דאווענען מעריב ביי זעכציג, וואו איז דער מקור

[התבונני]

האסט מיר ארויף געברענגט א שמייכל.

אוואדע!

נעוואדע ! איניאנע דע יוימע

[יידישע קהילות]

דער רדב"ז אין יענע גאנצע תשובה איז פארנומען צו מ'האט גזען שוין ג' כוכבים, צו מ'קען שוין זען ג' כוכבים, "לויטן ר"ת פארשטייט מען יא ווייל דאן קען מען שוין זען 2 כוכבים" וכו' וכו' עיי"ש.
וואלט ער גערעדט פון 72 אדער אפילו פון 50 וואלט ער גערעדט פון הונדערטע כוכבים.
לייען איבער וועסטו פארשטיין וואס איך זאג.

לויט'ן ר"ת אליינס קען מען זען ג' כוכבים ביי 72. איי דו זעסט פריער? ביסט נישט דער ערשטער וואס פרעגט דאס. און עס איז דא תירוצים דערויף (איך האב עס שוין געשריבן אין איינע פון די אשכולים פון בין השמשות), אבער סוכ"ס איז דא צוויי שיטות אין די גאונים און ראשונים. שיטת הגאונים ושיטת הר"ת, און דער רדב"ז שרייבט א לאנגע תשובה ווי שיטת ר"ת (וואק אביסל ארויס פון דעם לאך פון די נומבערס (40, 50, 60, 72), ניץ די גבולים וואס די גאונים און די ראשונים אינקולדעט דער ר"ת ניצן. נאכדעם קענסטו עס אנהייבן צו שטעלן צום היינטיגן זייגער. [איך האב אפשר נישט גענוג קלאר מסביר געווען, און נאר איינער וואס האט עס שוין געלערנט די סוגיא, וועט פארשטיין, ועוד חזון למועד עס איבערצושרייבן קלארער].
דיסקלעמער: איך שרייב עס כאטש איך ווייס אז ניק פלוני גייט זיך אנאכפן און עפעס א ווארט. אבער לויט ווי עס זעט מיר אויס זענט איר יא אינטרעסירט צו הערן אביסל אלע שיטות בנוגע דעם ענין.

ערשט בעט איך מאירים זאל נידערן די טענער אז מ'זאל קענען רעדן אין לערנען נארמאל און ווי עס פאסט
איך האב נישט ג'פרעגט די קושיא אז מ'זעהט פריער. דער תירוץ אויף די קושיא איז דאך אז די אלע כוכבים פון פאר 58.5 זענען די כוכבים גדולים הנראים ביום.
איך פרעג נאר אויף דעם רדב"ז. איך זעה אז ער פארשטייט אז ווען מ'זעט שוין ג' כוכבים איז דאס שוין די זמן פון רבינו תם!
דאס שטימט זייער גוט מיט רבינו תם לויטן מנחת כהן-חת"ס, אבער עס שטימט נישט (בפשטות) מיט רבינו תם - 72.
אלזא, צו זאגן אז דער רדב"ז לערנט -בדעת רמב"ם- ווי רבינו תם-72, איז פארדרייט. אריינצוקוועטשן בדעת רמב"ם שיטת ר"ת-מנח"כ, דאס איז שוין אסאך לייכטער, און טייל וועלן זאגן אז עס איז כמעט נישט נוגע לדינא. (אפרש את שיחתי, אסאך זאגן אז אין ארץ ישראל זעהט מען טאקע ג' כוכבים בימי ניסן תשרי בערך 13 מינוט אחר השקיעה, נמצא שלפי זה אין מחלוקת לדינא בין ר"ת-מנ"כ עם הגאונים-רמב"ם.)

כאב נאך געוואלט צריקימען באריכות אויף אסאך זאכען
אבער האסט אנגעכאפט עפעס וואס איז זייער שווער ווי דער גר״א׳ס מהלך אין זאגסט בפשיטות אסאך זאגען מען זעהט, קיין איינע זעהט נישט !!!!! נאר עס איז אפשר אפשר דא וואס זאגען אז באמת איז דא נאר מען זעהט נישט מיט דער פליישיגע אויגען. בקיצור מען דארף גלייבען מיט כל מיני דוחקים ווי דער גר״א שטימט
וועגען דעם נעמט מען נישט אן דער גר״א כפשוטו נאר מען ווארט בערך 30 מיניט נאכען שקיעה

לאמיר אצינד נישט אריינגיין אין דעם שמועס וואס איז לכאורה שווער אויף שיטת הגאונים. איך האב דאס דערפאר אריינגעשטעלט אין סוגריים.
די שאלה איז יעצט דעת הרמב"ם והרדב"ז.
איך וויל אנקומען צו איין פשוט'ע הנחה: ווען דער רמב"ם און אנדערע גדולי הפוסקים שרייבן סתם "שקיעת החמה" האבן זיי נישט געמיינט אזויפיל און אזויפיל מינוט נאך שקיעת החמה. פינטל. זיי האבן געמיינט שקיעת החמה, ווען די זון גייט אונטער. צווייטע פינטל.
עס מיינט נישט אז מיר פסק'נען דא ווי דער רמב"ם, אבער לאמיר נישט פארדרייען פשוט פשט פון דעם רמב"ם.

[חלב ישראל]

ווען דער רמב"ם און אנדערע גדולי הפוסקים שרייבן סתם "שקיעת החמה" האבן זיי נישט געמיינט אזויפיל און אזויפיל מינוט נאך שקיעת החמה. פינטל. זיי האבן געמיינט שקיעת החמה, ווען די זון גייט אונטער. צווייטע פינטל.
עס מיינט נישט אז מיר פסק'נען דא ווי דער רמב"ם, אבער לאמיר נישט פארדרייען פשוט פשט פון דעם רמב"ם.

און ווען די גמרא זאגט אין מסכת שבת לד: "ואיזהו בין השמשות משתשקע החמה" וואס דארף יענץ צו מיינען? אויב לערנסטו אזוי פשט אין גמרא, קענסטו לערנען אזוי פשט אין רמב"ם אויך.

[היסטאריע]

ווען דער רמב"ם און אנדערע גדולי הפוסקים שרייבן סתם "שקיעת החמה" האבן זיי נישט געמיינט אזויפיל און אזויפיל מינוט נאך שקיעת החמה. פינטל. זיי האבן געמיינט שקיעת החמה, ווען די זון גייט אונטער. צווייטע פינטל.
עס מיינט נישט אז מיר פסק'נען דא ווי דער רמב"ם, אבער לאמיר נישט פארדרייען פשוט פשט פון דעם רמב"ם.

און ווען די גמרא זאגט אין מסכת שבת לד: "ואיזהו בין השמשות משתשקע החמה" וואס דארף יענץ צו מיינען? אויב לערנסטו אזוי פשט אין גמרא, קענסטו לערנען אזוי פשט אין רמב"ם אויך.

ממש אזוי שרייבט דער מנחת כהן

[יידישע קהילות]

אין אנדערע ווערטער יעדע תירוץ וואס תוספות זאגט און דער רמב"ם איז מעתיק די לשון פון די גמרא, מיינט אז דער רמב"ם האלט ווי תוספות?
דער וואס זאגט אז דער רמב"ם לאזט אין זיין ספר ווערטער וועלכע זאלן זיין 72 מינוטן אוועק פון שקיעת החמה וואס ער שרייבט, נארט זיך אליינס. אזא עוולה וואלט איך נישט אנגענומען אויף אסאך קלענערע פון דעם רמב"ם.
איך ווייס וואס קומט יעצט. דו מחוצף דער ספר פלוני און יענער גדול און יענער פוסק זאגן אז דער רמב"ם מיינט ווי די גמרא און אזוי ווי דו לערנסט אריין פשט אין די גמרא טוה דאס זעלבע אין רמב"ם.
איך בין גרייט דן צו זיין אויף דעם נאר אויב דו גלייבסט באמת אין דיין הארץ אז דער רמב"ם האט אזוי ג'האלטן. ביי מיר איז - דערווייל - ברור פארקערט.

[חלב ישראל]

דער וואס זאגט אז דער רמב"ם לאזט אין זיין ספר ווערטער וועלכע זאלן זיין 72 מינוטן אוועק פון שקיעת החמה וואס ער שרייבט, נארט זיך אליינס. אזא עוולה וואלט איך נישט אנגענומען אויף אסאך קלענערע פון דעם רמב"ם.

הונדערט פראצענט, די שאלה איז נאר פארוואס אויפ'ן גמרא נעמסטו עס יא אן.

[יידישע קהילות]

דער וואס זאגט אז דער רמב"ם לאזט אין זיין ספר ווערטער וועלכע זאלן זיין 72 מינוטן אוועק פון שקיעת החמה וואס ער שרייבט, נארט זיך אליינס. אזא עוולה וואלט איך נישט אנגענומען אויף אסאך קלענערע פון דעם רמב"ם.

הונדערט פראצענט, די שאלה איז נאר פארוואס אויפ'ן גמרא נעמסטו עס יא אן.

ווייל די גמרא איז נישט ג'מאכט צו פסק'ן דערפון פאר א פשוט'ע ייד.
דער רמב"ם איז יא, עיין בהקדמתו.
די גמרא איז ג'מאכט פאר תלמידי חכמים און זיי וועלן פארשטיין וויאזוי צו מאכן אוקימתות וכדומה. אזוי עכ"פ האבן ג'האלט די בעלי תוספות, עס זענען געווען חולקים מה"ט. אזוי ווי די גמרא טוט מיט משניות. קיינער האט נישט קיין קושיא אז רבינו הקדוש האט מכשיל געווען יידן. ווייל מ'טאר נישט זיין א מורה הלכה מתוך משנה. מ'דארף האבן שימוש תלמידי חכמים, וואס דאס מיינט גמרא.
אבער רמב"ם ורי"ף ושאר ספרי הפסק זענען ג'מאכט פאר דעם עולם. והראיה ווען עס איז דא א מקום לטעות שמועסט דער רמב"ם אויס מיט גענוג א קלארע לשון.
אה"נ ביי הלכתא למשיחא שאלות איז דער רמב"ם אסאך ווייניגער קלאר, ווייל עס איז אסאך א קלענערע חשש לטעות.
דא ואלט דער רמב"ם נישט געלאזט אזא מקום מכשול לרבים.
דאס איז א כלל גדול אין פסק.
עס איז דא א שטארקע לשון פון דעם חזון איש אויף די נקודה ממש.
ווער קען עס ברענגען דא?

[חלב ישראל]

אז מ'וויל זיך עקשנען, קען מען נאכאלץ טענה'ן אז ביי זיי איז עס געווען אזא פשוטע זאך, אז מ'האט עס אפילו נישט געדארפט ארויסשרייבן, ווען מ'האט געזאגט שקיעת החמה האט יעדער אליינס פארשטאנען וואס מ'מיינט. כ'זאג נישט אז דאס האט דער רמב"ם טאקע געמיינט, אבער קעגן די אנדערע ראיות אז דער רמב"ם האט נישט געהאלטן פון די צוויי שקיעות איז די טענה ממש א דשאוק.

אמאל ערב שבת ביי מנחה האב איך געדאוונט אין עפעס א שולכל, און ס'האט זיך עפעס פארשטלעפט. זע איך ווי דער רב גיבט א בליק אויפ'ן זייגער, און ער זעט אז ס'איז שוין פופציג מינוט נאכ'ן שקיעה. גיבט ער זיך א רוף אן "נו, מ'דארף זיך צויאגן, ס'שוין באלד די שקיעה..."

[איטשע]

היינט געמערקט אן אינטערסאנטע שורה אין שלחן ערוך, סי׳ תרצ״ד:

ויש ליתנו בליל פורים קודם שמתפללים מנחה.

[יידישע קהילות]

רבותי, איך וויל נישט איבערקייען ויכוחים און איך קען נישט אצינד איבערלייענען דעם גאנצן אשכול.
איך פרעג נאר ווער עס קען מיר מסביר זיין פשוט עברי-טייטש אין די ווערטער פונעם הייליגן חתם סופר זי"ע וואס איז שוין דערמאנט געווארן מערערע מאל דא אין דעם אשכול.
אנחנו כולנו במדינות אלו עושים במלאכה עש"ק עד קרוב לשעה או ג' רביע שעה קודם צאת הכוכבים, נמצא אנו תופסים במוחלט כשיטת ר"ת
איך וויל נישט הערן קיין דיוקים צו ער רעכנט 72 פון שקיעה, אדער צוריקצווועגס פון צאת-הכוכבים.
איך וויל נאר וויסן וואס ער מיינט אז "מיר טוהן מלאכות ביז נאנט צו א שעה אדער 3/4 שעה פאר צאת-הכוכבים"? מיינט ער צו זאגן אז מ'טוט מלאכות ביז 12 מינוט אדער 27 מינוט נאך די שקיעה. (= 60 מינוט/45 מינוט פאר 72.)
בין איך גערעכט?

[מאירים]

אעתיק כאן מה שראיתי בקונטרס אוצרות הסופר (מובא גם בקובץ עץ חיים, קובץ ז') מש"כ בס' תולדות שמואל (אונסדארף) מהגאון ר' מרדכי הכהן שטראסער אבד"ק שעלליע הי"ד, מה שקיבל מרבו הגאון בעל באר שמואל מאונסדארף זצ"ל שהיה תלמוד הכתב סופר. וז"ל, אמו"ר שליט"א נוהג בזה כהחת"ס זי"ע שכתב, הגם דשיעור תוספות שבת הוא 18 או 20 מינוטין, מ"מ מחמירינן בזה כהחת"ס דג' רבעי שעה הוא זמן הדלקה, והיום ערש"ק שנת עזר"ת דעצעמבער 22 צוה להדליק בשעה 3:35 - לפי זה היה צאת הכוכבים ביום הנ"ל בשעה 4:20 וכו' וכב' אמו"ר הגה"ק ידוע היה מדייק גדול בענינים אלו, ולא פעם אחת אלא הרבה פעמים שמענו ממנו דבימות החורף היה עושה זמן קבלת שבת ¾ שעה קודם צאת הכוכבים מפני שהיום קצר, ובזמן הקיץ שעה אחת לפני צאת הכוכבים.

ער האט נישט קיין שקיעה בכלל. נאר צאת ג' כוכבים הנראים.
און פון דעם רעכנט ער צוריק, בקיץ שעה.
ובחורף ג' רבעי שעה.

כלשון החתם סופר בתשובה, אהן קיין דריידלעך.

[למעלה משבעים]

שוין לאנג נישט דא געווען, נישט מיטגעהאלטן די טישן און בענק דא...

http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.ph ... 9#p1538159

רבותי, איך וויל נישט איבערקייען ויכוחים און איך קען נישט אצינד איבערלייענען דעם גאנצן אשכול.
איך פרעג נאר ווער עס קען מיר מסביר זיין פשוט עברי-טייטש אין די ווערטער פונעם הייליגן חתם סופר זי"ע וואס איז שוין דערמאנט געווארן מערערע מאל דא אין דעם אשכול.
אנחנו כולנו במדינות אלו עושים במלאכה עש"ק עד קרוב לשעה או ג' רביע שעה קודם צאת הכוכבים, נמצא אנו תופסים במוחלט כשיטת ר"ת
איך וויל נישט הערן קיין דיוקים צו ער רעכנט 72 פון שקיעה, אדער צוריקצווועגס פון צאת-הכוכבים.
איך וויל נאר וויסן וואס ער מיינט אז "מיר טוהן מלאכות ביז נאנט צו א שעה אדער 3/4 שעה פאר צאת-הכוכבים"? מיינט ער צו זאגן אז מ'טוט מלאכות ביז 12 מינוט אדער 27 מינוט נאך די שקיעה. (= 60 מינוט/45 מינוט פאר 72.)
בין איך גערעכט?

איך וועל דיר זאגן אז ס'קען זיין ביזט גערעכט, און מאירים וועט דיר זאגן ביזט זיכער נישט גערעכט. כ'כאפ נישט ווי אזוי די ווילסט מען זאל דיר ענטפערן ווען די תשובות ווענד זיך דאך ממש אין וואס די ווילסט נישט הערן.

[למעלה משבעים]

אעתיק כאן מה שראיתי בקונטרס אוצרות הסופר (מובא גם בקובץ עץ חיים, קובץ ז') מש"כ בס' תולדות שמואל (אונסדארף) מהגאון ר' מרדכי הכהן שטראסער אבד"ק שעלליע הי"ד, מה שקיבל מרבו הגאון בעל באר שמואל מאונסדארף זצ"ל שהיה תלמוד הכתב סופר. וז"ל, אמו"ר שליט"א נוהג בזה כהחת"ס זי"ע שכתב, הגם דשיעור תוספות שבת הוא 18 או 20 מינוטין, מ"מ מחמירינן בזה כהחת"ס דג' רבעי שעה הוא זמן הדלקה, והיום ערש"ק שנת עזר"ת דעצעמבער 22 צוה להדליק בשעה 3:35 - לפי זה היה צאת הכוכבים ביום הנ"ל בשעה 4:20 וכו' וכב' אמו"ר הגה"ק ידוע היה מדייק גדול בענינים אלו, ולא פעם אחת אלא הרבה פעמים שמענו ממנו דבימות החורף היה עושה זמן קבלת שבת ¾ שעה קודם צאת הכוכבים מפני שהיום קצר, ובזמן הקיץ שעה אחת לפני צאת הכוכבים.

ער האט נישט קיין שקיעה בכלל. נאר צאת ג' כוכבים הנראים.
און פון דעם רעכנט ער צוריק, בקיץ שעה.
ובחורף ג' רבעי שעה.

כלשון החתם סופר בתשובה, אהן קיין דריידלעך.

דער געט נישט אויף... זייט מוחל איר זענט אינגאנצן אף טרעק, דארט שטייט ווען די זמן "קבלת שבת" איז לויטן חת"ס, זע דעם קעפל דארט http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.ph ... 9#p1538159

און איך האב דיר דאס שוין אמאל געשריבן, דארט שטייט בכלל נישט די זמן צאה"כ לויטן חת"ס, נאר די זמן צאה"כ לויטן בעל באר שמואל!

ס'איז נישט מעגליך צו זאגן אז די זמן צאה"כ דארט איז בדעת החת"ס, וויבאלד די חשבון וועט נישט אנהייבן צו שטימען מיטן חשבון פון חת"ס אין תשובה סי' פ', ווייל אויב זאל מען זאגן אז צאה"כ איז געווען יענעם טאג 4:20, שטימט עס נאר אויב מען רעכנט 5.7 דעגרי [אנדערש קומט מען נישט אן צו די זייגער], און אויב זאל דער חת"ס רעכענען 5.7 דעגרי וואלט אויסגעקומען אז 8:30 [יענעם טאג וואס די קינד איז געבוירן] וואלט שוין לאנג געווען אינמיטן ביה"ש, ס'וואלט געווען ווייניגער ווי 10 מינוט צו צאה"כ, און נישט היבש פאר ביה"ש.

בהכרח איז פשט אז די זמן צאה"כ איז אן אייגענער, נאר די זמן הדלק"נ פון 45 מינוט פאר צאה"כ, דאס איז ע"פ חומרת החת"ס.

[יידישע קהילות]

שוין לאנג נישט דא געווען, נישט מיטגעהאלטן די טישן און בענק דא...

http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.ph ... 9#p1538159

רבותי, איך וויל נישט איבערקייען ויכוחים און איך קען נישט אצינד איבערלייענען דעם גאנצן אשכול.
איך פרעג נאר ווער עס קען מיר מסביר זיין פשוט עברי-טייטש אין די ווערטער פונעם הייליגן חתם סופר זי"ע וואס איז שוין דערמאנט געווארן מערערע מאל דא אין דעם אשכול.
אנחנו כולנו במדינות אלו עושים במלאכה עש"ק עד קרוב לשעה או ג' רביע שעה קודם צאת הכוכבים, נמצא אנו תופסים במוחלט כשיטת ר"ת
איך וויל נישט הערן קיין דיוקים צו ער רעכנט 72 פון שקיעה, אדער צוריקצווועגס פון צאת-הכוכבים.
איך וויל נאר וויסן וואס ער מיינט אז "מיר טוהן מלאכות ביז נאנט צו א שעה אדער 3/4 שעה פאר צאת-הכוכבים"? מיינט ער צו זאגן אז מ'טוט מלאכות ביז 12 מינוט אדער 27 מינוט נאך די שקיעה. (= 60 מינוט/45 מינוט פאר 72.)
בין איך גערעכט?

איך וועל דיר זאגן אז ס'קען זיין ביזט גערעכט, און מאירים וועט דיר זאגן ביזט זיכער נישט גערעכט. כ'כאפ נישט ווי אזוי די ווילסט מען זאל דיר ענטפערן ווען די תשובות ווענד זיך דאך ממש אין וואס די ווילסט נישט הערן.

איך וויל נאר וויסן צו איך לערן גוט אפ דעם שטיקל ח"ס. סיי אז מ'רעכנט צוריקצווועגס פון צאה"כ און אפילו אויב מ'גייט לויט 72 שרייבט נישט דער ח"ס אז מ'פירט זיך להקל מער פון 12 מינוט (3/4 שעה) און 27 מינוט (א שעה) איז דאס ריכטיג?

[למעלה משבעים]

לגבי די חלק פון 27 מינוט יא, ס'איז ריכטיג דאס זאגט ער דא, אז "קבלת שבת" איז געווען בערך 27 מינוט נאכן שקיעה.

לגבי מאירים, לויט ווי איך געדענק האלט ער אז די חשבון פירט צו קבלת שבת נאך פארן שקיעה.

[יידישע קהילות]

לגבי די חלק פון 27 מינוט יא, ס'איז ריכטיג דאס זאגט ער דא, אז "קבלת שבת" איז געווען בערך 27 מינוט נאכן שקיעה.

לגבי מאירים, לויט ווי איך געדענק האלט ער אז די חשבון פירט צו קבלת שבת נאך פארן שקיעה.

לאו דווקא 27 מינוט; צווישן 12 - 27 מינוט. מסכים?
קומט אויס אז נאך 27 מינוט לאחר השקיעה האט מען שוין נישט מער קיין חתם סופר אויף וואס זיך צו פארלאזן, אפילו לויט דיין וועג אז דער חתם סופר רעכנט צאת הכוכבים = 72 מינוט.
מסכים?

[למעלה משבעים]

זיך צו פארלאזן אויף וואס? צו מאכן א ברית ביז 13.5 מינוט פאר 72? נישט ריכטיג!

ווייל זמן "לילה" לחוד וזמן "קבלת שבת" לחוד, די נקודה וואס ער ברענגט ארויס איז אז מען האט אנגענומען ווי ר"ת אינגאנצן, און ער ברענגט א ראיה דערצו, אז קבלת שבת איז ערשט געווען ג' רבעי שעה או קרוב לשעה פאר צאה"כ, קומט אויס אז מען האט געהעריג געטון א מלאכה נאכן שקיעה, איז פשט אז מען האט אנגענומען אינגאנצן ווי ר"ת.

נו יעצט ווענד זיך עס וואס די האלטסט דער חת"ס האט געלערנט איז שיטת ר"ת, דהיינו אויב איז שיטת ר"ת אז ערשט ביי 72 איז נאכט, דארף מען מאכן א ברית ביז 13.5 פאר נאכט. קבלת שבת מאכט נאכנישט נאכט לגבי א ברית.

אבער לערנט מען אז דער חת"ס האלט נישט בדעת ר"ת 72 נאר פריער, איז אוודאי לגבי א ברית אויך זמן לילה פריער, אבער אפילו אזוי, אויב לפי חשבון קומט אויס אז ביה"ש זאל זיין ערשט חצי שעה פאר צאה"כ, וועט מען אוודאי מאכן א ברית דעם טאג.

[ידיעות שונות]

דער וואס זאגט אז דער רמב"ם לאזט אין זיין ספר ווערטער וועלכע זאלן זיין 72 מינוטן אוועק פון שקיעת החמה וואס ער שרייבט, נארט זיך אליינס. אזא עוולה וואלט איך נישט אנגענומען אויף אסאך קלענערע פון דעם רמב"ם.

הונדערט פראצענט, די שאלה איז נאר פארוואס אויפ'ן גמרא נעמסטו עס יא אן.

ווייל די גמרא איז נישט ג'מאכט צו פסק'ן דערפון פאר א פשוט'ע ייד.
דער רמב"ם איז יא, עיין בהקדמתו.
די גמרא איז ג'מאכט פאר תלמידי חכמים און זיי וועלן פארשטיין וויאזוי צו מאכן אוקימתות וכדומה. אזוי עכ"פ האבן ג'האלט די בעלי תוספות, עס זענען געווען חולקים מה"ט. אזוי ווי די גמרא טוט מיט משניות. קיינער האט נישט קיין קושיא אז רבינו הקדוש האט מכשיל געווען יידן. ווייל מ'טאר נישט זיין א מורה הלכה מתוך משנה. מ'דארף האבן שימוש תלמידי חכמים, וואס דאס מיינט גמרא.
אבער רמב"ם ורי"ף ושאר ספרי הפסק זענען ג'מאכט פאר דעם עולם. והראיה ווען עס איז דא א מקום לטעות שמועסט דער רמב"ם אויס מיט גענוג א קלארע לשון.
אה"נ ביי הלכתא למשיחא שאלות איז דער רמב"ם אסאך ווייניגער קלאר, ווייל עס איז אסאך א קלענערע חשש לטעות.
דא ואלט דער רמב"ם נישט געלאזט אזא מקום מכשול לרבים.
דאס איז א כלל גדול אין פסק.
עס איז דא א שטארקע לשון פון דעם חזון איש אויף די נקודה ממש.
ווער קען עס ברענגען דא?

כמדומני אז דער רא"ש אין די תשובות שרייבט קלאר אז רמב"ם איז אזוי ווי משניות און מ'מעג נישט פסקנ'ען מתוך דבריו. (ברור שכן כתוב בדברי הראשונים, וכעת שכחתי המקור המדויק)

[ידיעות שונות]

קבלת שבת מאכט נאכנישט נאכט לגבי א ברית.

וואס הייסט?
אויב איינער איז למעשה מקבל שבת פרי איז עס מכריע א דין לילה לגבי פילע הרבה הלכות.

[למעלה משבעים]

לפי זכרוני איז דאס א שו"ע ביו"ד סי' רס"ב די לעצטע סעיף.

[ידיעות שונות]

גערעכט, וחידוש הוא במילה.

דאכט זיך אז אויך לגבי גיטין איז ער דן אין תרוה"ד, און מאכט א חילוק.

[חלב ישראל]

כמדומני אז דער רא"ש אין די תשובות שרייבט קלאר אז רמב"ם איז אזוי ווי משניות און מ'מעג נישט פסקנ'ען מתוך דבריו. (ברור שכן כתוב בדברי הראשונים, וכעת שכחתי המקור המדויק)

דער רמב"ם אליינס האט זיכער נישט אזוי געהאלטן, אזויווי ער שרייבט אין קלאר אין הקדמה, וז"ל: ,"כללו של דבר: כדי שלא יהא אדם צריך לחיבור אחר בעולם בדין מדיני ישראל, אלא יהא חיבור זה מְקַבֵּץ לתורה שבעל פה כולה, עם התקנות והמנהגות והגזירות שנעשו מימות משה רבינו ועד חיבור התלמוד, וכמו שפירשו לנו הגאונים בכל חיבוריהן שחיברו אחר התלמוד. לפיכך קראתי שם חיבור זה "משנה תורה", לפי שאדם קורא בתורה שבכתב תחילה, ואחר כך קורא בזה ויודע ממנו תורה שבעל פה כולה, ואינו צריך לקרות ספר אחר ביניהם."

[יידישע קהילות]

זיך צו פארלאזן אויף וואס? צו מאכן א ברית ביז 13.5 מינוט פאר 72? נישט ריכטיג!

ווייל זמן "לילה" לחוד וזמן "קבלת שבת" לחוד, די נקודה וואס ער ברענגט ארויס איז אז מען האט אנגענומען ווי ר"ת אינגאנצן, און ער ברענגט א ראיה דערצו, אז קבלת שבת איז ערשט געווען ג' רבעי שעה או קרוב לשעה פאר צאה"כ, קומט אויס אז מען האט געהעריג געטון א מלאכה נאכן שקיעה, איז פשט אז מען האט אנגענומען אינגאנצן ווי ר"ת.

נו יעצט ווענד זיך עס וואס די האלטסט דער חת"ס האט געלערנט איז שיטת ר"ת, דהיינו אויב איז שיטת ר"ת אז ערשט ביי 72 איז נאכט, דארף מען מאכן א ברית ביז 13.5 פאר נאכט. קבלת שבת מאכט נאכנישט נאכט לגבי א ברית.

אבער לערנט מען אז דער חת"ס האלט נישט בדעת ר"ת 72 נאר פריער, איז אוודאי לגבי א ברית אויך זמן לילה פריער, אבער אפילו אזוי, אויב לפי חשבון קומט אויס אז ביה"ש זאל זיין ערשט חצי שעה פאר צאה"כ, וועט מען אוודאי מאכן א ברית דעם טאג.

איך הער.
נאך א נקודה שנתעוררתי בדברי מרן החתם סופר זי"ע. ער איז נאר משוה שיטת רבינו תם צו די שיטה פון דעם רוקח, אדער ווי עס איז מער באקאנט אלס די שיטה פון די יראים, אז ביי שקיעת החמה איז שוין לילה ודאי, אויף דעם זאגט ער אז מיר פסק'ן להדיא נישט ווי זיי. אבער *אין זיינע ווערטער* איז גארנישט פאראן קעגן דעת הגאונים. אויך איז נישט פאראן קיין ראיה קעגן די גאונים פון טוהן א מלאכה 12 -27 מינוט נאך די שקיעה, ווייל לויט די גאונים ווערט דאך אויך אפגעשטופט דער זמן לפי האופק (וממילא נעשה ספק, ובהצטרף לשיטת ר' יוסי נעשה אף קל יותר) איז דאך קיין ראיה ברורה אויך נישטא.
בין איך גערעכט מיט דעם?

[מאירים]

אעתיק כאן מה שראיתי בקונטרס אוצרות הסופר (מובא גם בקובץ עץ חיים, קובץ ז') מש"כ בס' תולדות שמואל (אונסדארף) מהגאון ר' מרדכי הכהן שטראסער אבד"ק שעלליע הי"ד, מה שקיבל מרבו הגאון בעל באר שמואל מאונסדארף זצ"ל שהיה תלמוד הכתב סופר. וז"ל, אמו"ר שליט"א נוהג בזה כהחת"ס זי"ע שכתב, הגם דשיעור תוספות שבת הוא 18 או 20 מינוטין, מ"מ מחמירינן בזה כהחת"ס דג' רבעי שעה הוא זמן הדלקה, והיום ערש"ק שנת עזר"ת דעצעמבער 22 צוה להדליק בשעה 3:35 - לפי זה היה צאת הכוכבים ביום הנ"ל בשעה 4:20 וכו' וכב' אמו"ר הגה"ק ידוע היה מדייק גדול בענינים אלו, ולא פעם אחת אלא הרבה פעמים שמענו ממנו דבימות החורף היה עושה זמן קבלת שבת ¾ שעה קודם צאת הכוכבים מפני שהיום קצר, ובזמן הקיץ שעה אחת לפני צאת הכוכבים.

ער האט נישט קיין שקיעה בכלל. נאר צאת ג' כוכבים הנראים.
און פון דעם רעכנט ער צוריק, בקיץ שעה.
ובחורף ג' רבעי שעה.

כלשון החתם סופר בתשובה, אהן קיין דריידלעך.

דער געט נישט אויף... זייט מוחל איר זענט אינגאנצן אף טרעק, דארט שטייט ווען די זמן "קבלת שבת" איז לויטן חת"ס, זע דעם קעפל דארט http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.ph ... 9#p1538159

בבקשת מחילה.

דער קעפל דארט, איז נאר וואס דער קובץ "אוצרות הסופר" וויל ארויסברענגען, אז די תלמידי החתם סופר, קרוב לדורו ולהבנתו, האבן זיך געפירט לגבי זמן קבלת שבת, "כהחתם סופר" אזוי ווי ער שרייבט אין די תשובה. "שעה או ג' רבעי שעה קודם צאת הכוכבים" און ער איז מפרש שעה בקיץ, וג' רבעי שעה בחורף.

אבער דער שעלליא'ער רב זצוק"ל וויל ארויסברענגען א קושיא אויף ר' מאיר קליין'ס לוח לזמן צאת הכוכבים. היתכן? מיין רבי איז דאך געווען דער מדייק גדול בענינים אלו, און איך ווייס אז אין 22 דעצעמבער (חורף) איז הדלקת נר שבת 4\3 שעה פאר צאת הכוכבים בדיוק, און אויב מיין רבי (באר שמואל) האט געהייסן צינדן ליכט 4:35, (אזוי האב איך מיר פארצייכנט דאמאלס) איז דאך צאת הכוכבים זיכער געווען 4:20. וויאזוי קען ר' מאיר קליין שרייבן אין זיין לוח אז צאת הכוכבים 22 דעצעמבער איז 5:10 ??

און איך האב דיר דאס שוין אמאל געשריבן, דארט שטייט בכלל נישט די זמן צאה"כ לויטן חת"ס, נאר די זמן צאה"כ לויטן בעל באר שמואל!

צאת הכוכבים איז צאת הנראה, ווי מען זעהט אין חת"ס יו"ד סימן ק"כ. מעולם איז קיינעם נישט איינגעפאלן צו זאגן, צאת הכוכבים לויט חתם סופר, צאת הכוכבים לויט דעם צל"ח, צאת הכוכבים לויט דעם מגן אברהם, אדער צאת הכוכבים לויט באר שמואל.
(זאת ועוד, דער באר שמואל איז געווען אביסעלע נענטער צום דור החתם סופר, און זיך געפירט בכל נימי ליבו כמוהו. און אויב דער חתם סופר וואלט געהאלטן א אנדערע צאת וואלט ער דעס געוויסט. ער איז נישט געווען א אומוויסנדער חדר יונגל. ער ווערט גערעכנט פון שטארקסטע איבערגעבער פון דעם דרך החתם סופר, כידוע)

ס'איז נישט מעגליך צו זאגן אז די זמן צאה"כ דארט איז בדעת החת"ס, וויבאלד די חשבון וועט נישט אנהייבן צו שטימען מיטן חשבון פון חת"ס אין תשובה סי' פ', ווייל אויב זאל מען זאגן אז צאה"כ איז געווען יענעם טאג 4:20, שטימט עס נאר אויב מען רעכנט 5.7 דעגרי [אנדערש קומט מען נישט אן צו די זייגער], און אויב זאל דער חת"ס רעכענען 5.7 דעגרי וואלט אויסגעקומען אז 8:30 [יענעם טאג וואס די קינד איז געבוירן] וואלט שוין לאנג געווען אינמיטן ביה"ש, ס'וואלט געווען ווייניגער ווי 10 מינוט צו צאה"כ, און נישט היבש פאר ביה"ש.

איך קען נאר ענטפערן א השערה. אז דער חתם סופר איז נישט געגאנגען קוקן כוכבים בעת כתיבת התשובה, ווייל ער האט געדארפט שיקן די תשובה שנעל. ער האט נאר געשריבן כפי לוח רבו רנ"א, וואס ער אליין שרייבט אויף דעם "וכפי הנראה שגם במדינות אלו. נמצא כזה בקירוב" און אפשר איז די זייגער אין פערשבורג געווען פאראויס אפאר מינוט.
וסמך על השואל שיבדוק.. מר כי אתריה!

בהכרח איז פשט אז די זמן צאה"כ איז אן אייגענער, נאר די זמן הדלק"נ פון 45 מינוט פאר צאה"כ, דאס איז ע"פ חומרת החת"ס.

כאמור, איז נאר דא איין צאת. און דער באר שמואל האט זיך גפירט "כל-כולו" כהחתם סופר. ותו לא מידי.

[למעלה משבעים]

זיך צו פארלאזן אויף וואס? צו מאכן א ברית ביז 13.5 מינוט פאר 72? נישט ריכטיג!

ווייל זמן "לילה" לחוד וזמן "קבלת שבת" לחוד, די נקודה וואס ער ברענגט ארויס איז אז מען האט אנגענומען ווי ר"ת אינגאנצן, און ער ברענגט א ראיה דערצו, אז קבלת שבת איז ערשט געווען ג' רבעי שעה או קרוב לשעה פאר צאה"כ, קומט אויס אז מען האט געהעריג געטון א מלאכה נאכן שקיעה, איז פשט אז מען האט אנגענומען אינגאנצן ווי ר"ת.

נו יעצט ווענד זיך עס וואס די האלטסט דער חת"ס האט געלערנט איז שיטת ר"ת, דהיינו אויב איז שיטת ר"ת אז ערשט ביי 72 איז נאכט, דארף מען מאכן א ברית ביז 13.5 פאר נאכט. קבלת שבת מאכט נאכנישט נאכט לגבי א ברית.

אבער לערנט מען אז דער חת"ס האלט נישט בדעת ר"ת 72 נאר פריער, איז אוודאי לגבי א ברית אויך זמן לילה פריער, אבער אפילו אזוי, אויב לפי חשבון קומט אויס אז ביה"ש זאל זיין ערשט חצי שעה פאר צאה"כ, וועט מען אוודאי מאכן א ברית דעם טאג.

איך הער.
נאך א נקודה שנתעוררתי בדברי מרן החתם סופר זי"ע. ער איז נאר משוה שיטת רבינו תם צו די שיטה פון דעם רוקח, אדער ווי עס איז מער באקאנט אלס די שיטה פון די יראים, אז ביי שקיעת החמה איז שוין לילה ודאי, אויף דעם זאגט ער אז מיר פסק'ן להדיא נישט ווי זיי. אבער *אין זיינע ווערטער* איז גארנישט פאראן קעגן דעת הגאונים. אויך איז נישט פאראן קיין ראיה קעגן די גאונים פון טוהן א מלאכה 12 -27 מינוט נאך די שקיעה, ווייל לויט די גאונים ווערט דאך אויך אפגעשטופט דער זמן לפי האופק (וממילא נעשה ספק, ובהצטרף לשיטת ר' יוסי נעשה אף קל יותר) איז דאך קיין ראיה ברורה אויך נישטא.
בין איך גערעכט מיט דעם?

נישט גערעכט, ווייל אפילו אויב לויט די גאונים זאל נאכט זיך ווענדן לפי האופק, איז אבער זיכער אז ביים שקיעה הייבט זיך אן ביה"ש, דאס מיינט אז פון שקיעה איז אסור במלאכה.