"איך בין נישט קיין פראפעט. אויב דו פרעגסט מיר וואס וועט זיין מיט מיר פערזענליך, צו איך וועל איבערלעבן די קריג צו נישט, אויף דעם קען איך נישט ענטפערן, איך ווייס נישט וואס מען האט אפגעשריבן אויף מיר אין הימל, אבער ווען דו פרעגסט מיר וועגן 'כלל ישראל', זאג איך דיר אז 'דאס אידישע פאלק' וועט זיכער ווייטער בלייבן אויף אייביג!"די ווערטער וואס כ"ק הרה"ק מצאנז קלויזענבורג זי"ע האט געזאגט פאר'ן גוי'אישן דאקטער אין אוישוויץ אונטער די שווערסטע אומשטענדן, דערציילט דורך בנו כ"ק אדמו"ר מצאנז קלויזענבורג שליט"א
- 200px-Sanz-kl.jpg (20.73 KiB) געזען 1210 מאל
איין נאכט אין די שווערע תקופה אין אוישוויץ, ווען דער טאטע (זאל זיין געזונט) [זי"ע] איז שוין געווען אפגעשוואכט אין די באראק נאך א גאנצע טאג שווערע ארבעט, איז א גוי, א ראמענישע דאקטער צוגעקומען צום טאטן מיט א רייצונג און געזאגט: "ראבינער, וואס וועט זיין די סוף פון אידן?" האט אים דער טאטע געענטפערט אויפן רגע: "היטלער וועט פארשווינדן ווערן און כלל ישראל וועט ווייטער עקזיסטירן און בלייבן!"
צו הערן אזעלכע ווערטער, מיט אזא בטחון און שטארקייט, אין אוישוויץ, אין א צייט וואס האט זיך געדאכט אז עס איז עק וועלט פאר די אידן ח"ו, האט דער גוי דאס נישט געקענט משיג זיין און פארשטיין, האט ער געפרעגט: "ראבינער, זענען זי א פראפעט [נביא]?"
האט אים דער טאטע געזאגט: "איך בין נישט קיין פראפעט. אויב דו פרעגסט מיר וואס וועט זיין מיט מיר פערזענליך, צו איך וועל איבערלעבן די קריג צו נישט, אויף דעם קען איך נישט ענטפערן, איך ווייס נישט וואס מען האט אפגעשריבן אויף מיר אין הימל, אבער ווען דו פרעגסט מיר וועגן 'כלל ישראל', זאג איך דיר אז 'דאס אידישע פאלק' וועט זיכער ווייטער בלייבן אויף אייביג!
"איך וועל דיר געבן צו פארשטיין" האט דער טאטע ממשיך געווען, "יעצט איז נאכט. אויב איך וועל דיר זאגן אז מארגן גייט די זין אויפשיינען און עס וועט ווערן טאג, וועסטו מיר פרעגן אויב איך בין א פראפעט? זיכער נישט! ווייל אזוי גייט שוין די וועלט טויזענטער יארן, זייט די וועלט איז באשאפן געווארן ווערט כסדר געטוישט נאכט צו טאג, נאכט צו טאג.
"דו ביזט דאך א געלערנטע דאקטער, דו האסט דאך אוודאי געלערנט היסטאריע. זייט די וועלט שטייט איז שוין געווען גרויסע פעלקער, גרויסע וועלטס-מאכטן, ווי למשל די רומיים, די יוונים און נאך, וואס מיט זייער קולטור און מיט זייער גבורה האבן זיי איינגענומען די גאנצע וועלט, זייער אסאך אומות זענען געווען אונטער זיי, און אט די אלע פעלקער האבן אויך געוואלט חלילה מאבד זיין און מכלה זיין כלל ישראל. זאג מיר נאר דאקטער, וואס איז געווארן צום סוף? עס איז שוין צוויי טויזענט יאר וואס פון די אלע אומות העולם ווייסט קיינער נישט, מען רעדט נישט וועגן זיי און זיי זענען שוין פון לאנג פארלוירן געווארן, אבער אידן לעבן און עקזיסטירן נאך ביז צום היינטיגן טאג!
"ביי אונז אידן זאגט מען: 'אֵין חכם כבר נסיון', א קלוגער איז דער וואס קוקט אויף ערפארונג. דעריבער, מיין לעבנס-ערפארונג און אונזער היסטאריע לערנט אונז אזוי! גרעסערע און שטערקערע פון היטלער ימ"ש זענען געשטאנען אויף אונז און מיר האבן זיי איבערגעלעבט, די זעלבע וועלן מיר אים אויך איבערלעבן!"
דער דאקטער איז געזיצן פארטראכט ביי זיך און איז געווען אריינגעטון אין די ווערטער וואס ער האט יעצט געהערט. נאך אפאר מינוט קומט ער צו צום הייליגן טאטן און זאגט: "ראבינער, פילייכט האבן זי רעכט!"
אפילו דער גוי האט דאס נישט געקענט אפלייקענען!
אוודאי ברענט נאך ביז היינט די פייער פון די זעקס-מיליאן-אידן וועלכע זענען נעבעך אומגעקומען על קידוש ה'. אוודאי ווייטאגט נאך ביז היינט פאר די עם שרידי חרב, די גרויסע בראך וואס האט פאסירט מיט כלל ישראל אין דעם דור, וואס אזא זאך איז נאך קיינמאל נישט געווען מאז היתה יהודה לגוי. אוודאי טוט וויי דאס הארץ פון די שארית-הפליטה-אידן אויף דעם, און מען קען נישט פארגעסן אפילו פאר א רגע דעם גרויסן אומגליק וואס איז געווען אין אונזער דור. אבער סוף כל סוף האט דער רשע ימ"ש נישט דורכגעפירט! היטלער איז פארשווינדן געווארן און כלל ישראל לעבט ווייטער! די פּאָר אודים מוצלים מאש האבן ווייטער אויפגעבויעט אידישקייט באלד נאך וואס זיי זענען ארויסגעקומען פון דעם פייער און האבן טאקע זוכה געווען אויפצושטעלן כלל ישראל וואס איז א נצחיות עד ביאת גואל צדק במהרה!
(מתוך דב"ק במעמד ועידת 'אגודת ישראל' בארה"ב, מוצשב"ק פר' תולדות תשנ"ב)