ספעלט/ראזעווע מצות, איז דאס כשר לפסח?

[סידיראם]

קום איך אריין קויפן ספעלט מצות אין די בעקעריי, אזוי ווארטנדיג האט זיך אנגעפאנגען א שמועס צווישן עטליכע קאסטומער'ס צו מען מעג בכלל עסן ספעלט מצות פסח אדער נישט.

די נושא איז צו ספעלט מצות איז נכלל אין חיטים צו נישט, ווייל טאמער נישט איז אפשר די שיעור חימוץ ווייניגער ווי 18 מינוט, און עס האט נישט געהעריג קיין קבלה וויפיל די שיעור איז.

אין מנחת יצחק אין א תשובה איז ער שטארק מחמיר, למעשה רוב קריגן זיך מיט דעתו הרמה און האלטן אז מען מעג לכתחילה עסן ספעלט, אנדערע זאגן גאר אז דער מנחת יצחק רעדט פון עפעס אנדערש נישט פון ספעלט.

זאגט מיר יענער אז רבי יודל ר"ב ז"ל האט אין אנפאנג בכלל נישט געוואלט מאכן קיין ספעלט אין די סאטמארע מצה בעקעריי צוליב די שאלות מיט וואס דאס איז פארבינדען. און בשם שארמאשער רב אז מען זאל דאס נאר נעמען אויב דאס איז ממש געפערליך שווער. (ער פלעגט טאקע עסן ספעלט ווייל ווייץ איז געווען א סכנה פאר אים), אבער סתם אזוי זאל מען נישט מיקל זיין אין דעים.

אין די אשכול viewtopic.php?f=5&t=29585 האט מען גערעדט פון אייק מצות, אבער היות ספעלט איז א נושא פאר זיך, מאך איך אויף א באזונדערע אשכול איבער ספעלט

[פעלעד]

1. די תשובה אין מנחת יצחק וואס אלע צייכענען צי, רעדט נישט וועגן ספעלט, ווער ס'לערנט דורך די גאנצע תשובה זעהט אז ער רעדט פון מיני שעורים, אבער אויב כוסמין מין חיטה איז נישטא קיין חשש אויך לויט דעם מנח"י.

2. אין ראשונים איז טאקע פארהאן שיטות אז ספעלט (כוסמין) איז אויך מין חיטה און אויך מין שעורה, למיטב זכרוני איז נישטא קיין שיטה וואס האלט אז סאיז נאר שעורה.
להלכה אין שו"ע און משנה ברורה ווערט די שיטה נישט אראפ געברענגט בכלל, און די שו"ע מיט מ"ב נעמען אן בפשטות אז כוסמין איז מין חיטה און נישט מין שעורה, עי' הל' ברכות סיי אנהייב קס"ח און סיי אין די סימנים שפעטער ביי הל' קדימה בברכות (כמדומני סאיז סי' רי"א).

3. סתם האב איך א שווערע קאשיע, אז אין גמ' מיט ראשונים ואחרונים שטייט קלאר אז אלע ה' מיני דגן כשרים למצות, דער שועה"ר איז אפילו מאריך אז הגם לכתחילה נפסק צו נוצן דוקא חיטה, אבער ווער עס גלאכט מער און האט הנאה מער פון אנדערע מינים קען נילן צום סדר אנדערע מינים לאו דוקא חיטה.
ואת"ל אז אנדערע מינים האבן אנדערע שיעורי חימוץ, איך יתכן אז קינער פון חז"ל - ראשונים - ואחרונים האבן נישט דערמאנט קיין ווארט וועגן דעם? טאקע אויף שעורה איז יא דערמאנט אז יתכן סאיז ממהר להחמיץ, אבער אויף ספעלט האט קיינער נישט דערמאנט.

4. היוצא למעשה מכל המבורר, אז היות להלכה איז כוסמין מין חיטה, איז עס כשר לכתחילה אפילו להמנח"י, אא"כ איינער וויל חוש זיין צו ראשונים שלא נפסק כמותם להלכה, און דעמאלס קען ער אין אלעס חושש זיין צו ראשונים כידוע אז כמעט יעדע זאך איז דא ראשונים צו טרעפן וואס האלטן אנדערש.

[אַבּערוואַס]

אזעלכע זאכן פסק'נט מען נישט סתם פין שו"ע. מיר ווייסן פין לעצטערע גדולי ישראל וואס האבן געהאלטן אז עמיצער וואס איז אלערגיש צו ווייץ אויף א סכנה'דיגן אופן זאל ענדערש בכלל נישט עסן קיינע מצות (פיקו"נ איז פטור) ווי איידער ספעלט, מחמת מיר האבן נישט קיין מסורה דערויף, און ס'האנדעלט זיך פין א דאויירתא (כריתות ל"ע), איי געס יעדער זאל פרעגן זיין רב אויף וועמען ער פארלאזט זיך אויף אנדערע איסורי כריתות.

[פעלעד]

אזעלכע זאכן פסק'נט מען נישט סתם פין שו"ע. מיר ווייסן פין לעצטערע גדולי ישראל וואס האבן געהאלטן אז עמיצער וואס איז אלערגיש צו ווייץ אויף א סכנה'דיגן אופן זאל ענדערש בכלל נישט עסן קיינע מצות (פיקו"נ איז פטור) ווי איידער ספעלט, מחמת מיר האבן נישט קיין מסורה דערויף, און ס'האנדעלט זיך פין א דאויירתא (כריתות ל"ע), איי געס יעדער זאל פרעגן זיין רב אויף וועמען ער פארלאזט זיך אויף אנדערע איסורי כריתות.

דו רעדסט וועגן ספעלט אדער וועגן שיבולת שועל? וויייל שיבולת שועל היו שסברו אז אפשר איז עס נישט באמת שיבולת שועל, אבער לגבי ספעלט?
און בכלל, זייט ווען דארף מען מסורה אויף חיטה ומצות? אויף פלייש דארף מען מסורה.

איך זיך מיט לעכט די וואס רעדן וועגן דעם, אדרבה איר זאגט בשם גדולי עולם, ווער זענען זיי, ביטע נעמען, און ביטע מראי מקומות. די איינציגסטע מראה מקום וואס אלע ברענגן איז די מנח"י וואס רעדט בכלל וועגן שעורים און נישט וועגן ספעלט.
און אזא מאדנע פסק ווי דו שרייבסט איז זייער מאדנע, ווייל סאיז נאר א חשש אולי שעורה ממהר להחמיץ, וואס אלץ דעם זאגט די מ"ב אז לכתחילה נישט ניצן פסח שעורים, אבער ביז כריתות איז די וועג ווייט, און אפילו להמפקפקים אולי אינו חיטה כלל, אויפן ערגסטן פאל איז עס קטניות וואס אחינו הספרדים עסן, אבער כריתות מאן דכר שמיה.

[אַבּערוואַס]

אזעלכע זאכן פסק'נט מען נישט סתם פין שו"ע. מיר ווייסן פין לעצטערע גדולי ישראל וואס האבן געהאלטן אז עמיצער וואס איז אלערגיש צו ווייץ אויף א סכנה'דיגן אופן זאל ענדערש בכלל נישט עסן קיינע מצות (פיקו"נ איז פטור) ווי איידער ספעלט, מחמת מיר האבן נישט קיין מסורה דערויף, און ס'האנדעלט זיך פין א דאויירתא (כריתות ל"ע), איי געס יעדער זאל פרעגן זיין רב אויף וועמען ער פארלאזט זיך אויף אנדערע איסורי כריתות.

דו רעדסט וועגן ספעלט אדער וועגן שיבולת שועל? וויייל שיבולת שועל היו שסברו אז אפשר איז עס נישט באמת שיבולת שועל, אבער לגבי ספעלט?
און בכלל, זייט ווען דארף מען מסורה אויף חיטה ומצות? אויף פלייש דארף מען מסורה.

איך זיך מיט לעכט די וואס רעדן וועגן דעם, אדרבה איר זאגט בשם גדולי עולם, ווער זענען זיי, ביטע נעמען, און ביטע מראי מקומות. די איינציגסטע מראה מקום וואס אלע ברענגן איז די מנח"י וואס רעדט בכלל וועגן שעורים און נישט וועגן ספעלט.
און אזא מאדנע פסק ווי דו שרייבסט איז זייער מאדנע, ווייל סאיז נאר א חשש אולי שעורה ממהר להחמיץ, וואס אלץ דעם זאגט די מ"ב אז לכתחילה נישט ניצן פסח שעורים, אבער ביז כריתות איז די וועג ווייט, און אפילו להמפקפקים אולי אינו חיטה כלל, אויפן ערגסטן פאל איז עס קטניות וואס אחינו הספרדים עסן, אבער כריתות מאן דכר שמיה.

איך האב זיך נישט גענוג קלאר מסביר געווען, די מסורה רעד איך מער אן ענין אז מ'האט א הכרעה און קבלה בענין פין פריערדיגע דערויף, טאקע פשוט צו וויסן קלאר וואספארא מין דאס איז, און אויב טאקע עס איז נישט ממהר להחמיץ. ווידער וועגן כריתות, איז פשוט די פשט אז מ'שפילט מיט'ן עסן חלילה חמץ (אויב ס'איז ממהר להחמיץ) וואס איז א איסור דאורייתא און כריתות, און וויבאלד מידי ספק לא יצאנו, איז נישט שייך מיקל צו זיין, וילה"ע.

[ענדע צדיק!]

די פראבלעם מיט ספעלט איז, אז מען ווייסט נישט ווען עס איז מחמיץ, און עס קען זיין אסאך פריער אדער שפעטער ווי 18 מינוט, מען ווייסט פשוט נישט.


עס איז א עכטע בדיעבד. און די דיינים זענען עס זייער שווער מתיר.

[אדער יא]

הרה"ג ר' פנחס כ"ץ שליט"א האט אויסגעבויט אז ס'איז מותר

[אדער יא]

מיר ווייסן פין לעצטערע גדולי ישראל וואס האבן געהאלטן אז עמיצער וואס איז אלערגיש צו ווייץ אויף א סכנה'דיגן אופן זאל ענדערש בכלל נישט עסן קיינע מצות (פיקו"נ איז פטור) ווי איידער ספעלט

קאשוי רב ז"ל

[פעלעד]

די פראבלעם מיט ספעלט איז, אז מען ווייסט נישט ווען עס איז מחמיץ, און עס קען זיין אסאך פריער אדער שפעטער ווי 18 מינוט, מען ווייסט פשוט נישט.


עס איז א עכטע בדיעבד. און די דיינים זענען עס זייער שווער מתיר.

אזוי האב איך אויך געהערט מענטשן זאגן, עד שעיינתי בתשובת המנחת יצחק בפנים (ח"ט סי' מ"ט) דארט רעדט ער נאר וועגן מיני שעורים אז מווייסט נישט די שיעור, און נישט וועגן כוסמין כלל וכלל.
אזוי אז וואס די זאגסט איז גוט לגבי שעורה אבער נישט קיין חשש כלל וכלל לגבי כוסמין ספעל"ט!

לגבי ספעלט האבן מיר גמרות (פסחים, און מנחות ע' ע"ב) אז כוסמין מין חיטה, שבולת שועל ושיפון מין שעורה, און שעורה זאגט די גמ' איז ממהר להחמיץ מער ווי חיטה (אויך נישט אזוי פשוט ביי וועלכע פעלער איז עס ממהר להחמיץ אך אכהמ"ל).
דער רמב"ם פסקנט למעשה און ריפט אן כוסמין בשם חיטה מדברית, און שיבולת שועל ושיפון ריפט ער בשם שעורה מדברית, אזוי אויך אלע ראשונים נעמען אן כוסמין איז מין חיטה וכך נפסק להלכה בטור סי' ר"ח ובשו"ע בכמה מקומות ושאר פוסקים.
אבער תוס' אין מנחות שם וואס שרייבט אז כוסמין איז 'אף מין חיטה' כלומר אויך חיטה און אויך שעורה, אך קשה ע"ז כמה קושיות והרבה מפרשים לומדים בדבריו שהוא מדבר שם לענין חלה אם אפשר לצרף כמה מינים, וע"ז כתב שכוסמין אפשר לצרף גם עם חיטה וגם עם שעורה, אך לא לגבי מינו.
עכ"פ אלע נעמען אן להלכה בלי פקפוק אז כוסמין איז מין חיטה.
אויך די חוקרים זאגן אז מען קען נישט מרכיב זיין חיטה מיט שעורה, עס וואקסט נישט ווייטער, אבער שעורה מיט שעורה אדער שיבולת שועל וכו' קען מען יא, און כוסמין מיט חיטה קען מען מרכיב זייןן און עס וואקסט אבער כוסמין ושעורה נישט.

ממילא איז נישטא קיין שום סברא חושש זיין אז מווייסט נישט די שיעור חימוץ פון כוסמין.

אויך אויף די שאלה צו היינטיגע כוסמין זענען די כוסמין פון חז"ל, רובא דרובא מפוסקי זמנינו נעמען אן אז סאיז די דיכטיגע, עס שטימט אויך מיט אלע סימנים וכו', וכן עמא דבר סיי לענייני ברכת המוציא וכו'.

חוץ מכל זה האב איך איין גרויסע קושיא, את"ל מיר ווייסן נישט שיעור חימוץ, איך יתכן אז אלע פוסקים, החל מהראשונים הרמב"ם וכו' והפוסקים אחרונים שו"ע, שו"ע הרב, מ"ב וכו' אלע ברענגן להלכה אז מקען ניצן פסח מצות פון אנדערע מינין מה' מיני דגן, לכתחילה חיטה אבער אויב נישט חיטה קען מען אנדערע מינים, ועל כולם דער שועה"ר שכותב דאפילו אם רק אינו נהנה כ"כ מטעם החיטה ואוהב יותר טעם כוסמים וכדו' יכול ליקח מצות מכוסמין, און קיינער דערמאנט נישט קיין ווארט וועגן א חשש פון א אנדערע שיעור חימוץ? והוא פלא גדול ונורא מאד!
די איינציגסטע זאך וואס ווערט יא דערמאנט איז לגבי שעורים, די מ"ב ברענגט א דיעה אז ממהר להחמיץ קען מיינען ביי באקן מיט מייל, אבער לגבי כוסמין נישטא קיין ווארט, ואיך יתכן לומר שיש חשש חמור של חימוץ (!) בכוסמין והכל עשו עצמם כאילו לא ידעו...???

סוף דבר, רוב פוסקי זמנינו זענען מתיר לכתחילה מצות ספעלט, כמעט אלע השגחות פארקויפן לכתחילה מצות ספעלט, אין א"י איז דא אויך פון הרב לנדא, נאר אין די עדה מאכט מען נישט משום תשובת המנח"י (שכתבתי לעיל שלא מצאתי בדבריו לענין כוסמין), אבער זיי זענען מסכים פריוואטע חבורות זאלן באקן אין זייער אויווען מיט ספעלט.
וכן עמא דבר. ועי' כאן מספר נשמת אברהם עדות מהרב אפרתי שליט"א בשם הרב אלישיב וכן מכתב מהגרש"ז אויערבאך זצ"ל שאין להתייחס בשום אופן לפרופסורים אפילו חרדים וואס ווילן זאגן אז די שיבולת שועל וואס מיר האבן היינט איז נישט די ריכטיגע, און מיר גייען נאר מיט די מסורה וואס איז אנגענומען אין די גאנצע וועלט אז אונזער קוואקע"ר איז שבולת שועל. און אויב לגבי שבולת שועל - ואאס אויף דעם זענען געווען מער מפקפקים ווי אויף ספעל"ט - זאגן זיי אזוי, איז אויף ספעל"ט על אחת כמה וכמה שאין שום חשש פקפוק אולי אינו כוסמין האמיתי.

נאר וואס יא, ישראל מהדרין הן בפרט אין מצוות חביבות, וועגן דעם איז דא א סברא צוזאגן אז ווער עס קען זאל בעסער נעמען כאטש די דריי מצות ליל הסדר לקיום מצווה דאורייתא פון נארמאלע חיטה לצאת מכל חשש רחוק שיהיה (נישט לגבי חימוץ, נאר לגבי אויב סאיז ריכטיגע כוסמין) און נאר די איבריג יו"ט ניצן כוסמין.

[תן חיוך]

דער קעפל טויג נישט.. כשר לפסח איז עס..

[שמואל שמעלקא]

ווי שטייט אז עס איז דא צוויי מיני שעורים אויף חטה ? אויב איז עס א מין חטה איז די שיעור 18 מינוט .

[פעלעד]

כעת מצאתי בקובץ גינת וורדים פון סאטמאר א קורצע מאמר וואס שרייבט פונקט ווי איך זאג.

[פעלעד]

און דערנאך אביסל א לענגערע מאמר מברר הראיות אז ספעל"ט שלנו איז כוסמין, ומביא מהפוסקים המתירים והאוסרים.

[יליד אונגארן]

קום איך אריין קויפן ספעלט מצות אין די בעקעריי, אזוי ווארטנדיג האט זיך אנגעפאנגען א שמועס צווישן עטליכע קאסטומער'ס צו מען מעג בכלל עסן ספעלט מצות פסח אדער נישט.

די נושא איז צו ספעלט מצות איז נכלל אין חיטים צו נישט, ווייל טאמער נישט איז אפשר די שיעור חימוץ ווייניגער ווי 18 מינוט, און עס האט נישט געהעריג קיין קבלה וויפיל די שיעור איז.

אין מנחת יצחק אין א תשובה איז ער שטארק מחמיר, למעשה רוב קריגן זיך מיט דעתו הרמה און האלטן אז מען מעג לכתחילה עסן ספעלט, אנדערע זאגן גאר אז דער מנחת יצחק רעדט פון עפעס אנדערש נישט פון ספעלט.

זאגט מיר יענער אז רבי יודל ר"ב ז"ל האט אין אנפאנג בכלל נישט געוואלט מאכן קיין ספעלט אין די סאטמארע מצה בעקעריי צוליב די שאלות מיט וואס דאס איז פארבינדען. און בשם שארמאשער רב אז מען זאל דאס נאר נעמען אויב דאס איז ממש געפערליך שווער. (ער פלעגט טאקע עסן ספעלט ווייל ווייץ איז געווען א סכנה פאר אים), אבער סתם אזוי זאל מען נישט מיקל זיין אין דעים.

אין די אשכול viewtopic.php?f=5&t=29585 האט מען גערעדט פון אייק מצות, אבער היות ספעלט איז א נושא פאר זיך, מאך איך אויף א באזונדערע אשכול איבער ספעלט

כעין זה שמעתי מהרב דוד ראזענבערג, איינמאל אין קעמפ מיינעך האט ער גערעדט דערפון, האט ער געזאגט בערך אזוי, אז מ'פלעגט נישט מאכן קיין ספעלט מצות ביז ס'איז געווארן פארלאנגט פון מענטשען וואס זענען ממש ערלעזישגט צו ווייץ און ס'איז נישט שייך זיי זאלן עסן געהעריגע מצה האט מען עס אנגעהויבן מאכן אבער פאר סתם מענטשען איז עס נישט געמאכט.
אבער מיר ליגט אין קאפ אז ער האט גערעדט פון יוצא זיין די כזיתים און נישט פון די שאלה אויב ס'איז כשר לפסח.

[סידיראם]

פעלעד האט עס שיין ארויסגעברענגט, אז אויב וואלט געווען ביי דעים אן אנדערע שיעור חימוץ אנדערש ווי 18 מינוט וואלט דאס ערגעץ געווען ארויסגעברענגט, למעשה אלע פוסקים ברענגען אז מען קען יוצא זיין מיט ספעלט, אויך די רמב"ם שרייבט אזוי און תיכף נאכדעים שרייבט ער אז די שיעור חימוץ איז 18 מינוט, איז קלאר אז ספעלט האט נישט קיין שום אנדערע שיעור.

די איינציגסטער וואס אסר'ט דאס בתוקף איז קאשויער רב, און בעיקר וויבאלד עס איז א נייע זאך געווען, אבער על פי הלכה האט מיר א שטארקע דיין געזאגט אז עס איז לכתחילה שבלכתחילה יוצא צו זיין מיט ספעלט אפילו די כזיתים דאורייתא.

[פעלעד]

פעלעד האט עס שיין ארויסגעברענגט, אז אויב וואלט געווען ביי דעים אן אנדערע שיעור חימוץ אנדערש ווי 18 מינוט וואלט דאס ערגעץ געווען ארויסגעברענגט, למעשה אלע פוסקים ברענגען אז מען קען יוצא זיין מיט ספעלט, אויך די רמב"ם שרייבט אזוי און תיכף נאכדעים שרייבט ער אז די שיעור חימוץ איז 18 מינוט, איז קלאר אז ספעלט האט נישט קיין שום אנדערע שיעור.

די איינציגסטער וואס אסר'ט דאס בתוקף איז קאשויער רב, און בעיקר וויבאלד עס איז א נייע זאך געווען, אבער על פי הלכה האט מיר א שטארקע דיין געזאגט אז עס איז לכתחילה שבלכתחילה יוצא צו זיין מיט ספעלט אפילו די כזיתים דאורייתא.

מאד משמע להיתר מן המשנה ברורה סי' תנ"ג סקכ"ו, דער מחבר שרייבט דארט אסור ללתות (מישן וואסער אין די קערעלעך פארן טחינה) בין חיטים בין שעורים. זאגט די מ"ב אז מדינא דגמ' איז נאר שעורה אסור מפני שהם רכין וה"ה שיבולת שועל ושיפון ג"כ בכלל שעורים לענין זה וממהרים להחמיץ אבל חיטין בטבעם קשים אינם ממהרים להחמיץ, עכ"ל. זעט מען קלאר אז ער איז מדגיש דווקא די דריי מינים שעורים יבולת שועל ושיפון זענען ממהר להחמיץ, ואת"ל אז אויך כוסמין ממהר להחמיץ וואלט נישט געווען א מציאות בעולם אז די מ"ב רעכנט אויס אלעמען חוץ כוסמין.
אין כף החיים תנ"ג אות פ"ו שרייבט אסאך קלארער, וזה לשונו: והשעורים ושיבולת שועל ושיפון אסור מדינא דש"ס אבל החטים והכוסמת מותרים מדינא דש"ס, עכ"ל (אסאך מאל אין פוסקים ווערט כוסמין גערופען בשם כוסמת, וכן בתורה בפסוק והחיטה והכוסמת לא נוכו), איז קלאר ווי די זוהן אז כוסמין לענין חימוץ דינו כחיטה ולא כשעורה!

2. כהאב גערעדט מיט הרב שמידט שהבאתי מכתבו לעיל, ער דערציילט מיר אז ער האט גערעדט מיט די שואל מנחת יצחק וואס אלע ברענגן זיין תשובה לאיסור, דער שואל איז הרב פאזען וואס וואוינט היינט אין לעיקוואוד, והשואל הסכים שלא דיבר המנחת יצחק כלל מכוסמין רק ממיני שעורים, אך הוסיף שהמנח"י אמר לו בע"פ שאינו רוצה להתיר אף לא כוסמין כיון שהוא דבר חדש ואין בו שימוש, והוסיף הרב פאזען דיתכן מאד כיון שעברו שלושים שנה ויותר מאותה תשובה ובינתיים נעשה דבר רגיל בעולם להשתמש בכוסמין כל ימות השנה ממש כמו חיטים, הרי כבר יש שימוש בכוסמין ויתכן שהיום היה המנח"י מתיר.

[עפל קאמפאוט]

אין אגלי דבש פון הרה"ג דומ"ץ קיט"ל קרית יואל שליט"א שרייבט ער א תשובה אז ספעלט איז כשר וישר. אלע דיינים האלטן אז עס איז נישט קיין שום שאלה אפילו

[פעלעד]

גראדע הרב לנדא אין ב"ב מאכט מצות ספעלט מיט שיעור 9 מינוט אנשטאט 18 לחומרא מחשש אויב איינער איז חושש אז סאיז א אנדערע שיעור חימוץ, און געט אויך ספעציעל אכטונג זאל נישט זיין קיין שהיה קיין איין סקונדע.
שמעתי אז אויך די סאטמערע ספעלט מצות זענען מער מדקדק בענין שהיה מער ווי ביי נארמאלע מצות, אבער לגבי סאטמאר איז עס נאר מפי השמועה.

[עפל קאמפאוט]

גראדע הרב לנדא אין ב"ב מאכט מצות ספעלט מיט שיעור 9 מינוט אנשטאט 18 לחומרא מחשש אויב איינער איז חושש אז סאיז א אנדערע שיעור חימוץ, און געט אויך ספעציעל אכטונג זאל נישט זיין קיין שהיה קיין איין סקונדע.
שמעתי אז אויך די סאטמערע ספעלט מצות זענען מער מדקדק בענין שהיה מער ווי ביי נארמאלע מצות, אבער לגבי סאטמאר איז עס נאר מפי השמועה.

די שמועה איז נישט אמת. איך האב שוין געזעהן ווי מען באקט ספעלט אין בראדוועי, פונקט אזוי ווי אנדערע מצות, עס ווארט אסאך מאל פאר'ן אריינגיין אין אויבן, אדער זיצן טייגלעך פאר א וועלגערער כאפט דאס, פונקט ווי ביי אנדערע מצות.

[דארפסמאן]

פעלעד האט עס שיין ארויסגעברענגט, אז אויב וואלט געווען ביי דעים אן אנדערע שיעור חימוץ אנדערש ווי 18 מינוט וואלט דאס ערגעץ געווען ארויסגעברענגט, למעשה אלע פוסקים ברענגען אז מען קען יוצא זיין מיט ספעלט, אויך די רמב"ם שרייבט אזוי און תיכף נאכדעים שרייבט ער אז די שיעור חימוץ איז 18 מינוט, איז קלאר אז ספעלט האט נישט קיין שום אנדערע שיעור.

די איינציגסטער וואס אסר'ט דאס בתוקף איז קאשויער רב, און בעיקר וויבאלד עס איז א נייע זאך געווען, אבער על פי הלכה האט מיר א שטארקע דיין געזאגט אז עס איז לכתחילה שבלכתחילה יוצא צו זיין מיט ספעלט אפילו די כזיתים דאורייתא.

די האסט ברייטע פלייצעס צו שרייבען אזוי.. א יעדע דיין צו וועם איך האב נאר גערעדט דערוועגן אפילו ער האלט אז עס איז גיט און כשר וישר אבער צו זאגען לכתחילה שבלכתחילה האט נאך איין דיין מיר נישט געזאגט

[סידיראם]

פעלעד האט עס שיין ארויסגעברענגט, אז אויב וואלט געווען ביי דעים אן אנדערע שיעור חימוץ אנדערש ווי 18 מינוט וואלט דאס ערגעץ געווען ארויסגעברענגט, למעשה אלע פוסקים ברענגען אז מען קען יוצא זיין מיט ספעלט, אויך די רמב"ם שרייבט אזוי און תיכף נאכדעים שרייבט ער אז די שיעור חימוץ איז 18 מינוט, איז קלאר אז ספעלט האט נישט קיין שום אנדערע שיעור.

די איינציגסטער וואס אסר'ט דאס בתוקף איז קאשויער רב, און בעיקר וויבאלד עס איז א נייע זאך געווען, אבער על פי הלכה האט מיר א שטארקע דיין געזאגט אז עס איז לכתחילה שבלכתחילה יוצא צו זיין מיט ספעלט אפילו די כזיתים דאורייתא.

די האסט ברייטע פלייצעס צו שרייבען אזוי.. א יעדע דיין צו וועם איך האב נאר גערעדט דערוועגן אפילו ער האלט אז עס איז גיט און כשר וישר אבער צו זאגען לכתחילה שבלכתחילה האט נאך איין דיין מיר נישט געזאגט

מיר האט דאס יא א דיין געזאגט, און טאקע א שטארקע מורה הוראה

[פעלעד]

אפשר גייט מען ארויס פון דעם עילום שם און מ'ברענגט א גאולה לעולם ווען מזאגט בשם אומרו?

[יהיה כן]

אפשר גייט מען ארויס פון דעם עילום שם און מ'ברענגט א גאולה לעולם ווען מזאגט בשם אומרו?

מלכים ב פרק א
המבלי אין אלהים בישראל אתם הלכים לדרש בבעל זבוב אלהי עקרון
כלומר -מהמבלי אין דיינים בישראל?
פרעג דיר דיינע מורי הוראות אין איזראעל

[חד יומא]

שמעתי בשם תלמיד מובהק ממרן בעל שבט הלוי זצ"ל שמרן זצ"ל הורה שמי שצריך לאכול ספעל"ט מחמת סיבת רפואה נחוץ מותר לו לאכול ספעל"ט ויכול לצאת בו אף הכזיתים מן התורה, אבל מי שאין לו סיבת רפואה נחוץ לא יאכל ספעל"ט בכלל

[ענדע צדיק!]

מיר האט הגאון בעל אגלי דבש געזאגט א טאג פאר פסח (נאכן קויפן נישט וואוסענדיג אז עס איז שאלה׳דיג) אז אויב עס איז מיר נישט ממש גאר וויכטיג זאל איך גיין איבערקויפן געהעריגע מצות.