מרן בעל דברי חיים מצאנז זצ"ל - כ"ה ניסן תרל"ו

[בן בוזי]

דער מאָמענט, יום ראשון, אוגוסט 03, 1930; עמוד 9

[שבת יוד]

וואס שטייט אויף די מציבה פון הרבנית מרים נכדת הרה"צ [מצאנז?], כ"ג אלול, תרכ"ב?

[סטרעטענער אייניקל]

האם מישהו יודע משהו על העניין שהרב מאדא יצא להגן על כבוד רבו מצאנז נגד בעל קיצוש"ע שהשיג עליו ? ועל איזה עניין היה ההשגה ? והאם אמנם זה היה מבעל קיצוש"ע בעצמו?

[חמרא טבא]

האם מישהו יודע משהו על העניין שהרב מאדא יצא להגן על כבוד רבו מצאנז נגד בעל קיצוש"ע שהשיג עליו ? ועל איזה עניין היה ההשגה ? והאם אמנם זה היה מבעל קיצוש"ע בעצמו?

וואדע ער'ט ארויסגעגעבן א ספר מלחמת חובה מוחה צו זיין אויפ'ן ספר פונעם בעל קיצוש"ע אויף הל' גיטין וואו ער דרוקט זיך אויס נישט אזוי בכבודיג אויפ'ן צאנזער רב

[חמרא טבא]

ספר מלחמת חובה

[גלאזער]

https://winners-auctions.com/en/node/13678
א הגה פון סעקעלהידער רב אויף תשובת דברי חיים

[מיללער]

מודעה בעיתון 'שבת אחים' שנתיים אחרי פטירת מןר הדברי חיים זצוק"ל

[מה ידידות]

וועלכע בילד איז די רעדע

[מיללער]

וועלכע בילד איז די רעדע

א חשוב'ער איד און א גרויסער ידען האט מיר צוגעצייכנט דעם בייגעלייגטן בילד, דאס בילד איז אנגעבליך א מאלעריי פונעם ביה"ח אין צאנז ביומא דהילולא קדישא, און העכער דעם איז געמאלן א בילד פונעם הייליגען צאנזער רב זצוק"ל ארומגענומען מיט צוויי דיינים פון די שטאט.

sanz.jpeg (50.53 KiB) געזען 5559 מאל

לויט דעם איד איז ווארשיינליך דאס דער בילד פון וואס דער אייניקל רבי שמעלקא רעדט אינעם דערמאנטן מודעה.

Sanz.png (182.49 KiB) געזען 5559 מאל

ווייסט איינער דער ערשטע מקור צו דעם בילד און צו עס איז דא א דאטום ווען דאס בילד איז נתפרסם געווארן צו קענען זעהן צו עס שטימט מיט די מודעה הנ"ל?

דא איז איין מקור צום בילד:
http://mievr.ru/en/collection/show/96

[יום זה מכובד]

ווייס איינער וואו קען איך טרעפן פרטים איבער בית מדרשו של הרה"ק מצאנז.
ווען האט מען עס געבויט? ווער האט עס געבויט? וואס איז געווען מיט דעם ביים קריג? וכו'
א גרויסן יש"כ

[יציב פתגם]

דיוקן רבי חיים מצאנז - ציור שמן

דיוקן האדמו"ר רבי חיים הלברשטאם, בעל ה"דברי חיים" מצאנז זצ"ל. [כנראה, אירופה, המחצית הראשונה של המאה ה-20].
שמן על בד. חתום ומתוארך (אמן לא מזוהה, תאריך לא מפוענח).
כפי הנראה, הציור שלפנינו נעשה על-פי דיוקנו הידוע של רבי חיים הלברשטאם, מעשה ידי הצייר לזר קרסטין (Krestin), בו נראה האדמו"ר מעיין בספר. האדמו"ר רבי חיים הלברשטאם מצאנז (תקנ"ז-תרל"ו), בעל ה"דברי חיים" ומייסד חסידות צאנז.
26.5X18 ס"מ. מצב טוב. פגמים קלים.
https://www.kedem-auctions.com/he/node/31375

476.jpg (685.27 KiB) געזען 5265 מאל

[מגיד מרדכי]

געזעהן נייע זאכען בקונטרס בוני צאנז
למשל תאריך הלידה של מרן זי"ע שנכתב על ברשימה של דיירי בית רבינו

[כל טוב]

געזעהן נייע זאכען בקונטרס בוני צאנז
למשל תאריך הלידה של מרן זי"ע שנכתב על ברשימה של דיירי בית רבינו

ס'מוז נישט זיין אמת דאס וואס זיי האבן איבערגעגעבן פאר די שטאטישע אגענטן.
אויך שטייט דארט אלעס אין גוי'שע דאטום'ס און למשל 11 אזייגער ביינאכט איז לויט די גוי'אישע נאכנישט די נייע טאג משא''כ לויט די אידישע, עכ''פ בערך איז עס זיכער לכאורה.
אויך האב איך געזען דארט א פלא'דיגע זאך, כ'וועל אי''ה שפעטער שרייבן

[ידיעות שונות]

לעת כזאת האב איך נישט געטראפן קיין שמועס דא איבער די הייליגע ספרים שהשאיר אחריו מרן הרה"ק מצאנז להאיר פני תבל ומלואה, דער וואס ווייסט יא איז מכובד צוצייכענען אהין.

ולענינינו, דער ספר הקדוש דברי חיים עה"ת ומועדים נודע בעמקותו הנפלאה, אינטערסאנט איז אז דער ספר איז געברענגט געווארן צום דרוק פון א העתקה, און נישט פונעם ארגינעלעם כתי"ק פונעם צאנז'ער רב, (דומה לספר זרע קודש לרבו הק' מרן מראפשיץ), און אלס תוצאה פון דעם איז דער דפו"ר געווען מלא טעיות ושגיאות, וואס דאס האט נאך שווערער געמאכט דעם יכולת צו קענען עוסק זיין בספרא קדישא הדין, וואס איז אזוי אויך גאהר טיהף און שווער יורד צו זיין לעומקו.

יארן דערויף איז ארויסגעקומען א ספר 'תוצאות חיים', לפתוח הצפונות והנעלמות בספה"ק דברי חיים, צו עפענען א שטיקל פתח פאר חסידישע אידן און פארגרינגערען צו קענען לערנען א שטיקל דברי חיים, דער ספר איז געווען מעוטר בהסכמת בני הרה"ק מצאנז וועלכע האבן שטארק משבח געווען פעולת המחבר והמו"ל.

די נייע דרוק פון דברי חיים איז אסאך געבויט אויפן תוצאות חיים אזוי ווי די מו"ל שרייבן אין די הקדמה, אבער למעשה וואלט נאך אלס געווען גאהר אינטערסאנט דער ארגינעלעם ספר תוצאות חיים, ולפי הנראה איז עס נישט בנמצא.

סתם איז אינטערסאנט דער מושג פון ארויסגעבן א ספר 'כמו פירוש' אויף טיפע חסידישע מאמרים פונעם הייליגען צאנזער רב, וואס על פי פשטות לויט ווי מען קוקט היינט וואלט דאס מעהר געפאסט ביי אנדערע גזע'ס וואס זענען ידוע צו האבן מעהר עוסק געווען אין דעם חלק פון תורת רבם.

דער וואס וואס קען אפשר אפיר זוכן ערגעץ וואו דעם תוצאות חיים, אויף היברו בוקס איז עס נישט דא.

[מגיד מרדכי]

די נייע דרוק פון דברי חיים איז אסאך געבויט אויפן תוצאות חיים אזוי ווי די מו"ל שרייבן אין די הקדמה, אבער למעשה וואלט נאך אלס געווען גאהר אינטערסאנט דער ארגינעלעם ספר תוצאות חיים, ולפי הנראה איז עס נישט בנמצא.

דער וואס וואס קען אפשר אפיר זוכן ערגעץ וואו דעם תוצאות חיים, אויף היברו בוקס איז עס נישט דא.

די נייע דברי חיים עה"ת המפורש האט א שיינע הקדמה בנושא

[בייסיקל]

ווי קען מען באקימען די קונטרסים פון בוני צאנז?

[עפל קאמפאוט]

אז מען רעדט שוין וואלט איך געוואלט וויסן צו די תורות פונעם דברי חיים איז געווען די תורות וואס דער רב האט געזאגט ביים טיש וכדומה, אדער דאס איז געווען נאר געשריבענע תורות.

איך האב אמאל געזעהן פון רב דקהילה הגדולה והרוממה וואדריטש ווי ער זאגט (מדעתי' דנפשי' ממש ממש בלי שום מקור וראי') אז עס "קוקט אים אויס" אז ביים טיש האט דער רב געזאגט מער פשוט'ע בחינות אין עבודת ה', און די טיפע קבלה בחינות וואס מען טרעפט אין דברי חיים איז מער געווען די שטילע תורות בשעת'ן דביקה'נען.

[ידיעות שונות]

עי' בהקדמת הספר (נכתב ע"י הצדיקים הקדושים בני המחבר זי"ע) וז"ל: זאת באנו להודיע לבל יתפלאו הרואים העלים לתרופה האלו כי מועטים המה לפי רוב השנים אשר מדי שבת בשבתו ובחדשים ורגלים בהתאסף אליו גדולי ישראל וחכמיהם ודרש לפניהם דברי תורה כנתינתן מסיני, כמעט נראה בחוש שכינה מדברת מתוך גרונו, וכו', ואם כן איפוא הלא מצער הוא, אך דעו נא קוראים נכבדים כי נאבדו הרבה מהכתבים וחבל על דאבדין, אבל הודות לעליון בעד פליטה הנשארת. ע"כ מהקדמת הספר במהדורה הראשונה.

ומתוך לשונם מבואר בברירות אז די תורות פון ספה"ק דברי חיים האט דער הייליגער צאנזער רב משמיע געווען ברבים ביי די טישן בשבתות ויו"ט, ואי קשיא לך אז די מאמרים זענען עמוק עד מאוד, און מ'טרעפט נישט אינעם ספר פשוטע בחינות וכדו', איז על ראשון אשיבנה שאין זה אמת, דער גאנצער ספר איז מלא עבודה, מ'דארף נאר כאפן וואס ער וויל וכו'. והשנית, אז די גאנצע ספר איז קוים פון א קורצע תקופה (מסתבר אז מ'רעדט אינגאנצן פון צוויי דריי יאהר) אלע אנדערע תורות זענען פארלוירן געווארן, ואפשר אז די תורות אינעם ספר האט ער געזאגט די ערשטע פאר יאהר אלס רבי, און די שפעטערדיגע יארן האט ער געטוישט, ואולי הי' בהיפך, ולכן אין שום הוכחה וועלכע גאנג תורות ער האט משמיע געווען במשך רוב שנות כהונתו.

[עפל קאמפאוט]

ידיעות פארוואס פאלט אייך ביי אז דער הייליגער צאנזער רב האט געטוישט. מעולם לא נשמע דבר כזה, ואין זה רק פאנטאזיעס מאותן אנשים וואס וואלטן אפשר געוואלט (מחמת רצונם להוכיח כי הצאנזער רב הי' רוצה להשכיח דרך החסידות חס ושלום ואכמ"ל בזה) אז דער צאנזער רב זאל האבן דוקא נישט געזאגט קיין הויכע תורות. למעשה איז באקאנט אז די תורות פונעם הייליגן צאנזער רב איז מלא וגדוש בעמקות נוראה, בתורת הקבלה וחסידות יחד גם עם חקירה אלקית.

[ידיעות שונות]

חס מלהזכיר אז דאס זאל האבן געווען מיין כוונה.

כל כוונתי לומר שדבר זה ברור שעכ"פ "דברי קדשו המצוים בידינו בודאי נאמרו ברבים", ואם רצונם להתוכח אם תמיד הי' דרכו בכך, או אולי לפעמים אמר שיחה יותר פשוט המובן להמון עם, כל זה הוא שיחה בפנ"ע ואין לו ענין לכאן. אך הא ודאי שאמר תורות עמוקים בחסידות ובקבלה "ברבים ובפרסום רב" כדרך כל הצדיקים מעולם ועד אז ועד עתה, ואין מי שיכול להכחיש זה.

[farshlufen]

פארוואס זאל ווער וועלן קלערן אז די געשריבענע געדרוקטע זענען גאר די שטילע?

[ידיעות שונות]

בראשון רציתי להבין וואס מיינט 'שטילע תורות ביים דביקה'נען', איינער מיט א הסבר?

[סידיראם]

לכאורה מיינט ער צו זאגן די צייט וואס דער הייליגער רב פלעגט צו זיצן ביים טיש כמה פעמים במשך גאר א לאנגע צייט בדביקות עצום ונורא כמבואר בדרכי חיים, דאס איז געווען אן אפטע ערשיינונג אז דער הייליגער רב פלעגט אריינפאלן אין א דביקות. דאס פלעגט מען רופן די שטילע תורה.

[ראספשע]

פארוואדזשע זענט איר נישט מדייק אין די מורא'דיגע ווערטער אין די הקדמה לדברי חיים, געשריבן דורך בניו הקדושים:
"כי שמענו מפיו הקדוש שגם בפלפול הלכות לא אמר שום דבר אשר יצדק חידוש זה גם לפי הקבלה ליחידים"
דהיינו נישט נאר די דברי תורה על הסדרות זענען איינשטימיג מיט קבלה ויחודים, נאר אויך די פלפול הלכות...
נו, וואס איז שייך מוסיף צו זיין, צו דאס זענען די פשוטע תורות אדער די העכערע תורות....., אזוי צו אזוי האבן די תורות געדארפט שטימען מיט די יחודים...., ומי יבא בסוד קדושים

[ידיעות שונות]

הרבה יש לדקדק וללמוד מדברי בניו הק' בהקדמת הספר, ולא הבאתי אלא מה שנוגע אודות דברי תורתו שנאמרו לפני קהל חסידים ואנשי מעשה בעריכת השלחן אשר לפני ה'.