פרעסבורג: חברי הבי"ד מימי חת"ס ואילך ושאר אנשי השם

[שנאפס]

מצבת ר' זלמן באנהארד

[שנאפס]

מצבת ר' נטע וואלף ליעבער, ראב"ד פרעשבורג דערמאנט דא

און דא האט איר א בילד פון אים דורך "ללמוד וללמד"

ערגעץ האב איך געזען אז ער ווערט דערמאנט אין הקדמה פון דרשות חת"ס

[מיללער]

מצבת ר' זלמן באנהארד

IMG_3435.jpg

מצבת ר' נטע וואלף ליעבער, ראב"ד פרעשבורג דערמאנט דא

און דא האט איר א בילד פון אים דורך "ללמוד וללמד"

IMG_3436.jpg

ערגעץ האב איך געזען אז ער ווערט דערמאנט אין הקדמה פון דרשות חת"ס

יישר-כח הרב שנאפס, ברענג נאך

דער חידוש מיט די מציבות זענען אז דער שם הקודש איז דאך געווען יקתואל (אדער שלמה) און 'נתן בנימין' און מ'האט עס נישט נישט מקפיד געווען צו שרייבען.

[מיללער]

נוסח מצבתו מתוך ספר אבני בית היוצר שחיבר הגר"י ווייס אב"ד ווערבוי

הספר אבני בית היוצר בהיברו-בוקס

[שנאפס]

אז דער רב הייסט, פאלגט מען

---

מצבת ר' משה ליב ליטש ראזענבוים סג"ל, און לויט הרב מיללער אינעם אשכול פון זיין אייניקל איז ער געווען א דיין בזמן חת"ס, כאטש ער ווערט נישט דערמאנט אין דעם אשכול

[שנאפס]

ספרים אניה דיונה - מאיל המלאים -שערי אמת חלק א אויף היברו בוקס פון הגאון הנ"ל


קונטרס תועפת ראם אויף גוגל ביכער

[שנאפס]

מצבת ר' אברהם ליטש הלוי ראזענבוים, א גביר מפורסם, שתדלן און מחבר ספרים (איך מיין אז היינט מאכט זיך שוין נישט אזאנס..), א ברודער צום דיין ר' משה ליב הנ"ל

ספרו שושנת אברהם אויף גוגל בוקס, פון די הסכמה אינעווייניג זעט מען אז זיי זענען געווען ברודער

ער איז געווען קודם דיין אין נייטרא, און דערנאך צוריקגעקומען אויף פרעשבורג

[מיללער]

אז דער רב הייסט, פאלגט מען

---

מצבת ר' משה ליב ליטש ראזענבוים סג"ל, און לויט הרב מיללער אינעם אשכול פון זיין אייניקל איז ער געווען א דיין בזמן חת"ס, כאטש ער ווערט נישט דערמאנט אין דעם אשכול

IMG_3437.jpg

ייש"כ נאכאמאל פאר די גלעזליך שנאפס, חמרא למרי' ושקייה לטיבותא, חמרא וחיי לפום רבנן, דולה ומשקה, גיסט נאך מיקבי אוצרותיך המלאים זיו ומפיקים נוגה, ובזכות זה תתברך ממעון הברכות.

די פאקט אז ר' משה לייב ליטש-רז"ב איז געווען דיין אין אין פ"ב שטייט דאך איינגעקריצט אויף די מציבה זעלבסט, אינעם דערמאנטן אשכול פון נכדו ר' משה המכונה מאזעס חיים ליטש-רז"ב האמיר מיר געלינקט צו די נוסח המציבה פון זיין פאטער ר' יודא ב"ר נתן פייטל ליטש פון פרעשבורג, דער ר' יודא ליגט נאך אינעם אלטען ביה"ח בסביבות מרן החת"ס.

דער חידוש איז דער נאמען פונעם טאטען 'יודא' און דער זון 'לייב' וועלכע איז לכאורה א כינוי צו ארי' און נישט צו יודא, און ווידער האט מען נישט מקפיד געווען צו שרייבען דעם שם הקודש אויף די מציבה.

אלענספאל, ווידעראמאל א הערליכען דאנק.

[שנאפס]

מצבת בנו "השתדלן הגדול" ר' עזריאל ליטש הלוי ראזענבוים, א תלמיד פון כתב סופר, אויך א גאון און מחבר ספרים

ספרו נחלת עזריאל

אויף זייט 6 איז דא תולדות המחבר

הינטער די מצבה איז דא א מצבה פון ר' דן ראזענבוים, בן הגאון ר' עז.... (ביז דא קען מען ליינען, עס איז מסתבר ער איז געווען א זוהן פון דעם ר' עזריאל)


------

אופס דער רב האקט אריין

[שנאפס]

הגאון ר' משה בערגער, הגאון ר' דוד ניימאן, און הגאון ר' ליב פריעדמאן ז"ל, אלע געווען ראב"ד פרעשבוג, זיי ווערן דערמאנט דא מיט בילדער דורך "ללמוד וללמד"

זייער מצבות איינס נעבן אנדערן

ספר ניר לדוד להגאון ר' דוד ניימאן

[מיללער]

אין די לעצטערע יארן פאר די קריג בימי שבתו של הדעת סופר על כס הרבנות האבן משמש געווען בדיינות אין פרעשבורג די פאלגנדע דיינים ומורי הוראה וצדק וואס איך טרעף:

ר' דוד וועסעלי
ר' ישעי' קאליש
ר' שמעון לעבאוויטש
ר' שמעון הירשלער
ר' יאקב בעער
ר' שלמה זלמן אונסדארפער

ווער עס קען צולייגען פרטים אויף די דיינים תבא עליו ברכה

זאגט איר אז עס זענען יא דא פאראינטערעסירטע, גוט העמיר פרובירען.

אין שו"ת חת"ס ח"א זי' ז' איז דא א תשובה צו ר' יאקב בעער אב"ד ברוסיק, איינער האט דא דעם 'אישים' האנטליך צו טרעפן מער אינפא איבער אים? עס שיינט מיר אז ער איז געוועען דער זיידע פאר דעם דארמאנטן ר' יאקב בעער דיין בפרעשבורג בימי הדעת סופר, וואס אגב איז דא א תשובה אין שו"ת דעת סופר ח"א סי' כ"ג צו זיין איידעם ר' חיים דוב סג"ל חתן ר' יאקב בעער מנטורי קרתא פק"ק פרעשבורג.

וראה זה דבר חדש, שמצאתי אתר מעניין (אשר ארחיב יותר אודותיו אי"ה ובל"נ) עם נוסח מציבת האשה ריזל אשת מו"ה ר' יאקב בעער בעיר Bydžov Nowy בטשעכסלאוואקיע, ומענין אם מדובר באשת ר' יאקב הנ"ל, נפטרה בשנת תרי"ז, למי פתרונים, הנה הנוסח:

פט
האשה החשובה מרת רייזל
אשת מהו יאקב בעער זל
מתה ביום ב ך אדר תריז
מנוחתה תהי שלום

http://www.chewra.com/keshetnew/kweb/to ... 1464&kid=0

איך האב ערהאלטן א בילד פון די מציבה פון ר' יעקב (יאקב) בעער דיין ומו"ץ בפרעשבורג, רעכטס נישט ווייט פון אים איז קענטליך א מציבה פון 'ר' הירש ליב בעער זצ"ל' עס וואלט אינטערעסאנט געווען צו וויסען ווער דאס איז און צו ער האט א נאנטטע שייכות צו ר' יעקב, דער פאטער פון ר' יאקב זעהט מען אויף די מציבה האט געהייסען ר' יששכר דוב, קען זיין דער ר' הירש לייב איז א ברודער אדער גאר א זון.

איך טרעף צווישען די נותני מעות קדימה אויף ספר 'צפנת פענח חדש' געדרוקט אין לעמבערג תרנ"א (אגב, איז דא דארט גאר אסאך נעמען ביי די פרענומעראנטן, ווערטפול פאר חוקרים, די נעמען זענען נישט גאנץ צום סוף נאר פאר די הערות המו"ל) צווישען די בחורי הישיבה הרמה אין פרעשבורג בימי שבתו של הגאון בעל שבט סופר דער נאמען פון הב' הח' ר' הירש לייב בעער, וואס איז מסתבר שהיינו הך.

די מציבות (תשוח"ח להרב שיחי' על התמונה, זכות כל הצדיקים יגן בעדו ובעד בני משפחתו ובעד עדת צאן מרעיתו)

[שמעלקא טויב]

קאן זיין אז כ'קום ווי א שוואם נאך א רעגן, אבער וועל ס'וויל אביסל לעזען וויאזוי ס'האט אויסגעזעהן כבוד התורה אין פרעשבורג נאך פאר די קריג, זאל זעהן דעם וואונדערבארן ספר שיח ישראל פון הרבני התורני רבי ישראל שטערן עה פון לאנדא. הפלא ופלא.

[מיללער]

נאך א דיין אין פרעשבורג בימי כהונת הדעת סופר איז געווען ר' ליב רובינשטיין חתן נכד הח"ס בעמח"ס קול יהודה איבער וועם מיר האבן דאגעשריבען.

-

איך האב געטראפן אן אינטערעסאנטן קונטרס פון אכט בלעטליך בשם תקנות מהדרי התלמוד, דאס זענען תקנות וואס די חברת מהדרי התלמוד אין פרעשבורג האבן אראפגעשטעלט צו ווערן א חבר בהחבורה הרמה.

די חבורה איז געווען ווי א געווענליכער חברה ש"ס, ד.ה. אז תושבי העיר האבן זיך מקבל געווען איטליכער איין מסכתא פון ש"ס מסיים צו זיין במשך פונעם יאר, און יעדעס יאר ר"ח אדר זאל פארקומען דער סיום הש"ס, אין די ערשטע דריי בלעטער פונעם קונטרס גייען זיי דורך די תקנות וסדר החבורה, דערנאך ווערן אויסגרעכענט די נעמען פון די ראשי החבורה, וואס איז אינטערעסאנט לחוקרי קורות העיר פרעשבורג והקהילה, די תקנות זענען אינטערגעשריבען בשנת קרא"ו בשמ"ו (תרנ"ה) לפ"ק, בימי כהונת השבט סופר כרב בפרעשוברג (אינעם אריינפיר שרייבען זיי בזה"ל אחרי אשר ראש תפארתינו כבוד רבינו הגאון אב"ד דפה שליט"א לא שבה כבשרו הראשונה, ועוד הוא צריך לרחמי שמים מרובים ולרפואה שלימה, כיה"ר במהרה בימינו) בראש פון:
הדיין ר' ליב פריעדמאן (ווערט דערמאנט אויבן)
ר' מאיר פוקס
ר' שלמה ב"ר מרדכי קראלאפסקי (מער איבער אים ותמונת מצבתו זעהט דא)
ר' ליב געלבער

דערויף קומען די נעמען פון ראשי החברה:
ר' משה שמואל שילל
ר' ליב רובינשטיין (הנ"ל בעמח"ס קול יהודה)
ר' אברהם הערצל ( אולי זה ר' אברהם אבא הערצל חתנו ומ"מ של ר' יחיאל של"ז כרב ומגיד בחברה מחזיקי תורה בפ"ב ומח"ס שפתי חכמים על הש"ס)

די טובים:
ר' אלעזר כ"ץ עהרענטרייא
ר' דניאל שטיינשניידער - רואה חשבון (נכד ר' דניאל פרוסטיץ ראב"ד פ"ב - מגי"מ בחב' תמימי דרך ופארת בחורים בפ"ב ומח"ס ילקוט דניאל)
ר' שמואל דאנאטה - מזכיר (מראה"ק בפרעשבורג)
ר' משה געלבער - בעל התיבה (?)

נאכדעם קומען נאך נעמען אונטערן טיטול קרואי מועד, דערונטער עטליכע קענטליכע נגידי וחשובי העיר ווי ר' עזריאל סג"ל ליטש-רז"ב הנ"ל און אנדערע, דערנאך קומט די רישמה פון די אידען וועלכע האבן גענומען אויף זיך צו ענדיגען א מסכתא צום ערשטען יאר פון די חבורה, די רשימה ציעט זיך איבער 4 בלעטליך, רוב חברים זענען פון פרעשבורג אבער אויך פון שטעט און שטעטליך ארום, זייער אינטערעסאנט.

[ראש הקהל]

אונטרעסאנט ס'ווערט נאך נישט נישט דערמאנט
הגביר ושתדלן הגאון הצדיק רבי יוסף דוב רעבענווארצל זצ"ל שהיה דיין
נזכר לשבח בהקדמה לספר לקוטי חבר בן חיים,
והחזיק ישיבה ממונו, ועוד הרבה, רב פעלים לתורה ולתעודה

[מיללער]

אונטרעסאנט ס'ווערט נאך נישט נישט דערמאנט
הגביר ושתדלן הגאון הצדיק רבי יוסף דוב רעבענווארצל זצ"ל שהיה דיין
נזכר לשבח בהקדמה לספר לקוטי חבר בן חיים,
והחזיק ישיבה ממונו, ועוד הרבה, רב פעלים לתורה ולתעודה

איר זענט זיכער שהיה דיין בפרעשבורג? איך זעה נאר אז ער איז געווען דיין אין אויבן-ישן, וועלמיר מוזען צווארטן אז די יודעי דבר, הרב המלמד להועיל, הרב הרחמן, הרב שרייבער, הרב שפושמאן און הרב ר' מנחם שלום, אדער אנדערע שלא ניקבו בשמותם, וועלכע האבן איינגענומען א שינה עמוקה אין בעפארברייטונג צום יום הרת עולם ווען מ'קען דאך געוויס נישט פארשלאפן דעם מזל, און זעהן וואס זיי ווייסען מוסיף צו זיין.

[מיללער]

נותני מעות קדימה תושבי ק"ק פרעשבורג על הספר 'מוסדות תבל' נדפס בוויען שנת תק"פ, בראשות מרן החתם סופר וחברי בית דינו; ר' מרדכי טאסק, ר' שלום [משה] פרענקל ור' דניאל פרוסטיץ, ואנשי השם; ר' בער אפפענהיימ[ער] בעל מי באר, ר' אברהם הירש לבוב מראשי הקהילה ועוד ממשפחת לבוב.

מ'לעבט און מלערנט, חידוש פון היינט אז בני משפחת ר' אברהם הירש לבוב האבן זיך געטוישט די נאמען צו לעמבערגער, וממנה יצא משפחת הרבנים לעמבערגער מטיסא-פאלגאר ומאקאווא.

קרעדיט; ר' בנימין מפ"ת:
http://toladot.blogspot.com/2012/11/blog-post.html#more

[dovidal]

משה אליעזר דאנאט
האם זה משפחה עם הליקע"ר סטאר

[קיקיון]

משה אליעזר דאנאט
האם זה משפחה עם הליקע"ר סטאר

ר יצחק פון די ליקער סטאר א פרעשבארגער אזוי ווי דער מחבר
בן ר אברהם אשי
בן ר שמוא' מח"ס שמוא' רמשי יא זעסט גיט זעה ווייטער מיללער'ס לינק
credit
Twice buried still alive
חייו של ר יצחק

דער פאטער פון דעם מחבר איז געווען ר שמוא' ער דערמאנט אבער ניט אז דער פאטער האט ג'שריבען

הרה"ח ר שמוא' אייזענבערגער (אבי הרב ר' בנימין) איז ר' יצחק דאנאטה איידעם
אנדערע דאנאטהס קען איך ניט

[SPUSMN]

הרב קיקיון, כ'האב געמיינט אז ר' יצחק דאנאטה פון די ליקער סטאר קומט פון ווערבוי.

ר' אברהם אשי איז דאך א הירשלער נאמען, זענען זיי אייניקלעך פון רבי עמרם חסידא?

[קיקיון]

ר יצחק'ס אייניקעל שרייבט אז
ער איז מגודל געווארען אין פ"ב
זיין שווער ר ונה הערצאג איז געווען פון ווערבא
ר יצחק'ס זיידע ר' שמוא' איז ג'ווען רב פון די ח"ק שול און פ"ב
איך בין נישט קיין genealogist און אויב עס איז דיר וויכטיג פארבינד זיך מיט זיינע קינדער

[מיללער]

ר יצחק'ס אייניקעל שרייבט אז
ער איז מגודל געווארען אין פ"ב
זיין שווער ר ונה הערצאג איז געווען פון ווערבא
ר יצחק'ס זיידע ר' שמוא' איז ג'ווען רב פון די ח"ק שול און פ"ב
איך בין נישט קיין genealogist און אויב עס איז דיר וויכטיג פארבינד זיך מיט זיינע קינדער

ר' שמואל דאנאטה בעמח"ס חידושי שמואל הרמשי איז ווי דערמאנט געווען א רב אין פרעשבורג, מיר האט געדאכט אז איך האב א בילד פון זיין מציבה, ער ליגט לינקס פון ר' יעקב בעער דיין בפרעשבורג.

[מיללער]

געטראפן (אויף איבעי) א זיגל פון ר' יצחק סג"ל בריינער פון יאר תרע"א, ער גיט זיך אן אלס א ראבבינער אין פרעסבורג, מה היה טובו?

[קיקיון]

געטראפן (אויף איבעי) א זיגל פון ר' יצחק סג"ל בריינער פון יאר תרע"א, ער גיט זיך אן אלס א ראבבינער אין פרעסבורג, מה היה טובו?

זעט אויס צו זיין א איד א בעל חסד
אבער was ist ein diplomierter Rabbiner
און פארוואס האט ער זיך ניט גחתמט מיט זיין תפקיד מו"ץ מ"מ וכ' ?
א בעה"ב ? פארוואס האט ער ג'דארפט דעם ראבינער זיגעל ?

[מיללער]

מצבת ר' נטע וואלף ליעבער, ראב"ד פרעשבורג דערמאנט דא

און דא האט איר א בילד פון אים דורך "ללמוד וללמד"

IMG_3436.jpg

ערגעץ האב איך געזען אז ער ווערט דערמאנט אין הקדמה פון דרשות חת"ס

יעצט זעה איך אז עס זענען דא פון אים אייניקלעך, משפחת מאיער.

viewtopic.php?p=721670#p721670

[יוסף שרייבער]

דאכט זיך די בעלזער משפחת עקשטיין, הדומ"ץ ר' אשר ואחיו הדומ"ץ ר' נתן בנימין זענען אויך אייניקלעך.