על מצות ציצית

[יאנאש]

מעג מען מאכן א 'פאקעט' אויפן ציצית?

אז מען רעדט שוין פון ציצית, וואס איז דער דין מיט די 'נעט' טלית קטן, דיעזע מיט די פילע לעכער, איז עס א געהעריגע בגד, אדער איז עס נאר צו האלטן די גרינצייג אין די זופ?

[cano]

נאמבער צוויי: איז די זאך אזוי, א ברכה מאכט מען דאך סיי ווי נישט אויף די טלית קטן ביי אייך, ריכטיג?

מעגען מעג מען דאך זיכער ארויפלייגען דערויף ציצית, דאן וואס איז די שאלה, איך כאף נישט קלאר.

[יאנאש]

ביינונז פירט מען זיך נישט צו גיין אנע ציצית אינמיטן טאג, איז מיין פראגע אויב דאס ווערט גערעכנט פאר ציצית.

[cano]

אהה דאס איז די שאלה, אויף דעם האב איך געשריבען די צווייטע שירה אין מיין פריערדיגע תגיבה,

איך וועל עס אביסעל מער צולייגען אפשר וועט עס זייין גרינגער צו פארשטיין,

אז די מאכסט עס פאר א בגד דורעכען אנטיען, פירט מען זיך צו לייגען דערויף ציצית, אשר ע"כ, איז עס פינקט וואו א קאטענע,

[cano]

געדענק איך רעד נאר פון דיין צווייטע קשיא, די ערשטע חלק וויל איך נישט אריינגיין אין די על כנפי שאלה, איך האב שוין א אלטע וויכיח מיט איינעם דערוועגען, איך דארף עס איבערלערנען פאר איך רעד דערפין, צו עס דארף זיך טאקע שלעפען אויף דער זייט, וואס דעמאלטס קען זיין אז מען דארף עס אריינלייגען אין די טאשען ווייל אז מען לאזט עס הענגען שלעפט זיך עס נישט אויף דדער זייט, נאר עס הענגט פין פארענט, נעווער מיינד איך האב גארנישט געזאגט

[יאנאש]

שכוח פארן ענטפערן אויף די צווייטע פראגע, אבער איך בין נאך נישט זיכער אז עס איז פונקט ווי קאטענע.

מיין ערשטע פראגע האסטו בכלל נישט פארשטאנען, איך פרעג 'נישט' אויב מען מעג אריינשטופן די פעדימער אין טאש, איך פרעג אויב מען מעג מאכן א טאש 'אויף' א טלית קטן.

[cano]

מען מאכט דאך די טאש פאר מען לייגט ארויף דערויף ציצת, איז נישט שייך קיין קשיות, עס בלייבט נאך אלץ א בגד פין ד' כנפות, לייגט מען דערויף ציצית, אין מען קען עס אנטיען אנשטאט א קאטענע,

[פרינץ]

יאנאש.

וואס איז בכלל דיאיידיע פון אריינבויען א 'קאסטום פאקעט' אינעם ציצית'ל.
דאס גייט זיין א נייער סארט אויף וואס מען ארבעט יעצט. עס גייט הייסן 'ציצית מיט טאשן' ?

דאס איז גראדע גאנץ א פיינער דערהער. אגב פארוואס זאל מען נישט מעגן, ווערט עס דען אויס ארבע כנפות?

[יאנאש]

טאקע דאס איז מיין פראגע, אויב איז נישטא קיין שום פקק להלכה דערויף, האו קאם עס האט זיך נאכנישט געיאוועט איינער דערויף?

[פרינץ]

גאנץ א פיינער איידיע.

וועט עס האבן א בעק טאש אויך? לויטן פלאן.

[cano]

פארוואס ביזטי נישט זיכער אז עס איז פינקט וואו א קאטענע?

צווייטענס דעס אז מען האט עס נישט געמאכט ביז היינט איז נישט קיין ראי', ווייל א ביזעם טאש אינם וועסטעל איז נישט קיין שום שאלה להלכה אין ביז א פאר יאר צוריק איז עס נישט געווען צו באקימען,

[זיידעניו]

מצות ציצית

• עס שטייט אין האר"י הקדוש אז ווען איינער היט אפ ערליך די מצוה פון ציצית באקומט ער די שכר אז טויזענט און אכט הונדערט קנעכט באדינען אים, דארף מען פארשטיין פארוואס פונקט די צאל קנעכט פטאר די מצוה?
• נאר די גמרא זאגט אז די שכר פאר איין מצוה איז צען זהובים וואס דאס איז צוויי סלעים און א האלב (ווייל יעדע סלע איז פיר זהובים ממילא קומט אויס צען זהובים איז צוויי און א האלב סלעים).
• אין ספר הקנה שטייט אז ווען מ'ציילט יאר'ן רעכנט מען 360 טעג פאר א יאר ווייל דאס איז די חשבון פון 30 טעג א חודש מאהל 12 איז 360.
• אין בעל הטורים שטייט אז מ'רעכנט אז א מענטש לעבט צוויי און זיבעציג יאר ווי די צאל פון [את מספר ימיך] "אמלא".
• ביז צוועלעף יאר באקומט מען נישט קיין שכר אבער דערנאך יא ווייל מ'ווערט שוין אנגערופען סמוך לאיש און ער באקומט שוין שכר פאר מצוות.
• און אז יעדעס יאר איז דא 360 טעג און פאר יעדע מצוה איז 2 און א האלב סלעים קומט אויס אז פאר א יאר מצות ציצית קומט שכר 900 סלעים (2 מאהל 360 = 720 און 360 מאהל האלב = 180 צוזאמען = 900).
• קומט אויס פאר א גאנץ לעבען וואס דאס איז 60 יאר שכר (ווייל ביז 12 רעכענט מען נישט) איז 60 מאהל 900 סלעים = 1045 סלעים - טויזענט און פינף פערציג.
• אין די תורה שטייט איז פאר א עבד דארף מען צאלען 30 שקלים אויב מ'שעדיגט עס קומט אויס אז די ווערד פון א עבד איז 30 שקלים.
• לויט דעם שטימט זייער גוט די חשבון פון 1800 קנעכט ווייל 1800 (עבדים) מאהל 30 (די ווערד פון א עבד) איז 45000 (סלעים) לויט די חשבון פון א גאנץ לעבן.
• דאס איז פשט אין האר"י הקדוש אז פאר מצות ציצית באקומט מען אזופיל שכר.
(מהרה"ג מאסטראווצא זצ"ל)

[זיידעניו]

גדילים תעשה לך
אין פרשת שלח ווערט דערמאנט די מצוה פון ציצית, און ווייל עס ווערט דערמאנט נעבן דעם איסור פון שעטנז, לערנט ר' אלעזר ארויס אין מס' יבמות (ד.), דעם באקאנטן כלל "עשה דוחה לא תעשה", אז דער מצות עשה פון ציצית איז דוחה דעם לא תעשה פון שעטנז, און מען מעג לייגן ציצית פון וואהל אויב א בגד פון פשתן. רש"י ז"ל ברענגט אין פרשת יתרו אז די צוויי פסוקים גדילים תעשה לך מיט שעטנז זענען געזאגט געווארן בדיבור אחד. מיר האבן דא צוזאמען גענומען די זעקס נעמען וואס עס איז דא אויף די מצוה.

- שמות המצוה -

ציצית
אין פרשת שלח רופט עס די תורה אטן ציצית, אחזוי ווי עס שטייט אין פסוק, ואעטשסול לטהזם "צהיצהית", רש"י ז"ל ברענגט דאטרט צוויי טייטשן אויף דעם וואטרט ציצית.
א) וועגן די פעדעמעס הייסט דאטס ציצית, אחזוי ווי די האטר פונעם קאטפ הייסן אויך ציצית ווי עס שטייט אין פסוק "וחיהקטחונהי בלאצהיצהית ריאשעהי" ער האטט מיר גענומען ביי די האטר פון מיין קאטפ.
ב) ציצית איז אח לשון פון זעהן, ווייל די ציצית דאחרף מען כסדר זעהן, אחזוי ווי עס שטייט "ולראאהיתזם אויתוי, און עס איז דאט אח פסוק אין שיר השירים "מוצהיץ" מהן החחחרחכלהים, דער אויבערשטער קוקט אחרויס פון די שפאחלטן.
און אחזוי אויך זאטגט דער זוהר אין פרשת שלח אחז דער ציץ פונעם כהן גדול הייסט "ציץ" ווייל עס איז געמאחכט
און אחז יעדער זאטל עס זעהן, נאטר "ציץ" איז אח לשון זכר, און "ציצית" איז אח לשון נקבה.

פתיל
אין פסוק שטייט "פלאתהיל" תלאכולזת, דאטס וואטרט פתיל מיינט אח פאטדעם וואטס איז צוזאחמען געדרייט מיט נאטך פעדעמעס, אטבער אח פאטדעם וואטס איז נישט צוזאחמען געדרייט ווערט אטנגערופן "חולט".

תכלת
אין פסוק שטייט פלאתהיל "תלאכולזת", דאטס וואטרט תכלת האטט דריי משמעות.
א) רש"י לערנט אחז תכלת איז אח לשון פון פאחרלענדן, און דאטס איז מרמז אחז דער אויבערשטער האטט
אויסגע'הרג'ט די בכורים אין מצרים, און רש"י ברענגט אחז דער תרגום זאטגט אויף פאחרלענדן "תלהכאלטא".
ב) אין זוהר פרשת פנחס שטייט אחז תכלת איז אח לשון פון "תלחכאלהית" אחז אח מענטש זאטל קוקן אויף די ציצית און
פאחרשטיין וואטס איז זיין תלחכאלהית.
ג) נאטך זאטגן מפרשים אחז תכלת איז אח לשון פון אח סוף "תלהכאלטה", און דאטס איז צו דערמאחנען דעם מענטש אחז עס
איז דאט אח סוף צו זיין לעבן.

טלית
אין לשון המשנה וועט די ציצית אטנגערופן "טלית", און דער רבינו בחיי זאטגט ווייל טלית איז אח לשון פון דערהויבן, אחזוי ווי עס שטייט אין פסוק "ולנאטהילחת מהן אחראעטא", אז ער האט מיך אויפגעהויבן פון די ערד, און דער ציצית טוט אח מענטש דערהייבן צום אויבערשטן.

גדילים
אין די וואכענדיגע סדרה שטייט "גדילים" תעשה לך, דאס ווארט גדילים האט אויך דריי משמעות. דער אברבנאל זאגט אז גדילים איז א לשון פון וואקסן "גדלים" און די ציצית וואקסן פון אויבן ווערן זיי
א) אנגערופן גדילים.
ב) דער רבינו בחיי זאגט אז גדילים איז א לשון פון גרויסקייט "גדול", און ווען מען טוט אן דעם טלית זאגט מען דעם פסוק ה' אלוקי "גדלת" מאד הוד והדר לבשת, דערפאר הייסט די ציצית גדילים.
ג) עס איז א לשון פון א קניפ, און וויבאלד עס האט פון אויבן פינעף קניפן הייסט דאס גדילים.

כרוספדון
דער תרגום זאטגט אין פרשת שלח אויף דעם וואטרט ציצית "כלארולסאפלאדהין".
אין די גמרא איז פאחרהאחנען אחן אמורא וואטס הייסט ר' כרוספדאי, זאטגט דער סדר הדורות אחז דער אמורא האטט זעהר מחבב געוועהן די מצוה פון ציצית דערפאחר הייסט ער כרוספדאי אחזוי ווי די תרגום טייטשט דעם וואטרט ציצית.
* * *

[אלד וויליאמסבורג]

מצות ציצית

• עס שטייט אין האר"י הקדוש אז ווען איינער היט אפ ערליך די מצוה פון ציצית באקומט ער די שכר אז טויזענט און אכט הונדערט קנעכט באדינען אים, דארף מען פארשטיין פארוואס פונקט די צאל קנעכט פטאר די מצוה?

נישט פון אריז"ל נאר א בפירושע גמרא
און נישט 1800 נאר 2800
וז"ל הגמ' מס' שבת דף ל"ב ע"ב אמר ר"ל כל הזהיר בציצית זוכה ומשמשין לו ב' אלפים וח' מאות עבדים שנאמר וגו'

און דעם חשבון מאך איבער

[שוועמל]

באזוכנדיג דעם "ליווינג תורה מוזעאום" אין בארא פארק איז מיר זייער געפאלן די אויסשטעלונג פון די ציצית מיט די תכלת.

לגבי דעם אופן וסכום הקשרים איז פארהאן א גרויסע מחלוקה און עטליכע מסורות. איך האב געכאפט א בילד פונעם אויסשטעלונג ווי אלע דעות זענען אויסגעקניפט.

http://img387.imageshack.us/img387/7651/tzitzit.jpg

[א טענצל!]

אז מען שטטייט דא אין א פארום מיטן נאמען "על מצות ציצית", וויל איך פרעגן צו עמיצער ווייסט וואס איז די מקור אין געוויסע הויפן (מונקאטש, וכ"ה מנהג רביה"ק מסאטמאר זי"ע, כמדומה לי ג"כ בסקווירא) אז בחורים מאכן "נישט" קיין ברכה אויף טלית קטן. (אין דרכי חו"ש שטייט אז לכתחלה זאל מען יוצא זיין פון א גדול). חפשתי ולא מצאתי און עס איז נישט דא קיין ענטפער. ווער עס ווייסט זאל זיך ביטע אנרופן!!

[והוא פלאי]

הסיבה מבואר בנמוקי או"ח מפני שאינו בגד שאין גדול בוש לצאת בו לשוק, ועי' בהסכמת הרה"ק משינאווא על הדעת קדושים שחולק על סברא זו

[ביקסאד]

לגבי דעם אופן וסכום הקשרים והחוליות איז פארהאן א גרויסע מחלוקה און עטליכע מסורות.
איך האב געכאפט א בילד פונעם אויסשטעלונג ווי אלע דעות זענען אויסגעקניפט.

[יעדער]

הסיבה מבואר בנמוקי או"ח מפני שאינו בגד שאין גדול בוש לצאת בו לשוק, ועי' בהסכמת הרה"ק משינאווא על הדעת קדושים שחולק על סברא זו

די הייליגע צאנזע רב זי“ע האט אויך געהאלטען פון די סברה פון בוטשאטש רב זי“ע
וכידוע איז די הייליגע שינאווע רב זי“ע מחולק געווען מיטען גרויסען טאטע אויף אסאך זאכן

[וואס טוט זיך]

אז מען שטטייט דא אין א פארום מיטן נאמען "על מצות ציצית", וויל איך פרעגן צו עמיצער ווייסט וואס איז די מקור אין געוויסע הויפן (מונקאטש, וכ"ה מנהג רביה"ק מסאטמאר זי"ע, כמדומה לי ג"כ בסקווירא) אז בחורים מאכן "נישט" קיין ברכה אויף טלית קטן. (אין דרכי חו"ש שטייט אז לכתחלה זאל מען יוצא זיין פון א גדול). חפשתי ולא מצאתי און עס איז נישט דא קיין ענטפער. ווער עס ווייסט זאל זיך ביטע אנרופן!!

געזען ברענגען אז רביה"ק זי"ע האט יא געמאכט א ברכה אלס בחור.

[רבן גמליאל]

וואס איז פשט אז מען זאל נישט גיין מיט תכלת אלס ספיקא דארייתא לחומרא?

[למעלה משבעים]

וואס איז פשט אז מען זאל נישט גיין מיט תכלת אלס ספיקא דארייתא לחומרא?

ווייל ס'איז נישטא...

ההעעם, ס'איז פארהאן א באזונדערע אשכול איבער תכלת.

[נישט ווי יעדעם]

וואס איז פשט אז מען זאל נישט גיין מיט תכלת אלס ספיקא דארייתא לחומרא?

ווייל ס'איז נישטא...

ההעעם, ס'איז פארהאן א באזונדערע אשכול איבער תכלת.

אפשר קענט איר צו ווייזן דעים לינק

ייש"כ

[יעדער]

וואס איז פשט אז מען זאל נישט גיין מיט תכלת אלס ספיקא דארייתא לחומרא?

ווייל ס'איז נישטא...

ההעעם, ס'איז פארהאן א באזונדערע אשכול איבער תכלת.

אפשר קענט איר צו ווייזן דעים לינק

ייש"כ

www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?t=4825

[נישט ווי יעדעם]

וואס איז פשט אז מען זאל נישט גיין מיט תכלת אלס ספיקא דארייתא לחומרא?

ווייל ס'איז נישטא...

ההעעם, ס'איז פארהאן א באזונדערע אשכול איבער תכלת.

אפשר קענט איר צו ווייזן דעים לינק

ייש"כ

http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?t=4825

ייש"כ