רבי חנני' יו"ט ליפא טייטלבוים מסיגוט זצ"ל - כ"ט שבט תרס"ד

[זושאלע]

דאס איז קלאר, אז רבי אליהו בצלאל אחי הקדושת יו״ט, וואס האט איבערגענומען דאס רבנות אין טעטש נאכן ברודער, האט געפירט דארט א ישיבה.
איך בין מיך משער אז ער האט דאס איבערגענומען פונעם ברודער. קענסט גלייבן אז דער קדושת יו״ט זאל דארט זיצן 19 יאר, און נישט פירן א ישיבה?
אבער זוכענדיג דא דארט, זעהט נישט אויס אזוי.

[שישא]

דאס איז קלאר, אז רבי אליהו בצלאל אחי הקדושת יו״ט, וואס האט איבערגענומען דאס רבנות אין טעטש נאכן ברודער, האט געפירט דארט א ישיבה.

פון ווי איז דיר דאס אזוי קלאר?

[זיס]

וואו זענען די ידענים?

קיינער ווייסט נישט?

[רבבה]

כ'האב געפרעגט הרב ר' ליפא מזענטא וויא זיין טאטע דער ברך משה האט געלערנט . האט עהר מיר דערציילט אז נאך דיא פטירה פין
עצי חיים האט מען געברענגט ר' זלמן לייב פין בערבעשט ציא ווערען דיין אין ווייטער אהנפירען דיא ישיבה . אויך האט מעו געברענגט
מלמדים איינער פין זייא איז געווען ר' חיים היללער . אויך האט ר' נחום הערש געלערנט מיט זייא ......אגב דער ברך משה האט געזאגט
אז יעדער יוד אין סיגעט איז געווארען זיין טאטע אין יעדע יודענע זיין מאמע ......אויך האט דערציילט אז דער ברך משה האט דערציילט
אז דער פעטער האט איהם געבעטען אז עהר זאל קומען לערנען קיין קראלע . אבער עהר נישט געוואלט . אין אין אמעריקא האט עהר
חרטה געהאט . עהר האט זעך געוואלט האלטען אינ איינעם מיט דיא משפחה . אין דעמאלטס איז עהר געווארען זייער נאנט מיט זיין שוואגער
הרה''צ ר' יוחנן טווערסקי ממאזשי וואס איז געווען ציא איהם ממש וויא איין טאטע . דער קלויזענבורגער רב האט זיך אוועק געצויגען נאך דיא
פטירה פין זיין שוועהר .אין דער טשעטשענעווער רב האט זיך אוועק געצויגען בחיי פין שוועהר . אין דער סלאטפאנער רב איז געקומען מפעם לפעם זעך אומקוקען .נאך א דבר חידוש האט עהר דערציילט אז דער ברך משה פלעגט ציא רופען זיין ברודער סתם ''''דער רב ''''' .ווען עהר
פלעגט ציא רעדען פין איהם .

[מי יודע]

יא, מיר געדענקן נאך ווען דער ברך משה האט אים צומאל דערמאנט ביי די תורות, און האט געזאגט "מיין ברודער דער רב טייטשט"

אבער כמדומה איז די גאנצע תגובה אין א ראונג אשכול, נישט אזוי

[יהיה כן]

יאך האב געהערט פון דעם ברך משה זצ״ל א טייטש אויף א משנה אין פרקי אבות, בשם זיין ברודער הי״ד נאכגעזאגט חנוכה באחד מן הלילות
דאכציך ס׳יז דא אן אשכול איבער הגה״צ ר׳ זלמן לייבעלע זצ״ל הי״ד

הה״ח ר׳ משה היללער ז״ל האט געלערנט ציזאמען מיטן כ״ק אדמו״ר הברך משה זצ״ל ביי זיין טאטן ר׳ חיים הלל היללער, ער פלעגט פארציילן איבער דעם ברך משה׳ס מעשים אין חדר, זכרונות נעורים......

[זיס]

רבבה.

האסט מיר נאכנישט געענטפערט קיין קלארע רייד, אויב עס איז פון ערגעץ א מקור באקאנט צו דער קדושת יום טוב האט יא אדער נישט פארמאגט א ישיבה אין טעטש.

[שישא]

לידיעתי, איז נישט דא קיין מקור אויף יא, ואידך זיל גמור...

[זושאלע]

אויב נישט, פרעגט זיך טאקע, היתכן?
ניינצן יאר רבנות אהן לערנען מיט תלמידים?

[יהיה כן]

יתכן א סברא, ער האט נישט געוואלט פירן א ישיבה בחיי אביו, וועלכער האט אויך געהאט א גרויסע ישיבה כל ימיו ככתוב על מצבתו

[farshlufen]

ר' יהיה כן, ווי ווייט איז טעטש פון סיגעט?

[ראש הקהל]

וכשאני לעצמי מה אני שמעתי מחשובי תושבי סיגוט אז הברך משה האט זיך נישט אזוי גוט געלעבט מיר רבי זלמן לייבעלע
וועגן ער האט אים נישט געוואלט געבן געלט וכדומה, ואכמ"ל,

ועוד שמעתי, אז הברך משה למד אצל גיסו בסלאטפינא, והעריכו אותו מאוד, האם יודע מישהו מזה??

[יהיה כן]

ר' יהיה כן, ווי ווייט איז טעטש פון סיגעט?

??

[farshlufen]

בסלאטפינא? א מקור ביטע שעהן.

[רבבה]

ר' יהיה כן, ווי ווייט איז טעטש פון סיגעט?

זה מצד השני של נהר טאס . ממילא עוברים את הנהר בסלאטווינא ומשם נוסעים עם מכונית רבע שעה . שניהם בצד הטשעכי היום אוקריינא .וסיגוט הוא בצד הרומני

[בחורהזעצער]

ר' יהיה, לויט מיינע ידיעות האט ר' משה היללער נישט געלערנט צוזאמען מיט'ן ברך משה, נאר זיין טאטע ר' חיים הלל איז געווען די שטוב מלמד ביים עצי חיים, ממילא איז ער שוין געווען נאנט מיט די עצי חיים'ס קינדער.

[יהיה כן]

ר' יהיה כן, ווי ווייט איז טעטש פון סיגעט?

??

כלומר, מיט וואס האסטו מיך אפגעפרעגט???

[farshlufen]

נו, אזוי נאענט צום טאטנס שטאט און ער זאל פירן אן אייגענע ישיבה?

סתם דמיונות.

[רבבה]

בסלאטפינא? א מקור ביטע שעהן.

הוא לא למד בסלאטווינא . אך הסלאטווינער רב הי' באופן בלתי רשמי הבעה''ב בבית העצי חיים הי' נעים הליכות ונפש שפילה ות''ח . הי' לו מלות צאנז וזידיטשאוו יחד .

[farshlufen]

אבי ר' משה היללער משב"ק בביהמ"ד סיגעט שמו הי' ר' חיים הלל יאזשעף.

[יהיה כן]

ר' יהיה, לויט מיינע ידיעות האט ר' משה היללער נישט געלערנט צוזאמען מיט'ן ברך משה, נאר זיין טאטע ר' חיים הלל איז געווען די שטוב מלמד ביים עצי חיים, ממילא איז ער שוין געווען נאנט מיט די עצי חיים'ס קינדער.

ער האט יא געלערנט צוזאמען מיט אים, ער פלעגט דאס אליינס דערציילן, פרעג זיינע קינדער שיחי' (איך האב מורא צי שרייבן דא וואסערע זכרונות ער האט דערציילט....)

[והוא פלאי]

ר' יהיה כן, ווי ווייט איז טעטש פון סיגעט?

בערך 30 קילאמעטער

[מי יודע]

עפעס א יראה האט יהיה כן, איך האב נישט קיין יראה אין דעם ענין, און איך וועל דערציילן וואס איך האב מקבל געווען מפי חסידים ואנשי מעשה

דעם רבינ'ס זון הרה"צ ר' שלום אליעזר דערציילט אז איינמאל ווען דער רבי איז געפארן אויף קברי אבות, איז אויסגעקומען אז מען איז אריבערגעפארן דאס דערפל האססא-מעזזעי האט דער רבי געצייגט פאר די באגלייטער אויף די שטאט וואו רבי חיים הילל האט געוואוינט און ער האט זיי געזאגט 'דא האט געוואוינט א ערליכער איד, אזא ירא שמים ווי ר' חיים הילל האב איך נישט געזעהן אין מיין לעבן'.
דער רבי פלעגט דערציילן פון דאס יראת שמים פון רבי חיים הילל, ווי אזוי ער פלעגט אנקומען צום עצי חיים אין שטוב פרי פארטאגס, ווען די קינדער זענען נאך געשלאפן, און ער האט אנגעהויבן צו זאגן ברכות התורה מיט א מורא'דיגע הארציגע שטימע, און דאן האט ער געזינגען פאר זיך דער הייליגן שיר פונעם אבן עזרא "אודה לאל לבב חוקר ברן יחד כוכבי בוקר", און זיין הארציגע שטימע פון זיין עבודת השם האט מעורר געווען די שלאפענדיגע קינדער אז זיי זאלן אויפשטיין מיט א חשק און התמדה צום לערנען.
דער רבי פלעגט זיך אויסדרוקן: 'דער אודה לאל האט אונז ארויסגעווארפן פון בעט'.
די געוואלדיגע אינערליכע הערצה וואס דער רבי האט געהאט צו זיין רבי'ן ר' חיים הילל קען מען זען פון א בריוו וואס דער רבי האט געשריבן אין יאר תשמ"א איבער די צדקה וחסד פעולות פון זיין זוהן הרבני החסיד רבי משה היללער ז"ל, וזל"ק בא"ד: "ממש לא יאומן כי יסופר האיך יכול אדם יחידי לעשות מעשים טובים כאלו אני תולה שזכה לזה בזכות אביו הרב הגאון הצדיק מורי ורבי ר' חיים הלל זצלה"ה".

[יהיה כן]

אנטשולדיגט, איך רעד פון ר' משה היללער, נישט פון זיין טאטן ר' חיים הלל
נאך עפעס?

[farshlufen]

יהי' כן, ר' משה היללער שרייבט אין א בריעוו צו בלאך הידוע, אז ער איז מיטגעפארן מיטן ברך משה קיין מאנטריאל בתור משב"ק.

----

וואס איז דער קעפל פון דעם אשכול?