צענזורירטע ספרים

[יוראפ]

גלייך צום פינטל: .
ספרים וואס זענען דורך די קאטוילישע צענזור, ווער עס האט עפעס ארום דעם נושא איז מכובד אנצוצייכענען.


וזה החלי:
אינעם ערשטע דרוקן באר מים חיים אין פ' וארא עה"פ בעבור תדע כי אין כמוני בכל הארץ, שטייט כדעת אלו האפיקורסין יש"ו שאומרין ...
שפעטער זעהט אויס איז עס איינעם נישט געפאלן אז ער איז געווען א אפיקורס האט מען געמעקט די ווארט
בייגעלייגט איז א בילד פונעם ערשטן דרוק
[ועוד חזון למועד בעז"ה]

[קרעמער]

די "מעלות" האט יעצט א לענגערע באשרייבונג אויפן צענזור (אנגעהויבן פון טבת תשע"ב).

[סביב העולם]

דא ביינונז אין וועלטל איז שוין דערמאנט אפס קצהו אויפן שפיץ לעפעל
viewtopic.php?f=17&t=7081

ייש"כ מר. יוראפ פארן אויפברענגן דעם אינטערעסאנטן אשכול, פירסט אונז צוריק צום אמאליגן "יוראפ" מיט איר אלטן ארגינעלן חן.
ס' באקאנט א לענגערע מעשה מיטן הייליגן בני יששכר איבערע זיין ערשטן דרוק פונעם ספר וועלכע איז ערשינען אן זיין נאמען, נאר מיט די ווערטער "צבי בן ב"ח" אזוי אויך די ערשטע מגיד תעלומה איז געדרוקט געווארן גענצליך אנעם נאמען פונעם מחבר.

[ישלהוסיף]

ביים ספר הקדוש אוהב ישראל פין הה"ק מאפטא זי"ע האבען זיי געמאכט א חורבן, מכון שפ"צ (פלינטענשטיין) האט מיט עטליכע יאהר צוריק זיך שטארק אריין געלייגט דאס צו פארעכטען, ותשוח"ח.
ביים ספר כתר שם טוב דאכצעך האבען זיי אריין געלייגט זייער לאפעס.
וועלעכע נאך ספרי חסידות האבען זיי פארפעסטעט?
ליידער זענען די צענזורס געוועהן מזרע ישראל רח"ל.

[מכטי1]

אין רוב רמב"ם'ס אין הלכות מלכים פעלט א שטיקל וועגען משיח וואס די צענזור האט ארויס גענומען.
אף ישוע הנוצרי שדימה שיהיה משיח, ונהרג בבית דין--כבר נתנבא בו דניאל, שנאמר "ובני פריצי עמך, יינשאו להעמיד חזון-ונכשלו" (דניאל יא,יד). וכי יש מכשול גדול מזה, שכל הנביאים דיברו שהמשיח גואל ישראל ומושיעם, ומקבץ נדחיהם ומחזק מצוותן; וזה גרם לאבד ישראל בחרב, ולפזר שאריתם ולהשפילם, ולהחליף התורה, ולהטעות רוב העולם לעבוד אלוה מבלעדי ה'.

[יגעתי ומצאתי]

נישט ממש די נושא האשכול, אבער דאך אינטערעסאנט.

כידוע איז די השמטה פון עלינו לשבח "שהם משתחוים להבל ו[ל]ריק וכו'" נישט צושטאנד געקומען דורך די צענזור, נאר דורך די אידן אליין (עס פארלאנגט א ארטיקל פאר זיך ועוד חזון למועד אי"ה), דא האט איר א סידור וואו עס איז יא נשמט און "פארראכטן" דורך די צענזור.

(די שמות האב איך ארויסגעשניטן).

[יגעתי ומצאתי]

איינער קען אויסליינען וואס איז געשריבן נאך ולא שמנו?

כיטוטי???

[יוראפ]

דא ביינונז אין וועלטל איז שוין דערמאנט אפס קצהו אויפן שפיץ לעפעל
viewtopic.php?f=17&t=7081

ייש"כ מר. יוראפ פארן אויפברענגן דעם אינטערעסאנטן אשכול, פירסט אונז צוריק צום אמאליגן "יוראפ" מיט איר אלטן ארגינעלן חן.
ס' באקאנט א לענגערע מעשה מיטן הייליגן בני יששכר איבערע זיין ערשטן דרוק פונעם ספר וועלכע איז ערשינען אן זיין נאמען, נאר מיט די ווערטער "צבי בן ב"ח" אזוי אויך די ערשטע מגיד תעלומה איז געדרוקט געווארן גענצליך אנעם נאמען פונעם מחבר.

אביסל פארדרייט, דהיינו די ערשטע דרוק בני יששכר איז געדרוקט געווארן אנע נאמען און אנע שער בלאט, די מגיד תעלומה איז געדרוקט געווארן מיטן נאמען צבי בן ב"ח, איך האב אין באזיץ בילדער דערפון, איך וועל עס פראבירן באלד אהערצוברענגען בעז"ה

[יוראפ]

ביים ספר הקדוש אוהב ישראל פין הה"ק מאפטא זי"ע האבען זיי געמאכט א חורבן, מכון שפ"צ (פלינטענשטיין) האט מיט עטליכע יאהר צוריק זיך שטארק אריין געלייגט דאס צו פארעכטען, ותשוח"ח.
ביים ספר כתר שם טוב דאכצעך האבען זיי אריין געלייגט זייער לאפעס.
וועלעכע נאך ספרי חסידות האבען זיי פארפעסטעט?
ליידער זענען די צענזורס געוועהן מזרע ישראל רח"ל.

בנוגע ספה"ק אוהב ישראל איז אלע יארן געווען נאר צילומים פונעם ערשטן דרוק, וואס ווי דו דערמאנסט האבן זיי געמאכט א גרויסן חורבן, און אפאר שטיקלעך האט מען אינגאנצן געדארפט ארויסנעמען, למעשה האט דער אייניקל וואס האט געדרוקט די אוהב ישראל געפארן קיין וויען און דארט האט ער עקסטער געדרוקט די פאר שטיקלעך, און בימינו אלה איז געבליבן נאר 2 ארגינעלע קאפיעס דערפון, וואס א אייניקל לחסידי קאפיטשניץ האט אפגעקויפט די 2 קאפיעס, איינס האט ער ביי זיך און איינס האט ער געגעבן פאר האדמו"ר מקאפיטשניץ שליט"א במתנה, און זיי האבן עס טאקע אריינגעלייגט אין זייער דרוק וואס זיי האבן ארויסגעגעבן, היינט איז שוין דא נאך דרוקן פאר וועם ער האט געגעבן א קאפיע דערפון.
ווי אויך האט די צענזור ארויסגענומען פונעם ספה"ק אוהב ישראל וואו זיי האבן געקענט וואס רעדט זיך פון די גרויסקייט פונעם הייליגן באשעפער אדער פון צדיקים, למשל זייער אסאך פלעצער אנשטאטס די ווארט "צדיק" האט מען געדארפט שרייבן "עבד ה'" וכדומה, זעהט אויס אז זיי האבן נאר פארגינט אז ער איז א קנעכט.

[יוראפ]

די אנפאנג פון די פאר עמודים וואס דער אייניקל האט ארויסגעבען אין וויען

[יוראפ]

א בילד פונעם אנהייב ספר
אן קיין שער בלאט, די מו"ל (די מו"ל האבן עס געדרוקט אן א שער בלאט און פארדרייט די סדר כדי די צענזור זאל נישט וויסן ווער עס איז געווען דער מחבר, ווי דערמאנט שפעטער) האבן אפילו פארדרייט די סדר, עס הייבט זיך די אן מיט חודש תשרי וואס אין אמת'ן הייבט זיך עס אן מיט די מאמרים אויף שבת.

די מעשה גייט אזוי:

פעם אחת שבת רבינו בעיר וויעלקאטש בפרשת וישלח. ביום ששי אחר הצהרים קרא רבינו שנים מקרא מתוך ספר תורה, כדרכו בקודש. באותה עת נכח שם בבית המדרש חתן הרב דמתא, שהיה הולך בלבוש חסידי מלא ושמו יוסף טארלר. כאשר רבינו הגיע לפרשת גיד הנשה וקרא שתי מלים אלה בהטעמה ובהדגשה מיוחדת, פרץ יוסף טארלר בצחוק ואמר בדרך הלצה: יש לנו מזל שהמלאך לא נגע לו בקצה החזה, כי אז היה נאסר עלינו לאכול את החזה.
לאחר שרבינו בירר ונודע לו תוכן דבריו, אמר לו בהתרגשות:
כך, מובטחני שתשתמד ביום כפור.
והלך רבינו לחותנו, רב העיר, ואמר לו כי ידאג שבתו תתגרש מבעלה כי הלה עומד להשתמד. כאשר הרב סירב להתענות לכך, הזהירו רבינו כי הוא יתחרט על כך. אך הרב לא שעה לאזהרתו, בחשבו כי רבינו אמר את הדברים בעידנא דריתחא.
ויהי במוצאי יום כפור התנצר יוסף טארלר יחד עם אשתו ושני ילדיו. לאחר מכן אמר המשומד: אמנם השתמדתי אבל לא ביום שהרבי ר' צבי אלימלך קבע. השתמדתי במוצאי יום כפור ולא בעיצומו של יום.
בשמוע רבינו זאת, הגיב:
הוא עם הארץ. בעבודה זרה הדין הוא שמחשבה רעה הקב"ה מצרפה למעשה (קידושין ל"ט). והמחשבה שלו להשתמד כבר היתה ביום כפור עצמו, אם כן נחשב שהשתמד ביום זה.
הודות לכשרונותיו ונאמנותו נתמנה טארלר, לאחר מכן, לראש הצענזור על ספרי היהדות, בלעמבערג. תפקידו היה לאשר איזה ספר במקצוע היהדות מותר להדפיס מבלי שזה יהא נוגד את מטרות ההשכלה.
כאשר בתקופת כהונתו זו בקשו להדפיס את ספרו הראשון של רבינו ה"בני ישששכר", ובקשה בנידון הובאה בפניו, סירב לאשרה באמרו:
בגלל מחברו נאלצתי להתנצר ועתה אתן להדפיס את ספרו?
על כן נאלצו להערים על הצענזור והספר יצא ללא דף שער לבל יוודע היכן ומתי נדפס. (דברים ערבים, מערכת דינוב אות ז'. שם גם מובא כי טארלר הלך בשעתו להתלונן בפני הגה"ק מראפשיץ זי"ע – לאחר דברי רבינו כי ימיר את דתו – באמרו כי "ישנו רב בריביטיטש המחזיק עצמו כרבי והוא אומר עלי כי אתפקר". והשיב לו הגה"ק מראפשיץ: "נו, מצוה לשמוע דברי חכמים. (ועוד שם: הגה"ק מראפשיץ זי"ע ידע ברוח קדשו כי הוא כופר בפנימיותו, אף כי הדבר לא נראה עדיין לעין כל)).

איך געדענק נישט פונקטליך פון וואו איך האב עס גענומען (געטראפן צווישן מיינע פאפירן), איך מיין אז פון ספר 'רבינו צבי אלימלך מדינוב', אבער ער ברענגט עס אראפ מיין איך פונעם ערשטן מקור, יענע ספר געדענק איך נישט די נאמען.

[יוראפ]

די לעצטע עמוד פונעם בני יששכר
וואו עס שטייט ווען און ווער עס האט דאס געדרוקט און נישט מער

[יוראפ]

אויך פון הרה"ק בעל בני יששכר זי"ע
די לינקע שער (דפוס ראשון) שטייט מכבוד הרב הגאון המפורסים בדורו דור דעה מו"ר ר' צבי זצ"ל תלמיד הרב בעל בית חדש
נדפס ראשונה בק"ק קראקא בשנת ת"ו
איר קענט אזא איינעם?
אין ספר 'רבינו צבי אלימלך מדינוב' שרייבט ער אז די מו"ל האט עס ארויסגעגעבן מיט 2 שערים (איך ווייס נישט צו אין איין דרוק צו אין א עסקטערע דרוק) כדי די נישט חסידים זאלן עס אויך קויפן.
פון אנדערע האב איך געהערט אז עס האט יא געהאט צו טון מיט די צענזור

[יוראפ]

נאך א שטיקל אין פרשת וארא ד"ה ואמנם שאר השלשה
אנשטאטס שלא נעשינו כגויי הארצות הכופרים ...
איז געווארן שפעטער שלא נעשינו ככופרים...
חלילה וחס אז די גויי הארצות זענען נישט קיין כופרים

[יוסף שרייבער]

א ישר כח פאר הרב יוראפ פארען עפענען דעם אינטרעסאנטען אשכול.

רק להעיר אז די בני יששכר נדפס לראשונה רק ח"ב בעיר זאלקווע בשנת תר"ו ,בשנת תר"י נדפסו שני החלקים ולא ברור אם שניהם נדפסו בזאלקווע או אם חלק ראשון נדפס בלעמבערג.

[והוא פלאי]

איינער קען אויסליינען וואס איז געשריבן נאך ולא שמנו?

כיטוטי???

כשוטי

[ישלהוסיף]

ביים ספר הקדוש אוהב ישראל פין הה"ק מאפטא זי"ע האבען זיי געמאכט א חורבן, מכון שפ"צ (פלינטענשטיין) האט מיט עטליכע יאהר צוריק זיך שטארק אריין געלייגט דאס צו פארעכטען, ותשוח"ח.
ביים ספר כתר שם טוב דאכצעך האבען זיי אריין געלייגט זייער לאפעס.
וועלעכע נאך ספרי חסידות האבען זיי פארפעסטעט?
ליידער זענען די צענזורס געוועהן מזרע ישראל רח"ל.

בנוגע ספה"ק אוהב ישראל איז אלע יארן געווען נאר צילומים פונעם ערשטן דרוק, וואס ווי דו דערמאנסט האבן זיי געמאכט א גרויסן חורבן, און אפאר שטיקלעך האט מען אינגאנצן געדארפט ארויסנעמען, למעשה האט דער אייניקל וואס האט געדרוקט די אוהב ישראל געפארן קיין וויען און דארט האט ער עקסטער געדרוקט די פאר שטיקלעך, און בימינו אלה איז געבליבן נאר 2 ארגינעלע קאפיעס דערפון, וואס א אייניקל לחסידי קאפיטשניץ האט אפגעקויפט די 2 קאפיעס, איינס האט ער ביי זיך און איינס האט ער געגעבן פאר האדמו"ר מקאפיטשניץ שליט"א במתנה, און זיי האבן עס טאקע אריינגעלייגט אין זייער דרוק וואס זיי האבן ארויסגעגעבן, היינט איז שוין דא נאך דרוקן פאר וועם ער האט געגעבן א קאפיע דערפון.
ווי אויך האט די צענזור ארויסגענומען פונעם ספה"ק אוהב ישראל וואו זיי האבן געקענט וואס רעדט זיך פון די גרויסקייט פונעם הייליגן באשעפער אדער פון צדיקים, למשל זייער אסאך פלעצער אנשטאטס די ווארט "צדיק" האט מען געדארפט שרייבן "עבד ה'" וכדומה, זעהט אויס אז זיי האבן נאר פארגינט אז ער איז א קנעכט.

א חוץ די צוויי דפים געדריקט בשלימות סוף פון אוהב עשראל (מהדורת לויפער), איז עס שוין געדריקט געווארען יארען פריער אין מהדורת שפ"צ נישט צום סוף נאר יעדער תורה אין פרשה ווי זי באלאנגט.
אבער חוץ די צויי דפים איז געוועהן אין די פנים הספר אויך אסאך קאטשקעריי מטעם הצענזור, און אין יענעם מהדורת שפ"צ האבען זיי דאס פאראכטען, עי' בהקדמה לספר.

[ישלהוסיף]

ביים ספר הקדוש אוהב ישראל פין הה"ק מאפטא זי"ע האבען זיי געמאכט א חורבן, מכון שפ"צ (פלינטענשטיין) האט מיט עטליכע יאהר צוריק זיך שטארק אריין געלייגט דאס צו פארעכטען, ותשוח"ח.
ביים ספר כתר שם טוב דאכצעך האבען זיי אריין געלייגט זייער לאפעס.
וועלעכע נאך ספרי חסידות האבען זיי פארפעסטעט?
ליידער זענען די צענזורס געוועהן מזרע ישראל רח"ל.

בנוגע ספה"ק אוהב ישראל איז אלע יארן געווען נאר צילומים פונעם ערשטן דרוק, וואס ווי דו דערמאנסט האבן זיי געמאכט א גרויסן חורבן, און אפאר שטיקלעך האט מען אינגאנצן געדארפט ארויסנעמען, למעשה האט דער אייניקל וואס האט געדרוקט די אוהב ישראל געפארן קיין וויען און דארט האט ער עקסטער געדרוקט די פאר שטיקלעך, און בימינו אלה איז געבליבן נאר 2 ארגינעלע קאפיעס דערפון, וואס א אייניקל לחסידי קאפיטשניץ האט אפגעקויפט די 2 קאפיעס, איינס האט ער ביי זיך און איינס האט ער געגעבן פאר האדמו"ר מקאפיטשניץ שליט"א במתנה, און זיי האבן עס טאקע אריינגעלייגט אין זייער דרוק וואס זיי האבן ארויסגעגעבן, היינט איז שוין דא נאך דרוקן פאר וועם ער האט געגעבן א קאפיע דערפון.
ווי אויך האט די צענזור ארויסגענומען פונעם ספה"ק אוהב ישראל וואו זיי האבן געקענט וואס רעדט זיך פון די גרויסקייט פונעם הייליגן באשעפער אדער פון צדיקים, למשל זייער אסאך פלעצער אנשטאטס די ווארט "צדיק" האט מען געדארפט שרייבן "עבד ה'" וכדומה, זעהט אויס אז זיי האבן נאר פארגינט אז ער איז א קנעכט.

[סביב העולם]

ביים ספר הקדוש אוהב ישראל פין הה"ק מאפטא זי"ע האבען זיי געמאכט א חורבן, מכון שפ"צ (פלינטענשטיין) האט מיט עטליכע יאהר צוריק זיך שטארק אריין געלייגט דאס צו פארעכטען, ותשוח"ח.
ביים ספר כתר שם טוב דאכצעך האבען זיי אריין געלייגט זייער לאפעס.
וועלעכע נאך ספרי חסידות האבען זיי פארפעסטעט?
ליידער זענען די צענזורס געוועהן מזרע ישראל רח"ל.

בנוגע ספה"ק אוהב ישראל איז אלע יארן געווען נאר צילומים פונעם ערשטן דרוק, וואס ווי דו דערמאנסט האבן זיי געמאכט א גרויסן חורבן, און אפאר שטיקלעך האט מען אינגאנצן געדארפט ארויסנעמען, למעשה האט דער אייניקל וואס האט געדרוקט די אוהב ישראל געפארן קיין וויען און דארט האט ער עקסטער געדרוקט די פאר שטיקלעך, און בימינו אלה איז געבליבן נאר 2 ארגינעלע קאפיעס דערפון, וואס א אייניקל לחסידי קאפיטשניץ האט אפגעקויפט די 2 קאפיעס, איינס האט ער ביי זיך און איינס האט ער געגעבן פאר האדמו"ר מקאפיטשניץ שליט"א במתנה, און זיי האבן עס טאקע אריינגעלייגט אין זייער דרוק וואס זיי האבן ארויסגעגעבן, היינט איז שוין דא נאך דרוקן פאר וועם ער האט געגעבן א קאפיע דערפון.
ווי אויך האט די צענזור ארויסגענומען פונעם ספה"ק אוהב ישראל וואו זיי האבן געקענט וואס רעדט זיך פון די גרויסקייט פונעם הייליגן באשעפער אדער פון צדיקים, למשל זייער אסאך פלעצער אנשטאטס די ווארט "צדיק" האט מען געדארפט שרייבן "עבד ה'" וכדומה, זעהט אויס אז זיי האבן נאר פארגינט אז ער איז א קנעכט.

א חוץ די צוויי דפים געדריקט בשלימות סוף פון אוהב עשראל (מהדורת לויפער), איז עס שוין געדריקט געווארען יארען פריער אין מהדורת שפ"צ נישט צום סוף נאר יעדער תורה אין פרשה ווי זי באלאנגט.
אבער חוץ די צויי דפים איז געוועהן אין די פנים הספר אויך אסאך קאטשקעריי מטעם הצענזור, און אין יענעם מהדורת שפ"צ האבען זיי דאס פאראכטען, עי' בהקדמה לספר.

מהדורות לויפער האט אויך פארראכטן די אלע פאטשקערייען און די לעצטע צוויי בלעטער האבן זיי אריינגעלייגט ביי איטליכע סדרה נאך די פרשה, אונטערן קעפל "השלמה".

[יוראפ]

ערשטע דרוק על התורה
ברשיון הצענזור דווילנא

[ישלהוסיף]

ערשטע דרוק על התורה
ברשיון הצענזור דווילנא

מטעם סיבה בלתי נודע לי, האב איך קיימאהל געזעהן דעם שער בלאט, א דאנק פאר דאס אראפ ברענגען,
ווייסט מען היינט צו טאג וואס מ'האט אלס משנה געוועהן געוויעהן, היות דאס איז דער ערשטע דריק.

[יוראפ]

ערשטע דרוק על התורה
ברשיון הצענזור דווילנא

מטעם סיבה בלתי נודע לי, האב איך קיימאהל געזעהן דעם שער בלאט, א דאנק פאר דאס אראפ ברענגען,
ווייסט מען היינט צו טאג וואס מ'האט אלס משנה געוועהן געוויעהן, היות דאס איז דער ערשטע דריק.

איך האב אויך פראבירט אויסצופיגערן אבער ביזדערווייל לא עלתה בידי

[יוסף שרייבער]

מן הסתם איז די סיבה ווייל דער קדושת לוי דפו"ר איז זייער א זעלטן ספר, אפשר אפילו מער זעלטן ווי די נועם אלימלך דפו"ר.

[יוראפ]

אז ר' יוס'ל שרופט זיך שוין יא אן; דא האב איך די דפוס ראשון וואס איז נאך ארויסגעקומען בחייו, וואס האט נאר ערהאלטן די "קדושות", "כללות הניסים", און "פירושי אגדות". דאס האט א זיגל, די זיגל איז אויך פון די צענזור אדער ווער?

[קרעמער]

איך האב היינט אנגעהויבן מסכת ע"ז בס"ד, איז מיר אינטערסאנט געווען צו ליינען אין "מעלות" [שבט תשע"ב] אז מסכת עבודה זרה האט די ווייניגסטע מחיקות פונעם צענזור! ווייל צוליב מורא פונעם צענזור האט מען עס פשוט נישט איבערגעדרוקט במשך יענע תקופה, און עס איז פארמיטן געווארן פון מעקונגען (אנדערש ווי איך האב מיך פארגעשטעלט אז עס איז היבש צענזורירט).