קורצע עובדות און געדאנקען

[בעאבאכטער]

ישר כח שאינו יודע פארן צוברענגן דעם מקור, ביזט עס בעסער מסביר פון מיר, ישר כח נאכמאל.

נישט גענוג הסבר!
ששש... מיר האבן געוואוסט אז דער מקור איז ר' יאנקעלע זצ"ל.

[שאינו יודע]

איך פארשטיי נישט וואס דיין פראבלעם איז.

1) די מעשה איז געדרוקט, איז וואס וועט געשען אז נאך צוואנציג אידן וועלן וויסן די מעשה?
2) וואס איז די פראבלעם צו דערציילן די מעשה? ער האט ח"ו געזאגט אז זיי האבן נישט געקענט לערנען?

[קיקיון]

די רביצין איז גערעכט ......

תולדות סופרים

[שמעלקא טויב]

א פיינע מעשה ר' קיקיון

[שאינו יודע]

א פיינע מעשה, און א מוסר השכל!

[בעאבאכטער]

איך פארשטיי נישט וואס דיין פראבלעם איז.

1) די מעשה איז געדרוקט, איז וואס וועט געשען אז נאך צוואנציג אידן וועלן וויסן די מעשה?
2) וואס איז די פראבלעם צו דערציילן די מעשה? ער האט ח"ו געזאגט אז זיי האבן נישט געקענט לערנען?

1) דער דרוקער האט געטוהן אן עוולה פונקט אלע היינטיגע מוציאים לאור, וואס ווייסן נישט ווי איין און ווי אויס, מיינט עס נישט אבער אז מ'זאל עס נאכמער מפרסם זיין.
2) ניין ער האט נישט געזאגט ח"ו כדברים האלה, אבער פארשטייט איר נישט אז ס'איז נאך אלץ א חידוש גדול וואס דארף נישט געשריבן ווערן?

אדרבא, איך פארשטיי נישט פארוואס איר פארשטייט נישט וואס מיר האבן מעורר געוועהן.

[שאינו יודע]

ווי שוין געשריבן, איך זע נישט די עולה פון די מעשה

[קיקיון]

סיום איגרת מהמחנה חיים להשואל ומשיב

[שמעלקא טויב]

מוראדיג די ווערטער

ר' קיקיון, אויף די רעכטע זייט ווערט צומאל פארשניטן די ווערטער, ווען איר שניידט דעם בילד געט מער אויף די רעכטע זייט.

א שיינעם דאנק

[קיקיון]

איגרת מהמחנה חיים להרהגה"צ ר שמשון בן רפא' זצ"ל בענין
בוטשער סטאר כשר

מוראדיג !! פראנקפורט בימם ההם ווי א ת"ת איז געווען א מלחמה

[שמעלקא טויב]

אה, דאס איז שיין

כנראה איז דער מחנה חיים נישט געווען צופרידן אז מ'פארקויפט כשר געמאכט פלייש.

[שמעלקא טויב]

נאך אינטערסאנט, ער שרייבט אויף פראנקפורט: מעיר אשר בימי נעורי כ"כ שבחים שמעתי לספר. דער מחנה חיים אלץ תלמוד פון הייליגן חת"ס האט זיכער געהערט פון זיין גרויסן רבי'ן אסאך פון עיר מולדתו.

[קיקיון]

אה, דאס איז שיין כנראה איז דער מחנה חיים נישט געווען צופרידן אז מ'פארקויפט כשר געמאכט פלייש.

כנראה האסט די נאר ג'כאפט א האלבען בליק

[שמעלקא טויב]

כ'האב געכאפט א גאנצע, אבער אזוי ווי מ'זעמיר אזוי געוואוינט צו קויפ'ן כשר געמאכט פלייש איז מיר שווער ארויסצוזאגן דעם אמת...

[msp]

ווכן ר' וואלף סטריקאווער איז געקומען צום טאטע'ן ר' אברהם'לע טשעכאנאווער אויף א כיבוד אב וויזיט
האט אים דער טאטע דערלאנגט א גלאז הייסע טיי
כאפט דאס אהן ר' וואלף און ברעהט זיך אפ
ער שרייט: געוואלד, דאס איז דאך קאכעדיג!
גיט אים זיין טאטע א פאטש: היתכן? כלי שני אינו מבשל!

[קיקיון]

מספרים על הסבא מקלם שהיה לו מעיל מיוחד שהוא לבש כאשר הוא כעס. הסבא מקלם אמר שכשהוא מרגיש שהוא רוצה לכעוס הוא מוריד את המעיל הרגיל, הולך לארון כדי לקחת את המעיל המיוחד ועד שהוא היה מגיע לארון וטרח להתלבש, כבר שלט על רצונו לכעוס.

הרה"צ ר ירוחם זצ"ל על רבו הרה"צ ר שמיה זיסל זצ"ל הסבא מקלם

אני נתחנכתי בקלם מקום שם היו זהירים מאד בענין של סדר. הסבא זצ"ל מקלם היה כועס אם לא העמידו את הכסא במקומו ובדיוק, כמו על מעשה דחלול שבת. אני ירשתי ממנו בגד אשר היה נראה כבגד חדש ממש, והוא ז"ל נשאו שלשים שנה. והנה אצלנו אם הקמטים שבמכנסים נראים יפים תמיד, הסיבה היא רק מפני שאנו מביאים המכנסים לחיט בכל חודש לתקן הקמטים אבל בקלם לא עשו כן, אלא הבגד היה עומד בעינו זמן רב מפני שנזהרו מאד בשמירתו.

הסבא זצ"ל לא הטה לעולם עיניו להביט אל הצדדים, ואם היו רואים בקלם אדם המביט לצדדין שלא לצורך גדול, היתה זאת שם לחרפה גדולה. ואני בבואי לקלם בפעם הראשונה, נכנסתי בשעת תפלת מעריב - בקלם ארכה תפלה המעריב כשעה שלמה - ובית התלמוד תורה לא היה יותר גדול מחדר זה שאנו נמצאים עכשיו, ואף שחשקי לראות את הסבא זצ"ל היה גדול מאד, כי לא ראיתיו עד אז, ואף על פי כן לא הרימותי עיני להסתכל בו, ולא ראיתיו עד למחר, פחד כזה היה שורר שם בענין הרמת עין.

איך בין אמאל אריין אין טעלזער מנין צי מעריב און אראפגעלייגט דעם מאנטעל איז אויסגעוואקסען אן אלטער טעלזער און מיר געוויזען די הענגערס, דאס איז א בה"מ
אמאל דארט געווען ביי סעודה שלישית מהאט ג'בענשט פאר דעם זמן און ארפגענימען פון טישען און אלעס צירוקגעלייגט על מקומו
פרעג איך נישט מכין לחול? זאגט מען מיר מ'גייט דאך דאווענען

[בעאבאכטער]

אמאל דארט געווען ביי סעודה שלישית מהאט ג'בענשט פאר דעם זמן און ארפגענימען פון טישען און אלעס צירוקגעלייגט על מקומו
פרעג איך נישט מכין לחול? זאגט מען מיר מ'גייט דאך דאווענען

דאס איז קעלעם!

[בעאבאכטער]

ווכן ר' וואלף סטריקאווער איז געקומען צום טאטע'ן ר' אברהם'לע טשעכאנאווער אויף א כיבוד אב וויזיט
האט אים דער טאטע דערלאנגט א גלאז הייסע טיי
כאפט דאס אהן ר' וואלף און ברעהט זיך אפ
ער שרייט: געוואלד, דאס איז דאך קאכעדיג!
גיט אים זיין טאטע א פאטש: היתכן? כלי שני אינו מבשל!

געוואלדיג!
איר האט מיר דערמאנט די פאלגענדע ווערטער פון הייליגן רשב"א אין די תשובות (חלק א סימן צ"ח) אינו דומה, אבל קרוב לענין קדושת קביעת חז"ל
וכאילו אתה מעיד על שאי אפשר שראית אותו בעיניך. או סבה אחרת יש. וכן בכאן אנו שואלין אותו שמעיד מאין אתה יודע ששהתה זו. שמא שכחת או שמא טעית או שמא נתחלף לך בזמן או שמא נתחלפה לך בהמה זו באחרת. שאי אפשר להעיד שתהא בהמה זו בין עיניו כל שנים עשר חודש. ואם יתחזק בטעותו ויאמר לא כי אהבתי דברים זרים והם אשר ראו עיניהם ואחריהם אלך. נאמר אליו להוציא לעז על דברי חכמים אי אפשר. ויבטל המעיד ואלף כיוצא בו ואל תבטל נקודה אחת ממה שהסכימו בו חכמי ישראל הקדושים הנביאים ובני נביאים ודברים שנאמרו למשה מסיני. ועוד אני אומר שלא אמרו שהיתרת זו אינה חיה. אלא כך אמרו שכך קבל משה מסיני שהיתרת כנטול. וכל שאילו ינטל אינו חי שנים עשר חודש אפילו מעתה שלא נטל טריפה כאילו נטל. ואף על פי שהוא מרבה כחול ימים עם יתרונו. וכן בחסר רגל אפילו חיה טריפה. שאילו לא נולדה כן אלא שלימה ונטל רגלה לא חיתה אף עכשיו טריפה. וסוף דבר מוטב נחזור אחר הטענות כדי לקיים דבריהם ולא שנדחה דבריהם המקודשים האמתיים המקויימים ונעמד ונקיים דברים בטלים של אלו.

[קיקיון]

הרה"צ ר' ישראל חיים קאפלאן זצ"ל משגיח בביהמ"ד עליון אין מאנסי האט במשך די וואך געוואנט אין
דארמאטארי שבתות איז ער געווען ביי די קינדער
אמאל זענען בחורים צירוקגעקומען שפעט פון א חתונה און זענען ניט געווען אזוי נזהר אויף די אלטע האלצערנע טרעפ
ביים נעקסטען שמועס האט ער געזאגט גזל שינה ! און מען גייט אינדערפרי טבילה
טובל ושרץ בידו!

א בחור האט אים געוויזען דעם צעטיל קטון ביים נעקסטען שמועס האט ער געזאגט
איך ווייס ניט צי אלע ווייסען אבער עס איז פאראן סידורים ווי עס איז דא א צעטיל קטון
נוראותדיג ! עס איז כדאי צו זעהן! (דאםאךט ג'ווען א רובא דמינכר חסידישע בחורים)
נאך דעם, ווען מען האט אים ג'וויזען א חסידיש ספר האט ער געפרעגט
וואס איז דער שייכות מיט דעם ר אלימלך א רבי א תלמיד

[קיקיון]

אמאל דארט געווען ביי סעודה שלישית מהאט ג'בענשט פאר דעם זמן און ארפגענימען פון טישען און אלעס צירוקגעלייגט על מקומו
פרעג איך נישט מכין לחול? זאגט מען מיר מ'גייט דאך דאווענען

דאס איז קעלעם!

טעלז איז ניט קעלעם
ר, אליעזד גארדאן טעלזער רב ומיסד הישיבה
און דער אלטער פון קעלם ר שמחה זיסל
זענען ביידע געווען תלמידים פון ר ישראל סאלאנטער זצ"ל
און ג'האט אנדערע מהלכים
און טעלז האט מען ניט געזאגט מוסר שמיעסען נאר שיעורי דעת

[בעאבאכטער]

גערעכט, טעיתי.
אגב, איז ר' אליעזר געווען רב אין קעלעם, בעפאר ער האט איבער גענומען די רבנות אין טעלז.
שיעורי דעת איז פון איידעם ר' יוסף בלאך, איא?

[פאמיליעמירעלס]

קיקיון.
שיין

ווער איז הגרח״ק ? ר׳ חיים קניבסקי?

עפעס א טעות איז דא. דער חתם סופר האט נישט געקענט פרעגן פארן כתב סופר נאך דריסיג יאר צי ער געדענקט דעם בחור?

[בעאבאכטער]

לשון אגרות חזון איש ח"ב אגרת קלב
"בכל פגע הריני מורגל להחזיק את האמונה," כי לא נעשה דבר בעולם במקרה. רק על פי השגחתו ית, והריני מתאמץ בתפלה להעביד את הגזירה, ולפיכך הריני מתייחס בקרירות להשתדלות, כי ע״פ הרוב אין ההשתדלות ברורה"

[msp]

א דאנק דיר בעאבאכטער פאר דער רשב"א!

[קיקיון]

קיקיון.
שיין ווער איז הגרח״ק ? ר׳ חיים קניבסקי? עפעס א טעות איז דא. דער חתם סופר האט נישט געקענט פרעגן פארן כתב סופר נאך דריסיג יאר צי ער געדענקט דעם בחור?

כ'בין נייגעריג וואס ר" יצחק דער עורך פון דברי שי"ח וועט ענטפערען