרמב"ן, האמת אגיד כי תלי"ת ימצא בכלל חי' תורה שלי שאני רגיל לעשות קונטרס מיוחד לכל שנה ושנה, ולהעלות מה שחנני ה' מידי שבת בשבתו, בעיוני בשעת העברת שנים מקרא ואחד תרגום ובשעת קריאת התורה, כמ"ש של"ה וציוה על זה, ובכללם תלקטו א' הנה וא' הנה מה שנוגע לרמב"ן ז"ל, וצריך ברור ויגיעה לחפשם ולסדרם, אך אח"ז מי יכניסני למקום הזה לעשותיני סעיף לרמב"ן ח"ו ה' יודע כי לא כן אנכי עמדי.

[farshlufen]

איז דער מלמד אין בילד דער בעל לקט בהיר?

[ק.נ.א. וועטער]

יעצט באשטעטיגט דורך צוויי מיטל-יעריגע אידן פון די בראשית יארן אז דער מלמד איז זיכער הרה"ח ר' יודל ראזענבערג ז"ל, נאך זייענדיג א מלמד אין די סאטמארער מוסדות אין וויליאמסבורג

[בן אחר בן]

געהערט פון איינע פון זיינע איידימער אז מוצ"ש נאך הבדלה פלעגט ער זיך אריינזעצן אין א צימער און לערנען ברצופות פאר 6/7 שעה, דערנאך איז ארויסגעקומען עסן מלווה מלכה.

[derech eretz]

א שיינער אשכול דא

[מיללער]

מציבת הגאון המחבר בעל לקט בהיר ואור בהיר ז"ל על הביה"ח בקרית יואל יצ"ו
viewtopic.php?p=831866#p831866

[פליגל]

טרעסאנט עס שטייט נישט די משפחה נאמען.

[farshlufen]

צ"ל:

אינטערעסאנט ווען עס שטייט די משפחה נאמען.

[חיים צבי]

אולי צו אידענטיפעצירן די קבר? דאס איז נישט גענוג סיבה?

[farshlufen]

לגבי אריין דרוקן אן אייגענעם פירוש אינעם חומש האב איך אזוי געהערט בשם ר' משה ארי' פריינד ז"ל.

יגר: ער האט עס געזאגט ווען ער האט ארויס געגעבן דעם אור בהיר אויפן אוהחה"ק, ער האט געזאגט בערך אזוי: איך ווייס נישט ווי אזוי א איד האט נישט מורא אריין צו דריקן אן אייגענעם פירוש אינעם חומש.

געטראפן אן אינטערעסאנטע תשובה צו מ'מעג אריינדרוקן א סידור מחזור זמירות קינות וכו' אין א חומש, ער פירט אויס לאיסור.

http://beta.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... t=&pgnum=4

[שמואל בארג]

היינט צוטאגס ווען איך לערן א רש"י שפיר איך שוין וואס דער 'לקט בהיר' גייט זאגן, מיר פלעגן לערנען דערינען וועכנטליך ביז לעצטנס ממש. (איך האב גע'סוויטשט' צו מקראות גדולות און המאורות הגדולים צוליב די מפרשים, עס וואלט כדאי געווען איבערצוגעבן פאר זיינע קינדער אז זיי זאלן אויך מאכן א מקראות גדולות דערפון.)

די ליצים פלעגן זאגן אז 'בד"א' (בדרך אפשר) א טערמין וואס ער נוצט אסאך איז ר"ת ב'אס ד'רייווער א'ומר.

איך האב אמאל געהערט פונעם דאמאלטסדיגן באס מענידזשער אז ער פלעגט אים אסאך מאל צונעמען די שליסלעך ווייל ער האט מורא געהאט וויאזוי ער דרייווט זיך טענה'נדיג מיט די מלמדים ומגי"ש.

[שמואל בארג]

לגבי אריין דרוקן אן אייגענעם פירוש אינעם חומש האב איך אזוי געהערט בשם ר' משה ארי' פריינד ז"ל.

יגר: ער האט עס געזאגט ווען ער האט ארויס געגעבן דעם אור בהיר אויפן אוהחה"ק, ער האט געזאגט בערך אזוי: איך ווייס נישט ווי אזוי א איד האט נישט מורא אריין צו דריקן אן אייגענעם פירוש אינעם חומש.

דער נצי"ב האט דאך ארויסגעגעבן דעם 'העמק דבר' אינאיינעם מיטן חומש.

ווי אויך דער 'חומת אנך' פונעם חיד"א איז ארגינעל ארויסגעקומען געדריקט ארום די פסוקים.

[dovidal]

צ"ל:

אינטערעסאנט ווען עס שטייט די משפחה נאמען.

הרב טויבער ממאנסי אמר לי ששיפץ בית החיים באונגערן ויש שם 310 מציבות ובכולם אין כתוב שם משפחה על המציבה

[היסטאריקער]

אין פרשת תולדות ברענגט ער בשם הרה"ק משינאווע זי"ע אויפ׳ן ש"ח, "זה דברים שאסור לאמרם" (דער דברי יחזקאל שרייבט כתב המגיה)

אין פרשת כי תשא ברענגט ער א דברי יואל וואס שרייבט עפעס א לשון קעגן ש"ח, אבער אויפ׳ן טעיפ הערט מען נאך שארפער, דער רבי זאגט "דאס צו זאגן איז אליינס א צחוק"

[שמואל בארג]

ער ברענגט אויך אין די הקדמה א תשובה פון מישקאלצער רב אין יגל יעקב.

אבער נאכאלס צו אפסטעמפלן א ביאור אלס פעלערהאפטיג איז ווייט פון דאס וואס צדיקים האבן זיך געגעבן אמאל א דריק אויס.

[בעאבאכטער]

אין פרשת תולדות ברענגט ער בשם הרה"ק משינאווע זי"ע אויפ׳ן ש"ח, "זה דברים שאסור לאמרם" (דער דברי יחזקאל שרייבט כתב המגיה)

אין פרשת כי תשא ברענגט ער א דברי יואל וואס שרייבט עפעס א לשון קעגן ש"ח, אבער אויפ׳ן טעיפ הערט מען נאך שארפער, דער רבי זאגט "דאס צו זאגן איז אליינס א צחוק"

ער איז נישט געוועהן שינאווע רב ז"ע און נישט בעל דברי יואל זי"ע
א פיינער וואוילער איד, א יגע בתורה בכל עת, אבער האט במחמ"כ נישט באלאנגט אינעם 'גדול' ראנג, וואס קען 'זאגן' און פסול'ען,
געוויס נישט בכדי 'זיך צונעמען' מיט אזא ברייטקייט און אין אזא נוסח.

ער ברענגט אויך אין די הקדמה א תשובה פון מישקאלצער רב אין יגל יעקב.

אבער נאכאלס צו אפסטעמפלן א ביאור אלס פעלערהאפטיג איז ווייט פון דאס וואס צדיקים האבן זיך געגעבן אמאל א דריק אויס.

[lebediger berel]

ער האט דאך געלאזט צוואה ארויס צו נעמען אלע שארפע - און כפי ידיעתי האבן די קינדער ממלא געווען רצונו
צו-וואס אויף דער וועלט ברענגט מען עס דא אראפ איצטער.
איך וואלט אויך ווען מעורר געווען אז איינער האט געשריבן אויפן בילד אז דאס זעט אויס ווי ר' יודל, נישט ווי ר' ישעי' קיין זיכערע זאך קען איך נישט זאגן, אבער ר' ישעי'ס קינדער זעען בערך אזוי אויס נישט ר' יודל'ס

[בעאבאכטער]

מען רעדט דעם ענין, נישט דעם מענטש.
דער איד איז געוועהן לכו"ע א וואוילע איד אן ערליכער איד, א איד א ביישפיל וואס האט מחייב געוועהן אלע וואס זענען עוסק על המחיה ועל הכלכלה און זענען לאו דוקא "כלי קודש".
איבער דעם איז קיין פראגע נישט.


ב.ד.וו.
מענין לענין באותו ענין קצת,
אויב אויף ר' ישעי'ס ספר וואס איז געשריבן געווארן מיט בלוט און שווייס פון יגיעת התורה אויף א שטוינענדן אופן, איז געוועהן וואס האבן געהאלטן אז ס'איז געוואגט צו דרוקן אינאיינעם מיט ספר תורת אלוקים, און ווי מען האט דא ערוועינט לעיל.
על אחת כמה וכמה הדברים אמורים אויף די אלע ביזנעס פאבלישינגס...
חוץ מזה וואס זייערע 'חידושים' און 'פירושים' וואס איז פרוץ מרובה על העומד, און זענען גוט צו פארריקן די מוחות פון די מעיינים, ונראים הדברים בעליל פון וואס אלעס איז געטריבן...
דאס גופא, זיך 'אריינזעצן' מיט א ברייטקייט אינעם חומש, וואס אמהל מער, וואלט נישט פאסירט ווען די גרויסע אידן מנהיגים מדור הקודם וואלטן געוועהן מיט אונז היינט.



איידי דכתיבנא ביזנעס-פאבלישינג,
איך דערמאן מיך א לשון פון אן אנפאנג ארטיקל אינעם רייך אומשאצבארן און צויבערנדער קאלום "משמעות המאורעות" פון ר' משה יודא דייטש זז"ג,
ער האט אנגעפאנגען בזה הלשון "יש ענין לפשט ענין מסובך, ויש ענין לסבך ענין פשוט"


# ...

[שמואל בארג]

די ווארט פון ר' משה לייב'ן איז געוואלדיג.