די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד
יציב פתגם האט געשריבן:מאמר לתולדות הגה"ק רבי מרדכי זאב אורנשטיין (הראשון) זי"ע אב"ד לבוב - בגליון עלים לתרופה (פר' וארא תשע"ז)
כהאב ערגעץ געזעהן אז ר נפתלי הירץ איז געווען א זוהן פון ר יהודא זעלקיל דער איידעם פונעם ב"ח היש דברים בגו? קען עס זיין?מיללער האט געשריבן:ר' מרדכי זאב (הראשון) אב"ד לבוביחוסו
ר' מרדכי זאב איז געבוירן (בערך) אין יאר תצ"ה צו זיין פאטער ר' משה אשכנזי דער פרנס פון זאלקווא וועלכער איז גערופען געווארן ר' משה ר' יוסקיש און צו זיין מוטער מרת נייטשי ע"ה די טאכטער פון ר' ארי' לייב אב"ד אמסטרדאם חדב"ן פונעם הייליגען חכם צבי זצ"ל און אייניקל פון רבי ר' העשיל פון קראקא בעמח"ס חנוכת התורה .
ר' משה איז געווען אן אייניקל בן אחר בן פון ר' נפתלי הירץ אשכנזי אב"ד לבוב
אויף דערוויל וואס קיינער האט נישט געענטפערט האב איך אביסל מער געזיכט זעה איך אז טאקע באליבאן שרייבט אזוי אין דעם קונטרס וואס איז אויבן געלייגט געווארן, אבער האב איך געזעהן ציצייכענען חולקים, וויסט אפשר איינער מער איבער דעם? אדער עכ"פ מראה מקומות בענין, ייש"כ למפרעכח און מח האט געשריבן:כהאב ערגעץ געזעהן אז ר נפתלי הירץ איז געווען א זוהן פון ר יהודא זעלקיל דער איידעם פונעם ב"ח היש דברים בגו? קען עס זיין?מיללער האט געשריבן:ר' מרדכי זאב (הראשון) אב"ד לבוביחוסו
ר' מרדכי זאב איז געבוירן (בערך) אין יאר תצ"ה צו זיין פאטער ר' משה אשכנזי דער פרנס פון זאלקווא וועלכער איז גערופען געווארן ר' משה ר' יוסקיש און צו זיין מוטער מרת נייטשי ע"ה די טאכטער פון ר' ארי' לייב אב"ד אמסטרדאם חדב"ן פונעם הייליגען חכם צבי זצ"ל און אייניקל פון רבי ר' העשיל פון קראקא בעמח"ס חנוכת התורה .
ר' משה איז געווען אן אייניקל בן אחר בן פון ר' נפתלי הירץ אשכנזי אב"ד לבוב
וכן ראיתי בעוד מקורותמיללער האט געשריבן:אלה תולדות
ר' מרדכי זאב האט בזיווג ראשון חתונה געהאט מיט מרת פריידא די טאכטער פון ר' שאול חריף זצ"ל אב"ד אלעסק דער זוהן פון ר' יעקב חריף זצ"ל אב"ד לעשנוב אן איידעם ביים חכם צבי ז"ל. בזו"ש איז ער געווען אן איידעם ביי ר' אליקים געציל פון לאווערטוב ז"ל דער זיידע פונעם חוות דעת ז"ל.
דא שטייט פארקערט, קודם זיוויג ראשון איז ער געווען אן איידעם ביי ר' אליקים געציל פון לאווערטוב ז"ל און בזו"ש מרת פריידא די טאכטער פון ר' שאול חריף זצ"ל אב"ד אלעסקיציב פתגם האט געשריבן:מאמר לתולדות הגה"ק רבי מרדכי זאב אורנשטיין (הראשון) זי"ע אב"ד לבוב - בגליון עלים לתרופה (פר' וארא תשע"ז)
ממש היינט האב איך מיך געוואונדערט וועגן דעם. מ' פריידא האט דאך געלעבט יאהרן נאך איר מאן, כמבואר בהקדמות לחלקי ס' ישועות יעקב שנדפסו ע"י בנה הגאון מחבר הספר.כח און מח האט געשריבן:זעה איך מיללער שרייבטוכן ראיתי בעוד מקורותמיללער האט געשריבן:אלה תולדות
ר' מרדכי זאב האט בזיווג ראשון חתונה געהאט מיט מרת פריידא די טאכטער פון ר' שאול חריף זצ"ל אב"ד אלעסק דער זוהן פון ר' יעקב חריף זצ"ל אב"ד לעשנוב אן איידעם ביים חכם צבי ז"ל. בזו"ש איז ער געווען אן איידעם ביי ר' אליקים געציל פון לאווערטוב ז"ל דער זיידע פונעם חוות דעת ז"ל.
מצד שני:דא שטייט פארקערט, קודם זיוויג ראשון איז ער געווען אן איידעם ביי ר' אליקים געציל פון לאווערטוב ז"ל און בזו"ש מרת פריידא די טאכטער פון ר' שאול חריף זצ"ל אב"ד אלעסקיציב פתגם האט געשריבן:מאמר לתולדות הגה"ק רבי מרדכי זאב אורנשטיין (הראשון) זי"ע אב"ד לבוב - בגליון עלים לתרופה (פר' וארא תשע"ז)
איינער ווייסט פון וואו זיין אינפא קומט (אדער סאיז א טעות מעיקרא), און וואס איז קראנטער
1) "אויב" איז עס אמת, וויפיל דורות פעלט דאן צווישן ר' בעריש מיט ר' זאב וואלף וועסקלער?הסרפד האט געשריבן:שוב על משפחות לבוב וועקסלער נכדי משפחת אורנשטיין
לעיל כתבתי באריכות על משפחת וועקסלער מקאמרנא ומשפחת לבוב מבוטשאטש, וואס זיי זענען נכדי רמ"ז הגדול אבער עס איז נישט קלאהר ווי אזוי.
עתה מצאתי ביי יוסף כהן-צדק אין הגרן - טאקע דער גרויסער שקרן, אבער געוועהנליך נאר אויף דורות הקדמונים - שרייבט לפי תומו אז דיע צוויי משפחות (וואס כאמור, זיין פעטער איז געוועהן א וועקסלער פון קאמרנא) שטאמען פון ר' בעריש היילפרין אב"ד בערזאן חתן הרמ"ז.
גרויסן ייש"כ, נאר איין הערה אויב שייך ווען איר זעהט סיי וועלעכע חידישים ביטע אויך צוצייכענען אייער מקור, למשל ווען איר האט אראפגעברענגט אלע נעמען בשלשלת משפחת וועקסלער שרייבט איר אז רוב קומט פון JRI , יעצט אז כאיך אדער סיי ווער בעתיד וועט עס וועלן נאכגיין דארף מען אנהייבן פון אלף, אויב איז נישט צו שווער ביטע לינקד צו עכ"פ די גרויסע חידושים אדער וואס איז בעיקר נוגע פארן בנין וואס איר זענט מברר, אויב איז עס צו שווער זענט איר פטור (אבער פארשטייט אז ווען מ'האט עס שוין אפן איז אסאך גרינגער עס צו לינקן ווי ווען איינער דארף אנהייבן זיכן ווי און וואס צו זיכן)הסרפד האט געשריבן:איך פראביר אויס צו ארבייטן ביידע... דערווייל טרעף איך אז חאטש איין זוהן האט ער אויך געהאט, ר' יחיאל שלמה היילפרין, זקנו (אבי אמו) של ר' שאול אליעזר ראבינאוויטש מח"ס אמת ליעקב (נדפס באדעססא תרנ"ג ע"י נכדו).
מ' חנה אם השואו"מ נפטרה בברעזאן תרט"ו בת 63 (זוך Chana Nathanson אויף גשר גאליציע) הרי שנולדה בערך תקנ"ב.כח און מח האט געשריבן:
2) וואס ווייסט מען שוין איבער ר' בעריש? ווויפיל קינדער האטער געהאט? (כ'מיין ציפרעגן וויפיל ווייסט מען זיכער) איך ווייס נאר וועגן די מאמע פונעם שו"מ, ווייסט מען נאך? מעט מתולדות ימי חייו?
הסרפד האט געשריבן:מ' חנה אם השואו"מ נפטרה בברעזאן תרט"ו בת 63 (זוך Chana Nathanson אויף גשר גאליציע) הרי שנולדה בערך תקנ"ב.
איז לכאורה קומט אויס אז מיר האבן נישט קיין 3 ברירות (חוץ -פארשטייט זיך- אז מ'נעמט נישט אן ריכ"ץ)הסרפד האט געשריבן:ר' וואלף זיהן, ר' מרדכי (תקס"ד – תרל"ו)
יעצט לעומתו טרעף איך אז ר' ראובן מרגליות (שאינו חשוד על זיוף ח"ו, רק ביוחסין ותולדות אין לסמוך על השערותיו) איז מעתיק (לתולדות אנשי שם בלבוב, הערות אויף בובער, עמ' מב) א בריעף פון הג"ר אריה ליב ברודא אב"ד לבוב, חתן רצ"ה אורנשטיין (והוא עצמו נכד רמ"ז הגדול), און ער שרייבט אז ר' דוד לבוב מבוטשאטש איז געוועהן א זוהן פון א זוהן (אהן קיין נאמן) פון רמ"ז הגדול מזווגו הראשון.הסרפד האט געשריבן:שוב על משפחות לבוב וועקסלער נכדי משפחת אורנשטיין
לעיל כתבתי באריכות על משפחת וועקסלער מקאמרנא ומשפחת לבוב מבוטשאטש, וואס זיי זענען נכדי רמ"ז הגדול אבער עס איז נישט קלאהר ווי אזוי.
עתה מצאתי ביי יוסף כהן-צדק אין הגרן - טאקע דער גרויסער שקרן, אבער געוועהנליך נאר אויף דורות הקדמונים - שרייבט לפי תומו אז דיע צוויי משפחות (וואס כאמור, זיין פעטער איז געוועהן א וועקסלער פון קאמרנא) שטאמען פון ר' בעריש היילפרין אב"ד בערזאן חתן הרמ"ז.
אויף הגאון רא"ל אב"ד לבוב קען איך מיך פארלאזן, אבער מיין פריהערדיגע ראיה אז מ' פריידא האט געלעבט בימי רבנות בנה הישוע"י איז ווערט גארנישט...הסרפד האט געשריבן:יעצט לעומתו טרעף איך אז ר' ראובן מרגליות (שאינו חשוד על זיוף ח"ו, רק ביוחסין ותולדות אין לסמוך על השערותיו) איז מעתיק (לתולדות אנשי שם בלבוב, הערות אויף בובער, עמ' מב) א בריעף פון הג"ר אריה ליב ברודא אב"ד לבוב, חתן רצ"ה אורנשטיין (והוא עצמו נכד רמ"ז הגדול), און ער שרייבט אז ר' דוד לבוב מבוטשאטש איז געוועהן א זוהן פון א זוהן (אהן קיין נאמן) פון רמ"ז הגדול מזווגו הראשון.הסרפד האט געשריבן:שוב על משפחות לבוב וועקסלער נכדי משפחת אורנשטיין
לעיל כתבתי באריכות על משפחת וועקסלער מקאמרנא ומשפחת לבוב מבוטשאטש, וואס זיי זענען נכדי רמ"ז הגדול אבער עס איז נישט קלאהר ווי אזוי.
עתה מצאתי ביי יוסף כהן-צדק אין הגרן - טאקע דער גרויסער שקרן, אבער געוועהנליך נאר אויף דורות הקדמונים - שרייבט לפי תומו אז דיע צוויי משפחות (וואס כאמור, זיין פעטער איז געוועהן א וועקסלער פון קאמרנא) שטאמען פון ר' בעריש היילפרין אב"ד בערזאן חתן הרמ"ז.
אויך שרייבט הג"ר אריה ליב דייטליך אז מ' פריידא אם הישועות יעקב איז געוועהן די זיווג שני.
כ'טראכט אריין, אז ער האט געהייסן לבוב אלס אייניקל פון ר' מ"ז איז ער פשטות אן אייניקל בן אחר בן, ניין?הסרפד האט געשריבן:א בריעף פון הג"ר אריה ליב ברודא אב"ד לבוב, חתן רצ"ה אורנשטיין (והוא עצמו נכד רמ"ז הגדול), און ער שרייבט אז ר' דוד לבוב מבוטשאטש איז געוועהן א זוהן פון א זוהן (אהן קיין נאמן) פון רמ"ז הגדול מזווגו הראשון
ווען יוסף כהן-צדק האט געליגנט בכוונה האט ער אזוי געטוהן קלוגערהייט, על דרך 'הרוצה לשקר ירחיק עדיו' ('מסורה בידי מבית אבי' וכו'). איך גלייב נישט אז אין גאליציע וואלט ער געשריבן וועגן זיינס א פעטער ממש וואס איז נישט קיין פעטער. איי זיין פעטער'ס יחוס? א פשוט'ער טעות.כח און מח האט געשריבן:כ'טראכט אריין, אז ער האט געהייסן לבוב אלס אייניקל פון ר' מ"ז איז ער פשטות אן אייניקל בן אחר בן, ניין?הסרפד האט געשריבן:א בריעף פון הג"ר אריה ליב ברודא אב"ד לבוב, חתן רצ"ה אורנשטיין (והוא עצמו נכד רמ"ז הגדול), און ער שרייבט אז ר' דוד לבוב מבוטשאטש איז געוועהן א זוהן פון א זוהן (אהן קיין נאמן) פון רמ"ז הגדול מזווגו הראשון
ס'איז טאקע נישט מוכרח 100% ווייל אלעמאל קען זיין אנדערשט, אבער כפשוטו איז שווער צו זאגן ווי ריכ"ץ אז ער איז געווען אן אייניקל דורך אן איידעם און נאכדעם האט מען געגעבן די נאמען לבוב וואס איז פון רמ"ז?
און בנוגע וועקסלער מיין איך איז שוין אויך פשוט אז ריכ"ץ איז נישט מוסמך נאך וואס האלב איז נישט אמת, און דאס אז ר' וואלף וועקסלער איז געווען אן איידעם ביי ר' יהודה ליב כ"ץ, קען מען יא גלייבן? ס'איז טאקע נענטער אבער דאך גליסט מיר נישט צו בויען אויף אים...
ולפי זה נראה שהיא מ' פריידא אשכנזי שנפטרה ביאנ' 1837 בבראד ביתו של [חתנה ובנה חורגה] ר' אביש אשכנזי, מס' 1405.הסרפד האט געשריבן:
ווייל איך האב יעצט געטראפן איר כתובה אין פנקס בי"ד בראד (מס' 387) וואו הרבנית פרידא בת מוהר"ר שאול סג"ל חריף ווערט אהנגערופן מתרכתא (אויך קומט אויס דארטן אז זי האט חתונה געהאט בזו"ש מיט איר מחותן, ר' יאקל [אשכנזי] הרימלובער, אבי חתנה ר' אביש חיים בעל בתו מ' מלכה).
