עשרה בטבת

ליקוטים וטעמים על ענינים שונים

די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד

אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

עשרה בטבת

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

מיר אלע ווייסן אז מארגן ביום עשרה לטבת איז א תענית, פאר חסידים הראשונים שטייט אין שו"ע איז שוין ביום ח' וט' אויך א יום שמתענין, איז אינטערעסאנט אז דער מחבר איז מסביר די סיבות התעניתים זאגט ער אז ביום ח' טבת האט מען איבערגעטייטשט די תוה"ק פאר תלמי המלך וירדה חושך לעולם, וביום ט' לא נודע מה צרה היה בו, זאגט דער מגן אברהם, אז ביום ט' איז נפטר געווארן עזרא הסופר און דאס איז די סיבת התענית.
שטעלט זיך דער חתם סופר, וויאזוי איז דאס אז דער מחבר שרייבט לא נודע מה היה בו, און דער מג"א ברענגט אזא פשוט'ע זאך, זאגט ער אז עזרא הסופר האט מנחיל געווען דעם כתב אשורית ולשון הקודש פאר כלל ישראל, ווי ער איז מבאר באריכות איז דאס בבחינת קבלת התורה שבע"פ אזויווי קבלת התורה בכתב על הר סיני ע"י משה רבינו, ממילא זאגט ער אז מ'טייטשט איבער די תוה"ק איז דאך שוין די ירושה פון עזרא הסופר בכלל נישט קיין ארטיקל, ממילא האט מען נישט געקלאגט מער על מיתתו.
דער מחבר האט אויך געוואוסט אז ביום ט' טבת נסתלק עזרא הסופר, ער זאגט נאר "לא נודע" דער עולם האט נישט געכאפט "מה צרה היה בו" וואס איז די צרה.
ודפח"ח.

(געהערט פון ר' ישראל דוד שלעזינגער שליט"א)
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

הערליך ווארט. יישר כחך שהסברת.
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

דער הייליגער חת"ם סופר פלעגט אפהאלטן הספדים ביום ח' טבת אויף גדולי דורו אזוי אום ז' אדר, אין די דרשות חת"ס איז דא הערליכע דרשות פיל מיט דברי הספד והתעוררות, מתובל מיט פערל-רייד אויף עניני דיומא.

איז דער מנהג פון הספדים ביום ח' טבת, געווען ביי אנדערע גדולים ומקומות אויך?
אוועטאר
אלטעבחורל
מ. ראש הקהל
תגובות: 1086
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך נאוועמבער 14, 2007 11:28 pm
לאקאציע: לעצטענס בינעך געווען אין א פאָפאָטש, היינט? אין אַ קראַקס
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אלטעבחורל »

אויף ח' טבת וויסיך נישט

אבער אום ז' אדר איז א מנהג און וויען, צו זאגן א הספד
אוועטאר
אלעקסיי
שר האלפיים
תגובות: 2874
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 16, 2007 10:24 pm
לאקאציע: בערג און טאלען
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אלעקסיי »

און איך האב געהערט אז אין ווילנא דרוק פון מגילת תענית שטייט אז ט' טבת איז די יום הולדת פון יש"ו, דעריבער האט מען באהאלטען פארוואס די תענית איז.

ניט"ל איז דאך דאשי תיבות נ'ולד י'ש"ו ט' ל'טבת כידוע למי שיודע
א געשליפן צינגל – עקלדיג, א שלעכט צינגל – א רשע.
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

אינטערסאנט, אלעקסיי, איך האב דאס נאך קיינמאל געהערט. (ר' סיני מאלעוויצקי רעדט דערפון? איך דארף נאך אמאל אויסהערן זיין באקאנטע ניטל דרשה)
אוועטאר
שוועמל
שר עשרת אלפים
תגובות: 14263
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יולי 19, 2006 8:40 pm
לאקאציע: גידולו בכל מקום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שוועמל »

ער זאגט דאס נישט אויפן באקאנטן ניטל טעיפ, כפי קט ידיעתי
שוש אשיש בה', תגל נפשי באלקי! (ישעיה סא)
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

גם אני מצטרף לדברי חכם הרזים מייסדנו הרב קרעמער, בהבעת תודה לר' אלכסנדר (המכונה אלעקסיי) על ר"ת של מילת ניט"ל, איך האב קיינמאל נישט געהערט דערפון.

תודה רבה.
אוועטאר
אלעקסיי
שר האלפיים
תגובות: 2874
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 16, 2007 10:24 pm
לאקאציע: בערג און טאלען
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אלעקסיי »

מיללער האט געשריבן:גם אני מצטרף לדברי חכם הרזים מייסדנו הרב קרעמער, בהבעת תודה לר' אלכסנדר (המכונה אלעקסיי) על ר"ת של מילת ניט"ל, איך האב קיינמאל נישט געהערט דערפון.

תודה רבה.


אז מען רעדט שוין פון אלכסנדר, ווי קומ ט עס אזא ריין גוי'אישע נאמען איז אריין געדרינגען צווישען די אידען? (איך ווייס דעים ענטפער, אבער כוועל לאזען די אנדערע ידענים ענטפערן)
א געשליפן צינגל – עקלדיג, א שלעכט צינגל – א רשע.
בני היכלא
שר האלפיים
תגובות: 2655
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בני היכלא »

לעצט פארראכטן דורך בני היכלא אום מיטוואך אפריל 09, 2008 3:27 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
אוועטאר
אלעקסיי
שר האלפיים
תגובות: 2874
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 16, 2007 10:24 pm
לאקאציע: בערג און טאלען
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אלעקסיי »

ניין ער האט נישט געבעטן. ער האט געוואלט אריינגיין אין קדשי קדשים, און יעדער איז געווארן פארלוירען, וואס טוט מען דא?

האט שמעון הצדיק גענומען קוראזש און געזאגט, אדוני המלך, פון דא און ווייטער קענט איר נישט גיין. אבער נישט ווייל איך שעץ אייך נישט, נאר ווייל אונזער תורה ערלויבט אונז נישט.

און מיין נישט אז אונז שעץ מיר נישט דעים קעניגס כבוד, מיר וועלן אייך טוהען א בעסערע זאך, אלע נייע געבוירענע קינדער היי יאר גייט מען א נאמען געבן אלכסנדר לכבודך!

און אלכסדר האט מסכים געווען און הנאה געהאט.

אוי וויי, ... איך כאפ מיר יעצט אז לכאורה מאך איך א טעות, די מעשה דאכט זיך איז געווען אז אלכסנדר האט געשיקט א דיוקן פון זיך אויפצוהענגען אין בית המקדש, און אויף דעים הטא שמעון הצדיק געזאגט אז וועט אים געבן א בעסערע געדענקמאל, וואס וועט בלייבן לדורי דורות לעולם ועד, וכנ"ל.

ווער עס קען אהערשטעלן הדברים על דיוקן די פונקטליכע מעשה... יבא על שכרו מן השמים!
א געשליפן צינגל – עקלדיג, א שלעכט צינגל – א רשע.
בני היכלא
שר האלפיים
תגובות: 2655
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בני היכלא »

לעצט פארראכטן דורך בני היכלא אום מיטוואך אפריל 09, 2008 3:28 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
אוועטאר
איך_הער
סעקרעטאר
תגובות: 18580
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 04, 2006 6:47 pm
לאקאציע: אין אפיס
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איך_הער »

איך האב אויך געדענקט אז שמעון הצדיק האטעם אים אנגעטראגן.
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

מיללער, ביסט מעשוגע, יעצט איז טבת אדער וואס? משנכנס אדר מרבין בשמחה, וואו קומט אהער עשרה בטבת, אפשר ביזטו דיך טועה מיט תענית אסתר.

רואיג אידן, מלערן מיר יעצט מס' מגילה זיך אנצוגרייטן צום בעפארשטייענדן פורים קטן, קומט דארט רש"י און שלעפט אונז צוריק צו עשרה בטבת.
עס איז דא א באקאנט ווארט וואס דרייעט זיך ארום אז דער עשרה בטבת איז אזא הארבע תענית אז אפי' ווען דאס זאל ווען געפאלן בעצם יום השבת וואלט עס דוחה געווען עונג שבת און מ'וואלט געברויכט פאסטן אום שב"ק, אלס א ראי' דערצו זאגט מען, עשרה בטבת איז דאך די איינציגע תענית וואס מ'פאסט ווען עס געפאלט אום פרייטאג.

דער אמת איז אז פאר מיר גייען נאך צום רש"י איז דער ראי' נישט קיין ראי' ווילאנג די אנדערע תעניתים קענען נישט געפאלן אויף א פרייטאג (ט' באב מיט י"ז תמוז געפאלן דאך ביום א' דפסח בא"ת ב"ש ולא בד"ו פסח, תענית אסתר קען דאך פורים נישט זיין שבת ווייל דאן איז פסח מאנטאג ולא בד"ו פסח כנ"ל, צום גדליה קען דאך ווייטער נישט זיין ווייל דאן איז ר"ה מיטוואך ולא אד"ו ראש ודו"ק) ממילא איז דאך אין דנין אפשר משאי אפשר.

אבער חוץ מזה זאגט רש"י קלאר אז ווען עשרה בטבת זאל געפאלן אום שבת וואלט מען דאס מדחה געווען אויף זונטאג דערויף, ווער ס'ווייסט עפעס א מקור אויף דעם ענין אדער א תירוץ אויף די קשיא ווערט מכובד צו נעמען די מייק, והא לכם דברי רש"י הק' מס' מגילה דף ה' ע"א ד"ה אבל זמן:
אטעטשמענטס
DafImg.jpg
DafImg.jpg (10.79 KiB) געזען 7399 מאל
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

מיללער האט געשריבן:עס איז דא א באקאנט ווארט וואס דרייעט זיך ארום אז דער עשרה בטבת איז אזא הארבע תענית אז אפי' ווען דאס זאל ווען געפאלן בעצם יום השבת וואלט עס דוחה געווען עונג שבת און מ'וואלט געברויכט פאסטן אום שב"ק, אלס א ראי' דערצו זאגט מען, עשרה בטבת איז דאך די איינציגע תענית וואס מ'פאסט ווען עס געפאלט אום פרייטאג...

אזוי וויא די זאגסט.
עס איז נאר א ווארט.
עס איז בכלל נישט דא קיין מקור דערצו.

דרך אגב.עס איז דא א ווארט פון דעם רבי'ן רבי בונם זי"ע אז ער האט גיזאגט פאר א יוד וואס איז גיווען אין א מרה שחורה.
ווען ר"ח גיפאלט אויס שבת, געט אוועק דער שבת פארען גאסט דעם מוסף אין מען דאווענט אן אנדערע מוסף.
ווען יו"ט קומט ציגיין, טיילט צו דער שבת פארען גאסט אפילו דער שחרית אין דער שבת שטעלט זיך אויף דער זייט.
און ווען יום הקדוש קומט ציגיין, געט איהם דער שבת אלעס אוועק, אפילו דער סעודת שבת.
אבער ווען א תענית קומט צי גיין, געט ער איהם גארנישט אוועק.
ער זאגט איהם, מרה שחורה? גיי דיר, קום צירוק מארגען.
the SCY is the limit
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

ר' שמחה,

דאס אז עס נישטא קיין מקור דערצו איז איין זאך, אבער דא האבן מיר א מקור פארקערט.

דאס ווארט פון רבי ר' בונם איז טייער, א דאנק פאר'ן ציטירען.
זארעכפעפער
שר האלפיים
תגובות: 2176
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך זארעכפעפער »

מילער און ר' שמחה,
דער מקור איז בפירושער בית יוסף ריש הל' תשעה באב. דער בית יוסף ברענגט דאס בשם? (איך דענק שוין נישט) און ער פירט טאקע אויס "ולא ידעתי מנין לו זה"
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

זארעכפעפער האט געשריבן:מילער און ר' שמחה,
דער מקור איז בפירושער בית יוסף ריש הל' תשעה באב.... און ער פירט טאקע אויס "ולא ידעתי מנין לו זה"

נו נו..
the SCY is the limit
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

דער רב שליט"א ר' זארעכפעפער איז גערעכט. איך וועל מעתיק זיין דעם לשון פונעם בית יוסף (יישר כח פארן מראה מקום):

או"ח סי' תק"נ
ומה שכתב ואם חלו בשבת נדחין עד אחר השבת, בפ"ק דמגילה (ה.) תנן זמן עצי הכהנים והעם כו' ופירש"י (מיללער'ס רש"י טאקע) ט"ב שחל להיות בשבת וה"ה לי"ז בתמוז ולי' בטבת כו', וגם הרמב"ם כתב אחד מד' צומות שחל להיות בשבת דוחין אותו לאחר השבת כו'. וה"ר דוד אבודרהם כתב בהלכות תענית שי' בטבת הוא משונה משאר תעניות שאם היה חל בשבת לא היו יכולין לדחותו ליום אחר מפני שנאמר בו בעצם היום הזה כמו ביום הכיפורים, ולא ידעתי מנין לו זה.

לאמיר זיך אונטערהייבן פארן רב שליט"א.
בני היכלא
שר האלפיים
תגובות: 2655
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בני היכלא »

לעצט פארראכטן דורך בני היכלא אום מיטוואך אפריל 09, 2008 3:28 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

קרעמער, ר' זרח, ר' שמחה וכל בני היכלא קדישא הדין,

דער בית יוסף ברענגט 'יא' דעם רש"י (רבי, עי' בתגובות קרעמער) ווי אויך דעם רמב"ם וועלכער פסק'נט קלאר אז אויך עשרה בטבת אויב זאל עס געפאלן אום שבת איז מען איר מאחר אויף זונטאג, דערויף ברענגט דער בית יוסף דעם אויבנדערמאנטן ר' דוד אבודרהם אויף וועם ער פירט אויס "ולא ידעתי מנין לו זה".

דער אור שמח אין הל' תענית (קרעדיט: ר' שבתי פרנקל ז"ל) ברענגט א שטיקל ראי' צום אבודרהם טאקע פון א תענית חלום, ווי די גמ' קלערט אריין אויב איינער איז מתענה ביום ו' א ת"ח צו ער ברויך משלים זיין דעם תענית אריין אין שבת, זאגט ר' מאיר שמחה, פארוואס ברענגט נישט די גמ' קיין ראי' פון עשרה בטבת ווי מ'פאסט אריין אינעם שב"ק ביז קידוש? (איר געדענקט מאך דעם טעם פון אויספאסטן אויף וויין/גרעיפ-זשוס?), אלא מאי, ווייל פון דארט איז נישט קיין ראי' ווייל אפי' אום שב"ק ווען עס זאל געפאלן עשרה בטבת ברויך מען דאך אויך פאסטן, איז דאך זיכער אז מ'ברויך משלים צו זיין דעם פרייטאג'דיגער תענית, ודפח"ח.

איין זאך איז נאר שווער אויף דעם אור שמח, דאס וואס דער רבי ברענגט אז א תענית חלום פאסט מען דאך אויך אום שב"ק, טא איז דאך דאס נישט ווייניגער ווי עשרה בטבת, איז דאך דער ראי' קיין ראי' נישט, מ'וועלמיר מוזן נאכאמאל מעיין זיין בדבריו.
בני היכלא
שר האלפיים
תגובות: 2655
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בני היכלא »

מילער, איך האב פארזען די תגובה פון קרעמער.
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

על דא וי-דא קא בכינא... איך שודדנו.
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

זעה ברכות מ"ח ע"א, אויפן גליון.
זיידעניו
שר ארבעת האלפים
תגובות: 4376
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג פעברואר 01, 2008 12:51 pm

עשרה בטבת

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך זיידעניו »

אכט הונדערט און פופציג יאר, זענען אידן געזעסן אין זייער לאנד. פון דעם טאג וואס יהושע האט זיי אריינגעברענגט אין ארץ ישראל. געבויט פאמיליעס, א קייט פון צוואנציג דורות, ביז עס איז געקומען נבוכדנצר דער קעניג פון בבל, און זיי פערטריבן אין גלות. פיר הונדערט פערציג יאר האט גענומען ביז שלמה המלך האט געבויט דעם בית המקדש. און נאך פיר הונדערט מיט צען יאר די צייט וואס דער בית המקדש איז געשטאנען, ביז די כשדישע מיליטער האט עס צושטערט.

אידן זענען אריין אין ארץ ישראל צו זיצן אין איר אויף שטענדיג. ווי הקב"ה האט צוגעזאגט צו אברהם: "כי את כל הארץ אשר אתה רואה לך אתננה ולזרעך עד עולם" די גאנצע ערד וואס דו זעהסט פאר דיר, וועל איך געבן צו דיר און דיינע קינדער ביז אייביג. (בראשית י"ג) נאר הקב"ה האט זיך אויסגענומען א בעזונדערע תנאי, "ושמרתם אל כל חקתי ואת כל משפטי ועשתם אותם ולא תקיא אתכם הארץ אשר אני מביא אתכם שמה לשבת בה" (ויקרא כ') און איר זאלט היטן אלע מיינע געזעצן, דאן וועט אייך נישט אויסשפייען די ערד וועלכע איך ברענג אייך אהין, זיך בעזעצן אין איר.

"א ביישפיל צו א פרינץ, וואס מען האט אים געגעבן צו עסן א פערדארבענע זאך. וועלכע זיינע געדערעם האלטן נישט, און ער ברעכט עס אויס. אזוי אויך קען ארץ ישראל נישט האלטן אין זיך עוברי עבירה".
(רש"י)

אסאך דורות, פון דעם איין און צוואנציגסטן דור, ווען זיי זענען צום ערשטן מאל געזעסן אין ארץ ישראל, האבן זיי נישט געהיטן און נישט מקיים געווען די מצוות, זיי האבן פעראומרייניגט די לאנד מיט עבודה זרה. אפגעלאזט הקב"ה, און געדינט צום עבודה זרה בעל און אשתורית. פערלאזט דעם בית ה', און געדינט צו די אשרים. ביז הקב"ה'ס צארן איז גרויס געווארן אויף יהודה און ירושלים. ער האט געשיקט זיינע נביאים, זיי ווארענען, און צוריק קערן. אבער אידן האבן זיי נישט צוגעהערט.

אויך די שרים און כהנים פון פאלק, האבן אנגעהויבן פעלטשן, און נאכמאכן אלע אומווירדיגע זאכן פון די פעלקער. זיי האבן פעראומריינגט דעם בית ה'. הקב"ה האט געשיקט צו זיי, זיינע מלאכים. נאכאנאנד, דען ער האט רחמנות געהאט אויף זיין פאלק, אבער זיי האבן אפגעשפעט פון אלעס, גרינג געשעצט די ווערטער פון די נביאים, ביז עס איז ארויפגעקומען הקב"ה'ס צארן אויף זיין פאלק, אינגאנצן נישט צום היילן".
(דברי הימים ב' - ל"ו)


חז"ל זאגן צו וואס זענען געווען די עשרת השבטים. און שבט יהודה מיט בנימין צוגעגליכן? צו צוויי מענטשן וועלכע האבן זיך בעקליידעט מיט א נייע קלייד אין די רעגנדיגע טעג, דער האט געריסן פון איין זייט, און דער פון א צווייטע, ביז זיי האבן איר אינגאנצן צוריסן. אזוי האבן זיך נישט בערוהיגט די עשרת השבטים. געהאלטן אין איין אפקערן, און דינען עבודה זרה. זיי פון איין זייט. יהודה פון די צווייטע, ביז זיי האבן געברענגט דערצו, אז ירושלים איז אינגאנצן חרוב געווארן.
(פתיחתא דאיכה רבא)

"ויהי בשנת התשיעית למלכו, בחודש העשירי, בעשור לחודש, בא נבוכדנצר וכל חילו, על ירושלים... ותבא העיר במצור, עד עשתי עשרה שנה למלך צדקיהו. בתשעה לחודש, ויחזק הרעב בעיר,ולא היה לחם לעם הארץ. ותבקע העיר. (מלכים ב' -כ"ה) - און עס איז געווען אין ניינטן יאר פון נבוכדנצר'ס קעניגרייך. אין צענטן טאג פון צענטן מאנאט, איז ער געקומען מיט זיין גאנצע מיליטער אייננעמען ירושלים. און עס האט זיך געשטארקט דער הונגער אין שטאט, מענטשן האבן נישט געהאט קיין ברויט און אין צוועלעפטן יאר פון צדקיהו המלך'ס קעניגרייך, און צענטן מאנאט אין ניינטן טאג, איז די שטאט איינגענומען געווארן.

"ובחודש החמישי, בעשור לחודש, ... בא נבוזראדן רב טבחים... וישרף את בית ה' ואת בית המלך, ואת כל בתי ירושלים... ואת כל חומת ירושלים סביב נתצו... ואת יתר האמון (ההמון) הגלה נבוזראדן רב טבחים" (ירמיהו נב) - און אין פינפטן מאנאט, אין צענטן טאג, איז געקומען דער גרויסער מערדער נבוזראדן. פערברענט דעם בית המקדש. דעם הויז פון קעניג און נאך פילע הייזער אין ירושלים. און די גאנצע חומה ארום די שטאט האט ער אונטער געצינדן. און די איבערגעבליבענע פון די אידן האט דער גרויסער מערדער נבוזראדן, גענומען אין געפענגעניש.

קומט אויס, דער אנהייב פון די שלעכט'ץ איז געווען אין עשרה בטבת, דען דאן האט אנגעהויבן די בעלאגערונג, און די מענטשן פון ירושלים זענען געווארן
אין ענקשאפט, ביז די חומות פון שטאט זענען געפאלן, דער בית המקדש איז פערברענט געווארן, און יהודה איז געגאנגען אין גלות.

אנדערע פאסט טעג אויב עס קומט אויס פרייטאג אדער שבת, פאסט מען דאנערשטאג אדער זונטאג, אנדערש איז עשרה בטבת וואס דער תענית וועט מען דארפן פאסטן אפילו עס געפאלט פרייטאג אדער [שבת].

פארוואס פאסטן מיר? נישט נאר ווייל דער בית המקדש איז חרוב געווארן, נאר מיר קלאגען פארוואס עס איז נאך נישט צוריק אויפגעבויעט געווארן, פיל מצוות קענען מיר נישט מקיים זיין אהן דעם בית המקדש.

די גמרא זאגט, ווער עס איז זיך נישט מצער וועגן חורבן, ער עסט אין דעם יום תענית במזיד, וועט זיין שטראף זיין, ווען משיח וועט קומען, וועט ער נישט זוכה זיין צו זעהן די שמחת הגאולה, און זיך נישט קענען מיט פרייען.
שרייב תגובה

צוריק צו “ליקוטים וענינים”