די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד
והוא פלאי האט געשריבן:יתכן כי לפי אופן החישוב של בימים ההם, ביער הרב ז"ל כל מה שנשאר אצלו, וזה נקרא שקרע את זה
שנשאר וכו', על זה לא חשב, ובצדק, הלא כמה שנים לקח עד שנתגלה
קראתי בסיוע גוגל רוב הספר, והנני מבין על מה ולמה קרע את זה,
אולם אין זה גורע במאומה מגדלותו של הרב, ואדרבא,
ומי שיודע המצב של גרמני' בימים ההם, ומי שמבין מה הם פירותיו של שטודירין וכו',
הלא זה לפלא איך בא ממרחק כל כך, עד שעל מכתבו של הרב אמר המנח"א, שיראה למשיח
על דא ועל הא האט געשריבן:דאס איס די לינק צו די דאקטאראט. אויב איר פארשטייט גערמאניש - זייט מיין גאסט:
http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.b2622099
מיללער האט געשריבן:בן בוזי האט געשריבן:קרעמער האט געשריבן:זיין טאטע איז געווען מו"ה גרשון פאזען זצ"ל דיין פראנקפורט, זייער אן ערליכער און פרומער אויבערלענדישער איד.
זיין שווער איז געווען ר' פנחס הכהן רובין ע"ה פון אוהעל.
זהו סדר יחוסו כפי שהוא בעצמו כותב, אני מעתיקו בלה"ק מפני הענינים שבה:
אני הדל נתגדלתי אצל אאמ"ו הגה"צ מו"ה גרשון פוזנא זצללה"ה שהיה דיין קרוב לחמשים שנה בק"ק פפד"מ.
וזקיני אבי אאמ"ו הי' הגאון מו"ה אליעזר פוזנא ז"ל (אשר נולד בפפד"מ עוד בשנת תקס"א בחיי ההפלאה ז"ל) והיה רב בחברת קלויס בפפד"מ (שהי' קרן קיימת עוד מימי מו"ה שמשון ווערטהיימער ז"ל).
ואביו הי' הגאון מו"ה יעקב פוזנא ז"ל שהיה דיין בבית דינו של הגה"ק ההפלאה ז"ל ועוד בימי בנו הגאון בעל מחנה לוי.
ואביו הי' הגאון הגדול מו"ה יקתואל זלמן פוזנא ז"ל שהיה מתחילה דיין בק"ק אופיבאך סמוך לפפד"מ ובשנת תקל"ז נתקבל לאב"ד בק"ק פרידבערג שהיה בין פראנקפורט דלפולדא, והיה עוד בימי הפני יהושע מפורסם בין גאוני אשכנז (ויש לי ממנו כתב יד אשר נודע מזה שהיה גאון בנגלה ובנסתר).
לויט ווי איך פארשטיי איז די משפחה עטליכע דורות פון פראנקפורט ד'מיין, איז מיר א חידוש אז וויפיל איך זיך אינעם דייטשער ביה"ח וועב-סייט בין איך מעלה א חרס.
ווען איז ר' גרשון פאזען/פוזנא אבי הרב משאפראן נפטר געווארן? ווערט זיין זיידע ר' יעקב פוזנא דערמאנט בספרי ההפלאה ומחנה לוי? און ר' יקתואל זלמן?
מיללער האט געשריבן:קרעמער האט געשריבן:ר' מאיר שענקאלעווסקי איז געווען א שטענדיגער מתפלל אין ביהמ"ד שאפראן
געטראפן די מציבה פון ר' מאיר אויפ הר הזיתים
שישא האט געשריבן:על דא ועל הא האט געשריבן:ער האט דעם דאקטאראט נישט צוריסען, ווייל מען קען עס באקומען אויף גוגל ביכער.
אין אז מען קען עס באקומען אויף גוגל מיינט דאס אז ער האט דאס נישט צוריסען? דו שרייבסט דאך אליינס אז ער האט דאס געדריקט נאך אין 1921, היבש בעפאר ער איז געפארן קיין מונקאטש.
בכלל איז מיר גאר אינטערסאנט ווי איר הייבט אן מיט א שאלת תם: "איך פרוביר צו דערווישען צו דער רב האט געהאט א דאקטאראט אדער נישט". און אין ווייניגער ווי א שעה דערויף לייגסטו שוין ארויף ווי עס איז קלאר דוקימענטירט.
איז דאס נישט סתם א ביליגע פריוו מבאיש ריח צו זיין א גדול בישראל?
לכתחילה אריבער האט געשריבן:שישא האט געשריבן:על דא ועל הא האט געשריבן:ער האט דעם דאקטאראט נישט צוריסען, ווייל מען קען עס באקומען אויף גוגל ביכער.
אין אז מען קען עס באקומען אויף גוגל מיינט דאס אז ער האט דאס נישט צוריסען? דו שרייבסט דאך אליינס אז ער האט דאס געדריקט נאך אין 1921, היבש בעפאר ער איז געפארן קיין מונקאטש.
בכלל איז מיר גאר אינטערסאנט ווי איר הייבט אן מיט א שאלת תם: "איך פרוביר צו דערווישען צו דער רב האט געהאט א דאקטאראט אדער נישט". און אין ווייניגער ווי א שעה דערויף לייגסטו שוין ארויף ווי עס איז קלאר דוקימענטירט.
איז דאס נישט סתם א ביליגע פריוו מבאיש ריח צו זיין א גדול בישראל?
הערטס מיך אויס, כ'האב געזעהן די ענין אין אפאר בלאגס, אבער נישט געחלומט צו מאכן דערפון א שמועס, ווייל עס איז נישט לכבודו פונעם רב זצ"ל, וועט איר פרעגען פארוואס? איז פשוט, לאמיר פארשטיין, דאס אז דער רב האט געהאט א דאקטאראט איז בכלל נישט קיין פראבלעים, ווייל דאס איז געווען נארמאל אין יענע געגענט, און דאס אז דער הייליגער מונקאטשער רב זצ"ל, וואס האט נישט געשפארט ווען ס'איז געקומען צו כבוד שמים, האט געשטיפט אים צו נעמען פאר רב אין א אונגערישע שטאט, און האט אים אויסטערליש מקרב געווען, און מגלה געווען פאר אים רזין דאורייתא (פאר ווער עס ווייסט) זאגט שוין אלס! מער דארף מען נישט צו פארשטיין אז רימון מצא, תוכו אכל, קליפתו זרק, און דאס אליינס, וואס ליידער איז רבים חללים הפילה, האט אויף אים נישט געווערקט, איז זיין גרעסטע שבח.
נאר וואס, דאס אז אומוויסענדע יונגען, אן קיין טראפ ידיעה אין היסטאריע, באנעמען זיך מיט אזעלעכע זאכן, איז א פראבלעם.
פארוואס זאג איך אומוויסענד? ווייל יעדער וואס קען אביסעל היסטאריע ווייסט אז הרה"ג הצדיק משאפראן זי"ע האט געהאט א דאקטעראט, און אז דו ביסט געוואר געווארן דערפון ווייל עפעס א פרמשתא האט געשריבן דערפון אין זיין בלאג, טארסטו נישט טיען אין דעים ענין, פשוט ווייל דו וועסט באגעגענען צענדליגער אזעלעכע זאכן, וואס מען האט שוין "געפוקט אין געמוזעלט", און וועסט כאפן התפעלות דערפון.
נאך מער,(דאס איז שוין סתם עם הראצעס) מען ברענגט א "טיסיס" (thesis) פון א מענטש, און מען רופט דאס א דאקטאראט, וואס מיינט א דיגרי
(degree), און מען זאגט ס' קען נישט זיין אז ער האט צוריסען דעם דוקטאראט, ווייל עס איז געדריקט..... וואס איז געדריקט? א "טיסיס", וואס פאר א שווארצע קאזע האט עס מיטן דוקטאראט?
נאר די תירוץ איז, אז מען לערענט נישט איז מען א עם הארץ פינטל.
אגב, צורייסן א דוקטאראט איז פאר א מענטש פון יענע געגענט כמעט מסירת נפש, דאס איז להבדיל ווי א רב זאל צורייסען אלע זיינע היתר הוראות, ווייל ער וויל נישט דינען ווי קיין רב, נאר בלייבן דינען דעם אויבערשטער באהאלטן, צו באקומען א דאקטאראט, איז עבודת הפרך אינעם גאנצען זין פון ווארט, און אז מען זעהט אז דאס איז נגד רצון השם, צורייסט מען דאס! דאס איז וואס מיינט א ערליכער איד!
איך אנטשאלדיג מיך שוין פון פאראויס, אז כ'האב געשריבן שארף, עס איז פשוט אריבער די גבול.
על דא ועל הא האט געשריבן:לכתחילה, ישר כוח פארן מיר ערקלערען דעם דיפערענץ צווישן א דאקטאראט און א טעזע. דעם עוקץ אין אייערע ווערטער האבן נישט אויסגעפעלט, איז וואס איז אז א חסידישער אינגערמאן ווי מיר וויסט נישט די חילוק צווישן א דאקטאראט און א טעזע?
לכתחילה אריבער האט געשריבן:על דא ועל הא האט געשריבן:לכתחילה, ישר כוח פארן מיר ערקלערען דעם דיפערענץ צווישן א דאקטאראט און א טעזע. דעם עוקץ אין אייערע ווערטער האבן נישט אויסגעפעלט, איז וואס איז אז א חסידישער אינגערמאן ווי מיר וויסט נישט די חילוק צווישן א דאקטאראט און א טעזע?
כ'האב מיך אנטשאלדיגט פון פאראויס ווייל כ'האב פארשטאנען אז עס וועט ווי טון, אבער וואס זאל איך טאן, אז מען זעהט א צדיק תמים, א גאון, ועובד השם, ווערט באשמוצט אויף אלע גאסען (לייען בלאגס) בראש כל חוצות, דורך אפאר געמיינע אינגען, וואס זיכן נאר שמוץ אויף כל הקדוש לנו, בין איך געווארן צופייערט אביסל, כ'האב גארנישט געמיינט פערזענליך דיר, אבער די שמוציגע טראציגע געמיינע אינגען אופן אינטערנעץ, זיי האבעך בפירוש יא געמיינט!! גייטץ ענק אין אלדע רוחות, און טרעטס אראפ פון כלל ישראל!!
על דא ועל הא האט געשריבן:לכתחילה אריבער האט געשריבן:על דא ועל הא האט געשריבן:לכתחילה, ישר כוח פארן מיר ערקלערען דעם דיפערענץ צווישן א דאקטאראט און א טעזע. דעם עוקץ אין אייערע ווערטער האבן נישט אויסגעפעלט, איז וואס איז אז א חסידישער אינגערמאן ווי מיר וויסט נישט די חילוק צווישן א דאקטאראט און א טעזע?
כ'האב מיך אנטשאלדיגט פון פאראויס ווייל כ'האב פארשטאנען אז עס וועט ווי טון, אבער וואס זאל איך טאן, אז מען זעהט א צדיק תמים, א גאון, ועובד השם, ווערט באשמוצט אויף אלע גאסען (לייען בלאגס) בראש כל חוצות, דורך אפאר געמיינע אינגען, וואס זיכן נאר שמוץ אויף כל הקדוש לנו, בין איך געווארן צופייערט אביסל, כ'האב גארנישט געמיינט פערזענליך דיר, אבער די שמוציגע טראציגע געמיינע אינגען אופן אינטערנעץ, זיי האבעך בפירוש יא געמיינט!! גייטץ ענק אין אלדע רוחות, און טרעטס אראפ פון כלל ישראל!!
ווי שוין דערמיינט א שטיק צייט צוריק אין דיזען אשכול, איך האלט נישט אז דאס איז "שמוץ". אדרבה ואדרבה! וואס קען נאך זיין גרעסער ווי דעם, נאך דערצו ווי איר לייגט דאס אראפ איז די נסיון אוועקצוווארפען דעם דאקטאראט א גאר גרויסער, און דאס אלעס איז דער רב ז"ל בייגקומען מיט א גבורה, און איז אויסגעוואקסן אזא גדול ואיש קדוש! איז דאס נישט קיין געוואלדיגע מוסר השכל? די בלאגערס וועלכע די רעדטס, ווייס איך נאר פון צוויי, איינער איז טאקע דער וואס טראגט דעם זעלבן נאמען ווי איך, און דער לייגט עס גראדע נישט אראפ אלץ שמוץ נאר אלץ אן אינטערעסאנט שטיקל היסטאריע, דער צווייטער איז הירשל ציג, וואס ס"ה זאגט ער איבער דאס זעלבע וואס דער ערשטער האט געזאגט. על מה יצא הקצף?
איי בעג טו דיפער. איך האב געכאפט א ציפ ביים ליינען אויף הערשל ציג אז דער דאקטאראט ענטהאלט אפענע ... רח"ל.על דא ועל הא האט געשריבן:ווי שוין דערמיינט א שטיק צייט צוריק אין דיזען אשכול, איך האלט נישט אז דאס איז "שמוץ". אדרבה ואדרבה! וואס קען נאך זיין גרעסער ווי דעם, נאך דערצו ווי איר לייגט דאס אראפ איז די נסיון אוועקצוווארפען דעם דאקטאראט א גאר גרויסער, און דאס אלעס איז דער רב ז"ל בייגקומען מיט א גבורה, און איז אויסגעוואקסן אזא גדול ואיש קדוש! איז דאס נישט קיין געוואלדיגע מוסר השכל? די בלאגערס וועלכע די רעדטס, ווייס איך נאר פון צוויי, איינער איז טאקע דער וואס טראגט דעם זעלבן נאמען ווי איך, און דער לייגט עס גראדע נישט אראפ אלץ שמוץ נאר אלץ אן אינטערעסאנט שטיקל היסטאריע, דער צווייטער איז הירשל ציג, וואס ס"ה זאגט ער איבער דאס זעלבע וואס דער ערשטער האט געזאגט. על מה יצא הקצף?לכתחילה אריבער האט געשריבן:כ'האב מיך אנטשאלדיגט פון פאראויס ווייל כ'האב פארשטאנען אז עס וועט ווי טון, אבער וואס זאל איך טאן, אז מען זעהט א צדיק תמים, א גאון, ועובד השם, ווערט באשמוצט אויף אלע גאסען (לייען בלאגס) בראש כל חוצות, דורך אפאר געמיינע אינגען, וואס זיכן נאר שמוץ אויף כל הקדוש לנו, בין איך געווארן צופייערט אביסל, כ'האב גארנישט געמיינט פערזענליך דיר, אבער די שמוציגע טראציגע געמיינע אינגען אופן אינטערנעץ, זיי האבעך בפירוש יא געמיינט!! גייטץ ענק אין אלדע רוחות, און טרעטס אראפ פון כלל ישראל!!על דא ועל הא האט געשריבן:לכתחילה, ישר כוח פארן מיר ערקלערען דעם דיפערענץ צווישן א דאקטאראט און א טעזע. דעם עוקץ אין אייערע ווערטער האבן נישט אויסגעפעלט, איז וואס איז אז א חסידישער אינגערמאן ווי מיר וויסט נישט די חילוק צווישן א דאקטאראט און א טעזע?
קרעמער האט געשריבן:הרה"ח ר' פנחס יודא שליט"א
מרת שרה פאללאק תליט"א (אלמנת ר' אלי' פאללאק מ'וואדקערט זצ"ל)
הרה"ח ר' אליעזר שליט"א
הרה"ח ר' חיים אלעזר שליט"א
הרב מ'שאפראן שליט"א
ותו לא מידי
והוא פלאי האט געשריבן:אלכסנדר האט געשריבן:הגה"צ מקאשוי שליט"א ביים פוקד זיין די ציון פון הגה"ק משאפראן זצ"ל
ווען איז דאס?
איז דאס ניסן, אין די דריי טעג פון די יא"צ? אדער אן אנדער זמן?
לכתחילה אריבער האט געשריבן:והוא פלאי האט געשריבן:אלכסנדר האט געשריבן:הגה"צ מקאשוי שליט"א ביים פוקד זיין די ציון פון הגה"ק משאפראן זצ"ל
ווען איז דאס?
איז דאס ניסן, אין די דריי טעג פון די יא"צ? אדער אן אנדער זמן?
כ'דענק אז ס'קען זיין ביי די סקווירא יארצייט, וואס כ'האב אין אן אנדערען אויסגאבע געזען, דאס ער איז געווען דארט.
