דיונים ועיונים בפרשת בא

חידושים ופלפולים בפרד"ס התורה

די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד

אוועטאר
חניוק
שר חמישים ומאתים
תגובות: 263
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג פעברואר 19, 2013 11:34 pm

א הערליך כאפ פון ראגאטשאווער זי"ע

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך חניוק »

אנטשולדיגט פאר דע העברעאישע אקצענט...

ווי איז טאקע דעם שטיקל?

כמה שנים היו אבותינו במצרים? ה' אמר לאברהם אבינו "כי גר יהיה זרעך... ארבע מאות שנה", ובפרשת בשלח אף כתוב "ומושב בני ישראל אשר ישבו במצרים שלשים שנה וארבע מאות שנה" – אך הפסוקים בפרשתנו מוכיחים שבפועל הזמן היה קצר בהרבה:

בתחילת הפרשה כתוב הייחוס של משפחת משה ואהרן, כולל מספר שנות חייהם של אבות השושלת: "וּשְׁנֵי חַיֵּי לֵוִי שֶׁבַע וּשְׁלשִׁים וּמְאַת שָׁנָה... וּשְׁנֵי חַיֵּי קְהָת שָׁלשׁ וּשְׁלשִׁים וּמְאַת שָׁנָה... וּשְׁנֵי חַיֵּי עַמְרָם שֶׁבַע וּשְׁלשִׁים וּמְאַת שָׁנָה", ובהמשך נאמר שמשה היה בן שמונים ביציאת מצרים. והנה קהת נמנה עם היורדים למצרים (בפרשת ויגש), ואפילו אם נחשב את כל שנותיו (133) ועוד שנות עמרם (137) ושנות משה (80) לא נתקרב ל-400 שנה, ועוד יש להוריד את השנים החופפות בין הדורות. אכן, חז"ל אומרים שלמעשה ישראל היו במצרים 210 שנים, כנרמז בדברי יעקב לבניו "רדו [=210] שמה".

חישוב הקץ
הסבר הידוע להבדל בין המספרים השונים הוא ש-400 שנה נמנים מהולדת יצחק ("גר יהיה זרעך"), 430 שנה נמנים מברית בין הבתרים (שלפי חז"ל היתה 30 שנה לפני לידת יצחק), ובפועל רק 210 שנים היו במצרים עצמה.

עד כאן הכל כתוב בפירושי רש"י לתורה. רק נוסיף רמזים: מלידת יצחק היו 190 שנות גלות בתוך ארץ ישראל, קץ שנים הרמוזות בשמו של יצחק – קץ חי – כפי שנרמז גם בהגדה של פסח "הקב"ה חישב את הקץ". 400 הוא 20 ברבוע, והנה כל מספר 'מרובע' נחלק לשני מספרים 'משולשים' סמוכים, וזו בדיוק החלוקה ל-210 (20 במשולש, סכום כל המספרים מאחד עד עשרים) ו-190 (19 במשולש). כלומר, ה' חצה את המספר הרבועי 400 לשני המשולשים המרכיבים אותו; המשולש הקטן (190) נגזר ורק המשולש הגדול (210) התקיים כגלות במצרים – כמו שבליל הסדר חוצים את המצה האמצעית ומותירים את החלק הגדול לאפיקומן (רמז להמתנה הארוכה של שנות הגלות).

מספר הדורות הוא הקץ
אמנם חז"ל רומזים להסבר נוסף. כך נאמר במשנה: "הוא [רבי עקיבא] היה אומר, האב זוכה לבן בנוי ובכח ובעושר ובחכמה ובשנים ובמספר הדורות לפניו והוא הקץ, שנאמר 'קֹרא הדֹרות מראש', אף על פי שנאמר 'ועבדום וענו אֹתם ארבע מאות שנה', ונאמר 'ודור רביעי ישובו הנה'" (עדויות ב, ט). המשנה הזו נראית ככתב חידה... ופותר החידה הוא הגאון המופלא בעל 'צפנת פענח' (הרוגוטשובר), המפרש כך:

המשנה אומרת שחשבונות הקצים של גלות מצרים אחד הם. סכום השנים הכולל הוא 400 (או 430) אבל חישוב השנים הוא על-ידי צירוף כל שנות הדורות, כמודגש בפסוקים המובאים במשנה שיש משמעות לדורות. לכן, אם קהת היה במצרים כך-וכך שנים, כל השנים הללו עוברות אחר-כך 'לזכות' עמרם, וכן הלאה, אע"פ שיש הרבה שנים חופפות! ומדוע? כיון ש"האב זוכה לבן" ומנחיל לו את שנותיו, "והוא הקץ"!

לפי זה, הפסוקים בפרשתנו באו לומר ששנות הגלות נחשבים לפי הדורות של שבט לוי, וכל שנות הדורות יחד מגיעים ל-400 או 430 שנה. קשה לעשות חשבון מדויק, אך אפשר להציע כך: לוי היה כבן 43 בירידה למצרים (ראב"ע שמות ב, ב), וכיון שכל שנותיו היו 137 נמצא שחי במצרים 94 שנים. ואם נניח שקהת היה אז בן 14, ואז שנותיו במצרים היו 119 שנה, ונוסיף לכך את שנות עמרם (137) ו-80 שנות משה – נגיע ל-430.

למדוד את הזמן האישי
המיוחד בפירוש הזה הוא שלא מונים "שעון זמן עולמי", אחיד ואובייקטיבי, אלא את שנות הדורות – דהיינו שנות האנשים, שכן הדור נמדד לפי אישיות מרכזית אחת, "צדיק יסוד עולם". התפיסה הזו מתאימה למניין השנים הרווח בתנ"ך, שבו יש דגש על שנות כל דור ודור, כמו מניין עשרים הדורות מאדם הראשון עד אברהם אבינו, או מניין השנים של מלכי ישראל ויהודה וכדו'.

אנו רגילים לתפיסה אובייקטיבית, המתאימה לראש מדעי-מודרני, ולכן אנו נוטים למניין אחד ואחיד. אבל דוקא המדע הסופר-מודרני יודע שהזמן עצמו הוא יחסי, ולכן אפשר בהחלט להתבונן על הזמן כצירוף מספר השנים שעובר כל אדם בחווייתו האישית-סובייקטיבית. ניתן לומר שכדי להגיע לחשבון הקץ יש צורך לעבור לתפיסה כזו המבליטה לא רק את הכלל אלא גם את מעלתו הייחודית של כל פרט ופרט (כאשר ה'דור' הינו ממוצע בין כלל לפרט). כך נספרות שנות הגלות, אותן סובל כל איש וכל דור מחדש – וכך גם בגאולה מתגלה מעלתו של כל יהודי, כמו שאמר הצדיק רבי דוד מלעלוב שבימות המשיח תהיה בין מסכתות הש"ס גם "מסכת ר' דוד מלעלוב", לכל יהודי מסכת אישית משלו.

[url=/http://www.hakolhayehudi.co.il/midrash/%D7%92%D7%9C%D7%95%D7%AA-%D7%95%D7%92%D7%90%D7%95%D7%9C%D7%94-%D7%91%D7%A1%D7%A4%D7%99%D7%A8%D7%94-%D7%90%D7%99%D7%A9%D7%99%D7%AA-120]גענומען פון דאי[/url]
אוועטאר
איך גלייב
שר חמישים
תגובות: 92
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אוגוסט 06, 2014 5:08 pm

למי יש מקור

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איך גלייב »

האם יש מקור שפרעה רץ בשעת מכת בכורות לבקש משה ואהרן "בכסות לילה"
שלך לחמך
שר חמישים ומאתים
תגובות: 416
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג נאוועמבער 25, 2014 6:19 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שלך לחמך »

פארוואס האט משה רבינו געזאגט פאר פרעה "נלכה נא דרך שלשת ימים" פארוואס זאגט ער אים נישט געהעריג "לאז אינז ארויס פון דא.פינטעל"?

און אויך, פארוואס זאגט עם נישט פרעה "אויב די קענסט יא, דאן הייב דיך אויף און גיי, פארוואס מיז איך דיר געבן רשות" משה ברענגט איין מכה נאכן צווייטן נאר אז פרעה זאל ברעכן זיין גאוה און עם זאגן איך לאז ענק ארויס?
שלך לחמך
שר חמישים ומאתים
תגובות: 416
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג נאוועמבער 25, 2014 6:19 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שלך לחמך »

שלך לחמך האט געשריבן:פארוואס האט משה רבינו געזאגט פאר פרעה "נלכה נא דרך שלשת ימים" פארוואס זאגט ער אים נישט געהעריג "לאז אינז ארויס פון דא.פינטעל"?

און אויך, פארוואס זאגט עם נישט פרעה "אויב די קענסט יא, דאן הייב דיך אויף און גיי, פארוואס מיז איך דיר געבן רשות" משה ברענגט איין מכה נאכן צווייטן נאר אז פרעה זאל ברעכן זיין גאוה און עם זאגן איך לאז ענק ארויס?

יעצט געהערט די טעם פון דעם פון ר׳ יום טוב ערליך.
פשוט כדי פרעה זאל זעהן נאך דריי טעג אז זיי קומען נישט ציריק וועט ער זיי גיין זיכען און ער וועט הערן פון זיינע שלוחים אז זיי זענען פארכאפט ביי זיין אפגאט (פי החירות) וועט ער זיי נאכלויפן מיט זיין גאנצע חבריא און אזוי וועלן זיי אנקומען און ים

און אויף די צוויטע שאלה איז ער טאקע מסביר אז פרעה האט זיך דורך דעם טועה געווען אז משה קען נישט אליין, האט מען עם געקענט געבען אלע צען מכות.
אוועטאר
פייערמאן
שר חמש מאות
תגובות: 730
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 05, 2016 10:57 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פייערמאן »

מיללער האט געשריבן:יום א' בא תשס"ח לפ"ק פה היימישע קרעטשמע יצ"ו

די וואך איז דער מצוה פון קרבן פסח, אידישע קינדער האבן זוכה געווען מקיים צו זיין דעם ערשטן מצוה בבחינת מצווה ועושה (ספעציעל פאר זיי, אויסער מילה וועלכע איז שוין געווען בעפאר) וואס בזכותה זענען זיי ארויס פון מצרים, בדמיך חיי.

איז פארהאן ביי קרבן פסח א דין אז אויב איינער פון די בני הבית אדער אפי' אן עבד כנעני איז נישט געמל'ט כדין, איז עס מעכב דעם פאטער/בעה"ב פון צו מאכן דעם קרבן פסח, ומלתה אותו אז יאכל בו זאגט די תוה"ק די וואך.

קומט דער הייליגער בני יששכר בספרו דרך פקודיך און שטעלט אויף אן אינטערעסאנטע חקירה, וויאזוי איז אויב עמיצער האט א קינד שהגיע זמנו למול, ער איז שוין אריבער אכט טאג אלט, אבער ער האט ל"ע א מיחוש אדער ס'איז געל און להלכה קען מען דעם ברית נישט מאכן, צו זאג איך אז למעשה איז דאס מעכב דעם פאטער מלעשות הפסח, אדער היות די הלכה איז דאך אויף זיין זייט און ס'לאזט אים נישט מאכן דעם ברית משום פקו"נ, הייסט דאס נישט קיין עיכוב ומחיוב בדבר.

למעשה דער בנ"י פירט אויס מיט א ראיה פון בל תאחר, אז אויף אזא פאל הייסט נישט קיין עיכוב ומחויב לקיים מצוות קרבן פסח כהלכתו, ובמהרה נזכה לעשותו.

איז דאך אלעס זייער שיין, איין גרויסער פליאה איז אבער דא, והוא אז דער בני יששכר דערמאנט נישט קיין ווארט אז אין מס' יבמות דף ע"א א. ווערט לכאורה דער גאנצער ענין באהאנדלט בטוב טעם, מיט א ראיה פון קרבן פסח זעלבסט, אז וויבאלד די תוה"ק זאגט די וואך
(שמות יב) המול לו כל זכר אמר רחמנא ואז יקרב לעשותו והאי לאו בר מהילא הוא
איז לכאורה זייער קשה אויפן בני יששכר שלא הזכיר מאומה מזה, והביא ממרחק לחמו פון בל תאחר.

למעשה, בין איך נישט דער איינציגער וואס פרעגט די קשיא, נאר א שואל פרעגט אט די הארבע קשיא ביי זיין אייניקל בא"ב ר' צבי אלימלך מ'בלאזוב הובא בספרו שו"ת צבי לצדיק, ווי דער שואל מחמת חומר הנושא קלערט צו ענטפערן אז דער בנ"י רעדט אויף א פאל וואס דער פאטער איז בתחילה געווען א פושע ווען ער האט נישט מל געווען זיין קינד בזמנו, נאר שפעטער כשעשה תשובה כדי לקיים מצוות קרבן פסח האט דער אייבירשטער אזוי געפירט ונחלה הילד אזוי אז היינט-צו-טאגס איז ער שוין טאקע אן אונס, פון דעם רעדט דאך שוין נישט די גמרא, ברענגט ער א ראיה פון בל תאחר אז אפי' ביי דעם סוכ"ס איז עס באונס ולא נקרא עיכוב.

דער צבי לצדיק זעלבסט איז נישט ניחא דעם תירוץ, ער זאגט אז דער בנ"י רעדט באופן ווען עס איז נאר א ספק פיקוח נפש, איז דאך עס נישט קיין וודאי אונס און פון דעם רעדט נישט די גמרא.

אלענפאלס, איז דאס גאר א שטארקער פלא אז דער בני יששכר זאל גארנישט דערמאנען דעם גאנצען שקליא וטריא, און וואו דער צבי לצדיק זאגט אז דער רמב"ם ברענגט דאך אויך דעם ענין ולא הזכיר מזה כלום, הפלא ופלא.

ראה מה שכתב ליישב בשו"ת דברי יציב סי' קמ"ח. ולעצם הענין יש לציין דבתוס' קידושין ל"ז: משמע דאינו יכול להקריב אפילו אם הוא אונס וכבר האריכו האחרונים.
אוועטאר
פייערמאן
שר חמש מאות
תגובות: 730
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 05, 2016 10:57 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פייערמאן »

ווארד2007 האט געשריבן:אגב אז מיר טרעפן זיך אין פ' בא וועל איך מעתיק זיין הפלא'דיג ווארט וואס איך האב געזען אין תפארת יונתן יענע וואך.
ער זאגט פארואס איז די מכת חשך געווען דריי טעג, ווייל אידן האבן זיך דעמאלטס גע'מל'ט, און ביום שלישי למילה איז מען שוואך, און די מצרים וואלט זיי דעמאלטס אויסגעהרגט, דערפאר איז געווען 3 טעג חושך די מצרים האבןם זיך נישט געקענט רירן און גארנישט געקענט טון.
===
ואגב אשאול את היודעים והבקיאים, אין תפארת יונתן שטייט נישט קיין מ"מ, איך זיך שטארק א מקור דערפאר אין מדרש צו וכו' אז מען האט זיך געמלט ביי מכת חשך, ווייל אין כללית איז משמע אז מען האט זיך געמלט ערשט פאר מכת בכורות ביים מקריב זיין דעם קרבן פסח

רש"י די וואך אויפן פסוק והיה לכם למשמרת זאגט שמלו באותו הלילה וואס מען איז ארויס פון מצרים, אבער דער תפארת יהונתן ברענגט עס פון ילקוט ראובני וואס ברענגט עס פון שלשלת הקבלה בשם הזהר, אין חת"ס אויף מס' יבמות איז דא א הערליכע שטיקעל ווי ער גייט אויך אויף דעם מהלך צו פארענטפערען די קושיא פונעם יפה תואר.
אטעטשמענטס
חתס1.JPG
חתס2.JPG
נחום וואהלינער
שר האלפיים
תגובות: 2748
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אקטאבער 21, 2015 4:49 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נחום וואהלינער »

כ'האב באמערקט צוויי אינטרעסאנטער נקודות אין אוהחה"ק די וואך וואס איז לכאורה נישט עפ"י פשט וואס מיר האבן געוואוסט ביז היינט.
1. זה שאמרו חז"ל שאמר הקב"ה אני ולא מלאך וכו' היינו דווקא לומר מי הוא בכור וראוי למיתה אבל עצם ההריגה נעשתה ע"י מלאך המשחית ולא ע"י הקב"ה שמאתו לא תצא הרעות. [יש שם עוד מהלכים באוהחה"ק אבל זו הראשון]
2. בני ישראל במצרים לא היו עובדי ע"ז, אלא היה מביניהם שבלא ידיעה עשו חוקים של ע"ז בפרט בעניני אכילה וכו'.

ווער ס'האט עפעס ביאורים אדער מ"מ פון אנדרע מפרשים [וואס שטייט נישט אין די חומש אוה"ח של עוז והדר] יבוא ויגיד להגדיל תורה ולהאדירה.
אוועטאר
צייט פארטרייבונג
שר האלף
תגובות: 1993
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 04, 2020 4:42 pm
לאקאציע: אויפן זייגער

Re: דיונים ועיונים בפרשת בא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך צייט פארטרייבונג »

רש"י זאגט: "והיה לכם למשמרת" - זה לשון בקור וכו'

ומפני מה הקדים לקיחתו לשחיטתו ארבעה ימים, מה שלא צוה כן בפסח דורות? - היה ר' מתיא בן חרש אומר: הרי הוא אומר (יחזקאל טז): "ואעבור עליך ואראך והנה עתך עת דודים", הגיעה שבועה שנשבעתי לאברהם שאגאל את בניו ולא היו בידם מצות להתעסק בהם כדי שיגאלו, שנאמר (שם) "ואת ערום ועריה". ונתן להם שתי מצות, דם פסח ודם מילה שמלו באותו הלילה, שנאמר (שם) "מתבוססת בדמיך", בשני דמים. ואומר (זכריה ט): "גם את בדם בריתך שלחתי אסיריך מבור אין מים בו".

לכאורה איז שווער צו פארשטיין, אויב האט דער אייבערשטער געדארפט אויסלייזן די אידן ווייל ער האט צוגעזאגט פאר זייער זיידע אברהם, נו, ציוואס פעהלט נאך אויס מצוות להתעסק בהם כדי שיגאלו, און אויב וועסטו ענטפערן ווייל עס איז געווען פאר די 400 יאר, נו אויף דעם האט דאך דער קושי השיעבוד משלים געווען?
אמר רבי אלעזר בר אבינא: אם ראית מלכיות מתגרות אלו באלו צפה לרגלו של משיח (בראשית רבה מב, ד).
וואס זאגט דאס פאר אונז?! מען זאל זיך גרייטן, און זיכער מאכן אים נישט מעכב זיין חלילה פון קומען.
ווען משיח וועט קומען וועט ער ווייזן מיט די פינגער...
אוועטאר
אוראייניקל
רב הצעיר תשפ"ד
תגובות: 17018
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג פעברואר 21, 2019 9:05 am

Re: דיונים ועיונים בפרשת בא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אוראייניקל »

נישט קוקן יעצט, פאר די וואס האלטן יעצט ניטל.

ס'איז באקאנט די תרגום יונתן איו פרשת יתרו, אויפן פסוק ואשא אתכם על כנפי נשרים, אז דער באשעפער האט גענומען די אידן קיין א"י ערב פסח, למעבד תמן פסחא, און צוריק געפירט קיין מצרים ביינאכט.

איז מיר שווער, ווען האט מען געשמירט די בלוט אויף די משקוף ומזוזות, אין גמ' פסחים צו. איז משמע אז ס'איז געווען ביי דעם א דין פון זריקה, וואס דארף געטוען ווערן בייטאג און פארן עסן, אויב איז מען צוריק געקומען הערשט ביינאכט, און לכאורה נאכן עסן (וכן מבואר במרכבת המשנה על המכילתא).

אולי זענען זיי געגאנגען צוויי מאל אהין און צוריק?
חוח בין השושנים האט געשריבן:
אוועטאר
שופר
שר חמישים ומאתים
תגובות: 453
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 21, 2016 11:40 pm

Re: דיונים ועיונים בפרשת בא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שופר »

אוראייניקל האט געשריבן:נישט קוקן יעצט, פאר די וואס האלטן יעצט ניטל.

ס'איז באקאנט די תרגום יונתן איו פרשת יתרו, אויפן פסוק ואשא אתכם על כנפי נשרים, אז דער באשעפער האט גענומען די אידן קיין א"י ערב פסח, למעבד תמן פסחא, און צוריק געפירט קיין מצרים ביינאכט.

איז מיר שווער, ווען האט מען געשמירט די בלוט אויף די משקוף ומזוזות, אין גמ' פסחים צו. איז משמע אז ס'איז געווען ביי דעם א דין פון זריקה, וואס דארף געטוען ווערן בייטאג און פארן עסן, אויב איז מען צוריק געקומען הערשט ביינאכט, און לכאורה נאכן עסן (וכן מבואר במרכבת המשנה על המכילתא).

אולי זענען זיי געגאנגען צוויי מאל אהין און צוריק?

ז"ל הרש"ש פסחים צו: 'ולפי מאי דאיתא בתרגום יהונתן פ' יתרו בפסוק ואשא אתכם על כנפי נשרים דגם פסח מצרים עשו במקום בית המקדש י"ל דשם זרקו את הדם והקטירו אימוריו במקום המזבח ודלא כגמרא דילן לעיל'

לויטן כלי חמדה קען זיין אז דער ת"י איז לשיטתי'
https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?r ... &pgnum=175
אוועטאר
די רב פון ליאן
שר האלף
תגובות: 1763
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג מארטש 07, 2022 12:04 pm

Re: דיונים ועיונים בפרשת בא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך די רב פון ליאן »

אינטערסאנט צו באמערקן

רש״י טייטשט לא יחרץ מלשון שארפן און ברענגט די פסוק אין יהושע

אין יהושע זאגט רש״י אז ס׳מיינט רעדן, און ער ברענגט די פסוק פון בא.
אוועטאר
בריטיש עירוועיס
שר האלפיים
תגובות: 2114
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מארטש 12, 2023 7:42 pm
לאקאציע: פליגער

Re: דיונים ועיונים בפרשת בא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בריטיש עירוועיס »

די רב פון ליאן האט געשריבן: זונטאג פעברואר 04, 2024 5:23 pm
אינטערסאנט צו באמערקן

רש״י טייטשט לא יחרץ מלשון שארפן און ברענגט די פסוק אין יהושע

אין יהושע זאגט רש״י אז ס׳מיינט רעדן, און ער ברענגט די פסוק פון בא.
שלום עליכם
וועלקאם בעק
יעדע זונטאג טשעק איך אויב האסט הערות
אוועטאר
די רב פון ליאן
שר האלף
תגובות: 1763
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג מארטש 07, 2022 12:04 pm

Re: דיונים ועיונים בפרשת בא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך די רב פון ליאן »

בריטיש עירוועיס האט געשריבן: דינסטאג פעברואר 06, 2024 7:43 pm
די רב פון ליאן האט געשריבן: זונטאג פעברואר 04, 2024 5:23 pm
אינטערסאנט צו באמערקן

רש״י טייטשט לא יחרץ מלשון שארפן און ברענגט די פסוק אין יהושע

אין יהושע זאגט רש״י אז ס׳מיינט רעדן, און ער ברענגט די פסוק פון בא.
שלום עליכם
וועלקאם בעק
יעדע זונטאג טשעק איך אויב האסט הערות
יעצט זאגסטע? ווייס איך ווען וואלט איך ווען.
שרייב תגובה

צוריק צו “דברי תורה”