רבי יונה פילאפף זצ״ל - ר״מ מתיבתא תורה ויראה - ב' אייר תשס"ז

[רבניש]

[align=center]הרב הגאון מעוז ומגדול מרביץ תורה
רבי יונה פילאפף זצ״ל
ר״מ במתיבתא תורה ויראה[/align]
רבי יונה האט געהאט די זכיה מרביץ תורה צו זיין לאנגע יארן און מעמיד געווען תלמידים און די הייליגע מתיבתא תורה ויראה קודם בסאנז סט. דערנאך בעיר קרית יואל עד הסתלקתו. וגם אני בתוכם האב איך געהאט די זכיה צו לערנען ביי אים איין יאר און ווי מיר פלעגן אפשרייבן זיינע שיעורים תמידן כסדרן (גיי ווייס ווי מיינע כתבי ידות זענען אפיר געקומען..) רבי יונה פלעגט פארלערנען זייער גרינטלעך און קלאר ווער דעקנט דען נישט דעם ריטבאָ מיטן רשבּאָ וואס רבי יונה פלעגט אזוי שיין מסביר זיין.

רבי יונה האט געהאט א חן דקדושה און אויסגעגאסענע לויטערע יראת שמים על פניו, פון וואס די בחורי חמד האבן געקענט שעפן בימי בחרותם און נהנה זיין מהוד זיו ורום מעלתו.

אבער חוץ זיינע מעלות אלס א תלמיד חכם מופלג ולמדן. איז זיין עצם כאראקטאר געווען זייער נאבּל!
א געוואלדיגער מתון און אויסערארענדליכער בעל מידות טובת, איינער וואס איז אייביג אוועקגעשטאנען פון סיי וועלכע סארט מחלוקה׳ס און נוהג כבוד געווען פאר יעדן צוגלייך.

ער האט ארויסגעוויזן א געוואלדיגער סבר פנים יפות פאר יעדן תלמיד און זיך באנומען מיט א געוואלדיגער ליבשאפט און צוגעלאזנקייט און תמיד מיט זיין לייכטן שמייכל און גוטער מזג.

רבי יונה איז געווען א זון פון הרה״ח ר׳ משה פילאפף ע״ה (שפעטערע יארן אין ק״י)

ער האט געלערנט אין כולל ״בית מדרש עליון מאנסי נ.י.״ ווי הגאון רבי ראובן גרוזובסקי זצ״ל - חתן מרן הגה״ק רבי ברוך בער זי״ע. איז געווען דער ראש ישיבה וכולל.

ער איז געווען אן איידעם ביים בעל ״תורת יקותיאל״ מדיערעש זצ״ל.

אויך איז ער געווען דער שיינער איד (רב) אין ביהמ״ד ״בית מרדכי״ בקרית יואל שע״י קהל יטב לב.

עפעס מער איבערן חשובן ריש מתיבתא ווער עס ווייסט.
ווי איז ער געבוירן/אויפגעצויגן? ווי האט ער געלערנט אין די יוגענט יארן אז ער איז געוואקסן א חשובער רב א מרביץ תורה פון א פשוטע שטוב.

בניו:
הגה״צ חו״פ רבי זלמן לייב שליט״א - דומ״ץ
הרה״ג רבי מנשה שליט״א
הרב ר׳ פרץ הי״ו

חתניו:
הגה״צ רבי אברהם עמרם מייזעלס שליט״א רב ור״מ דמיהאלדי - ובעל ״ויען אברהם״
הרה״צ רבי ישעי׳ לאבין שליט״א - מזידיטשוב
הרה״ג רבי זלמן לייב רובין שליט״א - ר״מ בתורה ויראה
הרה״ג רבי שמעון רייכמאן שליט״א - מגי״ש
הרה״ג רבי בערל ראזענבערגער שליט״א

[איינפאכער איד]

בניו:
הגה״צ חו״פ רבי זלמן לייב שליט״א - דומ״ץ
הרה״ג רבי מנשה שליט״א
הרה"ג ר' ברוך פרץ שליט"א
הרה"ג ר' יצחק אהרן שליט"א [אנטווערפען]

[יציב פתגם]

געהערט אמאל א ווערטל פון ר' שלמה יעקב געלבמאן ע"ה פארוואס ער טרעט נישט אריין אינעם גרויסע שוהל אין קרית יואל, ווייל אויב ער וועט אויסטוהן זיין היט ביים דאווענען, זאל דאס נישט ווערן אויפגעטוישט בטעות מיט די היט פון הרב יונה פילאפף זצ"ל

[סעטינגס]

אוי זכרונות, ר' יונה זצ''ל מי נעמט מען היינט א ת''ח וואס די תוה''ק האט אים אזוי אויסגעאיידעלט, געווען א אזא גיטע מוסר ספר פאר די תלמידים, פלעגט זיך מכניע זיין פאר אסאך אינגערע ת''ח, יהא זכרו ברוך

[בני יששכר]

זיין קרעדיט פארוואס קרית יואלע בחורים גייען שוין נישט אויף חתונת
ער האט באנייט די תקנה ביי די לווי פון ר' זעליג שפילמאן ז"ל אויב איך געדענק גיט

[לא לנו]

זיין קרעדיט פארוואס קרית יואלע בחורים גייען שוין נישט אויף חתונת
ער האט באנייט די תקנה ביי די לווי פון ר' זעליג שפילמאן ז"ל אויב איך געדענק גיט

ר' זעליג מאכט היינט חתונה עלטסטע אייניקל. זאל זיך מיען אין לעכטיגן גן עדן.

[יהיה כן]

רבי יונה זצ"ל הי' חתן הגאון הגדול רבי יקותיאל יהודה ראזנבערגער זצ"ל אבד"ק דיערעש בעל שו"ת תורת יקותיאל
אביו של ר' יונה זצ"ל היה הרה"ח הישיש ר' משה ז"ל, בן הרה"ח ר' יצחק מעיר טאהש [מנו"כ בטאהש אונגארן סמוך לאהל הק' בטאהש]

רבי יונה זצ"ל השאיר אחריו הרבה חידושי תורה, ולפי צוואתו נדפס שני כרכים מחידושיו עה"ת ואגדות וסוגיות הש"ס ועוד בשם 'הגיון מלב'
בסוף הספר כתב בנו הרה"ג ר' מנשה שליט"א, את קורות תולדותיו, ובפרט תקופת לימודו במאנטשעסטער, ובבית מדרש עליון במאנסי אצל הג"ר ראובן זצ"ל

מלפני חודש י"ל קובץ [שכחתי שם הקובץ, נדפס לרגל שמחת נישואי בת רח"מ פאללאק הראה"כ, נכד ר' יונה זצ"ל] ע"י כולל 'תורה ודעת' בפלעטבוש, מחידושי של ר' ראובן זצ"ל עמ"ס סנהדרין, ממה שרשם תלמידו הג"ר יונה זצ"ל

רבי יונה זצ"ל היה נעים הליכות, בעל סבר פנים יפות נסוך יחד עם טוהר מדותיו, א זעלטענע איידעלער איד, היה לו התקשרות עם הרבה מצדיקי הדור, כהה"ק מהריי"ץ מליובאוויטש זצ"ל, והה"ק מסקווירא, ובמיוחד אצל כ"ק מרן מהר"י ט"ב בעל הויוא"מ ודברי יואל מסאקמיר זצוקללה"ה

FG.JPG (43.64 KiB) געזען 3057 מאל

מימין לשמאל: רבי שמואל זנוויל גאלד זצ"ל, רבי יונה פילאפף זצ"ל, ולהבל"ח ר' שמואל אהרן (בר"ס) דייטש, במיאמי פלארידא

[יידישע קהילות]

האט זיך אין אים אריינגעכאפט אביסל פון די ליטווישע דרך הלימוד פון ר' ראובן'ען?
איז ער געווארן אביסל אנגעשטעקט פון ליובאוויטש-חב"ד דורך דעם מהריי"ץ?

[יהיה כן]

האט זיך אין אים אריינגעכאפט אביסל פון די ליטווישע דרך הלימוד פון ר' ראובן'ען?
איז ער געווארן אביסל אנגעשטעקט פון ליובאוויטש-חב"ד דורך דעם מהריי"ץ?

ער איז אפשר געווען איינמאל ביי אים, [פארשטייסט אליינס ער איז בחיי מהריי"ץ סך הכל געווען מסתמא א יונגערמאנטשיק אדער נאך גאר א בחור], יאך האב געהערט פון אים א עובדא וואס ער האט אים אנגעפרעגט איבער א שידוך פאר א בחור וועמענס עלטערן האבן נישט געהיטן טהרת המשפחה

ר' יונה זצ"ל איז געווען א חבר וידיד נאמן מיט הג"ר ר' צבי מאיר גינזבורג פון אגודת הרבנים, ער האט זיך מיט אים א סאך געשריבן בחידו"ת

[רבניש]

האט זיך אין אים אריינגעכאפט אביסל פון די ליטווישע דרך הלימוד פון ר' ראובן'ען?
איז ער געווארן אביסל אנגעשטעקט פון ליובאוויטש-חב"ד דורך דעם מהריי"ץ?

ער איז אפשר געווען איינמאל ביי אים, [פארשטייסט אליינס ער איז בחיי מהריי"ץ סך הכל געווען מסתמא א יונגערמאנטשיק אדער נאך גאר א בחור], יאך האב געהערט פון אים א עובדא וואס ער האט אים אנגעפרעגט איבער א שידוך פאר א בחור וועמענס עלטערן האבן נישט געהיטן טהרת המשפחה

ר' יונה זצ"ל איז געווען א חבר וידיד נאמן מיט הג"ר ר' צבי מאיר גינזבורג פון אגודת הרבנים, ער האט זיך מיט אים א סאך געשריבן בחידו"ת

האסטו אפשר עפעס געשריבענע חידושי תורה פון רבי יונה, אהער צו שטעלן?

איז דער ספר הגיון מלב א ספר בשוק אדער נאר פנימי ?
און אפשר האט איר דעם הקדמה לתולדותיו ווי איר ברענגט אז סיז דא דארט.

[רבניש]

און לערנענדיג ביי רבי יונה און קענענדיג זיין מהות השלום און רואיגער מהות, איינער וואס האט דערהויבן א צווייטן רב אדער בכלל א יוד מיט אן אנדער מהלך המחשבה. איז מיר אלץ געווען א פלא פון דעם בולטן חילוק פון זיינע בנים, איך האב זיי קיינמאל עפעס געקענט צוזאמען שטעלן אלס א טאטע מיט זון....

[יהיה כן]

האט זיך אין אים אריינגעכאפט אביסל פון די ליטווישע דרך הלימוד פון ר' ראובן'ען?
איז ער געווארן אביסל אנגעשטעקט פון ליובאוויטש-חב"ד דורך דעם מהריי"ץ?

ער איז אפשר געווען איינמאל ביי אים, [פארשטייסט אליינס ער איז בחיי מהריי"ץ סך הכל געווען מסתמא א יונגערמאנטשיק אדער נאך גאר א בחור], יאך האב געהערט פון אים א עובדא וואס ער האט אים אנגעפרעגט איבער א שידוך פאר א בחור וועמענס עלטערן האבן נישט געהיטן טהרת המשפחה

ר' יונה זצ"ל איז געווען א חבר וידיד נאמן מיט הג"ר ר' צבי מאיר גינזבורג פון אגודת הרבנים, ער האט זיך מיט אים א סאך געשריבן בחידו"ת

האסטו אפשר עפעס געשריבענע חידושי תורה פון רבי יונה, אהער צו שטעלן?

איז דער ספר הגיון מלב א ספר בשוק אדער נאר פנימי ?
און אפשר האט איר דעם הקדמה לתולדותיו ווי איר ברענגט אז סיז דא דארט.

ספר נמכר בשוק ובכל החניות [מסתמא בבית הספר ניתן להשיג]
תולדותיו אינו 'הקדמה', נדפס בסוף הספר

[יהיה כן]

און לערנענדיג ביי רבי יונה און קענענדיג זיין מהות השלום און רואיגער מהות, איינער וואס האט דערהויבן א צווייטן רב אדער בכלל א יוד מיט אן אנדער מהלך המחשבה. איז מיר אלץ געווען א פלא פון דעם בולטן חילוק פון זיינע בנים, איך האב זיי קיינמאל עפעס געקענט צוזאמען שטעלן אז טאטע מיט זון....

אז דו האסט שוין יא געפונען פאר וויכטיג צו פירקלען, העליך דיר מעיר זיין, איר קענט נישט זיינע זון אין פערזענליכן לעבן, ואכמ"ל......

[רבניש]

און לערנענדיג ביי רבי יונה און קענענדיג זיין מהות השלום און רואיגער מהות, איינער וואס האט דערהויבן א צווייטן רב אדער בכלל א יוד מיט אן אנדער מהלך המחשבה. איז מיר אלץ געווען א פלא פון דעם בולטן חילוק פון זיינע בנים, איך האב זיי קיינמאל עפעס געקענט צוזאמען שטעלן אז טאטע מיט זון....

אז דו שרייבסט שוין יא, העליך דיר מעיר זיין, איר קענט נישט זיינע זון אין פערזענליכן לעבן, ואכמ"ל......

איך האב רבי יונה אויך נישט געקענט אין פערזענדליך לעבן איך בין דאך קיינמאל נישט געווען ביי אים אינדערהיים נאר אין די ישיבה האב איך צוגזעהן
זיין באנעמונג, און צוגאנג צו אן ענין, זיין רעדן, זיין (נישט) נעמען א שטעלונג און דברים העומדים על הפרק..

וואס האט דאס מיט פערזענליך לעבן?

[רבניש]

די קשיא איז סתם בענין מהות פון ווי דער חילוק קומט
דער דיון איז נישט לטוב נישט לרע....

[יהיה כן]

מדי דברו מרבי יונה, כדי להזכיר בשבחו של אביו ר' משה שהיה איש אמת ותמים במעשיו בלי התחכמות עד להפליא
בא לכאן לארה"ב בשנת 53 [כשנפתחו שערי מדינת אונגארן והרבה מאנ"ש עלה בידם אז לברוח משלטון הקומוניסטי], בנו ר' יונה לא היה לו קשר עם אביו כל הזמן מן ימי המלחמה עד שפגש אותו בארה"ב
ר' משה בא לכאן מאונגארן עם הברוינע הויזן..., ועסק לקבץ מעות של הפושקעס למוסד בנות ירושלים, והיה רגיל לשאול לכל אחד, קענסט מיין יונה'לע!?....
באחרית ימיו שהה בעטרת זקינים בקרית יואל, ובשנותיו האחרונות [מעל לגיל תשעים, לא הי' צלול בדעתו כ"כ], ואז היה רגיל על לשונו להתאונן בקול על עצמו באמרו בתמימות 'דו משה טיפש, ווען וועסטו טוהן א נחת רוח פארן אויבערשטן'...., ברח מן השקר עד קצהו, למשל בשבת קודש היה אומר קודם אכילתו 'לכבוד שבת וגם לכבוד הכרס' כדי שלא להעלות על שפתיו חלילה דבר שקר כאילו מכוון באכילתו רק לכבוד שבת ולא זולת...., בסוף ימיו כאשר הוצרכו להושיב אותו במושב זקינים ורצו בניו לסדר עבורו מעדיקעיד, לא הסכים בשום אופן לחתום על ניירות שאין לו 'אינקאם' והתנגד בתוקף בטענה 'הרי יש לי כמה דאלאר בגמ"ח, ואיך מותר לחתום שקר חס ושלום!?...

[נא_שכל]

אין די אשכול פון בהמ"ד עליון שרייבט

ואגב אז מען רעדט שוין, האט רבי יונה פיליפ געלערענט אין כולל חפץ חיים.

אויך האט דארט געלערענט רבי וועלוועל טאבאק (ביז די חתונה) בחברותא מיט רבי גרשון זאקס.

ר' יונה ז"ל איז נסתלק געווארען עש"ק ונקבר סמוך לכניסת השבת.
viewtopic.php?p=36628#p36628

[יהיה כן]

אין די אשכול פון בהמ"ד עליון שרייבט

ואגב אז מען רעדט שוין, האט רבי יונה פיליפ געלערענט אין כולל חפץ חיים.

אויך האט דארט געלערענט רבי וועלוועל טאבאק (ביז די חתונה) בחברותא מיט רבי גרשון זאקס.

ר' יונה ז"ל איז נסתלק געווארען עש"ק ונקבר סמוך לכניסת השבת.
viewtopic.php?p=36628#p36628

ער האט געשריבן אין זיין צוואה מען זאל אים נישט מספיד זיין און אין ערגעץ נישט באשרייבן, נישט אין קיין צייטונגען אד"ג..., ווייסעך נישט צו דער אשכול איז יא לרצונו....

[רבניש]

ערגעץ האב איך געזהן דערמאנט אביו של רבי יונה הרה״ח ר׳ משה ווי איינער איז אים מזכיר לטובה אלס א חלק פון א רעטונג ביים קריג.

אפשר אין שו״ת באר משה דעברעצין רב

[רבניש]

אין די אשכול פון בהמ"ד עליון שרייבט

ואגב אז מען רעדט שוין, האט רבי יונה פיליפ געלערענט אין כולל חפץ חיים.

אויך האט דארט געלערענט רבי וועלוועל טאבאק (ביז די חתונה) בחברותא מיט רבי גרשון זאקס.

ר' יונה ז"ל איז נסתלק געווארען עש"ק ונקבר סמוך לכניסת השבת.
http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?p=36628#p36628

ער האט געשריבן אין זיין צוואה מען זאל אים נישט מספיד זיין און אין ערגעץ נישט באשרייבן, נישט אין קיין צייטונגען אד"ג..., ווייסעך נישט צו דער אשכול איז יא לרצונו....

דבריהם הן הן זכרונם.

נו די זעלבע צוואה שטייט דאך מזאל דריקן זיינע דברי תורה ...

שטעל אהער עפעס א שיין דבר תורה.

און זאגסט דאך אז די קינדער שליט״א האבן אויך געשריבן תולדותיו בסוף ספרו, נו איז דאס דאך נישט אנדערש.

[יהיה כן]

אין די אשכול פון בהמ"ד עליון שרייבט

ואגב אז מען רעדט שוין, האט רבי יונה פיליפ געלערענט אין כולל חפץ חיים.

אויך האט דארט געלערענט רבי וועלוועל טאבאק (ביז די חתונה) בחברותא מיט רבי גרשון זאקס.

ר' יונה ז"ל איז נסתלק געווארען עש"ק ונקבר סמוך לכניסת השבת.
viewtopic.php?p=36628#p36628

ער האט געשריבן אין זיין צוואה מען זאל אים נישט מספיד זיין און אין ערגעץ נישט באשרייבן, נישט אין קיין צייטונגען אד"ג..., ווייסעך נישט צו דער אשכול איז יא לרצונו....

דבריהם הן הן זכרונם.

נו די זעלבע צוואה שטייט דאך מזאל דריקן זיינע דברי תורה .....

ס'יז שוין געדרוקט,
תורה מונחת בקרן זוית וכל הרוצה ללמוד יבוא וילמוד....

זיין מצבה [ווערט דערמאנט 'מחבר ספר הגיון מלב']:

[רבניש]

האט דער נאמען הגיון מלב עפעס א באדייט אדער א פאסיגער נאמען?

און איז דא עפעס אפשטאם מצד משפחת פילאפף מרבנים דיינים וכדומה פון פריער?

[רבניש]

מדי דברו מרבי יונה, כדי להזכיר בשבחו של אביו ר' משה שהיה איש אמת ותמים במעשיו בלי התחכמות עד להפליא
בא לכאן לארה"ב בשנת 53 [כשנפתחו שערי מדינת אונגארן והרבה מאנ"ש עלה בידם אז לברוח משלטון הקומוניסטי], בנו ר' יונה לא היה לו קשר עם אביו כל הזמן מן ימי המלחמה עד שפגש אותו בארה"ב
ר' משה בא לכאן מאונגארן עם הברוינע הויזן..., ועסק לקבץ מעות של הפושקעס למוסד בנות ירושלים, והיה רגיל לשאול לכל אחד, קענסט מיין יונה'לע!?....
באחרית ימיו שהה בעטרת זקינים בקרית יואל, ובשנותיו האחרונות [מעל לגיל תשעים, לא הי' צלול בדעתו כ"כ], ואז היה רגיל על לשונו להתאונן בקול על עצמו באמרו בתמימות 'דו משה טיפש, ווען וועסטו טוהן א נחת רוח פארן אויבערשטן'...., ברח מן השקר עד קצהו, למשל בשבת קודש היה אומר קודם אכילתו 'לכבוד שבת וגם לכבוד הכרס' כדי שלא להעלות על שפתיו חלילה דבר שקר כאילו מכוון באכילתו רק לכבוד שבת ולא זולת...., בסוף ימיו כאשר הוצרכו להושיב אותו במושב זקינים ורצו בניו לסדר עבורו מעדיקעיד, לא הסכים בשום אופן לחתום על ניירות שאין לו 'אינקאם' והתנגד בתוקף בטענה 'הרי יש לי כמה דאלאר בגמ"ח, ואיך מותר לחתום שקר חס ושלום!?...

איך דענק ר׳ משה אויף די עלטערע יארן נישט אין עטרת זקנים - נאר ביי זיין זון רבי יונה זצ״ל. (אדער דער אייניקל ר׳ פרץ ערגעץ דארט יענעם געגענט)

[יהיה כן]

האט דער נאמען הגיון מלב עפעס א באדייט אדער א פאסיגער נאמען?

הגיון מלב, אותיות יונ"ה ב'ן מ'שה ל'אה ג'ראסמאן

און איז דא עפעס אפשטאם מצד משפחת פילאפף מרבנים דיינים וכדומה פון פריער?

נישט ספעציעל,
זיין מאמע האט געהייסן גראסמאן אויפן משפחה נאמען, אן אייניקל [ונושא שמו] פון ר' יונה גאלדשטיין, ער האט אויך געשטאמט פון משפחת ר' אלחנן שלמה זלמן גראס מחסידי צאנז [פון וועמען ס'יז דא כהיום אסאך אייניקלעך]

[רבניש]

נסתלק ב׳ אייר תשס״ז

ונולד?