מאירים האט געשריבן:סתם שיסן לקנטר?
די האלסט באמת אז דער מחבר איז מתיר צו צינדן ליכט בערב שבת 55 מינוט אחר שקיעה, ווען מען זעהט שוין כוכבים בשמים?
יא.
די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער
ידיעות שונות האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:ווער זענען די שיטות?
אדרבה!
לאמיך זעהן...
כ'וועל נאכקוקן בלי"נ
איך ווייסנאר נישט אויב ס'איז נוגע פאר אייך, אויב כ'געדענק גוט האבן שוין אנדערע אידן אפירגעקראט שיטות און מקורות ואתה על מקומך עמדת וא"כ עבודתי לריק...
זמן הדלקת נרות - די צייט צו צינדען לעכט ערב שבת קודש
יש אומרים - ס׳איז דא וואס זאגן
שצריך להוסיף מחול על הקודש - אז מען דארך צולייגן פון די חול צו קודש
וזמן תוספת זה הוא מתחילת השקיעה - די צייט םאר די תוספת איז פון אנהייב שקיעה
שאין השמש נראית על הארץ - ווען מען זעהט מער נישט די זון אויף דער ערד
עד זמן בין השמשות - ביז בין השמות
והזמן הזה - און דער צייט [ווען מען זעהט מער נישט די זון אויף דער ערד - ביז בין השמשות]
שהוא ג' מילין ורביע - איז דריי מיל און א פערטל (58.5 מינוט צו גיין לויט די קלענסט שיעור, לויט די גרעסטע שיעור איז עס 78מינוט)
רצה לעשותו כולו תוספת - וויל ער מאכן די גאנצע [58.5 מינוט] תוספות [שבת]
עושה - מאכט ער
רצה לעשות ממנו מקצת - וויל ער מאכן נאר אביסל דערפון
עושה - מאכט ער
מאירים האט געשריבן:נאך אמאל קלארשטעלן מיין ווייטאג און דעם שיבוש הדור.
איך האב קיינמאל ח"ו נישט געהאט די מינדעסטע טענה אויף א רב וואס איז בקי בהסוגיא מיט א מסורה פון דער אלטער היים, וואס האט געפסק'נט אנדערש פון וואס איך האב געלערנט אדער מקבל געווען.
הרב ניימאן פון מאנטריאל האט די גרעסטע טובה געטוהן פאר יהדות מאנטריאל ווען ער האט פאר זיי אוועקגעשטעלט א לוח מיט אלע זמנים, אזוי ווי די רבנים אונדערהיים האבן געטוהן. מ'האט אוועקגעשטעלט א מקוה, עירוב, שחיטה, און די זמני היום והלילה.
הרב ניישלאס האט זיך אויך געפירט ווי א רב אינדערהיים, אכטונג געגעבן על כל פרט בעניני יהדות, נישט נאר אין סקווירא, נאר און די בראשית יאהרן פון מאנסי, אויך אין מאנסי.
ביי יעדע שאלה פון א ברית בימיו איז מען "אים" געגאנגען פרעגן, און ער האט ביי יעדע שאלה דן געווען לפי הכוכבים בעת ההוא. ער איז ארויסגעגאנגען קוקן.....
צעהלימער רב, אויך אלץ דן געווען לפי כוכבים הנראים לעיניו.
דעברעצינער רב, אויך די זעלבע. אלץ דן געווען לפי הכוכבים הנראים.
וכן הרב ברוין (שערים המצוינים בהלכה) אלץ דן געווען בכוכבים הנראים.
רבי מיכאל בער ווייסמאנדל, (ותלמידיו)
וכן, אסאך רבנים האבן אריבערגעפירט די מסורה פון יוראפ אהער.
ס'איז נישט געווען א נושא ווי יעדער האט געקענט אליין מדמה זיין מלתא למלתא, וויפל צייט נאך די שקיעה "אגאנץ יאר" הייסט נאך יום לגבי מילה, וכש"כ לענין שבת. אלעס האט דער רב געפסק'נט... און, יא! אלעס האט זיך געווענט לויט די כוכבים (וואס כמובן איז אנדערש יעדן טאג פון יאר). און נישט נאר "לחשוש " להמנחת כהן. נאר די כוכבים הנראים האבן קובע געווען!
עס איז דאן פאר קיין שום רב נישט איינגעפאלן צו מתיר זיין א מלאכה ערב שבת, אדער לאזן מאכן א ברית שבת אויב א קינד איז געבוירן געווארן שבת פארנאכט למוצאי שבת, ווען ער האט שוין געזעהן שטערן'ס מאיזה גודל שיהי'- על סמך וואס "לויט ר"ת איז דאך יום ודאי ביז 58.5 מינוט נאך שקיעה" -
היינט אבער איז נשתבש געווארן דער דור, מען לערנט אויס נאך פון אלס קינד ר"ת כפשוטו, און מען לייגט נאך צו "אין אנו בקיאים בכוכבים" לקולא. און מער און מער מענטשן זענען זיך מתיר צו טוהן מלאכות דאורייתא אחר השקיעה, אהן קיין שום חשבון פון כוכבים הנראים על סמך זה!
קוקט נאר וואס הרב איטשע האט מיר געשריבן
"דער מחבר פסק׳נט אין שולחן ערוך אז מען קען צינדען ערב שבת די ליכט לכתחילה שבלכתחילה, 55 מינוט נאכ׳ן שקיעה, אין צפת, און זימער אדער און ווינטער."
און אזוי וואקסט דער נייער דור מורי הוראה, יעדער בחור/אברך וואס באקומט די הוראה ווערט א מומחה צו פסק'ענען אין די ענינים כפי שיקול דעתו אויף סמך פון א "באקאנטע מעשה שלא היה" און אויב ער איז נאך נישט ארויס געפארן פון וויליאמסבורג, ווייסט ער ניטאמאל וואס א שטערן מיינט! אבער ער ווייסט פון ר"ת בין לקולא ובין לחומרא, נאר זיין מגיד שיעור האט געזאגט אז "מיר זענען מחמיר" נישט צו טוהן א מלאכה נאך שקיעה....
און יא, ר' למעלה די ביסט אויך ליידער א חלק פון דעם שיבוש.
און יא, איינער וואס קען נישט די זמנים פון יציאת כוכבים הנראים דארף מדינא דגמרא זיך פורש זיין ממלאכה נאך פאר די שקיעה. און ער טאר אוודאי נישט פסק'ענען פאר אנדערע בענינים אלו, אפילו ער איז שוין א מורה הוראה, פונקט ווי ער טאר נישט פסק'ענען אויף א ריאה ווען ער האט נאך קיינמאל נישט געזעהן א ריאה פאר די אויגן.
און יא, אויב מען זעהט כוכבים ביי 5.5 דעגרי מוז מען שוין חושש זיין אז סאיז לילה ממש לענין מלאכה בערב שבת ולחשוש בשיעור ביהש"מ לפני זה.
און יא אויב דער חת"ס זאגט אז לגבי מילה בשבת רעכנט מען 17.5 מינוט לבין השמשות, איז כש"כ למלאכה סתם.
ואחזור עוד הפעם:
ברור כשמש, אז ס'איז ענדערש צו מאכן מוצאי שבת ביי 60, וואס אויף דעם איז דא הרבה פוסקים וואס שרייבן אז סאיז שוין מוצאי שבת אפי' לר"ת, ווי איידער מתיר זיין מלאכה בערב שבת ווען ס'איז שוין נראים כוכבים בשמים, או אפי' בשיעור בין השמשות לפני זה. וואס אויף דעם איז נישט דא אפילו "איין מתיר"...
למעלה משבעים האט געשריבן:הגם כ'האב מחליט געווען נישט צו עפענען נאכאמאל דעם אשכול כדי נישט צו האבן די נסיון פון ענטפערן, אבער כ'זע ווי די אשכול וואקסט, בין איך אריין, און פארשטייט זיך כ'האב נישט די כח המעצר נאכן זען די דברי הבל.מאירים האט געשריבן:איך וועל נישט מפלפל זיין מיט דיר, בתוך התשובה. נאר איבער זאגן ווואס איז ברור כשמש.
דער מנחת כהן שרייבט קלאר אז אויב מ'זעהט ג' כוכבים, מאיזה גודל שיהי', מוז מען חושש זיין אז עס איז שוין וודאי לילה לגבי מלאכה ערב שבת, און חושש זיין 13.5 מינוט פארדעם, איז בין השמשות. ער שרייבט נישט קיין נומערן און דעגריס, נאר מאיזה גודל שיהי'.
ממילא קענסטו נישט זאגן אז הרב ניימאן האט חולק געווען אויף דעם.למעלה משבעים האט געשריבן:ברור כשמש פאר דיר, אבער ב"ה לא אלמן ישראל, און אונז האבן ב"ה רבנים וואס לערנען מיט אונז יעדע ריר, און הגריי"נ זצ"ל [ער איז געווארן א הרב ניימאן ווייל ער שטימט נישט מיט דיין אגענדע?] איז געווען דער וואס האט צוגעשטעלט די מציאות פון זען כוכבים צו די דעגרי, טאקע מיטן חשבון אז מען זאל קענען דאס אויסרעכענען ווי אומער מען איז אויפן וועלט [ווי ער שרייבט קלאר], און ער קריגט זיך אויף דיר פשט אין די מנחת כהן, אז ס'איז נישטא קיין שום חשש ווען מען זעט כוכבים גדולים אפילו לדעת המנחת כהן, און נאר ווען מען קען שוין זיך מסתפק זיין צו ס'איז בינונים נאר דאן דארף מען מחמיר זיין, און ער האט עס אויסגערעכנט אז פאר 6 דעגרי איז עס וודאי נישט קיין כוכבים בינונים, פארשטייט זיך אז מען דארף צולייגן ביה"ש פאר די 6 דעגרי.
ער שרייבט דאס נישט לענין ערב שבת, צו טוהן א מלאכה.
און דער מנחת כהן איז זייער קלאר.מאירים האט געשריבן:איך האב מוצאי שבת דאס מברר געווען קלאר. (ביי נאנטע מענטשן פון הרב משה ניישלאס) און דער זאגט אז איך באק....למעלה משבעים האט געשריבן:כ'וועל עס אייך זאגן אין פנים אריין, איר זענט א פשוטע שקרן, דעם מוצאי שבת האט איר געשריבן א תגובה נישט וויסענדיג פון דעם בירור. והא ראיה אז איר דמיונט, איר וועט מיר נישט קענען געבן נישט ברבים און נישט אין אישי קיין נאמען ביי וועם איר האט עס מברר געווען ווייל עס עקזעסטירט נישט...
ווי לאנג נעמט א טעלפאן קאלל?
קענסט אליין מברר זיין.מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:ה) נאך א זאך זע איך אז ביזט צומישט, אז די רעדסט זיך איין אז די אלע וואס האבן אנגענומען בכל מילי דרבנן אינגאנצן די זמן פון 72, האלטן אז קיינער אויף די וועלט האט נישט געקוקט אויף כוכבים... דאס איז א שטארקע טעות פון דיין זייט, קיינער לייקנט נישט די מציאות וואס איז געווען נהוג, מען דינגט זיך אבער יא מיט דיר וואס די ווילסט מיר זאלן מחמיר זיין אסאאך אסאאך מער ווי מען האט זיך געפירט אין די פלעצער פון ווי מיר קומען.
איך פארשטיי נישט וואס די שרייבסט.
זיי האבן נישט געוויסט פון קיין דעגרי, און יעדער האט מחמיר געווען לבין השמשות בערב שבת כהמח"כ שהבאתי , פון ווען אימער זיי האבן געזען כוכבים.למעלה משבעים האט געשריבן:נו אויף דעם האמיר דאך רבנים וואס לערנען אונז ווי אזוי צו רעכענען די חשבון פון דעגרי ע"פ ווי עס איז געווען נהוג אין די אלטע היים בראיית הכוכבים, דהיינו אז פאר 6 דעגרי איז קיין זמן לילה נישט פארהאן.מאירים האט געשריבן:מיין גאנצע טענה איז, אז למשל, איינער א יונגער מורה הוראה, האט מיר דערציילט אז ער איז געבוירן געווארן JUNE 22 , בערך 15 מינוט אחר שקיעה בערב שבת, און דער ... רב האט געהייסן מאכן דעם ברית ערב שבת על סמך ר"ת.
על סמך די מעשה האט ער (דער יונגער מורה הוראה) געפסק'נט פאר א יוד וואס האט געהאט א קינד ערב שבת פורים צייט, א האלבע שעה נאך שקיעה בערב שבת, צו מאכן דעם ברית ערב שבת....
און ער האט ניטאמל געוויסט אז עס איז דא א חילוק צווישן JUNE 22 און חצי אדר...
נאר פון דעם שיבוש האב איך גערעדט.למעלה משבעים האט געשריבן: נאכנישט די שיבוש, איך דארף דיר גלייבן אז יענער האט נישט געוויסט קיין שום חילוק? סארי, איך גלייב דיר נישט [און לו יהא אויב ס'איז געווען די מעשה פארגאנגענע יאר אין מאנסי, דאן האט ער דאך זייער גוט גע'פסק'נט].
ער האט מיר געזאגט אז סאיז נישט קיין חילוק.
ואגב; קיינער צווינגט דיך נישט צו גלייבןמאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:ו) נאך אזאך האסטו בכלל נישט געכאפט, אז איטשע האט קיינמאל נישט געשריבן אז למעשה מעג מען צינדן כפי דעת המחבר, ער האט ארויסגעברענגט א נקודה אז דיינע ווערטער זענען א שרעקליכע זלזול כלפי דער מחבר. אבער ער האט זוכה געווען צו א קיתון של שופכין ווייל האסט נישט געוואלט פארשטיין וואס זיין כוונה איז.
איינער וואס זעהט דאס וואס ער האט געשריבן, זעהט קלאר אז לדעתו האט דער מחבר מתיר געווען א מלאכה בערב שבת אפי' ווען די זוהן איז שוין 10 דעגרי אונטערן אופק. און דאס איז א נותן מכשול לרבים.למעלה משבעים האט געשריבן:נו וודאי אז מען לערנט נישט ווי דיר איז עס א מכשול... אבער כמדומה ס'איז נישטא קיין איין פון די פריערדיגע פוסקים וואס לערנען אפ אנדערש דעם מחבר, פארשטייט זיך איך גיי נישט גיין אויסרעכענען אלע, ס'איז איבערגענוג די פאלגענדע צוויי, די לבושי שרד, און די שועה"ר (סיי בפנים, און בעיקר אין פסקי הסידור).
ווארפן זאמד אין די אויגן?
איך קען צולייגן נאך וואס לערנען אזוי פשט אין מחבר, אבער זיי פסק'ענן כהגאונים
איך שרייב בפירוש, נאר א פוסק וואס פסק'נט כר"ת.
און דאס איז נישט דא !מאירים האט געשריבן:איך פרעג כסדר ביי יודן פריוואט, און איך האב שוין אסאך געהערט אז ביז 15-20 מינוט פאר 72 קענען זיי נאך בשעת הדחק טוהן א מלאכה (בצינעה) בערב שבת.. (טאקע על סמך פון דעם מחבר). ובכללם מורי הוראה.
והא לך ראיה. אין מאנסי איז דא א מורה הוראה, ער הייסט ... וואס הייבט נאך אויף טעלפאן קאלס פאר שאלות ביי 40 מינוט אחר שקיעה, (בערב שבת) סיי זומער און סיי ווינטער, און ער האט שואלים .... (טאקע על סמך פון דעם מחבר)
און איך מיין אז די ווייסט דאס אויך.
פליז פארקויף לאקשן פאר א צווייטן.למעלה משבעים האט געשריבן:אזא לשון הרע האב איך שוין לאאאאאנג נישט געהערט... און איך דארף דיר גלייבן פשוט ווייל די ווילסט זיין גערעכט, וואס? איך האב פון אזא מורה הוראה קיינמאל נישט געהערט, און איך גלייב עס נישט, פשוט ווייל ער האט נישט ווער ס'זאל אים רופן.... ער"ש נאכן שקיעה מאכט זיך נישט אזוי אפט שאלות ווי די שטעלסט עס אראפ.
און אז די האסט נישט געהערט? איז נישט דא?
איך וואלט געשריבן זיין נאמען עכ"פ אין אישי,
איך קען דיר שרייבן ביי וועם איך האב מברר געווען אויף ר"מ ניישלאס...
אבער די זוכסט נישט דעם אמת.
די ביסט גרייט פאר דיין כבוד המדומה, מתיר צו זיין איסורי דאורייתא, אבער די ווילסט נישט מודה זיין על האמת.
וואלסט געקענט שפארן דיין גאנצע ארבייט, פון מיר ענטפערן, און די ארבייט פון דיינע חברים דא, (און אויך מיינע) ווען די ברענגסט "איין" פוסק אז ממעג צינדן ליכט בערב שבת ווען מען זעהט שוין כוכבים בשמים.
נאר די ווייסט אז איך בין גערעכט.
און דיין איינציגע וועג צו ראטעווען דיין כבוד, איז מיט שרייען שקרן!למעלה משבעים האט געשריבן:און לו יצוייר אז ס'איז פארהאן א מורה הוראה וואס איז מתיר דרבנן'ס ביז אזוי שפעט נאכן שקיעה, איז דאס נישט בדוי מלבם, נאר אזוי מקובל צו פסק'נען, צו מרבותיו אדער מאבותיו. און ער איז נישט פון די יונגע דיינים אויף וועם די האסט זיך גערעגט.
שרייבסט א פאקט? אדער א דמיון?
נישט לו יצויר, .. ער וואוינט אין מאנסי... און ער טוט דאס על סמך המחבר, והחת"ס בסי' פ' אזוי האט ער מיר געזאגט.מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:ח) ווי אויך [כנראה] דארפסטו פשוט קלאר ווערן אז די זמן פון די מנחת כהן קומט אויס לפי וואס ער שרייבט ווען ער האט געזען כוכבים באמסטרדם בניסן ותשרי, איז ערשט ביי בערך 8 דעגרי, ממילא די וואס האבן אנגענומען מעיקר דדינא ווי די מנחת כהן, און מחמיר געווען אויף ר"ת האבן קיין שום פראבלעם נישט געהאט צו טון מלאכות ער"ש ביז ביה"ש פאר 8 דעגרי [נאר אין טייל מקומות האט מען מחמיר געווען ער"ש ווי די גאונים].
איך רעד פון וואס ער שרייבט להלכה לערב שבת כנ"ל. ביטע ווארף מיר נישט קיין זאמד אין די אויגן.למעלה משבעים האט געשריבן:ווי קומט זאמד אין די אויגן, כ'רעדט יעצט פונעם מנחת כהן, אדער פון די וואס האבן אנגענומען די זמן צאה"כ וואס ער האט געזען דהיינו 8 דעגרי? די מנחת כהן אליין האב איך דיר שוין געשריבן פריער בשם הגריי"נ אז פאר 6 דעגרי איז קיין ספק פון כוכבים בינונים נישט פארהאן.
די האסט נישט קיין איין פלאץ ווי הרב ניימאן שרייבט דאס לגבי דאורייתא בערב שבת. און דער מנחת כהן איז זייער קלאר, על אף די ווילסט מאדיפייען.מאירים האט געשריבן:ווייז מיר ווי איך האב געאסר'ט את המותר?למעלה משבעים האט געשריבן:האסט פראבירט אסר'ן צו טון א מלאכה ביז 13 מינוט נאכן שקיעה.
פאר שרייבסטו נישט, אז איך האב געוואלט אסר'ן צו טון א מלאכה ביז 50 מינוט נאכן שקיעה? לפי שיטתך איז דאס מותר לכתחילה??
ואגב:
האסט דאך אליין געברענגט פון בחצר הקודש, אז ביי 25-28 מינוט קען מען שוין זעהן כוכבים.
איז דאך זיכער אסור נאך 12 מינוט, אפי' לשיטתך...מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:סך הכל, די האסט ליב צו מאכן פאקטן און באקן א קוגל פון אלעם, און דערנאך שרייען שיבוש הדור...
מיין גאנצע טענה איז, אז למשל, איינער א יונגער מורה הוראה, האט מיר דערציילט אז ער איז געבוירן געווארן JUNE 22 , בערך 15 מינוט אחר שקיעה בערב שבת, און דער ... רב האט געהייסן מאכן דעם ברית ערב שבת על סמך ר"ת.
על סמך די מעשה האט ער געפסק'נט פאר א יוד וואס האט געהאט א קינד ערב שבת פורים צייט, א האלבע שעה נאך שקיעה בערב שבת, צו מאכן דעם ברית ערב שבת.... נאר פון דעם שיבוש האב איך גערעדט.למעלה משבעים האט געשריבן: כ'געדענק טאקע צו ליינען דא אויבן אזא מעשה, כ'מעג וויסן וועם די פראבירסט דא צו פארדרייען דעם קאפ, אז די באגעגענסט זיך מיט מענטשן/רבנים וואס פארציילן דיר מעשיות, און די האלטסט אז מען דארף זיי ב'שגץ'ן טו עס פנים בפנים, ווי קומסטו דא דרייען א קאפ ווען דא רעדט קיינער נישט פון דעם, לא מיניה ולא מקצתיה? און נאך זאגן אז דאס איז די גאנצע וואס באדערט דיר... זייט מוחל, וואקט אראפ פון אונז.
אויב נאר דאס האסטו צו ענטפערן, קענסטו זיין גערעכט...מאירים האט געשריבן:מתיר זיין את האסור טאר מען זיכער נישט. די ביסטאך מודה אז די הלכה איז כר"ת {ע"פ המנחת כהן} און כנ"ל שרייבט ער קלאר לגבי מלאכה בערב שבת אז אויב מ'זעהט ג' כוכבים, מאיזה גודל שיהי', מוז מען חושש זיין אז עס איז שוין וודאי לילה, און חושש זיין 13.5 מינוט פארדעם, איז בין השמשות. ער שרייבט נישט קיין נומערן און דעגריס, נאר מאיזה גודל שיהי'.למעלה משבעים האט געשריבן: און אויב האב איך קיין ספק נישט אז די כוכבים וואס דו זעסט איז צום מערסטנס כוכבי ביה"ש? דארף איך שוין אויך חושש זיין אז ס'איז כוכבים בינונים? הגריי"נ האט אונז געלערנט אז נישט, אבער מאירים פון אייוועלט וויל זיך דינגן מיט אים, כ'הער.
ווייטער טועה בדבר משנה.
אין מיין גמרא, ראשונים, ואחרונים שטייט זייער קלאר אז כוכבי בין השמשות זענען כוכבים בינונים...
מיט וועמען טענה איך זיך דא?
א ריכטיגער גראבער עם הארץ....מאירים האט געשריבן:איך שמיר גארנישט. גיי ארויס און פרעג, מ'הערט ליידער מער און מער כמו שכתבתי לעיל.למעלה משבעים האט געשריבן: עשיתי ככל אשר צוית, און כ'הער נישט מער און מער, כ'הער נאר מער ווייניגער די זעלבע חשבונות.
לייג ווייטער אריין דיין קאפ אין זאמד, און שריי אז ס'איז נישט דא!מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:אבער ס'איז אויך קיינמאל נישט איינגעפאלן פאר קיין איין רב צו אסר'ן ווען ער האט שוין געזעהן שטערן'ס מאיזה גודל שיהי', נאר ערשט ווען ס'איז געווען אז גודל וואס ער האט זיך שוין מסתפק געווען מעיקר הלכה אלץ ביה"ש [אדער אויב מען האט מחמיר געווען להגאונים דאז אסרו אפילו בלי ראיית שום כוכב], וואס דאס איז צום מערסטענס 13.5 מינוט פאר 6 דעגרי.
גיב מיר איין מקור אויף דעם מתיר צו זיין א "מלאכה" בערב שבת. וועל איך מודה זיין ברבים ולא אבוש.למעלה משבעים האט געשריבן:מג"א סי' של"א סק"ב "אבל במדינתינו לפעמים אין מקבלין שבת עד סמוך לרביעית שעה לצ"ה כמ"ש סי' רס"א" [כ'ווייס וואס גייט קומען אויף דעם, אז דו זעסט שוין כוכבים ביי 5 דעגרי ממילא רעדט די מג"א פון די כוכבים, איז ראשית האב איך דיר שוין געענטפערט אז די פריערדיגע רבנים האבן אונז שוין אויסגעלערנט אז דאס זענען כוכבי ביה"ש, און איר האט פשוט א טעות וואס הייסט בינונים, שנית, דו ווייסט אויך אז דיין טענות איז געווען לפי המנחת כהן וואס דו זאגסט נאך פון אים אז אויף יעדע שטערן וואס מען זעט דארף מען שוין חושש זיין אויף זמן לילה, אבער די מג"א האט דאס נישט געזאגט, און ער רעדט פון פשוטע זמן צאה"כ פון יעדע נאכט, וואס הגריי"נ האט אונז געלערנט אז דאס איז ביי 6 דעגרי.]
ווייטער די זעלבע שקרים, ועם הארצות.
יא, דער מג"א האלט אויך אזוי ווי דעם מנחת כהן. און דער מנחת כהן שרייבט "קלאר" אז עני ג' כוכבים מען זעהט איז מען חושש אז עס איז שוין לילה, ולחשוב ביה"ש לפני זה, לענין מלאכה. און די שעמסט זיך נישט צו זאגן שקר וכזב בשמו.
און הוספת חטא על פשע, צו מאכן הרב ניימאן זצ"ל פאר א עם הארץ ווי די.
ווי קען זיין אזא זאך ווי ג' כוכבי בין השמשות, וואס זענען נישט בינונים?
וויאזוי קענסטו אנשמירן אויף הרב ניימאן א היתר צו טוהן א מלאכה דאורייתא בערב שבת, ווען דער מנחת כהן האלט אז עס איז אסור?מאירים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:היינט אבער איז נשתבש געווארן דער דור, מען לערנט אויס נאך פון אלס קינד ר"ת כפשוטו, און מען לייגט נאך צו "אין אנו בקיאים בכוכבים" לקולא. און מער און מער מענטשן זענען זיך מתיר צו טוהן מלאכות דאורייתא אחר השקיעה, אהן קיין שום חשבון פון כוכבים הנראים על סמך זה!למעלה משבעים האט געשריבן:שקר גמור!
האיך החי יכול להכחיש את החי? גיי ארויס אליין און פרעג מענטשן פריוואט. און אויב די ווילסט קען איך דיר געבן נעמען אין אישי.למעלה משבעים האט געשריבן:נאכאמאל ס'איז שקר גמור אז היינט לערנט מען די קינדער פון אלס קינד ר"ת כפשוטו. צו ס'איז דא וואס זענען זיך מקיל כל כולו ווי ר"ת קען מען זיך נאך דינגן צו ס'איז שקר אלץ לא ראינו אינו ראיה, אבער דאס וואס די זאגסט דא איז הוילע שקר.
נאר דאס איז דיין ענטפער? שטיי איך גאר גוט.מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:קוקט נאר וואס הרב איטשע האט מיר געשריבן
"דער מחבר פסק׳נט אין שולחן ערוך אז מען קען צינדען ערב שבת די ליכט לכתחילה שבלכתחילה, 55 מינוט נאכ׳ן שקיעה, אין צפת, און זימער אדער און ווינטער."
ווי שוין פריער געשריבן, די ווילסט נישט פארשטיין וואס ער האט געמיינט.
ווי שוין פריער גע'ענטפערט. איינער וואס זעהט דאס וואס ער האט געשריבן, זעהט קלאר אז לדעתו האט דער מחבר מתיר געווען א מלאכה בערב שבת אפי' ווען די זוהן איז שוין 10 דעגרי אונטערן אופק. און דאס איז א נותן מכשול לרבים.למעלה משבעים האט געשריבן:כ'מיין זאלסט גונז זיין די שועה"ר לדוגמא, ווייל ער איז לפי דבריך ח"ו נותן מכשול לרבים.
ער שרייבט לשון המחבר, איך ווייס נישט וואס די ווילסט מוסיף זיין.מאירים האט געשריבן:איך האף אז די פארשטייסט שוין וואס איך מיין.למעלה משבעים האט געשריבן:יא, אז איר האט פארבלאנדזשעט אין די נישט ריכטיגע פלאץ, אנשטאט שרייען אויף מענטשן וואס איר זאגט זענען מקיל כל כולו כר"ת, האט איר געשריגן אויף אידן וואס טון כהלכה, מיט א שטארקע מסורה, כמו שהיה נהוג לדוגמא בסאטמאר אינדערהיים.
שקרן.
ווייז מיר אויף איינעם וואס זאגט אז מען האט געטוהן מלאכות ווען מען האט שוין געזען כוכבים. אינדערהיים אין סאטמאר.מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:און יא, אויב מען זעהט כוכבים ביי 5.5 דעגרי מוז מען שוין חושש זיין אז סאיז לילה ממש לענין מלאכה בערב שבת ולחשוש בשיעור ביהש"מ לפני זה.למעלה משבעים האט געשריבן:ווייז מיר אן איין! מקור פון די רבנים וואס האבן מתיר געווען צו טון מלאכות נאכן שקיעה וויבאלד זיי האבן אנגענומען כל כולו מעיקר הדין ווי דעם מנחת כהן, אבער מחמיר געווען שוין ביי 5.5 דעגרי. איך האב א קלארע מקור וואס זאגט קלאר אנדערש ווי דיר, נישט ווייל ס'איז א דרבנן, נאר ווייל פארדעם הייבט זיך בכלל קיין ספיקות נישט אן, פונקט ווי 1'ע נאכמיטאג האסטו נישט קיין ספק צו ס'איז שוין זמן לילה.
טעות הוא בידך. איך האב שוין געברענגט דעם מנחת כהן. און קיינער איז נישט חולק אויף דעם, לגבי מלאכה בערב שבת כנ"ל.
דאס איז במנחת כהן - מאמר שני סוף פרק חמישי -למעלה משבעים האט געשריבן:און למעשה איז די חלק פון מנחת כהן נישט געווארן אנגענומען,
חס ושלום. ווייז מיר איין חולק.למעלה משבעים האט געשריבן:די גרעסטע ראיה איז ווייל דער חת"ס אפילו לשיטתך איז זיך חולק דערויף. ווייל 5 דעגרי אין מ"ד יוני 18 קומט אויס אויף זייער זייגער צו בערך 8:33, און די טענה'סט אז דאן איז שוין כוכבי לילה, קומט אויס ביה"ש איז בערך 17 מינוט פריער, אבער למעשה די לידה איז דאך געווען 8:30.
לויט דיין פארדרייטע פשט אין כשהשמים בהירים, ביסטו אפשר גערעכט.
אבער להלכה, האט דער חתם סופר אונז געהייסן קוקן ווען מ'זעהט כוכבים בשמים בהירים, און צוריק רעכענען 17.5 מינוט לבין השמשות. פאר א ברית .
וכל שכן למלאכת הרשות.למעלה משבעים האט געשריבן:וחוץ מזה והוא העיקר, די מנחת כהן זאגט נישט אז ווען מען זעט עני כוכב איז שוין זמן לילה, ער זאגט ס'איז זמן ביה"ש, און דאס שטימט אקוראט מיט וואס איך האלט און איין זאגן, אז פאר 6 דעגרי איז נישטא קיין ספק פון כוכבים בינונים.
ער זאגט אז מ'דארף חושש זיין אז סאיז נאכט, לגבי בין השמשות לפניו. קלאר זיין לשון.
ער איז אויך אין שקרן?מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:און יא אויב דער חת"ס זאגט אז לגבי מילה בשבת רעכנט מען 17.5 מינוט לבין השמשות, איז כש"כ למלאכה סתם.
ווידער, ווייז מיר אן נאר איין! מראי מקום וואס זאגט ווי דיר.
מען דארף נישט, ס'איז פשוט אבער איך וועל עס אויף זוכן בל"נ.למעלה משבעים האט געשריבן:כ'ווארט זיצעדיג...
די זוכסט נישט דעם אמת.
אפי' ווען איך האב דיר געברענגט עטליכע פוסקים, וואס לערנען פשט אין " כשהשמים בהירים " אזוי ווי מיר, - ווי די האסט געבעטען- און מיך בשייגעצט אז ס'איז נישט דא, האסטו אויך נישט מודה געווען, און מפייס געווען .
ווייל דיין כבוד איז העכער פונעם אמת.
און די זאגסט אויף.מיר שקרן?מאירים האט געשריבן:כבר הבאתי לך את המנחת כהן. און דאס איז נישט א שיטה יחידאה אדער טריקי.
אויב מען זעהט ג' כוכבים בשמים, זאל דאס זיין ביי 5 דעגרי, דארף מען שוין חושש זיין ללילה בערב שבת. און די ווייסט אויך אז ס'זענען דא מענטשען וואס זעהן שוין כוכבים דאמאלס.
איז זיכער אז מען דארף דאס רעכענען ללילה לגבי בין השמשות לפניו, "בערב שבת" לכולי עלמא. (עי' במנחת כהן שהבאתי לעיל)
די ביסט זיך טועה בדבר משנה. כנ"ל.למעלה משבעים האט געשריבן:זיינט מוחל כ'האב אייך שוין אנגעוויזן ווער ס'איז טועה בדבר משנה, דער מנחת כהן זאגט אז מען דארף דאן האלטן אלץ ביה"ש, נישט אלץ זמן לילה.
שקר גס,
וגילוי פנים בדבריו שלא כהלכה, דער מנחת כהן איז אפען פאר יעדן...למעלה משבעים האט געשריבן:אחרי ככלות הכל, אז א מורה הוראה איז מתיר צו טון א מלאכה אין ניו יארק, ביז 13 מינוט נאכן שקיעה בשעת הדחק גדול, ווייל ער פסק'נט ווי די מנחת כהן, איז נישט קיין שום פראבלעם.
נישט ריכטיג.למעלה משבעים האט געשריבן:און אויב ווילט איר מוחה זיין אויף געבאקענע מעשיות, דאן זייט מוחל ווענד אייך צו מנחם מענדל, אויף די פלאטפארמע איז באמת נישט די פלאץ צו מוחה זיין דערויף.
זיי מוחל, און שרייב וועגן וואקסינען, און אנדערע שטותים.
מיט דיין עם הארצות וגילוי פנים בתורה שלא כהלכה, קום ביטע נישט אין קיין תורה אשכול.
--למעלה משבעים האט געשריבן:בכל אופן, כ'פלאן אי"ה נישט צוריק צו קומען ענטפערן נאכאמאל דערויף, ווייל געווענטליך ביזטו נישט מחדש גארנישט, זאגסט נאר זאכן וואס כנראה זענען באשאפן בדמיונך און אונז דארפן עס נאך פארענטפערן...
איטשע האט געשריבן:דער מחבר האט נישט געשריבן זיין שלחן ערוך אז עס זיין בלייבן חתום וסתום ביז דער עולת שבת האט געשריבען זיין פשט.
דער מחבר האט יא געשריבן זיין שלחן ערוך אז יעדער פשוט׳ע מענטש זזאל אליינס פארשטיין וואס דער בית יוסף וויל, אן דארף פריער לערנען דאס גאנצע שלחן ערוך כדי צו פארשטיין זיין מיינונג.
דעריבער לאמיר דיר געבן צו פארשטיין עטליכע פונקטן.
1. דער מהר״ם אלשקר, דער ערשטער וואס לערנט פשט, אנדרעש ווי ביז זיין צייט, ווען נאכט הייבט זיך אן, און ער ברענגט א ראיה, פון די גאונים, וואס די אחרונים ביז זיינע צייטן און אויך נאך אים האבן ״נישט״ אנגענומען זיין מיינונג, און האלטן איז שיטת הגאונים איז גלייך מיט שיטת רבינו תם. אזויווי כלל ישראל האט אלמעאל געהאלטן פון ווען די תורה הקדושה איז געגעבן געווארן. דער מהר״ם אלשקר האט געוואוינט אין צפת אין די זעלבער שטאט ווי דער בית יוסף האט געוואוינט.
2. דער בית יוסף האט געזעהן זיין ספר, און קען גאר זיין אויך פערזענילך געקענט. דער בית יוסף דערמאנט זיין ספר אין זיין פירוש. דאס הייסט אז ער האט קלאר געזעהן די תשובה מיט זיין ערקלערונג אין שיטת הגאונים.
3. דער בית יוסף האט אבער באשלאסן אז ער איגנארירט גענצליך אט די שיטה, ער ברענגט עס ניטאמאל אז מען זאל חושש זיין דערויף, אפילו בשבת החמורה ווי דו שרייבסט.
וואס האלט דער בית יוסף?
דער בית יוסף שרייבט קלאר רייד אין שלחן ערוך סי׳ רס״א.זמן הדלקת נרות - די צייט צו צינדען לעכט ערב שבת קודש
יש אומרים - ס׳איז דא וואס זאגן
שצריך להוסיף מחול על הקודש - אז מען דארך צולייגן פון די חול צו קודש
וזמן תוספת זה הוא מתחילת השקיעה - די צייט םאר די תוספת איז פון אנהייב שקיעה
שאין השמש נראית על הארץ - ווען מען זעהט מער נישט די זון אויף דער ערד
עד זמן בין השמשות - ביז בין השמות
והזמן הזה - און דער צייט [ווען מען זעהט מער נישט די זון אויף דער ערד - ביז בין השמשות]
שהוא ג' מילין ורביע - איז דריי מיל און א פערטל (58.5 מינוט צו גיין לויט די קלענסט שיעור, לויט די גרעסטע שיעור איז עס 78מינוט)
רצה לעשותו כולו תוספת - וויל ער מאכן די גאנצע [58.5 מינוט] תוספות [שבת]
עושה - מאכט ער
רצה לעשות ממנו מקצת - וויל ער מאכן נאר אביסל דערפון
עושה - מאכט ער
דער מחבר פסק׳נט, איז אין צפת, אויב איינער וויל נאר מאכן ״מקצת״ פון די 3 מיל און א פערטל תוספת שבת, לאמיר זאגן בלויז 3 מינוט. דעמאלטס קען מען לכתחילה אנצינדן א פייער, און צינדן די שבת׳דיגע לעכט, על כל פנים איין געוויסע טאג אין יאר, 55 מינוט נאכדעם וואס מען זעהט מער נישט דער זון אויף דער ערד, ווי ער רופט עס אן, ״תחילת שקיעה״ ווי אזוי די וועלט רופט עס ״שקיעה.״
איינער וואס וועט דעמאלטס צינדען לעכט, איז נישט מחלל שבת, און אינער וואס זאגט אז יא, איז א מלעיג אל דברי בית יוסף.
היינטי טוט מען נישט אזוי, ניין איך אויך נישט, אבער דאס מיינט נישט אז מען דארף יעצט טוישן פשט אינ׳ם מחבר׳ס רייד, גדי אז עס שזאל שטומען מיט די היינטיגע הנהגה.
יעצט, כ׳האב נאך ראיות מוכיחות, אז מען מעג צינדל לעכט שבת, מער ווי אה אלבע שעה נאכ׳ן שקיעה, אבער איידער מען וועלן זיך נעמען צו יענס, וויל איך קלאר שטעלן אל ליניע מיט אייך כבר הרב מאירים, איר זאל מישטמומען מיט מיר לכל הפחות איינס פון די פאלגענדע.
1. וועלכע טאג אין יאר, מעג צינדען לעכט 55 מינוט נאכ׳ן שקיעה, כפשטות שיטת הבית יוסף.
2. דער בית יוסף זאגט ווערטער אין שלחן ערוך וואס דו ווילסט נישט פארשטייט און דערהערן.
חלב ישראל האט געשריבן:נאך אלע פלפולים דארף מען געדענקען אז די שטיקל פון תוספות שבת/ר"ת איז נאר א יש אומרים, לויט די ערשטע וועג איז שוין נאכט גלייך פון אנפאנג.
מאירים האט געשריבן:ווי לאנג נעמט א טעלפאן קאלל?
קענסט אליין מברר זיין.
מאירים האט געשריבן:איך קען צולייגן נאך וואס לערנען אזוי פשט אין מחבר, אבער זיי פסק'ענן כהגאונים
איך שרייב בפירוש, נאר א פוסק וואס פסק'נט כר"ת.
און דאס איז נישט דא !
מאירים האט געשריבן:איך קען דיר שרייבן ביי וועם איך האב מברר געווען אויף ר"מ ניישלאס...
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:ווייז מיר ווי איך האב געאסר'ט את המותר?
האסט פראבירט אסר'ן צו טון א מלאכה ביז 13 מינוט נאכן שקיעה.
פאר שרייבסטו נישט, אז איך האב געוואלט אסר'ן צו טון א מלאכה ביז 50 מינוט נאכן שקיעה? לפי שיטתך איז דאס מותר לכתחילה??
ואגב:
האסט דאך אליין געברענגט פון בחצר הקודש, אז ביי 25-28 מינוט קען מען שוין זעהן כוכבים.
איז דאך זיכער אסור נאך 12 מינוט, אפי' לשיטתך...
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:מתיר זיין את האסור טאר מען זיכער נישט. די ביסטאך מודה אז די הלכה איז כר"ת {ע"פ המנחת כהן} און כנ"ל שרייבט ער קלאר לגבי מלאכה בערב שבת אז אויב מ'זעהט ג' כוכבים, מאיזה גודל שיהי', מוז מען חושש זיין אז עס איז שוין וודאי לילה, און חושש זיין 13.5 מינוט פארדעם, איז בין השמשות. ער שרייבט נישט קיין נומערן און דעגריס, נאר מאיזה גודל שיהי'.
און אויב האב איך קיין ספק נישט אז די כוכבים וואס דו זעסט איז צום מערסטנס כוכבי ביה"ש? דארף איך שוין אויך חושש זיין אז ס'איז כוכבים בינונים? הגריי"נ האט אונז געלערנט אז נישט, אבער מאירים פון אייוועלט וויל זיך דינגן מיט אים, כ'הער.
ווייטער טועה בדבר משנה.
אין מיין גמרא, ראשונים, ואחרונים שטטי זייער קלאר אז כוכבי בין השמשות זענען כוכבים בינונים...
מיט וועמען טענה איך זיך דא?
א ריכטיגער גראבער עם הארץ....
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:גיב מיר איין מקור אויף דעם מתיר צו זיין א "מלאכה" בערב שבת. וועל איך מודה זיין ברבים ולא אבוש.
מג"א סי' של"א סק"ב "אבל במדינתינו לפעמים אין מקבלין שבת עד סמוך לרביעית שעה לצ"ה כמ"ש סי' רס"א" [כ'ווייס וואס גייט קומען אויף דעם, אז דו זעסט שוין כוכבים ביי 5 דעגרי ממילא רעדט די מג"א פון די כוכבים, איז ראשית האב איך דיר שוין געענטפערט אז די פריערדיגע רבנים האבן אונז שוין אויסגעלערנט אז דאס זענען כוכבי ביה"ש, און איר האט פשוט א טעות וואס הייסט בינונים, שנית, דו ווייסט אויך אז דיין טענות איז געווען לפי המנחת כהן וואס דו זאגסט נאך פון אים אז אויף יעדע שטערן וואס מען זעט דארף מען שוין חושש זיין אויף זמן לילה, אבער די מג"א האט דאס נישט געזאגט, און ער רעדט פון פשוטע זמן צאה"כ פון יעדע נאכט, וואס הגריי"נ האט אונז געלערנט אז דאס איז ביי 6 דעגרי.]
ווייטער די זעלבע שקרים, ועם הארצות.
יא, דער מג"א האלט אויך אזוי ווי דעם מנחת כהן. און דער מנחת כהן שרייבט "קלאר" אז עני ג' כוכבים מען זעהט איז מען חושש אז עס איז שוין לילה, ולחשוב ביה"ש לפני זה, לענין מלאכה. און די שעמסט זיך נישט צו זאגן שקר וכזב בשמו.
און הוספת חטא על פשע, צו מאכן הרב ניימאן זצ"ל פאר א עם הארץ ווי די.
ווי קען זיין אזא זאך ווי ג' כוכבי בין השמשות, וואס זענען נישט בינונים?
וויאזוי קענסטו אנשמירן אויף הרב ניימאן א היתר צו טוהן א מלאכה דאורייתא בערב שבת, ווען דער מנחת כהן האלט אז עס איז אסור?
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:כ'מיין זאלסט גונז זיין די שועה"ר לדוגמא, ווייל ער איז לפי דבריך ח"ו נותן מכשול לרבים.
ער שרייבט לשון המחבר, איך ווייס נישט וואס די ווילסט מוסיף זיין.
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:איך האף אז די פארשטייסט שוין וואס איך מיין.
יא, אז איר האט פארבלאנדזשעט אין די נישט ריכטיגע פלאץ, אנשטאט שרייען אויף מענטשן וואס איר זאגט זענען מקיל כל כולו כר"ת, האט איר געשריגן אויף אידן וואס טון כהלכה, מיט א שטארקע מסורה, כמו שהיה נהוג לדוגמא בסאטמאר אינדערהיים.
שקרן.
ווייז מיר אויף איינעם וואס זאגט אז מען האט געטוהן מלאכות ווען מען האט שוין געזען כוכבים. אינדערהיים אין סאטמאר.
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:מאירים האט געשריבן:און יא, אויב מען זעהט כוכבים ביי 5.5 דעגרי מוז מען שוין חושש זיין אז סאיז לילה ממש לענין מלאכה בערב שבת ולחשוש בשיעור ביהש"מ לפני זה.
ווייז מיר אן איין! מקור פון די רבנים וואס האבן מתיר געווען צו טון מלאכות נאכן שקיעה וויבאלד זיי האבן אנגענומען כל כולו מעיקר הדין ווי דעם מנחת כהן, אבער מחמיר געווען שוין ביי 5.5 דעגרי. איך האב א קלארע מקור וואס זאגט קלאר אנדערש ווי דיר, נישט ווייל ס'איז א דרבנן, נאר ווייל פארדעם הייבט זיך בכלל קיין ספיקות נישט אן, פונקט ווי 1'ע נאכמיטאג האסטו נישט קיין ספק צו ס'איז שוין זמן לילה.
טעות הוא בידך. איך האב שוין געברענגט דעם מנחת כהן. און קיינער איז נישט חולק אויף דעם, לגבי מלאכה בערב שבת כנ"ל.
דאס איז במנחת כהן - מאמר שני סוף פרק חמישי -
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:און למעשה איז די חלק פון מנחת כהן נישט געווארן אנגענומען,
חס ושלום. ווייז מיר איין חולק.
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:די גרעסטע ראיה איז ווייל דער חת"ס אפילו לשיטתך איז זיך חולק דערויף. ווייל 5 דעגרי אין מ"ד יוני 18 קומט אויס אויף זייער זייגער צו בערך 8:33, און די טענה'סט אז דאן איז שוין כוכבי לילה, קומט אויס ביה"ש איז בערך 17 מינוט פריער, אבער למעשה די לידה איז דאך געווען 8:30.
לויט דיין פארדרייטע פשט אין כשהשמים בהירים, ביסטו אפשר גערעכט.
אבער להלכה, האט דער חתם סופר אונז געהייסן קוקן ווען מ'זעהט כוכבים בשמים בהירים, און צוריק רעכענען 17.5 מינוט לבין השמשות. פאר א ברית .
וכל שכן למלאכת הרשות.
מאירים האט געשריבן:למעלה משבעים האט געשריבן:וחוץ מזה והוא העיקר, די מנחת כהן זאגט נישט אז ווען מען זעט עני כוכב איז שוין זמן לילה, ער זאגט ס'איז זמן ביה"ש, און דאס שטימט אקוראט מיט וואס איך האלט און איין זאגן, אז פאר 6 דעגרי איז נישטא קיין ספק פון כוכבים בינונים.
ער זאגט אז מ'דארף חושש זיין אז סאיז נאכט, לגבי בין השמשות לפניו. קלאר זיין לשון.
ער איז אויך אין שקרן?
מאירים האט געשריבן:די זוכסט נישט דעם אמת.
אפי' ווען איך האב דיר געברענגט עטליכע פוסקים, וואס לערנען פשט אין " כשהשמים בהירים " אזוי ווי מיר, - ווי די האסט געבעטען- און מיך בשייגעצט אז ס'איז נישט דא, האסטו אויך נישט מודה געווען, און מפייס געווען .
ווייל דיין כבוד איז העכער פונעם אמת.
און די זאגסט אויף.מיר שקרן?
למעלה משבעים האט געשריבן:אחרי ככלות הכל, אז א מורה הוראה איז מתיר צו טון א מלאכה אין ניו יארק, ביז 13 מינוט נאכן שקיעה בשעת הדחק גדול, ווייל ער פסק'נט ווי די מנחת כהן, איז נישט קיין שום פראבלעם.
מאירים האט געשריבן:נאר איין דוגמא, וממנו יקישו על השאר:
האסט מודה געווען אז די האסט פארזעהן א אפענע מנחת כהן. (איך האב עס געדארפט שרייבן היבש אפאר מאל ביז די האסט אפי' גענומען די מיה נאכצוקוקן). און שוין תיכף אריינגעלערט פשט אין חתם סופר, הגרי"י ניימאן, ורמ"נ. וכל האחרונים, אז "דער שטיקל מנחת כהן איז נישט נתקבל געווארן להלכה"...
מאירים האט געשריבן:מיין ציהל איז נישט דיך אויסגראדן, און אודאי נישט צו טוישן דיין מסורה. נאר ווייל דער וואס שרייבט אז דער מחבר איז מתיר צו טוהן א מלאכה ביז 58.5 אפי' אויב מזעהט כוכבים.
(וואס איז נישט אמת), ברענגט דאס צו צו חילול שבת ממש. מוז מען מיט אלע כוחות אויפווייזן אז דאס איז א טעות.
מאירים האט געשריבן:... איך האב ארויס דיין שיטה.
די האסט א דעה, און די וועסט "אריינלערנען פשט איבעראל, אזוי ווי דיין דעה, אפגעזעהן צו עס איז ריכטיג אדער נישט!
דאס הייסט טאקע נישט געדרייט מיטן צונג.. ...נאר סתם געדרייט א קאפ!
לעניננו:
אז איינער וועט דורך גיין וואס מיין מהלך איז, און וועט האבן געדולד צו ליינען דיין גאנצע אריכות, וועט ממילא זעהן אז די "לערנסט נאר אריין פשט" אבער באמת איז דאס פאלש פשט, און היבש געדרייט פאקטן.
נאר איין דוגמא, וממנו יקישו על השאר:
האסט מודה געווען אז די האסט פארזעהן א אפענע מנחת כהן. (איך האב עס געדארפט שרייבן היבש אפאר מאל ביז די האסט אפי' גענומען די מיה נאכצוקוקן). און שוין תיכף אריינגעלערט פשט אין חתם סופר, הגרי"י ניימאן, ורמ"נ. וכל האחרונים, אז "דער שטיקל מנחת כהן איז נישט נתקבל געווארן להלכה"...
(איך וויל נישט אריינגיין אין פרטים פון די נארישע ענטפערס און פשטים וואס די האסט געשריבן אין דיינע לעצטע צוויי תגובות, יעדער בר דעת קען דאס ממילא זעהן, און די וועסט אנפילן נאך צוויי בלעטער מיט נאך "אריינגעלערנטע פשטים" און פארדרייטע פאקטן.)
מיין ציהל איז נישט דיך אויסגראדן, און אודאי נישט צו טוישן דיין מסורה. נאר ווייל דער וואס שרייבט אז דער מחבר איז מתיר צו טוהן א מלאכה ביז 58.5 אפי' אויב מזעהט כוכבים.
(וואס איז נישט אמת), ברענגט דאס צו צו חילול שבת ממש. מוז מען מיט אלע כוחות אויפווייזן אז דאס איז א טעות.
איך בעהט איבער ר' למעלה וואס איך האב פארשריגן זיין דעה, איך האב ח"ו נישט געמיינט אים פערזענליך.