אידישע וועלט פארומס

הגה"צ ר' אפרים אליעזר הכהן יאלעס, [נולד ה שבט תרנ"א ב'סאמבור, נפטר כ"ה מר-חשון תשמ"ט]
מנו"כ במרומי הר הזיתים לצד אביו הרה"ק ר' שלום אבד"ק סטריא, בן הרה"ק ר' אורי מסאמבור זצ"ל.

ר' שלום הגיע לחופי ארה"ק לביקור ערב שב"ק פסח שני תרפ"ה, אחר השתטחותו בקברי צדיקים בגליל ובמירון בל"ג בעומר, בחזרתו לירושלם נפל למשכב ונכנס לביה"ח שם נפטר במוצאי תשעה באב, ונטמן למחרתו בערב שב"ק פרשת ואתחנן, ונספד כהלכה על ידי הגאב"ד רי"ח זאנענפעלד.

דער פילאדעלפיא רב האט נאר געהאט דריי טעכטער, מזו"ר הרבנית בינה [נולדה תר"ן, נפטרה תרפ"ד] בת דודו הרה"ק ר' יהודה צבי מ'סאמבור בנו בכורו של הרה"ק ר' אורי;
א) מרת שרה ע"ה [נפטרה ט"ו מנחם אב תשמ"ב] זי האט איבער געלאזט איין זוהן.
מזו"ש הרבנית גיטצא פעסיא בת הרה"ג ר' יחזקאל פאללאק חתן הגאון ר' אריה לייבוש איש הורוויץ בעל הרי בשמים מ'סטאניסלאוו;
ב) מרת אסתר ע"ה [אום געקומען אין א עקסידענט ט"ו אלול תשל"ד] זי האט איבער געלאזט צוויי זוהן און צוויי טעכטער.
ג) הרבנית שיינדל שושנה אשת הרה"ג ר' יוסף געלדצעהלער פון מאנסי [אחי ר' אליהו יהושע] מ"מ חותנו, יו"ח;
ג-א) הרה"צ ר' אורי מ'סאמבור חתן הרה"צ ר' אברהם חיים ראטה מ'שומרי אמונים.
ג-ב) הרב שלמה אין מאנטריאל.
ג-ג) הרב אריה לייבוש אין מאנסי.
ג-ד) הרב דוד אין ב"פ.
ג-ה) און א בת יחידה.

יישר-כח הרב מביקסאד פאר די פרטים, עס פעלט נאך עטליכע נקודות להשלמת הבנין.

זיין ספר שו"ת דברי אפרים אליעזר איז עוועיליבל ביי היברו-בוקס, ער האט אויך מחבר געווען די ספרים; כתבי אחיעזר -בירורי הלכות (אריינגעדרוקט אינעם ספר 'שמן הראש' פון זיין ברודער ר' ישעי' אשר יאלעס אב"ד סטריא הי"ד) און א חיבור אויף תנ"ך.

דער פילאדעלפיע רב איז קודם געווען ראב"ד אין סטריא פאר ער איז געקומען קיין אמעריקא.

בייגעלייגט איז זיין ביאגראפיע פונעם ספר 'תולדות אנשי שם', אגב ווערט אויך אויסעגרעכנט דארט, ר' אליעזר הכהן יאלעס מסאסוב-מאנטרעאל וועלכער איז געווען א זוהן פון ר' יהודה צבי ב"ר אורי מסאמבור, חתן הגה"צ ר' יעקב שמון קאננער משטחויב זצ"ל.

זכה ומלאכתו נעשית על ידי אחרים,
פאר מער פרטים זעהט דעם נייעם ספר "אור קדוש" סאמבור, פון וואו יאך האב גענאשט איטליכע פרטים,
ארויס געגעבען פאר א יאהר על ידי נכדם הרה"ג ר' מרדכי ישראל חיים סאמעט, רב דבית המדרש בית יצחק סאמבור ב"פ,
בן הרב יוסף חנוך חתן הרה"צ ר' מרדכי גאטליעב בן הרה"צ ר' גדליה חתן הרה"ק ר' שלום הנ"ל.
פון די ציונים פון הרה"צ ר"מ און זיין פאטער ר"ג איז דא בילדער ביי קברי צדיקים פון צפון אמעריקא, מנו"כ אין בית דוד.

הרה"צ ר' אלעזר פון מאנטריאל [שם זוגתו צפורה] האט צוויי קינדער,
א) בנו הרב יהודה צבי.
ב) חתנו הרב מנחם פינחס רוקח מ'בערטש.

ב''ה
לחידוש שאף אחד לא הדגיש את שייכותו לבית ליובאוויטש --משנת תרפ''ט שביקר המהרי''ץ בארה''ב
תמיד ישב בפאברענג בצד ימיני . ואם הי' במוצאי-שב''ק הי' יושב עם השטריימעל .וכן הי' בא בכל חוה''מ
לביקור .והרמ''ש ליוה אותו החוצה והלך אחורנית עד המדרכה .
אביו הי' תמיד המסדר קידושין בבית באיאן .כידוע זקינו ר' אורילע זצ''ל סאמבורער אחרי פטירת אדמו''ר
הראשון מבעלז נסא לאדמוה''ז מסאדיגורא והתקשר שם ואח''כ לבאיאן .[עיין קצת אודות ר' אורעלע בספרו
של בערל-קומרנא-כי ר' אורעלע הי' חתן ר' שמשון טנא משם-אגב הוא נתן לבניו שמות -שלום-יהודא צבי-אברהם-יעקב-בסקווער מסתובב נכדו ר' יודא הערשעלע הכהן בן ר' אלעזרמסאמבור-מאנטריאל חתן
ר' יעקב שמשון זצ''ל קאנער חתן ר' משהלע זצ''ל שינעווער .
אכתוב כאן סיפור מאבי זקיני ששבת פעם בבארדיאוו אצל הרה''ק ר' משהעלע שינאווער ביום ראשון רצה
זקיני לנסוע וע''כ רצה זעך גיזעגענען .אמר לו הגבאי שלא יכולים ליכנס עכשיו .אמר לו תן לי רשות והפציר מאוד עד שנתן לו רשות --כשנכנס לרבי הי' באמצע אכילת סעודת הצהריים .אמר לו זקיני יודע אני שהרבי
אוכל ויושן ואעפ''כ הוא רבי . ע''כ יכול אני ליכנס -ענה לו ר' משהעלע וואס זאל איך טין איך בין דאך דא צווישען
דיא אינגערשע וואס מיינען אז אויב א רבי עסט אין טרינקט אין שלאפט איז עהר קיין רבי נישט .אבער דיא
------ אזוי וויא דיא ווייסט דערפאר האב איך דיך אריין געלאזט .

אין מאנסי איז דא א איד הרב געלדצעהלער הנקרא בפי כל סאמבור'ער רבי, ער דאווענט אסאך אין ביהמ"ד ויואל משה סאטמאר, ווער איז דאס?

ב''ה
זיין מאמע איז א טאכטער פין יאלעס מפילדעלפי'.
אין עהר איז איין איידעם פין בערעגסאזער רבי
פין ירושלים-בני-ברק .

ב''ה
מה שהי' חידוש בלוויתו שהיתה ביראים טשאפעל בוויליאמסבורג לא השתתפו יותר מעשרים איש -אע'''פ שהי' כמעט בן מאה והי' מגזע היחס -
מזה רואים שאין לאנ''ש שיחיו חוש ליחוס או לגדולים או לרבנים חוץ אם הם חלק מאיתנו ממ''ש .
היחוס הכי גדול אצלינו הוא נכד ר' יושע קראלער ז''ל אין אני ח''ו מזלזל בכבודו הרם אך צריך לדעת מה הם הגדולים-
שמעתי פעם מהרה''צ ה''ג חסידא ופרישא ר'חיים ארי' [לייביש]לייזער שיחי' מפשעווארסק שצריך לקרות סיפורים על גדולי ישראל-וזה בכלל
כבוד התורה-כי ע''י שיודעים גדלותם עי''ז יודעים יותר איך לכבדם ולהוקירם -

badatz האט געשריבן: -
מזה רואים שאין לאנ''ש שיחיו חוש ליחוס או לגדולים או לרבנים חוץ אם הם חלק מאיתנו ממ''ש .
היחוס הכי גדול אצלינו הוא נכד ר' יושע קראלער ז''ל אין אני ח''ו מזלזל בכבודו הרם אך צריך לדעת מה הם הגדולים-
-

ביסט אזוי גערעכט הרב הבד"צ, צום פינטל.

ווען ר' מאיר שפירא איז ארומגעפארן נאך געלט פאר די ישיבה איז ער געווען אין פילאדעלפיא ביי הרב יאלעס, אין ער האט אים מסביר געווען דאס נחיצות פין "דף היומי", פין וואס הרב יאלעס איז שטארק נתפעל געווארן, עד כדי כך אז ער האט געלאזט צוואה אז מען זאל אויפשרייבן אויף זיין מצבה חוץ דער דאטום אויך דער דף היומי וואס וועט זיין יענע טאג, וכך הווה.

מיללער האט געשריבן:אגב ווערט אויך אויסעגרעכנט דארט, ר' אליעזר הכהן יאלעס מסאסוב-מאנטרעאל וועלכער איז געווען א זוהן פון ר' יהודה צבי ב"ר אורי מסאמבור, חתן הגה"צ ר' יעקב שמון קאננער משטחויב זצ"ל.

מציבת ר' אלעזר הכהן יאללעס ממאנטריאל בטברי' והרבנית (קרעדיט; בן בוזי)

א הארציגן ישר כוח מילער פארן בילד. מיילעך: ווי שטייט דער דאטום פון דף היומי?

פון איינעם האב כ'לעצטנס געהערט אז ער שרייבט אין א תשובה אז כ"א כסלו דארף מען נישט זאגן קיין תחנה. קען עס איינער מברר זיין?

אויב כ'זע גוט רעדט מען דא פון צוויי מענטשן ר' אפרים אליעזר יאללעס, און ר' אלעזר יאללעס

בזיונת, טאקע נישט געמערקט. קעם איינער ברענגן א בילד פון ר' אפרים אליעזר'ס מציבה?

badatz האט געשריבן:ב''ה
לחידוש שאף אחד לא הדגיש את שייכותו לבית ליובאוויטש --משנת תרפ''ט שביקר המהרי''ץ בארה''ב
תמיד ישב בפאברענג בצד ימיני . ואם הי' במוצאי-שב''ק הי' יושב עם השטריימעל .וכן הי' בא בכל חוה''מ
לביקור .והרמ''ש ליוה אותו החוצה והלך אחורנית עד המדרכה .

בילדער בשייכותו עם האדמו"ר מליובאוויטש.

איך זעה אז בשנת תש"י האט ער געוואונט אין וויליאמסבורג אויף דריגס עוועניו, ווייסט איינער מער פרטים דערוועגן?
(קען זיין ער האט גענוצט א לעדערהעד פון א קרוב וואס האט געוואונט אין וויליאמסבורג?)

שטיקל גבאי האט געשריבן:איך זעה אז בשנת תש"י האט ער געוואונט אין וויליאמסבורג אויף דריגס עוועניו, ווייסט איינער מער פרטים דערוועגן?
(קען זיין ער האט גענוצט א לעדערהעד פון א קרוב וואס האט געוואונט אין וויליאמסבורג?)

לפלא אז "שטיקל גבאי" זעהט נישט דער תוכן המכתב, וואו הרב יאלעס האט שוין אין תש"י (!) געשריבן מורא'דיגע שבחים אויף רבינו הקדוש מליובאוויטש זצוקללה"ה און איז אים מפציר אז ער זאל זיך פארבונדן צופ רבי'ן

הירשל ציג האט געשריבן:

שטיקל גבאי האט געשריבן:איך זעה אז בשנת תש"י האט ער געוואונט אין וויליאמסבורג אויף דריגס עוועניו, ווייסט איינער מער פרטים דערוועגן?
(קען זיין ער האט גענוצט א לעדערהעד פון א קרוב וואס האט געוואונט אין וויליאמסבורג?)

לפלא אז "שטיקל גבאי" זעהט נישט דער תוכן המכתב, וואו הרב יאלעס האט שוין אין תש"י (!) געשריבן מורא'דיגע שבחים אויף רבינו הקדוש מליובאוויטש זצוקללה"ה און איז אים מפציר אז ער זאל זיך פארבונדן צופ רבי'ן

מיר איז מער אינטערעסאנט צו וויסען אויב ער האט געוואונט אין וויליאמסבורג ווי דער תוכן המכתב מיט די מורא'דיגע שבחים.
זעהט אויס אז דו האסט עפעס אן אגענדע....... ד' ימלא חסרונך.

הרב א.א. יאללעס האט שוין געוואינט אין פילדלפי' אין דיא תר''פ יאהרען . אזוי וויא איך האב געהערט פין איהם אינמאהל בייא א דרשה אין זאל פין
אגודת הרבנים וועהן ס'איז געווען איין אויפנאמע פאר הרב בצלאל זולטי ז''ל דער רב הראשי פין ירושלים עיה''ק . אין דיא אדרעס פין וויליאמסבורג
איז פין זיין טאכטער הרבנית געלדצעללער ואאס האט דעמאלטס געלערנט אין בית יעקב בייא רעבעצין קאפלאן . אין אויף געהאלטען זעך אויף דעם אדרעס . ארוינד דיא קארנער פין בית יעקב אויף סאוט 8 סטריט ......וועהר געדענקט ...אגב דער סאטמאערער רב ז''ל האט דארט געדאווענט
דיא הייליגע טעג תש''י-י''א
אגב דער בריוו איז געשריבען ציא הרב יהודא צבי בן הרה''צ ר' אלעזר ז''ל מסאמבאר-מאנטריאל

רבבה האט געשריבן:הרב א.א. יאללעס האט שוין געוואינט אין פילדלפי' אין דיא תר''פ יאהרען . אזוי וויא איך האב געהערט פין איהם אינמאהל בייא א דרשה אין זאל פין
אגודת הרבנים וועהן ס'איז געווען איין אויפנאמע פאר הרב בצלאל זולטי ז''ל דער רב הראשי פין ירושלים עיה''ק . אין דיא אדרעס פין וויליאמסבורג
איז פין זיין טאכטער הרבנית געלדצעללער ואאס האט דעמאלטס געלערנט אין בית יעקב בייא רעבעצין קאפלאן . אין אויף געהאלטען זעך אויף דעם אדרעס . ארוינד דיא קארנער פין בית יעקב אויף סאוט 8 סטריט

אט אזוי! שטימט זייער גוט, ווייל די טאכטער געלדצעהלער הייסט שיינדל שושנה און אויפן לעדערהעד שטייט עפעס אן ענליכע נאמען.

ביי וועמען האט זי זיך אויפגעהאלטן?

געדינגען א רום מיט אפאהר פריינדינעס פין אוט אויף טאון . אין א גאנצע וואך געגעסען א ביסעל ווארעמ'ס אין שבתים געגעגסען טעג .בייא
היימישע משפחות אין דיא געגענט .אמאהל האט מען געהאט מסירות נפש פאר אידישקייט . אין מיט דעם מסירות נפש האט מען געבויט
אידישקייט .סי'א איז נישט אהנגעקומען גרינג ....וועהר געדענקט נאך דיא צייט וועהן נישט יעדער בית מדרש'ל האט געהאט איין אייגענע
מקוה .אין וויליאמסבורג למשל זענען געווען בלויז קליוולאנד-סאטמאר-צעהלים-פאפא-סיגוט-קראסנא[אשוי]- נאנאש[סאוט 5].אין בארא-פארק
52 סטריט-קראלע-שינאווא[42 סטריט]אגודה 18אין55.

א כתב הרבנות פאר ר' אפרים אליעזר הכהן יאלעס מפילאדעלפיא ז"ל פון בית הכנסת דקהל סטריא אין די איסט סייד
ערשינען די וואך אין ''די צייטונג''

מיללער האט געשריבן:

מיללער האט געשריבן:אגב ווערט אויך אויסעגרעכנט דארט, ר' אליעזר הכהן יאלעס מסאסוב-מאנטרעאל וועלכער איז געווען א זוהן פון ר' יהודה צבי ב"ר אורי מסאמבור, חתן הגה"צ ר' יעקב שמון קאננער משטחויב זצ"ל.

מציבת ר' אלעזר הכהן יאללעס ממאנטריאל בטברי' והרבנית



(קרעדיט; בן בוזי)

מכתב מר' אלעזכר הכהן יאללעס ממאנטריאל:
http://www.archive.org/stream/chaimbloc ... 3/mode/1up

ביקסאד האט געשריבן:הגה"צ ר' אפרים אליעזר הכהן יאלעס, [נולד ה שבט תרנ"א ב'סאמבור, נפטר כ"ה מר-חשון תשמ"ט]
מנו"כ במרומי הר הזיתים לצד אביו הרה"ק ר' שלום אבד"ק סטריא, בן הרה"ק ר' אורי מסאמבור זצ"ל.

ר' שלום הגיע לחופי ארה"ק לביקור ערב שב"ק פסח שני תרפ"ה, אחר השתטחותו בקברי צדיקים בגליל ובמירון בל"ג בעומר, בחזרתו לירושלם נפל למשכב ונכנס לביה"ח שם נפטר במוצאי תשעה באב, ונטמן למחרתו בערב שב"ק פרשת ואתחנן, ונספד כהלכה על ידי הגאב"ד רי"ח זאנענפעלד.

בריוון פון הג"ר אפרים אליעזר הכהן יאלעס אב"ד פילאדעלפיא (אינטערסאנט וויאזוי זיין שריפט ענדלט אין די שריבפט פון זיין ערשטער קאזין דער סאמבורער רבי פון מאנטרעאל)
http://www.archive.org/stream/chaimbloc ... 4/mode/1up

ביקסאד האט געשריבן:הגה"צ ר' אפרים אליעזר הכהן יאלעס, [נולד ה שבט תרנ"א ב'סאמבור, נפטר כ"ה מר-חשון תשמ"ט]
מנו"כ במרומי הר הזיתים לצד אביו הרה"ק ר' שלום אבד"ק סטריא, בן הרה"ק ר' אורי מסאמבור זצ"ל.

ר' שלום הגיע לחופי ארה"ק לביקור ערב שב"ק פסח שני תרפ"ה, אחר השתטחותו בקברי צדיקים בגליל ובמירון בל"ג בעומר, בחזרתו לירושלם נפל למשכב ונכנס לביה"ח שם נפטר במוצאי תשעה באב, ונטמן למחרתו בערב שב"ק פרשת ואתחנן, ונספד כהלכה על ידי הגאב"ד רי"ח זאנענפעלד.

דער פילאדעלפיא רב האט נאר געהאט דריי טעכטער, מזו"ר הרבנית בינה [נולדה תר"ן, נפטרה תרפ"ד] בת דודו הרה"ק ר' יהודה צבי מ'סאמבור בנו בכורו של הרה"ק ר' אורי;
א) מרת שרה ע"ה [נפטרה ט"ו מנחם אב תשמ"ב] זי האט איבער געלאזט איין זוהן.
מזו"ש הרבנית גיטצא פעסיא בת הרה"ג ר' יחזקאל פאללאק חתן הגאון ר' אריה לייבוש איש הורוויץ בעל הרי בשמים מ'סטאניסלאוו;
ב) מרת אסתר ע"ה [אום געקומען אין א עקסידענט ט"ו אלול תשל"ד] זי האט איבער געלאזט צוויי זוהן און צוויי טעכטער.
ג) הרבנית שיינדל שושנה אשת הרה"ג ר' יוסף געלדצעהלער פון מאנסי [אחי ר' אליהו יהושע] מ"מ חותנו.

הזמנה לחתונת בתו אסתר עב"ג הרב מאיר שמחה הכהן פעלדבלום (בן?) כ"א אלול תשי"ד

ביקסאד האט געשריבן:
דער פילאדעלפיא רב האט נאר געהאט דריי טעכטער, מזו"ר הרבנית בינה [נולדה תר"ן, נפטרה תרפ"ד] בת דודו הרה"ק ר' יהודה צבי מ'סאמבור בנו בכורו של הרה"ק ר' אורי;
א) מרת שרה ע"ה [נפטרה ט"ו מנחם אב תשמ"ב] זי האט איבער געלאזט איין זוהן.
מזו"ש הרבנית גיטצא פעסיא בת הרה"ג ר' יחזקאל פאללאק חתן הגאון ר' אריה לייבוש איש הורוויץ בעל הרי בשמים מ'סטאניסלאוו;
ב) מרת אסתר ע"ה [אום געקומען אין א עקסידענט ט"ו אלול תשל"ד] זי האט איבער געלאזט צוויי זוהן און צוויי טעכטער.
ג) הרבנית שיינדל שושנה אשת הרה"ג ר' יוסף געלדצעהלער פון מאנסי [אחי ר' אליהו יהושע] מ"מ חותנו, יו"ח;
ג-א) הרה"צ ר' אורי מ'סאמבור חתן הרה"צ ר' אברהם חיים ראטה מ'שומרי אמונים.
ג-ב) הרב שלמה אין מאנטריאל.
ג-ג) הרב אריה לייבוש אין מאנסי.
ג-ד) הרב דוד אין ב"פ.
ג-ה) און א בת יחידה.

בריוו פון הרב יאלעס י' ניסן תשי"ח, בתוך הדברים שרייבט ער איבער זיינע קינדער בזה"ל "בתי הצעירה שושנה תחי' ואישה הוא חתני חביבי כבני יוסף [געלדצעהלער] ועם בנם בן שני חדשים, אורי [רבי אורי מסאמבור שליט"א] שיחיו לאויש"ט, כבר באו לפני השבת העעל"ט לחוג אתנו את חג המצות הבעל"ט.
בתי המשכלת אסתר תחי', ואישה הוא חתני האהוב, עדיו לגאון, הרב מאיר שמחה הכהן, ועם בניהם החריפים; אבינועם, יחזקאל ושלומצ'י, שיחיו לאויש"ט, יבואו שבוע זה להיות אתנו בשמחה עד אחר ימי הפסח הבעל"ט".

http://www.archive.org/stream/chaimbloc ... 9/mode/1up