רבי שמחה בונם אלתר זצ״ל - ה״לב שמחה״ מגור - ז׳ תמוז תשנ״ב

[אבן יקרה]

א זעלטענע בילד [שוין געווען אין אנדערע אשכול] געכאפט בקו"פ.
מ'קען באמערקן די טאץ פון די פירות [מאראנצן], ווי דערמאנט פריערט אז כסדר געטיילט פאר יעדער וואס איז אריין:

[רבניש]

א זעלטענע בילד [שוין געווען אין אנדערע אשכול] געכאפט בקו"פ.
מ'קען באמערקן די טאץ פון די פירות [מאראנצן], ווי דערמאנט פריערט אז כסדר געטיילט פאר יעדער וואס איז אריין:

וועלכעס יאר איז דאס, שוין אין די יארן וואס ער האט נישט אזוי געפירט אינדרויסן צופיל?

[אבן יקרה]

ניין.
לכאורה איז דאס ארום תשמ"ד/ה, אין די טיפע יאהרן אבער נאך מיט די פירן. נאר אין די גלעזל, קוקט ער אויס ווי ער האט אויסגעקוקט אין די שוואכערע יאהרן. אין די שוואכע יאהרן האט ער שוין נישט געזעצט צום טיש אליין מיט א ספר.
די תנועה מיט א קליינע ספר'ל, איז א באקאנטע תנועה זיינע. גייענדיג שפאצירן האט ער אלעמאל געהאט א קליין ספר מיט זיך, נישט מבטל געווען קיין רגע. ס'איז געווען ביי איהם די לרגעים תספרנו, די צייט איז טייער, אויף א אסטערלישע פארנעם.

[זבחי צדק]

ניין.
לכאורה איז דאס ארום תשמ"ד/ה, אין די טיפע יאהרן אבער נאך מיט די פירן. נאר אין די גלעזל, קוקט ער אויס ווי ער האט אויסגעקוקט אין די שוואכערע יאהרן. אין די שוואכע יאהרן האט ער שוין נישט געזעצט צום טיש אליין מיט א ספר.
די תנועה מיט א קליינע ספר'ל, איז א באקאנטע תנועה זיינע. גייענדיג שפאצירן האט ער אלעמאל געהאט א קליין ספר מיט זיך, נישט מבטל געווען קיין רגע. ס'איז געווען ביי איהם די לרגעים תספרנו, די צייט איז טייער, אויף א אסטערלישע פארנעם.

גענוי ווי זיין פאטער דער אמרי אמת זצ"ל, וועלכער האט אויך געהאט די הנהגה

[רבניש]

ניין.
לכאורה איז דאס ארום תשמ"ד/ה, אין די טיפע יאהרן אבער נאך מיט די פירן. נאר אין די גלעזל, קוקט ער אויס ווי ער האט אויסגעקוקט אין די שוואכערע יאהרן. אין די שוואכע יאהרן האט ער שוין נישט געזעצט צום טיש אליין מיט א ספר.
די תנועה מיט א קליינע ספר'ל, איז א באקאנטע תנועה זיינע. גייענדיג שפאצירן האט ער אלעמאל געהאט א קליין ספר מיט זיך, נישט מבטל געווען קיין רגע. ס'איז געווען ביי איהם די לרגעים תספרנו, די צייט איז טייער, אויף א אסטערלישע פארנעם.

דאכצעמיר אז זיין ספר אהוב עליו (דעם קליין ספר׳ל פון וואס איר רעד שפאצירענדיג) איז געווען ספר הק׳ אורחות צדיקים, דאס פלעגט ער אייביג לערנען, און דאס פלעגט ער געבן דרשה געשאנק אויך.

[אבן יקרה]

ניין.
לכאורה איז דאס ארום תשמ"ד/ה, אין די טיפע יאהרן אבער נאך מיט די פירן. נאר אין די גלעזל, קוקט ער אויס ווי ער האט אויסגעקוקט אין די שוואכערע יאהרן. אין די שוואכע יאהרן האט ער שוין נישט געזעצט צום טיש אליין מיט א ספר.
די תנועה מיט א קליינע ספר'ל, איז א באקאנטע תנועה זיינע. גייענדיג שפאצירן האט ער אלעמאל געהאט א קליין ספר מיט זיך, נישט מבטל געווען קיין רגע. ס'איז געווען ביי איהם די לרגעים תספרנו, די צייט איז טייער, אויף א אסטערלישע פארנעם.

גענוי ווי זיין פאטער דער אמרי אמת זצ"ל, וועלכער האט אויך געהאט די הנהגה

יא יא.
דער פני מנחם האט געפלעגט פארציילן אין די טעג פון אלול, אז ווען זיין טאטע דער אמרי אמת איז געפארן צום כנסי' הגדולה אין מארינבאד אלול תרצ"ז, האט ער זיך געגעבן א קרעכץ, זאגנדיג: "ביים טאטן דער שפת אמת, איז געווען אזא ציטערניש חודש אלול, די ווענט האבן געטרייסלט, און איך א באן ארויף א באן אראפ".
האט די פני מנחם צוגעלייגט, אז דאס איז געזאגט געווארן נאך דעם וואס אויך אין די וועג'ס האט ער איין רגע נישט מבטל געווען. אבער פארט, א באן ארויף א באן אראפ...

[רבניש]

וואס האט געשטערט דעם יו״ד ביי דעם נאמען שמחה בונים ביים קעפל, דער לב שמחה פלעגט אזוי שרייבן דאכצעמיר זיין נאמען און אזוי שרייבן אלע אנדערע, אפשר מעגליך צוריק טוישן?

[זבחי צדק]

וואס האט געשטערט דעם יו״ד ביי דעם נאמען שמחה בונים ביים קעפל, דער לב שמחה פלעגט אזוי שרייבן דאכצעמיר זיין נאמען און אזוי שרייבן אלע אנדערע, אפשר מעגליך צוריק טוישן?

אין ארץ ישראל האט מען געזאגט א ווערטל, ביי יעדע קאנסטראקשען סייד שטייט דאך א סיין 'כאן בונים', ... די פראפערטי באלאנגט פארן גערער רבין......

[שטאלצער יוד]

וואס האט געשטערט דעם יו״ד ביי דעם נאמען שמחה בונים ביים קעפל, דער לב שמחה פלעגט אזוי שרייבן דאכצעמיר זיין נאמען און אזוי שרייבן אלע אנדערע, אפשר מעגליך צוריק טוישן?

און וואס איז מיט די לעצטע נאמען?

שרייבן זיי אלתר? אלטער? אלטר?

[רבניש]

איינער דא האט די באקאנטע הייליגע לויטערע קורצע דברות קודש וואס דער רבי דער לב שמחה האט געזאגט ביי א חנוכת הבית ישיבת אמרי אמת בבני ברק.

טייטשענדיג דעם פסוק ״ועשית מעקה לגגיך, און ״ולא תשים דמים בביתך״ וועגן דעס נישט אריינעמען בחורים אין די ישיבת וואס זענען נישט פון די אזויגערופענע מציונים, און דאס נעמען געשוואלענע שכר מלומדת מיט אלע סארטן אויסריידן..

געוואלדיגע הייליגע טייערע רייד, מזעהט וויאזוי עס רעד אן אמתער מנהיג ישראל וואס האט באמת געזארגט פארן כלל ישראל אויף די זאכן וואס פלאגט דעם ציבור הרחב איבעראל, און ער האט דאס אויפגעפאדערט שטרענג און באפעלעריש אז דאס מוז זיך אפשטעלן זאפארט...

אן א חשבונות וואס אנדערע וועלן זאגן און אן א מורה וואס וועט די גאס שמוסן אויף די גורער ישיבה... נאר געהאלטן דעם שבט ההנהגה און די האנט און נישט מעלים עין געווען פונעם ציבור׳ס פלאגענישן.!!

[חמרא טבא]

ניין.
לכאורה איז דאס ארום תשמ"ד/ה, אין די טיפע יאהרן אבער נאך מיט די פירן. נאר אין די גלעזל, קוקט ער אויס ווי ער האט אויסגעקוקט אין די שוואכערע יאהרן. אין די שוואכע יאהרן האט ער שוין נישט געזעצט צום טיש אליין מיט א ספר.
די תנועה מיט א קליינע ספר'ל, איז א באקאנטע תנועה זיינע. גייענדיג שפאצירן האט ער אלעמאל געהאט א קליין ספר מיט זיך, נישט מבטל געווען קיין רגע. ס'איז געווען ביי איהם די לרגעים תספרנו, די צייט איז טייער, אויף א אסטערלישע פארנעם.

דאכצעמיר אז זיין ספר אהוב עליו (דעם קליין ספר׳ל פון וואס איר רעד שפאצירענדיג) איז געווען ספר הק׳ אורחות צדיקים, דאס פלעגט ער אייביג לערנען, און דאס פלעגט ער געבן דרשה געשאנק אויך.

מיטן ספר'ל

[חמרא טבא]

עס פעלט די יארן וואס ער איז נעבעך געווען כלוא בבית מחמת חולשה און די חסידות האט יארן נישט געהאט קיין געהעריגן רבי'ן.

פון די יארן מ״ה ביז די פטירה?

וואס איז געווען א סטראוק ?

איך בין נישט אזוי באקאנט מיט דעם פרט

אבער יעדע מאל ווען מ'האט געפענט די טיר און מ'האט געקענט זעהן די רבי'ןס צורה ביים עולם, ס'איז געווען א לויפעניש פון גאנצע שטאט, מענטשן האבן געגעבן א שריי "ס'איז אפען- פתוח", מענטשן געדענקן נאך, ס'איז געווען א מאורע יעדע מאל אזא. ס'איז געווען שבתים, אידן האבן געשטאנען במסירות נפש 8-9 שעה מיט געדרענג אין לשער, אויף אפשר מ'וועט עפענען די טיר שלש'ידעס. ס'געווען מויראדיג דאס צו זעהן די דביקות פון די חסידים נאר אויף צו קוקן אויף די רבי.

חנוכה לעכט (מערקט פון אונטן אחיו הפנ"מ)

[אבן יקרה]

דער וואס שטייט ביים טיר אין די לעצטע בילד, איז נכדו הרב נחמיה מאנדעל, זוהן פון זיין טאכטער ע"ה, בזיוו"ר אשת רבי מאיר מאנדעל פון לאנדאן.

[רבניש]

דער וואס שטייט ביים טיר אין די לעצטע בילד, איז נכדו הרב נחמיה מאנדעל, זוהן פון זיין טאכטער ע"ה, בזיוו"ר אשת רבי מאיר מאנדעל פון לאנדאן.

דא קוקט אויס איז די חתונה פון דעם אייניקל נחמי׳
דער לינקס פונעם חתן קוקט אויס דער געוועזנער איידעם פונעם לב שמחה איז מעגליך?

און איז דער אייניקל היינט צוטאגס אין גור?

[חמרא טבא]

דער וואס שטייט ביים טיר אין די לעצטע בילד, איז נכדו הרב נחמיה מאנדעל, זוהן פון זיין טאכטער ע"ה, בזיוו"ר אשת רבי מאיר מאנדעל פון לאנדאן.

דא קוקט אויס איז די חתונה פון דעם אייניקל נחמי׳
דער לינקס פונעם חתן קוקט אויס דער געוועזנער איידעם פונעם לב שמחה איז מעגליך?

יא דאס איז ער
ערשטער רעכטס איז דער משב"ק רבי חנינא שיף ז"ל
ערשטער לינקס איז אדמו"ר מלובלין זצ"ל

[רבניש]

וואס פארשטיי מיר אונז צו די קריכענישן ביים רבין אונטער די פיס...
והוי מתאבק בעפר רגליהם באשיינפּערליך!

[אבן יקרה]

ס'איז גאר ספעציעלע בילד.
מ'באמערקט אין די מזרח טיש, ר' חנינא שיף (עומד בתנוחת ישיבה), ר' בנימין אלטער נכד האמרי אמת, ?, האדמו"ר מבעלזא, הפני מנחם, הלב שמחה, חתן, ר' מאיר מאנדעל (טראץ דעם וואס ער איז שוין נישט געווען אן איידעם, מ'האט מכבד געווען אלע יאהרן אזוי ווי א חלק פון די משפחה), האדמו"ר שליט"א מגור, ??, האדמו"ר מלובלין.

די מענטשן וואס ליגן "אונטערן טיש", דאס איז אין יעדע טיש אין חצה"ק גור עד היום הזה, ס'איז א ספעציעלע כיבוד, פון מענטשן וואס דאס איז זייערע פלאץ "אונטערן טיש", דער רבי שיקט אויך אהין בידיו שיריים. זיי זענען דארט כדי נישט פארפעלן קיין ווארט היוצא מפיה"ק.

[אגב, ס'קומט פאר היינט ביינאכט שמחת חתונה בחצה"ק גור, ס'קענט זיך אין יעדע ווינקל אין אר"י... בליעה"ר]

[שטאלצער יוד]

עיין שם

[רבניש]

ס'איז גאר ספעציעלע בילד.
מ'באמערקט אין די מזרח טיש, ר' חנינא שיף (עומד בתנוחת ישיבה), רי"מ אלטער נכד האמרי אמת, ?, האדמו"ר מבעלזא, הפני מנחם, הלב שמחה, חתן, ר' מאיר מאנדעל (טראץ דעם וואס ער איז שוין נישט געווען אן איידעם, מ'האט מכבד געווען אלע יאהרן אזוי ווי א חלק פון די משפחה), האדמו"ר שליט"א מגור, ??, האדמו"ר מלובלין.

די מענטשן וואס ליגן "אונטערן טיש", דאס איז אין יעדע טיש אין חצה"ק גור עד היום הזה, ס'איז א ספעציעלע כיבוד, פון מענטשן וואס דאס איז זייערע פלאץ "אונטערן טיש", דער רבי שיקט אויך אהין בידיו שיריים. זיי זענען דארט כדי נישט פארפעלן קיין ווארט היוצא מפיה"ק.

[אגב, ס'קומט פאר היינט ביינאכט שמחת חתונה בחצה"ק גור, ס'קענט זיך אין יעדע ווינקל אין אר"י... בליעה"ר]

ס׳הייסטעס אז מיר האבן אראפגעברענגט דעם לב שמחה פון גן עדן צום אייניקלס חתונה איזהו יפה בעיתו....

מזל טוב ובכן צדיקים יראו וישמחו וישרים יעלוזו

און אמתן ברויך זיך א גרויס באהאנדלונג איבער דעם לב שמחה׳ס בן יחיד אויך די זיידע פון די היינטיגע חתונה האדמו״ר שליט״א - אויך נישט עפעס אזוי זיך נישט וויסענדיג מאכן פון דעם אויסבאהאלטענעם מהות...

[אבן יקרה]

ס'איז גאר ספעציעלע בילד.
מ'באמערקט אין די מזרח טיש, ר' חנינא שיף (עומד בתנוחת ישיבה), רי"מ אלטער נכד האמרי אמת, ?, האדמו"ר מבעלזא, הפני מנחם, הלב שמחה, חתן, ר' מאיר מאנדעל (טראץ דעם וואס ער איז שוין נישט געווען אן איידעם, מ'האט מכבד געווען אלע יאהרן אזוי ווי א חלק פון די משפחה), האדמו"ר שליט"א מגור, ??, האדמו"ר מלובלין.

די מענטשן וואס ליגן "אונטערן טיש", דאס איז אין יעדע טיש אין חצה"ק גור עד היום הזה, ס'איז א ספעציעלע כיבוד, פון מענטשן וואס דאס איז זייערע פלאץ "אונטערן טיש", דער רבי שיקט אויך אהין בידיו שיריים. זיי זענען דארט כדי נישט פארפעלן קיין ווארט היוצא מפיה"ק.

[אגב, ס'קומט פאר היינט ביינאכט שמחת חתונה בחצה"ק גור, ס'קענט זיך אין יעדע ווינקל אין אר"י... בליעה"ר]

ס׳הייסטעס אז מיר האבן אראפגעברענגט דעם לב שמחה פון גן עדן צום אייניקלס חתונה איזהו יפה בעיתו....

מזל טוב ובכן צדיקים יראו וישמחו וישרים יעלוזו

און אמתן ברויך זיך א גרויס באהאנדלונג איבער דעם לב שמחה׳ס בן יחיד אויך די זיידע פון די היינטיגע חתונה האדמו״ר שליט״א - אויך נישט עפעס אזוי זיך נישט וויסענדיג מאכן פון דעם אויסבאהאלטענעם מהות...

דאס בילד, איז דאך פאר כמעט 40 יאהר. וואס די וועלט איז נשתנה געווארן אין גער איז געוואקסן בליעה"ר יוסף ה' ככם אלף פעמים, איז נישט צו משיג זיין.
יענע חתונה איז פארגעקומען אין רלב"ח שול, וואס איז דעמאלטס געוועהן דריטל גרויס ווי ס'קוקט אויס היינט, און די רלב"ח שול איז שוין 20 יאהר נישט אין קראפט, די נייע גורע ביהמ"ד אין רח' ירמיהו, איז 10 מאל גרעסער, [מ'זאגט אז אין שטח איז דאס די גרעסטע ביהמ"ד אין אר"י] אין ס'פארמאגט אויך שוין נישט אריין די עולם בליעה"ר.
צו פארשטיין, ביי די תפילות אין גור, איז גארנישט קיין בענק אין ביהמ"ד, נאר אביסל אין די עקן, רוב ככל פון עולם שטייט. ימים טובים איז א געדרענג שאין לשער, אבער דאס אליין איז שוין אויך נישט גענוג, טויזנטערס שטיין אינגאנצן אינדרויסן...
א חתונה אין גער היינט, א'גרויס חלק פון די עולם האלט מיט לייוו פון דרויסן, ווייל די ביהמ"ד פארמאגט נישט די עולם.
מ'בויט יעצט נאך אפליגל אין ביהמ"ד.

[אבן יקרה]

דער וואס שטייט ביים טיר אין די לעצטע בילד, איז נכדו הרב נחמיה מאנדעל, זוהן פון זיין טאכטער ע"ה, בזיוו"ר אשת רבי מאיר מאנדעל פון לאנדאן.

דא קוקט אויס איז די חתונה פון דעם אייניקל נחמי׳
דער לינקס פונעם חתן קוקט אויס דער געוועזנער איידעם פונעם לב שמחה איז מעגליך?

יא דאס איז ער
ערשטער רעכטס איז דער משב"ק רבי חנינא שיף ז"ל
ערשטער לינקס איז אדמו"ר מלובלין זצ"ל

ערשטער לינקס [פאר דער לובלינער] דערקענט מען אדמו"ר מראדזין זצ"ל.

[תולעת-ספרים]

מ'באמערקט אין די מזרח טיש, ר' חנינא שיף (עומד בתנוחת ישיבה), ר' בנימין אלטער נכד האמרי אמת, ?, האדמו"ר מבעלזא, הפני מנחם, הלב שמחה, חתן, ר' מאיר מאנדעל (טראץ דעם וואס ער איז שוין נישט געווען אן איידעם, מ'האט מכבד געווען אלע יאהרן אזוי ווי א חלק פון די משפחה), האדמו"ר שליט"א מגור, ??, האדמו"ר מלובלין.

כ'וועל פראבירען צו פושט זיין די ספיקות: נאך ר' בנימין אלטער איז ר' יצחק (איטשע) יאסקאוויטש, דער אבי הכלה, נאך דער היינטיגע גערער רבי שליט"א איז ר' לייבעל היינה נכד האמרי אמת אין מחבר פון די ספרים ליקוטי יהודה, און נאך איהם איז הרב ר' יצחק ידידיה פרנקל רב פון תל אביב (שווער פון הרב ישראל מאיר לאו, געוועזענער רב הראשי), ביידע אביסל באהאלטען.

[חמרא טבא]

מ'באמערקט אין די מזרח טיש, ר' חנינא שיף (עומד בתנוחת ישיבה), ר' בנימין אלטער נכד האמרי אמת, ?, האדמו"ר מבעלזא, הפני מנחם, הלב שמחה, חתן, ר' מאיר מאנדעל (טראץ דעם וואס ער איז שוין נישט געווען אן איידעם, מ'האט מכבד געווען אלע יאהרן אזוי ווי א חלק פון די משפחה), האדמו"ר שליט"א מגור, ??, האדמו"ר מלובלין.

כ'וועל פראבירען צו פושט זיין די ספיקות: נאך ר' בנימין אלטער איז ר' יצחק (איטשע) יאסקאוויטש, דער אבי הכלה, נאך דער היינטיגע גערער רבי שליט"א איז ר' לייבעל היינה נכד האמרי אמת אין מחבר פון די ספרים ליקוטי יהודה, און נאך איהם איז הרב ר' יצחק ידידיה פרנקל רב פון תל אביב (שווער פון הרב ישראל מאיר לאו, געוועזענער רב הראשי), ביידע אביסל באהאלטען.

הער איך יעצט זאגן אז דער וואס שטייט אינעם ווינקל אונטער רבי חנינא שיף מיטן שניפסל איז גאר רבי יחזקי' לב דער מ"מ פון רבי מאיר מאנדל אלס חדב"ן!!!

[חמרא טבא]

ניין.
לכאורה איז דאס ארום תשמ"ד/ה, אין די טיפע יאהרן אבער נאך מיט די פירן. נאר אין די גלעזל, קוקט ער אויס ווי ער האט אויסגעקוקט אין די שוואכערע יאהרן. אין די שוואכע יאהרן האט ער שוין נישט געזעצט צום טיש אליין מיט א ספר.
די תנועה מיט א קליינע ספר'ל, איז א באקאנטע תנועה זיינע. גייענדיג שפאצירן האט ער אלעמאל געהאט א קליין ספר מיט זיך, נישט מבטל געווען קיין רגע. ס'איז געווען ביי איהם די לרגעים תספרנו, די צייט איז טייער, אויף א אסטערלישע פארנעם.

דאכצעמיר אז זיין ספר אהוב עליו (דעם קליין ספר׳ל פון וואס איר רעד שפאצירענדיג) איז געווען ספר הק׳ אורחות צדיקים, דאס פלעגט ער אייביג לערנען, און דאס פלעגט ער געבן דרשה געשאנק אויך.

מיטן ספר'ל

ס'בילד בשלימותה כנראה אין שווייץ

[חמרא טבא]

די דריי אחים הק' ביי א שמחה